OPTIMISME OVER EEG
Nieuw Albanië trots op
onafhankelijk bestaan
Kamer steunt Luns
in West-Irianbeleid
Na topconferentie in Den Haag
Stalin
is wat
verplaatst
ACTIE GOEDKOPE
KOELHUISBOTER
VERDER UITGEBREID
Belangstelling
publiek groter
dan verwacht
Pompidou
vroeg om
vertrouwen
DONDERDAG 4 DECEMBER 1969
DE LETOSE COURANT
PAGINA 5
TIRANA Er hebben zich een aantal
veranderingen voorgedaan temidden
van de beeldhouwwerken van Tirana.
Stalin is verplaatst van het centrale
plein van de Albanese hoofdstad naar
de tuinen, die omringd zijn door de re
geringsgebouwen. Hij is naar 'n plaats
gegaan, die toch nog wel eervol is en
zijn trotse verontwaardiging wordt ver
zacht doordat men aan de overkant
van de enorme avenue, die door de
Italianen ontworpen werd, een gelijk
soortig standbeeld van Lenin heeft
neergezet.
Op de vroegere plaats van Stalin heb
ben de Albanezen een geweldig ruiter
standbeeld van Skanderbeg, de nationa
le held, die in de vijftiende eeuw 20
jaar lang tegen de sultans streed en die
voor de Albanezen een symbool van
hun onafhankelijkheid is. neergezet.
Een zuiverder symbool" dan Stalin
uiteraard.
Deze trots op de eigen onafhankelijk
heid wordt nog versterkt door het feit,
dat het communistische regiem van
Enver HoxVia er zich op beroemt deze
dagen haar vijfentwintg-jarige bestaan
te vieren en voor Albanese hegrippen
is dit een zeer range tijd. Het is verre
weg de langste periode, dat het land
een stabiele regering had, deze periode
vertegenwoordigt meer dan de helft
van haar onafhankelijk bestaan.
Louter door het feit, dat zij zich al die
tijd heeft weten te handhaven, is het
regiem zelfs in de ogen van haar tegen
standers en critici geworden tot een
stabiele en gevestigde instelling i.p.v.
een voorlopige militaire junta. Deze
prestatie wordt weerspiegeld in de dui
zend slogans, die over het gehele land
te zien zijn met rode verf op de ge-
De verjaardagen van het volksleger
worden in Albanië groots gevierdHier
een overzicht van een atletiekdemon-
stratie tijdens een van de jubilea- Prestaties
bouwen- van de collectieve boerderij
en. in witte stenen op irrigatiedijken en
bergwanden.
Zij prijzen Enver en de partij, soms
de vriendschap met China, maar boven
al prenten zij het feit in, dat er een
kwart eeuw voorbij is gegaan sinds de
bevrijding van het „vaderland". Het
woord voor vaderland „Atdheu" was
een favoriet woord van de nationalis
ten voor en gedurende de oorlog. Het
gebruik ervan door de huidige heersers
is dus zowel een uiting van hun zelf
vertrouwen als van hun duidelijke
wens om de nationale gevoelens aan
Hun zelfvertrouwen is gebaseerd op
grote en onmiskenbare materiële pres
taties. In de eerste plaats zijn zij er in
geslaagd om een verdubbelde bevol
king te eten te geven, woonruimte te
verschaffen en van werk te voorzien.
Aan het einde van de oorlog waren er
een miljoen Albanezen in Albanië (er
wonen er misschien even veel over de
grens in Joego-Slavië), en dit aantal is
gestegen tot twee miljoen ten gevolge
van het hoogste geboortecijfer in Euro
pa (36 per duizend), een lager sterfte
cijfer van zuigelingen, het opheffen van
de mogelijkheden tot emigratie en een
hardere politiek ten opzichte van de
ANWB vindt dat
staat bt
er over
natuurgebieden
moet overdragen
(Van e
verslaggevers)
DEN HAAG De vraag kan worden"
gesteld of de natuur- en recreatiegebie
den by de staat wel in juiste handen
z(jn. Wellicht moet er naar gestreefd
worden deze gebieden in beheer te ge
ven bij doelorganisaties als Natuurmo
numenten, provinciale landschappen
en recreatieschappen. Dit schrijft de
A.W.N.B.' in' haar blad „Recreatievoor
zieningen", naar aanleiding van de keu
ze van de regering voor vier grote mi
litaire oefenterreinen.
De A.N.W.B. betreurt het in hoge mate
dat de regering het oog heeft laten val
len op grote gebieden die voor de recre
atie en natuurbescherming van grote
betekenis zijn. De A.N.W.B. acht dit vol
komen in strijd met de strekking van de
tweede nota inzake de ruimtelijke orde
ning. Daarin werd gesteld dat men voor
militaire oefenterreinen dacht aan min
der geschikte landbouwgronden.
Motie van
splinterpartijen
maakt geen kans
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De overgrote meerder
heid van de Tweede Kamer steunt het
beleid van minister Luns wat betreft het
vroegere Nieuw-Guinea. De heer Jonge
ling (GI*V)' had vorige weet tijdens een
emotioneel debat een motie ingediend
die het optreden van minister Luns in
de Verenigde Naties afkeurt. Toen in de
VN de daad van vrije keuze in West-
Irian besproken werd, diende Nederland
ADVERTENTIE
Wastafel verstopt?
Fifax lost op.
Haal het even
bij de drogist.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De actie in ons land
om met toestemming van de EEG-com-
missie in Brussel vóór januari aanstaan
de goedkope koelhuisboter op de markt
te brengen, is zo'n succes geworden, dat
besloten is de actie uit te breiden met
250.000 ton tot tien miljoen kilo. Minis
ter Lardinois van Landbouw deelde dit
gisteravond in de Tweede Kamer mee.
De belangstelling van het publiek bleek
groter dan verwacht. De heer Tolman
(CHU) trok daaruit de conclusie, dat de
Nederlandse consument best boter wil
eten, als ze maar niet zo duur was.
Minister Lardinios achtte dit mogelijk.
Brussel heeft nu al tien programma's
om de koelhuisboter aan de man te
brengen, zo deelde minister Lardinios
mee. Dat is ook nodig, want de opslag
van de boter in koelhuizen geschiedt op
kosten van de EEG. De minister noem
de onder meer de actie bakkers goed
koop aan boter te helpen rond de feest
dagen, goedkope braadboter, verwer
king van koelhuisboter in botermengsels
en schenking aan sociale instellingen.
Het lukt Brussel nu aanzienlijk beter de
overschotten te slijten dan een jaar ge
leden. Er ligt op het ogenblik ongeveer
350 miljoen kilo EEG-boter opgeslagen.
Elk jaar komt er 100 miljoen kilo bij,
ADVERTENTIE)
Rooipremie
Wanneer op 1 januari de EEG-i
premieregeling voor de fruitteelt in
king treedt, zal de veel gunstiger Ne
derlandse regeling moeten vervallen. Mi
nister Lardinois heeft echter twijfel doen
ontstaan over zijn voornemen deze af
spraak na te komen. Hij beraadt zich
nog over handhaving van de speciale
geling in ons land dat fruittelers die hun
bedrijf geheel willen stoppén een
hoogde premie van 3.000 gulden per hec
tare kunnen krijgen.
Dit bleek gisteren uit de mededelingen
van minister Lardinois in de Tweede Ka
mer. De overbruggingsregeling ter finan
ciering van renteleningen is bedoeld
voor slechts een jaar (tot oktober 1970).
Wanneer echter de situatie in de fruit
teelt niet sterk verbetert het komende
jaar, zal minister Lardinois er bij
nister Klompé (CRM), die zorg draagt
voor de bijstandswet waarop de regeling
stoelt, verzoeken de regeling met cei
jaar te verlengen.
Afd. rijksstudie
toelagen ook
naar Groningen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In het kader van de
rijksdiensten zal de afdeling ryksstudie-
toelagen van het ministerie van Onder
wijs en Wetenschappen in november
1970 worden overgeplaatst naar Gro
ningen. Als eerste faze verhuisde in
november 1969 reeds de afdeling tege
moetkoming studiekosten naar Groningen
met 3 man personeel.
Aangezien een aantal ambtenaren om
persoonlijke redenen er de voorkeur aan
geeft in Den Haag te blijven, zal in de
vacatures worden voorzien door een
gerichte wervingsactie, onder meer in
Groningen en omgeving. Deze actie zal
erop zijn gericht, ongeveer 25 man aan
te trekken die per 1 maart 1970 bij de
afdeling rijksstudietoelagen in Den
Haag zullen moeten beginnen.
samen met Indonesië en nog enkele lan
den een resolutie in, waarin geen woord
van kritiek staat op de manier waarop
de daad van vrije keuze door Indonesië
is uitgevoerd, maar waarin wel de ver
plichtingen van Indonesië tegenover de
ontwikkeling van het Papoea-eiland wordt
vastgelegd.
De motie van de heer Jongeling keur
de dit optreden af. Hij kreeg steun van
alle splintergroepen in de Kamer, be
halve de CPN. De regeringspartijen
stemden tegen omdat zij het eens zijn
met minister Luns dat de enige manier
waarop Nederland nog iets voor de Pa
poea's kon doen ligt in goede betrekkin
gen met Indonesië. Zij keurden daarom
het optreden van minister Luns in de
VN goed. De PvdA keurde dit optreden
scherp af. Minister Luns had de plicht
het akkoord van New York na te komen,
en de manier waarop de zelfbeschikking
van de Papoea's vorm heeft gekregen,
acht de PvdA in strijd met het akkoord.
Minister Luns had daarom in de VN
moeten protesteren tegen Indonesies op
treden in West-Irian, stelde de socialist
Dankert. Niettemin stemde de PvdA te
gen de motie-Jongeling, om niet de In
druk te wekken het illusiebeleid dat de
heer Jongeling voor West-Irian voor
staat. te willen steunen. Alleen de socia
list Roethof vond het zelfbeschikkings
recht zwaarder wegen, en stemde voor.
Van D '66, die het beleid van minister
Luns tegenover de Papoea's volmondig
ondersteunt, stemdert toch de heren De
Goede, Nypels en Imkamp voor de
motie, omdat zij vonden dat minister
Luns zich kritisch had moeten opstellen
tegenover Indonesiës daden op het Pa
poea-eiland.
Terwijl de Kamerleden zich in het ge
bouw van de Tweede Kamer begaven, de
monstreerden op het Binnenhof een aan
tal Papoea's met spandoeken. Nederlands
goede verhouding met Indonesië ten kos
te van de Papoea's, was de inhoud van
een der leuzen. Andere spandoeken spra
ken van verraad aan de Papoea's door
Nederland.
Zelfvertrouwen
gebaseerd
op flinke
prestaties
eeuwenoude praktijk van de bloed
wraak, waardoor hele families ten gron
de gingen bij de verdediging van hun
Om deze stijging in het bevolkingsaan
tal het hoofd te bieden en natuurlijk om
ideologische redenen heeft het bewind
van Hoxha de -Albanese economie omge
vormd van een louter agrarische tot 'n
economie met een zekere mate van in
dustrialisatie.
Ongeveer 90 procent van het land is in
collectief bezit en de kleine particulie
re stukjes grond, die de boeren nog op
de collectieve boerderijen hadden, zijn
verminderd van 3000 vierkante meter
tot 1000 vierkante meter. Men heeft
staatsboerderijen opgezet op in cul
tuur gebracht land (in 1968 werd er ge
weldig veel land ontgonnen) men is
van plan om hierdoor de graanoogst
in de eerst komende jaren te verdub
belen en daardoor de import van gra-
nen, die het land zoveel geld kost, te
verminderen. De nieuwe arbeidende
klasse is werkzaam in de glas-, kunst
mest-, textiel- en andere fabrieken, die
vaak in het open land verrijzen.
Iedereen, die de uitgestrekte vlakten
met struikgewas en de moerassen aan
beide zijden van de ruwe stenen weg
van Scutari naar Tirana voor de oorlog
heeft gekend, zal moeite hebben om nu
het landschap te herkennen. De weg is
uitstekend geasfalteerd. Er groeien po
pulieren langs en het oude gevoel van
verlatenheid is verdwenen. Mais-, wijn-
velden, tabaksplantages en stukken
bos worden onderbroken door hoog
spanningsmasten van het krachtsta
tion van de Matirrivier en worden ver
levendigd door kudden schapen en vee.
Slechts zo nu en dan ziet men een oud
boerenvrouwtje, dat al spinnend langs
de straat loopt, terwijl zij een magere
koe naar de weide leidt.
Het verbeterde wegennet wordt nog
nog versterkt door het groeiende spoor
wegnet. Dit laatste net heeft tot doel
om de belangrijkste steden te verbin
den en ook om de belangrijkste indus
triële centra (koper in het noorden en
olie in het zuiden) te verbinden met de
haven „Durrë (Durazzo).
Contrast
Nergens is het contrast tussen oud en
nieuw meer opvallend dan in de hoofd
stad Tirana. Tegen 't einde van de oor
log telde de stad ongeveer 40.000 In
woners, nu zegt men, dat het er 200.000
zijn. Afgezien van een paar straten, die
tussen de beide wereldoorlogen ge
bouwd zijn en de Italiaanse, fascisti
sche „aanwinsten", bleef het in feite
de stad, die door een Turkse generaal
omstreeks 1630 gesticht was: een hoofd
straat, die precies tussen twee mos
keeën doorliep, begrensd door een
netwerk van kleurige winkeltjes,
waar men de hamers van de tinsla
gers kon horen en waar het riool ge
vormd werd door een open geul, die
midden door de straat liep.
Een van de moskeeën brandde in de
oorlog af en het netwerk van winkel
tjes werd afgebroken om plaats te ma
ken voor een enorm plein en het mar
meren huis der cultuur.
(wordt vervolgd)
(copyright Guardian)
Lenin is de profeet, die de politiek van de Albanese staat begeestert. Zijn
alomtegenivoordigheid in de straten zelfs in de kleine dorpjes verhindert
de kinderen evenwel niet zorgeloos te spelen.
(Van e
r redacteuren)
DEN HAAG De Europese topcon
ferentie zou in de toekomst wel eens tot
meer politieke successen kunnen lei
den, dan men uit de eerste reacties op
maakt. Alle commentaren, ook de meest
optimistische verklaringen na afloop van
de tweedaagse bijeenkomst in de Rid
derzaal te Den Haag, vergeten namelijk
één aspect: de zes regeringsleiders heb
ben het eenvoudig niet aangedurfd zon
der een behoorlijke overeenkomst uit
elkaar te gaan. Dit is een winstpunt,
zeer waarschijnlijk bereikt door de zoge
naamde publieke opinie.
De laatste weken immers heeft deze
publieke opinie in feite de zes regerin-
Günther Sachsondanks een groeiend aantal teleurstellingen de liefde nog niet
moe, verheugt zich dezer dagen in zijn jongste verovering- Tijdens zijn
huwelijksreis door Brazilië verliest M) zijn Zweedse bruid Mirja Larsson geen
moment vM be* oogi
van de E.E.G.-landen voortdurend"
laten weten, dat men een mislukking
deze bijeenkomst zeer hoog zou op
en. Politici, politieke partijen, Euro
pese bewegingen en Europese jongeren
lieten niet na dit telkens weer onder
de aandacht van de zes regeringen te
brengen. Men kon zich in Denh. tenslot
te een mislukking niet meer permitte-
op straffe van een volledige Euro
pese kortsluiting. Bovendien zou de
E.E.G. zich tegenover de rest van de
wereld, met inbegrip van vooral de ont
wikkelingslanden, ten politieke schande
gemaakt hebben, met alle gevolgen van
dien voor de toekomst.
Men mag dit niet onderschatten. Hoe
wel de laatste jaren het geloof in Euro
pa, in de E.E.G., nog maar beperkt
bleef tot hartstochtelijke Europeanen,
thans blijkt dat zich veel meer mensen
werkelijk voor een verenigd Europa wil
len inspannen. Niet in het minst de jon
geren en de jongere intelligentsia. Dit
is de laatste dagen eens temeer geble-
Ondanks alle nog bestaande onzeker
heden ook na 2 december moet men spre
ken van een nieuw begin in de E.E.G..
Er is, ten koste van zeer veel welis
waar, een nieuwe basis van vertrouwen
gelegd onder de E.E.G. en tussen de
zes lidstaten. Hoe smal deze basis op
dit moment ook nog is.
Het klemmend beroep van president
Pompidou in de slotzitting van de top
conferentie, dat men hem als staats
hoofd moest vertrouwen, heeft indruk
gemaakt. Meer indruk, dan de rege
ringsleiders na afloop in het openbaar
wilden toegeven. Per slot van zaken be
tekent het heel wat. Wanneer een staats
hoofd van een nog altijd groot Frank
rijk dit tegenover een aantal regeringen
zegt. Op het ogenblik dat hij deze woor
den misschien worden het nog eens
historische woorden sprak, realiseer
de hij zich tegelijk, dat hij zich voor de
gehele wereld aan zijn verklaring bond.
Daarom is hij er zo op gebrand ge
weest om zelf in Den Haag op de top
conferentie aanwezig te zijn.
Uitgedaagd
Natuurlijk werd de Franse president
tot deze verklaring uitgedaagd door de
Westduitse bondskanselier Willy Brandt,
die op de eerste dag al een ultimatum
aan Frankrijk gesteld had. Ook werd de
verklaring van Pompidou noodzakelijk
door een eensgezinde houding van Ne
derland. West-Duitsland, Italië en Lu
xemburg, en kreeg hij later van België
hetzelfde te horen. Maar juist daardoor
besefte hij dat een mislukking van de
Haagse topconferentie in de hele wereld
uitgelegd zou worden als een Franse
diplomatieke blunder van de allergroot
ste orde. Dit kon Pompidou, na alles
wat zich in de periode De Gaulle afge
speeld had. zich niet meer veroorloven.
Een en ander overwegende wordt het
ook duidelijker, waarom tenslotte de
vijf andere E.E.G.-partners in de woord
keuze van het slotcommuniqué zo toe
geeflijk geweest zijn tegenover de Fran
se wensen. Dit neemt echter niet weg,
dat de delegaties in de werkbijeenkom
sten meer praktische resutaten bereikt
hebben, dan men uit de officiële slotver
klaring kan opmaken. En van deze werk-
ADVERTENTIE)
Die regenjas kan ik zelf
wel waterdicht maken.
Met Harmisol
van mijn drogist.
afspaken zijn ook notulen aanwezig, die
de delegaties in de toekomst blijven bin
den.
Want er moeten nog genoeg grote pro
blemen opgelost worden naast de aller
laatste: die van het gemeenschappelijk
politiek beleid. De gemeenschappelijke
landbouwfinanciering, de gemeenschap
pelijke landbouwhervormingen en de toe
komst van een groot aantal agrariërs,
die moeten afvloeien, zijn nog maar en
kele van deze problemen. Ook al lijken
soms veel zwaarder dan zij zijn.
Want het blijft altijd nog de vraag
naar een enkel facet ervan te noe-
wie meer zal profiteren van de
gemeenschappelijke landbouw!Lnancië-
rlng: Frankrijk of Nederland bijvoor
beeld. „Het zou namelijk wel eens kun-
zijn, dat Nederland in verhouding
bijna even veel als Frankrijk van de'ge
meenschappelijke financiering gaat pro
fiteren", aldus enkele zeer deskundige
Brusselse Europeanen.
Andere problemen, zeer grote vraag
stukken, zijn die van de gemeenschap
pelijke monetaire politiek van de E.E.G.
en de eventuele nieuwe leden van de ge
meenschap. Er zdjn al concrete toezeg
gingen gedaan door onder meer West-
Duitsland. Bondskanselier Willy Brandt
heeft niet nagelaten een zo goed moge
lijke indruk tijdens de Europese topcon
ferentie achter te laten. Zo zelfs, dat
men bewonderend sprak over zijn soe
pele politieke manier van onderhande
len ook met Frankrijk. Men moet daar
bij niet vergeten natuurlijk dat er altijd
nog zoiets is als een vriendschapsver
drag tussen beide landen.
Goed, in de slotverklaring van de top
conferentie is niet de datum opgenomen,
waarop de E.E.G. met Engeland gaat
onderhandelen over een eventueel lid
maatschap. Maai' de formulering, afkom
stig van president Pompidou, dat de
E.E.G. hiertoe snel en in positieve zin
moet overgaan, zegt in diplomatieke
taal heel wat. Bovendien ligt in de werk
bijeenkomsten, van die zes delegaties
de datum van uiterlijk 30 juni muur
vast. Niet voor niets is dit voor de gehe
le wereld in het openbaar nog eens her
haaldelijk verklaard, zelfs door de Fran
se delegatie-woordvoerders.
Nog lang niet
Wij zijn er nog lang niet, evenmin als
Engeland, Ierland. Denemarken, Noor
wegen, al bij de E.E.G. zijn. Deze toe
latingsbesprekingen kunnen weieens
heel lang duren. De kandidaat-leden
hebben immers met dezelfde proble
men te amken als de zes E.E.G.-lan-
den afzonderlijk en gemeenschappelijk
al jaren doorworstelen. Daarvoor zal
een stevig vergelijk getroffen moeten
worden. Maar dit is de pijn niet hele
maal. Hoofdzaak blijft, dat de deur voor
deze besprekingen na zoveel jaren van
kloppen, eindelijk open kan gaan.
Dit is voor een groot deel te danken
aan de publieke opinie, die de Europe
se topconferentie meer beïnvloed heeft
dan men op dit moment kan analyseren.
Europese parlementariërs zijn nog
lang niet tevreden, zoals uit de commen
taren gebleken is. Maar feit is, dat het
recht van grotere bevoegdheden voor 't
Europees parlement eindelijk en een
stemmig door de zes regeringen erkend
zijn. Ook de agrarische commentaren
niet erg enthousiast. Ook dat is be
grijpelijk en verklaarbaar. De prakti
sche oplossing van de enorme landbouw
problemen is door de Haagse topcon
ferentie niet dichterbij gekomen. Maar
de gemeenschappelijke bereidheid om
daarnaar zo spoedig mogelijk te stre
ven, is meer dan ooit verklaard. Een
strohalm voor dit ogenblik, die mis
schien sterker blijkt te zijn, dan uit de
verklaringen blijkt.
Er is reden tot meer optimisme, dan
voor 1 december. Er zijn zelfs vele aan
wijzingen dat dit optimisme gerechtvaar
digd is. Belangrijk is, dat de West-Euro
peanen het nu zelf ook willen, even sterk,
als bij de demonstraties voor en tijdens
de topconferentie gebleken is. „Nous
voulons l'Europe", schreeuwden honder
den vooral jongere demonstranten te
gen Pompidou, toen deze op 1 december
bij de Ridderzaal in Den Haag aan-
aankwam. Deze kreet zal in West-Euro
pa dank zij deze demonstranten een ge
vleugeld woord, een dwingende eis, wor
den. Zelfs het Franse staatshoofd leert
dit nu eindelijk inzien.
Vertaalfout in
tekst van EEG-
communiqué
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Lardinois
heeft gisteravond In de Tweede Kamer
gezegd dat er een vertaalfout staat in
de Nederlandse tekst van het slot-com-
muniqué van de EEG-topconferentie. Er
zou niet besloten zijn het landbouwbe
leid in de EEG te hervormen, maar om
de produktiepolitiek zo aan te passen
dat het Brussel minder geld gaat kosten.
De minister ontkende ten stelligst*
dat het de bedoeling zou zijn aan de
uitgaven van Brussel ten behoeve van
de EEG-landbouw een maximum op te
leggen. Er is slechts besloten dat de
produktie-politiek bijgesteld moet wor
den teneinde de begrotingslasten van
Brussel beperkt te verlichten, aldus de
minister.
De heer Zijlstra (ARP) merkte op dat
ook de Duitse tekst spreekt over her
vorming van de landbouwpolitiek.
Over de topconferentie zelf zei de
minister, dat het belangrijk was dat de
zes zich niet blindstaren op uitbreiding
van de EEG, maar ook aan de verdieping
aandacht schenken sinds de top in Den
Haag. Het is niet uitgesloten dat de weg
tot beter overleg dert gisteren weer
open ligt, zei de minster.
Bartex is de fijnste
snelscheercrême die
ik ken. En nog de
voordeligste ook!
