Wat Lody en ik deden was erg dom
RUDI STERNAU UIT OOSTDUITSE CEL
mike*
We dachten
snel f750.-
de man te
verdienen
„Mensen met wie ik kan
Patiënt tevreden met huisarts
TIJDELIJK f 1.29
ZWAARDEMAKER
ïen der daders moet
rnstig gewond zijn
STAKERS BELETTEN
DIRECTEUR MET
BUSSEN TE RIJDEN
Vreemde7
dranken
goedkoper
■RIJDAG 21 MAART 1969
DE LEIDSE COURANT
PAGINA S
(Van een speciale verslaggever)
BERLIJN. Vijf dagen voor
jn 22ste verjaardag zakt liij
avonds om half zes bij de Neder-
ndse militaire missie te West-
prlijn onderuit. Drieëneenhalf
ir eerder hebben zes Vopo's met
•m in straffe pas de Karl Marx-
lee in Oost-Berlijn afgemar-
leerd. Rudi Sternau, medeplich-
;e aan mensensmokkel, is weer
•ij man. „Maar het eerste jaar
zijn volwassenheid heeft hij
ooi in de bajes gezeten", mokt
jn vader, die hem is af komen
ilen. Dat is niet helemaal waar.
m de twee jaar en negen maan-
n, waartoe de Oostduitse rechter
luli op 22 augustus van het vorig
ar veroordeelde, heeft hij in de
■vangenis aan de Maria Magda-
inastrasse slechts 332 dagen hoe-
•n vol te maken.
Gistermorgen om half negen hij lag
zijn cel nog op zijn brits te slapen
•rd hij plotseling op het lijf gevallen
de vraag: „Raadt eens wat er gaat
beuren? Je mag naar huis". Zijn
ste reactie was: „En Lody dan?
at die ook?" Lody van Bennekom is
n boezemvriend. Getweeën stortten
zich op 21 april van het vorig jaar
bet mensensmokkelavontuur door hun
ipoorten ter beschikking te stellen
in Jan Huivenaar een Amsterdamse
ndfiguur, die volgende week voor de
chtbank komt wegens verduistering
vervalsing van paspoorten. Samen
de cel hebben ze geboet voor wat
di gisteren ronduit „een stommiteit"
emde. Maar Lody komt niet vrij,
•eg Rudi te horen. „Dat heeft even
iblemen gegeven", zegt hij in het
>uw van de Nederlandse militaire
sie, waar de kanselier van het
iulaat, A. Weijnen, hem met zijn
ier herenigt. „Toen ze zeiden, dat
•dy niet vrij zou komen, heb ik
zegd: „Hou mij dan ook nog maar
tijdje. Ze zijn een paar heren gaan
n en die hebben me uitgelegd, dat
(ADVERTENTIE)
T~ ""i. kir*
LEIDEN, (A.N.P.) Uit een on
derzoek van het Nederlands in
stituut voor preventieve genees
kunde TNO te Leiden, is gebleken
dat er een duidelijke samenhang
bestaat tussen het optreden van de
buisarts en de tevredenheid van de
patiënt. Deze tevredenheid neemt
toe naarmate de huisarts minder
kortaf en op een afstand is en hü
de patiënten meer de indruk geeft
dat zü met hem over hun proble
men kunnen pralen.
Een andere conclusie van het on
derzoek dat werd uitgevoerd door
drs. E. Th. Cassee, wetenschap
pelijk medewerker van het in
stituut is. dat huisartsen zich
anders gedragen ten opzichte van
patiënten uit een lager sociaal-
sch milieu dan ten opzichte
van hen afkomstig uit een hoger
sociaal-economisch milieu. De
tevredenheid met de huisarts bleek
in het algemeen echter groot te
zijn, ongeacht het milieu van de
patiënt.
In het najaar van 1967 is een steek
proef van ca. 350 personen uit de
stad Utrecht genomen in de
leeftijd tussen de 21 en 65 jaar.
Op grond van de beschrijvingen
die de patiënten aan de hand van
een lijst gaven, konden vijf ge
dragsnormen worden onderschei
den informatief, communicatief,
afwerend, instrumenteel en diffuus.
Er kon worden aangetoond dat de
huisartsen van de ondervraagden
in de ogen van hun patiënten,
mensen zijn met wie men kan
praten. In veel mindere mate zijn
zij echter bereid tot het geven van
informatie over de ziekte en de
therapie.
In het onderzoek werd ook de
vraag betrokken of ziekenfonds
patiënten anders werden behandel
dan particuliere patiënten. Het
bleek dat de arts ten opzichte van
patiënten uit lagere sociaal-econo
mische milieus minder informatief
is en meer afwerend en instrumen
teel. Tussen het gedrag van de
huisarts en het uitstellen van een
doktersbezoek kon geen verband
worden geconstateerd. Bij patiën
ten uit een hoger sociaal-econo
misch milieu bleek wel een ver
band te bestaan tussen het op
treden van een arts en het aantal
keren dat men hem raadpleegde.
Volgens de onderzoeker ontstaat
door intensiever contact een andere
relatie waarbij de huisarts zich
anders gaat gedragen.
Drs. Cassee meent dat de uit
komst, de beperkte informatie aan
de patiënt tot nadenken stemt. Het
is namelijk bekend dat de
patiënten zich beter aan de voor
schriften van de arts houden naar
mate deze hun meer informatie
verschaft. Uit heet onderzoek bleek
dat het geven van informatie aan
patiënten uit het lagere sociaal-
economisch milieu beperkt is: ten
opzichte van hen die weinig weten
is de huisarts minder geneigd in
formatie te geven dan ten opzichte
van hen die meer weten. Volgens
de onderzoeker verdienen de con-
sequmties die dit heeft voor de
bevordering van een snelle ge
nezing met name van patiënten in
de lagere milieus, nader onderzoek.
De Pierre Bayleprüs 1968 (de landelijke
kritiekprijs) is toegekend aan de heer
C. Blok te Amsterdam, voormalig
medewerker aan het Haagse Gemeen
temuseum. De prijs was ditmaal be
stemd voor kritisch werk op het gebied
van de beeldende kunst. Zij bestaat uit
een erepenning en een bedrag van
2.000,De prijs wordt zaterdag
middag 19 april uitgereikt in De Doe
len te Rotterdam.
dat niet goed mogelijk was. Toen heb
ik afscheid van Lody genomen. Ze
hebben me in ieder geval verteld, dat
hij ook gauw vrij komt".
De paarse coltrui, het bruin geruite
tweedjasje en de smal gepijpte zwarte
broek, die hij droeg bij zijn arrestatie,
passen hem nog goed. Zijn wapperende,
vlammend rode haar is niet kaal
geschoren en onder zijn neus hangt de
snor van een dragonder. De Oostduitsers
hebben zichtbaar niet geprobeerd het
onderste uit zijn fysieke kan te halen.
Dat blijkt te kloppen. Rudi: „Het is
enorm meegevallen. Ik had het me heel
anders voorgesteld. We kregen goed te
eten. 's Morgens brood met jam en
ontbijtspek. 's Middags aardappelen,
groente en vijf keer in de week vlees en
een toetje. Toen ze me arresteerden
woog ik achtenzestig kilo na drie
maanden al eenentachtig. Om de twee
dagen mochten we onder de hoogtezon.
We hoefden geen dwangarbeid te
verrichten. Een enkele keer hebben we
dingen vertaald. Voor de rest konden
we televisie kijken, lezen, tekenen,
alles". Vader Sternau bevestigt dit. „We
hebben de jongens eens viltstiften
gestuurd", zegt hij, „Rudi heeft
natuurlijk meteen dé muren van de-cel
vol gekalkt met blote meiden. Maar toen
moesten ze de zaak mooi helemaal
witten. Ze hebben ér drie dagen over
gedaan om alles weer weg te krijgen".
Rudi: „Man, een gein dat we in die
gevangenis hebben gehad, dat hou je
niet voor mogelijk. Gelachen dat we
hebben. Je weet niet wat voor rare
typetjes je daar tegen komt. Vooral de
Amerikanen en de Italianen. Waarom
die er zitten? Spionage".
Hé..ouwe
Het klinkt alsof het allemaal een
lolletje is geweest, maar zo bedoelt
Rudi het niet. Eerder is het een
familietrekje van de Sternaus om de
ruwe-bolster-blanke-pitshow op te
voeren als de omstandigheden daarom
vragen. Men stelle zich even de
hardhorende hereniging voor van de
vader, reclameontwerper van beroep, en
de zoon, reclamefotograaf. Dat ging,
gisteravond om half zes in het gebouw
van de Nederlandse militaire missie in
West-Berlijn ongeveer zo. Zoon: „Hé.,
de ouwe". De vader: „Hé., dag jongen".
Verder niets. En even later de volgende
flard van een dialoog. Zoon: „Wat ik
eerst ga doen? Vakantie nemen". Vader:
„Vergeet het maar". Zoon: „De eerste
veertien dagen kom ik toch echt niet bij
je werken, ouwe".
Wat hij de eerste veertien dagen en
de rest van zijn leven ook mag uitspoken
nooit meer zijn paspoort afstaan.
Daarover is Rudi Sternau zijn vader
zegt trots van hem: „Geen zee gaat hem
te hoog" opeens ernstig en positief:
„Wat Lody en ik gedaan hebben, is
erg dom geweest. We dachten, dat we
Buit f 16.000 bij bankoverval
Wachtmeester
schoot op auto
met de rovers
(Van een onzer verslaggevers)
sl'STEREN Het snelle handelen
de rijkspolitie van Susteren heeft
termorgen de plannen van twee on
eer 30-jarige mannen danig in de
gestuurd. Het tweetal dat donderdag
gen omstreeks half negen de Amro-
nk te Susteren overviel en met ruim
16.000.in de richting België vluchtte,
'rd vlakbij de bank verrast door de
litie.
Een wachtmeester, die de overvallers
ar een gereedstaande Opel zag gaan,
nde onmiddellijk achter hen aan. Toen
echter uit de Opel een geweer te-
orschijn zag komen liet hij zich in
kking vallen en schoot vier maal op
auto. De overvallers schoten terug
een longrifle .22 met afgezaagde
»P- In totaal schoot de wachtmeester,
eerst een maand van de opleiding af
vier maal op de auto. Naar later
bleek zijn twee kogels door het rechter
portier op precies dezelfde plaats ge
gaan en hebben, zoals ook later is ge
bleken, hierdoor een van de overvallers
waarschijnlijk zeer ernstig gewond. De
rijkswacht van het Belgische Kessenich,
die enkele uren later de wagen verlaten
aantrof, ontdekte dat de automat ge
heel doorweekt was met bloed. Ondanks
ijverig speuren heeft men de overvallers
echter nog niet gevonden.
Toedracht
Blijkens het relaas van de bankhou
der, de heer J. Penders, waren de over
vallers door een tuimelraam open te
breken de bank binnengedrongen, voor
dat deze openging. Zij hielden zich schuil
in de kelder en kwamen tevoorschijn,
toen zij hoorden dat de heer Penders
de kluis opende. Na zich van een bedrag
van ongeveer 16.000 gulden te hebben
meester gemaakt, sloten zij de bankhou
der in de kelder op. De man hoorde
daarop de deur van de bank opengaan
en iemand binnenkomen. Omdat de mo
gelijkheid bestond, dat dit een cliënt zou
zijn, riep de heer Penders vanuit de kel
der: „Niet schieten, niet schieten" met
de bedoeling de nieuwaangekomene te
waarschuwen. Deze nam de waarschu
wing ter harte, maakte zich uit de voe
ten en sloeg alarm, waarop bijna
middellijk mannen van de rijkspolitie
arriveerden. Toen de politiemannen
kwamen waren de overvallers nog i
bank. Zij verdwenen via de achterdeur
en vluchtten in een auto, die aan de
achterzijde gereed stond. De heer Pen
ders wist nog te vertellen dat de over
vallers Duits spraken met een zeer sterk
Nederlands accent.
Pres. Saragat
uitgenodigd
naar Nederland
SCHIPHOL (ANP) Bij zijn terug
keer uit Rome, waar hij drie dagen lang
uitgebreide besprekingen met de Itali
aanse president, de premier, zijn collega
van Buitenlandse Zaken en een aantal
adviseurs heeft gevoerd, heeft de minis
ter van Buitenlandse Zaken. mr. J. M. A.
H. Luns, op Schiphol meegedeeld, dat hij
president Saragat heeft uitgenodigd voor
een staatsbezoek aan Nederland.
„Hare Majesteit zal hem daartoe te
zijner tijd inviteren", aldus de bewinds
man. Het is onwaarschijnlijk, dat het
bezoek reeds deze zomer zal volgen. Aan
gezien men de Italiaanse gas niet aan hei
gure winterweer van ons land wil bloot
stellen, ziet het ernaar uit, dat de presi
dent niet eerder dan in april Van het
volgen jaar kan worden verwacht.
ook zonder paspoort makkelijk uit
Oost-Berlijn weg konden komen. Daarom
hebben we ze afgegeven, toen we volgens
afspraak waren aangekomen. We
dachten even snel 750 gulden de man te
kunnen verdienen. Dat had die Jan
Huivenaar, die we in Café Casablanca
op de Amsterdamse Zeedijk hadden
leren kennen, ons wijs gemaakt. Nou,
vergeet het maar. De kans, dat je er
zonder paspoort uitkomt, is nul komma
nul procent. Toen we bij de controle
aan de muur onschuldig zeiden, dat we
onze paspoorten verloren hadden,
antwoordden de Oostduitsers meteen:
„Niks hoor, die heb je afgegeven om
mensensmokkel mogelijk te maken, kom
maar eens even mee. We bleven glashard
ontkennen, maar na een ononderbroken
verhoor van zeven uur ga je wel door
de knieën. Dat is de geijkte methode.
Daarna liep het opnieuw mis. Jan
Huivenaar had gezegd: „Zelfs als je
door de mand valt, krijg je hooguit
twee maanden". Toen kwam het vonnis
van twee jaar en negen maanden. Dat
was een dreun op je hoofd. Hebben
anderen het daarna ook nog geprobeerd?
Daar weet ik niets van. wij mochten
geen enkele krant lezen. Maar ik snap
niet goed. dat ze het geprobeerd zouden
hebben. Na mijn ervaring waarschuw
ik iedereen: geef nooit, helemaal nooit
je paspoort af. Verlies het zelfs nooit.
In vrije landen kun je het misschien
nog wel straffeloos verliezen, maar
achter het IJzeren Gordijn ga je meteen
voor drie maanden de bak in en dan
zoeken ze op hun gemak alles uit".
Pion
Rudi Sternau is, samen met zijn vriend
Lody van Bennekom, die waarschijnlijk
op 15 april op vrije voeten wordt gesteld,
een onwetende en onbetekenende pion
geweest in een riskant schaakspel op
hoog niveau. Ook dat bleek zij het
zijdelings gistermiddag. De vrijlating,
een mooi succesje van het Nederlandse
consulaat in West-Berlijn, geschiedde
onder een dekmantel waar menig lid
van een regerend vorstenhuis, die
incognito wil reizen, een royale punt aan
kan zuigen. Alleen consulaatskanselier
Weijnen mocht erbij aanwezig zijn. De
auto, waarmee hij reisde, was zelfs voor
Vopo's onschendbaar. Het tijdstip, waarop
hij Checkpoint Charlie, een van de
weinige bressen in de Berlijnse muur,
passeerde, was met alle mogelijke
geheimzinnigheden omfloerst. Achteraf
bleek het klokslag drie uur te zijn. Maar
daarna moest vader Sternau die zijn
zenuwen met Berliner pils in bedwang
trachtte te houden nog eens
tweeëneenhalf uur ijsberen, voordat hij
„dag jongen" tegen zijn zoon kon zeggen.
Rudi ging namelijk rechtstreeks door
naar de Westduitse justitiële autoriteiten,
om zich aan de tand te laten voelen
over de mistery man op de achtergrond,
aan wie hij zijn paspoort had afgegeven
ene Wolfgang Löfler. En daarmee zijn
we aangekomen bij de ongrijpbare kern
van de zaak de koning in het
schaakspel, die maar niet schaakmat te
krijgen is. Vader Sternau heeft sinds de
arrestatie van zijn zoon links en rechts
zoveel achtergrondinformatie weten te
verzamelen, dat hij nu het volgende
beeld durft te schetsen: „Wolfgang
Löfler beheert reisbureaus in ver
schillende Europese centra. Onder dat
mom bedrijft hij zijn mensensmokkel.
Per persoon, die hij door het IJzeren
Gordijn heen weet te drukken, vangt hij
20.000 Mark. Vooruit te betalen. En geen
teruggave als het mislukt. Deze Löfler",
aldus nog steeds de interpretatie, die
vader Sternau aan de hem ter ore
gekomen feiten geeft, wordt gefinancierd
door de Westduitse geheime dienst. „Ga
maar na", zegt hij, „de twee mannen,
die door Löfler met behulp van de
paspoorten van Rudi en Lody naar het
Westen zijn gesmokkeld hij heeft er
gewoon andere pasfoto's in geplakt en
hij heeft de geboortedata vervalst
waren elektronisch ingenieur. Daar heeft
West-Duitsland iets aan. En Oost-
Duitsland krijgt goed de schurft in
natuurlijk, want die hebben de hele
opleiding van de jongens bekostigd.
Daarom laten ze Rudi en Lody zo snel
vrij: omdat uit het proces tegen Huive
naar (overigens slechts een Nederlands
stromannetje in de organisatie van
Löfler) blijkt, dat de justitie in het
Westen eindelijk eens iets gaat doen aan
de mensensmokkel, die Oost-Duitsland
zo dwars zit. Een positief punt in de
vrijlating van Rudi is zeker geweest, dat
Nederland een arrestatiebevel heeft uit
gevaardigd tegen deze zelfde Löfler En
Lody houden ze vast als stok achter de
deur. Ze willen eerst wel eens even
zien, hoe het proces tegen Huivenaar
verloopt.
steunpilaar voor zijn visie voert hij aan,
dat Buitenlandse Zaken en het consu
laat in Berlijn nogal stroef hebben
samengewerkt in deze zaak van zijn
zoon en Lody van Bennekom: „Logisch,
wanneer man-achter-de-schermen Löf
ler betaald zou worden door de ge
heime dienst van West-Duitsland een
bevriende mogendheid nota bene. In
Ihetzelfde vlak doorpratend zou het
volgens vader Sternau begrijpelijk kun
nen zijn, waarom de Nedérlandse jus
titie Jan Huivenaar tot nu toe zo om
zichtig behandeld heeft. In dit vlak
past ook een waarschuwing, die Sternau
volgens zijn zeggen van de Amsterdamse
politie gehad zou hebben, om in de stad
niet meer de borreltoer uit te halen,
omdat gevaar zou dreigen. Hoe het
verder gaat, merkt Nederland volgende
week, wanneer op 27 maart het straf
proces begint tegen de man, die nog niet
zolang geleden via een actualiteiten
rubriek van de televisie het Neder
landse volk liet weten, mensensmokkel
niet uit liefdadigheid te bedrijven, maar
gewoon keihard om de centen, meneer
Jan Huivenaar. Rudi Sternau zal daar
als getuige tegen hem optreden en vader
Sternau zal op de publieke tribuna
zitten. Uitspraak van vader Sternau,
gisteren in Berlijn gedaan, die de sfeer
wel kenmerkt: „Als ik Huivenaar in
handen zou hebben, zou ik zijn hoofd
een uur lang tegen de muur rammen".
Dat gebeurt natuurlijk niet. De Neder
landse rechtsorde staat daar borg voor.
Wel werd Rudi Sternau, toen hij gister
avond na zijn lange, domme, onbedoelde
lijdensweg op Schiphol aankwam, eerst
verhoord door rijksrechercheur Peters.
Misschien, dat de daaruit resulterende
dreun voor Huivenaar harder zal blijken
aan te komen dan het lijfelijke geweld,
dat vader Sternau op kan brengen.
Friese straten blijven leeg
In Limburg dreigt
nu ultimatum
(Van t
verslaggevers)
GELEEN De drie vakbonden van
het vervoerspersoneel hebben de bus
chauffeurs van de drie Limburgse ver
voersbedrijven, aan wie een ultimatum
is gesteld voor de ondertekening van het
nieuwe CAO. opgereopen voor een
nachtvergadering.
Daar zullen de vakbonden de chauf
feurs het parool geven om te staken. De
vraag is of en hoeveel chauffuers bereid
zijn te staken. De directies menen aan
de hand van de uitslag van de enquête,
die ze onder de buschauffeurs hebben ge
houden dat de bussen zullen blijven rij
den. De vraag werd gesteld, of de man
nen voor of tegen staking zijn. Het ant
woord is simpel: neen, geen chauffeur
wil graag staken. Aldus een woordvoer
der van de directies.
De busstaking in Friesland duurt on-
Geheime dienst
verminderd voort. Dc directie van de
Zuid West Hoek (ZWH) in Balk heeft
gedreigd alle chauffeurs te ontslaan. Aan
vijf mensen is reeds ontslag aangezegd
Men wil trachten nieuwe chauffeurs aan
te trekken en dan beperkte diensten rij
den. De stakers hebben steun gekregen
van een busonderneming in Rotterdam,
de RET in Rotterdam, de HTM in Den
Haag, de NTM in Heerenveen en de
Naco in Alkmaar. Van beide laatste bus
ondernemingen waren vertegenwoordi
gers in Balk. Zij hebben besloten hun
collega*!'in Friesland te helpen met het
posten.
De directie van het Leeuwarder auto-
KusBedfijf heeft besloten geen uitrij-
pogingen te ondernemen, omdat men
bang is voor schade aan de bussen.
LAB-chauffeurs versterken nu de pos
ten van de ZWH. Niet alleen de chauf
feurs staken, maar ook het technisch
personeel doet mee aan de acties.
In Lemmer is het vanavond weer tot
een incident gekomen. Een van de direc
teuren van de ZWH slaagde erin met
een bus uit de garage te komen en de
straat op te komen. Erg voorzichtig reed
de directeur niet. want hij reed een ge
parkeerde bakfiets omver. Na een tocht
van ongeveer een halve kilometer keer
de hij in de garage terug. Vannacht zijn
de ramen van de privéwoningen van drie
staffunctionarissen van de ZWH te Balk
beklad. Men schreef met zeep het woord
„verrader" op het glas.
De stakers hebben overigens twee
bussen laten uitrijden voor het verzor
gen van een begrafenisrit. De directie
leden moesten de bus besturen, want
men wilde niet dat werkwilligen achter
het stuur zouden gaan zitten.
Alcoholoorlog
is nu compleet
(Van i
verslaggevers)
2o denkt vader Sternau erover. Als
Ieder jaar heeft in Valencia het 'feest van 'de Falla's plaats. Falla's
geweldige kartonnen beelden, soms ware kunstwerken, die op hoeken
pleinen worden opgesteld en tenslotte verbrand worden,
DEN HAAG Over het hele land zul
len in tal van zaken de prüzen van bui
tenlands gedistilleerd worden verlaagd.
Wat liet binnenlands gedistilleerd betreft
wacht de groothandel liever nog even de
accijnsverhoging per 1 juli aanstaande
af. Zogenaamde „witte jenevers" moeten
dan wel in prijs omhoog omdat de ac
cijnsverhoging namelijk een veertien tot
zestien cent per graad dat wil zeggen
ongeveer 73 cent per liter bedraagt.
De „grote merken" samengebundeld
in het prijs- en conditiekartel van de
vereniging der verenigde distillateurs
zullen zo mogelijk hun prijzen niet ver
hogen. waardoor automatisch een zekere
sanering op de Nederlandse markt van
gedistilleerd zal ontstaan.
Diverse distillateurs hebben in de laat
ste maanden hun lidmaatschap van de
vereniging der verenigde distillateurs
opgezegd. Zij volgden de voetsporen van
Vrij moed, die het prijs- en conditie
kartel doorbraken. Dit alles was het ge
volg van 't optreden van ship-chandlers.
De grote merken zoals de whisky be
treft White Horse, Johnny Walker,
Vat '69, Black and White en wat cognacs
aangaat Hennessy, Remy Martin en Mar-
tell leveren aan ship-chandlers. Deze on
derneming is wat de export betreft vrij
te leveren aan het land dat zij wil. Daar
mee zagen importeurs in diverse landen
hun monopoliepositie doorbroken en
kwamen goedkoper dure buitenlandse
dranken van naam en faam op de markt.
Menige distillateur die de vereniging dor
verenigde distillateurs al dan niet heeft
verlaten, is tevens importeur van een
duur buitenlands merk. De drankoorlog
is daarmee verklaard. In dat klimaat
ontstond een concentratie van groothan
dels m dranken.
