Verlangen naar werkelijk gelukkig huwelijk stijgt Polak optimistisch over haalbaarheid van wetsvoorstel Alimentatie los van schuldvraag hij echtscheiding HARTPATIËNTEN JAREN OP LIJST Journalist anders dan men denkt ECHTSCHEIDINGSRECHT AANTAL SCHEIDINGEN STIJGT IN VERHOUDING MET HUWELIJKEN W etsvoorstel min. Polak Scheiding kan verlichting voor kind betekenen Bloedhete zon hield traditie in ere Vluchtpoging 7 Tsjechen mislukt: een dode PAGINA 6 DE LEIDSE COURANT DINSDAG 15 JULI 1969 (Van onze parlementaire redactie) DEN' HAAG „Ik ben vrij optimistisch over de haalbaarheid van deze wetsvoor stellen, al heb ik niet de illusie dat de voorstellen grehecl ongewijzigd de Staten- Generaal zullen passeren". Dat verklaarde minister Polak (Justitie) in een toelich ting op de voorstellen tot wijziging van het echtscheidingsrecht. De minister her innerde eraan dat eigenlijk al sinds het einde van de vorige eeuw voorgangers van hem „droeve pogingen" hebben ondernomen om de wetgeving op dit terrein ge wijzigd te krijgen. De opvattingen in levensbeschouwelijke kringen zijn in de laat- i die kant geen overwegende i Geen inwilliging zonder voor onderzoek De echtscheidingswetgeving mag dan soepeler worden en de „duurzame ont wrichting" als enige grond krijgen, in zekere zin wordt de echtscheiding moei lijker, als nu de „grote leugen" wordt toegepast en een van de partners de ander in onderling overleg van overspel beticht is de scheiding binnen enkele weken „rond". Maar in de nieuwe wet geving wordt de scheiding pas na een procedure van één jaar uitgesproken. De minister is niet ingegaan op het verzoek van humanistische zijde om een eenzijdig verzoek tot echtscheiding zonder onderzoek te doen inwilligen. Dat zou dan sterk op de Oud-Testamen- tische verstoting gaan lijken en de mo gelijkheden tot scheiding al te gemak kelijk maken, vindt de minister. Overigens verwacht hij niet zoveel van pogingen door de rechter om alsnog tot een verzoening te- komen, als de part ners eenmaal een verzoek tot scheiding I bij de rechter indienen, is het huwelijk eigenlijk al te veel kapot. Minister Po lak gelooft er dan ook niet zo in „dat er veel lichtvaardige echtscheidingen zijn, hoogstens lichtvaardige huwelij- Echtscheiding. Veelal het triest voor de kinderen, soms kan het een verlichting betekenen. Proces begonnen tegen Namer NEW YORK (AP) Een Jemeniet die ervan beschuldigd wordt met zijn zoons een complot te hebben gesmeed tegen het leven van president Nixon heeft maandag voor een rechtbank in Brooklyn de be schuldigingen ontkend. De 43-jarige Ahmed Rageh Namer ont kende de verklaringen van zijn landge noot Mohammed Kazan al Jamal, dat Namer en zijn zoons hem zouden hebben gevraagd deel te nemen aan het complot. Namer zei dat Al Jamal niet in zijn huis was geweest op 7 november en even min op 9 november, van het vorig jaar. Op 9 november zijn Namêr en zljii'twee zoons gearresteerd. Zij worden beschul digd van samenzwering tegen het leven, pogingen een ander tot medeplichtigheid ie brengen, en verboden wapenbezit. Namer heeft toegegeven dat hij twee ge weren in huis had. (Vervolg uan de worpapina) Minister Polak stelt in de toelichting op de wetswijzigingen dat een nieuwe echt scheidingsrecht aanvaardbaar moet zijn voor de grote meerderheid van de bevol king. Ook in de nieuwe wetgeving moet worden uitgegaan van de waarde van het huwelijk. Kansen moeten worden gebo den om ook tijdens een scheidingsproce dure te proberen tot herstel van goede echtelijke verhoudingen te komen. Het wetsontwerp schept ruimte tot verzoe ningspogingen door de rechter, die meer persoonlijk contact met beide partijen kan leggen. De rechter wordt echter niet Een belangrijk nieuwighöidje is dat ook als man en vrouw het niet eens zijn elk huwelijk na korte of langere tijd kan worden ontbonden, als de duurzame ontwrichting vaststaat. Als duidelijk is dat de ontwrichting wordt veroorzaakt door de verzoeker, kan het verzoek om echtscheiding worden afgewezen. De wetswijziging kent evenmin de hui dige een bijzondere regeling voor echt scheiding bij geestesstoornis bij man of vrouw. Ook in dat geval geldt alleen de eventuele duurzame ontwrichting. Voor de procedure Is in plaats van de dagvaar ding het verzoekschrift gekozen. De rol van de rechter is dan minder lijdelijk, waardoor hij pogingen tot verzoening kan aanwenden. De scheiding tafel i i bed wordt DEN HAAG Het aantal echtscheidingen neemt ieder jaar toe. De cijfers wijzen het uit, zoals ook uit het wetsontwerp van minister Polak van Justitie blijkt. Daartegenover staat echter dat jaarlijkse steeds meer huwelijken gesloten worden, dit ondanks alle opvattingen over vrije liefde en ongebonden seksueel leven. In verhouding echter groeit het aantal echt scheidingen sterker dan het aantal huwelijken. Onderzoekingen in verschillende landen heb ben dit uitgewezen. Dit komt niet, omdat na enige jaren het verlangen naar het huwelijk verdwijnt, ook al zal dit voorkomen. Belang rijker is echter, dat de mensen een steeds groter verlangen krijgen naar een werkelijk gelukkig huwelijk. „Meer dan ooit gaat het verlangen uit naar een huwelijk, dat beide parners gelukkig kan maken", schrijft de Amerikaanse socioloog Morton M. Hunt in zijn boek „Het leven na een mislukt huwelijk". „Meer dan ooit is men bereid naar een gelukkig huwelijk te streven, zelfs ten koste van de dikwijls smartelijke ervaringen van een echtscheiding. Meer dan ooit is de mens geneigd te geloven, dat echtscheiding moreel gerechtvaardigd is als alle betrokkenen er wel bij varen", aldus Morton Hunt. Dat wil zeggen, men gelooft steeds meer im de juistheid van een scheiding, wanneer een huwelijk blijkt volledig mislukt te zijn met geen enkele kans meer op herstel. Dit is ook de kern van het wetsontwerp over echtscheidingen, dat thans bij het parlement is ingediend. Nederland zet daarmee een grote stap, groter dan men de laatste jaren voor mogelijk gehouden had. De „grote leugen", die men in Nederland dikwijls nodig had om te kunnen scheiden, was in feite bijna altijd voorafgegaan aan een nog grotere leugen. Voor de buitenwereld blijven doen alsof het huwelijk nog goed was. Omwille van de familie, de goede betrekkingen met kennissen, de carrière, de kinderen. Zoiets leidde tot de meest onmaatschappelijke situaties. In Italië kent de wet geen echtscheidingen. Het gevolg is, dat bijna drie miljoen mannen en vrouwen samenleven, zonder gescheiden te zijn en dus zonder opnieuw te kunnen trouwen. „Zoiets dwingt de mens ertoe zijn gehoorzaamheid aan de wet op te zeggen volgens zijn geweten in onwettige, maar bevredigende verbintenissen te leven", aldus de Amerikaan Hunt, Of zoals kardinaal Alfrink het onlangs zei: „Het pastoraal concilie heeft de kerkelijke autoriteiten gewaagd aandacht te schenken aan de failliete huwelijken. Daarbij moet, aldus het pastoraal ooncilie, overwogen worden of en hoe daarvoor oplossingen gevonden kunnen worden door middel van wijzigingen van het huidige canonieke recht". Kardinaal Alfrink is er de man niet naar om opmerkingen over dit ernstige probleem alleen maar voor kennisgeving aan te nemen. Hij heeft zelfs ai verwezen naar de Romeinse curie, die naar zijn weten, dit pastoraal probleem aan het bestuderen is". Het grote probleem bij echtscheidingen vormen bijna altijd de kinderen. Bij 7.464 echtscheidingen in Nederland in 1967 waren 10.267 kinderen betrokken. Bij scheidingen na een huwelijk van twintig jaar (1287 in 1967) ligt dit probleem veel minder zwaar omdat een aantal kinderen dan al min of meer volwassen of halfvolwassen zijn. Ernstig wordt het bij scheidingen na huwelijken van twee tot tien jaar, omdat de kinderen dan bijna altijd het meest gevoelig zijn voor dergelijke ingrepen in hun persoonlijk leven. Desondanks blijkt uit vele onderzoekingen, dat, zoals Humt schrijft, het welzijn van het kind meer gebaat is bij het verbreken dan bij het voortduren van een ongelukkig huwelijk Toch zijn er, aldus Hunt, nog zeer veel eertijds gehuwden, die geloven dat zij door de scheiding hun kinderen blijvende schade toegebracht hebben. De Amerikaanse professor Lee G. Burchinal bevestigde echter de opvattingen van zijn landgenoot. Prof. Burchinal heeft bij onderzoekingen onder studenten geen verschillen kunnen ontdekken bij kinderen uit een „normaal" huwelijk, kinderen uit gescheiden huwelijken en kinderen uit een verbroken gezin, waarvan een van de partners weer getrouwd was. Behalve sociologen zijn ook vele psychologen en psychiaters het er tegenwoordig over eens, dat het voor een kind een enorme verlichting „kan" zijn, wanneer aan een slecht huwelijk een einde komt. „Omdat dan tegelijk een einde komt aan het onverdragelijke heen en weer geschommel tussen hoop en vrees". Steeds meer blijkt namelijk, dat de kinderen na de eerste sterke emoties en psychische stoornissen zich gaandeweg aanpassen en een nieuw evenwicht bereiken- In tegenstelling verder met wat men ook in sommige Nederlandse kringen nog steeds gelooft, verschilt het percentage criminelen uit verbroken gezinnen weinig met dat uit intacte gezinnen. Dit ligt echter totaal anders met jeugdige delinquenten uit ongelukkige gezinnen. Uit tal van waarnemingen en onderzoekingen blijkt, dat het aantal criminelen uit ongelukkige gezinnen hoger is dan uit andere gezinnen. Dr Louise Despert, een vermaard kinderpsychiater, kon na tal van onderzoekingen alleen maar vaststellen: „Echtscheiding is niet automatisch verderfelijk voor kinderen, het huwelijk waaraan de scheiding een eind maakt, kan dit veel meer zijn geweest. Echtscheiding kan een zuiverende en genezende werking hebben op het kind". Wil dit allemaal zonder meer zeggen, dat echtscheidingen het medicijn betekenen voor de ongelukkige vrouw of man? Een vraag, die geen enkele socioloog, moraaltheoloog van de nieuwe visie, psycholoog of psychiater zonder meer zullen durven beantwoorden. Ook na de scheiding blijven voorlopig de persoonlijke conflicten niet uit in de maatschappij, in de kring van familieleden, in het werk. De herontdekking van zichzelf, zoals men dit noemt, zal van de vrouw of man verschrikkelijk veel zelfbeheersing vergen. „Veel verdriet, veel eenzaamheid, veel teleurstellingen." aldus Morton H. Hunt, „opluchting en wanhoop zullen zich afwisselen, totdat een nieuw geluk ontdekt is"- De ernst van deze levenssituatie ligt echter niet zozeer in de scheiding als wel in het huwelijk de basis waarop dit tot stand komt. Want soheiding komt alleen voort uit een mislukt huwelijk, waarbij (om maar weer eens een psychiater aan te halen) „de verslaafdheid aan de romantiek" wel eens begin van veel ellende zou kunnen zijn. Hoe hard dit ook klinkt. gehandhaafd, allereerst i mensen die scheidingen een zelfde procedure zich uit beginsel tegen echtscheiding zetten. In de huidige wetgeving bestaat de rhogelijkheid tot 'scheiding vah tafel en- bed op lichtere gronden dan voor echt scheiding. Na wetswijziging komt dit,on derscheid te vervallen, omdat voor beide Het Nijmeegse wandelfeest is vanmorgen weer be gonnen. In de prille ochtend vertrokken de eerste wandelaars van de dit jaar 15-901 ingeschre venen. Een nieuwtje was al, dat men voor die aanmeldingen 'n computer had gebruikt. Binnen anderhalf uwr hadden allen in eigen landstaal een bevestiging in de brievenbus gekregen. Die computer (fijn zo'n ding toch voor de Vierdaagse!) heeft ook in ijltempo uitgerekend, dat er 7SU jarigen tijdens het wandel- jeest zijn. Zij krijgen van de leiding een verjaars- kaart uitgereikt. Waar de Tour de France allang veel last mee heeft, krijgt nu ook marsleider majoor A. J. van Dongen mee ie kampen. De majoor, die het jaar door van taptoe naar wandelfeest v.v. draaft, wordt steeds meer geplaagd bij het uitzetten van parkoersen door het groeiende verkeer. Maar alles goed en wel: vandaag werd de Nijmeegse traditie met de nodige feestklanken dan weer ingeluid, de mars door de Betuwe- En zoals de traditie ook heel vaak wil, scheen de zon bloedwarm en belooft het zelfs tropisch kracht wordt. Als scheiding van tafel en bed lang duurt, legt dat niet alleen een zrware .last op de beide echtgenoten, maar ook kun nen er maatschappelijk ongewenste situa ties ontstaan. Onder de huidige wetgeving kan ontbinding van het huwelijk na vijf jaar volgen, als beide partijen dat wen sen. In de nieuwe wetgeving wordt die termijn tot één jaar beperkt maar geeft ook de mogelijkheid tot ontbinding op ver zoek van een der partijen na een wacht tijd van vijf jaar. Deze nieuwe regeling zal ook gelden voor scheidingen van tafel en bed, die onder de huidige wetgeving tot stand zijn gebracht. Langs deze om weg kan iemand dus ontbinding van zijn huwelijk verkrijgen, ook als de andere echtgenoot niet aan scheiding wil mee werken. Alinieutatie Nu kan alleen de eisende partij in een echtscheidingsprocedure aanspraak ma ken op alimentatie. Onbevredigend noemt minister Polak het dat alleen de „schul dige" tot betaling ten behoeve van het levensonderhoud kan worden verplicht. Dit acht hij ongewenst. De alimentatie moet los van.de schuldvraag worden ge- Gehandhaafd blijft dat partijen met elkaar een alimentatie kunnen overeen komen. Nieuw is dat daarbij kan worden bedongen dat de overeenkomst niet bij rechterlijke uitspraak kan worden gewij zigd. De rechter kan in zo'n geval alleen in onvoorziene omstandigheden tot ver andering van de alimentatie overgaan. Het gevolg van echtscheiding kan zijn dat rechten op pensioen geheel of groten deels verloren gaan. Bij een eenzijdig ver zoek tot scheiding kan de ander.e echtge noot zich ertegen verzetten, als voor het geval de verzoeker eerder overlijdt er on voldoende voorzieningen worden getrof fen. Dit soort verweer wordt geleidelijk van minder belang, als meer pensioenre- ragelingen in een evenredig weduwen- pensioen Het aantal echtscheidingen bedroeg in 1966 6797, of 2,4 op 1000 echtparen tegen 1,9 in de periode 1936-'39. Het aantal scheidingen van tafel en bed was in 1966 1058. Van de 6797 echtscheidingen in 1966 had het huwelijk in 1870 gevallen vijf jaar of minder geduurd, in 1746 gevallen vijf tot tien jaar, in 1162 gevallen 10 tot 15 jaar, m 908 gevallen 15 tot 20 jaar en in 111-1 gevallen meer dan 20 jaar. heet te worden. Hetgeen weer eens een massa werk aan de winkel zal brengen voor de blarenprikkers- (priksters). Enfin, dit trio van de Duitse luchtmacht heeft zich extra voorbereid voor het zware loopwerk, door de afgelopen weken elke dag tien kniebuigingen te maken met een let wel! vol biervaatje bove het hoofd. Dat kunststukje lieten zij in Nijmegen ook nog even zienEn daarna, zulen we maar denken, smaakt het bier weer best. Groningen vraagt om liulp SOCIOLOGISCH RAPPORT: Engagement met politiek moeilijk (Van verslaggevers) (Van een onzer verslaggevers) GRONINGEN In het academisch ziekenhuis in Groningen zit men al ge ruime tijd met een wachtlijst van plus minus 350 patiënten, die een grote hart operatie moeten ondergaan. De kans dat z{j spoedig zullen worden geholpen is echter gering. Prof. dr. Homan van der Heiden, hoogleraar in de thoraxchirurgie kan per week ongeveer twee operaties met de hart-longmachine uitvoeren. Dit betekent dat tal van hartpatiënten jaren moeten wachten voordat zij in het Gro ningse ziekenhuis kunnen worden gehol- In het ziekenhuis behandelt men wel Te weinig ruimte en medici zo snel mogelijk de meest acute geval len maar desondanks gebeurt het dat mensen die weer volledig valide hadden kunnen worden, voortijdig sterven. Aldus heeft prof. dr. H. N. Hadders. voorzitter van de medische faculteit in Groningen, verklaard. De oorzaak van de sinds ongeveer 1966 bestaande wachtlijst is een tekort voldoende wetenschapsmensen en vol doende ruimte. Anderhalf jaar geleden heeft de medische faculteit in Groningen, die zoals bekend een wachtlijst heeft moeten instellen voor het tweede rtudie- jaar een ontwikkelingsplan bij de minis ter ingediend. Daarin werd een hoog leraar, zeven lectoren en 35 wetenschap pelijke medewerkers gevraagd. Boven dien bepleitte Groningen in een nota ver schillende urgente ruimtelijke ningen. Dit ontwikkelingsplan heeft welijks resultaat gehad. De toestand wordt dan ook bijzonder kritiek geacht. Het meest sprekend blijkt dit uit de lange wachtlijst met hartpatiënten; het betreft o.m. gevallen van me de hartkleppen moeten worden geope reerd of operaties aan de openingen in het hart zelf. Onvoldoende Prof. Hadders verklaarde dat het volks gezondheidsbeleid in Nederland onvol doende basis heeft; de patiëntenzorg wordt daarvan het slachtoffer. In verge lijking met andere academische zieken huizen in ons land is de situatie in Gro ningen wel bijzonder slecht. Voor een ver gelijkbaar aantal bedden in andere aca demische ziekenhuizen is een veel groter aantal medici beschikbaar dan in het zie kenhuis in Groningen. Vrouw en nicht op brommer door trein gegrepen UTRECHT (ANP) Op een niet be veiligde overweg in Den Bosch zijn maandagmiddag een bromfietser met duo-passagiere onder een passerende reizigerstrein terechtgekomen en vrij wel op slag gedood. De bromfiets werd bestuurd door de 31-jarige vrouw terwijl haar 16 jaar oud nichtje achterop zat. Volgens de politie is vermoedelijk onoplettendheid oorzaak van het ongeluk geweest. De trein reed na 40 minuten vertraging het Bossche station binnen. De machinist bleek toen echter niet meer in staat de trein nog verdei' te besturen en aangezien er op dat moment geen andere treinbestuur der aanwezig was, moest de trein uit de dienst worden genomen. DEN HAAG Het beeld, dat de bui tenstaander heeft van de journalist klopt niet, Dit blijkt uit een rapport, dat de Nijmeegse socioloog G. J. Muskens heeft samengesteld van de „journalist als beroep". Dit rapport schrijft dat hij nogal honkvast is aan zijn bedrijf, dat hij pvenals tienduizenden andere Nederlanders niet altijd tevreden is met zijn werk, zijn werktijden, zijn salaris. De journalist deelt met zeer vele andere werknemers in Nederland ook nog de vaagheid, als hij het over zijn toekomst heeft. Ook hij weet niet hoe lang hij zijn „.slopend werk" nog zal volhouden. Al komt deze opvatting veel meer voor bij dc jongere journalisten (evenals bij andere jongere Nederlandse, werknemers) dan bij hun oudere col- In tegenstelling echter tot zijn mede burgers is het voor de journalist moei lijker zich sterk te engageren in de poli tiek. Het rapport van de Nijmeegse socio loog Muskens wijst namelijk uit. dat de Nederlandse journalist gerust functies ook belangrijke functies kan hebben in culturele, maatschappelijke en sociale or ganisaties. Doet hij dit echter in de poli tiek dan is dat bijna altijd een gevoelige aangelegenheid. „Tegen functies in poli tieke organisaties verzet zich het beroep van de journalist, omdat het gevaar voor verlies van onafhankelijkheid vermeden moet worden", aldus de heer Muskens. Hij maakt niet duidelijk, of dit een per soonlijke opvatting is van hem of van de journalist, of dat de journalist ertoe ge dwongen wordt door de publieke opinie, zijn chefs of anderezins. De onderzoeker is er niet uitgekomen, vooral omdat hij na drukkelijk stelt, dat functies in niet-poli- tdeke organisaties en verenigingen ook door de journalist zelf dikwijls gezocht worden. Ook voor wat deze organisaties betreft zou hij volgens sociologisch In zicht beroepsmatig niet meer volledig on afhankelijk kunnen handelen. Wanne^j men de beroepsmatige objectiviteit te» minste benadert op de manier als de Nil meegse sooioloog gedaan heeft Nadrukkelijk heeft de heer Musken eohter toegelicht, dat zijn onderzoek nc maar een aanzet is naar een diepere an: lyse, die over dit wat hij hier en da; noemt makwaardig beroep noodzakeli is. Naar de achtergronden, waarom iema: journalist wordt bij voorbeeld. Naar ooi-zaken, waarom in feite teveel jonger» het beroep willen kiezen, maar in de la van enkele jaren afvallen. Naar de 1 weegredenen, waarom de doorsnee jou naiist gehecht is aan een status, ondanl dikwijls de soepelheid van werkkring, v opvattingen, van leefwijze. En vooral a danks het feit dat een groot deel i de journalisten zich bijzonder graag r artiesten vergelijken. Zeker is in ieder geval, dat de gemii delde Nederlander een totaal andere ki op het. journalistieke beroep heeft dan b in wezen is. Temeer, omdat ook al s volgens het rapport, intern bij dagblad tijdschriften, radio en televisie strenge maatstaven aangelegd word» voor het publiceren of spreken. maar betrekkelijk weinig journalisten, d zich kunnen uitleven in hun functie", s dus het rapport. De Nijmeegse socioloog staat hierin n: alleen. Bijna 89 procent van de Nede land se joiunalisten constateren zelf al, 6 de samenleving geen jui6t beeld heeft v< hun beroep. Dit blijkt ook al uit de o gekend groot aantal aanmeldingen de school voor de journalistiek: ruim 2> waarvan er dit jaar ongeveer 80 aang nomen konden worden. Echtgenote blijkt 30 pond waard NEW DELHI (AFP) Een inwoner van de stad Gohati (Assam), die zijn schulden niet kon betalen, is hierdoor zijn vrouw kwijtgeraakt. De man had het niet breed en leen de een bedragje van vijf pond. De schuldeiser zag zijn vordering niet op tijd betaald en ontvoerde vervolgens met geweld de vrouw van de debiteur, om dat zij naar zijn mening „wel dertig pond waard was". Hij wordt door de politie gezocht we gens ontvoering. EISENSTEIN (DPA) Onder regen van kogels hebben zeven j( Tsjecho-Slowaken in de nacht van dag op maandag geprobeerd uit Tsjecl Slowakije te vluchten via de grensov gang bü het Beierse Eisenstein. Volp een lid van de Beierse grenspolitie w< daarbij een ongeveer 18-jarige Tsi' door grenswachten van zijn land do geschoten. Twee andere jeugdige Tsjechen door machinegeweervuur getroffen, andere vier werden gearresteerd vooi ze de grens konden oversteken. Volgens ooggetuigen aan de Beit kant van de grens waren de zeven j gelui per vrachtwagen met hoge snelb op de ongeveer 80 meter voor de gr opgestelde slagboom ingereden. Bij botsing werd het onderstel van de wa totaal „afgeschoren". De zeven inzit: den sprongen uit de auto en probeer: verder te voet de grens te bereiken. Tsjecho-Slowaakse grenswachten opert daarop het vuur, waarbij een vluchtei werd gedood en twee anderen gewond

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1969 | | pagina 6