toneel
VOLKSZANGBUNDEL SIMSALABIM'
actueel]
ULTIMATIEVE NOTA
NAAR MIN. KLOMPE
Orkestmusici in
gebreke gebleven bij
voorlichting overheid
Bijzonder program van
bijzonder choreograaf
OFFENBACH
Gepresenteerd en gezongen
IIJDAG 20 JUNI 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
(door Jan Verstappen)
et is 15 juni geweest; de Theo en
,011 is d'Or lijn uitgereikt; de toneel-
ezelschappen zijn, op een enkele uit-
ondcring na, aan hun vakantie toe.
iet allemaal: de Nieuwe Komedie
teelt in het Holland Festival nog
door met het stuk van Leo Vro-
lan („Voorgrond Achtergrond"); in
et Amsterdamse Nieuwe Tj la Mar
de Nederlandse Comedie nog bezig
d een serie van Mrozek's „Tango",
overigens heel slecht schijnt te lo-
n, hetgeen helemaal niet terecht is.
in De Brakke Grond in Amster-
m is Studio nog doende met „Tom
ine", een voorstelling die u beslist
iar moet gaan zien, omdat het niet
bedoeling schijnt te zijn dat ermee
ereisd wordt: in alle hoeken en ga-
van het kleine Amsterdamse thea-
klimmen en springen acteurs.
nog het Holland Festival, dat
tmaal zo'n pover beetje toneel te
eden heeft; dan hopelijk nog de mu-
cal „Hair", die Lou van Rees de ko-
ende maanden op zondagen in zijn
over wil vliegen uit Londen
erste keer op 13 juli aanstaande in
ït Circustheater, Scheveningen) en
sn wordt het al weer snel tijd voor
eerste premières van het nieuwe
:oen. De plannen worden langza-
erhand bekend; in de Koninklijke
rhouwburg staat (in de hal) een ma-
lette opgesteld van wat het nieuwe
teatertje van de Haagse Comedie in
Oosterkerk moet worden, zodat
ook concrete voortgang in lijkt te
de stukken, die de Haagse I
omedie volgend seizoen wil uitbren-
zullen tevens gespeeld worden
Centrum. De berichten daarover
ebben onlangs in de kranten gestaan,
stond bij vermeld dat hiermee iets
uws aan de orde is in Het Bestel,
ndat nu voor het eerst metterdaad
et sinds vorig jaar opgeheven begin-
n het cxclusiviteitsrecht op stuk-
'ordt doorbroken. Het is nu dus
afwachten of deze ontwikkeling
iet leidt tot een soort competitie tus-
twee gezelschappen zowel om de
rtistieke als de commerciële kwali-
en van de voorstellingen.
stukken waar het om gaat, zullen
el problemen opleveren. Het ene is
Amerikaanse afkomst, een groot
immercieel succes in New York en
onden: „The Boys in the Band" van
[art Crowley. De vertaling voor de
aagse Comedie is gemaakt door Dola
Jong, die voor Centrum door Guus
leugel, en zonder iets aan de kwali-
de eerste af te doen, lijkt
leugel een goede keuze voor de ver
ding, omdat de dialoog nogal wat
isen stelt in het eigen idioom, dat
ef'heeft. Het speelt in New York, in"
milieu van homoseksuelen. Daar
a;j het dan weer eigenlijk niet om,
ït is in feite niet meer dan een na-
iralistisch stuk met een lach en
traan waarin een stel mannen,
bijna allemaal homofiel zijn, zoe-
naar de zin van hun bestaan. Die
nfrontatie met zichzelf vindt plaats
dens een feestje, dat een heel ander
•rloop krijgt, dan men oorspronkelijk
acht. „The Boys in the Band" is
rikt gebouwd en geschreven volgens
Amerikaanse theaterschool van
the Method", het naturalistisch speel-
ysteem dat voornamelijk bekendheid
reeg door The Actors Studio van
trassberg en Kazan. Wat Mart Crow-
dit stuk doet, wijkt dan ook in
in geen enkel opzicht af van
itukken als van William Inge, Paddy
Xayefsky en dergelijke auteurs. Al-
een het feit dat het in een milieu van
omofielen speelt, heeft het stuk een
ekere naam gegeven.
let is de vraag, of men in Neder-
staat zal zijn, het stuk boven
ijn tamelijk banale inhoud uit te til-
door een strikt doorgevoerde me-
hod-acting. Die techniek is in ons
nd toch lang niet voldoende eigen
in de acteurs en zeker niet aan de
egisseurs. De Haagse Comedie laat
Rooij er als regisseur zijn
erste grote voorstelling mee maken,
lenk van IJlsen speelt o.a. mee. We
moeten maar hopen, dat men de juiste
tül zal vinden.
'erder is er een stuk van Edward
Sond, dat door beide gezelschappen
ordt gebracht: „Narrow Road to the
)eep North". Enige tijd geleden kon
in dit blad een beschouwing lezen"
er deze jonge Engelse auteur, die
Nederland vooral bekend Is gewor-
i met „Gered" („Saved"), bij Cen,-
im. Ook dat stuk wordt overigens
olgend jaar teruggebracht op het re-
iertoire, in een gewijzigde rolbezet-
ing, o.a. is Joop Admiraal, die naar
itudio gaat en voor enkele maan-
len naar Amerika iemand die ver-
angen moet worden.
Perder brengt Centrum de twee
stukken van Harold Pinter, die
rolgende week in Londen hun pre-
nière beleven: „Landschap" en „Stii-
twee eenakters, die door hV
loyal Shakespeare Company op liet
'cpertoire worden gezet. Er is hier
nieuwe Pinter aan het woord. De
strijd, die in zijn vorige stukken werd
gevoerd, heeft plaats gemaakt voor
itilte en herinnering. In deze stukken
Pinter speelt het verleden en de
•elatie ervan met het heden een be-
angrijke rol.
rerder op het repertoire van Cen-
rum: „Purple Dust" van Sean O'Ca-
®y. onder regie van Hagen Muller-
de openingsvoorstelling
vordt; „Gemengd Dubbel", een reeks
toneelschetsen, die samen
>rogramma opleveren, dat afgelopen
•eizoen in Londen was te zien. Diver-
e schrijvers werkten hieraan
a. John Bowen, Allen Ayckbourn,
launders en eveneens Pinter,
laarna geeft Centrum nog voorstel'
ingen van een nieuw stuk van Gerben
lillinga (auteur van „AjaxFeije-
loord" en „Lekker Blijven Liggen
Waffen") dat „Naast de Dikke Boom'
[aat heten; van „Zimmerschlacht"
'an Martin Walser; van „Amphi-
ryon" van Peter Hacks. Onder de
lieuwkomers bij het Haarlemse ge
selschap vindt men Henny Orri, Kitty
-ourbois en Joan Remmelts, die ook
lis regisseur zal optreden.
„Geduld raakt op"
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De Nederlandse Federatie van Beroepsverenigingen van
Kunstenaars heeft minister Klompé een ultimatieve nota toegezonden in
zake enkele dringende cultureel-politieke vraagstukken. Als in de herfst
niet aan de gestelde eisen wordt voldaan, zal de 3500 leden worden aange
raden, niet langer zitting te nemen i
Federatie
eist kunstnota
„Ons geduld raakt op", zei de voorzit
ter van de federatie, Jan Kassies. „Wij
zeuren nu al jaren om adequate voorzie
ningen op cultuurgebied. Wij willen mee
werken, maar niet medeplichtig zijn. Er
bestaan uitzichtloze situaties. In een
maatschappij, die in wezen geen raad
weet met artistieke creativiteit en waar
in waarden, ontleend aan het economisch
leven, zijn bepaalde artistiek-creatieve
groeperingen niet in staat, een eigen
maatschappelijke functie en identiteit te
verwerven. Hel is een misverstand te
menen, dat hierdoor alleen het zgn.
kunstleven tekort gedaan wordt. Deze
situatie is ook fnuikend voor andere le
vensgebieden zoals het onderwijs, de
ruimtelijke ordening, de produktie van
gebruiksgoederen en de recreatie. Het
doorbreken van de vicieuze cirkel is op
dit moment het meest belangrijke pro
bleem."
Kunstnota
In de eerste plaats eist de federatie
in minister Klompé op korte termijn
n kunstnota. Het belangrijkste voor
deel van een dergelijke nota zou niet al
leen een bezinning zijn op de hele cultu
rele problematiek, zij zou bovendien een
uitdaging tot een principiële discussie
in het parlement dienen in te houden, zo-
ten aantal principes en een toekom
stig beleid duidelijk en openbaar vast
gelegd kunnen worden, menen de kunste-
In de Raad voor de Kunst willen zij
dusdanige veranderingen op korte ter
mijn aangebracht zien, dat het lichaam
een in hoge mate vrijblijvend ad
viescollege kan worden omgezet
een slagvaardig cultuurpolitiek
instrument. Daartoe zijn in eerste instan
tie nodig een ander benoemingsbeleid,
volkomen openbaarheid van alle verga
deringen en verbreding van het werkter-
door aan de raad het beheer over
aantal fondsen op te dragen. Voorts
dient er begrotingstechnisch een verhou
ding gevonden te worden tussen de sub
dies aan de bedrijven en instellingen
en die aan de sector soheppende kunst.
Deze verhouding zal per definitie flexi
bel zijn, in die zin, dat zij periodiek op
taar juistheid dient te worden doorge
licht.
Subsidiebeleid ondoorzichtig
Het huidige subsidiebeleid is ondoor
zichtig en wordt bovendien gekenmerkt
door een vaak willekeurige verdeling
de verschillende bestuursniveaus,
te weten rijk, provincies en gemeenten,
constateert de nota. Al lang bestaat de
behoefte aan een centraal subsidiebureau
n eerste instantie tot taak zou heb-
een doorlichting van het huidige
subsidiestelsel; het opzetten van een na
tionaal plan tot efficiënte verdeling van
de subsidieregelingen over de verschil
lende niveaus; het verlenen van service
al diegenen, die recht menen te heb
ben op subsidie, controle op de besteding
de subsidiegelden en tenslotte een
jaarlijkse openbare verantwoording van
het totaal der bestede gelden.
Een van de laatste plannen van de fe
deratie is de instelling van een kunstin
formatie-centrum. Parallel daaraan is
dergelijk initiatief ontstaan binnen
de Raad voor de Kunst. Beide initiatie
ven liggen op dit moment bij de minister
met het verzoek tot instellen van een
voorbereidingscommissie. De federatie,
acht blijkens de nota een dergelijk cen
trum van dermate belang, dat zij de in
stallering van deze commissie op korte
termijn (de komende maanden) gerea
liseerd zou wiüen zien.
De nota besluit: „De federatie ver
wacht, dat de begroting van 1970, die in
december wordt ingediend, blijk zal ge
ven van het inzicht van de regering, dat
het haar ernst iB met „de versterking
van het maatschappelijk en cultureel
i de Raad voor de Kunst t
dit najaar beraden ov<
inzake medewerking
inzake alle vormen var
- haar standpunt
'an kunstenaars
overheidsbeleid".
Voorzitter Jan Kassies gaf de nota he
Volgende commentaar mee: „Het is geei
wonder, dat er spanningen zijn ontstaan
die recentelijk tot het kookpunt zijn ge
stegen. Het is niet ondenkbaar, dat der- 1
gelijke verschijnselen zich ook bij andere
groepen van kunstenaars voor zullen
gaan doen, wanneer de minister in gebre- I
ke blijft om aan hun gerechtvaardigde
verlangens te voldoen. We hebben in Ne-
derland een grote achterstand, mede. om
dat de behoefte aan voorzieningen op cul- I
tureel gebied door de evolutie van de mo-
derne maatschappij enorm is toegeno-
men. Met het inlopen van de achterstand
zullen kolossale bedragen gemoeid zijn. 1
Het probleem is, dat de invloed van het i
ministerie van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk op het overheids- j
beleid te klein is. De regering heeft on-
voldoende belangstelling voor het cultu
rele. Wij vinden, dat nu de tijd gekomen
is om een aantal maatregelen te nemen.
Wij zijn niet bereid nog langer genoegen
te nemen met het uitblijven van de
kunstnota en van elementaire voorzie
ningen. Wij willen een duidelijke cultuur
politiek voor de nabije toekomst."
.Met de muziek mee'
Béjarl op Holland Festival
Op zoek naar
eenheid,
schoonheid en
perfectie
„Op zoek naar.heet Maurice Béjarts
aandeel aan het dansprogramma van het
Holland Festival. En deze theaterman
is inderdaad nog steeds op zoek naar
dingen als eenheid, schoonheid en perfec
tie. Die komen er in de balletwereld wel
op aan. Ze ontbreken by Béjarts dans-
trits gelukkig ook niet, maar velen zal
in zü"n festivalprogramma de samenhang
tussen L'Art de la barre, Donkere Nacht
en Bhakti zijn ontgaan.
In vergelijking met Landers feestelijk
schitterende Etudes zijn Béjarts oefenin
gen aan de barre gortdroog. Typisch
Frans en uitermate logisch opgebouwd.
Dit academische werk ligt evenwel veel
modern dansende balletkunstenaars min
der en het was dan ook niet over de hele
klassieke linie van pliés tot grands bat-
tements even gaaf.
Zo'n kale metronoom als begeleiding
schept ook niet veel sfeer, maar die
is er te over in Donkere Nacht, het
geestelijk hooglied, waarin Béjart niet
minder dan 39 zangen van de Spaanse
mysticus Sint Jan van het Kruis laat
zingzeggen door de soepel bewegende
actrice Maria Casarès. Met haar danst hij
zelf enkele indrukwekkende duetten,
maar het hardhandige mea culpa, de vele
balkende kreten en het fysiek geweld,
dat deze erotische bezweringsscènes hun
sensuele atmosfeer moet geven, zullen
vele toeschouwers die voor festivaldans
waren gekomen, van de wijs hebben ge-
Het derde deel is een poging tot ver
smelting van oosterse mythologie en
dansmotieven met westers ballet. Goden
figuren als Rama en Krishna dansen
duetten op een soms wel wat luide
sound van een overgedoseerde sitar. Lief
de, schoonheid en schepping staan hier
als symbolen en in dit oosters dansuurtje
schuilen inderdaad vele staaltjes ragfijn
stemmingsballet. In dit ballet, waarin de
Rotterdamse Tanja Bari naast de even
schoon als krachtig-:<Iahsende ballerino
Paolo Bartuluzzi een uitstekend figuur
maakt, bewijst Béjart zijn groot thea
traal vermogen, dat soms als hij bood
schapperig wil doen de kant vah het
ethisch illusionisme opgaat. Al met al
een bijzonder programma van een bij
zonder choreograaf. Vanavond nog een
keer. Het Holland Festival zeker waar
dig.
D-y
Anne Marie Prins
legt functie neer
AMSTERDAM (ANP) Anne Marie
Prins, leidster van het gezelschap Tca-
ter Terzijde, heeft in overleg met de le
den van het gezelschap en het bestuur
van de stichting Teater Terzijde beslo
ten voorlopig haar functie neer te leggen.
Haar besluit is mede het gevolg van de
voortdurende materiële en mentale druk
op haar en de groep uitgeoefend door het
uitblijven van de normale overheidssub
sidiëring. Weliswaar is incidenteel subsi
die verleend, maar voor leidster en spe
lers was dit volgens een communiqué
van het bestuur geen voldoende garantie
voor minimale bestaanszekerheid. Deze
materiële omstandigheden legden een
zo grote druk op het gezelschap ook
door de economische noodzaak een veel
te groot aantal voorstellingen te geven
dat het ideëel-experimentele karakter
ernstig in gedrang dreigde te komen.
Over de wijze, waarop de stichting Tes
ter Terzijd en het gezelschap zullen wor
den voortgezet is thans nog overleg gaan
de.
Theo Nederpelt
naar Ver. Staten
De Haagse pianist en klavecinist Theo
Nederpelt, die het vorig jaar veel bij
val heeft geoogst op de jaarlijkse inter
pretatie- en analyseconcerten van de
International Bach Society, is uitgenodigd
in het kader van de komende zo-
in Lincoln Center in New
York een voordracht te houden over „Het
verband tussen de twee delen van het
Wohltemperiete Klavier", De door hem
gevonden verwantschappen werpen een
de betekenis van dit werk. Voorts zal
hij verscheidene werken van Bach ten
totaal nieuw licht op de interpretatie en
gehore brengen.
Dr. Schuring van
CHU secretaris af
DEN HAAG (ANP). Dr. H. A. Schu-
ring zall met ingang van 1 juli zijn functie
als secretaris van de Chnistelijke-Histo-
rische Unie neerleggen. Hei secretariaat
zal voorlopig worden waargenomen door
drs. G. van Leyenhorst te Gouda, tweede
secretaris van de CHU.
DEN IIAAG (ANI') .Over publiek-
werving cn orkestbcleid heeft drs. An
dre Lüske gerapporteerd naar aanlei
ding van een onderzoek, dat in opdracht
van de leden van het Residentie-Orkest
werd ingesteld. Daarbij worden als ba
sisproblemen onderkend de problemen
van: de aansluiting bij de eigen lijd,
de ongunstige image, de inconveniënten,
die inherent zijn aan concertbezoek,
de samenstelling van het programma
en het gebrek aan belangstelling. Het
rapport werd vandaag gepubliceerd en
kreeg de betekenisvolle titel „Met de
muziek mee".
Drs. Lüske. musicoloog, trombonist
bij het Residentie-Orkest, voorzitter van
de vereniging van leden van het orkest
en lid van het bestuur van de Stichting
Het Residentie-Orkest, constateert dat
de orkestmusici in gebreke zijn geble
ven de overheid voor te lichten en dien
tengevolge als onmondige kinderen wor
den behandeld. Hij adstrueert dit met
te constateren, dat de adviezen aan de
minister voor het muziekbeleid sinds
jaren worden verschaft door commis
sies, die worden voorgezeten door juris
ten in plaats van musici en die onder
haar leden zelfs geen enkele orkestmu
sicus tellen.
Drie problemen
„Onze initiatieven dienen zich niet te
beperken tot een omschrijving van wat
ons vak inhoudt een hoge vorm van
specialisatie, die onvoldoende wordt ge
honoreerd maar wij dienen de over
heid ook ideeën aan de hand te doen
voor de verbetering van het muziekkli-
maat in Nederland. De bloedarmoede,
waar ons orkestbestel aan lijdt, wordt
behalve door bovengenoemde nalatig
heid onzerzijds voornamelijk door drie
problemen veroorzaakt: een opvoedings
probleem, een marketingproblcem er
de problemen, die voortvloeien uit de
huidige structuur van het orkestwezen".
De inhoud van het rapport is geba
seerd, schrijft drs. Lüske. op de onder
zoekingen van dr. H. de Jager, en op
het gezonde verstand, vakkennis, er
varing en fantasie van musici uit bijna
alle Nederlandse orkesten. Onderzochl
werden het concertbezoek, dat afneemt
bij welke groepen het het meest af-
Hans Henkemans
stopt met
concerten
BERGEN (N.-H.). Hans Henkemans
stopt met zijn carrière als concertpianist.
Hij heeft alle concerten geannuleerd en
zal zich op muzikaal gebied aüeen nog
maar als componist bezig houden. Hen
kemans (54), van oorsprong arts, keert
naar zijn oude beroep terug. Hij zal deel
gaan uitmaken van de staf van het In
stituut voor Medische Psychotherapie te
Amsterdam Daarnaast blijft hij leraar
aan het Amsterdams Muzieklyceum.
neemt en wat de oorzaken er van zijn.
een promotieplan voor concertbe
zoek komt de auteur tot de conclusie,
dat de aansluiting bij de eigen tijd kan
worden gevonden en behouden door het
uitvoeren van eigentijdse muziek, door
het met de daartoe meest geschikte
methoden, werven van publiek, en door
het bewerkstelligen van structuurver
andering in het orkestbestel, opdat de
kesten zich naast het normale reper
toire met andere activiteiten kunnen be
zighouden als: opera, kamermuziek, mu
ziek voor bejaarden muziek op scholen,
De ongunstige image kan wor-
verbeterd door het ontplooien van
deze activiteiten en verder door wer-
yings- en voorlichtingscampagnes. Wat
de ongemakken, die concertbezoek aan-
?n, betreft, meent drs. Lüske, dat
deze kunnen worden verminderd door
het (ver)bouwen van concertzalen met
sfeervolle ruimten, die geschikt zijn om
ïuziek in uit te voeren en om er
aar muziek te luisteren. Deze ruim-
zijn
ge-
Plezierig festivalconcert
door Benzi uitstekend gebracht
Jane Rhodes in
dit genre ideaal
Misschien zijn er Ofjenbachfans die
liever gezien zouden hebben, dat het
Holland-Festival de 150ste verjaardag
van de Parijse Strauss met de integrale
uitvoering van één van z'n operettes zou
hebben gevierd. Het globale overzicht
dat Roberto Benzi c.s. donderdag van
Offenbachs oeuvre in het Circustheater
gaf had het voordeel dat veel goede
muziek weer eens aan de vergetelheid
werd ontrukt.
RIJSWIJK Er is een aller
aardigst boekje van de pers ge
komen: Simsalabim, oude er
liedjes om samen te zin
musiceren «n hij rustte niet,
voordat hij alle invité's in de
muzikale activiteiten betrokken
had
Samengesteld door dr. slot van dit zo uiterst genoeglijk
Tjaard W. It. de Haan met mede- samenzijn. Tevoren was er ge
werking van Marie Cécile Moer- sproken, veel, doch niet te veel
dijk, directrice voor de volkszang D- Tjaard W. R. de Haan gaf
en uitgegeven door Kruseman te rekening en verantwoording
Den Haag. Ilct eerste exemplaar
is gistermiddag aan dr. M. A. M.
Klompé, minister van CRM op
haar departement aangeboden
door burgemeester J. P. M.
Meuwese van Hilvarenbeck. de
man van de Brabantse Kuituur
deze wijze van samenstelling,
daarmede aantonend, dat weten
schap, gedegen wetenschap, de
praktische bruikbaarheid van
bundel had bevorderd:, burge
meester Meuwese merkte, al
vorens „Simsalabim" aan hare
excellentie aan te bieden, op, cla'
zijn vereniging nooit spectaculair
werkend, meende met deze uit
gave het zingen thuis, het zingen
in groepsverband te kunnen be-
Het klimaat dat hier heerste,
alleraangenaamst: op de ze\
tiende verdieping gezeten, zagen
we een gedeelte van de randstad vorderen.
Holland, waar vele van die lied- Het antwoord, tevens bedankje
jes werden geboren en nog leven, van minister Klompé was even
Het uitzicht was weids, de sfeer geestig als persoonlijk. Ze ves-
intiem. En daarin werd niet al- tigde daarbij ook de aandacht op
leen over dat boekje gesproken, het heel nieuwe Nederlandse lied
er weid ook gezongen: ten be- van Boudewijn, van Ramses
wijze, dat de uitgave van Sim- Shaffy, van Licsbeth List, van
salabim alleszins gerechtvaardigd Rikkert Zuiderveld, van Elly
was Nieuwman, van Peter BI ankert
Daarvoor zorgde de CRM-Vocal- hebben deze in een toekomstige
group, het puik van veertien bundel niet evenzeer recht op
zoete kelen, dat met medewer- plaatsing?
king van mevrouw Moerdijk on- Na afloop bleven velen enige tijd
der leiding van de huisdirigent nog gezellig samen,
de Griendt, deze bijeen-
het hof- Minister Klompé schijnt ande
re dingen aan het hoofd te heb
ben dan Simbalabvm, de bundel
die haar door burgemeester Meu-
wordt overhandigd,
komst opluisterde,
cultuurpaleiskoor" van dit minis
terie". aldus de kwalificatie van
dr. M. A. M. Klompé.
We moeien zeggen, dat J. van
de Griendt voornoemd zijn dames Marie Céolle Moerdijk lacht
en heren voortreffelijk deed aoht timbalaibim&Mi laoh.
Benza overtrof als pleitbezorger voor Of
fenbach nog de prestaties van beroemde
collega's in het genre van de Weense
operette. De jonge Benzi we blij
ervan overtuigd dat hij een groot diri
gent aan het worden is was een
stekend begeleider van de twee solisten
(Jane Rhodes en Georges Liccioni),
hij liet het Promenade Orkest zo
treffelijk spelen, dat de kwaliteit
Offenbadhs muziek schitteren kon, ja zelfs
dat Offenbach een paar maal boven zijn
eigen standing verheven werd.
Een van de sterke kanten van Benzi'
vdsde op Offenbach is, dut hij dirigeert
'met zeer veel raffinement en verfijning,
maar daarbij de indruk achter laat, dat
het feitelijk een eenvoudige kwestie is.
De Jonge maestro zet daarbij het orkes
trale apparaat volledig naar zijn hand.
Met het Hilversumse Radiokoor had hij
even groot succes, de ongeveer 50 voca
listen die in dit koorensemble meewerk
ten, reageerden alsof ze al jaren onder
Benzi gezongen hadden.
Benzi moest de hulde gisteravond
al delen met zijn vrouw, de Paryse ope
raster Jane Rhodes, die voor dit genre
de ideale zangeres is, maar ook algemeen
gesproken qua stemtgpe en actie
zeer sterke vertolkster van haar passende
opera's CarmenManonmoet zij
Jane Rhodes had vóór de pauze vooral
in fragmenten uit „La grande Duchesse
de Gérolstein" de hele zaal voor zich ge
wonnen door haar uitstekende zang en
prachtig timbre in het middenregister,
grote kracht in de hoogte en meestal
zuiver qua intonatie, maar deze presta
ties overtrof ze qua raffinement na de
pauze nog in een aria en het grote duet
uit „La belle Hélène", De tenor Georges
Liccioni, eveneens van de Parijse Opera,
staat dichter bij het Italiaanse dan het
Franse type. Hij zong en acteerde be
paald niet - slecht, maar kwam toch wat
ln de sohaduw te staan, zodra hij in de
duetten rechtstreeks met Jane Rhodes
We hebben in elk geval Offenbach op
passende wijze weer eens uit het vergeet
boek zien halen en we hopen feitelijk
dat het hierbij niet blijft. „La belle Hélè
ne onder Benzi en met Jene Rhodes zou
een goed initiatief van de Nederlandse
Operastichting kunnen zijn. G.v.L.
schikte foyers, ruime en praktische
parkeergelegenheid. De inconveniënten
kunnen ook verminderd worden door
losse gedecentraliseerde plaatsverkoop,
lage entreeprijzen en het combineren
van entreebewijzen met dinerbonnen,
waardoor het concertbezoek het karak
ter krijgt van een „avondje uit".
Muzische vorming
Door het gericht samenstellen van
het programma kunnen de problemen,
die hiermee samenhangen, worden op
gelost. Dan wordt rekening gehouden
met de smaak en de mogelijkheden
van de groepen, die men wil bereiken,
en dan kunnen deze groepen tot con
certbezoek worden gestimuleerd. Over
het gebrek aan belangstelling meent drs.
Lüske, dat grote delen van ons volk tot
het genieten van muziek kunnen worden
geconditioneerd als de muzische vor
ming in het gezin en op de scholen
te beginnen bij het kleuteronderwijs
wordt gestimuleerd.
Met anderhalf
miljoen naar
de schouwburg
DEN HAAG (ANP) Door de Neder
landse beroepsgezelschappen werden in
het seizoen 1967/'68 3.517 toneelvoorstel
lingen gegeven. Deze trokken 1.520.029
bezoekers. Het grootste aantal voorstel
lingen werd gegeven in het westen de*
lands, namelijk 62 procent.
Uit de cijfers blijkt dat toneel in hoge
mate een stedelijk verschijnsel is. In de
gemeenten met meer dan 100.000 inwo-
vond namelijk 74 procent van de
voorstellingen plaats; maar de zaalbezet
ting in deze gemeenten was aanzienlijk
lager dan in de gemeenten die weinig
door toneelgezelschappen werden be-
Wat het gespeelde programma betreft
werd geconstateerd dat twee derde van
het aantal voorstellingen toneelstukken
betrof die tot het moderne repertoire be
horen. Verhoudingsgewijs trokken ech
ter de toneelstukken in de categorie
klassieke tragedie meer bezoekers (be
zettingsgraad 69 procent).
Enige toneelstukken die in het seizoen
1967/'68 de aandacht trokken omdat zij
zowel veel bezoekers trokken alsook een
groot aantal opvoeringen bereikten, wa-
n: Slippers (139 voorstellingen en
1.000 bezoekers), Van de brug af gezien
(96 voorstellingen, bijna 67.000 bezoe
kers) en het toneelstuk voor kinderen
Ploeft (92 voorstellingen en 56.000 bezoe-
Deze gegevens zijn ontleend aan de zo
juist verschenen publikatie Statistiek van
het toneel, 1967/'68 van het Centraal Bu-
voor de Statistiek.
Schrijversfestival
in Nijmegen
(Van o
e correspondent)
NIJMEGEN In de eerste week van
november wordt te Nijmegen een inter
nationaal schryversfcstival gehouden.
De verschillende festiviteiten omvatten
tentoonstellingen en andere manifesta
ties, die in de randgebieden van de li
teraire kunstvorm liggen. Daarbij be
horen ook toneelstukken, concerten voor
jazz en poëzie, chansons en het optre
den van troubadours en andere gedich
tenzangers.
Honderden schrijvers zullen worden
uitgenodigd. De helft hiervan zal uit Ne
derland komen. Om spraajeverwarring
te voorkomen wil men dat het werk
van de buitenlandse schrijvers in het
Frans, Duits of Engels moet zijn gepu
bliceerd en dat zij een van deze talen
zelf goed moeten beheersen. Er zullen
nogal wat exposities zijn. In het gebouw
van de Raad van Arbeid wordt interna
tionale visuele poëzie tentoongesteld en
in het Besiendershuis zal werk van le
den van de gemeenschap beeldende kun
stenaars hangen in relatie met het pro
za en poëzie. In het Waaggebouw komen
oude gecalligrafeerde gedichten en in
het concertgebouw De Vereniging komt
een expositie van in het buitenland uit
gegeven Nederlandse literatuur en een
selectie van de beStverzorgde boeken uit
de laatste jaren.
De bedoeling is dat er ln samenwer
king met de scholen een poëziewedstrijd
wordt georganiseerd onder de titel:
„Goed gebeld". Toneelgroep Theater te
Arnhem geeft in die week in de Nij
meegse schouwburg de première van Pe
ter Handtke's stuk „Kaspar".
Op deze manifestatie der 100 dichters
wordt vooral gezocht naar mogelijkhe
den het publiek en in het bijzonder de
jeugd door eigen activiteit te betrekken
in het ontstaan van poëzie en proza door,
zoals de organisatoren het noemen, het
spel met woorden. Op grond van de pro
paganda verwacht men een opkomst die
voor meer dan de helft van buiion Nij
megen zal komen.
