ISABEL
HOVING
HIJS HOKIJ NIET BANG VOOR
VREEMDELINGENLEGIOENEN
René Pijnen winnaar
van laatste koers
Smoke Eaters
gastteam in
competitie
NS-
Snippertrips
Tien
J
ISABELS
BOEKJE
OVER
ADAM
EN EVA
HALF
P0EZIE
IN
PROZA
STIJL
Befaamde combinaties
in Jumping Amsterdam
5dagen
Terschelling
Ga op
foto-safari in
Bergen-N.H.
f43.50
WOENSDAG 15 OKTOBER 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA T
(Van ome sportredactie)
DEN HAAG. Het nieuwe Ushockey-
seizoen dat vrijdag 24 oktober begint,
kan nauwelijks een betere start hebben.
I Beter in dié zin dat het nieuwe bestuur
van HIJS HOKIJ het Haagse ijshockey-
publiek een wedstrijdkalender kan aan
bieden waarvan het begin zonder meer
kwalitatief beter is dan dat van de
laatste jaren. Ook speltechnisch lijkt het
Haagse spel er dit jaar op vooruit te
zullen gaan. De vier nieuwe Canadezen
die door HIJS HOKIJ zijn gecontrac
teerd houden, afgaande op hun anteco-
denten. een belofte in voor het nieuw®
seizoen.
Gisteren, op de jaarlijkse persconfe
rentie nam voorzatter Ed Hopman defi
nitief afscheid als bestuurslid en intro
duceerde officieel het nieuwe bestuur,
waarvan dr. Ekhard Bos de voorzitters
hamer hanteert. „Het is een periode van
voorbereiding geweest", aldus de aftre
dende voorzitter. „Arie Klein wist vier
jaar geleden al wat hem te wachten
stond en IHan van dei* Heijden, die twee
jaar ons tweede team heeft gecoacht.
wachtte eveneens een functie in het
I bestuur van HIJS Hokij".
I De eerste officiële daad van de huidige
I voorzitter ..Ik: heb van de heer Hop-
mm veel gezien en veel geleerd, en ik-
ben blij dat hij als adviseur aanblijft"
was' het aanbieden van een verjaardags
taart aan Chris Mnnerty een van de vier
nieuwe Canadezen, die gisteren zijn 28ste
verjaardag vierde.
Hoewel aan de competitie om de
landstitel slechts vier clubs zullen deel
nemen: HIJS Hokij, Den Bosch, Tilburg
en Smoke Eaters (Geleen) zijn slechts
drie clubs in de gelegenheid om de
titel te veroveren, omdat Smoke Eaters
dat alleen buitenlanders telt als gast-
(ADVERTENTIE)
Dagje hier, di
Kiest Q rr\aa.T
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
yy -v voordelig
aw uit met NS
Australië leidt in
kwalificatiegroep
SEOUL Het Australische voetbat-
elftal heeft zijn positie in groep vijftien
A van de voorronden om het wereldkam
pioenschap versterkt. De Australiërs ver
sloegen gisteren in het drielandentour-
nooi dat dn Seoul wordt gehouden, Zuid-
Korea met 2—1. Bij de rust was de stand
nog gelijk: 1—1.
De sitamd in groep 15 A is nu:
Australië 2 2 0 0 4 52
Zuid-Korea 2 0 111 3—4
Japan 2 0 111 35
(ADVERTENTIE)
BEDRIJFSRUIMTEN
TE HUUR
Nog enige hallen te huur in modern
bedrijfsgebouwen-complex.
LEIDEN
uitbreidingsplan 'De Waard'
Verschillende afmetingen vanaf
ca 660 m2 nuttig vloeroppervlak.
Combinatie van hallen mogelijk.
Gelegenheid tot uitbreiding op
achterterrein. Oplevering
eind 1969.
Inlichtingen verkrijgbaar bij:
N.V. Maatschappij voor Projektontwikkellng
'EMPEO'
Maliebaan 75 Utrecht
Telefoon 030 - 1 64 81, toestel 357
team is uitgenodigd. Ook dit jaar zullen
per team drie buitenlanders in de Neder
landse competitie mogen, worden opge
steld. Voor de vriendschappelijke wed
strijden ds het maximum aantal buiten
landers bepaald op zes.
Omdat ook de wedstrijden om de Cup
International als vriendschappelijk wor
den gewaardeerd zullen zowel Den Bosch
als Tilburg van het maximum gebruik
maken. Hopman: „Ik vind dit een stap
terug, mijn voorstel aan de bond was om
twee buitenlanders per team te laten
spelen. Twee Is een haalbare kaart, fi
nancieel maar ook ethisch. Door de hui
dige maatstaven van de NIJB kweek je
geen aanwas. Kijk bij voorbeeld eens
naar Tilburg. Het tweede team van Til
burg te vorig jaar gediskwalificeerd om
dat het soms met maar vijf man ver
scheen. Als Je steeds maar weer buiten
landers voor je hebt zoals in Den Bosch
en Tilburg, vergaat het enthousiasme
om te ijshockeyen je wel een keer."
Dezelfde streek
HIJS Hokij is overigens niet bang voor
het vreemdelingenlegioen van Tilburg en
Den Bosch, die beide met een Tsjechi
sche trainer en Tsjechische en Canadese
spelers zullen aantreden- Arle Klein: ,.Op
die manier zullen sneller moeilijkheden
ontetaan. Het is een botsen van twee
systemen zullen gerijpte Canadezen
zich een Tsjechisch systeem laten op
dringen en je hebt bovendien een
taalprobleem. Bij HIJS Hokij hebben
we het wel gehad dat het nooit zo lekker
zat tussen zuiver Franssprekende en
Engelssprekende Canadezen."
Daarom heeft HIJS (Hokij dit jaar
bewust naar „een eenheid" in afkomst
gestreefd. De nieuwe coach Gary
McQuald, doelman Paul Ferguson, Russ
McColl en Chris Fiimerty zijn allen af
komstig uit dezelfde streek en hebben
bovendien tenminste een middelbare af
universitaire opleiding genoten.
Overige divisies
Ook in de tweede divisie komen Cana
dezen uit- Heerenveen heeft reeds de
Canadees Trambolini gecontracteerd en
is bezig met een tweede Canadees. Am
sterdam zal mogelijk dit voorbeeld vol
gen. Behalve dez ebwee ploegen komen
dn de tweede divisie uit: HIJS Hokij 2;
Rotterdam 1; Delft 1; Tilburg 2 en Ant
werpen 1. In de derde divisie zijn inge
deeld Amsterdam 2; HIJS Hokij 3; Den
Bosch 2; Rotterdam 2; Geleen 2; Nij
megen 1Groningen 1Brussel 1 en
Antwerpen 2. De competitie van de
(ADVERTENTIE)
Tuinbezitters:
raadpleeg nu uw horenier.
Hij is de vakman.
Hij doet alles
wat nodig is.
Zodat nw tuin
in 't voorjaar
weer bloeit en geurt.
Doe 't nu.
Voor de winter komt.
A-junioren is uitgebreid met Antwerpen
en Brussel, terwijl bij de B-teams twee
ploegen van Luik zullen deelnemen-
Programma
Ook dit jaar zal HIJS Hokij zijn thuis
wedstrijden weer op vrijdagavond spe
len: voor 5 december is een uitzondering
gemaakt. Het programma tot en met
december voor de thuiswedstrijden ziet
er als volgt uit:
24 oktober: Oberstdorf (vriendschappe
lijk t 31 oktober: Kitzbühel (vriendschap
pelijk): 7 november: Grenoble (Cup In
ternational); 14 november: Chamonlx
(Cup International); 21 november: The
Arrows (Cup International); 28 novem
ber: Slavia Praag (vriendschappelijk);
maandag 8 december: Geleen (Cup Inter
national): 12 december: Den Bosch (Ned.
competitie19 december: BRNO (vriend
schappelijk). Gedurende deze periode zal
HIJS Hokij ook diverse uitwedstrijden
voor de competitie en Cup International
spelen. Op 28 oktober speelt HIJS Hokij
een vriendschappelijke wedstrijd in
megen tegen Kitzbühel.
Aan de competitie om de Cup Interna
tional nem enbehalve HIJS Hokij ook
deel: Den Bosch; Tilburg: Smoke Eaters;
The Arrows; The Raiders; Chamonlx en
Grenoble (Luik heeft zich geheel terugge
trokken) The Raiders en de The Arrows
zijn teams van in Duitsland gelegerde mi
litairen van de Canadese luchtmacht.
Het teem dat HIJS Hokij in het as.
seizoen op de baan zal brengen ziet er als
volgt uit: doel: Paul Ferguson, reserve
doelman Fred de Wit; achter: Arle Klein.
Cyril van Dijk, Bennie Roomer, Wil Ooms
en Rob Verboom; voor: Rudi Bakker,
Gary McQuaid. Chris Flnnerty, Ron Gen-
tis, Russ McCo311, Joop Manuel, Leo var
Dijk en Paul RUsche.
„Ik besta uit twee
delen, een denk-kind
en een speel-kind"
(Van een onzer verslaggevers)
VELP Zo maar een meisje van net veertien
jaar uit Velp, leerlinge van de derde klas chris
telijk lyceum Arnhem, die een boekje schrijft en
tekent, Isabel Hoving. „Kleine Adam" heet het
en het is uitgegeven door Contact in Amsterdam.
Wat bracht het meisje Isabel ertoe te gaan te
kenen en schrijven Wat bedoelde ze met dit
boekje te zeggen
Is het nu een over het paard getild nest, zoals zoveel
tienersterretjes? Isabel is een eerlijk gewoon meisje
van veertien jaar, wat dromerig misschien, dat van
dieren houdt, huiswerk maakt en speelt op zijn tijd.
En de roem die haar misschien ten deel gaat vallen?
„Dat is toch hetzelfde, of je nu wel of niet een boek
gemaakt hebt", zegt ze er zelf van.
Hoe kom je er toe te gaan schrijven?
„Met aardrijkskunde bespraken we, ongeveer een jaar
geleden, de aai'de, de zones en klimaten. En toen
besloot ik een verhaal te gaan tekenen en er een
beetje bij te schrijven over een kleine aarde. Toen
wilde ik er een bepaalde hoofdpersoon in hebben, een
Isabels boekje De kleine Adam Is een
verrukkelijk stukje halfpoëzie in proza
stijl, bijna nonchalant, maar met de
zorg die schuil kan gaan in grote vaar
digheid, neergeschreven. Met de onbe
vangen fantasie, eigen aan het kind,
zet zü Adam en later ook Eva in het
paradijs, waar zij elkaar vinden en dan
ook samen verder gaan.
Isabel vermoedt vaag of weet heel ze
ker, wat er dan zoal komt kijken. Zij
toont zich daarin op weg naar de vol
wassenheid. Intussen volgt zij argeloos
de kinderlijke gedachtengang en zet in
een handomdraai 's levens loop in sim
pele woorden neer. Zij doet dit in een
lichte toets, die ontwapent door wijs
heid, in de eenvoud die het ware ken-
Neem de volgende passage, waarin een
zame Adam Eva ontmoet: „Kun je pra
ten?", vroeg hij. Opeens zei zij met 'n
hoge stem, anders dan die van hem:
„Eindelijk dan". „Wat bedoel je?",
vroeg hij. „Het kan beginnen", zei ze
en ze had nog nooit zo'n waar woord
gezegd als dit".
Al doende voegt Isabel iets nieuws toe
aan het scheppingsverhaal. Zij heeft
zich er altijd over verbaasd, dat de
Genesis begon met volwassen mensen.
Zijn Adam en Eva nooit kind geweest?
Niet dat de bijbel weet. In dat tekort
heeft Isabel willen voorzien. En hierin
schuilt de dichterlijkheid van de jonge
schrijfster, dat zij zich verwondert en
uit die verwondering al schrijvend iets
nieuws schept.
Dit neemt niet weg, dat een vroegwijs
meisje als Isabel zo nu en dan een tikje
'n wijsneuzerige indruk maakt. Zo weet
zij heel precies te vertellen, wat werk
klein jongetje. Daar ging ik een paar vertialen van
maken. Dat jochie speelde daar. Toen werd die kleine
aarde opeens niet belangrijk meer. Dat jongetje wel,
dat groeide helemaal uit tot de hoofdpersoon. Hem
heb ik Adam genoemd, omdat hij helemaal alleen
was. Hij was een beetje de heerser van die planeet.
En toen heb ik er een meisje bij gezet. Eva. En dat
is het boek eigenlijk."
Teken en schrijf je allang?
„Tekenen eigenlijk al voor mijn ldeuterschoolleeftijd
en als ik aan het tekenen ben vertel Ik het verhaal
aan mezelf. Zo ef en toe schrijf ik er dan wat bij".
Voel Je Je wel eens alleen?
„Vaak vind ik het fijn om alleen te zijn".
Om te tekenen en te schrijven en na te denken?
„Nee. dat is niet precies wat ik onder alleen zijn
versta. Als ik zit te tekenen of te schrijven, zijn er
meestal mensen in de buurt en dan hoor ik ook wel
hun stemmen en wat ze doen".
Buiten dendert een trein voorbij. Isabel kijkt ernstig
op. Ze lijkt de sprong naar de volwassenheid al te
hebben gemaakt. Inzoverre is kleine Adam misschien
autobiografisch. Het laatste deel teer en gevoelig
zoals alleen een verliefde dichteres het kan uitdruk
ken wijst er op.
Voelt zjj zich ook volwassen?
„Ik besta eigenlijk uit twee delen, een kind en een
niet-kind. De volwassene m me denkt en tekent en
leest, maar het kind dat leeft. In dat tekenen voel ik
me inderdaad ouder dan gewoon. Op school doe ik
anders en denk ik anders. En thuis ook dan wanneer
ik met tekenen en zo bezig ben. Dat is niet van de
laatste tijd. Tussen het speelkind en het denkkimd is
wel een grotere verwijdering gekomen. Maar het is
geloof ik nooit echt één geheel geweest".
Voor wie zou je het liefst schrijven?
„Voor wie het mooi vindt. Het liefst voor kinderen.
Volwassenen mogen dan zelf kijken of ze het leuk
vinden. Ik wil schrijven over dingen die een ziel
hebben. Maar dat bureau daar zou dan ook best een
ziel kunnen hebben en dat stopcontact".
voor de man is en wat voor de vrouw.
Zij toont hierin nog sterk milieu
gebonden te zijn en weinig oog te heb
ben voor maatschappelijke processen,
die nu al een ander beeld opleveren dan
Isabel schetst en waar Isabel nog niet
aan toe is. Ook hieruit blijkt, dat de
schrijfster nog volop verkeert in het
niemandsland tussen kind en volwas
van het
ook op
kijkt van het gemak, waarmee zij haar
eigen verhaal van schetaw voorziet.
De kunst van het uitbeelden door het
weglaten juist van details schijnt haar
te zijn aangeboren. Niet alleen haar
schrijfstijl, maar zeker ook haar teken
stijl suggereert meer dan er in werke
lijkheid aanwezig is. Dit duidt op een
talent, dat ons voor nog meer prettige
verrassingen zou kunnen stellen in de
toekomst.
We hebben maar één moeilijkheid, die
zich overigens laat ontleden in drie
vragen. Springt Isabel in haar verha
len inderdaad van de hak op de tak of
zijn er delen uit haar manuscript door
de uitgever weggelaten of is het boekje
verkeerd gebonden? De pagina's zijn
niet genummerd, dus is dit laatste niet
makkelijk te controleren. En is Isabel
nog wat springerig, dan had de uitge
ver er wat meer orde in kunnen bren
gen. Tenzij deze de authenticiteit van
dit kinderlijk geschrift niet heeft wil
len aantasten, maar dan had een korte
toelichting op de flap boven gestelde
vragen kunnen wegnemen. Prijs f7,90.
T.O.
Resultaten wam
koersen Hilversum
AMSTERDAM De gere
nommeerde Westduitse rui
ter Al win Schockemöhle
maakt op 24, 15 en 16 ok
tober in het nieuwe RAI-
gebouw te Amsterdam tij
dens het twaalfde indoor
concours hippique „Jum
ping Amsterdam" zijn ren
tree na een blessure-
periode van enige maan
den. Schockemöhle kwam
seizoen bü het con-
i hippique van La
Baule zo ongelukkig ten
val, dat hü ernstig aan zijn
rug geblesseerd raakte. In
september probeerde hü
veer tijdens het Duitse
ipringkampioenschap, maar
:én onderdeel onder
vond hü weer zoveel hin
der van zün rug, dat hü
zich terugtrok
In totaal zullen 33 ruiters
nationaliteiten acte de pre
sence geven. Het organisa
tiecomité is er weer in ge
slaagd enkele befaamde
combinaties aan te trek
ken. Zo zal West-Duitsland
behalve Schockemöhle
vertegenwoordigd zijn
met nationaal kampioen
Hartwig Steenken, Hans
Gtuntho* Winkle*, Hermann
Schridde, Kurt Jarasinski,
Manfred Klöss en Fritz
Ligges. Voor Brazilië ko
men uit Nelson Pessoa, die
met zijn nieuwe paarden
Nagir en Olympia sprint,
en de jonge amazone Lucia
Faria, vooral sterk met
Rush du Camp.
Ook Engeland heeft een
sterke equipe afgevaardigd,
met onder meer Harvey
Smith, die in de RAI zo
langzamerhand vaste klant
is, het echtpaar Edgar, en
de broer van mevrouw
Edgar, Europees kampioen
en bronzen medaillewin
naar bij de Olympische
SDelen David Broome. Op
vallend is verder de deel
neming van Raimondo
d'Inzeo, die vorig jaar in
Amsterdam de Grote Prijs
won en vorige week tijdens
het CHIO van Lissabon
successen boekte. De
Zweedse student Jan-Olaf
Johansson kan voor een
verrassing zorgen.
Voor Nederland komen
uit: Anton Ebben, Hans
Brugman, Jan Maathuis,
Tjeerd Velstra, Jos Ernst
en d® -winnaar van de
Grote Prijs van Rotterdam,
Harry Wouters van den
Oudenweyer. De overige
dMbMOMod* lwidan »jn
Ierland, België en Frank-
De belangstelling voor
„Jumping" Amsterdam is
nu al overstelpend. De
RAI, deze week nog
„bezet" met de internatio
nale ruimtevaarttentoon
stelling „Maanvaart '69", is
voor zaterdagavond, met
het puissancenummer, vol
ledig uitverkocht. Dit jaar
zal voor het eerst een of
ficieuze NederlandBel-
giewedstrijd voor junioren
gehouden worden.
Een nieuwigheid is verder
de beperking in het Neder
landse veld senioren.
„Vrijdag was anders de
grote selectiestrijd", aldus
Ben Arts, algemeen secre
taris van het organisatie
comité. „de eerste dertig
plaatsten zich dan voor de
wedstrijd op zaterdag.
Maar dit kostte teveel
materiaal. Bovendien duur
de het allemaal te lang.
Nu zijn alleen degenen, die
dit jaar MB-parkoersen
hebben gereden, toege-
De dertiend® editie van
Jumping Amsterdam zal
worden opgeluisterd met
een optreden van de be
faamde Spaanse rijschool"
Treu.
Toto: w. 14,70, pl. 11,20, 11,30, 11,20; kop
pel 16.60; cov. 12.90.
Macauprüs (2420 m): 1. Hartin Gerda
1 2,30, pl. 11.60, 11,60. 1 2,20; kop-
ftnger (A. de Jong) 1.24.4, 2. I
Toto: w. 13,70, pl. 12,—, 12,40, 18,80; kop
pel 19,40; cov. 15.—.
Grote oktoberprijs (2000 m): 1. Flamingo
Six (J. Wagenaar Jr.) 1.21.4, 2. Cherle Spen
cer. 3. El Hadle.
Toto: w. 11.90, pl. 11,60, 11,70,
pel 13,40; cov. 13,70.
Arsacprijs (2000 m, 2de aid.):
Six (A. G. Heskes) 1.29.2, 2. Iris Volo, 3. Is
land Queen.
Toto: w. 14,20, pl. 11,40, 11,80, 11,20; kop
pel 1113,20; cov. 115,60.
Harsacprljs (2920 m): 1. Ella Ross (J. Ham)
1.25.1, 2. Flultlijster S, 3. Edmund van Peter
hof.
Toto: iv. 13,20, pl. 11,40, 11,30, 11,90; kop
pel 14,50; cov. 17.60; trio: 158,50.
Katurnusprijs (2000
I. 12,40, 12,50; kop
Een volledig verzorgde
vakantie aan de warme
golfstroom.
Vijf dagen lang I
T |Ka van elk
I f Va station
Vertrek dagelijks.
Alle informatie in de
NS-reiskrant op da
stations.
voorde!®
^^7 uit met NS
Nij dam afscheid
wielersport
(Van onze sportredactie)
PUTTE „Eddy Mcrckx wilde graag
winnen maar het is hem niet gelukt. Hü
reed niet sterk genoeg", zei René Pünen
na zün fraaie overwinning in de laatste
koers voor bcroepsrenners dit seizoen,
de „Sluitingsprüs" in Putte. Voor Pünen
een prachtig slot van zün eerste jaar als
prof bü Willem II. Pijnen had het vele
keren moeten proberen maar zün coupe
slaagde pas vüfendertig km voor het ein
de, met nog twee ronden te rüden.
Pijnen: „Merckx pakte me constant
terug, om moedeloos van te worden. Van
Looy die ook zeer sterk reed zei tegen
me dat ik het niet op moest geven. Ik
ging dus nog een keer. Toen ik achter
om keek zag ik dat Merckx te laat
reageerde. Toen voelde ik dat ik kon
Het werd nog gemakkelijker voor Pij
nen toen hij gezelschap kreeg van de
Belg Willy de Geest, geen snelle sprinter
maar wel een harde werker. Het duo
slaagde er gemakkelijk in de jagende
meute voor Ie blijven. Pijnen liet zich
in de eindsprint niet verrassen door De
De ruim 50.000 wielerenthousiasten,
Belgen en Nederlanders, naar Putte ge
komen om de vedetten aan het werk te
zien en daarna heerlyk te feesten in het
kermisvierénde grensdorp, hebben kun
nen genieten van een aantrekkelijke
koers. Een koers waarin felle strijd ge
leverd werd, maar waarin ook Henk Nij-
dam op trieste wijze afscheid had ge
nomen van de wielersport. Nijdam die
zijn laatste wedstrijd reed, moest half-
koers afstappen nadat hij „plat" gereden
De beslissende slag werd Ingezet door
Pijnen, die na een groot aantal demar
rages twee ronden voor het einde toe-
ADVERTENTIE)
met een 3-daagse volledig
verzorgde Minitrip van NS.
Slechts
Vraag op het station naar
de NS-reiskrant,
boordevol informatie.
^-v -v voordelig
uit met NS
sloeg. De bloemen waren verdiend voor
Pijnen die er vast van overtuigd is vol
gend seizoen zeer sterk voor de dag te
komen. Pijnen: „Ik zal zeker deelnemen
aan de Tour de France en reken erop
dat ik dan betere prestaties zal boeken
dan dit jaar". En ploegleider Ton Vis
sers dik tevreden beaamde dit
grertig.
Gerben Karstens, winnaar van de
Ronde van Lombardije, stelde teleur. Hij
kwam als een van de laatsten over de
meet. Wereldkampioen Harm Ottenbros
verscheen niet aan de start, hij is mo
menteel met vakantie.
De uitslag Is: 1. Pijnen (Ned), 130 kilo
meter ln 3 uur en 7 minuten; 2. De Geest
(Belg.) op 7 seconden; 3. Hermie (Belg.))
Monserre (Belg.); 5. Poppe (Belg.); 6.
"Tata» - - van RUckeghem (Belg);
1g|' ja I. Vandenberghe
(Belg.);
8. Van de Vijver (Belg.,,
(Belg.); io. Janssen OiwU.
