arde bleek-blauwe saffier
Astronauten
djn weer terug
>ij hun vrouw
en kinderen
-
Touwtrekken om
Jozef Smrkovsky
Cabine
in Pearl
Harbour
Aanval van dr. Husak
Eind januari start
dagelijkse bootdienst
RAAD HUWELIJK EN GEZIN
VERWERPT HUMANAE VITAE
„Sleur de Kerk uit haar sleur"
Jongeren verwerpen concilierapport
"VA-NDAG 30 DECEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT
|j)USTON (AP, Reuter) Voor een mens, die om
l| maan cirkelt, lijkt de aarde op een halve schijf
pt de gloed van een bleek blauwe saffier op een
I van zwart fluweel. Dit is door de astronauten
de Apollo-8 vastgelegd op een film, die zij
|bben teruggebracht naar de aarde. Het is een
houwspel, dat astronaut Lovell jr. ertoe bracht,
I aarde te beschrijven als een „oase in de enorme
^gestrektheid van de ruimte".
k „close-up" van de maan, gefotografeerd uit de Apollo-8. Op
Jvoorgrond de krater Goelenius met een diameter van plusminus
fyenzeventig kilometer. Opmerkelijk zijn de „geulen", die de
doorsnijden en zich erbuiten voortzetten.
itty>
V -
M..m
PRAAG (Reuter) Premier Oldrich G'ernik heelt gisteren het ontslag van zyn
regering aan president Svoboda aangeboden om de fcderalisatie van het bestuur
in Tsjecho-Slowakye mogelyk te maken. Cernik is verzocht aan te blijven tot een
nieuwe regering is gevormd, die volgens waarnemers weinig veranderingen met
de huidige regering zal vertonen.
Veel minder zeker is echter de positie van de voorzitter van het parlement, de
progressieve politicus Jozef Smrkovsky, die door de Russen als belangrijkste obsta
kel op weg naar de door hen gewenste „normalisatie" wordt beschouwd. Krachtens
de federale grondwet moet Smrkovsky als Tsjech zijn post afstaan aan een Slowaak,
maar hij heeft tot dusver geweigerd dit te doen en wordt hierin gesteund door de
progressieve arbeiders in het land. Behalve de 900.000 leden tellende vakbond van
metaalarbeiders hebben nu ook vertegenwoordigers van de 45.000 employés van de
energiecentrales gedreigd met staking als hij wordt afgezet en steeds meer bedrijven
sluiten zich aan bij de actie. Ook van Slowaakse zijde wordt steun betuigd aan
Smrkovsky, onder andei-e door de Slowaakse academie voor wetenschappen en de
organisatie van film- en televisieartiesten. Een van Smrkovsky's voornaamste te
genstanders, Gustav Husak, eerste secretaris van de Slowaakse communistische
partij, heeft gisteren opnieuw een felle aanval gelanceerd op de parlementsvoor
zitter. Volgens Husak is de steun voor Smrkovsky niet gebaseerd op diens ver
diensten, maar op aandrang van rechtse elementen. De Slowaakse nationale ver
gadering heeft in een resolutie aangedrongen op de benoeming van een Slowaak
tot parlementsvoorzitter.
'JA
Scheveningen-Engeland v. v.
HOOFDZAKELIJK
VRACHT, KLEINE
RUIMTE VOOR
PASSAGIERS
Van c
r verslaggevers)
Nederlandse en Britse spoorwegen krij
ten er binnenkort met hun boottreinen
?an en naar Hoek van Holland, een con
current bij. Wanneer op zaterdag 25 janu-
irl de Norfolk-line N.V. haar dagelijkse
naar Great Yarmouth in Engeland
opent, zullen tegelijkertijd 24 trailers op
dekken van het roll-on roll-of ferry
ip een plaats krijgen. Het ladingspakket
naar Engeland zal hoofdzakelijk bestaan
lit groenten en fruit, conserven, vis en
Euivelprodukten.
De Norfolk-line Scheveningen heeft in
lotaal 100 trailers bij de DAF-fabrieken in
bestelling. Hiermee is een orderbedrag
van 2Vi miljoen gulden gemoeid. Za
terdagmiddag werden de eerste 50 trailers
van elk 10 meter lengte, naar het terrein
naast de nieuwe visafslag in Schevenin
gen gereden. Het is de bedoeling dat de
trailers Nederland zullen doorkruisen om
de exportgoederen naar Scheveningen te
vervoeren. Het aan- en afvoeren van deze
ladingen zal geschieden niet met trek-
van de Norfolk-line maar die van
onafhankelij ke transportondernemingen
waaronder de Furnesstransportgroep Rot
terdam. De Norfolk-line stelt alle wagens
ter beschikking van de laders. De tarie-
Nederlandse
geestelijke in
Brazilië
aangehouden
RIO DE JANEIRO (AFP) Een
Nederlandse katholieke geestelijke is in
de Braziliaanse staat Rio de Janeiro
aangehouden, zo wordt van kerkelijke
zijde in Rio vernomen. Zijn naam en
de reden van de arrestatie zijn niet
bekendgemaakt. De geestelijke was
verbonden aan de universiteit van Rio.
ge tijd geleden zijn ln Belo
Horlzonte en Santos buitenlandse
geestelijken aangehouden op beschuldi
ging van ondermijnende activiteit.
ven hiervoor zijn aangepast aan het con
ventionele verkeer. Zodra het schip in
Great Yarmouth aankomt, zullen trek
kers van Britse vervoersondernemingen
gereed staan om de ladingen in Engeland
te distribueren. Van Engeland uit zullen
de wagens een navenante functie hebben
als op de heenweg, echter alleen in min
dere mate. De lading naar Nederland
zal onder meer bestaan uit slachtvee en
industriële goederen.
Eerste schip
Na de officiële ingebruikneming op 25
januari a.s. door de minister van Verkeer
en Waterstaat, drs. J. A. Bakker, zal de
ferry iedere 24 uur vanuit Scheveningen
en uit Great Yarmouth vertrekken. De
haveningang in Scheveningen is speciaal
op diepte gebracht. Het eerste schip van
de Norfolk-line de Duke of Holland is
75 meter lang en heeft een breedte van
13 meter. De laadcapapiteit bedraagt naast
de 24 trailers van elk 25 ton, veertig per
sonenauto's en ongeveer 100 stuks vee. De
passagiersaccommodatie is gering. Hoog
uit 20 personen kunnen per vaart naar
Engeland vervoerd worden. De Duke of
Holland zal een ligplaats krijgen in de
eerste Scheveningse binnenhaven, waar
men momenteel druk in de weer is om
een brug, een opslagplaats en een par
keerruimte voor de ferry aan te leggen.
Ook is men bezig met de bouw van
douaneloods. De plannen voor een e<
tueel speciaal ferryhotel zijn voorlopig
nog niet realiseerbaar. De kosten die
hiermee gemoeid zouden zijn, zouden mi
nimaal 25 miljoen gulden bedragen. Dooi
de korte vaartijd tussen Scheveningen er
Great-Yarmouth, bijna 7 uur, zal de Nor
folk-line de maatschappij zijn, die de
kortste verbinding tussen Nederland en
Engeland tot stand brengt. Voor deze
veerdienst op Engeland investeerde de
Norfolk-line ongeveer 8 miljoen gulden.
Maandag 13 januari zal de Duke of Hol
land worden beproefd.
Jongeman steekt
vrouw neer
AMSTERDAM (A..N.P.). Een 24-
jarige Amsterdamse prostituee is zater
dagnacht op haar kamer te Amsterdam
door een klant met een mes aangevallen
en ernstig verwond. Zij werd met steken
in rechterdijbeen, rechteronderarm en in
de buik opgenomen in het Binnengast
huis. De dader, 'een 19 jaar oude Am
sterdammer kon ter plaatse worden aan
gehouden. De vrouw had de jongeman
haar diensten geweigerd toen bleek dat
hij geen geld bij zich had. Er ontstond
een twist, waarbij hij haar schopte en
sloeg. Toen het slachtoffer terugsloeg
trok de aanvaller het mes.
'V zijn vrouiv Susan en zijn zot
i kinderen Susan, Jay en Barbar
Queen Elizabeth
gaat terug
naar werf
LONDEN (Reuter) Het nieuwe
vlaggeschip van Cunard, de „Queen E-
lisabeth II", zal niet, zoals in de bedoe
ling lag. op 17 januari zijn eerste offi
ciële reis kunnen gebinnen. Ook een vijf
daagse rondvaart, waarvoor het 65.862
ton metende luxueuze passagiersschip
op 10 januari zou vertrekken, is uitge
steld.
oorzaak ligt in mankementen aan
de scheepsmotoren. Om deze te verhel
pen gaat het schip naar de werf in
Southampton.
De president-directeur van Cunard
Line, Sir Basil Smallpiece, zei gisteren
op een persconferentie, dat zijn maat
schappij met het oog op de moeilijkhe
den met de machines weigert het 30
miljoen pond sterling kostende schip
van de bouwers te aanvaarden. Hij is
ook niet tevreden over de passagiersac-
comodatie.
Het ruimtevaartbureau heeft negen
afdrukken van door de astronauten op
genomen films vrijgegeven.
Eén ervan toont de aarde als een hal-
schijf met een blauwe gloed op de
achtergrond en de horizon van de maan,
op de voorgrond; een gezicht dat over
eenkomt met een, dat de wereld via de
t.v. is getoond. De continenten op aarde
zijn op de foto bruin getint.
Wolken lijken op witte vlokken
slagroom, die boven de oppervlakte van
de aarde zweven. Een van de foto's toont
een op een draaikolk gelijkende wolken
formatie boven de Atlantische Oceaan.
Het ruimtevaartuig Apollo-8 is giste
l-en aan boord van het vliegdekschip
„Yorktown" in Pearl Harbour aange
komen.
De ruimtecapsule werd op Ford Island
Een woordvoerder van de marine deel
de mee, dat hij vandaag aan proeven
zou woeden onderworpen en dan terug
gevlogen zou worden naar de fabriek
van de North American Rockwell Co.,
in Downey, Californië, waar hij is ge
maakt.
De drie Amerikaanse astronauten Bor-
nan, Lovell en Anders zijn gisteren met
hun gezinnen herenigd. Duizenden inwo
ners van Houston, waar de vrouwen van
het drietal hun echtgenoten om de hals
vielen, bereidden de maanreizigers een
stormachtige ontvangst.
OLIEKACHEL DEFECT
Meisje (5) kwam
om in vlammen
ARNHEM (ANP) De vijfjarige Bri
gitte Rijmer uit Arnhem is zaterdagmid
dag na een brand in haar ouderlijk huis
overleden. In het benedenhuis brak
's middags, vermoedelijk als gevolg van
een defect aan de oliekachel, brand uit.
De moeder rende in paniek met twee
zieke kinderen onder de armen het huis
uit. Twee andere kinderen, meisjes van
zes en vijf jaar, moest zij achterlaten.
Zij werden door politie- en brandweer
lieden uit de vuurhaard gesleept. Voor
de vijfjarige Brigitte was het reeds te
laat. Zij overleed kort daarna in het
ziekenhuis.
(ADVERTENTIE)
Vakmanschap
is
meesterschap
Bierkenners
vragen
UTRECHT (KNP) De landelijke
katholieke Raad voor Huwelijk en Ge
zin heeft met het oog op de aanstaan
de zitting van het Nederlandse pasto
raal concilie, zijn mening kenbaar ge
maakt over de encycliek Humanae Vi-
tae. Kort na het verschijnen van deze
encycliek verzochten de bisschoppen de
Raad om advies. Uit de standpuntbepa
ling, die geheel voor verantwoordelijk-
van de Raad komt en niet voor
die van het episcopaat, blijkt, dat de
Raad fundamentele bezwaren heeft te
gen deze encycliek.
Deze bezwaren betreffen allereerst de
gezagsopvatting, die in de encycliek en
in de uitvaardiging ervan aan het licht
treedt. Zo vindt de Raad, dat de be
staande anderssoortige benadering niet
serieus genomen is, dat het wereldepis
copaat, de andere Kerken en de gelovi
gen onvoldoende inspraak hebben ge
had. Verder acht de Raad universeel
geldende, uniforme en gedetailleerde
uitspraken niet mogelijk, het beroep op
de traditie ongeldig, een aantal aan de
encycliek ten grondslag liggende motie
ven onzakelijk en de oproep aan pries
ters en met name aan moraaltheologen
tot blinde gehoorzaamheid onaanvaard-
Een tweede serie bezwaren van de
Raad betreft de argumenten, waarop de
Paus zich voor zijn standpunt beroept.
Zo vindt de Raad dat een tijdgebonden
moraalfilosofie in deze encycliek abso
luut gesteld wordt, dal., het betoogvan,
de Paus inconsequent is en dat achter-"*
haalde opvattingen het stuk beïnvloed
hebben. Met name het verbod tot ge
bruik van kunstmatige methoden op
grond van te vrezen misbruiken acht de
Raad grievend voor een volwassen ka
tholieke gemeenschap. De Raad vreest
dan ook, dat de eeuwenoude angst van
de Kerk voor alles wat met seksualiteit
te maken heeft, heel sterk bij de tot
standkoming van dit stuk heeft meege-
In een derde serie bezwaren somt de
Raad een aantal gevolgen op, die naar
zijn mening uit deze encycliek zullen
voortvloeien. Zo wordt o.a. bezorgdheid
uitgesproken voor het morele gezag van
de Kerk, het gevaar van gewetenscon
flicten gesignaleerd en gewezen op de
verlammende werking die de encycliek
op een aantal bisschoppen moet hebben.
De Raad vindt het noodzakelijk, dat alle
ruimte wordt gelaten aan de opvattin
gen, die van de encycliek afwijken.
Deze standpuntbepaling van de
Raad is toegezonden aan ruim 80 instel
lingen, die met de betreffende materie
te maken hébben, zoals bijvoorbeeld in
stanties van geestelijke gezondheids
zorg, kruisverenigingen, zusterorganisa
ties van de Raad en het secretariaat
van het Nederlands pastoraal concilie.
Het doopwater was te koud. Johan Friso werd zaterdag gedoopt met enkele
natte vingers van ds. Kater. Sprenkelen kon niet. Dat dacht Willem-Alexander
ook al. Hij keurde onder de plechtigheid het doopwater.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT In Utrecht werden gisteren vele open
(kerk)deuren ingetrapt. In het feestelijk voor kersl-
balls ingerichte gebouw „Ariston" zweefden boven
dien vaak de inconsequenties als kleurige zeepbellen
van stoel tot stoel. Maar er werden ook heel zinnige
dingen gezegd. Op deze nationale slotbijeenkomst van
de bliksemactie „Sleur de kerk uit haar sleur", die
reacties van jongeren moest losweken over het ont-
werp-rapport „Ruimte lot menswording voor de
jeugd". Dit raport zou (maar het werd verworpen)
onderwerp van gesprek moeten uitmaken op het
landelijk pastoraal concilie, dat van 5 tol en met 8
januari in Noordwijkerhout wordt gehouden.
„Ik vind 't een hele prestatie van de vergaderleiding
om uit de chaos van meningen nog een resolutie te
halen, die aangenomen is door 'n grote meerderheid",
aldus bisschop H. Ernst van Breda in een slotwoord.
Kardinaal Alfrink en hij woonden de bijeenkomst bij.
De kardinaal reageerde op een protestresolutie van
een Utrechtse groep. Daarin werd geëist: „Sleur de
hiërarchie de Kerk uit". De kardinaal: „Er staat
gelukkig niet: sleur de hiërarchie de zaal uit, ik
mag dus nog". En na een hartelijk applaus van de
zaal: „In Noordwijkerhout heb ik de merkwaardige
ervaring opgedaan, dat men als twee groepen komt,
het episcopaat en „de overigen", maar dat er steeds
duidelijker van een „samen" sprake is. Ik dacht dat
hier hetzelfde gebeurde".
Helemaal hetzelfde gebeurde er bepaald niet.
Enerzijds wilde men de oude Kerkstructuur vaarwel
zeggen, maar anderzijds wilden sommigen een
telegram sturen aan de Paus om zelf dan eens te
komen kijken wat er in Nederland gaande is. En zo
wilde men ook het Nederlands episcopaat opdragen
zijn Spaanse en Portugese collega's uit te nodigen
het fascisme in hun landen af te wijzen en de
eenheid van Kerk en staat te doorbreken.
Een niet erg strakke, maar wel handig
Jeugd wil niet gezien
worden als aparte groep
vrerende vergaderleiding wist de vele
meningen toch te bundelen in een resolutie, die een
grote meerderheid haalde. Met die resolutie komen
de tien vertegenwoordigers van de jeugd straks in
Noordwijkerhout naar voren.
Resolutie
In de resolutie, samengesteld uit ontwerpresoluties
van Heerlen, Zwolle, Rotterdam en Huis ter Heide,
wordt het zeer noodzakelijk genoemd, dat de Kerk,
zoals die nu bestaat, met haar hiërarchale structuur,
voor overleefd wordt gehouden. In plaats van
een dergelijke Kerk zeggen deze jongeren
levensvatbaarheid te zien in een beweging van
mensen met eenzelfde levensbeschouwing, de
christelijke visie, De Kerk is blijven steken in een
oude, statische maatschappijstructuur, zegt de
resolutie: „We leven nu in een dynamische
maatschappij met een andere gezagsvorm. Ook de
Kerk zal democratisch moeten worden, En omdat
deze jongeren zeggen alleen geïnteresseerd te zijn in
daadwerkelijke acties, verzoeken zij het pastoraal
concilie zich te bezinnen op vragen als: komen wij
als Kerk wel voldoende op voor mensen in
mensonwaardige situaties, zoals eenzaamheid Ln
een bureaucratische welvaartsstaat, heimelijke
discriminatie in de Nederlandse burgermoraal,
vergroting van de kloof tussen de rijke en de arme
landen, bevorderd door otjze politieke laksheid. En
de resolutie stelt tenslotte ook, dat de jongeren over
het algemeen niet als aparte groep gezien en
behandeld willen worden.
Om die laatste reden werd het concilierapport, zelfs
als discussiebasis voor de conciliebijeenkomsten
afgewezen. Hetgeen niet wegneemt, dat de resolutie
zo goed als in zijn geheel in het gewraakte rapport
is terug te vinden.
Sleutelen
Tevreden was waarschijnlijk niemand. „Pas op", riep
een vertegenwoordiger van Maastricht. „Straks
denken ze in het pastoraal concilie nog, dat wij van
mening zijn, dat het voldoende is een beetje aan de
structuur van de Kerk te sleutelen. Maar we moeten
eerst eens de vraag stellen of we de Kerk eigenlijk
wel nodig hebben. Is het dan zo moeilijk het
evangelie radicaal te lezen? Daarna zullen we dan
nog wel zien of we er nog een structuur voor
(moeten) vinden
Ook op deze bijeenkomst leek het erop, dat de
discussieleiding uiteindelijk toch radicaler kritisch
tegenover de huidige Kerkstructuur stond dan de
vergadering. Niet geheel ten onrechte kon drs. Herman
de Lange, een man van de rapportagecommissie,
opmerken: „De jongeren zien kennelijk toekomst
in de Kerk". En de kardinaal vond, dat het feit van
de aanwezigheid van zo'n vierhonderd jongeren
aantoonde, dat men interesse heeft voor de Kerk.
Bisschop Ernst doorbrak alle structuren in zijn
slotopmerking: „De Kerk is daar waar men zich in
het voetspoor van Jezus Christus bevindt".
De vierhonderd leken het ermee eens te zijn.
Uiteindelijk komt ook hun resolutie daarop neer: het
gaat om de inspiratie, niet om de structuur. Hetzelfde
hebben eigenlijk ook de jongeren gezegd, die de
verschillende landelijke bijeenkomsten bezochten.
Ook dat waren er telkens maar weinigen. Vandaar
een van de eerste opmerkingen in Utrecht: „Het
pastoraal concilie zou in de eerste plaats een
onderzoek moeten instellen naar het grote gebrek
aan interesse van de jeugd voor de Kerk".
VRAGEN VAN KAMERLID
Vele ongelukken
bij militaire
oefeningen in
West-Duitsland
(Van een onzer verslaggevers)
EMMEN. Het communistische
Tweede-Kamerlid VV. Kremor heeft de
minister van Defensie gevraagd of het
juist is, dat gedurende de militaire
oefeningen in West-Duitsland, aangeduid
met de naam „Edelmann", zich een
groot aantal ongelukken heeft voorge
daan, waaronder enige met dodelijke
afloop?
Een andere vraag is, of de minister
kan meedelen hoeveel en onder wat voor
omstandigheden Nederlandse militairen
bij deze oefeningen om het leven kwa
men, hoeveel en wat voor andere onge
lukken er plaats hadden en onder wiens
commando c.q. algehele verantwoorde
lijkheid deze ongelukken plaats hadden.
„Is het onder meer juist, dat bevel
werd gegeven om met een AMX-voer-
tuig een bevroren beek over te steken,
zonder dat de betrouwbaarheid van het
ijs vast stond en dat genoemd voertuig
door het ijs zakte en een militair daarbij
om het leven kwam? Is het eveneens
juist dat de organisatie, inclusief die
van de administratie, dermate te wensen
overliet, dat ernstige stagnaties bij de
ravitaillering werden geleden? Hebben
aan genoemde oefeningen ook militairen
deelgenomen, die pas hun eerste oefe
ning hadden voltooid en met andere
militairen bevel kregen 's nachts in
tenten te bivakkeren? Zo ja, is dat ge
bruikelijk?", zo vraagt de heer Kremer.
Het Kamerlid vraagt voorts of de
minister bereid is met spoed een alge
meen onderzoek in te stellen, passende
maatregelen te nemen om herhalingen
te voorkomen en de resultaten van het
onderzoek en eventueel genomen maat
regelen kenbaar te maken.