OLIE OP
DE GOLVEN
Welvaart gooit steeds meer
Water is het grootste vuilnisvat van Nederland'
Met Noordzee
als buurman
en rivieren als
commensaal
zit Nederland
tot over
de oren in de
watervervuiling
HOEK VAN HOLLAND De ramp voltrekt zich zoals gewoon
lijk razendsnel, een kwestie van minuten slechts, waarin de
kapitein van de Torrey Canyon gedwongen wordt om de rol
van machteloze toeschouwer te spelen. Natuurlijk wist hij donders
goed, dat hij in berucht water manoeuvreerde. Lands End, de
kale zuidwestpunt van Engeland, is immers al eeuwen een steen
des aanstoots, die zijn ronselaars zandbanken, klippen en
onderhuidse rotsformaties kilometers ver in de oceaan heeft
geposteerd. Honderden schepen hebben hier, op die eindeloos
golvende dodenakker, hun eigen zeemansgraf gegraven, talloze
koopvaarders zijn, misleid door de dwaallichten op de kust van
Cornwall te pletter geslagen. De kapitein kan dus moeilijk zijn
onwetendheid als waterdicht excuus aanvoeren. Maar wat is de
macht van maritieme kennis, als de storm zijn mokerslagen in
de scheepswand stanst en pafferige mist de verschillen tussen
land en zee heeft uitgegumd? De Torrey Canyon, een stalen
tankerreus van driehonderd meter lengte, biedt dan ook nauwe
lijks tegenstand en laat zich als een verdoofde dronkaard naar de
slachtbank van de .Seven Stones leiden. De messcherpe rotsen
doen daarna het geroutineerde beulswerk; als blikopeners snijden
ze zes van de achttien tanks aan flarden, de overige i
worden gebeukt als bussen in een gooi- en smijttent.
Ir J. van Dixhoorn:
De gevolgen zijn rampzalig! de Torrey
Canyon is op slag een bloedend dier
geworden dat in zijn stervensuur
30.000 ton ruwe olie verliest. De grau
we stoom kleurt het water donker
grijs en legt een dikke, moddervette
koek van 30 kilometer op de golven. Log
wiegend op de wind maakt de vlek
De Torrey Canyon is nog steeds
op de klippen was gelopen, braken 2
lijkwade konden bedekken.
zich langzE
los
het wrak
I uiterst omzichtig zoekt hij zijn prooi.
Zullen het de Scilly-eilanden worden,
waar hij aan land zal gaan of zal een
felle zuidwester hem op de witte zand
stranden van Devon en Cornwall drij
ven? Zijn koers is voorlopig onbereken-
baar en zelfs in Nederland, België en
I Frankrijk houdt men er rekening mee,
I dat de olie naar 't vasteland van Euro-
I pa zal kruipen. Overal slaan de kust-
I technici koortsachtig hun tegenaanval-
len.
INa enkele dagen blijkt, dat Cornwall
het kind van de rekening is geworden,
üe olie legt een glimmende lijkwade
over de badplaatsen en vernielt de fau
na oven een afstand vaja tientallen ki-
teer eff drlek de
verstikkingsdood hebben gevonden, hui
lende natuurbeschermers proberen te
redden, wat er te redden valt en orga
niseren massale schoonmaakdiensten,
waarbij ze gebruik maken van midde
len, die chemische fabrieken en op
buit beluste doe-'t-zeivers hun aanpra
ten. Ten dode opgeschreven meeuwen
worden behandeld met preparaten, die
uit heel Europa naar Cornwall
tuurd. Voor honderden vogels beteker
redding op de valreep, voc
mduizenden andere komt de hulp t
het
laat.
Napalm
Op zee woedt ondertussen een comple-
I te vestzakoorlog rondom Torrey Ca
nyon; Nederlandse en Engelse bergers
I hebben eerst geprobeerd om het wrak
I los te trekken tevergeefs daarna
I hebben straaljagers een vracht napalm-
I bommen op de oliekoek gegooid, die
I groot genoeg is om een middelgrote
I stad in vlammen te doen opgaan. De
I olie brandt wel even, maar de vlek
I wordt nauwelijks kleiner. Tussen die
I krijgshaftige bedrijven door heeft
Nederlander het genereuze
nbod t
1 wondermiddel Clea-
I nosol de mammoetvlek naar de zee-
I bodem te zenden: een aardige geste,
I maar de Britten hebben zelf inmiddels
I een snaakser plan uitgebroeid. De Tor-
I rey Canyon zal volgens de regels van
I de krijgskunst worden gebombardeerd
I en vernietigd. Daartoe stijgt op 'n vrien-
I delijke lentemorgen een indrukwekken-
I de luchtvloot op, die de schroothoop
I op volle zee uren lang bestookt met
bommen en raketten. Een glorieus mo
ment voor de Engelse natie, die na
vele jaren weer eens met trots een
overwinning kan melden: De Torrey
Canyon heeft de stugge, stalen kop
gebogen, de vijand, hij is niet meer.
Zilte Kalverstraat
Wat nu nog overblijft is het levens
grote vraagstuk voor de deskundigen
hoe dergelijke rampen in de toekomst
voorkomen of ingedamd kunnen worden.
De tankers worden steeds groter en
de welvaart gooit onvermijdelijk steeds
meer olie op de golven. De Noordzee
is al jaren een zilte Kalverstraat, waar
in een ononderbroken pantoffelparade
plaats vindt van grote en kleine sche
pen, het Nauw van Calais is een be
ruchte flessehals geworden, waar de
kapiteins op hoop van zegen hun vaak
explosieve lading doorheen loodsen.
bedauwde oren in de problemen van de
watervervuiling. Eén lek in een rijnaak
vol giftige stoffen is al ruim voldoen
de om een heirleger van dode vissen
De bemanning van de Smal Agt
bestaat uit zes koppen, zes door
gewinterde zeerobben, die tussen
de Hoekse wal en het schip wachten
op het sein tot de aanval. In het
hypermoderne stuurhuis wordt
tijdens de vakantie van kapitein
Rog het commando waargenomen
door stuuran J. van Rijn. Namens
de afdeling Havenmonden wordt
elke expeditie geleid door de heer
H. M. Menagie.
bij Lobith ons land te la'
kep, één steelse olielozir
ratenkapitein kan de 00
een massale strandverv
de dagjesmensen de k
naar de nering moeten z<
ter", zegt ir. J. van Dix
terecht, „is het grootste
erf blijft schoon. Mijn liefje, wat wil je
Hartige slok
Ir. Van Dixhoorn staat aan het hoofd
van de afdeling Havenmonden, een blo
zende dochter van Rijkswaterstaat,
waarin 150 gebrevetteerde vrijbuiters
en gestrande koopvaardijofficieren ont
spannen met miljoenenprojecten spelen.
De gigantische havenwerken in IJmui-
den, Scheveningen en aan de monding
van de Nieuwe Waterweg ressorteren
onder deze afdeling en tussen die reu-
zebedrijven door probeert men ook nog
een afdoende oplossing voor de oliever
vuiling te vinden. Voor deze laatste
sen wordt per week 15 mille
zaak is, wordt ir. Van Dixhoorn dage
lijks ingepeperd door de tankers, die
vlak vóór zijn managersbureau de
Nieuwe Waterweg opstqmen: 'n vorm
van aanschouwelijk onderwijs, die ver
helderend werkt. Op 'n steenworp van
de plaats waar hij z'n plannen beraamt,
trekt jaarlijks een transport van 60 mil
joen ton olie langs. Daar wil je nog wel
eens een keer voor recht gaan zitten
,.Die ramp met de Torrey Canyon"
zegt de heer Van Dixhoorn, „is echt
niet de aanleiding geweest om de olie-
bestrijding krachtig ter hand te nemen.
In feite is het één van de oudste in
ternationale problemen, die nog steeds
niet opgelost zijn. Het vraagstuk is al
in de Volkerenbond behandeld en na
de tweede wereldoorlog opnieuw ter
discussie gesteld. Het resultaat was de
conventie van Londen, waar een inter
nationaal verdrag werd gesloten, dat
door de meeste landen geratificeerd
is. In de wet op de olieverontreiniging
staat bijvoorbeeld, dat iedere kapitein
van een tanker verplicht is een dag
journaal bij te houden.
ciaal vaartuig, de Smal Agt, dat stand
by ligt in de haven van Hoek van Hol
land. Het is een oude coaster, waarmee
jarenlang stenen vervoerd werden voor
de havenwerken en die daarna voor 2.5
Het schip heeft twee tanks met een
totaal laadvermogen van 200 kubieke
vermengd
vijf
tien meter lengte over de olievlek
den uitgesproeid. Wij hebben voorlopig
de emulgatormethode gekozen, omdat
merites bekijken," meent ir. Van Dix
hoorn, „want zelfs in het meest dwa
ze plan kan het ei van Columbus zit
ten. Wij hebben deze week bijvoorbeeld
een uitgebreide proef genomen met de
verbrandingsmethode. Lekker een fik
kie maken op volle zee, dat gaat er
bij de ambtenaren van Havenmonden
wel in. Als er tien jaar geleden een
man bij me was gekomen, die had ge-
verbrandt het hele zooitje", dan had ik
hem waarschijnlijk laten opsluiten,
maar nou doen we het zelf. Het spul.
en dikke koek over, dan g;
i door zijdeur links af. Dat
ZATERDAG 5 JULI 1969
krijgen maar daarnaast moet je je kun
nen dekken via andere methoden. Op
het oog alleen kun je nu eenmaal niet
altijd rekenen. Daarom proberen we 't
met infrarood waarbij we de uitstra
lingscoëfficiënt bepalen. Ook 'n metho
de. En dan heb je altijd nog je neus.
Olie kun je goddank op 'n behoorlijke
afstand ruiken. Er heeft hier tijden lang
een spotprent gehangen, waarop je
schip ziet met 35 herdershonden op het
voordek. Dat was dan de reukbrigade
van Havenmonden. Haha".
Dooie, zwarte vogel
Ir. van Dixhoorn wil ook nog even zijn
stokpaard opzadelen. Hij blijft welis
waar monter, maar het zit hem niet
temin hoog. „Wij moeten koste wat het
kost zien te voorkomen, dat er rondom
de olievervuiling allerlei emotionele toe
standen ontstaan", zegt hij, „die dooie,
zwarte vogel op de handpalm van een
huilende natuurvriend, die blote bad
gast met teer onder zijn voetzool, die
rukken het hele probleem uit zijn ver
band. Het is natuurlijk doodzonde, dat
tel sneuvelt door de olie, maar
laten de
vogels bij zo'n plek weg te houden. D;
uitgebreid getest zijn. Daai
gegaan, hoe de werking i
heidsgraad was en of het
„yerha^r ,ep betaalbaar w
-werd nagegaan, wat de ev<
ren bij,, gebruik Waren. I
het (emulgeren 'overigens n<
re methoden om de olievervuilinj
strijden. In andere landen heeft
uitgebreide proeven genomen met het
bezinken (Zweden deed het met boom-
afzuigen (Spanje
fel'le" 'n'rar00<l
ïslotte De resultatet
zijn naast
Tbe-
af schei
irbij e
en de dw
polyu-
vlek wordt gelegd.
Maritine Committee zitten. De bestrij
ding van de olievervuiling is 'n Europe
se zaak geworden waarbij Engelsen,
Duitsers, Denen, Hollanders en Bel
gen de ervaringen uitwisselen. Dat is
'n bittere noodzaak want in je eentje
kun je onmogelijk effectief werken.
Neem alleen 't probleem \an 't opspo
ren van 'n olieveld. Hoe voor de don
der vind je nou zo'n vlek? Ik heb al ge
zegd dat we tips van alle kanten l
wanneer die vlek geel is. dan heeft vo
gel er geen trek meer in. dan maken
we hem geel. Dat is het punt niet."
Geen bliksem
Over de olie zegt hij ook nog: „We
kunnen er alles aan doen, we kunnen
we kunnen bredere geulen graven, zo
dat de schepen niet meer in eikaars
vaarwater zitten, we kunnen geweldig
samenwerken met TNO. en KNMI en
an je de bestrijding toch mooi verge-
n. Reken erop, dat we dan met on-
handspuit en. onze trotse yS.mal Agt
r dan 500 kubieke meter Fina-
sol op spuiten? Daar lacht zo'n vlek
zich rot om. Die komt gewoon, die gaat
door.
Het enige, wat we dus kunnen
doen is zorgen, dat zo'n schip de
kans niet krijgt om te breken".
tig.
als je
dat
overtreding op
wordt met een boete van zo'n 30 gul
den, dan begrijp je, dat er geen hond
is, die er zich iets van aantrekt. In In
dia betaal je voor het overboord zetten
van olie 10.000 pond en dat hakt er be
ter in. Een andere moeilijkheid is, dat
nog steeds een aantal landen het ver
drag niet geratificeerd hebben Het
zijn de overbekende vlaggen: Liberia,
Honduras, noem ze maar op. Een
schip, dat onder die vlag vaart, kan
rustig zijn bulk overboord pompen en
zie hem daarna maar eens te achter
halen. Je kunt het proberen via de
Bar onsportief
Gelukkig kunnen we rekent
steun van de reguliere scheepvaart, die
het bar onsportief vindt om een ander
met de rotzooi op te schepen. We krijgen
bijvoorbeeld regelmat:
lord heeft gei
t dacht je. We
gedaan heelt.
pakken hebbi
De Smal Agt beschikt over twee reuzearmen van vijftien meter lengte, die een nevelgordijn van detergent
er een olievlek kunnen leggen. Voorlopig wordt het preparaat Finasol gebruikt, dat bij onderzoekingen de
ïrkste kwaliteiten bleek te bezitten.
Smal Agt
Wat de bestrijding betreft:
schikt Nederlai
In de ruimen, waarin vroeger de mammoetkeier
twee tanks, die samen twee ton detergent kunnen
zeewater, onder hoge druk over de dreigende olievlekken
laatste rustplaats werden
Hel verdelgingsmiddel
/erspreid.
gebracht, liggen nu
wordt, aangelengd
