Sinterklaas... cadeau-idee?
neem iets smsi ®\57 sfl2Öö©[? mee
Man van La Mancha '!'ik ma£vanTros
in grote moeilijkheden terug met
Anke Brokstra
niet geschikt
voor zware
musical rol
mtk
Bronchi letten
Marx Brothers
in draaidoos
VROOM DREESMANN
Winkelcentrum LANGEVOORT Oegstgeest
PAGINA 2
(ADVBRTBNTIE)
(in fraaie geschenkverpakking)
Omgekeerd
kwissen met
iFred Oster
Subsidie voor
scheppende kunst
de Rotterdamse Doelenzaal heeft
het viel niet anders te verwachten
bij menigeen weer de vraag opgewor
pen, waarom de overheid met duur sub
sidiegeld de uitvoering van zulke „wan-
produkten" mogelijk maakt.
Of de gewraakte compositie van de
man die straks waarschijnlijk direc
teur van het Koninklijk Conservatorium
gaat worden, Van Vlijmen, een wanpro-
dukt is, laten we nu in het midden Be
langrijker dan de afkeuring van hen die
tegenover elk a-tonaal stuk vreemd
staan, vinden we het dat de luisteraars
die naar elk goed nieuw muziekstuk ha
ken, Van Vlijmen kritiseren, omdat
hij ditmaal, naar hun gevoel in plaats
van op de weg te blijven, in het moe
ras terecht gekomen is.
Zo vinden we ook belangrijker de
summiere waarderende opmerkingen in
het commentaar van mensen die hun
best gedaan hebben Van Vlijmen te vol
gen, dan de luide bijvalsbetuigingen
van het groepje avantgardistische mu
sici. die in Rotterdam gedaan hebben
alsof er een nieuw meesterwerk gebo
ren was. Een van de intenties van dit
groepje is te provoceren; dat doen ze
niet alleen in hun eigen muziek (al
blijft zelfs dit soms een pogen) maar
ook in hun houding tegenover de mu
ziek van anderen.
MOET men de overheid laken
zij door gemeenschapsgeld zulke din
gen mogelijk maakt?
De gewone burger stelt die vraag dik
wijlswanneer hij kennis neemt van he
resultaat van aanmoedigingssubsidies,
van officiële opdrachten en zi
het in mindere mate van bekronin
gen. En dan is het in de sector van d<
muziek vrijwel niet anders als bij de
beeldende kunst en de literatuur.
Wij geloven dat de overheid hierbij
risico's moet nemen; alleen bij toeken
nen van stipendia kan zij zich baseren
op reeds geconsolideerde kunst. Bij al
le andere vormen van het subsidiëren
van scheppende kunst blijft het afwach
ten wat de opbrengst zijn zal. De
heid zelf behoeft daarbij evenwel niet
te verhelen, dat die opbrengst
tistiek fiasco kan zijn; een kunstenaar
kan nu eenmaal niet beter schrijven,
schilderen of componeren, omdat eer
bijdrage uit de staatskas hem een ze
ker materieel resultaat garandeert.
De zaak ligt des te moeilijker, omdat
doorgaans noch een minister noch
staatssecretaris zelf oordelen kan; de
overheid moet zich goeddeels verlaten
op de mening van hen die zij als ad
viseurs aantrekt. Omdat deze adviseurs
dikwijls direct of indirect bij de schep
pende kunst betrokken zijn, worden ze
onbedoeld en onbewust gemakke
lijk partij; over kunst kan men nu een
maal moeilijk uitsluitend objectief oor
delen.
In het verleden is daardoor vaak, in
binnen- en buitenland, bij overheidssub
sidies de fout gemaakt, dat de ware be
tekenisvolle scheppers en scheppingen
niet werden onderkend. Vandaag gelooft
men waarschijnlijk te vlug dat iets „pro-
fetentaal" is. Maar men mag daarom j
de kwestie van de overheidssubsidie als
I instituut niet in twijfel trekken.
GAAT men proberen een soort van
balans op te maken van het rende
ment bij deze overheidssubsidiëring,
dan moet men dat ook anders doen als
in geval van huizenbelegging of een cur-
;us machineschrijven. De overheid weet
dat haar subsidiebeleid gedeeltelijk een
stuk experiment is. Experimenten mis
lukken vaak; in de jaren dat de over
heid op het gebied van het cultuurbe
leid zich actiever is gaan weren, is er
dan ook al een behoorlijke zolder vol
gesubsidieerde literatuur, beeldende
kunst en muziek die daar als fiasco vei
lig opgeborgen ligt.
Men kan dit betreuren, maar men
moet zich niet eraan ergeren; hetzelf
de beleid heeft ook goede scheppingen
mogelijk gemaakt en de mislukkingen
zijn in zekere zin de prijs daarvoor.
Men kan de overheid in het algemeen
niet een eenzijdige instelling verwijten;
wel hun die de overheid via haar advi
seurs in bepaalde richtingen zouden wil
len dwingen.
Dit zijn dan meestal degenen die
zelfs juichen, wanneer er niets te jui
chen valt of die al weglopen bij het
eerste geluid dat hun oren en hun geest
niet verwerken kunnen. De hele cultuur
geschiedenis leert dat kunst voortspruit
uit de gemeenschap waarin ze ontstaat,
door diezelfde gemeenschap zeer
uiteenlopend ervaren wordt. De over
heid kan hierin onmogelijk een beslis
send woord spelen; de oordelen waarop
zij haar beleid baseert, zijn vaak even
labiel als die van de gemeenschap na
mens welke ze optreedt.
N die zin is het zelfs vanzelfsprekend
dat de overheid bij haar subsidiebe
leid op fiasco's en zeer divergente me
ningen stuit. Zij maakt haar beleid al
waar, wanneer het de charletans van
de serieuze kunstenaars weet te onder
scheiden. En zelfs in dit opzicht kunnen
achteraf wel eens grote vergissingen ge
maakt blijkei. te zijn.
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Momenteel worden er
door de AVRO-televisie proefopnamen
gemaakt voor een nieuw quiz. In dit
tv-programma, dat de werktitel „keer-
quiz" meekreeg zal regisseur Fred
Oster het spel voor de camera's pre
senteren. De quiz wordt gespeeld met
drie deelnemers, die steeds een bepaald
antwoord krijgen voorgelegd en na le
zing daarvan de vraa^, moeten raden.
In dit spel wordt dus de omgekeer
de volgorde gebruikt, welke men bij
andere tv-spelletjes toepast.
De deelnemers worden voor een groot
bord geplaatst met 24 VAKJES, WEL
resp. een geldswaarde van 10, 20, 30
40 en 50 gulden aanduiden. Daarop
corresponderen de antwoorden, welke
Fred Oster aan de kandidaten voorlegt
en waarbij zij de vragen moeten raden.
Wie het eerst de vraagstelling weet,
drukt np een knop en mag de vraag
formuleren. Is de vraag goed dan
krijgt hij het geldbedrag, dat daarmee
correspondeert. Is de vraag onjuist, dan
wordt dit geldbedrag afgetrokken. In
onderlinge competietie moeten de drie
deelnemers proberen een zo hoog mo
gelijk bedrag te winnen. Wie aan het
einde van het half uur uitzendingen
het meeste geld heeft vergaard, gaat
over naar de volgende ronde. Maxi
maal kunnen de deelnemers 2250 gulden
winnen. De eerste uitzending van de
ze „keer-quiz" vindt plaats op zater
dagavond 21 december.
Het Leids Academisch Kunstcentrum or
ganiseert in het trappenhuis van het
Academiegebouw van de Leidse Uni
versiteit de eerste eenmanstentoonstel-
ling van sereens van de te Edam wo
nende kunstenaar Bert van den Oever.
De tentoonstelling duurt tot en met
vrijdag 27 december.
In het Prentenkabinet van het Stedelijk
Museum te Amsterdam wordt van 4
december tot en met 19 januari een
tentoonstelling gehouden van tekenin
gen van Jean Ringuely.
.1..1 i i Kraaykamp
andere partners
AMSTERDAM. Nauwelijks één maand voor de première van Paul Keijzers
nieuwe musicalproduktie „De man van La Mancha" zijn er grote moeilijkheden
ontstaan. De Amerikaanse regisseur Richard Altman acht een van de hoofdrol
speelsters. Anke Brokstra niet de geschikte persoon om de zware rol van Dulcinea
te vervullen. De ontslagprocedure is in handen van een advocaat gegeven. Het is
de bijrollen was gecontracteerd i
Er zijn veel technische moeilijkheden
ontstaan door dit incident. De première
op 2a december zal echter in de beste
vorm doorgaan, werd ons verzekerd.
Tijdens ons gesprek met Anke Brokstra
in de bus naar de Duitse uitvoering van
deze musical in Berlijn, waarvan we uit
voerig melding maakten, werd het al
duidelijk, dat deze opgave voor haar een
zeer zware zou worden. Twaalf keer was
ze naar de voorstelling in Wenen gaan
kijken voordat ze haar beslissing nam.
Het oergeweld dat de Oostenrijkse actrice
Blanche Aubry tentoon spreidde lag haar
niet. Zij stelde zich voor een trotse
Spaanse vrouw te spelen, die in de ge
vangenis bij Don Quichot tot prostituee
verwordt. Duidelijk is Richard Altman
een andere mening toegedaan. Anke
Brokstra die eerder verbonden was aan
het operagezelschap ..Forum" nam
acteer- en balletlessen om deze rol vorm
te kunnen geven. Altman zag echter zijn
intenties niet waargemaakt. Gedurende
het laatste weekend heeft hij het nog
eens op allerlei manieren met haar door
genomen, maai hij zag zich toch genood
zaakt om het ontslag aan te zeggen
„Een moedige daad", zeggen insiders
Enid Blyton
overleden
LONDEN (Reuter) De Britse
schrijfster van kinderboeken Enid Bly
ton is donderdag in Londen overleden
Haar leeftijd heeft ze altijd geheim we
len te houden, maar volgens een ver
zorgster was ze de zeventig gepasseerd.
Ze schreef meer dan vierhonderd kin
derboeken, die in 93 talen en dialec
ten zijn uitgegeven. Veel verhalen van
haar werden gebruikt in strips voor
weekbladen en voor televisieuitzendin
gen. Van haar hand verschenen onder
meer „The Secret seven", „Famous fi
ve" en „Noddy, the naughest girl in
school".
In de laatste jaren heeft het werk
van Enid Blyton aan veel kritiek bloot
gestaan, omdat haar verhalen zoetsappig
zouden zijn en niets zouden bijdragen
aan de verruiming van de geestelijke
horizon van het kind. Haar boeken ver
dwenen daarna uit leesbliotheken in
Engeland, Australië, Nieuw-Zeeland en
Zuid-Afrika.
Kunstdiefstal
in Triest
TRIéST (AP) Uit het üuino kas-
teel iu de omgeving van Triést is in de
nacht van woensdag op donderdag een
aantal schilderijen gestolen, waaronder
een Blauwe Madonna van de Vlaamse
meester Pleter Brueghel. De politie stelt
de waarde van de kunstschatten op hon
derden miljoenen lires. Alleen al dr
waarde van de Brueghel wordt op meer
dan 100 miljoen lire (bijna 600.000 gul
den).
Verder werd een stuk van een oud-
Romeins muurreliëf uit Pompeiï gesto
len, dat door zijn zeldzaamheid van on
schatbare waarde is.
De kunstwerken behoorden tot dc par-
ticulierc collectie van de Italiaanse
prins Raimondo dl Torre e Tasso, dr
eigenaar van het 19e-eeuwse kasteel dat
op dc rotsen bij de Adriatische kust
is gebouwd. De prins is telefonisch in
Parijs, waar hij gewoonlijk de winter
doorbrengt, op de hoogte gesteld.
De politie heeft de lijsten van de ge
stolen schilderijen in de kasteeltuin ge
vonden. Aangenomen wordt dat de die
ven over de tuinmuur zijn geklommen
t mi met een koevoet een deur hebben
geforceerd.
met munt in fraaie decoratieve
opengewerkte rand gezet.
14 Karaat goud.
Normale
waarde 32.50.
Als eendagsaanbieding
Parterre.
(Van onze omroepcorrespondent)
Het ligt in het voornemen van dc pro
grammaleiding der AVRO-televisie om
met ingang van januari 1969 weer te
starten met vier weekendshows, waar
in Johnny Kraaykamp dc hoofdrol zal
Aangezien Rijk de Gooyer onder con
tract staat van de TROS en niet mag
meewerken aan AVRO-programma's
tenzij deze shows door AVROen TROS
in co-prodiktie zouden worden gemaakt,
hetgeen door de AVRO is geweigerd,
zal Kraaykamp straks in elke show een
nieuwe partner krijgen. Bovendien zal
Kraaykamp zélf mogen meewerken aan
deze productie van deze tv-shows en
behulpzaam zijn bij het kiezen van ge
schikte tegen spelers(sters).
/ADVERTENTIE)
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
Gisteravond bedachten we ineens dat
er op het scherm weliswaar heel wat
te zien valt dat in het thrillergenre
valt, maar dat de eigen produkties
daarbij niet het aandeel innemen dat.
geloven wij, beantwoordt aan de inte
resse die bij dc kijkers voor bet genre
bestaat. Maigret is natuurlijk een goe
de uitzondering maar daar houdt het
dan ook zo'n beetje mee op.
Rede voor ons om blij te zijn met Mi
chael Bretts ..Sleutels", ons gister
avond dooi KRO-tv geboden. De opzet
was bijna „klassiek": een aantal figu-
j ren opvoeren die allemaal een motief
hebben, vervolgens de moord en ten
slotte de slimm° inspecteur die de da-
dei aanwijst In de uitwerking zette de
i auteur weliswaar twee motief-geladenen
..buiten spel" (de man die het lijk ont
dekt en de directiesecretaresse die bo-
j ven elke verdenking werd gehouden),
I maar er bleef voldoende over om de
spanning gaande te houden.
Peter Holland regisseerde. Hij zorgde
voor een goede, realistisch aandoende
l vormgeving. Maar omdat hij zijn be
zetting gezocht had in spelers van, la
ten wij zeggen, hel „tweede garni
tuur" had hij er wat de dialoogregie
betreft wel wat harder (langer?) op
mogen werken. Dc spelers leken alle
maal behoorlijk voor hun laak bere
kend. maar het leek óók of zij wat rc-
petitictijd te kort gekomen waren om
dc scherpte puntjes helemaal bij tc slij-
Dat laatste beurt in heel sterk bezette
spelen óók wel. Dan zorgt het gerouti-
neerde vakmanschap echter ervoor dat
dit overspeeld wordt. Gisteravond vie-
j len er nogal eens steekjes. Overigens
niet zoveel dat de opvoering r mee ddor
Altman zegt: „Ik wil een uitvoering van
deze musical, die geheel verantwoord is.
Er is een plafond te bereiken, dat voor
mij nog niet hoog genoeg is". Met de
rollen van Guus Hermus als Don Quichot
en Lex Goudsmit als Sancho Panza zijn
geen moeilijkheden
Reserve
Het ontslag brengt wel verschillende
juridische problemen met zich mee. Anke
Brokstra heeft zich daarom tot haar
advocaat gewend. Paul Keijzer was gis-
teren niet bereikbaar. Hij vertoeft in
New York. Carry Tefsen. die was ge- j
contracteerd voor de rol van Antoinette,
had de rol van Dulcinea al ingestudeerd
als „understudy" van Anke Brokstra. Zii
werkte o.a. mee in Anatevka en Olivier
Zij was verbonden aan het cabaret van
Jaap van der Merwe en Wim Kan
„Daarom zal ei geen vertraging on
treden", zo meende gisteren de leiding
van deze musical.
Vertraging
Wel treden vertragingen op bij de
publiciteit. Zoals bekend timmert Paul
Keijzer nogal aan de weg. In Berlijn liet
hij van de Nederlandse cast in het decor
van de Duitse uitvoering aan de
Kurfürstendam in één dag 1200 foto's
maken. Ongeveer 75 procent van deze
foto's zijn waardeloos geworden, omdat
Anke Brokstra er op staat als Dulcinea.
Deze foto's zijn reeds gezonden naar de
geïllustreerde bladen, die in ons land
verschijnen en moeten nu worden terug
genomen. De affiches moeten opnieuw
gedrukt worden. De programmaboekjes
herzien worden enz. Er is zowel bij de
spelers als bij de publiciteitsafdeling een
verwarrende situatie ontstaan. Maar
Richard Altman houdt zijn hoofd koel
Hij zegt zeker te weten, dat de première
op 23 december zal klinken als een klok.
NTS
18.15 uur:
Samenvatting
FenerbacheAjax
(STER-
reclameuitzcndingen om
18.55, 19.03, 19.56 en 20.16)
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
NCRV:
19.06 uur:
programma
NTS:
20.00 uur:
Journaal'
NCRV:
20.20 uur:
Hier en nu,
20.45 uur:
Joop Doderer Show-,
amusementsprogramma
22.30 uur:
Doen wat je kunt.
documentaire
NTS:
22.55 uur:
Tweede journaal
TELE AC:
23.00 uur:
En France avec
Nicolas
NEDERLAND II
(STER-
reclameuitzendingen o
18.55 cn 20.16)
NTS:
18.50 uur:
De fabeltjeskrant
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Scala, magazine
20.00 uur:
Journaal
VPRO:
20.20 uur:
22.00 uur:
Lou Rawls.
muziekprogramma
NTS:
22.20 uur:
Tweede journaal
Televisie morgen
TELE AC:
9.30 uur:
10.00 uur:
Noten en tonen
10.30 uur:
Kijk eens wat ik zeg
11.00 uur:
En France avec
Nicolas
NTS:
16.00 uur:
Nieuws in het kort
VARA:
16.02 uur:
Dagje ouder,
be j aa rdenprogramm a
17.00 uur:
Pipo de clown, tv-spèl
De met aangegeven programma's zijn kleurentelevisieprogramma's.
HILVERSUM I
The Marx Brothers hebben nooit de
wereldberoemdheid gehad van een Lau
rel en Hardy hun vaak onvertaal-
bere woordgrappen wierpen een taal-
bariëre op maar zij mogen als team
toch even hoog worden aangeslagen
als de „grote komieken uit de jaren
twintig: Chaplin. Keator Harold Lloyd
I en Harry Langdon. Bij de komst van
de geluidsfilm van dc planken op
Broadway naar het witte doek ge-
haald. demonstreerden zij meteen een
heel eigen stijl: een in hoog tempo
gebrachte dosis /.eer bizarre humor,
doorspekt met ..wise cracks".
In,
programma
TROS:
I 22.30-23.55 uur:
Nieuws - nieuwer -
nieuwst, magazine
HILVERSUM II
VARA:
21.00-22.30 uur:
Italiaans Operaconcert
22.55-23.55 uur:
Bundespressebal 1968
muziekprogramma
j Laurel en Hardv zijn heden ten dage
volkomen in, en dat zal met The Marx
Brothers, waaraan Simon van Collem
vanavond weer een „Oude Draaidoos"
wijdt, ook wel eens zo kunnen zijn.
I (Ned. II 20.20-21.00 uur).
Het merkwaardige bij de genoemde
komieken is. dat hun werk lang niet
zo verouderd is als de ..serieuze"
films uit dezelfde periode. De humor
i is ook heden ten dage nog herkenbaar,
i en wordt nu zelfs misschien nog meer
gewaardeerd. De (drie) Marx Bro
thers zijn als kwartet begonnen bij de piesseball 1
filmmaatschappij Paramount. Daar
kwamen zij als Groucho, Harpo. Chi-
co en Zeppo. I keerswenken. 18.40 Gran
Halverwege de dertiger jaren stapten
Radionieuwsdienst
HILVERSUM I:
7.00. 7.30, 8.00. 8.30. 12.30,
18.30, 22.30, 23.55
HILVERSUM II:
7.00. 8.00. 11.00. 13.00.
16.00, 18.00. 19.30. 22.30.
23.55
HILVERSUM III:
Elk heel uur vanaf 9.00
RADIO
PROGRAMMA
I Overheidsvoorlichti
van Volksgezondheid, dr.
iga. Onderwerp: Het advies
HILVERSUM I
de*"christelijk H
VRIJDAG
[402 m) NCRV: 18.00
ederen. 18.19 Uitzending van
de wereld: wekelijkse
licht gevarieerd platenproqi a
i Actualiteiten. 19
i Stereo: Lichte
soliste. 19.45 Wijd
gezag, lezing. VPRO: 18.30
NED (324
de drie eerste van Paramount
naar MGM waar zij in Irving Thai-
I berg 'n producent vonden die hen wei -
I kelijk „coachte". Hij leidde hun werk
in goede filmische banen, lette op een
perfecte liming van de filmgrappen en
op een juiste dosering ervan over de
gehele film. Hun meest bekende films I
dateren dan ook uit die periode Het 1
zijn: „Een avond in de opera" en
..Een dag op de renbaan".
De drie speelden en waren In hun films
volkomen verschillende typen: Grou
cho liep er rond als een fors besnorde
vrouwenjagende spraakwaterval, Chi-
co speelde dan de gebroken Engels
pratende Italiaan en Harpo met de
krulletjes zei helemaal niets. Een defi
nite geven van de Marx Brothershu-
mor is bijna ondoenlijk. Het best zou
men ze kunnen vergelijken met de hu
mor van de Beatles in „A hard day's
night" en „Help". Er draaft altijd wel
'n aristocratische dame van middelba
re leeftijd (Margaret Dumont) in de
film mee. die dan het mikpunt van al
lerlei beledigingen en grappen is.
Van het trio is alleen Groucho nog in
leven. Hij speelde enige tijd geleden
nog mee in de film die Otto Preminger
maakte over—_ hippies. Groucho is 75,
maar hel leeftijdsverschil zal wel zijn
weggevallen.
'AlJe.
HILVERSUM
weerbericht, i
9.00 Theologische etherleergar
na. Aansluitend:
trijd. 10.55 Kunst-
ingsagenda. 11.00
12.26 Mededelingen t.b.v. land-
Magazine. KRO: 17.31
legende schijven: pla-
:ekblad met veel plaatjes.
NRU16.30 Bezig met
lezing. HIRO: 17.00 HIRO-
VPRO: 7.54 Deze dag. VARA:
Aansluitend: Van de voorpagl-
0. 135: gevarieerd programma.
ropese kroniek. 11.45 Met naald
licht grammofoonmuziek. 12.15
ïst (gr). 12.26 Mededelingen
sportuilzending. 13.00 Nieuws.
HILVERSUM III (240 m en FM-
KRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Djinn:
12.00 Nieuws. 12.03 Sklvatoon:
over nieuwe langspeelplaten, ts
Ichtvoetlg: licht platenpi
critisch beluisterd. 17.01
lelijkse sportsli
BRUSSEL NED (324
12.03 Lichte muziek
richt, mededelingen,
Buitenlands persoverzicht. ib.uu i\i
weerbericht en dagklapper. 13.15 Llchtt
15.03 Grammofoonrr
isleorgelricltal. 17.00 Nieuv
ADVERTENTIE
Moderne winkels, goede parkeer
gelegenheid
DAT heeft het
