Bezoekers EXPO'70 doen Nederland in drie kwartier Wereldtentoonstelling in Osaka Commando's Israël diep in Egyptisch gebied „broodoorlog Moeizame onderhandelingen leidden tot rust Vietnamfront en bomstop EXPO'70 Bijstand aan stervenden moet geleerd w orden Film grote speelt rol bij presentatie Ramon Novarro vermoord Maatregelen gevraagd legen DAALDEROP Twee bruggen en centrale opgeblazen Bomstop belangrijke steun voor Humphrey Hanoi gaat akkoord met gesprek met Saigon Gemeentelijke belastingen beknibbeld Plan van Zaandammer HUWELIJKSBUREAU VOOR BEJAARDEN VRIJDAG 1 NOVEMBER 1968 DE LETDSE COURANT blaadjes sjmbolise reugde". „Naar rijkei Ut Dr. Berger in openbae les DEN HAAG Hoewel nog slechts een haal jaar aan het werk, heeft hel leam, dat onder leiding van commissaris-generaal Mr. J. Cals de Nederlandse inzending voor de wereldtentoonstelling van 1970 in Osaka (Japan) verzorgt, al zo veel voorbereid, dat dezer dagen de bouw van het paviljoen aan een aannemer kan worden gegund. ..Ik gruw van het woord paviljoen, liever noem ik het een grote communicatiemachine, waarin vooral door middel van filmische beelden aangevuld met objecten de grote openheid van een klein land zal worden getoond. Het jaarbeurskarakter willen wij vermijden. De bezoekers zullen helemaal niet behoeven te lopen; ze worden met roltrappen door ons gebouw gevoerd", aldus prof. J. Bakema, die met collega-architect ir. C. Weeber (beiden van de t.h. Ie Delft) het gebouw heeft ontworpen. Nederland heelt op de EXPO '70 een J terrein van 4000 vierkante meter toege wezen gekregen. Daarvan zal 1700 vier kante meter worden bebouwd. 1400 vier-1 kante meter wordt gebruikt voor hel aanleggen van vijvers. Het Nederland- j se terrein ligt volgens de vormgevers van het paviljoen zeer gunstig. Vanuit het midden van het EXPO-terrein, waar het centrale thema van de tentoonstel ling „Progress and Harmony" tot zijn recht moet komen, heeft men èr onbe lemmerd uitzicht op. De vormgevers gaan dit uitbuiten door een hoog gebouw met een opvallende plastische vorm ie stichten. Aldus moet de Nederlandse af deling opvallen aan het einde van een belangrijk blikveld. Op het expositieterrein worden tal rijke waterlopen aangebracht. Aan een ervan ligt het Nederlandse paviljoen. Door dit op zijn beurt te omgeven dooi water, ontstaan als het ware dijken, die een specifiek Nederlandse situatie schep pen. De door de uitgraving vrijkomen de grond kan worden gebruikt voor het aanleggen van een terp in een hoek van het terrein, waarop een terras-restau rant komt en waarin technische ruim ten worden ingericht. Het Nederlandse gebouw bestaat uit een complex van kubusachtige delen, die trapsgewijze tot 30 meter hoogte opklim men en een om het centrum schroevend geheel vormen, dat steunt op vier in het water geplaatste torens. Behalve het entreegedeelte ligt de onderkant van het gebouw 2.30 meter boven het ter rein. Daardoor ontstaan een passage en een plein, waar men beschut tegen zon en regen vlakbij de vijvers kan verblij- en geluidsprojectie, de tentoonstellings vorm die kenmerkend wordt voor de Nederlandse afdeling. Helemaal boven krijgt men een bijzonder uitzicht over het hele EXPO-terrein, waardoor als het ware Nederland weer in de wereld wordt opgenomen. De bezoekers keren te rug via liften, die uitkomen op 1 ten vlonder over de vijvers heen. De ligging van het Nederlandse ter rein heeft nog een voordeel. Over het hele EXPO-gebied loopt namelijk een verhoogd stelsel van rollende trottoirs. Vlak bij de Nederlandse afdeling komt een station in dit stelsel, dat via een loopbrug op de roltrappen in het Ne derlandse gebouw aansluit. De bezoekers behoeven dus nauwelijks te lopen als zij in circa drie kwartier Nederland gaan „doen". Het gebouw krijgt een staal- skelet, dat aan de buitenkant wordt be kleed met vlakke asbestplaten. die in heldere kleuren worden beschilderd. Het gebouw krijgt air-conditioning. Wachtstraten Het paviljoen heeft een T-vormige on derbouw. Hieronder bevinden zich op de begane grond twee in eikaars verleng de liggende „wachtstraten", waar de in formatie reeds jjegint en die toegang geven tot een centrale hal, waar de roltrappen beginnen, die de bezoekers brengen naar restaurant, theater, "ont vangstgedeelte én, uiteraard, de exposi tieruimten. Deze ruimten, drie met elkaar een geheel vormende cabines met een oppervlakte van elk ruim 250 vierkan te meter, worden in hun constructie en indeling dienstbaar gemaakt aan film- Medium film Het medium film zal een belangrijke rol krijgen bij de presentatie van Ne derland. Hoewel op de vorige EXPO, die in Montreal, de statische uitbeel ding nog- overheerste, was daar reeds een kentering te bespeuren in het ten- todnstellingsbeeldde dynamische infor matie, die oog, oor en verstand van de bezoeker bereikt en hem emotioneel aanspreekt, ging het pleit winnen. De cineast Jan Vrijman gaat, samen met ontwerper Wim Crouwel, de nieuwe aan pak realiseren. Uitgangspunt wordt de toepassing van de „multiple screentech niek", die meerdere projecties op meer dere schennen tegelijk mogelijk maakt. Deze techniek kan op tal van manieren I worden toegepast; aldus kan een bezoek tot een „ruimtelijk filmgebeuren" wor den gemaakt. Beeld en geluid omge ven de bezoeker; zich door de ruimte voortbewegend wordt hij geconfronteerd met 'n groot aantal projecties van film in alle maten, horizontaal en verticaal, alsmede van grootbeeld-diaprojecties. 'Hij zal nooit geconfronteerd worden met slechts een scherm, maar hij zal er voortdurend verscheidene om zich heen hebben. Lopend of door roltrappen ver voerd, gaat hij als het Ware door een film heen. Alle filmschermen tezamen zullen een beeld geven van het Nederlandse leven zoals het groeide, nu is en zich zal ont wikkelen. Wat men in een „gewone" film enkele uren moet vertellen, kan men in de nieuwe techniek samenbal len tot 20 minuten. Dit schept interes sante technische problemen: een zeer groot aantal film- cn diaprojectoren zal 12 uur per etmaal, dag in, dag uit ge durende een half jaar onafgebroken cn Hel stelt ook hoge artistieke eisen, omdat een aantal parallel-scenario's moeten worden gemaakt, die op de se conde nauwkeurig gesynchroniseerd moe ten worden. De „voorstelling" begint al in de wachtstraten. daar krijgen de be zoekers 'n verfilmd welkom: duizenden Nederlanders lopen als het ware op hen toe als een panorama van de Nederland se bevolking. Daarna wandelen zij het filmgebeuren binnen. Daarbij zal veel aandacht, worden besteed aan het geven van meer specifieke en gerichte infor matie voor hen, die een diepergaande belangstelling hebben en meer tijd wil len besteden aan Nederland. Dan gaat het theater een rol spelen. Men denkt voorts ook nog het medium t.v. te ge bruiken door in het theater op groot beeld en op monitoren in het gehele pa viljoen gebeurt te presenteren. Hier ont staan mogelijkheden voor een recht streeks contact met individuele en groe pen bezoekers, die in bepaalde onder werpen zijn geïnteresseerd. Tivadlf miljoen De EXPO '70 in Osaka wordt van 15 maart tot 13 september 1970 gehouden. Er zullen 47 landen aan deelnemen, voorzover thans bekend. De aanleg i het terrein.(330 ha) en de bouw van Japanse paviljoens zullen 500 miljoen gulden gaan kosten. De deelnemende landen zullen 1,5 miljard uitgeven. Al lerlei bijbehorende projecten, zoals keersvoorzieningen rond en naar de EX- Po, zullen nog eens 6 miljard vergen. De Nederlandse afdeling zal omstreeks 12 miljoen gulden kos ten. Er wordt gerekend op 30 miljoen bezoekers en de Neder landse afdeling hoopt op een be zoek van tien procent van hen. Maximaal zal men er 3600 bezoe kers per uur kunnen „verwer ken". De bezoeker, die alles wil zien en meemaken, zal een week nodig hebben. Een maquette van het Nederlands Paviljoen. Het gebouw zal een opper vlakte van 1700 vierkante meter be strijken van de totaal 4000 m2 die voor ons land zijn bestemd op het tentoonstellingsterrein Weer zelfmoord van Westduitse ambtenaar NIJMEGEN (KNP) Aan de Toor- avond van Allerzielen beeft dr. W. J. Berger zijn ambt van gewoon lector in de pastorale psychologie aan de ka tholieke universiteit van Nijmegen aan vaard met hel geven van een openbare les over het onderwerp „leren bijstaan van stervenden". Onder zijn gehoor be vond zich onder anderen de bisschop van Haarlem, mgr. Th. Zwartekruii. Er lijkt een taboe te rusten pp de dood, zei dr. Berger. Toch blijkt uit het werk van romanschrijvers en cineasten, dat zij zich bezighouden met do kunst van het sterven als voltooiing van het levens project. Uit gehouden onderzoekingen blijkt, dat do meesten oor bang zijn voor het sterven dan voor de dood. dal zij het liefst thuis tussen hun familie willen ster ven en dal 40 procent van de onderzoch ten zelden of nooit aan de dood denkt De mensen blijken minder vrees te heb- bon voor de dood. wanneer zij in een vertrouwde omgeving vorkeren. Dat velen in eon ziekenhuis sterven ts volgens dr, Berger oen zeer nuttige ont plooiing van medisch weten en kunnen. De kans bestaat echter, dat de hele cul tuur in en ook buiten het ziekenhuis ons hindert, wanneer wij medemensen, die daaraan behoefte hebben, willen helpen in de kunst van hel sterven. Ken treffen de ervaring van de zenuwarts Ross toon de aan, dat het aantal doodzieke men sen. die deze hulp verlangden, veel gro ter was, dan de omgeving had verwacht. Het geven van deze bijstand is een moeilijke kunst. Aan de hand van voor beelden gaf dr. Berger een beschrijving van een pastorale trainingscursus, waar in de leerling gaat herkennen welke cul turele en persoonlijke factoren hem sto ren bij zijn hulpverlening aan een ster vende en hoe hij door training deze hulp doelgericht kan verlenen. BONN (AP) Het stoffelijk over- j schot van een ambtenaar van het minis- terie van defensie, die sedert 21 oktober werd vermist, is gevonden. Een zegsman I van het ministerie maakte bekend, dat I de 61-jarige Gerhard Boehm zelfmoord had gepleegd. Er is bevel gegeven tot lijkschouwing. Zijn lichaam werd drij vende aangetroffen in de Rijn bij clë" stad Brühl 15 km ten noorden van Boon. Intussen zijn de veiligheidsdien sten bezig een onderzoek in te stellen naar het verband tussen yijf andere zelfmoorden en spionagebeschuldigigen. ADVERTENTIE A. Is u nog geen badkamerkachel hebt, is uw badruimte niet compleet. Want hóe koud kan het zijn vóór en na het bad, vóór en na de douche. Een Daalderop badkamerkacbel straalt die rillerige momenten weg. Met deze kwartsglasstraler is het heerlijk warm. Over een breed front; maar liefst 80 cm. straalt hij behaaglijke warmte uit. Ziet u hoe mooi, hoe modern deze gegarandeerd veilige kachel-met-beschcrmrooster is? Dat is typisch Daalderop. Vraag een folder aan uw winkelier. Over deze cn andere Daalderop badkamerkachels met KEMA-keur cn water dichtheidsteken.Koopt u deze, dan heeft u voor/49,50 jarenlang plezier. En ais u 'm eenmaal hebt, dèn pas weet u wat u hebt gemist: gewoon een Badkamerkachel km ten zuiden van Caïro en de Naj Hammadibrug, 55 km ten westen van Qena opgeblazen alsmede het transfor matorstation te Naj Hammadi. waardoor de hoogspanningskabel tussen Cairo en TEL AVIV (AP) Een Israëlische commando-eenheid is gisteravond onge merkt Egypte binnengeslopen en heeft door twee bruggen een een electriciteits- centrale aan de Njjl opgeblazen en is daarna veilig naar Israël teruggekeerd, zo heeft 't Israëlische leger meegedeeld- De actie, die werd uitgevoerd 230 km ten noorden van de Assoeandam, was een vergelding voor „een reeks aggressleve Egyptische handelingen" bij het Suez- kanaal in de afgelopen weken, aldus een regeringscommuniqué. De actie werd ondernomen vijf dagen na een verwoed artillerieduel over hel kanaal waarbij vijftien Israëlische mili tairen gedood en 31 gewond werden. De regeringsverklaring merkt op dat waar nemers van de V.N- Egypte schuldig hadden bevonden dit duel ontketend te hebben. De patrouille heeft de Qenabrug, 350 Diefstal narcotica De Rechtbank In Amsterdam heeft een 36-jarige graficus wegens diefstal van verdovende midde len en geld uit een apotheek in de hoofd stad veroordeeld tot acht maanden ge vangenisstraf met aftrek van het voor arrest en voorwaardelijke terbeschik kingstelling van de regering. WASHINGTON (AP) Het besluit van president Johnson om alle bombarde menten op Noord-Vietnam te staken kan voor Hubert Humphrey een belangrijke steun zijn bij de verkiezingen van dins dag. Dit kan namelijk alleen al van in vloed zijn op die democraten, die uit pro test tegen de oorlog in Vietnam, van plan waren niet aan de verkiezingen deel te {Van onze correspondent! HOLLYWOOD Ramon Novarro. een der grote filmhelden uit de jaren twin tig en algemeen beschouwd als de op volger van Rudolph Valentino is donder dag dood in zijn woning aangetroffen. De politie, die de 69-jarige ster naokt in bed vond constateerde sporen van een worsteling. Het huis was geplunderd. Novarro's brilleglazen waren gebroken en de meubels waren omvergegooid. Daar er ook bloedsporen gevonden wer den denkt de politie aan roofmoord. Novarro begon zijn carrière als figurant in 1917 maar klom, toen het type van de latin lover" populair werd al spoedig op tot één der grote sterren van de stomme film. Hij speelde in werken als „The presoner of Zenda" en „Scara- moesche" maar verwierf de meeste lau weren in 1926 met de film: „Ben Hur" ran Fred Niblo. In de jaren dertig kreeg hij steeds onbetekenender rollen en na die tijd kon men hem nog slechts spora disch zien ln karakterrollen o.m. in de t.v.-serie „Bonanza" (zie foto). Hij begon een handel in onroerend goed én was bezig een autobiografie te schrijven. WASHINGTON (A.P.) Het door president Johnson genomen besluit om alle Amerikaanse aanvallen op Noord-Vietnam te staken vormt de climax op drie weken van grootscheepse geheime diplomatie, die in de tweede week van oktober in Parijs begon. „Toen", aldus een ambtenaar, „begonnen onze mensen cn de Noordvietnamezen op dezelfde golflengte te spreken over dezelfde dingen. Wij begonnen contact te krijgen over de kwesties". ln officiële kringen te Washington wordt geloofd, dat president Ho Tsji Minh eind september of begin ok tober besloot een ernstige poging te ondernemen om op de een of andere wijze met Johnson lot overeen stemming te komen. Johnson en zijn adviseurs waren van mening dat Ho Tsji Minh en zijn adviseurs een zeer hoge prijs zouden betalen voor een voortzetting van de oorlog en dat zij op een gegeven ogenblik serieuze onderhandelingen zouden willen. De eerste Amerikaanse onderhandelaar in Parijs, am bassadeur Averell Hamman, had begin augustus reeds doen welen dat Hanoi, indi enhet van mening was, dat het aanvaardbare voorwaarden zou kunnen verkrijgen, ongetwijfeld met president Johnson tot overeenstemming zou geraken. Op 17 september con fereerde Johnson met Harriman. Beide mannen be studeerden zijn voorwaarden voor een staken van de bombardementen. Volgens regeringsfunctionarissen zagen die voorwaarden er als volgt uit: 1. De gedemilitariseerde zone lussen Noord- en Zuid-Vietnam zal zowel door de communistische als door de Amerikaanse en gealliseerde troepen worden geëerbiedigd; 2. De Noordvietnamese en de Vietkongtroepen zul len geen terreuraanvallen op Saipon en de andere steden en dorpen van Zuid-Vietnam meer uit- Vertegenwoordigers van de regering te Saigon rullen worden toegelaten tot de tweede faze van de Pari jee besprekingen (de faze, dia volgt op hot staken van de bombardementen). Johnson zei in ruil voor een staken van de bombar dementen niets minder te kunnen eisen. De Noord vietnamezen bleven de gehele maand oktober stug volhouden dat zij voor een staken van de bombar dementen geen voorwaarden zouden aanvaarden. Maar op de zitting van de vredesconferentie in de tweede week van oktober begonnen de Noordvietna mese onderhandelaars vragen te stellen over het „hoe" van een staken der bombardementen. Er waren toen uok andere belangrijke geheime contacten. Een van die geheime contacten werd op vrijdag 11 oktobei gelegd. Harriman en Vance hebben de voorwaarden van Johnson overgebracht. Tegen die tijd was het dui delijk geworden dat erop het slagveld een betrek kelijke kalmte was gekomen en dat Noord-Vietnam gehele bataaljons terugtrok uit Zuid-Vietnam. De Verenigde Staten namen toen het standpunt in dat als dit een initiatief van Hanoi wag tot een de-esca latie van de oorlog, Hanoi de verzekering moest ge ven dat er geen nieuw offensief zou worden ingezet als de bombardementen zouden worden stopgezet. da belangrijkste vragen, die volgena da ba- richten in de eerste kritieke week van onderhande lingen door ambassadeur Xuan Thuy werden gesteld, was deze: of de Verenigde Staten dc bom bardementen en andere aanvallen op Noord-Vietnam zouden stoppen als Hanoi ermee instemde de rege ring van Zuid-Vietnam aan de besprekingen te laten deelnemen. Harriman heeft geantwoord dat dat een I beslissend verschil zou z(jn, Harriman en Vance legden er verder de nadruk op dat de-escalatie eenbelangrijk onderdeel van iedere overeenkomst was. Hanoi had herhaaldelijk deze „wederkerigheid" verwoipen, maar de kalmte in de j strijd, waartoe Noord-Vietnam het initiatief scheen I ie hebben genomen, bood een mogelijkheid de/.<- j kwestie te omzeilen. .Alles wat de vijand zou moeten doen was Johnson „reden geven om te geloven", zoals hij zelf zei, dal een de-escalatie zou voortduren en dat de gedemilita riseerde zone en de steden van Zuid-Vietnam zouden worden gerespecteerd. Tegen 12 oktobei waren de geheime besprekingen zo ver gevorderd dat de functionarissen algemeen van mening waren dat er in de week daarop een over eenkomst zou kunnen worden bereikt. De Amerikaanse ambassadeur in Saigon, Ellsworth Bunker, begon toen met een aantal besprekingen mei de Zuidvietnamese president Nguyen Van Thieu over de voorwaarden voor een stopzetting van de bom bardementen. Thieu zou volgens de Amerikaanse functionarissen bereid zijn geweest om met het voor stel van Johnson akkoord te gaan, als de Amerikaan se president ook bereid zou zijn de bombardementen te hervatten als Hanoi de gedemilitariseerde zone zou schenden met nieuwe escalatie, of de steden van Zuid-Vietnam zou aanvallen. De besprekingen tussen Bunker en Thieu duurden enkele dagen en uiteindelijk, op 31 oktober, gaf Thieu zijn toestemming- Diezelfde avond nog deed Johnson tijn historische bekendmaking. De leider van de democratische vleugel, i die 't felst tegen de Vietnamoorlog heeft geprotesteerd, senator Eugene McCarthy, vex-wacht evenwel dat ook na de verkie- zingen de strijd van de jeugd blijft voort- j duren. McCarthy gelooft dat de studen ten en scholieren die hem bij zijn cam pagne vrijwillig hebben gesteund, hem zullen blijven zien als de man die dc jeugd een stem wil geven in toekomstige nationale beslissingen. Tegelijk heeft McCarthy aangedrongen op veranderin gen in de procedures van de democra tische partij bij de conventie. Hij heeft de kritiek, dat hij zou pleiten voor zijn eigen positie, reeds bij voorbaat verstomd door aan te kondigen dat hij zich in 1970 niet meer voor de democratische partij kandidaat zal stellen voor de senaat or voor de verkiezingen van 1972. Men houdt rekening m McCarthy alsnog stichten. DEN HAAG In de Tweede Kamer commissie voor Economische Zaken heert de KVP-er Krosse gisteren van staatssecretaris Van Son (Economische Zaken) krachtige maatregelen gevraagd tégen stuntprijzen bij de broodverkoop. De heer Krosse vond dat de staatsse cretaris „wat de boot afhield". Gesteund door A.R., C.H. en V.V.D oordeelde de heer Krosse dat door de stuntprij zen in Nommige plaatsen een ernstig* verstoring van de concurrentieverhou dingen plaatsheeft. Deze ontwikkeling is niet in het belang van de consument. In een motie werd van de regering gevraagd om op korte termijn tegen de stuntprijzen maatregelen te nemen Staatssecretaris Van Son zei. dat het met de stuntprijzen van brood over het algemeen nogal meevalt, maar wat er aan „broodoorlog" gebeurt overigens nog ernstig genoeg is. De regering heeft nog geen enkele bevoegdheid om togen stunt prijzen op te treden. Met de bakkers 1* overleg gevoerd om tot een officiële mi nimumprijs te komen, maar de bakker* konden met het ministerie niet tot een akkoord komen. De staatssecretaris zoekt verder naar eon „bevredigende oplossing ln deze moeilijke zaak". DEN HAAG (ANP) Een deel van de speciale Tweede Kamercommissie staat, blijkens haar verslag, sceptisch tegenover het voox-stel van de regering om gemeenten de algemene bevoegdheid toe te kennen belastingen op onroerend goed te heffen, in plaats van dr grond belasting. de personele belasting, de straatbelasting, de baatbelasting, de bouwterreinbelasting en de brandverze keringsbelasting. De voornaamste be zwaren zijn, dat belangrijke verschillen in belastingdx-uk kunnen ontstaan, en de mogelijkheid dat dat geen rechtsbescherming besta.1t te- PartÜ 1 Ren willekeur van de plaatselijke over- heid. fVan een onzer verslaggevers) ZAANDAM. De directeur van de Sociale Dienst te Zaandam, de heer W. Geert*, heeft bi de afgelopen weken veel post ontvangen van bejaarden. De Inhoud wa« eaeties op z(Jn Idee een huwelijksbureau voor Maar t zuil t dee van de Zaandfemmer de mentoliltedlt ton opzichte van liet beiaaji-denprobleoni aan-ziendijk moeten veranderen. „Als dut eenmaal] gebeurd is", zegt hij, „zou een huwelijksbureau een goede oplossing zijn om de toenemende eenzaamheid ander de bejarwden togen te daan. Het zou eon bureau op met-com merciële basis moeten zijn en het rijk zou subsidie moeten verlenen". Over het leven na hel gepensioneerd worden, heeft hij eon geheel eigen menii* „De kernvraag In", zegt hij. „hoe moeten de mensen nadat ze gepensioneerd zijn vordoi- leven. Iedereen die werkt, is gebonden aan een vast patroon. Degenen due 65 jaar zijn geweest, hebben over hot algemeen een zee van vrije tijd. Daar wordt naar mijn mening te weinig aandacht aan geschonken. Nog te veel heerst er in de maatschappij een mentaliteit van: Die mensen zitten toch goed in die bejaarden tehuizen, ze krijgen toch op tijd te eten en te drinken. Maar dat Is hot niet. Het idee dat twee oude mensen met eikaar gaan trouwen, moet nog groeien. De ver eenzaming van oude mensen zet aich volgens de Zaandammer steeds verder door. „En wie niets meer te doen heeft, wordt a«ls hoi ware levensloos. Daar moet nn eindelijk eens verandering in worden gebracht. Met het idee van het huwelijks bureau heb dk een schudt je -willen losmaken".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 13