VAARWEL AAN N GOEDE VRIEND EEN OPGEWEKTE BURGEMEESTER „Collegialiteit is formele structuur van de Kerk Rente tot 7% Rijkspost spaarbank altijd safe! Kamer dringt aan op betere positie werkende jeugd Kardinaal Suenens tot synode Geen twijfel aan trouw aan Paus Bij de dood van Jan Lutz Een fijne collega Krd Alfrink sprak met Septuagint Xeugd zal op 1 november overheid kapittelen Ondanks Kamervragen over Van Rappard WOENSDAG 15 OKTOBER 1969 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 ROME „Collegialiteit hoort tot de formele juridische structuur van de Kerk"- Op dit feit heeft kardinaal Suenens van België gisteren uitdrukke lijk gewezen. Toen de Belgische kardinaal zijn uiteenzetting begon, werd het in de benedenzaal van het Vaticaanse Belve dère doodstil. De 142 bisschoppen en de paus, die ook gisteren weer de gehele zitting van de buitengewone bisschoppen synode bijwoonde, hadden op kardinaal Suenens zitten wachten. HU immers heeft zich sinds het befaamde interview in de Informations Catholiques Internationales In mei tot de woordvoerder bü uitstek van de progressieve richting in het wereldepiscopaat gemaakt. Pro contra luisterden ademloos, toen de Brusselse aartsbisschop er op wees, dat het in de discussie over het gezag in de Kerk absoluut niet gaat om een aantasting van het pauselijk primaat- „Collegialiteit", zo zei hij, „staat niet tegenover het pauselijk gezag. Onder de bisschoppen bestaat in feite geen enkel verschil van mening noch over de waarde van het pauselijk primaatschap, noch over de noodzaak van collegiaal bestuur. Het gaat echter om de vraag naar het hoe: Hoe functioneren primaat en col- Pastoor don Mazzi, die onlangs door kardinaal Florit werd ontslagen, als aandachtige toehoorder op de bijeenkomst van „solidaire priesters", die tegelUk met de bisschoppensynode in Rome wordt gehouden. Nog geen twee weken geleden drukte Jan Lutz de hand van zqn collega's. Hij ging met vakantie, naar Spanje. Hij had zich er op de hem eigen, en thousiaste wijze op verheugd. Nie mand kon vermoeden, dat die hand druk zijn afscheidsgroet zou zijn. Gistermiddag werd Jan Lutz tijdens het zwemmen onwel en korte tijd daarna overleed hij. „Het Binnenhof" was een van de werkers van het eerste uur ontvallen: zijn collega's missen een bemind lid van het re dactieteam, waarin hij een van de meest gewaardeerden was. Jan Lutz was niet alleen een harde werker, hij was „Het Binnenhof". Nooit was hem iets te veel als het voor „zijn" krant was. In de begin periode nam hij taken op zich, waar van zijn collega's met verbazing kennis namen. Hij leek onvermoei baar. Dag en nacht en dit is geen staande uitdrukking, maar voor Jan Lutz was het werkelijkheid zwoeg de hij voor de aan zijn zorg toever trouwde sportredactie, die door hem een eigen gezicht kreeg. Hij drukte zijn stempel op de sportpagina's, zelfs nog na de periode waarin hij het kalmer aan moest gaan doen. Nog is zijn invloed onmiskenbaar. Drie jaar geleden werd Jan Lutz getroffen door een hartaandoening. Hij moest rusten. In een dergelijke periode blijkt welk een plaats iemand zich in een bedrijf, in een team, in de sportwereld heeft veroverd. Tijdens zijn rustperiode ging er geen dag voorbij of uit het gehele land werd naar zijn toestand geïnformeerd. Jan Lutz behoorde tot de groten in de sportjournalistiek. Hij versloeg Olym pische Spelen, hij volgde de grote evenementen, hij was een van de eerste Nederlandse journalisten, die de Tour de France verwooitlde. Jacques Goddet, de dmecteur van de Tour, erkende zijn kwaliteiten door hem, na vele jaren Tour de France te hebben gevolgd, een speciale medaille uit te reiken. In de Nederlandse sportwereld werd geluisterd naar zijn woorden, die nimmer grievend waren, maar door drenkt van vakkennis. Zij legden ge tuigenis af van zijn liefde voor de wereld waarin hij zo gaarne vertoef de: de sportwereld. Met langzame tred trok hij zich terug uit die tur bulente wereld, toen hij het drie jaar geleden op doktersadvies rustiger aan moest gaan doen. Hij was er zo mee vefgroeid, dat hij er maar moeilijk afstand van kon nemen. Ook van ,Het Binnenhof", dat hem dierbaar was. Zodra hij zich er weer toe in staat voelde, stelde hij zich beschikbaar, zij het voor lichter werk. Maar elke dag weer bleek welk een grote kracht Jan Lutz was voor zijn krant. Zijn adviezen, zijn vakmanschap, zijn kunst om te relativeren, zijn colle gialiteit, zijn warme vriendschap en zijn offervaardigheid waar het ging om te helpen in benarde (werk)- omstandigheden, waren ongebroken. Nog werd nimmer een vergeefs be roep op hem gedaan, zoals dat in al die jaren die hij aan „Het Binnenhof" schonk, het. geval v/as geweest. We zullen ermee moeten leren leven, dat op Jan Lutz geen beroep meer kan worden gedaan. De schok, die het onvoorstelbare bericht in het be drijf teweegbracht, is er een bewijs van, hoe moeilijk dat zal zijn. Dan, op zulk een moment, voelt men pas in volle omvang wie en wat men heeft verloren. Zijn vrouw en kin deren kunnen ervan overtuigd zijn, dat de naam Jan Lutz onverbrekelijk verbonden zal blijven aan „Het Bin nenhof". Zijn laatste handdruk is voor zijn collega's een relikwie. Herman van Bergem Dat is «en van die berichten waar je huiverend bü stilstaat. Een fijne collega, energiek, maar toch reëel en vóór alles buzonder integer. Dat hü een I'üne collega was, is geen uitroep die ik heb bewaard voor dit vaarwel aan mijn goede vriend. Wij» zqn col lega's, hebben dat zo dikwüls ervaren en het onder elkaar gezegd. Büzonder goed heb ik hem leren kennen in de tien jaar dat we samen de Tour de France volgden. Hij was enthousiast ook daar. Maar wat zon man in je gezelschap betekende kan alleen iemand begrij pen, die zelf een maand lang onder nerveuze spanningen die je als ver slaggever bij zo'n evenement dikwijls doormaakt, op zijn vriendschappelijke steun heeft mogen rekenen. Hij werkte de laatste tijd in vertraagd tempo. Dat was zijn regime. Het viel hem niet mee, hij die verder zwom, langer tenniste en grotere afstanden liep dan wij allemaal. Maar hij sloeg er zich blijmoedig doorheen. We zagen hem minder dan vroeger, maar hij verdween toch niet uit onze gezichts kring en elke keer als wij hem na lange tijd weer zagen, was hij het middelpunt van een kring mensen, die oprecht blij waren hem opnieuw de hand te mogen schudden. Als voor zitter van de Haagse Sport Pers nam hij indertijd ook deel aan ons organi satorisch leven. Bij al zijn opgewekt heid en enthousiasme een man met een bezonken oordeel, naar wie graag geluisterd werd. Wanneer hij in Spanje wordt begra ven zullen wij geen afscheid van hem kunnen nemen. Ik doe dat dus hier namens zijn collega's in het blad waaraan hij zijn hart had verpand, zijn tweede grote liefde naast het gezin, waar hij velen van ons zo vaak zo gastvrij heeft ontvangen. JAN COTTAAR (voorzitter Nederlandse Sport Pers). legialiteit ten opzichte van elkaar? De vraag naar het hoe moet nu gesteld wor den. Zij is niet alleen van belang voor de theologie en de pastoraal van de Kerk, ook psychologisch van de vraagstelling en de beantwoording daarvan, beslissend worden voor de houding van de gehele wereld tegenover de Kerk". Kardinaal Suenens wees er op, dat sommige bisschoppen, ook al propageren zij een collegiale kerk, in feite het primaat van de Paus nog steeds zien als een soort absolute monarchie zoals men die van de Franse revolutie kende. Zij kennen zichzelf graag het monopolie toe van trouw aan de paus. „Trouw aan de paus, daarover bestaat toch geen twijfel. Allen zijn wij hem trouw, maar wij moeten ons duidelijk uitspreken over de relatie tussen paus en bisschoppen". Ook kardinaal Suenens meent, dat het voorbereidend werkschema van de synode van de bischoppen in feite niet meer maakt dan „troost-assistenten van de paus"' Immerse dit is ook de interpre tatie die in de' Vaticaanse krant Osser- vatore Romano in de afgelopen maanden van het schema gegeven is. Evenals kardinaal Alfrink vond de Belgische aartsbisschop het rapport van kardinaal Seper beter, omdat het de werkelijkheid van de lokale kerken naar voren schuift, met de plaats van de bisschop daarin en diens verhouding tot de andere kerken in de wereld. „Toch", aldus kardinaal Suenens, meent het hoofd van de congre gatie van de geloofsleer, dat de paus de enige gezagsdrager is die de zorg draagt voor de wereldkerk. De bisschoppen be hoeven hem daarbij slechts bij te staan. De collegiale medewerking van de bis schoppen, die Seper noemt, gaat verloren achter de vele woorden over de plaats van de paus" Kardinaal Suenens eindigde zijn betoog met de vraag, het collegialiteitsbeginsel ter nadere bestudering door te geven aan de internationale theologencommissie. Van de 19 interventies, die dinsdag in aanwezigheid van de „iets beter uitzien de" paus Paulus de zesde aan de orde kwamen, is die van patriarch Maximos de vijfde van Antiochië van belang. In navolging van zijn voorganger tijdens de eerste synode en het tweede Vaticaans concilie vroeg hij het presidium, gisteren onder leiding van de Indiase kardinaal Gracias, in het Frans te mogen spreken. Patriarch Maximos schilderde dat de kerk van het Westen sinds de 14e eeuw moeilijkheden is geraakt door expres- ADVERTENTIE 4an<ipas-ta Behoud van Uw tanden (Van onze speciale verslaggever J. Spitz) ROME „Van beide zijden werd ge steld, dal geprobeerd zal worden, zelfs in eventuele conflictsituatues, het onder linge gesprek gaande te houden". Tot deze conclusie kwamen vannacht kar dinaal Alfrink en de Nederlandse pries- tergroep Septuagint na een bijna drie uur durend gesprek in het Nederlands college te Rome. Hierbij waren alle zestien vertegen woordigers van de Septuagintgroep aan wezig, die momenteel deelnemen aan de assemblee Europeënne des Prètes in de Waldenzerfaculteit. 't Vruchtbare en zeer positie\'e geluid van het gesprek is opvallend. De relatie tussen de Neder landse priesters en hun bisschoppen is opnieuw open en goed gebleken; een bijna unieke zaak in de hele wereldkerk. Kardinaal Alfrink merkte tijdens het gesprek in het Nederlands college op, dat de Nederlandse bisschoppen, evenals de priesters, zeer telurgesteld waren in de Europese bisschoppenconferentie te Chur, die speciaal over het priestervraagstuk handelde. Hij vond echter ook, dat men positief kan stellen, dat er een ontwik keling in de Kerk op gang begint te ko men. De priesters hebben kardinaal Al frink duidelijk gemaakt, dat zij nog maar weinig optimisme kunnen hebben voor de naaste toekomst, zolang er gewacht moet worden op uniforme beslissingen de wereldkerk. (ADVERTENTIE) sief de nadruk te leggen op de uniformi teit in de kerk. Eveneens in het Frans sprak kardinaal Martv uit Parijs, die een pleidooi hield voor een „église pour les hommes": kerk die alle gelovigen in haar beleid betrekt. Een ander geluid liet de Guinese aarts bisschop Tchidimbo uit Conakry horen: hij vindt dat de discussies over collegiali teit in het kerkelijke bestuur een halt moet worden toegeroepen. Voor hem is de paus Petrus, en daarmee uit. En de paus is de enige in de Kerk die zekerheid en houvast kan geven. Hij stond als Afrikaanse bisschop zeker niet alleen, maar er waren toch ook ver tegenwoordigers van vijf Afrikaanse bisschoppenconferenties die zich wilden fluiten bij het advies van kardinaal ■fner, de "bestudering van hët collfeg£ aliteitsbeginsel wilden overlaten aan de internationale theologische commissie. Aartsbisschop Pearce van Suva (Oce- anië) pleitte zelfs voor het collegialiteits beginsel vast te leggen als onfeilbaar geloofsgegeven, als dogma. (ADVERTENTIE) (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Vanuit de Tweede Ka mer is gisteravond bü de algemene poli tieke beschouwingen algemene aandrang op bet kabinet uitgeoefend om met spoed ernst te maken met de aangekondigde positieverbetering van de werkende jeugd. K.V.P.-fractieleider drs. Schmelzer ging er het meest uitvoerig op in. Hü vroeg of binnen de onderwijsbegroting voldoende middelen beschikbaar zün om per 1 september 1970 te starten met een serie experimenten op het terrein van de vorming en opleiding. Drs. Schmelzer wil ook toe naar een verdergaand voorwaardelijk arbeidsver- bod. Hij vroeg het kabinet om een nota de manier waarop men wil komen tot garanties voor het recht op vorming opleiding van de jongsten in het be drijfsleven en tot een wettelijk geregeld junioren statuut. De Kamerdiscussie loopt vooruit op november, klokslag elf uur, wanneer duizenden werkende jongeren uit het ge hele land Den Haag binnentrekken. Zij komen artikel 12 van de Arbeidswet, dat dan vijftig jaar zwart op wit een dag in de week recht op vorming aan de wer kende jeugd geeft, herdenken. Met droe fenis, want het artikel is, aldus de orga nisatoren van de demonstratieve tocht naar Den Haag, al bijna vijftig jaar dood. Officieel Den Haag wordt deze dag ge confronteerd met twee brandende vragen: 1. Wat hebt u in het nabije verleden voor de werkende jongeren gedaan? 2. Weet u welke eisen de werkende jongeren hebben? Deze vragen worden voorgelegd aan ministers en hoge ambtenaren, aan de vertegenwoordigers in de Sociaal Econo mische Raad, die dan toevallig in heb ge bouw zullen zijn, aan de Kamerleden op het Binnenhof en vooral aan de vaste Tweede-Kamercommissie, die de jonge ren 's morgens tussen 11.00 en 12.00 uur in het gebouw van de Tweede Kamer zal ontvangen. Er zal wat waaien tussen de werkende jongeren en de leden van de Kamercommissie. Na de middag trekken de duizenden jongeren zeer waarschijnlijk naar het Nederlands Congresgebouw, waar zij nog maals in krachtige taal hun eisen op tafel zullen leggen. De eisen: Ook werkende jongeren hebben recht op goed onderwijs en goede vorming; Ook werkende jongeren hebben be tekenis voor de maatschappij. Zij noemen dit hun jongerenstatus, want.het moet nu maar eens uit zün met de opvatting, dat je maar moet gaan werken, als je iets minder intellectueel bent dan andere jongeren. Iedereen, die het met de werkende jongeren eens is, kan mee-demonstreren door Den Haag langs de officiële gebou wen en in het Congresgebouw. Maar geen heibel. De werkende jonge ren katholieke, christelijke en N.V.V.- Jongeren distanciëren zich namelijk nadrukkelijk van heibel of geweld. Men zal zich aan de regels van deze demon stratie moeten houden. Anders hoeft het niet van deze jongeren. Zelfs liever niet. Want het moet een krachtige, maar juiste demonstratie zijn voor de rechten van de werkende jeugd. „Martelaren van Gorkum" in bloemen (Van correspondent GORKUM Het interview dat burgemeester mr. L. R. J. Kidder van Rappard van Gorkum in 1967 door veel lezers van ons blad uitgeroepen tot man van het jaar ons had toegezegd, was van korte duur. Vlak voor het tüdstip van de afspraak was hem medegedeeld dat het PvdA-Tweede-Kamerlid drs. A. Lems opnieuw vragen over hem had gesteld. Dit naar aanleiding van het ontslag van 11 van de 19 raads leden in de volksmond „de martelaren van Gorkum" genaamd. „Het spijt me", zegt burgemeester Van Rappard. „Ik kan nu geen verklaringen meer afleggen, v/ant mijn persoon is in de kwestie betrokken. Ik wacht op het antwoord van minister Beernink van Binnenlandse Zaken". Zelfs heeft Gorkums burgemeester op dat moment nog geen contact gehad met de minister en evenmin met mr. J. Klaasesz, commissaris der konin gin in de provincie Zuid-Holland. Met grote stappen loopt Ridder van Rappard, ge kleed in donker kostuum on met het hoofd in de nek, ■tin workJcame» op an neeg. HM stoat; ptotooling stil «n zegt: „U mag gerust schrijven, dat u een opgewekte burgemeester hebt aangetroffen. Misschien wordt ik wel weer de beroemdst-- man van het jaar", grijns lacht hü. Dat zullen de krantenlezers nog wel uit maken, nemen we aan. Maar bij ex-KVP-wethouder van Sociale Zaken, de tabaksgrossier Killian (47) hoeft Gorkums burgemeester op een dergelijke eer volle onderscheiding niet te rekenen. „Ik veronderstel, dat het moeilijk zal zijn Gorkum 11 nieuwe raadsleden te geven die met deze burge meester willen samenwerken", zegt de heer Killian. Zijn woonkamer staat vol met bloemstukken en de adhesiebetuigingen stromen nog steeds binnen. „Het daverend applaus, dat opsteeg -.'an de publieke tribu ne toen het raadslid Eckhardt (AR) de ontslagbrieven van 11 raadsleden deponeerde, klinkt me nog steeds in de oren", zegt hü- Uitvoerig vertelt ex-wethouder Killian van de aan leiding tot de jongste rel over zün conflict met direc teur De Vey van Sociale Zaken over het al dan niet voortzetten van een sociale uitkering. Een vrij onbe nullige zaak, waar met redelijke argumenten en wat overleg wel uit te komen was, maar die door de burgemeester werd aangegrepen om hem te wippen. Dit had moeten gebeuren in de raadsvergadering van maandagavond. De affaire kreeg een totale ommekeer toen 11 raads leden in een motie wethouder Killian rehabiliteerden en vlak daarop hun raadslidmaatschap opzegden. Tot deze groep bejpocden de |weer- onder wethouder Killian), zes van de negen P.v.d.A.- raadsleden (waaronder wethouder De Ronde), de PSP'er, een van de drie leden van de protestant- christelijke groep en een van de twee VVD'ers. D< CHU is met haar twee zittenblijvende raadsleden de enige ongehavende fractie in de Gorkumse raad. Beernink nu doen?, vragen de In woners van Gorkum zich in spanning af. Intussen heef» in de Tweede Kamer de P.v.d.A.-afgevaardigde Lems vragen gesteld over de bestuurbaarheid van Gorkum. Hü vraagt zich af of een spoedig ontslag van de burgemeester niet de oplossing is. De uitbarsting van maandagavond jl. was in novem ber vorig jaar al te voorzien. Het feest rond de ge boorte van de 25.000ste inwoner van de stad ontaard de toen in een enorrtie rel naar aanleiding van een interview met Ridder van Rappard in een plaatselijk nieuwsblad, waarin de burgemeester zich erg laat dunkend uitliet over de kwaliteit van de gemeente raad. De raadsleden pruimden dit niet en velen dreig den met ontslag. Het P.v.d.A.-Kamerlid Lems stelde toen voor de eerste keer de vraag aan de minister of Goricum nog wel bestuurbaar was. Minister Beer nink antwoordde de Kamer, dat uit een ingesteld onderzoek was gebleken dat dit nog wel het geval De Middelburgse commissaris vai politie Dr. Van Ooyen is het doelwif geworden van een inwoner uit di< stad. Door middel van advertentie en intensieve mond-op-mondreclami zoekt deze Middelburger uit of zün commissaris als verdachte sinds 196* bü drie aanrüdingen betrokken ir geweest. Wat is de achtergrond var deze zaak? De commissaris heeft namelük eerder gezegd, dat federeer die driemaal bü 'n ongeval betrokkcr is geweest, opnieuw een proel van rüvaardigheid moet afleggen. Menigeen zal zich wild geschrokken zün, want tenslotte is de kans, dat je in het uiterst woelige verkeer met je wagen een schrammetje oploopt, zo groot geworden, dat de theorie van de politieman veel kritiek van de Middelburgse burgerij ontlokt. Veel Zeeuwen hebben in de vrUwilligr opsporingsactie van eerstgenoemde Middelburger aanleiding gezien hun steentje bjj te dragen bü het opzoeken van de drie noodzakclüke aanrüdingen, om de commissaris naar de rü-examinatoren te krügen. Volgens de privé-detective zün al twee aanrüdingen aan het licht gekomen. De commissaris zegt sinds 1966 maar één gemaakt te hebben. Voorlopig staat de telefoon van onze opspoorder niet stil. Dagelüks bereiken hem vele telefoontjes mensen, die menen de niet meer gewaardeerde commissaris een loer te draaien. Het is onomstotelük nogmaals een gezellig spel. maar of deze hele zaak de verhouding politie-burgerij ten goede komt, is een hellingvraag. Van Ooyen: „Speur jü of speur ik?" Het valt vandaag de dag niet mee leerlingen van middelbare scholen zomaar vrije dagen in de schoenen te schuiven. Neem nu büvoorbeeld afge lopen maandag. Iedere leerling kreeg vrüaf vanwege prins Constantün. Zesdeklassers van een gymnasium in Waspik vonden het maar gek, om hier een vrüe dag voor te nemen; zeker omdat men nu weer gaaf ploeteren voor het eindexamen en ieder uur 'n uur is. Men besloot om toch naar school te gaan. maar deze zat pot dicht. De kilte deed de eindexaminan- di vertrekken. Vrij koud. De gedetineerden van de Scheve- ningse gevangenis hebben de eetstryd gewonnen. Afgelopen maandag kregen zü toch maar eventjes nassi in plaats van snert. Goed werk van minister van Justitie. In ieder geval is die sit-down-staking vorige week niet voor niets geweest. Uit welinge lichte brond vernemen wij echter, dat niet gestaakt werd vanwege de snert, de bami of nassi, maar alleen om het eitje dat bij de nassi geserveerd werd. Bij het opdienen van de snert zouden de gevangenen dat aan hun r voorbij zien gaan. Ei-Ei. De (historische) zoen van Marga Klompé en Gerard van het Reve smakt weer in de Tweede Kamer. Ir. Dis van de SGP uit ernstige kri tiek. Feit is dat Marga onze staat kundig gereformeerde vertegenwoor diger bü het behalen van de staats- prüs letterkunde door Het Reve, niet gekust heeft. Jaloers? Misschien, maar het is zeker dat Marga de SGP'er door deze aanval geen (dis)tel aan haar mond wil hebben. Dat zou een tweede keer prikken. De verkoop van preservatieven- automaten in de horecabedrijven loopt gesmeerd. De heer Den Hengst, die bekende Nederlandse fabriek hiervan vertegenwoordigt zegt dat alles boven de verwachtingen uit stroomt. Den Hengst: „Ach, meneer het is in de horecawereld het gesprek va dag". Wij: „Zou het daarom zo slecht gaan in de horeca?". Den Hengst: „Mogelijk, maar het is niet aan onze omzetten te merken". Wij: „Zouden de mensen nu voortaan de horecazaak betreden voor het pilsje of voor de automaat?". Den Hengst: „Het ligt er maar net waar je die automaat r hengst Het hippiedom hééft de Engelse politie voor het blok gezet. Er werd bü Londen een overval gepleegd door Iemand die er als een hippie uitzag, blond haar met een gele band erdoor heen en een nylonkous over het hoofd getrokken. Een getuige hoorde achter die kous een mannenstem. Toch rest de vraag, was het een man of i'? De politie kan het zeker te weten komen door klassespeurwerk te verrichten. Of door bü de plaats handeling naar een spel dte zoeken. Paragnost Croiset zou daar een gelük metaaltje gesignaleerd hebben, in essentieel kledingstuk afkom stig zou zün. Tip? Padvlndsters mogen zwanger zün. Een rechter in New Tork heeft ge weigerd een affiche te verbieden, waarop een padvindster stond, die duidelük tekenen vertoonde van toekomstige blüde gebeurtenis. De rechter vond. dat ook de woorden .weest bereid" op de affiche geen c herstelbare schade berokkende aan het padvindstersgilde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 5