mm
DE VIER
MOEILIJKE
JAREN
VAN DE
BONDSCOACH
*5® I
Van opzienbarende start
wr
mw
De 25 interlands
onder Kessler
naar gemiste finish
Stem van 2Vz min georganiseerde sportbeoefenaars in vijfjarenplan NSF
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1969
Éiati
Het doelpunt van Veenstra bleek niet genoeg voor winst op Bulgarije
jjL
Deze ongunstige resultaten kunnen en mogen niet louter
en alleen op de schouders van een bondscoach worden
geschoven, zeker niet indien deze wordt geconfronteerd
met oen blijkbaar steeds verder schrijdende soort min
achting voor het nationale tricot, met een mentaliteit,
die in sommige gevallen gespeend is van elke ver
antwoordelijkheid die de drager van een Oranjeshirt
ook moet kunnen opbrengen als hij er niet meer zo
rotsvast van overtuigd is, dat hij wordt ingezet „voor- de
eer van zijn land". Maar het blijft eveneens een on
loochenbaar feit, dat ook Georg Kessler er niet in is
geslaagd te voldoen aan de opdracht waarover Elek
Schwartz struikelde: een winnend elftal formeren. Waar
mee niet wordt bedoeld een team, dat regelrecht op de
wereldtitel afstevent, maa>- wel een dat bezield is van
de wil om het vuur uit de sloffen te spelen. Zelfs Georg
Kessler is gaan twijfelen. Lang heeft hij, ook na neder
lagen, lichtpunten gezien. Zo lang zelfs, dat het „ge
vleugelde woorden" zijn geworden. Na elke interland
werd met spanning gewacht op het moment waarop
Kessler zijn lichtpunten ontvouwde. Langzamerhand zag
ook hij ze niet meer. Hij wijzigde zijn standpunt, somde
fouten op die waren gemaakt en zag geen lichtpunten
meer. hoe klein ook.
Op de puinhopen
Kessler heeft bruine ogen, koele bruine ogen. die
iemand enigszins laatdunkend kunnen aankijken. Zijn
gezicht is zelden getooid met een lach, zelfs niet met
een glimlach Soms wel een grimlach. Hij is een ernstig
man. die zijn taak navenant opvat. Toen hij op 1 sep
tember i964 in dienst trad van de KNVB met als op
dracht het jeugdig voetbaltalent gaandeweg uitge
groeid tol en met Oranje onder de 23 jaar te coachen,
sprak Kessler „Ik hoop door mijn werk in het sport
centrum van de KNVB te mogen bijdragen tot ver
betering van het spelpeil in het Nederlandse voetbal."
Het waren geen gelegenheidswoorden Kessler, geschoold
door dp ..legendarische" Duilsc bondscoach Sepp Her
berger uitverkoren als de jongste van de zestien in
West-Duitsland werkzame coaches can het „Fussball-
verband" werkzaam aan de Sportschule in Hennef en
zee-' gewaardeerd door zijr. voetbal vadei Herberger, was
ei de mep niet naar om met holle woorden zijn entree
in bei Nederlandse voetbal te maken Hij wist. dat zijn
taak zwaar zou zijn Hij wist. dat hij een nog groter last
op zich nam. toep hij per 1 december 1965 „ja" zei
tegen het verzoek van de KNVB om de coaching van
het Nederlandse A-team 1> gaan voeren Kessler begon
op de puinhopen, die een gedesillusioneerde, bijna ver
bitterde Denis Neville had achtergelaten En die Neville
had in zijn tijd moeten voortbouwen op hetgeen Elek
Schwartz had achtergelaten en dat was ook al niet om
juichtonen over aan te heffen. Georg Kessler moest
nieuw leven blazen in een compleet failliete boedel.
Neville had dezelfde angst gekend als Schwartz: in
vredesnaam niet verliezen Het aantal gelijke spelen in
de perioae-Neville naast meer nederlagen dan ovet-
'as dan ook opvallend
Basis gelegd
Voor Kessler brak een periode van opbouw aan De
zelfbewuste jonge bondscoach geboren 23 september
1932 in St. Ingbert bij Saarbrücken wierp niet ineens
alles onver. Toen ook gold wat hij enige dagen geleden
nog verklaarde: „Ik kan slechts kiezen uit een kleine
kring" ZwitserlandNederland (2—1) op 14 november
1965 was de laatste wedstrijd onder Neville geweest.
NederlandWesl-Duitslanci (24) op 23 maart 1966 was
de eerste onder Kessler. Er waren slechts vier spelers
Sinds Georg Kessler met het aan zijn zorgen
toevertrouwde Nederlandse elftal debuteerde
tegen West-Duitsland, zijn er vijfentwintig
interlands gespeeld onder zijn leiding. Dit zijn
de resultaten:
23- 3 1966:
17- 4-1966:
11- 5-1966:
7- 9-1966:
18- 9-1966:
6-11-1966:
30-11-1966:
5- 4-1967:
16- 4-1967:
10- 5-1967:
13- 9-1967:
4-10-1967:
1-11-1967:
29-11-1967:
7- 4-1968:
1- 5-1968:
30- 5-1968:
5- 6-1968:
4- 9-1968:
27-10-1968:
26- 3-1969:
16- 4-1969:
7- 5-1969:
7- 9-Ï969:
22-10-19fi!>:
NederlandWest-Duitsland 24
NederlandBelgië 3l
SchotlandNederland 03
NederlandHongarije 22
OostenrijkNederland 21
NederlandTs.jecho-SIowakjje 12
NederlandDenemarken 20
Oost-DuitslandNederland 43
BelgiëNederland 10
HongarijeNederland 21
NederlandOost-Duitsland 10
DenemarkenNederland 32
NederlandJocgo-SIavië 12
NederlandRusland 31
NederlandBelgië 12
PolenNederland 00
NederlandSchotland 00
RoemeniëNederland 00
LuxemburgNederland 02
BulgarijeNederland 20
NederlandLuxemburg 40
Nederland-Tsjecho-Slowaktye 20
Nederland—Polen 1—0
Polen—Nederland 2—1
Nederland—RuUrariie 1—1
ook vrij koud als ze niet worden gekozen. De top van
het Nederlandse voetbal zal ervan doordrongen moeten
worden, dat het niet gaat om de paar honderd gulden
die zij met een interland verdienen, maar om het gezicht
van Nederland als sportnatie naar buiten
Leider, meer niet
Er moet. helaas, worden geconcludeerd, dat de opzien
barende start van bondscoach Kessler na bijna vier jaar
is geëindigd in een zwakke finish. Hijzelf zal dat moeten
onderschrijven. Zijn bijna spreekwoordelijke optimisme
is in de loop van qo jaren verzwakt. Het woord „licht
punt" gebruikt hij niet meer. Wel maakt hij steeds meel
de indruk geen vaste gneep op zijn „onderhorigen" te
hebben, te weinig contact en te weinig vriendschappe
lijke relaties. Hij is de leider, meer niet.
Kessler heeft vier moeilijke jaren achter de rug. Ook
hy is er niet in geslaagd een winnend team op de been
te brengen. Bij het aanvaarden van zijn functie heeft
hij waarschijnlijk in de mening verkeerd, dat hij in
Nederland op dezelfde voet zou kunnen werken als in
Duitsland geschiedt. Daar gaat geen talent verloren.
De naiionale teams, van de schoolploegen tot het A-
elftal toe. worden in West-Duitsland van de grond af
opgebouwd. Er wordt per kring gewerkt Die kringen
werken als een zeef, want steeds blijven de besten over
tot tenslotte de allerbesten zijn geselecteerd voor de
nationale ploeg. En dat geldt niet alleen voor de TJEFA-
jeugd, voor de a-selectie, maar voor alles Met dezelfde
zorg wordt het Duitse schoolvoetbal opgebouwd.
De Duitsers hebben daarvoor een woord, dat alles dekt:
Gründlichkeit. En dat kennen we in Nederland niet. Er
zullen velen zijn, die er verheugd over zijn. Het zou
in de voetballerij echter wel een pluspunt zijn als we
ooi: zoiets kenden. Na vier jaar mag een opbouwperiode
a's voorbij worden beschouwd. Vee! verder dan Schwartz
en Nc ille is het Nederlandse voetbal niet gekomen. En
::o lang welke bondscoach ook zielsverheugd moet zijn
met "en paar dagen Holten en KNVB-centrum mag men,
in alle eerlijkheid beschouwd, ook niet veel meer ver
wachten dan incidentele succesjes en ernaast grijpen
als het erop aan komt. Want een vriendschappelijk in
terland ie wordt in het buitenland niet zo hoog opge
nomen Maar ze zijn er daar wel op gebrand in wed
strijden van belang succes te behalen. Daai laat men
zich niet in slaap sussen met weinig zeggende triomfen.
Daar gooit men alles op „het grote werk", waarnaar
Nederland ten enema'e niet toeleeft. Vandaar dat de
mogelijkheden van Kessler altijd te gering zullen blijven,
hoe hard hij van plan is t - blijven werken aan het doel,
dat hij zich stelde, toen hij op 1 september 1964 met het
coachen van de voetbaljeugd begon: bijdragen tot ver
betering van het spelpeil in hei Nederlandse voetbal.
Die bijdrage kan evenwel niet van één kant komen,
van dc kant van Georg Kessler. die zijn befaamde licht
punten heeft zien doven en zichzelf moet bekennen,
dat hij na een hem royaal toegemeten opbouwperiode
heeft gefaald in de opzet, die hij steeds zelf heeft uit
gedragen: mijn oog is gericht op Mexico.
Van links naar rechts Israel, Van der Kuylen en Moulijn, de drie van West-Duitsland én Bulgarije.
DEN HAAG Het behoudende Nederlandse voetbalwereldje schiet af en toe uit zyn slof. Dat gebeurde jaren ge
leden toen een zekere Max Merkel als trainer van het Nederlands elftal moest verdwijnen. Dat geschiedde nog eens
toen Elek Schwartz er niet in was geslaagd „een winnend Oranjeteam" te kweken. Voor het overige vallen er
bitter weinig hoofden. Een clubtrainer mag dan eens zijn congé krijgen en ook dat gebeurt in vergelijking met
het buitenland zelden of een manager mag het bijltje erbij neerleggen, maar dat zijn dan wel de enige, schaarse,
schokkende gebeurtenissen die nu en dan dc voetbalgemoederen in beweging brengen. Nederland neemt liever een
afwachtende houding aan, trekt wel van leer als de zaken niet naar wens gaan, maar is de kritiek na enige dagen
al lang weer vergeten. Laat maar zitten en laten we maar kijken wat eruit voortkomt. De Nederlandse voetbal
wereld is gewend teleurstellingen te slikken, zeker als dat het nationale team betreft. Incidentele „kicks", die helaas
veelal worden bereikt in interlands die van geen belang zjjn een zege op Rusland en een overwinning op
Tsjecho-Slowaklje bijvoorbeeld blijken voldoende om de monden weer voor enige tijd te snoeren. Die toch niet
laag op de Europese ladder staande voetbalnaties zijn dan toch maar verslagen. Maar het blijft een onloochenbaar
feit, dat Nederland er niet bij was toen in 1966 in Engeland de eindronden voor het wereldkampioenschap werden
gespeeld, dat Nederland voor het toernooi om de Europese landenbeker werd uitgeschakeld en dat de Oranje
shirts evenmin zullen schitteren in de Mexicaanse zon. Als het erop aankomt, is Nederland er niet bij-
vervangen door Kessler. die wel ijlings Willy van der
Kuylen had opgesteld, een speler die mede door hem
met o.a Cruyff, Hulshoff Wim Jansen was opge
kweekt ip de tijd dat hij de jeugd onder zijn hoede had.
De nederlaag tegen de Westduitsers was verre van een
ramp. Het was de ploeg die enige maanden later, zoals
de Duitsers hel zo graag noemen, „Vize Weltmeister"
zou worden. Er volgde een zege op België (31) met een
ploeg waarin Kessler het aandurfde om Keizer en
Moulijn naast elkaar te laten opereren. Er volgde een
nog groter succes, SchotlandNederland 03. Na die
gedenkwaardige wedstrijd zei Kessler: „De overwinning
op Schotland betekent een mijlpaal. Nog nooit heeft een
Schots elftal op eigen veld met dergelijke cijfers van
een niet-Britse ploeg verloren. Daarom zegt dit toch wel
iets. De basis is gelegd, maar we zijn er nog niet." Kess
ler vermoedde niet welk een waarheid hij sprfak.
Ontwaakt
Met als kern dezelfde spelers waarmee Neville zich
had verslikt, had Kessler wel resultaten bereikt. Hij
was erin geslaagd van een lauw team een vechtende
ploeg te maken. Hij had „geest" in het Nederlands elftal
gebracht. De'spelers waren bereid zich tot het uiterste
te geven. Hij had nieuw bloed ingezet: Dullens, Nuninga.
En voor het duel met Hongarije voor de Europese lan
denbeker zette hij Johan Cruyff in Het werd 22,
wederom een gedenkwaardig resultaat. En meteen daar
na was het gedaan: vijf nederlagen tegenover een enkele
overwinning. Nederland, dat meende op rozen te zitten,
ontwaakte uit die droom Na de wedstrijd tegen Oosten
rijk (met 21 verloren) moest een kennelijk teleurge
stelde Kessler verklaren, dat er vele tactische tekort
komingen waren geweest, dat het elftal geen offensieve
kracht had bezeten en dat er verdedigingsfouten waren
gemaakt
Lichtpunten
Wellicht is in die periode van nederlagen het zelfbewuste
van Kessler hoewel hij het nooit naar buiten liet
blijken aangevreten. Meteen ook was de vechtlust
verdwenen: tegen Tsjecho-Slowakije, zelfs tegen Dene
marken. dat oeilst in de slotfaze met 20 werd ver
slagen. legen Oost-Duitsland. België en Hongarije, alle
nederlagen. Kessler praatie zichzelf en de „publieke
opinie" moed in door ..lichtpunten" te zien. Kessler ging
zonder meer ervaren en gerenorpmoeide krachten op/.i.i
schuiven: Eddy Pieters Graafland, die nog nooit had
gefaald, maar tegen Oost-Duitsland imel 43 verloren)
plaats moest maken voor Van Leeuwen De gok mislukte.
Nederiand lag uit het toernooi voor de landenbeker. Na
Van Leeuwen werd Doesburg ingezet, toen weer Van
Leeuwen en zowaar greep Kessler na die experimenten
toch weer terug op Pieters Graafland.
Intussen had hij zich de woede van heel Dordrecht op
de hals gehaald door twee dagen voor de wedstrijd
legen Oost-Duitsland het plaatselijke idool Jan Klijnjan
opzij te zetten voor Jan Mulder Op zich een niet te
betwisten ruil, maar wellicht ook typei"end voor de
steeds groter wordende onzekerheid waarin Kessler
kwam te verkeren. Kessler, die nog steeds in de op
bouwperiode zat. Het leek zelfs op paniek, toen Kessler
de KNVB vroeg om vlak voor de interland tegen België
alsnog Veldhoen op te roepen. Veldhoen bedankte voor
die late eer: hij had het te druk met zijn zakelijke
besognes. Men had ook al de wenkbrauwen gefronst
toen Kessler voor de wedstrijd tegen Oost-Duitsland
Henk Gioot laatste wedstrijd in Oranje op 17 oktober
1965 weer opstelde. Niets ten nadele van de grote
kwaliteiten van Henk Groot, nóg steeds een uiterst ge
waardeerde kracht, maai; hij was 28 jaar. En dat in een
periode van opbouw. Het bieef overigens sukkelen, met
als „lichtpuntje" de zege op Rusland met een fantasie-
elftal, dat echter wel bereid bleek voor een gunstig
resultaat te vechten.
Nek gebroken
Het is ontegenzeggelijk waar, dat Kessler het Oranje
team een ander gezicht heeft gegeven, in die zin dat er
\an de ploeg waarmee hij tegen West-Duitsland zijn
debuut maakte, nog slecht: drie spelers over zijn ge
bleven in het laatste duel. met Bulgarije: Israel. Van der
Kuylen, Moulijn. Dat duidt op vernieuwing. Maar het
is dezelfde vernieuwing, die Schwartz en Neville werd
verweien: jullie pakken de spelers die eruit steken en
met hen timmer je een elftal in elkaar. Ook toen was de
kring klein. Ook toen konden de coaches niet terug
grijpen op (nagenoeg) gelijkwaardig- reserves, indien
spelers van de a-selectie om welke reden ook niet konden
worden opgesteld. Zij hebben er hun nek op gebroken
Kessler. die zonder meer als een keiharde werker moet
worden betiteld behalve de zorgen voor de a-selectie
heeft hij nog vele belangrijke neventaken zit mot
hetzelfde probleem. Wat achter de a-selectie komt. is
van te laag niveau, vergelijkingsgewijs En daar Kessler
zelf heeft onderkend, dat het voor diverse spelers niet
als een eer wordt beschouwd in het nationale shirt te
mogen spelen, wordt zijn probleem nog gi'oter. Het blijkt
zo te zijn: ze willen er we! in spelen, maar het laat hun
DEN HAAG Geheel tevreden is
de Nederlandse Sport Federatie niet
over de hearing van de Vaste
Commissie uit de Tweede Kamer
voor Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk die op 11 septem
ber 1969 werd gehouden naar aan
leiding van het antwoord dat de
N.S.F. gaf op de discussienota van
C.R.M. Men acht de toegemeten tijd
om het ingenomen standpunt uit
een te zetten te kort. Niettemin
heeft de N.S.F. de ervaringen, op
gedaan met het overleg met de
bonden waaruit het gezamenlijk
standpunt te voorschijn kwam
als een belangrijke stap voorwaarts
Indien in de toekomst wederom vraag
stukken van algemeen belang aan de
orde komen, zal de NSF weer dezelfde,
succesvol gebleken, weg volgen, een
ontwerp opstellen door het bureau van
de NSF. dit aan de leden voorleggen,
bespreken in groepen en lenslotte het
standpunt definitief bepalen. Deze wij
ze van werken zal al zeer spoedig
wederom worden gevolgd Op de bui
tengewone ledenvergadering die de
NSF op 25 november in bet RAI-con-
grescentrum in Amsterdam houdt, zal
een ontwerpopzet ter tafel komen van
een „Nota Nationaal Sportbeleid 1971
1975" die de NSF in de loop van vol
gend jaar aan de regering wil aan
bieden. Een nota. die bedoelt een totale
ommekeer teweeg te brengen in het tot
nu toe gevolgde beleid in deze. beter
gezegd, het ontbreken daarvan De
NSF acht het van levensbelang hierin
te voorzien en zal de leden op 25 no
vember dan ook goedkeuring vragen de
opzet nader uit te werken.
Dc NSF gaat niet klakkeloos stellen dal
er meer ruimte, meer accommodatie en
meer geld moet komen. Er wordt uil-
gegaan van een logische opzet die als
grondgedachte heeft dat het meest ken
merkende van de hedendaagse samen
leving de verandering is. De indivi
duele mens zoekt hierin aanpassing en
compensatie Voor het bepalen van het
te voeren beleid zal ervan moeten wor
den uitgegaan dat lichamelijke opvoe
ding, sport en recreatie het welzijn be
vorderen, de ruimten waarin de sport
en de recreatie wordt bedreven hun
bijdrage leveren tot die welzijnsbevor
dering en de financiën noodzakelijk
zijn om dit te bereiken. Indien men
hiervan doordrongen is, zal moeten
worden gewerkt aan de opbouw van
een nationaal sportbeleid, zal aandacht
moeten worden besleed aan sportont
wikkeling en kadertraining, zal et-
ruimte en accommodatie moeten komen
en uiteraard geld.
Noodzaak
Dit zijn de grondvormen waarover de
ledenvergadering zich in eerste instan
tie zal moeten uitspreken. Er is weinig
reden om aan te nemen dat er over
wegende bezwaren zullen zijn. De leden
zijn immers belanghebbenden, die er
reeds lang van overtuigd zijn dat de
sportbeoefening, de' lichamelijke opvoe
ding on de recreatie in een te nauw
keurslijf zijn gewrongen en bij lange
na niet de aandacht van de overheid
hebben die zij verdienen, die er zelfs
voor noodzakelijk is. Het zijn factoren
die bijdragen tot de welzijnsbevorde
ring. onmisbare bijdragen tot het wel
zijn van de mens in de samenleving.
Lichameliike ODVoeding. soort en re
creatie zijn. aldus de NSF. een nood
zaak voor de jeugd, voor dc ontwikke
ling van levenskracht: een noodzaak
voor de werkende mens als toevlucht
in de stedelijke bebouwing.
Uitgaande van dit beweeingsleven geeft
de NSF drie ontwiVVelin»sl-nen aan:
1. gericht on hew»"'"m
opvoeding tot gezondheid, derhalve
lichamelijke opvoeding als basis voor
de sportbeoefening;
2. gericht op wedijver, prestatie;
3. gericht op de factoren spel, recrea
tief bezig zijn en samenzijn.
Het is duidelijk dat bij aanvaarding
van deze standpunten enorm veel in
de huidige constellatie moet worden
gewijzigd. De lichamelijke opvoeding,
de schoolsport, het georganiseerd wed
strijdwezen. de recreatieve sport, de
opbouw van bonden en verenigingen,
de vormen van leiding en begeleiding;
het zijn alle onderdelen die op de hel
ling moeten.
Versnipperen
De NSF wenst niet slechts uitbreid mg
en vernieuwing van accommodaties.
Men heeft een open oog voor hetgeen
thans wordt nagelaten. Het rendement
van vele sportaccommodaties is te ge
ring. Kleine clubs versnipperen ruimte,
accommodatie, leiding en geldmiddelen.
De NSF men proeft in de gehete
opzet duidelijk de woorden van de
algemeen secretaris dr. Wim van Zijll
zou ook graag zien dat clubhuis en
sporthal op meervoudige wijze zouden
worden gebruikt en dat bijv. gymnas
tieklokalen worden opengesteld.
Indien ook dat zou gebeuren, dan nog
blijft er op alle gebied een schreeu
wend tekort dat niet wordt ingelopen.
Het is bekend dat men de zaak bijhoudt,
zoals die zich thans ontwikkelt. Eniger
mate bijhoudt. Maar hot tekort blijft
en wordt niet ingelopen. Vandaar dat
de NSF stelt: als bet waar is dat sport
een volkszaak is geworden (2^i miljoen
georganiseerde sportbeoefenaars) dan
moet het gewoonte worden, dat de
financiering van het sportleven wordt
opgebracht do.r veel bredere geledin
gen van de samenleving dan tot nu toe
gebrm'keHik is.
Dit zHn sl»cht« en'ee «redachten die dr
NSF heeft neergelegd. Van dc leden
wordt verwacht dat zij ook aan het
denken, ontwerpen, adviseren zullen
gaan, zodat op dezelfde wijze waarop
het gezamenlijk standpunt ten aan
zien van de discussienota lol stand
kwam. volgend jaar een af gei onde Nota
Nationaal Sportbeleid 1971 -1975, een
vijfjarenplan, kan worden aangeboden
aan de regering die daaraan in geen
geval voorbij kan gaan. Het is de stem
van ',1- milioen gem - v-eeide sport
beoefenaars.
Totogelden
Overigens zullen op 25 november in de
..Glazen 7.aal" van het RAT-centrum
afgevaardigden van dc FBO
'li.i
relden.
komst te vol «ren nerlru"- Innen F.n dan
-al de FBO wel wi'len weten of het
betaalde voetbal bii die verdeling beter
uit de bus komt dan tot nu toe De
bonden wensen trouwens ook verho
ging van dc uitkering ..omdat het sei
zoen 19681969 een aanzienliike stij-
ein? in de toto-omzet te zien eaf" Voor-
zioMj.fr NSF. dat de eolden verdeelt,
wiist et echter al nn dat de omzet in
het seizoen 1969—1970 wel gedaald zal
zijn Fn als FBO dan vasthoudt a>n
Hp «vic to' veto malen verhoging van het
bedrag dat de betaalde clubs te ver-
delen krijgen, rou er «-el rcn< minder
kunnen worden uitgekeerd In plaats van
meer Fn dat is dan weer een extra
probleem voor de NSF. die als „spreek
buis van de georganiseerde sportwe
reld" niet zal rusten vooraleer dc sport
de plaats is toegekend die haar rech
tens toekomt. Want het is zekei waar
dal sport een volkszaak is geworden
