Geheim van de Tour bewaard gebleven
JOS TIMMERMAN: „IK HAD
TE GROTE SCHOENEN AAN"
DOLMAN: „BEGRIJP
ER NIETS VAN"
TOURRAPPORT
Toursnippers
Ongelijk
gevecht
van Nijdam
Belangrijke
triomf van
Eric Leman
Grote voorsprong
veranderde in een
grote achterstand
9
WOENSDAG 2 JULI 1969 DE LEIDSE COURANT PAGINA 7
CHARLEVILLE Een dag als die van gisteren heet in de Ronde
een rustige dag. Men baseert zo'n uitspraak op het feit dat de
favorieten verscholen bleven in het peloton en dat er behou
dens eenmansacties van de Belgische boerenzoon Timmerman
en de Portugese arbeider Agostinho, die per slot van zaken weten
wat werken is weinig belangrijke offensieve acties te zien
vielen. Maar in feite was het een verre van rustige dag. Er ge
beurden hoewel niet in het ooglopend toch weer zovele
dingen dat men, voor de zoveelste keer, tot de ontdekking kwam
dat het geheim van de Tour, het mysterieuze spel van de inter
menselijke verhoudingen, het onbekende dat zo lokt, tot in deze
verzakelijkte Ronde van 1969 bewaard is gebleven.
(Ua-ttot (mtut
5eeteppe-3juli191km
Het gezicht van Eddy Beugels stond
somber. „Het gaat niet zoals ik wil",
klaagde de Limburger. „Tol aan de
verzorging reed ik mee in het sukkel
gangetje van het peloton. Ik dacht
toen nog: als het vandaag zo bluft
kun je fijn herstellen. Maar de laat
ste kilometers werd er weer zo ver
schrikkelijk hard gefietst. Ik kon wel
mee in dat tempo, maar wat heb je
daar nu aan. Je krijgt op deze wijze
geen enkele kans een goede prijs te
fietsen. En daarvoor ben per slot van
zaken naar de Ronde gekomen."
De Portugees Agostinho werd door
een journalist voor de start in
Maastricht erop attent gemaakt dat
hij hem als overwinnaar van de etap
pe had voorspeld in de dagelijkse
competitie tussen de journalisten.
Agostinho lachte. „Het weer is goed",
zei hij, ..en de heuvels van de Ar
dennen liggen me wel. Dat hebt u
in de Ronde van Luxanburg kunnen
zien. Ik zal eens kijken of ik u van
dienst kan zijn door de etappe te
Toen het einde van Timmerman in
zicht kwam, demarreerde Agostinho
inderdaad met een opmerkelijke
kracht. Ondanks de jacht die het pe
loton op hem inzette liep hij ziender
ogen uit. Maar tenslotte kon ook de
dappere Portugees het niet houden
tegen de overmacht. Aan de finish
haalde hij verontschuldigend zijn
schouders op tegen de journalist.
De Franse douane is niet geslaagd in
een ambtelijke actie die welhaast uniek
had kunnen worden. Op de grens in
ie Ardennen namelijk werd de op volle
snelheid, naar ChariesviUe rijdende
volgwagens een stopteken gegeven,
waarna een douanier, beleefd tegen de
pet tikkend, naar de groene kaart
vroeg. Zo'n dol tafereel werd nog nooit
eerder beleefd en eensgezind stoomden
de journalisten door. hoofdschuddende
dienaren der wet achterlatend.
De Tour is ook voor de volgers niet
zonder gevaren. Gisteren kreeg de
fotograaf TonnyStrouken, achterop
egen de 40 km per uur voort door de
ijke bossages van de Ardennen, op zo'n
;oeie 100 meter achter de pleoterende
oon Timmerman en plotseling
in de auto-radio de stem van
Levitan. Heel opgewonden, ve-
telfs. Monsieur Levitan is ont-
temd. Hij doet de caravaan konde van
nieuwe zet in het schaakspel om de
estie voor gestrafte renners. Mon-
r Levitan zegt, dat de heer Adriano
lodoni, voorzitter van de UCI en bekend
afelspreker, nu weer heeft verkondigd,
iat hij het helemaal niet eens is met de
n Frankrijk genomen maatregelen, die
nhouden, dat aan wielrenners opgelegde
traffen worden kwijtgescholden en dat
;estrafte coureurs met een blanco regis-
;r opnieuw mogen beginnen. In Frank-
ijk is het namelijk de gewoonte, dat bij
e verkiezing van een nieuwe president
le sportbonden hun „vlegels" de zonden
ergeven. En dat gebeurde ook bij de
'erkiezing van de heer Pompidou, de vo-
ge maand. In deze vergevingsgezinde
ui beloofde men ook in de toekomst
'eel milder te straffen. U weet het: bij
en eerste overtreding van de doping-
egels 15 minuten achterstand in het
pas bij de tweede overtre-
iing de valiezen pakken en naar huis.
De tourdirectie nu had zich La
frande Bouclé zou hierdoor veel minder
ans lopen opnieuw betrokken te worden
ij dopingschandaaltjes hierover ver-
leugd. En terwijl de heren Goddet en
ich in de handen wreven op de
joede start van hun Tour en zij in een
ipperbest humeur, vriendelijker dan ooit,
kwam de jobstijding uit Italië,
lat de heer Rodoni gezegd heeft: de re-
UCI blijven gehandhaafd,
"rankrijk kan niet op eigen houtje af-
vijkende bepalingen maken.
Met snijdende stem veroordeelde Felix
J,evitan, verontwaardigd als hij was,
midat Rodoni niet eerst de Tourdirectie
in kennis had gesteld, maar het
s meteen wereldkundig had ge
naakt, deze (Italiaanse) stoot onder de
riem, die in Frankrijk weer wordt uitge
legd als een rechtstreekse aanval op de
Tour zelf. Dat was het dan.
Onhoudbaar
Een paar uren later stond men aan de
inish op de brede Boulevard in Cahrle-
'ille. Aan het oog voltrok zich een mas-
a-sprint, niets opwindends dus. Erik
Leman, waarvan Briek Schotte, de
iloegleider, die eigenlijk te braaf is voor
zegt dat hij sneller in de
eindsprint is dan Godefroot, won de
etappe. En Schotte openbaarde bij deze
gelegenheid voor het eerst eigenlijk de
uiste redenen, waarom Godefroot zich
an de Flandria-equipe distancieerde.
ichotte in sappig Vlaams: „Godefroot
wist al een tijdje, dat Leman sneller is
lan hij en daarom wilde hij mij dwingen
Leman uit de ploeg te verstoten. Begrijpt
ge? Godefroot ging geen enkele sprint
n met Leman en dat was natuur-
onhoudbare toestand in de ploeg.
Daarom hebben wij Godefroot laten
schieten".
Vreemd
Toen men ook dat wist stond, op deze
.rustige" dag, daar plotseling een hui-
ende Guido Reybroeck. Aangezien hij
ils derde in de eindsprint was geëindigd
twam het wat vreemd voor dat Rey-
iroeck op deze wijze reageerde.
Guido
,Die Zandegu," snikte hij, „ik had de
etappe met wel twintig meter voorsprong
als hij me niet aan m'n trui
achteruit had getrokken. Hij gooide me
gewoon terug. Is het niet Basso, dan is
Zandegu. Maar altijd is het een Ita
liaan." En Reybroeck. die niet te troos
ten was, zocht zich snikkend een weg tus-
n de zwijgende toeschouwers.
De climax van het „geval Reybroeck"
'U nog komen. Nauwelijks zat de jour
nalist in de perszaal (merkwaardigerwijs
ditmaal de trouwzaal in het stadhuis van
Charleville) en toefde hij nog even met
';jn gedachten bij de arme Reybroeck en
ie onsportieve Italianen, toen werd mee
gedeeld, dat Reybroeck door de jury,
van aankomst was gedeclasseerd. De re
den: „Reybroeck heeft Zandegu aan zijn
trui getrokken" vertelde de in 't vak ver
grijsde Roger Halna op wiens schouders
al jarenlang dit soort onplezierige be-
Door onze speciale
verslaggevers
JEAN NELISSEN en
PETER HEERKENS
Dany Pingeon, de vrouw van de man,
waarop Frankrijk hoopt. Ze stond er,
stilletjes achteraf, onopvallend, zoals
ook Pingeon door het wielerleven wenst
te gaan. „Hoe gaat het met je?" vroeg
ze. „Och", antwoordde Roger, „Ik heb
nog weinig lucht." En, ter verduidelij
king tegen de meeluisterende journalist:
„Ik heb een lichte aanval van bronchi
tis gehad." „Ben je vermoeid?" wilde
de blonde Dany weer weten. Pingeon met
een knipoog: „Nee, Merckx heeft zich
vandaag rustig gehouden."
Er volgden wat huiselijke informaties
tussen de twee en toen liet Pingeon zich
verleiden tot een antwoord op de directe
vraag, wanneer hij nu Merckx gaat aan
vallen. In de Vogeze'al. Roger? Hij: „Je
TIMMERMAN
kunt zoiets niet zeggen. Daarmee wil ik
geen geheim bewaren, want eerlijk ge
zegd weet ik het zelf niet. Het zal in een
zware etappe moeten gebeuren. Luister.
Ik ben geen Bartali. Die bepaalde vroe
ger al dagen van te voren, wanneer hij
er vandoor ging. Deze mogelijkheden
heb ik niet. Bij mij is het zo, dat als ik
merk, dat ik goed rijd ik een afspraak
met mijn ploegleider maak voor de vol
gende dag. Wanneer er dan een lastige
rit is en ik voel me nog goed. zeg ik te
gen m'n ploegleider: laten we het eens
proberen vandaag. Ik praat dan ook
nooit veel in het peloton met mijn ploeg-
makkers, want elk woord stoort mijn
De eerlijkste
Toen Pingeon al een tijdje met zijn
Dany verdwenen was, stonden er nog al
tijd drie renners van Willem II-Gazelle
aan de spuitwater-auto! Dolman, Otten-
bros en Pijnen. Deze „rustige" dag was
voor hen een dag van de waarheid ge
weest. De waarheid, dat zij op dit mo
ment, gewoon niet in staat zijn zich te
mengen in de strijd om een ritzege.
Dolman, de eerlijkste: „Begrijpen doe
Eric Leman werd, na Julien Stevens,
de tweede Belgische etappewinnaar.
Met groot vertoon van macht
overbrugde hij de derde rit van
Maastricht naar Charleville-Mezieres
het rapst.
ik er niets van. Zo hard als er vandaa
in de laatste twintig km gereden is ka
ik niet eens sprinten. Het lijkt wel, alsof
ze op een motor rijden, inplaats va
een fiets. Met dat tempo kan ik gewoon
niks beginnen. Ik zit me af te vragen hoe
dat komt. Je rijdt met een aantal
dezelfde renners de Ronde van Luxem
burg en dan denk je: die en die kan
wel hebben. Dan kom je met dezelfde
renners in de Tour en dan rijden ze ge
woon eens zo hard. Het lijkt wel, alsof
ze afgeschoten worden. Nee, zolang dit
zó blijft doe ik niet veel. Kan ik ook niet
veel. En ik zou het ook niet proberen.
Want dat is een les van het vorig jaar.
Toen wilde ik forceren en toen kreeg ik
zo'n inzinking, dat ik bijna naar huis
moest."
Een andere stem aan de spuitwater-
wagen, van de jonge René Pijnen, die
met twee etappezeges in Luxemburg
veel hoop wekte voor een opmerkelijke
Tour de France. Pijnen: „Ik heb het ze
gezegd voor de Tour. Neem me niet mee,
want ik heb een kou in de laatste etappe
in Luxemburg opgelopen en ik rijd niet
meer goed. Maar ik zou en ik moest
mee. En hier in de Tour merk ik, dat 't
inderdaad niet goed gaat. In Maastricht
heb ik 's avonds nog dokter Rolink ge
beld. Die schreef me een drankje voor
dat men in Sittard dezelfde nacht in 'n
apotheek is gaan halen. Nu ben ik wel
de kou kwijt, maar de macht m mijn be
nen is nog steeds zoek. Neem nu deze
eindsprint. Normaal zou ik toch van vo
ren geëindigd zijn. Ik zat niet slecht en
dacht: wacht nog even tot dat ze „stil
vallen" en dan demarreer je. Maar ze
bleven in een hoog tempo rijden en daar
door schoot ik tekort."
En tenslotte Ottenbros: ,.Het is goed,
dat er tot aan de ravitaillering niet hard
gereden is. anders waren er vandaag ve
le collega's op weg naar huis gegaan."
In de herfst
En intussen stond men bij de finish nog
altijd te wachten op Henk Nijdam, eens
wereldkampioen en nu in de herfst van
zijn carrière bezig aan het ongelijke ge
vecht tegen die onoverwinnelijke legen-
stander: de tijd. Nijdam wil niet opge
ven, maar alle aanwijzingen zijn er, dat
't gevecht niet lang meer zal duren,
dat aan zijn lijdensweg spoedig een eind
komt. Gisteren werd hij uitgeleid als een
aangeslagen bokser. Alle renners waren
al binnen en Nijdam naderde gevaarlijk
dicht de maximale tijdsoverschrijding,
die was toegestaan. De omroeper telde
en het publiek telde mee: nog twee mi
nuten voor Nijdam, nog anderhalve.
Toen kwam hij in zicht. De ogen diep in
de kassen liggend in dat verkrampte ge
zicht. Het gezicht van een uitgebluste
man, waens onverzettelijke wil, en alleen
die, hem nog overeind houdt. Nijdam
mompelde bijna onverstaanbare woor
den als „kramp" en „zon".
Hij, de altijd zwijgzame, ontweekook
nu weer «chuw de wachtende journalis-
Derde etappe
i (Belg., Schoite) 5
mi); 3D. founaor (Fr., Magne); 48.
(Fr., flaud) allen dezelfde tud 5.56.15;
s (Ned., Plaud) z.t.; 91. Dolman (Ned.,
Pioegenklassement
ten en hij verdween zo snel mogelijk
naar de medische controle, waarvoor
men hem had opgeroepen. In deze eens
zo sterke atleet schuilt de tragiek van de
renner, die niet wil erkennen, dat de tijd
allang gekomen is, dat hij ermee op
houdt. De tragiek van de man, die geen
afscheid kan nemen van het metier, dat
hem zo dierbaar is.
Henk Nijdam vecht verder. Vandaag
klimt hij opnieuw op zijn fiets. Misschien
voor 't laatst in deze Tour. Want lang
kan het niet meer duren. En dit alles ge
beurde dan op deze „rustige" dag in de
ronde.
Een alleszins merkwaardige dag.
CHARLEVILLE Eric Leman heet
te de gelukkige winnaar in Charlcville
en zijn triomf was om twee redenen be
langrijk, zo legde ploegleider Brik Schot
te uit. „Ten eerste moesten we geld ver
dienen. Dat is geen bijzonderheid, want
met dat idee leeft iedereen. Het ls ge
woon nodig voor het moreel van de ploeg,
die moet zien dat al het gesjouw niet
voor niets is. Dat er harde francen tegen-
Daarom hoopte ik vurig dat we in de
eerste dagen successen zouden kunnen
vieren. Binnen vier etappes, dacht ik
want anders is de fut er al uit. Enics
eerste plaats zal de mannen beslist sti
muleren. Verder, ten tweede dus, moest
het moreel opgevijzeld worden na de be
slissing om Walter Godefroot thuis te la
ten. Het was een harde maatregel, maar
het kon niet anders. Voor de jongens
die narigheid verdrongen
de overwinning van Leman en ik
niet zeggen hoe blij ik daar mee
ben".
De winnaar zelf: „Ik heb geweldige
!un gekregen van mijn ploegmaten,
vooral van Roger de Vlaeminck. Voor
de Tour gingen zei hij: Eric,
je hebt me geweldig geholpen in 't Bel
gische kampioenschap. Als ik in een
Touretappe eens iets voor jou kan doen,
mag je op me rekenen. Roger heeft
woord gehouden. Het was geweldig".
Algemeen pioegenklassement
CHARLEVILLE „Aohteraf", redeneerde Jos Tim
merman, „achteraf bezien had het misschien toch
nog een overwinning kunnen worden". Het, klonk
paradoxaal (hy kwam op zeventien minuten ach
terstand binn) en eigenlük moest Timmerman er
zelf nog om lachen ook, want hj) is een oUikerd.
„Van die Timmerman", zei Evert Dolman, „kun je
alles verwachten. H(j is tot de gekste dingen in
staat". Aan een van die stunts begon de hoekige
Belg in dienst van de Nederlandse ploeg
gisteren meteen na de start in Maastricht. Hjj had
goed in zijn oren geknoopt wat chef Ton Vissers
's morgens aan het ontbüt vertelde. „Wanneer", zo
dicteerde Vissers de tactiek voor de derde Tour
dag, „een van jullie zich fris genoeg voelt om direct
Vijf kilometer na de start was het al zover, Jos
Timmerman, de olowin, had een gat van ruim twee
minuten geslagen. Daarmee eigende hij zich de
Willem-II-track van de dag toe, want dat had Ton
Visers óók gezegd: „Iedereen geeft zijn steun aan
degene die het eerst sprint. Wie het. ook mag zijn".
Op het moment dat de vTag de hoogte in ging, ging
Jos Timmerman heen. „Ik keek achterom en ik zag
dat er geen enkele reaotie kwam. Het peleton hield
dezelfde slakkegang aan", legde Timmerman na de
allerberoerdst geëigende race uit. De gevolgen waren
verbluffend: Jos Timmerman, zesentwintig jaar oud
en weinig succesvol in de laatste seizoenen omdat
hij eerst geelzucht kreeg en toen bij het vellen van
bomen een zaag in de linkerarm trok, waardoor alles
bij elkaar bijna drie seizoenen verloren gingen, liep
in dertig kilometer uit tot meer dan vijf minuten.
Het peleton gunde hem het plezier, dat in een Tour
zeer zuinig wordt 'gegeven: de lol van een
monstervoorsprong. Eén, twee keer per ronde wil de
groep zo'n grap graag uithalen. Dan wordt met een
royaal gebaar de vrije hand gegeven aan een
outsider die minuten en minuten mag nemen om ook
eens te proeven aan de sensatie van een solorit- Een
eenzame tocht langs honderdduizenden mensen,
verspreid over honderden kilometers. Applaus, dat
alleen voor hem is. Bewondering, die alleen zijn
persoon geldt, een eigen volgwagen en tenslotte de
hoop, dat het peleton zich vergist. Dat het te laat zal
inzien, dat hij, als een bedelaar met een forse
aailmoes weggestuurd, niet zo zwak is als men wel
dacht. Jos Timmermans voorsprong groeide
indrukwekkend.
„Ineens", vertelde Evert Dolman in Charlevillc,
„zag ik op het rondébord, dat nummer 97 zeventien
minuten had. In een flits greep ik naar mUn rug
nummer, ik zie 91 en ik denk: dat moet er dan een
van ons zijn. Toen kon het niet anders of het was
Timmerman. Dat voelde ik aan. In ParUs—Nice
heeft hy ook eens zo iets uitgehaald. Daar reed hü
100 km alleen in de etappe over de Mont Faro. Voor
dat soort werk moet je by Timmerman zün".
In alle kalmte
Diezélfde Timmerman echter staple op dut moment
met een forse ziwaai van zijn fiets, daarmee de
volgauto's tot krachtig remmen dwingend. Hij. de
clown, legde beheerst zijn fiets in het gras en ging
er in alle kalmte naast zitten. „Kramp in mijn
rechterbeen", verklaarde hij aan de geschokte,
assistent-ploegleider Jeu Joris en mecanicien Anie
de Vries, die de volgwagen bemanden. Kramp.
Zonder zich te bedenken begon Arie, meer gewend
fietsen dan mensen op te knappen, met het bewerken
van Timmertnans forse bovenbeen, welke
geïmproviseerde behandeling ruim een minuut
kostte. Even leek het alsof Arie wonderen had
verricht met zijn eeltige handen, maar de schijn
bedroog.
„Toen ik er last van kreeg, wist ik al, dat het gedaan
was met me", reconstrueerde Timmerman na afloop.
„Op de eerste plaats begon ik veel te laat te drinken
en dat was fout, want ik zweette als een paard Op
de tweede plaats had ik te grote schoenen aan zodat
ik steeds moest wringen en friemelen om mijn tenen
r zetten. Op de derde plaats kwam er geen
René
Timmerman (toen 17.15 voor) zijn illusie te o
Joaquim Agostinho belastte zich ern
demarreerde en kreeg Leen Poortvliet
Pijnen mee als bewakers. Machteloze
echter voor Timmerman, want ze konden op het
heuvelachtige parcours de rap klimmende Portugees
niet bijbenen. Poortvliet verdween zelfs tot ver
achter het peleton, waar Henk Nijdam al eerder
was terechtgekomen en de eens zo gevierde Cees
Haast ooit de Vliegende Vlo genoemd eveneens
sukkelde met een inzinking-
Ago<
einde
isfalt i
lurde.
versterking uit het peleton. Daar rekende ik eigenlijk
een beetje op. Ik hoopte dat er nog twee of drie eerst» geworden",
zwakkeren moahten gaan, zodat ik wat op adem
Oververmoeid
Hij had geen enkel verweer, toen Agostinho meteen
doordrukte en berustte in het lot dat het peleton
volgend op ruim twee minuten hem zou opnemen.
Naar later bleek voor slechts even, want de
krachtsinspanning was voor Jos Timmerman te
zwaar geweest om het tempo van de grote groep nog
te kunnen volgen-
Met een voorsprong van op dat moment 2.45 leek
Agostinho een belangrijke kandidaat voor de
eindoverwinning, maai- uiteindelijk was de afstand
tussen hem en de grote groep te klein. Eerst
overbrugden Polidori en Matigmon het verschill,
daarna een groep onder leiding van gele-truidrager
Julien Stevens. In die rush was het peleton gevolgd
en had het de schade beperkt gehouden tot 35
seconden. Die minieme hindernis nam men tien
kilometer voor het einde om het uiteindelijk op een
massasprint te laten uitdraaien en waarin Erik
Leman de sterkste was.
En toen tenslotte het merendeel van de renners
onder de douche stond, zwenkte Jos Timmerman
het parcours op. Zeventien minuten later dan
winnaar Leman. „Achteraf bezien had het toch een
overwinning kunnen worden. Zeventien minuten
voorsprong is veel. Niet drinken is onverstandig.
Verkeerde schoenen aantrekken dom- Geen steun
uit het peleton krijgen jammer. Het had eigenlijk
best allemaal andersom kunnen zijn en dan waa ik
kon komen voor de finale".
Daar wilde het peleton echter niet aan. Het besloot
bij de beklimming van de Oote Masbourg Jos
Aan zijn gezichit te zien was Jos Timmerman
de laatste die dat werkelijk geloofde.
