Sprint nog te zwak voor
hoge plaats in klassement
NIEUWVEENSE WILLY BURGMEYER
VERWACHT DAT OOK IN GRENOBLE
DE GROTE DRIE VOOR HAAR FINISHT
.DE
van
RUITERS"
Aristophanes
PROGNOSE
nederland 12+8
Orgelbouwer Jac. v. d. Linde (58)
ZATERDAG 9 NOVEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Als buitenstaander valt je de
hechte gemeenschap in een
dorp als Nieuwveen op. Men
sen, die elkaar in de Dorps
straat opzoeken, een praatje
maken en de laatste nieuwtjes
door het dorp laten gaan. Als
je als „vreemde eend in de
bijt" langs die over allerlei
wissewasjes pratende men
sen rijdt, voel je alsof het ge
sprek direct geheel over jou
gaat. Je neemt meteen aan
dat iedereen iedereen kent.
Een naam als Willy Burg-
meyer moet een wel zeer be
kende klank hebben, maar je
wordt erg teleurgesteld als
je na enkele malen informatie
te hebben ingewonnen nog
steeds in de kou staat, totdat
je tot de ontdekking komt dat
„het huis naast de woonboot"
op die weg staat waar je al
eerder geweest bent.
Kees Broekman heeft meisjes
sinds kort onder zijn hoede
Willy Burgmeyer, wier populariteit in Nieuwveen toeh
niet zo groot is als wij wel aannamen, is niet het type
meisje dat je je als wedstrydschaatster voorstelt. Een
kunstrjjdster zie je veel eerder in haar. Haar tengere
postuur (1.65 m. en 60 kg.) lijkt uitermate geschikt voor
een pirouette of een axel. 21-jarige Willy is een van de
weinigen uit deze streek die zich toch aangetrokken voelen
tot de 500, 1000, 1500 en 8000 meter, ongeacht of „men"
er nu een mannensnort in ziet, ja of nee.
Enkele weken geleden zijn de eerste streken op de
.vloer" van de Jaap Edenbaan weer gemaakt. Kees
3roekman is de nieuwe coach, die de meisjes naar de
successen moet leiden. Of, liever gezegd aan de top moet
houden. Want wie herinnert zich niet de gouden triomfen
van Carry Geyssen en Ans Schut in Grenoble waar zo'n
triest einde kwam aan het „tijdperk Zwanenburg"?
„Carry heeft in Grenoble haar hart willen luchten. Zwa
nenburg is een aardige vent. Ik wil helemaal niets over
hem zeggen, maar hij bemoeide zich weinig met ons. Wy
woonden gescheiden. Aan de ene kant van het dorp de
heren, aan de andere kant de dames. Je had dus weinig
contact. Als wy naar een beattent gingen ging Zwanen
burg niet mee. Hij was te oud daarvoor. Als je zolang van
huis bent en je bent met vijf meisjes dan wil je contact.
Carry heeft dat er allemaal uitgegooid. Dat moet ze niet
doen. Vooral niet tegen journalisten." Willy Burgmeyer
distancieerde zich daarvan, bescheiden als ze is. Ze liet
het aan de „grote drie" over: Carry, Stien (Kaiser) en Ans
Schut. Over Kees Broekman kan zy nog weinig vertellen.
Wel zegt zij: „Ik geloof dat het wel goed is dat er iemand
anders komt. Iets nieuws is wel goed".
Klierkoorts
Voor het seizoen begint heeft Willy al met pech te kam
pen gehad. Tijdens de zomer kreeg zij last van klierkoorts
en klaagde zij over rugpijn. Haar conditietraining in Over-
veen onder leiding van Holleboom moest zy onderbreken.
Haar vakantie schoot er bij in. Haar baas vond de onder
breking van een maand voor de Olympische Winterspelen
al lang genoeg. Ook moest zij weer opnieuw beginnen.
Haar dageiykse fietstocht naar kantoor in Uithoorn is
echter een goede oefening, en zorgt er wel voor dat zy
zich niet al te veel verwent. Maar of zij nog vier jaar zal
wachten alvorens te gaan trouwen, zoals een collega on
langs schreef? „Nou, dat kan toch niemand van mij ver
langen. Dan zou ik geen verkering moeten nemen". De
voorzitter van de Langeraarse ijsclub de heer Hydra zou
dat graag wensen. Willy zou dan in die 4 jaar gemakkelij-
kerdoordringen tot de top, waar zy momenteel tegenaan
De heer Hijdra heeft haar in 1963 voorgedragen bij de
KNSB. In die strenge winter, toen veel talenten zich
aandienden bleef ook Willy Burgmeyer niet verscholen.
Op de poldersloten, waaraan in Nieuwveen en omgeving
geen gebrek is, greep zij in die strenge winter haar kans: „In
het algemeen komen meisjes uit deze streek niet gauw
naar voren. Het zijn voornameiyk meisjes uit Amsterdam,
die bij de selectie zitten. Die kunnen naar een ijsbaan.
Vandaar dat weinigen uit deze omgeving naar voren ko
men. Je zou hier ook een baan moeten hebben".
Zelfdiscipline
Zolang er geen kunstijsbaan is zullen velen alleen by
strenge vorst de kans krijgen hun noren onder te binden.
Alhoewel Willy dus in een bevoorrechte positie verkeert
zou zij toch nergens zijn als zij niet een grote dosis zelf
discipline opbracht. De conditietraining onder leiding van
Holleboom is sinds kort vervangen door de praktische in
structies van Broekman. Dat ze nu weer op het ys staat
wil echter helemaal niet zeggen dat haar trainingen ge
heel op bevroren vlakte plaats vinden: ,,'s Avonds na myn
werk in Uithoorn, waar ik typiste ben, ga ik om half
zeven trainen. Hier in Nieuwveen. Ik ben wel eens bang
in het donker, maar dat gaat toch wel. In half mei was
het eerst lopen. Duurlopen. Je moet dan eerst in condi
tie komen. Daarna ga je 800 en 600 meter lopen. Ten
slotte wordt het tempolopen en schaatsoefeningen. Nu
krijg je een schema, dat je zelf moet afwerken. Daar wordt
verder helemaal niet naar gekeken. Ik loop twee ronden.
Het dorp rond. Je trekt sprintjes en wisselt het zoveel
mogelijk af". Zo groeit Willy Burgmeyer naar het nieuwe
seizoen toe. Een seizoen waarin zy nu echt wil doorbre
ken. Door „die muur van sterren", waar zij vorig jaar nog
zo tegen aankeek. Haar sterkste afstand is de 3000 m. In
Grenoble greep zij er een vyfde plaats mee. Haar beste
tyd op deze afstand liet zy in Inzeil afdrukken: 5.02.8. Als
klassementsrydster moet zij echter ook de andere afstan
den goed kunnen beheersen. En dat ontbreekt er nu juist
nog aan. Zoals de 500 m. die zij nog te traag aflegt. Vorig
jaar was zij veelvuldig in Friesland te vinden. Tussen de
kortebaanrydsters. 100 m. Een minimale afstand. „Voor
ik goed en wel besefte dat er geschoten was had myn
tegenstandster al een flinke voorsprong", vertelt Willy
over haar eerste mini-rit. Daarna lette zy wel beter op en
trachtte zy ook „in het schot te vallen". Hoewel zy tegen
de rappe Friezinnen niet was opgewassen, scherpte zy er
haar sprint mee. In Grenoble hoopt zy er straks by de
wereldkampioenschappen profyt van te trekken. Als zy
wordt afgevaardigd natuuriyk. Zonder te roken en te drin
ken, maar met laat naar bed gaan („Ik ben ervan over
tuigd dat dat niet hindert") hoopt Willy Burgmeyer deze
idealen in dit snel naderby komende seizoen te realiseren.
J. A. J. P.
UNICEF-comité
Leiden geinstalleerd
Het Regionaal UNTOEF-Comité voor
Leiden en omgeving is gisteravond in
de koffiekamer van het Stadhuis offi
cieel door de heer J. Eggink, secretaris
van de Stichting Nederlands comité
UNICEF, geïnstalleerd. Het ere-voorzit-
terschap van het RUC Leiden en Omge
ving 7,al worden bekleed door mevr. N.
A. den Haan-Groen, terwyi mevr. J. G.
J. Verhey van wyk-Roem als voorzitster
zal fungeren.
Voor de heer Eggink het RUC instal
leerde, gaf hy een overzicht van de al
gemene zaken en werkwyze van het
Kinderfonds van de Verenigde Naties.
Het doel van de UNICEF is, kinderen
in ontwikkelingsgebieden te helpen op
groeien in een dermate gunstig leef
klimaat, dat zij later zelf hun land kun
nen helpen bij zyn ontwikkeling.
UNICEF is geen uitvoerend orgaan,
maar een fonds, dat stimuleert en helpt
en dat haar middelen voor een groot
deel krygt van regeringen (75%), maar
ook van particulieren (25%).
In elk land is een nationaal comité,
dat het werk delegeert naar regionale
comité's, die zich o.m. bezighouden met
kaartverkoop, voorlichting en propa
ganda.
Het bestuur van het Regionale UNI-
CEF-Comité voor Leiden en omgeving
wordt verder gevormd door: mevr. I.
van Klaveren-Noordbergen secretares
se), mevr. A. C. Bos-Parée (admini-
stratrice-penningmeesteressemevr. B.
Ph. Tideman-de Vries, mevr. C. M. Al-
tink-Bruggeman, mevr. G. G. ter Cock-
Krikke, mevr. H. M. Korthals-Steen,
mevr. J. C. Stuut-v. Zijl, mevr. H. J.
Zwannenburg-den Older en de heer P.
Groenhart (alle leden).
Onzinnig gebracht door
Arena/Nieuwe Komedie
Jeugdaktie heeft gisteren de toneelgroep
Arena/De Nieuwe Komedie onder regie
van de Griek Minas Christidis het klas
sieke bUjspel „De Ruiters" van Aristo
phanes gebracht.
Regisseur Christides is volgens het pro
gramma in film-, radio/TV- en toneel
wereld van zijn vaderland geen onbeken
de, Na de staatsgreep in 1967 verliet hij
zyn land, omdat hy weigerde te werken
onder het bewind van de Junta.
hebben geschreven, zijn er elf bewaard
gebleven. Hy schreef over in zyn tyd on
derwerpen en hieronder neemt „De Rui
ters" als het meest politieke van zyn
werken een voorname plaats in.
Hy stelt er Cleonas, een leerlooier en te
vens heerser in het democratische Athe
ne, een eerzuichtig en op macht belust
man, in aan de kaak. Hy maakt hem be-
lacheiyk en beschuldigt hem van alles
wat slecht is in Athene. Het stuk, zoals
de toneelgroep het gisteren bracht, is
vertaald door Dogi Ruganl naar een be
werking van Charles Cordier. De taal is
van deze tyd en vrij ongekuist. De cos-
tumering van Frank Raven doet meer
denken aan die van een circus-clowns-
nummer dan van een (zij het soms min
of meer aangepast) klassiek-grieks spel.
Mï
dat daargelaten en dan ook nog
daargelaten de opvatting om het spel
min of meer in onze tyd te plaatsen. Wij
zouden daar nog vrede mee hebben, in
dien het spel er dan ook naar was
weest. Het werd nu een waanzinnige
toning van schreeuwen en trekkebekken
en sterk overtrokken „humor". Het
ge wat nog dragelijk was, was de
van de ruiters, maar dat werd weer te
niet gedaan door de erbarmeiyke mise
en scène, waar meerdere z.g. amateur
regisseurs beter raad mee geweten zou
den hebben. De enige acteur, die er bij
tyd en wijle nog wat van terechtbracht
was John Soer, maar ook hij ontkwam
by lange niet aan de algemene malaise,
wy kunnen sympathie hebben voor het
initiatief van K O en de LJA om het
middelbare schoolpubliek kennis te la
ten maken met klassiek toneel. Maar om
dat te laten doen in deze vorm is onzin
nig. Dat het jeugdige publiek na afloop
toch frenetiek applaudiseerde doet daar
niets aan af
W. PRINS.
TWEEDE KLASSE A
RVC—Alphen
Blauw ZwartHBS
DERDE KLASSE A
LugdunumSpel. Lisse
CeleritasRKAVV
Van NispenONA
TeylingenArchipel
VIERDE KLASSE A
BMTConcordia
RijpweteringWarmunda
DOCOS—VTL
AlphiaSJZ
Nic. BoysDOSR
VIERDE KLASSE B
WSBWassenaar
ASC—DSO
VIERDE KLASSE C
MoerkapelleBodegraven
WoerdenBGC. Floreant
ESTOMoordrecht
LEIDSE VOETBAL BOND
EERSTE KLASSE
RouwkoopAltior
ZLCStompw. Boys
Alph. BoysUDO
MMOSVLV
St. Bernardua—Foreholte
TWEEDE KLASSE
VNA—Wet. Boys
Unitas L.Meerburg
Or. GroenWO A
KRVVNL
LDWS—Leidse Boys
MIDDELEEUWS LATIJN
Prof. dr. Huygens
aanvaardde ambt
In het Groot Auditorium van de
Leidse Universiteit heeft prof. dr. R.
B. C. Huygens gistermiddag het ambt
van hoogleraar in het middeleeuws
Latijn aanvaard met een oratie, getiteld
„Zoeken en vinden."
Prof. Huygens memoreerde, dat
de loop der eeuwen een groot aantal
middeleeuws-Latijnse teksten en hand
schriften verloren is gegaan, waarbij
hy een aantal oorzaken daarvan aan
gaf. Andere teksten gelden als ver
loren, maar het is mogelijk, dat ze
nog ergens in bibliotheken op ontdek
king liggen te wachten. Prof. Huygens
achtte het mede tot zijn taak te be
horen, zoveel mogelijk van deze tek
sten terug te vinden en uit te geven.
Bij het zoeken daarnaar komt men
voor allerlei problemen te staan, zoals
anonieme overlevering, ten onrechte
aan bepaalde auteurs toegeschreven
teksten en de vraag, of men met auto
grafen, dat wil zeggen door de auteur
eigenhandig geschreven teksten,
doen heeft. In dit verband behandelde
prof. Huygens enkele interessante wer
ken met name. terwijl hij tevens in
ging op de bij het onderzoek gebruikte
methoden en hulpmiddelen. De tekst
van de oratie van prof. Huygens is
uitgegeven door Tjeenw Willink N.V.
te Zwolle.
KINDERZEGELACTIE START
Z.-H. IJSBOND
75 JAAR
De Zuid-Hollandse Ijsbond, het ge
west Zuid-Holland van de KNSB, her
denkt op zaterdag 16 november a.s. zyn
75-jarig bestaan. Van 11.00-12.30 zal er
een vergadering worden gehouden, ter-
wyi er van 15.00-17.00 een receptie zal
zijn in het hotel-restaurant „Florida"
aan de A.P. van Neslaan 1 te Boskoop.
ZOETERWOUDE-H.R.
OUD-PAPIER AKTIE
De oud-papier aktie, die het Tamboer
en Pypercorps „De Ryntamboers" de af
gelopen maanden heeft georganiseerd is
dezer dagen afgesloten en heeft het
mooie bedrag van 110,-opgebracht,
waarvoor nieuwe instrumenten kunnen
worden aangeschaft.
De actie Kinderpostzegels start ook
in Leiden a.s. dinsdag 12 november.
De zegels worden verkocht in het post
kantoor aan de Gerestraat vanaf die
die datum tot 31 december, dagelijks,
behalve zaterdag en zondag, van 10
tot A uua
Dinsdag halg 9 zal burgemeester mr.
G. C. v. d. Willigen de eerste zegels
kopen en daarmee de actie openen.
Het actie-comité verzoekt voorts de
bedrijven, die nog hebben vergeten de
toegezonden bestelkaarten ingevuld te
retourneren, dit alenog te doen.
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUV1
Beter een klein pijporgel dan
zo'n kreng van ii electronisch
Het eerste, waar Ik aan denk,
als ik het woord orgel hoor, is
natuurlijk een pijporgel. Een
elektronisch orgel is geen orgel
Bij zo'n orgel worden de tonen
kunstmatig voortgebracht. Het
spreekt altijd een beetje ploffe-
rig aan. Ploep, ploep, ploep. Het
geluld straalt niet. Dat is dood.
Ik kan me indenken, dat je voor
studie thuis, waar je geen pijp
orgel kunt hebben, die dingen
wel gebruikt, maar niet in een
kerk.
Orgel is voor mij altijd nauw
verbonden met een kerk of een
concertzaal. Daar moet je toch
wel een instrument hebben,
dat je wat doet. Elektronische
orgels worden ook maar heel
weinig geplaatst. Het leuke van
de zaak is, dat verscheidene
kerkgenootschappen, die een
elektronisch orgel hebben ge-
gehad, al gauw weer overgaan
op een pijporgel. Ze zeggen:
zo'n ding gaat ons kostelijk ver
vervelen. Je wordt er beroerd
van. We gaan gauw weer spa
ren voor een echt orgel.
Een aardig voorbeeld is de Her
vormde kerk „De Hoeksteen" in
Uithoorn. Daar hebben we in 1965
een tweeklaviers orgeltje geleverd.
Daar zou eerst ook een elektronisch
orgel komen, want de bouwkosten
waren zo hoog opgelopen en een
orgel is bij kerkbouw altijd het sluit
stuk. Hoe hoger de bouwkosten, hoe
lager de prijs van het orgel. Enfin,
de organist, de dominee en nog een
paar mensen hadden er hard voor
geijverd een pijporgel te krijgen.
Wij kregen de opdracht. Nu hadden
we een paar jaar geleden in Geldrop
net zo'n orgel neergezet en 't hele
gezelschap daarheen om het te be
luisteren en te bekijken. Maar ze
kregen ook de opdracht mee daar
vlakbij in het plaatsje Nunen te
gaan, want er stond zo'n prachtig
elektronisch orgel in de r-k. kerk.
In Nunen werden ze aan de deur
van de kerk ontvangen door de
pastoor, die zei: mensen, ik wil
me nergens mee bemoeien, maar
beginnen jullie er alsjeblieft niet
aan. Bij ons staat het nu negen
maanden en er wordt bij ons veel
minder gezongen dan bij jullie, maar
wij zijn al weer hard aan het sparen
voor een pijporgel. Hoe klein zo'n
orgel ook is. dat kan je nog altijd
beter hebben dan zo'n kreng van
Ook geen
„turfkisten
De moeilijkheid is, dat de mensen
thuis niet gauw een pijporgel ne
men, omdat ze er geen ruimte voor
hebben. Meestal wordt het 'n har
monium, maar dat vind ik ook turf
kisten. Daar zou ik er nooit van
mijn levensdagen een willen heb
ben. Wy hebben een paar huisorgels
gebouwd. Er staat er hier een bij
Chris Hanegraaf in Oegstgeest. Je
moet er wel een klein beetje meer
ruimte voor hebben dan voor een
harmonium en vaak is de prijs ook
een bezwaar. Zo'n ding komt toch
gauw op 15.000.-, maar dan heb
je in ieder geval een pijporgel.
De belangstelling voor het orgel
wordt niet kleiner. Kijk maar naar
de concerten van K. en O., die zyn
veel beter bezocht dan jaren gele
den. Het gaat er natuuriyk ook om,
welk programma er is en wie er
speelt.
Er is nogal veel gescholden op Jan
Zwart en Feike Asma en ik ben
't ook niet met alle richtingen eens,
maar aan hen is toch veel te danken.
Ik ben trouwens een hele goeie
vriend van Feike. Deze mensen heb
ben heel veel gedaan om het grote
publiek wat meer met het orgel
vertrouwd te maken. Een beetje po
pulair en wat klassiek er tussen in
en de mensen zeggen al vlug, we
gaan eens naar die knaap luisteren
en naar die organist.
Er wordt wel verteld, dat als Feike
op een orgel heeft gespeeld,
meteen moest worden
dat is helemaal niet waar. Dat is
waanzin. Er zyn allerlei legendes
over hem, die gewoon verzonnen
zyn. Zo van: hy trapt de pedaal-
toetsen stuk. Ik ken hem al jaren
en neem maar van mij aan, dat als
dat is gebeurd, dan heeft er al op
een of andere manier een breuk in
gezeten.
De ene organist speelt zwaarder
en slaat stugger aan, hetzij met
voetwerk of met handen, en de an
der, die wandelt er overheen. Som
moge organisten moeten werkelyk
stampen en met hun handen slaan.
Een oud mechanisch orgel, zoals hier
in de Pieterskerk in Leiden, dat
speelt zwaar, maar het hangt er ook
vanaf wie er speelt. Blankensteen
bij voorbelde, die behoeft helemaal
niet te slaan, die oefent geen kracht
uit.
De mooiste orgels, die ik heb ge
bouwd, zyn de twee laatste geweest.
Het orgel in de Zuiderkerk, dat pas
in gebruik is genomen en een orgel
in de Geref. kerk van Uithoorn. Ik
bouw nu al een jaar of tien zelfstan
dig orgels en dat bevalt me prima.
Voor die tijd zat ik by Van Leeu
wen aan de Hoge Rijndijk, maar
daar was het de laatste jaren niet
meer zo prettig werken. De orgels
daar werden minder. Daar kwam ik
tegen in opstand en toen had ik het
gedaan. Je kreeg praktisch geen tyd
om je orgels goed af te werken. Ik
was de laatste man, die by het orgel
kwam en intonatiewerk moet rustig
gebeuren. Dat is allemaal gehoor-
werk. Ik ben weieens met één re
gister de hele dag bezig geweest,
's Avonds ben je dan bekaf door het
intensieve luisteren. Tegenwoordig
doe ik dat niet meer. Ik weet wat
goed is. Mocht hy iets afwijken,
dan komt dat later wel goed met
het af-intoneren in de kerk.
Op de haartjes
afwegen
In combinatie met andere registers
hoor je dan. dat die wat minder en
die wat helderder moet. Je gaat
dan op de haarrtjes, zoals wy dat
noemen, afwegen. Vaak is het dan
een haartje te sterk. Dat wil zeg
gen heel weinig. Denk maar aan de
dunte van een haar.
Zolang ik bezig ben, is het vak
van orgelbouwer niet vermoeiend,
maar als ik 's avonds thuis kom,
voel ik me dat wel eens. Je bent de
hele dag intens bezig met inge
spannen luisteren. Eerst zit je by
de pijpen met een hulp aan het
klavier de pijpen op toon te bren
gen. De tonen moeten bij het ka
rakter van de kerk horen. Heb je
zo'n 56 registerpypen gedaan, dan
ga je beneden in de kerk luisteren,
hoe het daar klinkt. Dan hoor je
dat de één wat scherper, wat ronder
of wat strykender moot worden.
Je noteert de tonen of je onthoudt
ze en dan ga je weer naar boven.
Dat gaat zo de hele dag door. Dat is
wel vermoeiend. Als je in de Pie
terskerk al zo'n 43 treden op moet
naar het klavier en dan moet je
nog in het orgel klauteren en daar
zit je ook zo gemakkelijk niet, be
grijp je wel, dat je thuis er je ge
mak van neemt.
Ik doe dit werk nu 42 jaar. Via
de lagere school en ambachtsschool
heb ik by Van Leeuwen het vak
geleerd. By ieder orgel streef je
een ideaal na, maar droomorgels
bestaan niet. Bij ieder orgel ben je
met het geluid aan het experimen
teren en vaak kom je er dichtbij,
maar in feite is het een ongrijpbaar
iets.
De akoestiek van een kerk Is van
grote invloed op het orgel. Je hebt
echo-akoestlek, holle akoestiek, akoes
tiek, die alleen op lage toon werk
en een akoestiek, die op de hoge to
nen van Invloed ls. Daar hou je al
rekening mee met de wydte van je
pypwerk. Hoe wyder de pyp, hoe
breder en ronder de toon wordt.
Die akoestiek ls erg moeliyk. Zo
gauw de kap op de kerk is, zie je al
die Ingenieurs In de weer met hun
apparaten. Ze zyn dolbiy, als het een
beetje ln de buurt ls van hun bere
keningen. Als er teveel ln een kerk
ls. gaat men met allerlei hulpmidde
len werken om dat minder te krygen.
Is er te weinig ln, dan kan je het
er niet meer ln krygen. In de Salva-
torikerk in Alphen was het goed. In
een Geref. kerk ln Broek en Langen-
dyk was het helemaal prachtig. Die
architect belt me op en zegt: ik hob
1,8 over. Ik zeg: als dat zo ls, Is het
prachtig, want dat ls een mooie
akoestiek over het algemeen. Ik ging
daar luisteren en het was zo dood
als een pier.
Gemiddeld bouw lk een maand of
negen aan een orgel. Tegenwoordig
kan lk er makkelijker afstand yan
loen. Vroeger vond lk het beroérd.
Dat ls wel te verklaren, Je had een
redeiyk goed Instrument gemaakt en
als je dan zag, dat het geen organist
van allure was. die het ging bespe
len, vond je het zonde, dat maar een
derde van het orgel zou worden ge
bruikt.
De orgels, die lk heb gebouwd, heb
lk ook ln onderhoud voor het jaar-
ïykse stemmen van het orgel. Op die
manier zie Je nog geregeld je éigen
orgels terug. Ook van de orgels van
Van Leeuwen hebben we een aantal
ln onderhoud gekregen. Op het ogen
blik zyn we bezig met het orgel van
de Reformed Church ln Londen.
Het gekke in Nederland ls, dat ze
om buitenlandse orgels vragen. Ze
ïyden hier altyd aan buitenlandse
ziekte, terwyi ln ons land toch over
het algemeen goede orgels worden
gebouwd.
De twee orgels, die In Lelden goed
bruikbaar zyn, zyn de orgels ln de
Lutherse kerk en in de Zuiderkerk.
Dat van de Pieterskerk ls ook goed,
maar moet hoognodig gerestaureerd
worden. Als grootste orgel ln Lelden
blijft het een monument.
gespeeia. nei
8wa'.TdD^ais Gebruiks-
ïnstrument
Het moet alleen een goede restau
ratie hebben op een moderne manier.
Het bezwaar van Monumentenzorg
is, dat ze orgels willen restaureren
op de oude manier. Dat ze net als
oud zyn, maar dan zyn die dingen on
bespeelbaar. Dat is het beroerde van
de zaak. Ik hou veel van historische
orgels, maar het zyn geen museum
stukken. Een orgel Is een gebrulks-
instrument.
In veel gevallen Is het orgel het
stiefkind van de kerk. By nieuwe
kerken ls het altyd de sluitpost. Of
er moet een speciale orgelcommissie
zyn, die zelf voor de gelden zorgt,
maar anders ls het, hoe duurder de
kerk, hoe minder het orgel.
In de Geref. kerk van Leiderdorp
ls het net zo gegaan. Daar staat nu
een elektronisch orgel. Ze hadden
eerst 50.000 gulden op de begroting
gezet, maar het was er niet meer.
Ik had toen nog een ontwerp ge
maakt met een alternatief van f 30
duizend, maar dat konden ze niet
betalen. Nu staat er een elektronisch
orgel van ruim 25 mille. Hoe ze dat
wel kunnen dragen, begryp lk niet.
Dat vind lk Idioot, want lk weet
zeker, dat ze over vijf Jaar dat orgel
eruit hebben gegooid. Dan krygen ze
er hoge kosten aan. Het leuke ls bo
vendien, dat de mensen, die zo graag
een elektronisch apparaat wilden, er
nu het hardste op schelden. Dat vind
ik wel leuk.
Ik heb veel voldoening van
mijn werk. Toen Ik van de la
gere school afkwam, heb ik In
tweestrijd gestaan. Ik had twee
liefhebberijen: of onderwijzer
of orgelbouwer. Ik wist van alle
twee evenveel af. Ik héd een
onderwijzer voor de klas zien
staan en ik had orgel gespeeld.
Het is orgelbouwer geworden.
Ik heb er nooit spijt van gehad.
Door de week zit Ik bijna altijd
in de kerk. Er zal niemand zo
veel in een kerk komen als een
orgelbouwer. Ik breng er hele
dagen In door. Voor ons Is de
kerk ook een werkplaats.
Alleen in een r.k. kerk moet Je
rekening houden met het ritueel,
dat er op zo'n dag ia, maar in
een protestantse kerk kan je
rustig je gang gaan. Daar heb
je van niemand laat en komt
alleen de koster af en toe bin
nen om een kop koffie te bren
gen.