Kees Broekman wist niets van
Noorse en Russische tijden
STIEN: GEEN EXCUSES
EINDKLASSEMENT
Organisatiefouten
Franse charme bedekt
Oranje toch
tweede
en derde
Elly werd
de dupe van
een slechte
beveiliging
MAANDAG 3 FEBRUARI 1969
SPORTBIJLAGE DE LEIDSE COURANT
(Van onze speciale verslaggever
Herman van Bergem)
GRENOBLE Met elke slag griste
Lasma Kauniste de grote vergissing
scherper in het ijs van Grenoble. Kees
Broekman had zich zaterdag geenszins
uit het veld geslagen getoond, toen na
het opmaken van de balans bleek, dat
de eerste Nederlandse rijdster. Wil Burg
meijer, pas op de achtste plaats kwam,
Ans Schut op de negende, Stien Kaiser
op de elfde, en dat de rest als kansloos
moest worden beschouwd. „De grote
klap valt op de lange afstand. Dan gaan
we er wel een stel voorbij", zei coach
Broekman. Dat gebeurde ook. Maar er
was er één die taai kon volhouden, óók
toen Ans Schut in een geweldige race
Stien Kaisers wereldrecord op de 3000
m met 2.6 sec. had verbeterd en op
4.52.0 had gebracht. Dat was Lasma Kau
niste, waarvan de Nederlandse ploeg een
parig zei: „We hadden het van haar
niet verwacht. Ze is wel al drie jaar de
beste rijdster van Rusland en ze kan ook
stayeren, maar dat ze wereldkampioene
En dat stond vast toen ze in haar rit
Stien Kaiser voldoende had kunnen
volgen om niet de 15.2 sec. te verlie
zen die nodig waren om haar nog weg
te drukken. In de tweede race van de
3000 m wreekte zich al het in feite op
los zand steunende optimisme in het Ne
derlandse kamp. „Wie", zo werd gezegd,
„kan een 3000 m beter rijden dan wij?
£11 .met de 1500 nv.en dan is het
afgelopen Hoe 'dat komt 'weten we ook
niet. want als je anderhalve kik) mei er
goed kunt rijden moet je er ook drie aan
kunnen".
Onder Ans' juk
Dat kon Kirsti Biermann, na zaterdag
als eerste geklasseerd, niet. Dat konden
ook haar landgenoten Sigrid Sundby en
Liesbeth Berg niet, evenmin als de Rus
sinnen Titova, Nefedova en Motsjnatsje-
va. Zij gingen allen onder het juk van
Ans Schut en Stien Kaiser door. Maar
ze hadden de race langer volgehouden
GRENOBLE Toen Gre
noble was aangewezen als
stad voor het organiseren
van de olympische winter
spelen 1968 wist men dat
het schaatsen een te ver
waarlozen onderdeel vóór dc
Fransen betekende. Men zei
toen al dat het beter ware
geweest een stad te kiezen
die de belangstelling kon op
brengen voor zowel skiën
als schaatsen. Maar dat z*jn
in hoofdzaak de Scandina
vische landen en Rusland.
Het I.O.C. schonk Grenoble
de eer en het schaatsen
kwam er bekaaid af. De In
ternational Seating Union
deed het zelf, tegen beter
weter in. Maar er was een
baan en zo verklaarde
Henny Roos, de Nederlander
in het bestuur van de I.S.U.
„Als Grenoble deze titel
strijd niet had gekregen
was de baan afgebroken. En
ze zijn juist bezig de jeugd
te interesseren. We hebben
het dus maar gedaan".
Het is een argument. Maar
men moet dan niet vreemd
opkijken als er fouten wor
den gemaakt. Men kan ook
niet alles onder de Franse
charme bedekken. Er is hard
gewerkt door het organisa
tiecomité maar er werd traag
georganiseerd wat afbreuk
deed aan de spanning die
een toernooi kan opleveren.
Met de Franse slag werden
problemen opgelost. Toen na
de eerste dag bleek dat er in
de puntentelling een fout
was geslopen, omdat aan hei
eind van het getal steeds
een 6 stond waar een 7
moest staan wat onmo
gelijk, was werd dat op
gelost met te zeggen: „We
doen het mogen ook zo dan
heeft niemand er nadeel
Er was een gruwelijke fout
bij de start van de 1500 mp-
ter. De Noorse Sundby ver
scheen niet, ondanks het feit
dat de start was bepaald, en
op de startlijn was aange
geven, om 15.15 uur. Er was
echter aan de Noren doorge
geven 15.25 en ze hadden
15.35 uur verstaan
Het verzoek van Henny
Roos om strobalen aan to
brengen in de bochten werd
genegeerd. Er waren geen
strobalen zei men. Toen Roos
voorstelde om de gymna
stiekzalen af te gaan en
springmatten neer te leggen,
werd ook dat weggewuifd.
„Wij nemen de verantwoor
ding", zeiden de organisato
ren charmant maar roeke
loos. Ze hadden echter wel
de voldoening dat er meer
publiek was dan men had
kunnen hopen. Een deel
stond wel gratis te kijken
maar de rest had voor een
staanplaats dan toch maar
een frank (70 cent) en voor
een zitplaats anderhalve
Crank 1,05) betaald. En dat
in een wereldkampioen-
dan men had gedacht. En die ene die
wel kon stayeren hield Nederland van
een derde wereldtitel in successie af.
Na Deventer 1967 en Helsinki 1968, bei
de van Stien Kaiser. De concurrentie was,
zoals dit toernooi heeft uitgewezen, eens
klaps sterk uitgegroeid. En men had
verzuimd zich hiervan op de hoogte stel
len. Zo stellig was men van eigen kracht
overtuigd dat coach Broekman noch de
KNSB bleken .te beschikken over tijden
..die, Koorse en Russische rijdsters ia dit
[seizoen hadden gerealiseerd.
Men had kennelijk niet de moeite ge
nomen zich via relaties of via de be
treffende bonden op de hoogte te stel
len. De rekening werd gepresenteerd
door Lasma Kauniste. En de enige Ne
derlandse, die tevoren voorzichtige uit
spraken deed, was Ans Schut: „Ze heb
ben ons als kampioen gedoodverfd, maar
je weet toch eigenlijk niets van de even
tuele vooruitgang van de buitenlandse
rijdsters. Iedereen zegt dat we zullen
winnen en dat is toch gevaarlijk".
Hoé gevaarlijk dat was bleek al toen
het toernooi nauwelijks was begonnen:
Elly van de Brom tegen Kirsti Biermann
op de 500 m. In de laatste bocht viel El
ly van de Brom. Ze dook als lamgesla
gen voorover en suisde in volle vaart te
gen de balustrade. Een brancard kwam
er aan te pas maar het viel allemaal
nogal mee. Met een pleister op haar oor
zei de stille studente, die als het groot
ste teehnische talent van de ploeg
moet. worden aangemerkt: „Ik zag die
Biermann ineens gaan en dacht: wat
gaat die snel. Ik wilde bij bliijven en
viel. Hoe het is gekomen weet ik niet.
Maar ik schrok zo van de vaart van
Biermann".
Elly van de Brom had helemaal niet
geweten dat Biermann zo'n snelle sprint
ster was geworden. Ze was niet ingelicht
en geschrokken. Haar val joeg lood in
de benen van de Oranje-equipe en de
angst voor de bocht werd groot. De klap
kon niet verzacht worden door de we
tenschap, dat van de „nieuwe" Russin
Stien Kaiser (links) feliciteert de Russische Lasz
et haar wereldkampioenschap.
GRENOBLE. Dc opgave was voor
Stien Kaiser te zwaar. Op de 3000 m
moest ze 15.2 seconden sneller zün
dan de Russische Lasma Kauniste
Ijjstaanvoerstcr na drie afstanden
om de strijd om het wereldkampien-
schap. Het werden er 9.6. Daarvoor
had Stien Kaiser, de onttroonde we
reldkampioene. een verklaring: „Ik
wilde op de 3 kilometer eerst in mün
slag komen, maar dat duurde le lang
Ik had er drie, misschien vier ron
den voor nodig en dat was te veel
Daarom kon ik ook niet bij de tijd
van Ans Schut komen. Ze was ge
woon te snel voor me. Onder deze
omstandigheden en op dit. ijs kan ik
ook een wereldrecord rijden, maar
niet vandaag". Stien Kaiser was op
gewekt. Twee dagen had ze met een
nors gezicht rond gelopen, de stilte
opgezocht en zich nauwelijks met
iemand, behalve met boezemvriendin
Carry' Geyssen, bemoeid. De span-
ning had haar te pakken. Toen het
verlies van de wereldtitel een feit
was oordeelde ze nuchter en zonder
omhaal: „Kauniste was nu eenmaal
En nu kan ik wel excuses gaan zoe
ken en smoesjes ophangen, maar het
zat er al in. dat ik geen eerste zou
worden toen ik de 500 m ronduit
slecht had gereden. Je moet de sprint
goed rijden om bij te kunnen blijven
Ik ging de bocht verkeerd in en dat
was fout. Daar is geen excuus voor
Daarna heb ik steeds gedacht: „Zorg
dat je zoveel mogelijk bij blijft, maai
na een zwakke 500 m heb je al een
flinke achterstand. Toch ben ik niet
teleurgesteld, het zit er nu eenmaal
in dat je het niet haalt en zo slecht
vind ik een tweede plaats nu ook
Ze keek rond en er was niemand die
een andere mening had. Dat deed
Stien Kaiser duidelijk deugd. Al ik
mijn niet zo beste voorbereiding in
aanmerking neem, heb ik een goed
seizoen gemaakt. Ik ben dan wel niet
voor de derde keer wereldkampioene
geworden, maar als je de hele ploeg
bekijkt, zijn we toch vooruit gegaan
En vergeet ook niet dat het voor ons
met die ene wedstrijd is afgeloper
Kees Verkerk werd geen Europee
kampioen maar die krijgt veertiei
dagen later de kans om zich te her
stellen. Wij niet. Wij zouden ook wc
een Europees kampioenschap wilier
hebben. Maar toen dat eens were
voorgesteld in de ISU stemde Neder
land tegen. Zie het er nu maar een:
door te drukken. Nederland schrik
al terug van de financiële conse
quenties
Dat moest er dus toch wel even uil
De teleurstelling schemerde nog don
toen ze zei: „Ik heb speciaal op d»
kortere afstanden getraind. De 3001'
meter loopt toch wel. Ik begrijp nop
niet waarom het niet beter ging. Vooi
het eerst in mijn leven ben ik tweedi
geworden. Onbegrijpelijk. Onbegrijpe
lijk. Maar ik ga door. Volgend jaai
hoop ik erbij te zijn als dc wereld
kampioenschappen in Amerika wor
den gehouden". En met een veront
schuldigende glimlach: „Je doet ei
niets aan als het niet gaat zoals ie
had gedacht, maar excuses zoek ik
niet. Kauniste was de beste".
Kraznova niet veel viel te duchten en dat
de Finse Keskivitikka ook aan groot
spraak had gedaan toen ze zichzelf een
kans gaf op een medaille.
Huilende Elly
„Wij zijn nu eenmaal geen oersterk»
sprintsters", oordeelde de leiding, die
toch wel gen minder zekere indruk maak-
tè. Na de 1500 m was-dit evenwel weer
wat verstevigd, want. toenhad de leeuw
geklauwd. Toen was Stien Kaiser eerste
geworden en de ook mentaal sterke Elly
van de Brom was huilend van vreugde
in de armen van masseur Nederveen ge
doken met een prachtige tweede plaats.
Maar het gevaar Kauniste bleef loeren.
Want zij was met Motsjnatsjeva op een
gedeelde derde plaats geëindigd. En er
was ook al duidelijk geworden dat voor
Carry Geijssen vorig jaar derde, geen
eer viel te behalen. De leiding had niet
gegokt door haar op te stellen en niet
reserve Rieneke Demming. Op de 500 m
had Carry Geijssen een misslag ge
maakt, zodat ze zich even moest laten
uitdrijven. Op de 1500 m draaide ze haar
handpalm, normaal open op de rug lig
gend, om en greep ze naar de zwakke
plek in haar rug. Met haar achtste
olaats liet ze weliswaar velen achter
zich maar voor een nummer drie in de
vorige wedstrijd was het toch te min-
Angst voor de bocht
Nog zat de angst voor de bocht erin,
v.ant Ans Schut moest in de eerste bocht
.Act haar armen zwaaien om het even
wicht te bewaren. Helaas, want dat
cheelde in haar tijd, die zij zo brood
nodig had om de onderlinge strijd met
iet „andere deel van de ploeg" te kun-
ten aangaan. Ans Schut was geladen,
"ür hoeft niet zo zwaar aan getild te
vorden dat er harde woorden zijn geval-
en in de tijd van spanning voor het
oernooi. Maar het werd steeds opvallen-
Ier dat het drietal Kaiser-Geijssen-
troekman steeds bijeen was en de ploeg
'een ploeg meer was. maar een gesple-
en equipe waarvan Wil Burgmeijer, El-
y van dc Brom, Ans Schut, Rieneke
'lemming en de heren Nederveen Chari-
ius en Holleboom het andere deel vorm-
Er wreekte zich ook het gemis aap
en lid van liet hoofdbestuur van de
CNSB, die dezé toestand wellicht had
unnen wijzigen. Men gaf elkaar wel
teun, maar alleen als iemand van het
igen deel van de ploeg op de baan was
Cr was helaas geen eenheid te bespcu-
Wil: Geen sensatie
Intussen bleef Kauniste het grote ge
aar vormen. Ze had na de 1000 m o;
de tweede dag Biermann van de top ver
drongen waar zich ook nog altijd de Oost
duitse Ruth Schleiermacher. de Russir
Titova en de Noorse Sundby voor de in
middels naar de zesde plaats opgerukt»
Stien Kaiser hadden geschaard. En tus
sen haar en Ans Schut stonden nog
Motsjnatsjeva en Liesbeth Berg. En hoe
wel Wil Burgmeijer 'n-goede 12de plaats
innam mocht van haar geen sensatie
meer worden verwacht. Die leverde wel
steeds weer Elly van de Brom. altijd in
de voorhoede eindigend en medailles op
de aparte afstanden verzamelend zodat
ze toch successen behaalde sinds twee
jaar geleden werd besloten dat ook de
eerste plaatsen op de afstanden als we
reldtitel werden erkend. „Ik zie de toe
stand optimistischer in dan menigeen",
zei Kees Broekman. Maar 'hij durfde
geen enkele uitspraak meer te doen toen
de 3000 m begon.
Stien: nog 10 jaar
Ans Schut met haar wereldrecord in
de race tegen Biermann werd gevolgd
door Stien Kaiser tegen Kauniste. Dc me-
daiilestand kon toen worden opgemaakt:
1. Kauniste, 2. Stien Kaiser. 3. Ans Schut.
Wil Burgmeijer werd 6de en Carry
Geijssen eindigde in de achterhoede.
„Ze feliciteren me nog ook, ze den
ken dat ik Ans Schut ben", giechelde ze
zenuwachtig op weg naai- de kleedka
mers. Ze moet gevoeld hebben dat haar
Elly v. d. Brom ging op de vijfhonderd meter onderuit en maakte een flinke
smak. Z\j moest met enkele (lichte) verwondingen van de baan worden
gedragen. Later was zij zover hersteld, dat zij verder kon deelnemen en
tweede werd op de vijftienhonderd meter.
lichamelijke conditie, buiten haar wil, te
wensen overlaat en dat er wel eens een
eind aan haar carrière als topsportster
gekomen kan zijn. Zij, en de anderen,
hebben ook terdege gevoeld, dat na dit
wereldkampioenschap de verhoudingen
anders liggen, dat andere landen opruk
ken en Nederland een „doorbraak van de
dam" moet toestaan. Zilver en brons, het
is zeer fraai, maar de hegemonie is ver
dwenen. En er staan buitenlandse talen
ten te dringen om verder op te rukken.
Er kan gelukkig wel gesteld worden,
dat Nederland ze ook heeft. Want zonder
die val had de pas 19 jaar oude Elly van
de Brom heel ver kunnen komen. Met
Wil Burgmeijer. Rineke Demming en
Ans Schut vormt zij de groep die het in
de volgende jaren zal moeten doen.
AI zei Stien Kaiser, zelf beseffend dat
ze wel wat overdreef: „Ik blijf nog 10
jaar schaatsen".
GRENOBLE Elly van dc Brom
startte toch. In de vergaderzaal
de voetbalclub Grenoble op het c»
plex waar de Olympische ijsbaan ligt,
stak de Oostduitse ploegleider zijn
hand op na de vraag van hoofdscheids
rechter Henny Roos of iemand nog
iets had op te merken. Oost-Duitsland
had geprotesteerd tegen het deelne
men van Elly van de Brom op de
3000 meter.
Het protest was door Roos, de big
boss van de Internationale Seating
Union, niet geaccepteerd. Vóór de
loting van de 3000 meter probeerden
de Oostduitsers het nog eens. In een
Babylonische spraakverwarring die
nauwelijks tot klaarheid kon worden
gebracht door tolken stelde Oost-
Duitsland nogmaals dat Elly van de
Brom de 500 meter niet had uitge
reden en niet gerechtigd was de laat
ste afstand te rijden. Voor haar moest
Oost-Duitslands Rose-Marie Taupadel
in de plaats komen, die op een 17de
plaats was gekomen.
Nogmaals wees Henny Roos erop dat
Elly van de Brom weliswaar door een
eigen fout was gevallen maar zonder
twijfel de finish had kunnen halen
als ze niet tegen de balustrade was
gedaverd ,waar ze met een bloedend
rechteroor, een dikke rechterwang, en
een geblesseerde rechter dij en heup
bleef liggen.
„Er had een afdoende beveiliging
moeten zijn", oordeelde Roos, die het
organisatiecomité er hierop wel had
gewezen maar het zorgeloze Franse
antwoord had gekregen: „Dat hoeft
niet. De verantwoording nemen wij".
Het liep mis. En gezien deze bijzon
dere omstandigheden had Henny Roos
beslist dat Elly van de Brom toch
mocht rijden, hoewel ze natuurlijk
kansloos was zonder punten van de
500 meter. Oost-Duitsland beriep zich
op het reglement en stelde dat Tau
padel wel drie afstanden had gereden,
Elly van de Brom 'twee en dat de
Oostduitse dus moest rijden op de
3000 meter. Roos bleef bij zijn be
sluit. Waarop Oost-Duitsland, dat irt-
middels steun had gekregen van F
land, nog meer vertalingen en i
gelijkheden tot minder juiste expli
caties een tussenvoorstel dȕed.
Elly van de Brom zou mogen starten
maar als nummer 17, en dus alleen,
buiten de eigenlijke race, moeten
rijden. En Taupadel moest bij de laat
ste 16 komen. Wees schudde Roos be
slist het hoofd. Er werd geloot voor
de laatste afstand. Toen de ritten
voor voor de helft waren verwerkt,
klonk de monotone stem van de
speaker: „Taupadel zal als 17de
Henny Roos: „Als ze dat zo graag
willen kan ik er geen bezwaar tegen
hebben". Oost-Duitsland zal alsnog
protesteren b(j de ISU. Het is vreemd
dat zowel Roos als Oost-Duitsland
met het reglement in de hand eisen
kunnen stellen. Verbolgen zei dc
Oostduitse ploegleider: „Als Roos
geen Nederlander was geweest
Taupadel hebben gereden".
r Kees Broekm
GRENOBLE Het gedetailleerde eindklassement v
wereldkampioenschap hardrijden voor dames (tussen 1
slaan de plaatsingen op de verschillende i
500
3000
1000 1500
1. Lasma Kaoeniste (Rusland)
45,8 3) 1.31,2 1) 2.23,7 3) 5.02,8 6)
2. Stien Kaiser
48,1 (18) 1.32,7 5) 2.21,5 1) 4.53,2 2)
3. Ans Schut
47.1 (13) 1.33,7 9) 2.23,9 5) 4.52,0 1)
4: Ruth Schleiermacher (Oost-Duisland)
45.5 2) 1.32,3 4) 2.26,1 (11) 5.08,7 (10)
5. Lodmilla Motsjnatsjeva (Rusland)
47.2 (14) 1.33.4 7) 2.23,7 3) 5.00,5 4)
6. Willie Burgmeijer
46.6 (101 1.35.2 (161 2.25,1 7) 4 49,1 3)
7. Kirsti Biermann (Noorwegen)
45,1 1) 1.34,0 (10) 2.24,2 6) 5.14,3 (14)
8 Luedmilla Titova (Rusland)
45,9 6) 1.32,1 3) 2.26,4 (12)
8. Lisbeth Berg (Noorwegen)
totaal 45,6 3) 1.34,2 (13) 2.26,9 (15)
10. Galina Nefedova (Rusland)
189.567 i8,3,(7) 1-34,2 (13) 2.25,7 9)
11. Sigrid Sundby (Noorwegen)
190.483 4"''8 1.33,3 6) 2.26,6 (14)
12. Diane Holum (VS)
190 583 48-9 1.33,5 8) 2.26,5 (13)
13. Ka ja Lisa Keskivitikka (Finland)
191 800 48,2 (19) 1-34-1 <12> 2-26,0 (10)
14. Carry Geyssen
191.883 487 (20) 1 340 <10> 2.25,1 7)
15 Akeyko Aruga (Japan)
192.417 49,5 (24) 1 34 8 (15> 2.27,0 (16)
16. Elly van den Brom
192.550 gevallen 1.S1J 3) 2 23,4 2)
5.12,4 (13) 192.817
5.08,2 9) 193.034
3.06,7 7) 193.083
5.17,7 (16) 194.267
5.14.4 (15) 194.883
5.07,7 8) 195.200
5.08.7 (10) 195.517
5.11.6 (12) 197.833
5.02.5 5)
