COMPUTER REGISTREERT SMAAK EN
VOORKEUR VAN CONCERTBEZOEKERS
„We gaan gewoon door, Deventer
zal 't Nederlandse Bislet worden"
Van Berlioz
Romeo et Juliette
Mulder Vogem nu
hopeloos ten onder
B-klassers voorbeeld voor
verscheidene A-kampioenen
IJSBAANDIRECTEUR PIET BERGSTRÖM:
Hetze om
organisatie
voor W.K.
GRIEP DUNDE BOKSGELEDEREN
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 FEBRUARI 1969
Bij de grammofoonplatenmaat
schappijen blijft de cyclus „in".
Hun grote zorg moet wel zijn, of
ze tijdig genoeg dirigenten kun
nen vinden met een specialiteit
die zich voor een cyclus leent.
Philips heeft het geluk gehad
Colin Davis te winnen voor een
omvangrijke serie platen met
werk van Hector Berlioz. De
nieuwste bijdrage is: Berlioz'
„Romeo et Juliette", in twee
langspeelplaten (839716/7) door
Philips vastgelegd.
Dat Berlioz gek was op Shakespeare,
is in de eerste plaats door hem zelf
volmondig erkend. De Franse roman
ticus moest niet veel hebben van de
klassieke onderwerpen waaraan zijn
voorgangers in Parijs bij voorkeur hun
krachten wijdden. Hij wilde menselijke
gevoelen en dan vooral liefde en
haat meer menselijk uitgedrukt zien
en reeds in de tijd dat Hector Berlioz
besloot zijn „Romeo et Juliette" te com
poneren, wist iedere muziekliefhebber
in West-Europpa, dat menselijke ge
voelens door hem in grote dimensies
werde aangepakt.
Beslissend op Berlioz' voornemen om
ook Shakespeare's „Romeo en Julia" als
literair uitgangspunt voor zijn com- BeiriOZian -
poneerdriit te gebruiken, moet een Colin Davis, de sinds 1965
voorstelling geweest zijn van Bellini's
„I Montecchi ed i Capuletti" die hij in
Florence bijwoonde. In januari 1839
begon hij vol geestdrift aan zijn nieuwe
object. In een brief schreef Berlioz zelf
„Welk een leven vol vuur, met welk
een kracht zwom ik op deze grote zee
van poëzie, gestreeld door de dolle wind
van de fantasie van deze liefdeszee die
Shakespeare ontsloot
Berlioz nieuwste muzikale roman werd
noch een opera, noch een puur sym
fonisch gedicht gelijk zijn Symfonie
Fantastique feitelijk is; het werd een
symfonie met vocale bijdragen, zowel
geschreven voor koor als voor solisten.
Berlioz schijnt zelf in proza de tekst
indicaties te hebben geschreven, maar
Deschamps zette zijn prozateksten om
in poëzie. Poëzie die Shakespeare be
slist niet evenaart, maar die wel bruik
baar bleek voor Berlioz' muziek. Begin
september was het nieuwe werk klaar;
enkele maanden later ging de première
met gemengde reacties bij het publiek,
dat sommige fragmenten niet begreep,
maar andere onder meer het be
roemde scherzo uitbundig toege
juicht moet hebben.
Over dit scherzo nog een annecdote.
Naar verluidt heeft Berlioz bij een
wandeling met Mendelssohn in Rome
zijn collega gesproken over deze mu
ziekvorm, later doorlopend bang dat
Mendelssohn hem met het schrijven
van het scherzo vóór zou zijn. Zou Ber
lioz hebben durven erkennen, dat het
Scherzo dat Mendelssohn later bij zijn
„Midzomernachtsdroom" schreef, als
compositie toch nog een stuk beter was
als zijn scherzo voor „Romeo et Ju
liette"?
Engeland
zeer snel opgekomen ster die in 1971
Georg Solti gaat opvolgen als artistiek
leider van Covent Garden, heeft al
ettelijke malen van zichzelf erkend dat
hij een verwoede Berliozfan is. Hij
heeft zelfs stoute theorieën om te ver
klaren, dat de doorsnee Brit meer geeft
om Berlioz dan de doorsnee Fransman.
HECTOR BERLIOZ
Wie Colin Davis' dirigeertrant kent
niet wars van wat theaterbegrijpt
al een heel stuk van zijn liefde voor
Berlioz. De beide platen waarop
„Romeo et Juliette" zijn vastgelegd,
bevatten dan ook meesterlijk gespeelde
fragmenten: het scherzo en het slot met
name. Daarnaast laten de gemengde
reacties van Berlioz' tijdgenoten zich
ook verklaren: er staat in „Romeo et
Juliette" veel muziek, die in
de Symfonie Fantastique beter is
geschreven. Verder draagt een stuk,
dat tussen symfonie, opera en
oratorium zweeft, in zich het nooit
helemaal bevredigend kenmerk van elk
compromis.
Maar de uitvoering van „Romeo et
Juliette" moet het ideaal van Berlioz
Op alle toeren
klinkt muziek
zeer dicht benaderen. Colin Davis is
een man die Berlioz dirigeren kan. Hij
schept een muzikaal beeld dat zeer ro
mantisch, maar net niet pathetisch is.
Van de medewerkenden aan de plaat is
ons het Londens Symfonie Orkest het
best bevallen, waarbij we dan nogmaals
aantekenen, dat „Romeo et Juliette"
instrumentaal superieur is aan de vo
cale aspecten. Het koor 't „John Alldis
Choir" en de solisten (Patricia Kern als
alt, de tenor Robert Fear en, als beste
van de drie de bas John Shirley
Quirck) weet onder Colin Davis een
stilistisch geheel te vormen. Een na
deel is dat de dictie van de tekst, wel
eens iets te wensen overlaat.
Men kan ervan overtuigd zijn dat Colin
Davis in de Berliozcyclus nog wel voor
een paar belangrijke platen zorgen zal.
Aria's en liederen
Is de vocale inbreng in Berlioz' „Romeo
en Julia" niet de voornaamste, ze is
bijna alles op een plaat die H.M.V.
onder het label EMI (81.100) heeft uit
gebracht van Nicolai Gedda. De tenor,
de laatste jaren een der meestgevraag-
den voor het bel canto, zingt aria's van
Verdi, Donizetti, Ponchielli en Puccini;
daarbij begeleid door het orkest van de
Londense Covent Garden of van de
Opera di Roma, dit laatste orkest on
der leiding van Molinari-Pradelli.
Hoewel Gedda's stem goed is voor het
gehele Italiaanse repertoire, vinden we
hem het best in de aria's van Puccini
(Tosca, Manon Lescaut en Bohème).
Voor Verdi's (Ballo di maschera en
Aïda) zingt Gedda een fractie te week.
Heel mooi daarentegen is zijn realise
ring van de grote aria uit „La Gio-
conda" van Ponchelli.
Tenslotte nog een aanbeveling voor
twee platen met liederenrecitals. Die
trich Fischer-Diskau zingt op EMI
(91666) een reeks liederen van Richard
Strauss; de liederen opus 10, opus 15
COLIN DAVIS
en opus 17. Waaronder enkele zeer
mooie als Zueignung, Allerseelen en
dat Geheimnis. Hier Strauss die nog
aansluit op de liederen van de grote
romanticus van het Duitse lied uit het
midden van de 19de eeuw. Fischer-
Diskau zingt de liederen mooi; Gerad
Moore begeleid nog beter.
Hermann Prey brengt op een lang
speelplaat van DGG (139.375) onder het
motto „All mein Gedanke" volksliede
ren van Johannes Brahms. Daaronder
naast bekende (Mein Madel hat einen
Rosenmund) ook liederen die op recitals
vrijwel nooit aan bod komen, maar
zoals Prey nu bewijst vaak ten on
rechte. Karl Engel is in de Brahms-
liederen een goed begeleider.
G.v.L.
Wanbeleid
van directie?
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN Een lichtblauw gietijzeren
hekwerk aan de grauwe Uiterstegracht
in Leiden schittert in een vriendelijk
winterzonnetje. Achter dat hek is echter
geen schittering meer. De ontvangstzaal
van het administratiekantoor van Mul-
der/Vogem dat daar in Leiden gevestigd
is, is stil en verlaten. Het kantorencom
plex en laboratorium lijken leeg. Het
bedrijf schittert niet meer zoals in de
afgelopen tien jaar toen het van niets
naar een omvangrijke industrie met in
totaal 241 personeelsleden uitgroeide.
Na twee spannende maanden is het er
dan toch van gekomen wat velen allang
hadden zien aankomen. De zaak is fail
liet, helemaal kapot.
Voor nog een week is er geld om de
werknemers uit te betalen, maar dan is
Gisteren maakten de commissarissen
van Mulder-Vogem in een communiqué
bekend dat alle pogingen om de voort
zetting van het bedrijf te verzekeren,
niet tot positieve resultaten hebben kun
nen leiden. Een faillissement is gezien de
liquiditeitspositie van Mulder-Vogem
N.V. onvermijdelijk. Het totale verlies
moet gesteld worden op ruim 11 miljoen
gulden. Zeker 5 miljoen daarvan is in
het afgelopen jaar geleden.
Het einde van het bedrijf dus. Wat nu?
Een personeelslid, dat wij in Leiden
spraken, wist niet wat er ging gebeuren.
Ons is alleen gezegd dat wij deze week
nog werk hebben. Maar wat er dan gaat
gebeuren is mij nog een raadsel.. Nee,
een verrassing was het voor ons zeker
DEVENTER „WU doen ons best
waar te maken dat internationaal
schaatsen in Nederland vereenzelvigd
moet worden met Deventer. Achterklap
zal ons in geen geval van dat doel kun
nen afbrengen". Dit is het commentaar
van directeur P. L. Bergström van het
Deventer IJssportcentrum, op berichten
dat met spanning gewacht wordt op het
oordeel van de International Seating
Union over de baan in Deventer, waar
over veertien dagen de wereldkam
pioenschappen voor heren worden ver-
Directeur Bergström noemt alles dat
in de loop der tijd over „zijn" baan is
gezegd ronduit roddel. „Het is al be
gonnen toen ik nog directeur van de
K.N.S.B. was. Met Deventer was over
een gekomen, dat het zou zorgen voor
organisatie van de wereldkampioen
schappen 1969. De K.N.S.B. werd van
iedere zorg op dat punt verlost. Deven
ter zou een bepaalde som in de KNSB-
kas storten. Toen de zaak op papier stond
en de handtekeningen geplaatst waren,
kwam uit Heerenveen het aanbod om de
organisatie van de w.k. voor een hogere
bijdrage aan de kas op zich te nemen.
Dat is het begin van een campagne
tegen Deventer geworden. Men heeft des
tijds beweerd, dat ik mijn functie van
directeur destijds misbruikt heb om de
organisatie van de w.k. aan Deventer
toe te spelen. Dat is niet waar. Deven
ter heelt de w.k. gekregen, omdat het
met de organisatie van de Europese
schaatskampioenschappen voor heren en
de wereldkampioenschappen voor da
mes getoond heeft, dat het de organisatie
van de belangrijkste schaatstoernooien
Later zijn in de vergadering van het
gewest Friesland van de K.N.S.B. soort
gelijke opmerkingen gemaakt. De neer
Bergström neemt het gewestvoorzitter
F. G. Commelo, tevens lid van bet da
gelijks bestuur van de K.N.S.B., kwalijk,
dat hij de hetze tegen Deventer niet ont
zenuw heeft. Hij wist beter. „In be
paalde kringen van de Nederlandse
schaatswereld wordt met spanning ge
wacht op het oordeel van de I.S.U.", zo
is vorige week geschreven. „Die bepaal
de kringen zijn voor mij wel bepaald",
luidt het commentaar van de heer Berg
ström.
Schuimrubber
„Van spanning is bij inij in het ge
heel geen sprake. Er komt namelijk in
het geheel geen kéuring van de Deven-
terbaan, zoals gesuggereerd is. Deventer
heeft de wereldkampioenschappen toe
gewezen gekregen als een soort verdien
ste voor de organisatie van vorige In
ternationale toernooien. Het is voor het
eerst in de 77-jarige geschiedenis van
de I.S.U., dat alle officiële internationale
titelwedstrijden in een tijdsbestek van
drie jaar op een en dezelfde baan var
reden worden en dat is toch onze baan.
Men heeft gesuggereerd, dat de baan
niet veilig genoeg is voor de rijders. We
hebben een beveiliging, die geen enkele
baan kent. Al weken hebben we een
grote partij schuimrubber van 15 cen
timeter dikte in huis, die wordt aange
bracht op de baanafscheidingen in «ie
bochten. Er is geschreven, dat we geen
extra-beveiliging konden aanbrengen
wegens gebrek aan financiën. Het is een
lachertje. Zo'n partij schuimrubber kost
Prestatiepartijen
een paskwil
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM De Zuidhollandse
bokskampioenschappen z(jn verdronken
In de griepbacillen. Elk van de drie
weken moest een geminiseerd program
ma worden gegeven en gisteravond werd
daarop in gebouw Odeon in Rotterdam
geen uitzondering gemaakt. Vele partijen
hadden moeten vervallen als de Bossche
instructeur Pierre Doorenbosch niet de
helpende hand had geboden door met
een aantal pugilisten in te vallen om de
Zuidhollands prestatiepartijen te laten
boksen. Niettemin, prestatiepartijen blij
ken een paskwil. De bokser kan met
een straatlengte verliezen maar hem
wordt toch de titel toegekend. Bovendien
werd deze kampioenschappen een deel
van de waarde ontnomen doordat velen
niet konden verschijnen wegens blessures
(Koolmees o.a. die zijn voet had gebles
seerd) of andere geldige absenties. Zuid-
Holland zal dan ook in de strijd om de
Nederlandse titels met een aantal
„slechte" kampioenen moeten aantreden.
Zij kunnen nog veel leren van de B-
klassers Freek Bandcl (vedergewicht) en
Krijgsman (bantamgewicht), die wel een
uiterst acceptabele prestatieparti) bok
sten en vanzelfsprekend beiden de titel
kregen toegewezen.
Het was een technisch op uitnemend
peil staande partij. De Rotterdammer
Bandel (school Huizenaar) beheerst alle
stoten, bokst gevarieerd maar ietwat
overmoedig. Daarvan profiteerde Krijgs
man (school Jan de Haan, Schiedam)
prachtig zodat 'n levendig duel ontstond
waarin Bandel in de derde ronde alle
registers opentrok en Krijgsman niet
zonder fortuin uit zijn handen bleef met
gelukkige „slips". Er barstte een kleine
ovatie los na dit fraaie vuistschermen.
De andere finales in de B-klasse kon
den er niet bij halen. Weltergewich»
Oosterveen (school v. d. Hoogenband,
het halve miljoen dat v/e in verband
met de wereldkampioenschappen geïn
vesteerd hebben"
De hele familie
„Men heeft ook geschreven, dat De
venter te weinig kleedaccommodatie zou
hebben. Iedc-re deelnemer heeft bij ons
zoveel kleedruimte, dat hij zijn hele fa
milie wel kan meenemen. We houden
zelfs nog Ideedkamers over. Onze jury-
kamer, ook onderwerp van kritiek, is de
beste die welke baan ook te bieden heeft.
Langs de baan staan vier telefoonposten,
die in direct contact met de jury staan.
Je vindt het op geen enkele andere
baan". De heer Bergström vindt roddel
over zijn baan en zijn organisatie dui
delijk vervelend, maar boos is hij vooral
op de journalist die de twijfelachtige
verbalen over zijn baan in publiciteit
bracht. „De man heeft met mij nooit ge
beld", zo luidt zijn commentaar. De
heer Bergström gaat voor die kritiek
niet uit de weg. „We gaan door. Deven-
maar 1500 gulden. Het is een fractie van ter zal het Nederlandse Bislet worden".
Den Haag) liet tegen Walcott (Huizenaar)
te weinig zien. Toen Walcott, die twee
ronden het duel had gemaakt, in de derde
(weer) in conditie te kort schoot, ging
Oosterveen te onbesuisd en daardoor on
zuiver stotend te werk om zijn kans als
nog te kunnen grijpen. Het publiek zag
grotendeels in Walcott niet de winnaar
maar hij had in elk geval twee van de
drie ronden op zijn naam, dus sloeg de
balans in zijn voordeel door.
Slechte kampioenen
De middengewichten v. d. Poel (Huize
naar) en Bogaerts (idem) vochten een
schoolstrijd uit, waarna v. d. Poel tot
kampioen werd uitgeroepen. Hij is in
derdaad de betere technicus maar
Bogaerts had meer geplaatst omdat v. d.
Poel te graag een showtje opvoert, waar
aan hij echter nog lang niet toe is. 'Een
slechte kampioen. Dat is ook zwaarwel-
tergewicht Stan Driessen (Huizenaar) die
in de Hagenaar Te Pas een stootbal trof
die zonder meer op alle denkbare stoten
liep. Driessen slaagde er toch niet in
voortijdig een beslissing te forceren.
Daarvoor kent hij ook te weinig.
Talent
Het programma van de A-klassers was
inderhaast met welwillende medewerking
van Pierre Doorenbosch in elkaar ge
timmerd. Marechal kwam in het licht-
weltergewicht junior uit om Stahl
(Huizenaar) een prestatie te laten leve
ren. Dat deed Stahl dan ook. Hij is een
onmiskenbaar talent van het kaliber
Bandel. Ook hij beheerst het arsenaal
stoten en maakt er een goed gebruik
van. De bepaald niet ondermaatse
Marechal stond tegenover een opper
machtige tegenstander, die terecht de
titel verwierf.
Het was natuurlijk een belachelijke
toestand dat de B-klasser Everstein in
het lichtgewicht een prestatiepartij moest
boksen tegen de Nederlandse kampioen
Pierre Doorenbosch jr. De Bosschenaar
maakte er een fraaie demonstratie van
maar Everstein wilde stoten uitdelen
Toen maakte Doorenbosch hem tot een
beginneling want dé Bosschenaar kon
zich uiteraard niet veroorloven verliezer
te worden.
Dat kon ook een andere telg uit het
geslacht Doorenbosch niet tegen de Rot
terdamse welter Van Diggelen (Huize
naar), die compleet voor aap werd gezet
en enorme gaten in de lucht sloeg omdat
Doorenbosch veel te bewegelijk en tech
nisch te knap onderlegd is. Niettemin
werd Van Diggelen kampioen en daar
mee hoeft Zuid-Holland zich niet geluk
te wensen. Hij is op geen stukken na
toe aan een districtstitel. Tegen de
„spelende" Doorenbosch kon de twee
koppen grotere Van Diggelen in het ge
heel niet op en deze Doorenbosch is ook
kampioen van zijn district.
Opgave
Het was overigens wel toevallig dat
het vrijwel alle pupillen van Huizenaar
waren die een prestatiepartij moesten
boksen, waardoor ze vrij eenvoudig aan
de kampioensgordel kwamen. Zo bokste
halfzwaargewicht een ronduit slechte
partij tegen de Bosschenaar Kradolfer
die in de eerste ronde van de wild stoten
de Janssen acht tellen staande rust kreeg
opgelegd. In de derde ronde greep de
voortreffelijke scheidsrechter Stroucken
ten gunste van Jansen in toen Kradolfer
onder een regen van woeste stoten dreig
de te bezwijken.
Ook Nico Moesman (v. d. Hoogenband,
Den Haag) bezweek, en al in de tweede
ronde van zijn duel tegen Gerard Bok
(Huizenaar, Rotterdam). Lichtgewicht
Moesman was een halve kilo te zwaar
omdat er geen lichtwelters waren, kon
hij in dat gewicht uitkomen. Hij was drie
weken ziek geweest en de onophoude
lijk aanvallende Bok maakte hem con
ditioneel zo kapot dat hij in de tweede
ronde opgaf. „Maar met de Nederlandse
kampioenschappen zal het beter gaan",
verzekerde Moesman die dan in het licht
gewicht zal uitkomen.
Geen been meer
Men mag daarin ook het een en ander
verwachten van Antony Richardson
(v. d. Hoogenband, Den Haag) die de
laatste tijd enorm veel heeft geleerd,
vooral wat beheersing betreft. Daardoor
kon hij zwaalwelter Lou Beens (Le Noble
Sport, Rotterdam) degraderen met felle
s van (meestal) zuivere stoten,
waarachter een enorme kracht schuilt die
nog niet altijd uitkwam omdat
Richardson zo graag anders dan op pun
ten wilde winnen. Zijn zege was over
duidelijk.-Beens had geen been meer om
op te staan toen hij na drie ronden naar
zijn hoek ging.
Dat hadden ook de middengewichten
Carel Jansen (Huizenaar) en Frans
Klepke (idem) niet die in deze „broe
derstrijd" zo fel van leer trokken dat het
een keiharde partij werd, waarin Jansen
in de derde ronde een openbare waar
schuwing kreeg wegens te laag inkomen.
Toen was hij meteen verliezer.
Vrijwel nimmer is de Zuidhollandse
titelstrijd zo kort geweest, slechts drie
maandagen achter elkaar. Men zal zich
toch dienen te beraden wat moet worden
gedaan als een epidemie de gelederen
drastisch dunt en er bovendien te
veel geblesseerden zijn. Namen als Lody
Koolmees, Bennie Bor, Arie Borsboom,
Schuman, Kruger, Raaymakers en Knoop
ontbraken op de lijst. En dat kan toch
eigenlijk niet in een titeltoernooi.
Drie profs boksen
in Rotterdam
ROTTERDAM In een internatio
naal boksprogramma, dat op maandag 17
februari in de Rivièrahal in Rotterdam
wordt gehouden, zullen drie Nederlandse
profs in de ring komen. Aad Jansen
komt voor de eerste maal na zijn knock-
outnederlaag tegen de Brit Billy Seas-
man weer tussen de touwen. Hij ontmoet
de Belgische welter Palmer Palrem. Het
gevecht gaat over acht ronden. Joop
Verbon (Utrecht) bokst eveneens over
acht ronden tegen Jean-Pierre Schmitt.
die tweemaal Frans amateurkampioen
in het zwaarweltergewicht is geweest
en sinds zijn profdebuut nog niet heeft
verloren. In de derde profpartij ontmoet
de Amsterdamse middengewicht Nico
Alosery over zes ronden de Fransman
Daniel Flahaut
Badmiiitontcam tegen Zuid-Afrika
DEN HAAG In de sporthal Maria-
hoeve komt het Nederlands damesteam
badminton donderdagavond (20.00 uur)
uit tegen het team van Zuid-Afrika.
niet. Het zat er dik in. Heel wat
die dan ook hier werkten hebben
afgelopen weken al ontslag gevraagd. Ei
het betrokken personeelslid laat
zien waarop al vele namen zijn doorge
streept. Voor deze werknemers, werk
zaam in de administratieve sector
het bedrijf is er dus grote onzekerheid
voor de toekomst. Evenzo voor de werk
nemers die direct bij de vervaardiging
van de chemische apparatuur zijn be
trokken. De vakbonden zijn ontstemt
over de gang van zaken.
De voorzitter van de christelijke me-
taalbedrijfsbond, de heer C. van Dijk,
toonde zich bezorgd. „Onze bond werd
eind vorig jaar pas bij de zaak betrok
ken. Maar toen stond het bedrijf er a
beroerd voor", aldus de CNV-voorzitter,
die nog niet kon zeggen of alle werk
nemers snel ander werk zullen kunnen
vinden, vooral niet in Drente, waar ir
Geestbrug 33 werknemers bij de produk-
tie van Mulder-Vogem betrokken zijn.
De heer B. Krijgsman, districtsbestuur
der van de katholieke metaalbedrijfs-
bond St.-Eloy gaf gisteren als eerste
commentaar. Wat er bij Mulder-Vogem
staat te gebeuren is een ernstige zaak.
Indien er meer openheid was geweest,
zou alles wellicht anders zijn gelopen.
Wij hadden dan ook onder meer met het
enquêterecht op tafel kunnen komen.
De heer Krijgsman was al enkele
maanden geleden op de hoogte gesteld
van de slechte gang van zaken binnen
het bedrijf. Ik vond het toen al
vreemd dat er zo'n grote voorraad v
Het was duidelijk dat de afzet stopte.
Waarom er toch is doorgegaan met het
aanmaken van nieuwe hogedrukvaten
is mij een raadsel, aldus de heer Krljgs-
Heeft de directie een
wanbeleid gevoerd? In kringen van beurs
en beleggers vindt men van wel. De di
rectieleden hebben in een te geforceerd
tempo willen werken en dat is hun on
dergang geworden, vinden zij. De Haar
lemse rechtbank zal vandaag het faillis
sement uitspreken over Mulder-Vogem.
Wanhopige pogingen het bedrijf door
samenwerking met buitenlandse bedrij
ven te redden hebben niet mogen baten.
Pas in 1966 werd Mulder-Vogem van
familiebedrijf een N.V. In 1967 kreeg de
groep-Van Leer belangen in het bedrijf.
Niets leek er dus aan de hand, en toch
De meeste verwondering heeft in beurs-
kringen wel de onderhandse lening van
vorig jaar van 1 miljoen aandelen tegen
240 procent gewekt. Hoe kon men dat
doen, terwijl de zaken er toch duidelijk
niet best voorstonden, vraagt men zich
nu af.
Het geval Mulder-Vogem doet meteen
denken aan de|beruchte Van Heijstkwes-
tie van enige jaren terug. 'Toch gaat die
vergelijking niet op. Van Heijst was een
familiebedrijf en Mulder-Vogem een
open N.V. Directeur Ben Mulder had
een goede naam. Hij was weliswaar gul,
maar daarnaast ook een uiterst dyna
misch directeur, die hard voor de zaak
werkte.
In Nieuw-Vennep waar 145 man werk
zaam is, vraagt men zich onder meer af
wat er gaat gebeuren met de aldaar in
aanbouw zijnde personeelswoningen. Men
weet het niet. Het wordt een angstige
tijd voor hen.
Larsen en Tal schaken
in Nederland
DEN HAAG De strijd om de derde
en vierde plaats van het kandidaten-
schaaktoernooi zal vanaf 10 maart te
Eersel worden gehouden tussen de ver
liezers van de halve finales Larsen (De
nemarken) en Tal (Ausland).
Affiches op de deuren in het Concertgebouw
waren zondagmiddag 22 december de eerste ken
tekenen dat er die middag tijdens het concert iets
bijzonders zou gebeuren. Bij het betreden van de
Grote zaal werd aan iedere bezoeker een pons
kaart uitgereikt met het verzoek de daarop af
gedrukte vragen te beantwoorden. Bovendien
was in het programmaboekje op pagina 188 een
op deze enquête opgenomen.
Wij twijfelen er niet aan of vele concertbezoekers
zullen deze eerste entree van de ponskaart in de
concertzaal met gemengde gevoelens hebben ervaren.
Het was echter de enige methode om snel de vraag
te kunnen beantwoorden: „Welk werk zoudt u na
de pauze nogmaals willen horen?" Dit was de
hoofdvraag, maar door het opnemen van een aantal
andere vragen in de enquétekaart konden ook nog
andere gegevens worden verzameld.
Onder meer: de samenstelling van het auditorium,
de algemene muzikale voorkeur van de toehoorders
en de motivering van de keus.
Het betrof hier het tweede concert in de serie
..Muziek van de twintigste eeuw" door\ hel
Concertgebouworkest onder leiding van Bernard
Haitink, met medewerking van de Slagwerkgroep
Amsterdam. Uitgevoerd werden: Signalement van
Peter Schat, Varlazicmi senza tema van de
kortgeleden overleden componist Guillaume Landrê
en Bartóks Muziek voor snaarinstrumenten, slagwerk
Tijdens de pauze werden enquêtekaarten ingenomen
en aan een snelle controle onderworpen (de
voorgestanste gaatjes moesten met behulp van een
potlood of ballpoint op de gewenste plaatsen worden
doorgedrukt) en verwerkt.
De eerste resultaten waren bijzonder gunstig. Van
de 940 concertbezoekers hadden 761 of eenentachtig
procent aan deze enquête deelgenomen.
Gebaseerd op deze cijfers mocht de enquête als
representatief worden beschouwd. Een verrassing
was de keuze voor de herhaling, want hoewel 521
loehoorders Bartóks „Muziek voor snaarinstrumenten,
slagwerk en celesta" het meest konden waarderen,
wensten 397 bezoekers „Signalement" van Pet ei
Schat na de pauze nogmaals te horen, tegen 297
keuzestemmen voor Bartók.
Voor wij verder ingaan op de motivering van de
keuze en de algemene voorkeur, eerst een paar cijfers
over de samenstelling van het auditorium.
De groep van 761 concertbezoekers, die aan de
enquête deelnam, bestond uit 379 mannen en 365
vrouwen.
Een verdeling naar leeftijdscategorie geeft hel
volgende beeld:
In het laatste nummer van Preludium, orgaan
van de Nederlandse Vereniging Concertge
bouwvrienden, trof ons een artikel van Wim
Ruth, waarin de concertbezoekers op 24 no
vember j.I. door een computer werden doorge
licht. Smaak en voorkeur komen hier op
duidelqke wijze te voorschijn.
Mannen Vrouwen Totaal
1015 jaar 16 9 25
1620 jaar 32 43 75
2125 jaar 102 90 192
2630 jaar 51 51 102
3140 jaar 54 35 89
4150 jaar 39 43 82
boven 50 jaar 85 94 179
De verschillen van het totaal aantal geënquêteerden
met de verdeling naar mannen en vrouwen en de
onderverdeling naar leeftijd komt door het niet
aangeven man of vrouw en de leeftijdsgroep.
Waar in het algemeen de voorkeur van de
geënquêteerde groep naar uitging, blijkt uit het
volgende overzicht:
Avant-gardemuziek i86
Minder geavanceerde hedendaagse muziek 336
Het klassieke en romantische repertoire 334
Pré-klassieke en barokmuziek (tot en met. Bach) 352
Opera U6
Popmuziek j 59
Voor de beantwoording van deze vraag waren meer
antwoorden mogelijk. De beantwoording van de
vragen voor de motivering van de keuze en de
algemene voorkeur van de bezoekers heeft een drietal
overzichten opgeleverd. In de eerste tabel
(waardering) de verdeling van de stemmen naar drie
v erschillende gezichtspunten per programmanummer:
Programmanummer
Gezichtspunten 1 2 3
1Welk werk heeft u het
meest kunnen waarderen? 231 9 521
Welk werk heeft u minder
kunnen waarderen? 66 391 13
3. Welk werk wilt u na de
pauze nogmaals horen? 397 50 297
No. 1 1= Signalement van Peter Schat.
No. 2 Variazioni senza tema van Landré.
No. 3 Muziek voor snaarinstrumenten, slagwerk
en celesta van Béla Bartók.
Voor de motivering van de keuze waren vijf
gezichtspunten in de enquétekaart opgenomen.
Programmanummer
Gezichtspunten 1 2 3
1. Na eenmaal horen
moeilijk te beoordelen 106 34 18
2. Vind het de
sterkste compositie 45 6 241
3. Bijzondere instrumentatie 156 5 39
4. Bijzondere klankeffecten 185 5 60
5. Bijzondere opstelling 36 1 17
Uit deze cijfers komt duidelijk naar voren, dat
hoewel het stuk van Béla Bartók als de sterkste
compositie is ervaren, de bijzondere instrumentatie
e?» klankeffecten de voorkeur voor „Signalement" van
Peter Schat hebben beïnvloed.
Op de vraag: „Hoe is' de verdeling op basis van de
algemene voorkeur van de toehoorders?", geeft
onderstaande tabel het antwoord:
Programmaonderdeel
Voorkeur 1. 2 3
1. Avant-gardemuziek 169 20 97
2. Minder geavanceerde
hedendaagse muziek 159 27 150
3. Klassieken-
romantische repertoire 153 20 161
4. Pré-klassieke en barokmuziek
(tot en met Bach)171 26 155
5. Opera 39 26 51
6. Jazz 83 7 70
7. Popmuziek 96 5 58
Ten slotte nog een overzicht van de voorkeurstemmen
(397) voor „Signalement", verdeeld per leeftijdsgroep
over mannen en vrouwen.
Leeftijden Mannen Vrouwen
1015 jaar 13 4
1620 jaar 22 23
2125 jaar 46 51
26—30 jaar 27 26
3140 jaar 30 11
4150 jaar 18 17
boven 50 jaar 38 39
Totaal 195 170
Het verschil van de totalen van de leeftijdsgroepen
per mannen en vrouwen en het totaal uitgebrachte
aantal voorkeurstemmen wordt veroorzaakt door het
niet aangeven van man of vrouw en/of leeftijdsgroep.
De interpretatie van deze gegevens laten wij gaarne
over aan de musicoloog. Er is echter naar mijn
mening één opvallend kenmerk duidelijk naar voren
gekomen: de grote belangstelling in alle
leeftijdsgroepen voor eigentijdse muziek en de
bereidheid de bijzondere klankeffecten/instrumentatie
te leren verstaan.
Anders gezegd: het illustreert een actief meeleven
met de ontwikkeling van deze vorm van kunst, die
zich in onze tijd voltrekt, WIM RUTH
