Lager bezoldigden
mogen er niet op
achteruit gaan
Wagenwielen
of
John-Lennon-fiets
Ongerustheid
over prijzen
DE LEIDSE COURANT
olgende maand vier ik een jubileum".
de rolstoel opgewekt.
was moeilijk want ik kon niet helemaal
langs haar scheve houding en haar mis
vormde handen heenkijken. „Dan heb
ik 60 jaar reuma." „Hoe oud bent u
dan?" „Drieenzeventig." Het enige wat
je daar op zeggen kunt. is: „Dal had
ik niet gedacht". „Dat komt omdat ik
het zo buitengewoon goed maak", zei
ze. En ze meende het.
Aangepaste
voorwerpen
en speciale
apparaten
VROUWEN
VERDRAGEN
PIJN BETER
DAN
MANNEN
verminderen? Dat spieren in goede con
ditie worden gehouden? Dat patiënt zo
veel mogelijk aan het normale leven
kan deelnemen?
Elke reumapatiënt is eigen baas en kan
dokter gaan, of een stralen-
kastje kopen of het boertje dat zo goed
belezen" kan, opzoeken. Maar de dok
ter past gewoonlijk deze behandeling
toe: hij let er op dat de algehele ge
zondheidstoestand bevorderd wordt zo
dat de patiënt (evenals de jubilares in
de rolstoel) kan zeggen: ik maak het
ook zo goed. (Als zij het niet zo goed
maakte zou zij misschien niet eens meer
kuipen zitten en haar beperkte werk
jes uitvoeren, in elk geval niet zo op
gewekt zijn!). De aangedane gewrich
ten kunnen plaatselijk behandeld wor
den. Er komen geneesmiddelen aan te
pas. en in bepaalde gevallen, revalida
tie. Noch de kwakzalver, noch het stra-
lenkastje kunnen dit alles tot stand
brengen.
Rust, goede voeding, voldoende buiten
lucht, warmte in huis en in kleding cn
speciale gymnastiek behoren bij de
leefregels. Het is verdrietig dat patiën
ten het werk dat zij vroeger deden,
soms niet meer kunnen doen. Ander
werk zoeken, misschien een herscho
ling ondergaan, lijkt verschrikkelijk,
maar het is beter dan bij de pakken
neerzitten. Is de ziekte zo hevig dat
men niet meer werken kan. dan zijn
er nog hobby's. Overbodig wordt geen
mens. Mijn jubilares is een lichtend
voorbeeld en een steun voor haar om
geving.
Huisvrouw met reuma
Van sommige aandoeningen hebben
vrouwen meer last dan mannen. Maar
de praktijk wijst uit dat mannen ge
makkelijker rust kunnen nemen. De
huisvrouw heeft haar huishouden, hoe
klein ook, en dat moet doorgaan. Zij is
nu eenmaal de zorgende, laat haar ge
zin voorgaan, komt zelf op de laatste
plaats en doet zich daarmee te kort. Zij
blijft het huishoudelijk werk voortzet
ten op de oude manier, wel met pijn,
maai wouwen (zeggen de anti-reuma
instanties) verdragen pijn gemakkelij
ker dan mannen! De behandelende arts
heeft de taak vast te stellen wat zo'n
vrouw nog mag. En daaruit volgt met
een de vraag: hoe kunnen we het haar
gemakkelijker maken. (Natuurlijk ko
men deze problemen op dezelfde wijze
aan de orde bij een ander soort handi
cap).
Hoe netter de huisvrouw was, des te
moeilijker zal zij zich aanpassen aan
de raad: doe het met de franse slag.
Hoe meer zij haar huisgenoten verwend
heeft, des te lastiger zal het zijn die er
toe te krijgen werk over te nemen. Om
de aangedane gewrichten te sparen en
te grote inspanning te vermijden zijn er
algemene regels: meestal is staan niet
goed, maar lang achter elkaar zitten
en teveel lopen evenmin.
Bukken, maar vooral werken in ge
bukte houding moet voorkomen worden.
Trappen lopen is slecht voor patiënten
met reumabenen.
Tillen en sjouwen met zware vrachten
is uit den boze.
Het moderne algemene devies is, dat
wij moeten leren leven met onze han
dicap. (het kan een geestelijk of een
lichamelijk lijden zijn in dit geval
is het reuma). Naast de behandeling
om het lijden zoveel mogelijk te beper
ken, zijn er de hulpmiddelen om uit on
ze handigheid te halen wat er nog in
Vooral de gehandicapte huisvrouw kan
met hulpmiddelen in huis een eind op
streek geholpen worden. Hoogte van
het aanrecht, van kranen en kastjes,
van douche en wc. de vorm van kraan
en deurknop zijn bijzonder belangrijk
voor haar om zich zelfstandig te kun
nen redden.
Zelfstandig. Dat wil zeggen: kan zij
„taan. dan moeten bijvoorbeeld de ste
len van vegers en zwabbers, de stang
van de stofzuiger zó lang zijn dat zij
rechtop kan blijven. Maar staat zij al
niet meer. dan is er een stoel met
zwenkwielen om haar het meeste werk
zittend te laten doen. Beweegt zij zich
in een rolstoel, dan kan er geen drem
pel meer in huis zijn.
Er zijn al vele soorten hulpmiddelen,
niet zelden door patiënten zelf bedacht
en sommige zo eenvoudig als het ei
van Columbus, die onmogelijke hande
lingen weer mogelijk maken.
Til maar eens een volle theepot op
met reumatische handen! Het simpele
plankje met twee houten blokjes maakt
theeschenken mogelijk door de pot
schuin te houden (niet te tillen). De
blokjes houden de pot tegen.
Zo zijn er rekjes en krukjes waardoor
men weer in en uit een bad kan klim
men. touwladdertjes (of een zoge
naamde galg boven het bed) om zich
op te richten. Kousaantrekkers, kno-
penhaakjes. verlengstukken voor kam
men. borstels, tandenborstels, scheer-
apparaten vergemakkelijken het leven.
Er zijn klemmen om een rasp vast te
houden, schilapparaten, eenvoudige
handles om een kraan mee open of een
schroefdeksel los te draaien, nagel
knippers, verstelbare lepels en vorken.
De kleren
Natuurlijk heeft elke gehandicapte
eigen oplossingen bedacht voor zijn en
haar kleren. Maar toch was het een
uitstekend idee van de instellingen
voor reumapatiënten en gehandicap
ten om speciale gemakkelijke kleren
te laten ontwerpen. Mevrouw Ida de
Leeuw van Rees bedacht in verband
met deze patiënten: een overgooier
die sluit als een mantel, maar met
klitband in de plaats van knopen. Een
wikkelrok met plooien; het bijzondere
is dat ook de voering geplooid wordt
(anders heeft de patiënte nóg geen be
wegingsvrijheid). Een wikkel-robe man-
teau. Een rok met ritsen aan twee kan
ten. beide doorlopend tot voorbij het
dijbeen. Blouse met verdekte plooien
opzij (zittende patiënten krijgen door
gaans zware heupen).
Wij zouden er nog graag bij willen
zien: japonnen en mantels die aan de
achterkant tot aan het middel (of ver
der) zijn opengeknipt zodat de patiën
ten ze zittend kunnen aantrekken. De
modellen die mevrouw De Leeuw van
Rees bedacht waren te zien op de
Huishoudbeurs, in de anti-reumastand
en hadden enorm veel bewondering
van de paliënten-in-rolstoel die in gro
te betale de openingsdag bijwoonden
Vélen vroegen naar patronen van de
modellen. Maar het zal heel moeilijk
zijn een standaardpatroon te maken
voor zoveel individuele afwijkingen
Misschien is het mogelijk een boekje
of folder uit te geven met modellen
als suggestie (aan te vullen met vele
suggesties die ieder uit eigen ondervin
ding kan geven) die men dus zal moe
ten laten maken.
Inlichtingen over aangepaste voorwer
pen en speciale apparaten kan men in
winnen via huisarts of wijkverpleeg
ster bij sociale reumadiensten en bij
de Stichting VLG (Stichting Techni
sche Voorlichting ten behoeve van Li
chamelijk Gehandicapten).
Voor algemene inlichtingen is er: het
Centraal Bureau van de Ned. Verg.
tot reumatiekbestrijding, le Sweelinck-
straat 62, Den Haag.
li IEVRON LEIDEN 28 t.a.
J VO 'NGOKUST 2 8te Lobit
- iRTAGO 2 8van Genu
ter Unerlka
1 ÜRON 2 8van Stodomi
jn 'rince
Hartw ;PULONIX pass. 28 S
v,„ «O C.rte.
1 pass. 28 Finister:
AMSTERDAM 27
KFR
11 kil estla;
J4YMEDES 30 Matarani
'RREDIJK 2
'HANNES FRANS
INDERDIJK 28 t(
I.OOSTERDIJK
RYPTOS 29
iVRIMUN 28 van
LOOSTE RDIJK 2!
Monrovia
inquilla
krant J|
EERDRECHT 27 t.a. Tafelbaai naa
•stad
EVE RITA pass. 28 Dungeness naar
IEUW AMSTERDAM 28 te Halifa>
EDER EBRO 2 8te Mombasn
"ANJE NAS AU 28 van Funch;
gevoegd. Ook als deze belangstelling
niet moer bestaat, wordt men ver-
tocht dit te melden aan de redactie
Mei de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië ms Uruguay (4 juni), Austra
lië ms Westerkerk (3 juni), Brazilië ms
Gooiland (2 juni), Canada ms Eem-
stroom (3 juni), Chili ms Benny Skou
(3 juni), Indonesië ms Djatianom (4
juni), Kenya. Oeganda ms Tanga (6
juni), Ned. Antillen ms Prins der Ne
derlanden (4 juni). Suriname ms Themis
(2 juni). Verenigde Staten van Amerika
ms Mosel Express (2 juni); ms Atlantic
Star (5 juni). /.-Afrika (Rep. r
Z-W.-Afrika ms Montaigle (3 juni). In
lichtingen betreffende de verzendings
data van postpakketten geven de post
kantoren.
Hoe meer de bril eruit gaat zien of we hem alleen maar
de grap dragen, des te modieuzer wordt hij. Liohte
monturen (de John Lennonfiets is wit metaal) en ronde
glazen (een fiets heeft nu eenmaal rónde wielen) is goed
gek voor modieuze heren. Maar de meisjes gaan óók naar
rondere glazen verlangen en zij verwisselen wat valeer het
donkere celluloid montuur voor een kristalhelder, of
demd-blond of theekleurig exemplaar.
De combinatie van metaal en celluloid was er al en wordt
zeer populair: doublé met een slanke celluloid bovenkap.
De heren zoeken het bij werk en sportieve kleding in
carrévormen en lichter gevlamd oefliuloid.
De bril is zozeer modeartikel dat ook mannequins op
willekeurige shows (ais grapje) wagenwielen op de neus
zetten, cn dat etalagepoppen er hap mee pronken.
Gekleurde glazen vieren daarbij hoogtij. Nieuw is het
kameleonglas, waarbij de glazen zich aanpassen aan de
lichtsterkte. Binnenshuis is het glas praktisch kleurloos,
buiten wordt het, al naar mate de zon sterker schijnt,
donkerder. De overgangstijd van het ene uiterste naar hel
andere duurt ongeveer tien minuten. De glazen (iets
duurder dan gewone) zijn verkrijgbaar in alle sterkten en
zelfs in dubbel- en multi-foous.
Hoogenstraaten
gaat sluiten
ALKMAAR (ANP) De directie van
Hoogenstraaten conserven N.V. tc
Alkmaar heeft besloten haar produk-
tieactiviteiten te staken. De afwik
keling der lopende, beperkte con
tracten voor het komende oogstsei-
zoen zal nog circa vier maanden ver
gen, zodat het bedrijf per 1 oktober
1969 zal komen stil te liggen.
Het boekjaar 1967-1968. en ook het
per 30 april afgesloten boekjaar zijn
sterk verliesgevend geweest. De hui
dige marktsituatie en de vooruitzich
ten voor de groentenconservenindus-
trie rechtvaardigen niet de verwach
ting, dat binnen afzienbare tijd de
rentabiliteit kan worden herwonnen.
AMERSFOORT (ANP)
wikkeling zoals we die hel
jaar hebben kui
ons zorgen. De maatregelci
gering heeft genomen, zijn
de grote ongerustheid bij oi
men. Aldus zei de
centrale van rijkspersoneel,
bij het ambtenarencentrum.
Landman, burgemeester i
(N.-H.) in zinj openingsrede
mene vergadering.
laatste half-
niet in staat
is weg te ne-
)r van de
aangesloten
le heer J. J.
an Koedijk
De heer Landman merkte voorts op,
dat de centrale zich bij elke aangekon
digde salarisonderhandeling de vraag
stelt wat minimaal nodig is om het hui
dige levensniveau te handhaven. Voorts:
hoeveel zullen de lager bezoldigden
bij moeten krijgen om de kosten van het
meest elementaire levensonderhoud tt
kunnen blijven betalen zonder er finan
cieel op achteruit te gaan.
De regering heeft bezwaren tegen eer
andere toekenning van salarisverhogin
gen aan ambtenaren dan die volgens ge
lijke percentages over de volle breedte
Wij blijven van oordeel, aldus de heer
Landman, dat onder bepaalde omstan
digheden het toekennen van een hoger
percentage aan de onderkant van de sa
larisreeks een onontkoombare eis kan
zijn. Alleen dan keert men niet terug
naar de onaanvaardbare situatie uit het
verleden.
De voorzitter verklaarde voorts nog
steeds erg gelukkig te zijn met de hand
having van de trendmatige aanpassing
van de salarissen van het overheidsper-
De steeds groeiende behoefte bij velen
om in een categorale bond georgani
seerd te zijn, zo merkte hij verder nog op,
heeft al enige malen tot nieuwe contac-
I ten geleid, waarvan in de naaste toe-
I komst goede resultaten mogen worden
verwacht.
