LOS GELD Rusland vriest ruimtevaarders in voor een ambassadeur ZATERDAG 13 SEPTEMBER 19M Vrijgelaten gevangenen stappen uit de Braziliaanse machine op het vliegveld van Mexico. Hun vrijheid is afgedwongen door de ontvoering van de Amerikaanse ambassadeur. „ZOLANG ER ONPOPULAIRE REGIMES BLIJVEN BESTAAN IN ZUID-AMERIKA EN ZOLANG DE VERENIGDE STATEN ZE BLIJVEN STEUNEN, ZULLEN DE ONTVOERINGEN DOORGAAN". Het ls nu een kwestie van routine ge worden. De grote Amerikaanse limou- met zijn voorname passagier rijdt de lunch terug naar het kantoor. Een kleine auto vol met gewapende itudenten rijdt de grote limousine klem. De passagier doet zijn handen omhoog en wordt de kleine auto inge- ileurd. De chauffeur blijft smadelijk ichter. En er is weer een ontvoering filter de rug. op afgelopen donderdag i>n Rio de Janeiro <?n verleden jaar Jm Guatemala-City was de voorname Amerika an de ambassadeur. Daarvoor Guatemala en in Venezuela waren de slachtoffers de hoofden van de Amerikaanse militaire missies. De ontvoerders zijn bijna altijd dezelfde heden geen communisten, maar leden van revolutionaire organisaties, die door Cuba geïnspireerd zijn. Hun motieven verschillen 1963 was jaar van opzienbarende ontvoeringen kapingen in Venezuela. Maar toen men de guerrilla's van hel zogenaamde nationale bevrijdingsfront alleen maai- vooraanstaande mensen gevangen om daardoor publiciteit te icrijgen. Het plaatsvervangend hoofd de Amerikaanse missie werd acht Ontvoeringen in Zuid-Amerika gaan door dagen lang gevangen gehouden en daarna liet men hem geblinddoekt bij de Amerikaanse ambassade achter met schoensmeer in zijn haar gesmeerd Guatemala zijn de guerrilla's krachtdadiger opgetreden. Hier reed men de Amerikaanse auto's niet Mem, maar men ging er naast rijden, stak een machinegeweer uit het raam en begon te schieten. Zo werd in 1965 het hoofd van de militaire missie en in twee andere hoge Amerikaanse militairen gedood. De eerste moord was een antwoord ,,op de misdaden van het Amerikaanse imperialisme in Noord- en Zuid-Vietnam". De tweede 'n antwoord ..op de acties van Guatemalese strijd krachten die door de Amerikanen ge leid werden, waardoor vierduizend burgers om het leven kwamen. Het doden van de Amerikaanse ambassadeur vorig jaar in Guatemala schijnt'een ongeluk te zijn geweest. De bedoeling was om hem alleen maar te kidnappen en üit te wisselen tegen een guerrillaleider, die de week daarvoor door de politie gevangen was genomen. De ambassadèur stapte, zoals men verzocht, met diplomatieke minachting de auto uit en maakte toen aanstalten om weg te lopen. Dit hadden de guenrilla's niet verwacht, een van hen kon zijn zenuwen niet bedwingen en hij schoot de ambassadeur neer. Charles Burke Elbrick had ongetwij feld dit dappere gedrag, dat zo tra gisch afliep voor ogen, toen hij zich zonder gebruik te maken van de tele foon of van andere alarmapparatuur, waarvan de auto's van Amerikaanse ambassadeurs in Latijns-Amerika nu voorzien zijn, gevangen liet nemen. Zolang er in Zuid-Amerika onpopu laire regimes Wijven beslaan en zolang de Verenigde Staten ze blijft steunen, lijkt het waarschijnlijk, dat de ontvoe ringen door zullen gaan. Als een ont voering goed afloopt en het slachtoffer wordt vrijgelaten, dan krijgen de guerrilla's een enorme publiciteit. En op een continent, waar men bravoure zozeer bewondert, stijgen ze in de pu blieke achting. Maar als zij in Brazilië de ambassa deur gedood hadden, dan had dat waarschijnlijk een averechtse uitwer king gehad en zou er een golf van reactie en terreur ontstaan zijn. Fidel Castro heèft de Venezolaanse guerrilla's eens gewaarschuwd voor de gevaren van het doden van ontvoerde ge vangenen. De Braziliaanse guerrilla's evenals de Uruguese en de Argentijnse en nu ln Guatemala opereren in de steden. In Brazilië vond ver-leden jaar een serie spectaculaire bankovervallen plaats, waarachter waarschijnlijk een zekere Carlos Marighella stak, een vroegere afgevaardigde, die nu een kleine pro-Chinese communistische partij leidt. Dit accent op acties in de steden en niet op guerrilla-acties van het type zo als Che Guevara ze organiseerde, be tekent. dat ontvoeringen en berovingen in aantal toe zullen nemen. Ruimtevaart zonder geestelijke doping is niet mogelijk. De drie Amerikaanse astronauten, die de eerste maanreis maakten, moeten met chemische middelen en vooral langs de weg van hersenspoeling en indoctrinatie zijn voorbereid op hun griezelige taak. Dit is de overtuiging van generaal Edz. de Vries, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor luchtvaartgeneeskunde In Rusland, meent hij te weten, is het al normaal, dat jongens van twaalf, dertien jaar worden geselecteerd om een opvoeding als astronaut te krijgen. Langs de weg van geleidelijke hersenspoeling worden zij gemaakt tot wezens, die mentaal niets anders willen of kunnen dan ruimtevaartuigen besturen en taken in het heelal verrichten. Generaal De Vries ziet dit meer als een normale dan als een enge ontwikkeling. Hij voorspelt, dat er ook in de westerse wereld een generatie van geïndoctrineerde ruimtevaarders zal komen, wier kunnen en interessen uitsluitend op het ontsluiten van het heelal zullen zijn gericht mensen, die met psychologische middelen zijn omgevormd tot ruimterobots. Drie Ruisen hebben een jaar lang doorgebracht in een ruimtevaartuig om de mogelijkheden en gevolgen van een langdurig verblijf in de ruimte te testen. Hier wordt de bloeddruk van een van de mannen gecontroleerd door de teamleider, dr. Manovtsov. De vereniging staat komende week in de schijnwerpers, omdat zij in de Amsterdamse RAI het 18de interna tionale congres voor lucht- en ruim- tevaartgeneeskunde organiseert. Er zijn 300 deelnemers. Vooral naar de zeskoppige Russische delegatie on der leiding van V. Parin zal de be langstelling uitgaan, want veel van wat op 't gebied van de ruimtevaart- research achter het IJzeren Gordijn geschiedt, blijft tot nu toe versluierd. Liever hadden de organisatoren de Russische ruimtevaartdeskundige I. Chkvatsabaia naar Amsterdam ge kregen, maar die mocht niet „en", zegt generaal De Vries, „dan moet je niet aandringen, want anders is zo'n man voor zijn hele verdere le ven verdacht". Amerika heeft een zware delegatie afgevaardigd onder leiding van NASA-kopstuk Charles A. Berry. De congressisten zullen zich buigen over onderwerpen als de fy siologie van atmosferische druk, de problemen met het evenwichtsorgaan in lucht- en ruimtevaart, luchtvaart en cardiologie en ruimtevaartgenees- Veel zaken, de toekomst van de ruim tevaart betreffende, zullen onbespro ken blijven of in onderonsjes of fluis tertoon worden behandeld. Generaal De Vrie6 wil echter wel onthullen, in welke richting de ontwikkeling naai zijn voorzichtige mening zal gaan. Hij weet, dat er in het geheim in Ameri kaanse laboratoria proeven worden genomen met het invriezen van men sen. In Rusland schijnt men daar al een heel eind mee te zijn. Het kunnen opwekken van een kunstmatige win terslaap heeft voor de ruimtevaart het voordeel, dat de astronauten in inge vroren toestand lange ruimtereizen kunnen maken, zonder dat zij noe menswaardige levensbehoeften hebben. Daarmee zou het probleem van de leeftocht voor onderweg, van het zuur stofverbruik en vooral ook van de mateloze verveling goeddeels zijn op- ,,De Russen zijn erg ver met het in vriezen van mensen zegt generaal De Vries overtuigd. „Het opwekken van een kunstmatige winterslaap van twee weken is al mogelijk. Maar aile levensbehoeften kan men nog niet wegnemen. Het lichaam blijft toch wat verbruiken. Je kunt astronauten nog niet als een pakketje naar boven stu ren en ze op hel gewenste moment ontdooien. Van winterslaapdieren als heren en Vleermuizen is bekend., dat zij zich zo nu en dan omdraaien, ont lasten en ergens aan knabbelen. Maar het is een fractie van de normale activiteit en dat betekent voor de ruimtevaart een enorme winst. Tn Amerika geschieden de proeven met het invriezen van mensen in het diep ste geheim, omdat men bang is voor Dadelige publiciteit. De experimenten worden dan ook niet uitgevoerd in overheidslaboratoria waar te veel pot tenkijkers zijn, maar door particuliere instanties. Ik verzeker u, dat de Ame rikaanse bedrijven, die vliegtuigen, raketten en satellieten bouwen, over biologische laboratoria beschikken, waar je u tegen zegt". Winterslaap Ook met het ontwikkelen van een ge sloten ecologisch systeem voor ruim tevaarders is men volgens generaal De Vries al een heel eind. De ecologie (af geleid van het Griekse woord Oikos huis) is de leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en de omge ving, waarin zij leven. Met betrekking tot de mens verstaat men er de leer onder over de invloeden van het milieu, voor zover die niet de menselijke om geving betreffen. Ecologische barrières zijn al die omstandigheden, die een bepaalde biologische soort beletten, uit zijn gebied te breken en zich over an dere gebieden te verspreiden. Simpel gezegd: de zee is een ecologische bar rière voor de denneboom. De ecologische barrière nu. die de mens scheidt van het heelal, is het feil, dat hij zuurstof, water en voedsel no dig heeft om in leven te blijven. Hel lijkt vooralsnog onmogelijk, ruimte schepen te bouwen van een dusdanige omvang, dat voorraden water, voedsel en zuurstof meegenomen kunnen wor den, waarop de bemanning het jaren kan uitzingen. Een kunstmatig opge wekte winterslaap kan, zoals gezegd, uitkomst brengen, maar niet helemaal. Generaal De Vries ziet dan ook de op lossing in een combinatie van ingevro ren astronauten en een systeem, om de uitgeademde koolstof weer opi te zet ten in zuurstof, om van urine weer drinkwater te maken en om uitwerpse len weer ie veranderen in voedsel. ..Het kan al", zegt generaal De Vries ..Ik heb zes jaar geleden in Amerika een volkomen gesloten ecologisch sys teem voor ratten in werking gezien, het zou me niet verbazen, als het in middels al voor mensen bestond. De uitwerpselen worden verpulverd en op gelost in water. In de aldus ontstane Igen, die de nodige zuur stof leveren en die kunnen worden ge oogst om tol voedsel 1e worden be- wil eens gewichtsloos zijn. Ongeveer zoals de Amerikanen van nu rond de wereld reizen. Dan zullen allerlei fysio logische vraagstukken de kop op steken. Hoeveel kan een hart hebben tijdens dergelijke veeleisende trips'.' Hoeveel de gevoelige zenuwcentra in de hersenen, die de levensprocessen als ademhaling en hartslag in stand houden?" Ruimtevaart zonder men sen ziet hij niet, „daar heb ik een mooi voorbeeld van", zegt hij. „Men vraagt zich wel eens af: moet je per se mensen naar de maan sturen? Kun je het niet met robots af?' Maar de recente landing op de mum zou niet gehikt z\jn. als meneer Armstrong het landingsvaartuig ergens anders had neergezet. Tegen dat kleine computer tje van de mens wUst naar zUn hoofd kan geen grote computer op". PIET SNOEREN De leider van het Russische team, dr. G. A. Manovtsov, bij het trolebord van het ruimteschip. Ambassadeur Elbrick weer herenigd met zijn vrouw na zijn vrijlating. werkt. Ook de iuine gaat in de brei en komt er als gedestilleerd water weer uit. Men zoekt nu naar de beste soort algen. Men heeft er in een kra termeertje al gevonden, die het best groeien bij een temperatuur van vijf tig graden. Dat betekent, dat je in een klap van het probleem van bacteriolo gische besmetting af bent ook. Men vindt momenteel allerlei vormen van leven, waar men nog nooit aan had ge dacht". Terugschrikken Generaal De Vries zit 30 jaar in het vak. „Ik schrik niet meer terug van fantasieën", zegt hij. „Ik heb de gek ste grappen werkelijkheid zien worden. Het probleem is, dat je voor een trip naar Mars, half jaar heen, half jaar terug, niet alleen een gesloten ecolo gisch systeem nodig hebt, maar ook een gesloten menselijk systeem. De mens blijft nu eenmaal een seksueel-neu- rotisch wezen. Misschien moeten we pillen ontwikkelen, die de seksuele be hoeften. regelen en bevredigen. Alles kan. Maar we zijn bang, aan de psy chische dingen in de mens te gaan frunnikken. Je kunt een mens leren, alleen maar gelukkig te zijn als hij alleen is. Je kunt hem conditioneren tot eenzaamheid. Dat zal zeker al met proefpersonen gebeuren. Maar het is iets. waar we voor terugschrikken". ..Het zal meent generaal De Vries. ..geleidelijk moeten gaan. met als start punt laboratoria in parkeerbanen om de aarde. Als de mens daar 'n tijd je gezeten heeft, alsmaar aankijkend legen de saaie aardbol, zal hij vanzelf gaan denken: Waarom maak ik niet een reisje verderop?" De lan ge duur van ruimtereizen is. zoals ge zegd, een probleem. Anderzijds weet generaal De Vries, dat er al seri eus wordt gedacht aan de ontwikkeling van energiebronnen, die snelheden kun nen opwekken, bijna gelijk aan die van het licht. De mens zal verdei gaan en op zijn pad geen ontbering schuwen, is zijn overtuiging. Zo goed als de oude Egyptenaren maanden lang in hun papyrusboten over de oceaan zwalkten op zoek naar wat? zo zal de mens van de twintigste eeuw- verder en verder doordringen in de De lucht- en ruimtevaartgeneeskunde is daarom een wetenschap, die moei en meer op de voorgrond zal treden. Generaal De Vries voorspelt, dat reeds voor het befaamde jaar 2000 ruimtereizen op commerciële basis zullen worden georganiseerd. „De men sen zullen et voor moeten sparen, want het zullen dure trips worden, maar ze komen er. De mensen zullen straks na hun pensioen zeggen: „he, ik wil eindelijk even van de aarde af. Ik Hersen spoeling voor astronauten Bioloog A. Bozhke, eveneens lid van hel Russische team dat oen jaar van november 1967 tot november 1968 in afzondering leefde, bezig met de oogst van de zelf geplante groente in de „kas" van het ruimteschip.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 9