„DE RIJKSDAG BRANDT"
NIET HET LAATSTE WOORD
Geen verband tussen
Jordaanmoord en
ontsnapping Schutte
ONGELUK MET
GEWEER: STROPER
DOODGESCHOTEN
Rente tot 7%
Rijkspost
spaarbank
altijd safe!
Bewijs van
onschuld van
Van der Lubbe
nogal slordig
VERRASSING BIJ VERKIEZINGEN
Couve nog niet over de streep
Herstemming
over twee
weken
GROENOORDHAL
REL OP DE
DAM BIJ
ARRESTATIE
Vrouw van
Ronald Biggs
vrijgelaten
Militairen
voor eenzijdig
bestand in
Vietnamoorlog
DADER VAN
MOORD IN
HECHTENIS
Zoon stal
schilderijen
van vader
Verder uitstel
toetreding tot
EEG brengt
verkoeling
MAANDAG 20 OKTOBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
AMSTERDAM. D,r. Robert
Kempner, voormalig plaatsver
vangend Amerikaans aanklager
tijdiens d'e processen tegen oor
logsmisdadigers in Neurenberg,
tevens de man, die thans door de
familie Van der Luhbe belast is
met de verdediging van Marinus
van der Luiblbe bij de revisie van
dilems proces, was vandaag aan
wezig in Amsterdam bij de ver
schijning van het boek ,,De Rijks
dag brandt".
Bij de beoordeling van het werk,
waarvoor de auteur, dr. Edouard Ca
lic, vierenzestig personen heeft geïnter
viewd, 196 boeken heeft, geraad
pleegd en meer dan 30.000 archiefstuk
ken heeft doorgesnuffeld, moet deze re
censent tot de conclusie komen, dat
het op een onafhankelijke rechtbank
weinig indruk zal maken daarvoor is
het te emotioneel, te subjectief te on
volledig en vooral te slordig. Elsevier,
dat het boek in Nederland uitgeeft,
kondigt het aan met de sonore zin;
In „De Rijksdag brandt" dat als ba
sis zal dienen voor de heropening van
het proces, bewij9t Calic onomstotelijk,
dat Marinus van der Lubbe het on
schuldige slachtoffer was van een van
de smerigste provocaties, ooit door de
nazi's uitgedacht".
smerigste provocaties, ooit door de na
zi's uitgedacht'.
Nu is voor een onomstotelijk bewijs
nogal wat nodig. Dat Van der Lubbe
de linkse idealist uit Leiden, het wil
loze slachtoffer van de nazi's was,
toen hij in de Bismarckzaal van de
rijksdag brandstichtend werd aangetrof
fen, weet de wereld allang. Calic vult
Van der Lubbe.
hoogstens deze wetenschap op detail
punten aan. Maar dat hij de namen van
de ware brandstichters noemt, zoals El
sevier op de flap van het boek belooft,
is niet juist. Deze recensent althans
heeft ze niet kunnen vinden.
Zouden de namen genoemd zijn, dan
zou nog steeds geen onomstotelijk be
wijs zijn geleverd, maar dan zou een
onafhankelijke rechtbank in ieder geval
een houvast hebben gehad om tot een
oordeel over het wettig en overtuigende
bewijs te komen. Dit overwegend is de
conclusie onvermijdelijk, dat „de Rijks
dag brandt" tenminste bij zijn intro
ductie in Nederland een gewicht mee
krijgt dat onverdiend is.
Bovendien zal het boek alleen al door
zijn slordigheid weinig indruk op een,
eventuele rechtbank maken. De voor
beelden hiervan zijn zo talrijk, dat ze
onmogelijk allemaal geciteerd kunnen
worden. Een voorbeeld op bladzijde 32
zegt Calic, dat de typograaf Werner
Thaler de eerste was, die bij poli-
tie-agent Karl Buwert onraad bij het
Rijksdaggebouw melde; op pagina 34,
zegt de schrijver echter: „nog voordat
Thaler aan Buwert had gezegd wat!
hij gezien en gehoord meende te hebben,
had een andere voorbijganger, de theo
logisch student Hans Flöter aan de
zelfde politieman verteld, dat hij het
geluid van brekend glas had gehboid.
Hij had zelfs een gestalte het gebouw
zien binnenklimmen.
Voorts is, ,De Rijksdag brandt" le sub
jectief om historisch au serieux geno
men te worden. Hiervan twee voorbeel
den maar er zijn er veel meer.
Calic gebruikt argumenten, die niet
ter zake doen, in de trant van „de
oprechtheid van Maria Giriseh staat
voor mij vast". Voorts sohrijft hij zinnen
neer als de volgende (gewijd aan de
president van de rechtbank, die Van
der Lubbe vonniste): „Bünger zou zijn
fout later inzien en er veel spijt van
hebben gehad."
Dat hier kreupel Nederlands staat is
te wijten aan de vertaler, met wie de
ze recensent trouwens een boomgaard
aan appelen zou willen schillen. Ern
stiger is, dat Calic nergens in zijn boek
adstrueert, dat Bünger fouten heeft in
gezien en op welke wijzijn zijn vermeen
de spijt dan zich dan wel manifesteerd
kan hebben. Ook 'n bewering als „dank
zij de rijksdagbrand had Hitier 5,5 mil
joen extra-stemmen gekregen" mag niet
in deze vorm gedaan worden. Een his
toricus mag hoogstens constateren, dat
Hitier bij de verkiezingen, die volg
den op de brand, 5,5 miljoen stemmen
meer had dan bij de vorige. Er ge
beurden immers in 1933 ook nog ande
re dingen, die een rol van importan
tie kunnen hebben gespeeld.
Tenslotte is de benadering van de schrij
ver te emotioneel. Persoonlijk mag iede
reen de nazi's laag geboefte vinden,
maar een zin als: „De dikzak stapte
uit zijn auto" over Goering) hoort
in een historisch werk niet thuis. Noch
mag men daarin lezen: „Hitier kon
niet buiten Goebbels. Misohien door een
geestelijke verwantschap, maar zeker
ook niet, omdat de kleine, bruine dwerg,
die voortdurend om hem heen kroop,
hem toegang tot de massa verschafte."
Rapport
Éen belangrijker bijdrage tot onze
kennis van de af faire-Van der Lubbe
zal waarschijnlijk het binnenkort ver
schijnende 600 pagina's dikke rapport
zijn, dat de Europese commisie voor
wetenschappelijk onderzoek naar de
ooi-zaken en gevolgen Van de 2de we
reldoorlog heeft ingesteld. Hierin wordt
wel iets concreets verteld, namelijk, dat
een speciale groep S.S.'ers en S.A.-
lieden onder leiding van kolonel dr. Er-
Het oude Rijksdaggebouw-
win Villain de Rijksdag binnen is ge
drongen door een tunnel, die van Goe-
rings paleis naar het gebouw liep, om
het vuur te verspreiden. Daarvoor reeds
had een commandogroep van de S.S.
zwavel enk ruit in de grote vergader
zaal gebracht. Van der «Lubbe werd
aldus nog steeds dit rapport door de
nazi's uitgekozen nadat zij in de Ber-
lijnse communistische cel, waarvan de
Leidenaar lid was, waren doorgedron
gen om de brand aan te steken, zodat de
schuld aan de communisten gegeven
kon worden. Met name over dit laatste
aspect hopen de historici op meer dui
delijkheid.
Mozaïekmakers die in grote lijnen denken, doen hier misschien i
Geen glas of steen als materiaal, maar popgetrouw eerlijk hout, verwerkt
tot bierkratten. Van enige hoogte gezien wordt trouwens de pop- tot op-art
verheven. De Japanse stad Osaka heeft het vertoningsrecht.
UTRECHT (ANP). In het wildrijke
gebied rond de Huppeldjjk in Utrecht
heeft de 59-jarige jachtopziener-rijkspoli
tieman M. Balk zaterdagmorgen de 23-
jarlge T. V. uit Wilnis dodelijk getroffen
met een kogel uit zijn geweest. Het
slachtoffer was op heterdaad betrapt,
toen hij met twee andere mannen bezig
was met flobertgeweren vanuit een stil
staande auto op wild te schieten.
De twee andere mannen, de 23-jarige
bouwvakkers C.1 P. Z. uit Mijdrecht
T. van L. uit Wilnis, zijn drie kwartier
nadat zij op de vlucht sloegen in
kelder van een bezinestation aan de rijks
weg naar Amstredam gearresteerd.
Uit de verhoren is komen vast te staan
dat de jachtopziener de drie manne
zich in een stilstaande auto bevonden
heeft gesommeerd stil te blijven staan.
De jachtopziener die een zeer geziene
figuur is ook als toezichthouder op het
circa 60 wagens tellende woonwagen
kamp aan de Huppeldijk liep daarna
op de auto toe en, wilde zijn linkerarm
om de uit de auto stekende flobertgewe
ren van-de stropers slaan. Toen iemand.ii
de wagen „rijen" riep en de auto in be
weging kwam bleef het geweer van di
jachtopziener aan iels haken, waardoor
het schot afging en F. die aan het stuur
zat, dodelijk werd getroffen.
Bij onderzoek van de auto, die na 30
meter half in een sloot tot stilstand
kwam, heeft de politie'twee fazanten ge
vonden.
Kerstcongres van
KVP-jongeren in Breda
DEN HAAG De jongerengroepen
van de KVP houden op 27 en 28 decem
ber a.s. in Bouvigne bij Breda een kerst
congres, dat gewijd zal zijn aan het the
ma „democratisering". Secties zullen
dit onderwerp toespitsen op democrati
sering in dé maatschappij, de onderne
ming en de universiteit.
(Van onze correspondent)
PARIJS B(j tussentijdse verkiezin
gen zün van de zes oud-ministers vijf in
eerste stemming tot leden van de volks
vertegenwoordiging gekozen. De voor
naamste van die.vijf zijn de vroegere
minister van Onderwijs Edgar Faure en
de vroegere minister van Landsverdedi
ging Mcssiner. De grote verrassing is ge
weest dat Couve de Murvillc het in eer
ste aanloop niet heeft gehaald en over
twee weken in herstemming moet
komen. Hij liep in percentage achteruit
nl. 6 procent.
Gezien de vroegere positie van Couve
de Murville vele jaren minister van
Buitenlandse Zaken en tijdens de presi
dentsverkiezingen zelfs eerste minister
onder De Gaulle is dit voor hem een
bijzonder teleurstellend resultaat.
Maar er zitten in deze uitslag nog
meer verrassende elelmenten. Couve
de Murville was kandidaat in Yvelines,
een voorstad van Parijs. Hij had tegen
over zich Rocard van de PSU (onafhan
kelijke socialistische partij), een com-
munist en een centrist. Rocard was bij
de presidentsverkiezingen een der vele
kandidaten tegen Pompidou. Deze Ro
card heeft zondag zoveel stemmen ge
kregen dat hij op de tweede plaats
kwam, zelfs nog voor de communist, die
de derde plaats kreeg. Voor Rocard en
zijn partij is dat 'n bijzonder grote over
winning. Hij heeft in Yvelines een zeer
actieve propaganda gevoerd, liep van
huis tot huis en had in zijn voordeel dat
iedereen hem kende uit de tijd van de
presidentsverkiezingen toen men hem
vele malen op de televisie zag.
De grote waag is wat de communis
ten bij de herstemming zullen doen.
Handhaaft zich de communist, dan wint
Couve de Murville. Maar trekt de com
munistische kandidaat zich voor Rocard
terug, dan maakt Rocard een goede kans
om het van Couve de Murville te win-
(ADVERTENTIE)
DINSDAG 21 OKTOBER 1969
zaalvoetbal
20.00 uur Competitie
A.S.C.DE SLEUTELS
RIJNSB. B.L.D.W.S.
U.V.S.—ROODENBURG
S.V.O.W.LUGDUNUM
AMSTERDAM (ANP) Zondagmid
dag omstreeks kwart over twee heeft
zich op de Dam in Amstterdam een nog
al ernstige rel voorgedaan. Drie poli
tiemannen waren naar het monument
gegaan omdat hun bekend was dat zich
daar een 25-jarige kelner H. A. H. K.
bevond, die zich schuldig maakte aan
het overtreden van de opiumwet. Zij
troffen de man daar inderdaad aan
maar toen zij hem wilden arresteren
verzette hij zich hevig en riep naar an
dere aanwezigen bij het monument:
„Laat niet toe dat zij mij meenemen,
trap ze liever in elkaar". Hierop wierp
een hele horde zich op de drie agenten
die de grootste moeite hadden om hun
arrestant in de auto te krijgen. Voordat
de auto weg kon rijden is deze door nog
onbekende daders onder andere met een
ijzeren staaf ernstig beschadigd. Zo
werd ook de voorruit ingeslagen, met
gevolg dat een van de agenten glas
splinters in zijn oog kreeg en in een
ziekenhuis moest worden behandeld. Op
de arrestant werd ander andere LSD
en andere verdovende middelen aange
troffen.
MELBOURNE Reuter Een recht
bank in Melbourne heeft vandaag me-
touw Charmain Biggs, de vrouw van de
■oortvluchtige Britse treinrover, in vrij
heid gesteld, toen haar man bij een po-
litie-inval in hun huis bleek te zijn ver
dwenen. Een verzoek van de immigra
tiedienst om mevrouw Biggs nog een
week vast te houden, werd afgewezen.
Het is nog mogelijk dat genoemde dienst
een aanklacht tegen haar indient, omdat
zij met valse papieren Australië is bin
nengekomen.
Mevrouw Biggs heeft gezegd, dat haar
man ongeveer 900.000 gulden had gekre
gen voor zijn aandeel in de historische
Ireinroof in 1963, waarbij circa 21,5 mil
joen gulden werd buitgemaakt. Het geld
"OU echter grotendeels op zijn.
Intussen zoekt de Australische politie
overal naar de 39-jarige Ronald Biggs,
die de laatste tijd bij een aannemer in
Melbourne werkte, waar hij ongeveer
350 gulden in de week verdiende. Hij was
juist ploegbaas geworden.
NEW YORK (Rtr.) Militaire advi
seurs van het Witte Huis dringen er bij
president Nixon op aan, onverwijld een
eenzijdig bestand in Vietnam af te kon
digen. Dit meldt het Amerikaanse week
blad Newsweek in zijn jongste
nummer. Het ministerie van Defensie zou
van oordeel zijn, dat een dergelijk be
stand geen groot gevaar zou betekenen
terwijl de tegenpartij dan verantwoorde
lijk zou kunnen worden gesteld voor een
eventuele voortduring van de gevechten.
Vele Amerikaanse generaals zouden van
oordeel zijn, dat Amerika eigenlijk al
een eenzijdig bestand had moeten afkon
digen ter gelegenheid van het overlijden
van president Ho Tsji Minh van Noord-
Vietnam.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De Amsterdamse re
cherche beschouwt de moord op de 74-
jarige onderwereldfiguur C. Rosiclle, die
afgelopen woensdagavond met 21 steek
wonden. waarvan drie dodelijk, in zijn
woning aan de Anjclicrstraat in de Jor-
daan werd aangetroffen,als opgelost.
vermoedelijke dader is de 31-jarige
stiefzoon van het slachtoffer, C. L., een
metaalbewerker uit Arnhem. Tussen de
misdaad en de spectaculaire ontvluch
ting uit het huis van bewaring te Am
sterdam van een andere onderwereldfi
guur, de wegens moord veroordeelde
G. Schutte, blijkt geen verband te be-
MILAAN (A.F.P.). In Italië zijn in
het afgelopen weekeinde verscheidene
schildcrijdiefstallcn gepleegd. De belang
rijkste roof betreft 21 schilderijen van
El Greco, Guardi en Canaletto, die uit
de woning van Vineenzo Polli, een rijke
verzamelaar in Milaan, zijn verdwenen.
De dader zou een 28-jarige zoon van
de eigenaar zijn, die in financiële moei
lijkheden verkeerde. De schilderijen,
waarvan de waarde wordt geschat op
500 miljoen lire (ongeveer drie miljoen
gulden), gouden direct naar Londen zijn
gebracht.
In Palermo op Sicilië is uit een kerk
een schilderij van Caravaggio gestolen,
voorstellende de geboorte van Christus.
Het doek uit 1609 wordt beschouwd als
één van de mooiste werken van de
meester.
Uit een kerk in Napels werden een
paneel uit de zestiende eeuw en een werk
op linnen uit de Napolitaanse School van
Solimena uit de achttiende eeuw ont
vreemd.
Tenslotte werden uit het landhuis van
een industrieel te Battipaglia, bij Napels,
kostbare schilderijen en zilveren kunst
voorwerpen gestolen.
Belangstelling
Maanvaart '69
was enorm
AMSTERDAM (ANP) Met een to
taal bezoekersaantal van 90.824 sloot zon
dagmiddag de tentoonstelling Maanvaart
n de RAI in Amsterdam. Opvallend
hierbij de belangstelling van de zij-
an de jeugd. Niet minder dan 22.000
jongelui bezochten namelijk in school
verband deze maanvaartexpositie. Zij
n daarover dermate enthousiast
dat verschillende scholen met weer an
dere klassen voor de derde maal terug
kwamen, dank zij het opgetogen ver
haal van de eerstbezoekenden.
kaar goed hadden gekend en omdat
Schutte weer kon worden gearresteerd op
dezelfde avond, dat RoSielle de dood vond.
Na de bekentenis van L. is gebleken,
dat het motief voor de misdaad geheel
in de familiesfeer heeft gelegen.
De verdachte is een zoon van de der
de vrouw, waarmee Rosielle getrouwd
is geweest.Het huwelijk ging zo slecht
dat de 74-jarige man drie weken ge
leden wegliep en ging wonen in de An
jelierstraat, waar één van zijn kinderen
een huis had. Hij bleef zijn vrouw ech
ter achtervolgen, waarbij hij hantaste-
lijk werd. Ook plakte hij beledigende
briefjes op haar deur en belasterde hij
haar schriftelijk bij haar werkgever. Vo
rige week maandag kwam het tussen
de echtlieden weer tot een lijfelijke bot
sing op straat. De vrouw vertelde dit
de volgende dag tegen haar zoon, toen
deze uit Arnhem in Amsterdam op be
zoek was. L. werd boos,ging zich vol-
.gens zijn bekentenis moed indrinken en
liet zich door een 18-jarige jongen, die
hij toevallig in de kroeg ontmoette, naar
zijn stiefvader rijden. Hij kon binnen
komen, omdat Rosielle zoals gewoonlijk
de deur had open staan. Het slacht
offer lag te slapen. L. wekte hem. Er
ontstond een heftige scheldpartij. De ver
dachte haalde toen de schaar tevoorschijn
die hij naar zijn zeggen, altijd bij zich
pleegt te dragen, en begon te steken.
Na zijn daad ging hij terug naar zijn
moeder. Hij vertelde niets. Donderdag
avond werd hij als familielid door de po
litie voor een routineverhoor uitgenodigd.
De recherche betrapte hem op leugens.
Bovendien was zijn reputatie als pleger
van geweldsdelicten bekend. Van getuige
werd hij verdachte. Na twee dagen ver
hoord te zijn, kwam hij zaterdagavond
met zijn bekentenis.
GEORGE BROWN:
LEIDEN (A.N.P.) De houding van de
Britten ten opzichte van toetreding van
hun land tot de EEG kan by verder
uitstel slechts koeler worden, aldus heeft
de voorzitter' van de Europese Beweging
in Groot-Briltannië, oud-minister van
Buitenlandse Zaken, George Brown,
zaterdag te Leiden tot het congres van
Europese Beweging in Nederland ge
zegd. Het geduld van de Britten is zeer
op de proef gesteld maar de recente
party vergaderingen hebben aangetoond
dat er in Groot-Brittannië nog aliyd
grote steun bestaat voor toetreding tot
de Europese Gemeenschappen.
Later zei de heer Brown in een ge
sprek met verslaggevers dat mislukking
van de aanstaande EEG-topconferentie in
Den Haag wat de toetreding van Groot-
Brittannië 'betreft, zou neerkomen op
,.weer een valse start". Het zou een
aanzienlijke tegenslag betekenen. Maar,
zei hij tot de journalisten, er is geen
reden aan te nemen dat de conferentie
op dat stuk zal mislukken. Hij sprak
de hoop uit dat de conferentie een datum
zal kunnen vaststellen voor het begin
de onderhandelingen over toetreding.
In elk geval hoopt hij dat die onder
handelingen zo spoedig mogelijk zullen
beginnen.
ADVERTENTIE
