TUNESIE ONDER HET ZAND
250
militairen
gaan graven
naar water
Na
maanden
lange
regen
170.000 HUIZEN
WEGGESLAGEN
Min. De Block positief
tegenover college van
onderzoek naar fusies
Hulp Tunesië
uit Zeeland
Algemene verwachting voor CAO's:
Loonstijging tussen 5 en 6 procent
WELLICHT
VANAVOND
BESLISSING
CAO-METAAL
WOENSDAG 3 DECEMBER 1969
PAGINA T
(Van een speciale verslaggever)
TUNIS Op de heuvé!, een tiental kilo
meters ten noorden van de grote moham
medaanse bedevaartplaats Kairouan, zit
ten momenteel tien Berbergezinnen in
tenten die door de regering ter beschik
king zijn gesteld. Ze hebben hun huizen,
grond en vee moeten achterlaten in een
overhaaste vlucht voor het snel opkomen
de water. In een achtpersoonstent zitten al
weken lang 26 mensen van een familie bij
elkaar. De regering heeft wat graan ver
strekt, maar het water moeten ze zelf
halen, in een put, 4 uur gaans. De 50 scha
pen die het hoofd van de familie bezat,
zijn alle verdronken. Tunesië is getroffen
door een ramp die men geheim heeft pro
beren te houden, maar dat lukt nu niet
langer. De enorme overstromingen van de
afgelopen maanden hebben het land tot
een woestenij omgetoverd die een angst
heeft veroorzaakt dat het jaar-in jaar-uit
groeiend toerisme, langzamerhand de
voornaamste bron van inkomsten dras
tisch zou teruglopen. Vandaar die terug
houdendheid in de berichtgeving, die even
wel ook een tweede oorzaak had: het
gebrek aan communicatiemiddelen en de
gelatenheid waarmee de bevolking de
ramp accepteerde. Zou het de straf van
Allah zijn voor de plannen van de kortge
leden ontslagen minister van landbouw om
de grond te nationaliseren en er coöpera
tieve boerderijen te stichten?
Het land van Habib Bourguiba tiging
schreeuwt nu om hulp. Vooral de arme spoo:
bevolking van het minst ontwikke'de
midden en zuiden van het land de
voornaamste steden liggen aan het noor
delijk gedeelte van de kust is zwaar
getroffen. Naar ruwe schattingen is iitt
aantal daklozen gegroeid tot ruim 300
duizend, het aantal doden bijna 550. De
meeste vluchtelingen trekken naar de
steden, in de hoop bij familie
Ondanks motie
geen verdere
steun bakkers
DEN HAAG Minister
(Economische Zaken) heeft zie
opgesteld tegenover een motie
opstelling van de minister
de daden van schoorvoet
lykheid aan de Tweede li
de behandeling van de I
Economische Zaken met
wenste in te grijpen in b
de minister. Zelfs drie n
ondersteund door alle vier
partyen.
Minister De Block beloo
dat hy de motie over he
college naar fusies zal c
advies aan de SER, daai
van KVP
positieve
leden in het college
investeringspremie voor het noorden van
het land op 15 procent. Hij had daar
aanvankelijk voor alle stimuleringsge
bieden in het land 10 procent
de i
i dit pl;
ingspartijei
enlijke motie ori
n af te brengen
bleem van werkeloosheid, en men moet
vermijden dat een buitensporige vergro
ting van dit probleem ook het dagelijks
leven in de steden ontwricht.
Maar voorlopig lijkt voor de vluchte
lingen geen terugweg mogelijk. Grote
in cultuur gebrachte gebieden zijn door
de buiten de oevers getreden rivieren be
dekt met een dikke laag wit, scherp snij
dend zand, een laag die op sommige
plaatsen tot anderhalf a twee meter
hoogte reikt. De bestaande oogst is ge
heel vernietigd, verstikt. Maar het pro
bleem is in feite veel groter. Het zand be
let de boeren thans de nieuwe oogst in
te zaaien. Het geringe voedselprobleem
van de laatste tijd zou dan weieens kun
nen gaan uitgroeien tot een ware hon
gersnood. Want hoe zal de Tunesische
bouwgrond
luiba jr verklaard.
Kennedy: 300.000
Zuidvietnamese
burgers gedood
WASHINGTON (DPA) Senator Ed
ward Kennedy zegt over inlichtingen te
beschikken, dat in de afgelopen vier jaar
300.000 Zuitviëtnamese burgers zijn ge
dood. De meesten zouden door gevechts
handelingen van Zuidvietnamese en
Amerikaanse eenheden om het leven ge
komen zijn.
In het geheel werden in de af
gelopen vier jaar volgens Kennedy meer
dan een miljoen Zuitviëtnamezen gedood
of gewond. „Een deel van deze verliezen
zijn door de viëtkong toegebracht, maar
het merendeel der verliezen onder de
burgerbevolking van Zuit-Viëtnam staat
op rekening van de Zuidviëtnamese en
Amerikaanse troepen", aldus senator
in een paar maanden te-
iormaal in een heel jaar.
Hele sinaasappel- en olijf boomgaarden,
die de belangrijke exportprodukten le
verden, zijn door het alles verwoesten
de water weggesleurd. Onder andere
is de spoorbaan tussen de steden Gafsa
en Sfax weggeslagen, die dienst deed
voor het vervoer van fosfaat naar de
Middellandse Zeehaven Sfax. Met die
spoorbaan is gelijktijdig een van de an
dere peilers van de Tunesische export
weggeslagen.
Gevaar
de be-
extra-gevaar in zich.
de nood groter wordt
langer wacht, maar
ook omdat de herstelwerkzaamheden
ernstig gevaar lopen. In plaats van de
ongeveer 170.000 weggeslagen huizen
van klei en stro, die slechts berekend
waren op een klein buitje en niet op de
watermassa van de afgelopen maan
den, wil de regering in de rampgebie
den Bourguibahuisjes bouwen, stenen
huisjes die ongeveer 3000 gulden kosten.
In de omgeving van Kairouan is ech
ter een dorpje met stenen huisjes nog
steeds totaal verlaten. De mensen zijn
tydehjk door het hoge
;en hebben gehad.
DEN HAAG (A.N.PP Een zevental
plaatsen in Zeeland en omgeving, die in
1953 zelf in ernstige mate door de waters-
noodram werden getroffen, heeft de
afgelopen dagen het spits afgebeten voor
de hulpactie voor Tunesië. In Duiveland,
St.-Plhilipsland, Kortgene, Kruindngen,
Fijneart-Heiningen, Oude Tonge en
Nieuwe Tonge is in totaal een bedrag
van 26.628,19 opgehaald, hetgeen ge
middeld ruim één gulden per hoofd van
de bevolking betekent. In Nieuwe Tonge
zelfs twee gulden.
Tunesië niet langer kan uitblijven.
Nederlandse Rode Kruis heeft al
groot aantal goederen, zoals dekens
medicamenten, gestuurd, en 250 n
tairen van het rampenfonds vertrek
bouwgronden
hand te neme:
jarenlang een
hulp maar één
termijn: het
teugelen door
De Grontmij, die al
viserende taak in Tu-
;t naast deze directe
iplossing op langere
irstromingsgevaar be-
het wa-
heuvels af te i
afvoer van het water naar de vlakten te
regelen. Dat vraagt bodembeschermen-
de maatregelen op de hellingen, zoals
de aanleg van terrassen en bossen, en
speciale methoden
de landbouwgrond.
irking
de Oueds, de i
vallende rivieren, worden voorzien van
vertragingsdammen, stuwdammen met
waterreservoirs, die het water tevens
nuttig kunnen maken voor bevloeiing
tijdens de droogteperioden.
De ramp voor Tunesië, die slechts één
goede zaak aan het licht bracht: een
Romeins dorpje van ongeveer 200 voor
Christus, dat zes meter onder de grond
had gelegen en nu door het water is
blootgelegd is aanleiding geworden
tot he* stichten van een „Nederlands
comité Hulp aan Tunesië. Dit comité
heeft een inzamelingsactie op touw ge
zet, die vanavond tijdens een uitzending
voor radio en televisie een hoogtepunt
krijgt.
DEN HAAG (ANP) -
gulden is de uitzendin
Sousse, het repareren van een irrigatiewaterleiding eveneens naar het gebied
rond Sousse en het herstel van waterputten, landbouwgronden en irrigatie-
werken in het gebied rond Kairouan-
Wat betreft de drinkwaterleiding, deze bevindt zich m de wadi of Oued
Zeroud, een rivier die alleen na regens water afvoert en dan tot een behoor
lijke stroom kan aanzwellen Tijdens de grootste regenval bereikte de rivier
hier een top van achttienduizend kubieke meter per seconde, oftewél zesmaal
de hoogste afvoer van de Maa6 in Nederland. In de afgelopen rampmaanden
kwamen drie van deze toppen voor, terwijl statistici hadden berekend, dat deze
afvoer slechts éénmaal in de honderdduizend jaar kon worden verwacht Het
woedende water nu heeft de drinkwaterleiding over een lengte van acht
honderd meter totaal weggeslagen. De Nederlandse militairen moeten de buis
herstellen, waardoor de vijfhonderdduizend inwoners van Sousse, die nu sedert
eind september slechts enkele uren per dag over water beschikken, weer op
normale wijze van water kunnen worden voorzien.
Het werk aan de irrigatiewaterleiding zal veel omvattender zijn. Deze leiding
loopt tot aan gebieden rond Sousse en Mahdia en dient voor het bevloeien
van vijfduizend hectare groenten- en fruit grond, verdeeld over elf afzonder
lijke irrigatiegebieden Deze buis is op vele plaatsen afgebroken. De grootste
breuk komt voor ter hoogte van het dorpje Sidi Bou Ali. hier is de buis met
een inwendige doorsnede van 125 cm en samengesteld uit betonnen elementen
van zeven meter lang en een gewicht van negen ton over een lengte van
tweehonderd meter verdwenen Het project is zeer urgent, omdat men nog
steeds hoopt het oorspronkelijke plan te kunnen uitvoeren: het begin volgend
jaar in cultuur hebben van de vijfduizend hectare bouwgrond.
In het gebied rond Kairouan. waarvan men aanneemt dat er voor ongeveer
250 000 hectare (vijfmaal de oppervlakte van de Noordoostpolder) totaal door
het zand is vernield bevinden zich zo'n elfhonderd waterputten. Deze putten
dienen voor drinkwater voor de bevolking, voor het drenken van het vee en
vooral ook voor bevloeiung van tuinen en fruitboomgaarden. Ze zijn voor het
grootste deel onbruikbaar geworden, omdat ze door de enorme hoeveelheden
aangevoerd zand zijn „dichtgeslibd". De pompen en motoren, die het water uit
de putten naar de land- en tuinbouwgronden moeten stuwen, zijn bovendien
leid- Het uitbaggeren van de putten, die een diepte hebben van
opgegaan dal
ivellic
ivangrijk werk, dal
putten k
De i
worden gerepareerd of vernieuwd Van de mili
tairen wordt verwacht, dat de betreffende gronden weer zo snel mogelijk van
water kunnen worden voorzien. In opdracht van de Nederlandse regering zijn
bij alle werkzaamheden ingenieurs en deskundigen van de Grontmij inge
schakeld- Zij zullen zich voornamelijk bezighouden met voorbereidende en
deze zaak k;
Het betreft een voorstel
Goudzwaard (ARP)
derzoeken door een
minister
beslissen
de heren
Nelissen (KVP)
laten c
lev
enerzijds
lit het bedrijfs-
anderzijds vertegenwoordigers
het algemeen belang, bijvoorbeeld
Kamérleden. Het college zal het recht
hebben „fusiebedrijvers" onder
horen en hen eventueel te ver-
t openbaar voor het college
verschijm
plichten i
De heer Joekes (WD)' v
zich af of
het recht iemand onder ede te horen en
te kunnen verplichten ter onderzoek te
verschijnen, niet een speciaal recht was
dat de grondwet voorbehoudt aan de
SCHEEPSBOUW
Ook wat betreft hogere subsidiëring
van de scheepsbouw kwam minister De
Block schoorvoetend tegemoet aan de
verlangens van de Kamer. De heer Ne
lissen (KVP). die sprak namens de re
geringspa i tijen, betoogde dat de EEG
maximaal 10 procent werheidssteun op
de contractprijs van te bouwen schepen
toestaat, en in ons land blijft de subsi
die nog ver beneden deze maximum
grens. De minister beloofde hogere steun
als het orderpakket van de werven
daartoe reden geeft
KVP. VVD. ARP
betreft de verhoging van de broodprijs.
De heer Scholten (CHU) betoogde dat
de rentabiliteit van de bakkersbedrijven
in gevaar komt wanneer de broodprijs
niet verder dan één cent omhoog gaat
Daarop diende hij de motie in. die een
vrijer prijsbeleid vraagt voor met name
'erpakt en gesneden brood.
i dat de werknemei
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het ziet ernaar uit, dat
deze sinterklaasweek een belangrijke
episode zal zijn voor de loonvorming van
1970. De indruk lijkt gewettigd, dat de
onderhandelingen over een nieuwe me-
taal-CAO nagenoeg zijn afgerond, ter
wijl insiders de verwachting uitspreken,
dat de (voorlopige) verhoging van de lo
nen en salarissen bij de overheid dezer
dagen eveneens zal worden vastgesteld.
Aldus krijgt men in andere bedrijfstak-
>ie formule zal in alle loononderhan-
ngen een belangrijke rol gaan spelen,
sociaal-economische raad was het
ids geworden,
werknemers het komende jaar een
reële stijging van de bestedingsmoge
lijkheden zouden moeten krijgen van 2,3
k 3 procent. Gesteld werd, dat de werk
nemers in 1969 door de onrustbarende
kostenstijgingen hun loonsverhogingen
(vrijwel) geheel hadden kunnen con
stateren. Die verruiming zou er in
1970 moeten uitkomen. Anderzijds was
iedereen beducht voor een hoog percen
tage loonsverhoging als resultaat van
de behoefte aan verruiming van de be
stedingsmogelijkheden plus compensatie
voor kostenstijgingen omdat men dan de
inflatiespiraal draaiende hield. Hoge loon
stijgingen monden immers meestal uit
in prijsverhogingen. Daarom weid een
schema opgesteld om de kostenstijgin
gen zo laag mogelijk te houden. Bij uit
voering van dat schema zou kunnen
worden volstaan met een loonstijging
van circa vijf procent Deze loonstijging
plus de verlaging van de belastingdruk
zou resulteren in een feitelijke verbete
ring van de bestedingsmogelijkheden met
2,5 tot 3 procent.
Voor zover aan het loonfront de on
derhandelingen zijn ingezet, heeft de
vakbeweging in het algemeen een reële
positieverbetering als uitgangspunt
dat deze verbetering het hele jaar
eind blijft. Telkens moet worden nage
gaan, of nieuwe kostenstijgingen tussen
tijdse loonsverhogingen tijdens de loop
van de CAO noodzakelijk zijn. In aan
sluiting daarop zal men aan het eind
van het jaar dan nog wel willen peilen
of de produktiviteit in de bedrijfstak
sterk ffi gestegen om daaraan eventueel
een aalre-loosMverhoging te kunnen ont
lenen. En tenslotte is het zaak de reeds
voorziene kostenstijgingen (hogere pre
mies, hogere huren en dergelijke) zo
goed mogelijk te „vertalen" in een per
centage loonstijging, te realiseren bo
venop de reeds genoemde 2,5 a 3 pro
cent bij het begin van het nieuwe con
tract. Die „vertaling" en de formule vor
men de moeilijke punten bij het loon-
overleg. De voorlopige indruk is. dat
voorshands voor de nominale loonstij
ging niet de verwachte 5 procent uit de
de 5 en 6 procent uitkomt.
Belangrijk in dit verband zal uiter
aard zijn, hoe de „leiders" zich zul
len opstellen. Tot die leiders hoort on
getwijfeld per traditie en als gevolg van
haar omvang, naar het aantal werk
nemers (300.000) gerekend, de metaal
industrie. De onderhandelingen over de
metaal-CAO zijn in volle gang. Uit
gangspunt was het voltooien van de on
derhandelingen uiterlijk 10 december. Tot
dusver hebben zij niet tot wezenlijke con-
flioten geleid, waaruit sommigen het ap-
i deze week nog
Het georganiseerd Overleg bij de over
heid is ook reeds een heel eind op weg.
De regering heeft een verhoging van
4,5 procent aangeboden per 1 januari
aanstaande, maar de ambtenarenbon
den vinden dit veel te weinig. Zij wil
len tenminste 5 a 6 procent. Welk per
centage er ook uitkomt donderdag ver-
i het ziet t
-^uit,
percentage wordt
steld 't overheidspersoneel zal
eindelijk niets aan te kort komen, om
dat in de loop van 1970 de definitieve
verhoging zal worden bepaald op dezelf
de hoogte als het gemiddelde, dat in het
particuliere bedrijfsleven is gegeven. De
regering wil echter het „voorschot" zo
laag mogelijk houden om te voorkomen,
dat het percentage van dat voorschot als
norm zou gaan gelden. De ambtenaren
bonden daarentegen willen meteen een
behoorlijk percentage om de kostenont
wikkeling voor te zijn. Weliswaar is het
plezierig om in de loop van het jaar
nog eens een verhoging met terugwer
kende kracht te
moment heeft me
vendien kijken velen met schele ogen
naar de ambtenaren als deze tussentijd
se loonsverhogingen krijgen, niet be
seffend dat het overheidspersoneel daa
pas krijgt wat men ln het bedrijfsleven
al lang ontvangen heeft.
