RAMSES SHAFFY
Ik mis Liesbeth altijd'
MAREL
DAALDEROP
Wet op politieke
partijen nodig
Cabaretier
hoopt ooit
zover te
komen dat hij
werkelijk
internationaal
kan zijn
Jacqueline straalde
onder haar juwelen
Bronchileften
Bloemetje bij
de kruidenier
BRITSE PRIESTERS:
TROUW ENCYCLIEK
OF ONTSLAG AMBT
VRIJDAG 25 OKTOBER 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Om half negen moet de voorstel
ling beginnen. Drie minuten er
voor stapt hij met lange passen
de kille kantine van het Amster
damse Felix Mentis binnen.
Haastig, maar niet gejaagd. Hij
loopt zonder om zich heen te kij
ken recht naar de koffiebar,
vraagt een kop koffie en betaalt
gepast: twee kwartjes. Hij wis
selt een rijksdaalder in twee gul
dens en twee kwartjes, loopt
naar de sigarettenautomaat en
trekt een pakje „Lucky Strike".
Hij steekt er een op, roert in zijn
koffie. Hij kijkt snel op de klok
aan de muur: een minuut over
half negen. Zijn publiek wacht al
in het ludiek geschilderde zaaltje,
drie verdiepingen hoger.
Ramses Shaffy meet bijna twee me
ter van voeten tot beperkt langharig
hoofd. Zijn slordig lijkende, erg lange,
getailleerde regenjas accentueert de
lichaamslengte van de Nederlandse
zanger, cabaretier, entertainer.
Zijn gezicht staat strak en is bleek.
Hij zegt glimlachend: „Dat zegt al
tijd iedereen tegen mij, dat ik zo
bleek ben. Dat zeiden ze al toen ik
zes jaar oud was". Hij slaat hele
treden over als hij de trappen op
springt.
Erg veel zin
Ruim een uur later, in de pauze.
Naast het toneel in een langwerpig
soort vertrek, waar iedereen zit die
iets met „Shaffy Cantate" heeft te
maken. Een rek met tientallen fles
sen wijn aan de wand. Het pakje
„Lucky Strike" is al half leeg en
bijna tot een prop te knijpen. Ram
ses Shaffy drinkt enkele glaasjes
Je gaat weer toneel doen, waarom?
„Omdat Liesbeth List wel erg veel
maanden weg is, dat is eigenlijk de
aanleiding. Ik moest bedenken wat
ik in die tijd dan hier zou doen. Als
tussenoplossing, want om met een
nieuw programma te komen zonder
Liesbeth, daar voel ik niet zo veel
voor. Ik had weer erg veel zin om
toneel te spelen. Ik heb die beide
omstandigheden gecombineerd. Maar
het wordt geen echte toneelavond zo
als je die in de schouwburg krijgt
voorgeschoteld. Het is 'n beetje een
vermenging van allerlei dingen die
ik gevonden heb in New York. Het
zijn een paar eh scenes, eenakter
achtige dingen, het is een beetje door-
mekaar, het is een beetje spectacle
coupé. Korte dingen; ze staan, geloof
ik, dichter bij cabaret dan bij toneel,
ik geloof dat ik dat wel kan zeggen".
Het is fijn om dit nu te kunnen
doen, nu Liesbeth weg is?
„Ja, het is weer een heel nieuwe
impuls. Ik ben erg benieuwd wat er
uit gaat ontstaan".
Je bent als acteur lange tijd verbon
den geweest aan de Nederlandse Co-
medie. Vier jaar geleden ben je er
mee opgehouden. Heb je nu heimwee
naar het toneel?
„Nee, zo'n tijd geleden is het niet
dat ik speelde, ik heb het een naar
jaar gecombineerd. Toen heb ik Shaf
fy Chantant gedaan in Amsterdam
en in Den Haag heb ik gelijktijdig
per jaar een rol gedaan bij „En
semble". Het is pas de laatste twee
jaar dat ik dit eigen cabaret puur al
leen doe. Ik ben mét mijn gastrollen
bij „Ensemble" opgehouden omdat
het niet langer te combineren was
met mijn verantwoordelijkheden ten
aanzien van mijn andere mensen in
het cabaret. Hè, als ik toneelspeelde,
dan konden zij niks doen".
En de Nederlandse Comedie?
„Daar ben ik weggegaan, voordat ik
dit begon, voordat ik bij „Ensem
ble" gastrollen ging spelen. Ik had
er ongeveer negen jaar gezeten, een
lange tijd, ik wilde een beetje veran-
Nooit meer terug
Nu geen zin meer om terug te gaan?
„Ik zou nooit meer terugwillen in
een gezelschap voor een heel seizoen.
Waar ze mij precies vertellen hoe
ik het allemaal moet doen, in plaats
van dat ik het hen vertel. Ik ben
nou eenmaal vrij onafhankelijk. Dat
systeem van de toneelgezelschappen
ligt mij persoonlijk niet. Ik weet dat
dat systeem onvermijdelijk is om een
goed gezelschap te vormen, maar dat
ligt mij dus niet. Ik zou alleen maar
in gastverband kunnen werken als
ik bij een gezelschap was".
Zijn er plannen in die richting?
„Voorlopig niet, nee. Ik ben nu hier
mee, met mijn cabaret bezig".
Mis je hier Liesbeth List erg?
NatuurlijkLiesbeth en ik, dat is,
hoe noem je dat, natuurlijk mis ik
haar. Maar er liggen voor haar op
het ogenblik zoveel internationale in
teresses en mogelijkheden. Als ze in
Nederland is, dan zal ze waarschijn
lijk wel met mij werken, maar die
andere dingen moet ze gewoon vol
gen want dat wordt misschien een
hele leuke carrière voor haar".
En Ramses Shaffy zelf, blijft die
nationaal?
„Nee, ik voel zelf ook hoe langer
hoe meer voor het buitenland, lk pro
beer het wel die kant op te werken.
Maar ik zit hier in Holland altijd
zo vol met een hoop dingen, waar
door ik er de laatste jaren weinig
aan gedaan heb. Tja, internatio
naalje moet natuurlijk ook er
gens een aanknopingspunt hebben,
een kans waarop je door kunt bor
duren. Je moet ergens beginnen waar
je je kunt ontwikkelen. En in mijn
geval zullen het de Angel-Saksische
landen zijn, geloof ik, ja".
Heel veel zien
Je bent net terug van een maandje
Amerika.
„Ja, ik was er officieel met vakan
tie. Ik heb er natuurlijk veel con
tacten gelegd, ik heb er liedjes ge
maakt voor Nederland. Ik heb er
ontzettend veel mensen ontmoet, voor
al op theater- en muziekgebied. En
wat dan erg veel resultaten heeft
geboekt, dat was dan het verkopen
van liedjes, van muziek, aan andere
mensen die dat gaan zingen of pla
ten mee gaan maken.
Ik ben er op de eerste plaats naar
toe gegaan om er alles te zien. En
dat heb ik er dan ook avond nan
avond gedaan. Ik vind New York de
meest belangrijke stad van de we
reld, daar gebeurt het allemaal, het
is ongelooflijk wat daar gebeurt,
zzooooooveel. Daar is zo'n grote clan
van mensen die met elkaar samen
werken, zo kan het in Nederland niet,
zo goed en zo veelvuldig, al die
mensen die eigenlijk op een pri
mitieve wijze hun creativiteit
spuienHet is zo'n beetje wat ik
hier in mijn theatertje ook wil doen,
hier is de mogelijkheid om inderdaad
je creativiteit te spuien op de manier
die je wilt. Ook wat het toneelspelen
betreft.
Iedereen denkt dat ik hier groot to
neel ga brengen of zo, iedereen maakt
er meteen zo'n hoop poespas om
heen, maar dat is het gewoon niet.
Zoiets van: Shaffy is weer terug aan
het toneel, of zoiets, dat soort waan
zin. Ik doe het maar een paar
maanden en dan doe ik weer wat
anders. Ze verzwaren het allemaal
zo meteen. Nou, ze zoeken het maar
uit hoor".
Dat interesseert je niet?
„Nee, haha, ze zoeken het maar uit.
Het interesseert me niet, ze moeten
maar komen kijken. Toneel is er
maar een klein facet van. Hot ls
een ingewikkeld avondprogramma
wat we brengen, het is zoveel door
elkaar heen. we zijn bezig met die
avond te maken en waar we uitko
men weet ik nog niet, we zijn alle
maal eigenlijk erg benieuwd, we moe
ten met elkaar die avond maken en
componeren.
Ik geloof dat iedere medewerker aan
mijn programma het trouwens om
het plezier doet. Er is, denk ik,
geen enkele andere reden om zoiets
Ramses achter het orgeltje met Can
tatemedewerkers Eelko Nobel. Thijs
van Leer, Sylvia Alberts en Mayol
Flore.
Je werkt hier in je theater en je
werkt in het land. Is dat een pret
tige combinatie?
„Ja, wat ik eigenlijk het prettigst
vind: twee verschillende program
ma's te maken. Een programma voor
grote zalen, voor schouwburgen, waar
je mee reizen kunt. En een ander
programma wat je alleen maar hier
doet. Maar dat hebben we in de
praktijk nog niet voor mekaar. In
het voorjaar proberen we het. Dan
gaan we niet zo'n programma op
sleeptouw nemen door het land, maar
dan ga ik met Liesbeth samen zo'n
tour de chant maken in grote zalen.
Dat vind ik dan fijn om te doen.
Er gaan dan natuurlijk dingen ver-
loren. Bepaalde intimiteiten die we
hier in dit theatertje wel hebben, het
is een verschil. Dat is wel ]imm«
Niet met alle geweld
Moet een artiesr rich internationaal
„De belangrijkheid van een artiest la
daar niet van afhankelijk, geloof Ik.
Er zijn ln Nederland artiesten die
hebben juist hun grote kracht, Juist
omdat ze erg nationaal zijn. Wim
Kan, bijvoorbeeld. Tk kan me Wim
Kan niet voorstellen in welk ander
land ter wereld dan ook. Maar die
heeft dus juist omdat het zo typisch
Nederlands is, een dermate grote
hoogte bereikt. Ik vind het helemaal
niet zo'n voorwaarde dot men met
alle geweld internationaal gaat wer
ken. Ik geloof dat je daar inderdaad
gewoon geschikt voor moet zijn. Maar
het is dus niet je talent, wat dat
bepaalt. Het zijn allerlei factoren.
Het feit, dat je als artiest niet in
andere landen kunt werken, wil hele
maal niet zeggen dat je daarom
minder bent
Zou dat jou bevredigen?
„Ik geloof dat mijn smaak vrij in
ternationaal is; maar het plezier dat
ik heb met het Nederlands gingen,
heb ik althans voorlopig nog
niet in andere talen gevonden. Muar.
ik weet het niet, ik heb het nog
weinig gedaan".
Jij :it wel stevig naar het buitenland
te kijken.
„Erg veel, meer dan iemand an
dersIk ben er ook erg veel, ik
neem er mijn tijd voor. Ik hoop ooit
zover te komen dat ik werkelijk In
ternationaal kan zijn..
Schandaal in-
Bonn om
pantseraankoop
BONN (ANP) De Westduitse staats
secretaris, verbonden aan de bondskan-
selarij, de christen-democraat Otto Lenz,
is er voor een Bondsdagcommissie van
beschuldigd, dat hij cheques ten bedra
ge van miljoenen Marken voor zijn par
tij en voor zichzelf zou hebben ontvan
gen in verband met de levering van
Zwitserse gepantserde personeelsvoertui-
gen van het type HS-30 aan de 3un-
deswehr. Deze beschuldiging werd ge
uit door de Oostenrijkse mevrouw Maria
Dattendorfer, die als getuige was opge
roepen door de commissie, die de
Bondsdag speciaal voor de kwestie van
de genoemde pantservoertuigen in het
leven heeft geroepen. Mevrouw Datten
dorfer verklaarde dat staatssecretaris
Lenz een vroegere relatie van haar was.
De Christen-Democratische Unie, de
partij van bondskanselier Kiezinger,
heeft op haar beurt aangekondigd, dat
zij mevrouw Dattendorfer zal aanklagen
wegens poging tot afpersing. Volgens
de CDU zou zij in een brief aan Kon
rad Kraska, de secretaris van de CDU-
fractie in de Bondsdag, 85.000 Mark
„zwijggeld" hebben gevraagd. Anders
zou zij compromitterende onthullingen in
binnen- en buitenland doen.
(ADVERTENTIE)
De;
eze automatische coffeema-
ker is *n uitkomst tijdens drukke
morgenuren. Tijdens Coronation
Street Peyton Place en alle
momenten dat u niet in de keu
ken wilt staan opschenken.
U doet alleen nog koffie in 't
filterbakje, water in de coffee-
maker en de stekker in 't stop-
kontakt. Intussen kunt u weer
alles doen wat u voorheen niet
kon doen: bij uw visite in de
huiskamer blijven; uw favoriete
TV-programma van a tot z
volgen; huishoudelijke bezig
heden verrichten. - ineens gaat
het rode lampje branden. De
koffie is klaar. De coffeemaker
schakelt automatisch over op
„warmhouden" (de koffie kan
niet koken).
U hebt een coffeemaker vol
geurige koffie onder het deksel.
Al dat gemak haalt u voor
78,50 in huis. En de koffie - of
u nu 4 of 12 kopjes zet - is heer
lijk uit zo'n Daalderop
Coffeemaker
lÉjÉÉÉsl
GESCHAT OP
RUIM 4 MLN
WASHINGTON (AP) „Je zou er
niet mee kunnen telefoneren als je hem
droeg", zei iemand die de gepolijste on-
bfin aan dc linkerhand van mevr.
JJacqueline Onassis zag tijdens het hu
welijksfeest aan boord van het jacht
van haa man. Maxine Cheshire meldde
dit uit Athene naar haar krant, de
Washington Post.
Zij noemde dit huwelijkscadeau van
Onassis onbetaalbaar. Het was een hart
vormige robijn omgeven door tientallen
diamanten. Zelfs de moeder van Onas
sis kon moeilijk geloven dat het echt
Vragen Bondsdag
over zelfmoorden
BONN (DPA) De Westduitse Bonds
dag zal zich weldra bezighouden met
de reeks zelfmoorden van hoge ambte
naren en officieren. Twee sociaal-demo
cratische afgevaardigden hebben de re
gering gevraagd op korte - termijn een
verklaring af te leggen over de vermoe
delijke zelfmoord van de voormalige vi-
ce-admiraal Hermann Lüdke. In ver
band hiermee willen zij ook weten, of
de staatsveiligheid wel is gewaarborgd.
was. De steen in de ring was bijna te
groot en van haar oren hingen even
eens hartvormige robijnen, zo uit de
schatkamer van een maharadja. Een
Parijse krant schatte de juwelen op rond
1.2 miljoen dollar (ruim 4 miljoen gul-
De volwassenen op het feest waren er
stil van. Het was Jacquelines dochtertje
Caroline die de stilte verbrak, naar haar
moeder holde en voor iedereen sprak,
toen ze riep: „Mummy, mummy, mum
my. wat zijn ze mooi. wat bent u mooi".
De verslaggeefster meldde verder, dat
de kinderen zo het feest zelf cadeaux
kregen waardoor hun aandacht van de
ring werd afgeleid. Niemand ging met
lege handen naar huis. Zolatov, de
Atheense juwelier van Onassis, had
waardevolle sieraden gestuurd waaruit
de gasten een keuze konden maken om
mee naar huis te nemen alsherinnering
aan het huwelijk.
De twee schoonzusters van Jacqueline.
Jean Smith en Pat Loawford. beiden in
broekpakken. kwamen eerst binnen.
Toen kwam de bruid binnen. Ze droeg
een witte japon tot de grond, gouden
schoenen, een zwarte blouse en de met
juwelen bezette kaftangordel die de ko
ning van Marokko haar had geschonken
toen ze de first lady van de Verenigde
Staten werd.
Na het souper was er muziek en dan
sen, maar de heer en mevr. Onassis
dansten niet. Ze zaten naast elkaar en
hielden eikaars hand vast. Zij kusten el
kaar geen enkele keer, maar Jacqueline
keek zo stralend, dat iemand na afloop
zai: „Er was adoratie in haar ogen, ze
draaide haar hoofd als een zwaan om
naar hem te kijken. Iemand in Amerika
die denkt dat ze niet van hem houdt
is een dwaas".
De UNESCO probeert thans, na het
redden van de tempels van Aboe
Simbel, geld bijeen te krijgen voor
verplaatsing van de Olifantstempels.
De geredde tempels van Aboe
Simbel zouden zonder de Olifants
tempels niet compleet zijn, aldus
René Mahieu. directeur-generaal
van de UNESCO. De olifants
tempels worden sinds het begin van
de bouw van de Assoeatidam negen
maanden per jaar overstroomd door
het NijlwaterDaardoor zijn de
kleurige wandschilderingen al ver
dwenen. De UNESCO stelt verplaat
sing van de Olifantstempel voor
naar het Ejilka-eüand.
ADVERTENTIE
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
Mr. P. J. Boukema van Vrije Universiteit:
RECHT OP
INSPRAAK
VAN LEDEN
(Van onze parlementaire redactie
AMSTERDAM Het Nederlands recht
schenkt nauwelijks aandacht aan de po
litieke partijen. Toch is het gewenst, dat
een wettelijke regeling ontworpen wordt,
die eisen stelt aan dc organisatorische
structuur van de partijen. Een wettelijke
regeling die naar volledigheid streeft,
zoals in Duitsland, is niet nodig. Wel
echter moet de Nederlandse wetgever
proberen de partijleden een reële Invloed
op de besluitvorming van hun partij te
garanderen. Verder zou erin opgenomen
moeten worden, dat de politieke par
tijen een inzicht geven ln de financiën
en in de geldende reglementen.
Ardus betoogde mr. P. J. Boukema in
zijn eerste (openbare) les als lector in de
rechtswetenschappen aan de vrije uni
versiteit te Amsterdam.
DEN HAAG (ANP) De
wil het aan de gewone kruidenier toe
staan om eenvoudige bloemen en plan
ten te verkopen naast sljn normale le
vensmiddelenassortiment. Aan pluimvee
houders wil zij de vrijheid geven, met
hun eieren langs de klanten te gaan zon
der dat daarvoor een speciale vergun
ning nodig is. Aan winkeliers in tuin-
bouwzaden wil zij de mogelijkheid bie
den ook planten te verkopen.
Daarvoor heeft zij wijzigingen ontwor
pen van een drietal vestigingsbesluiten:
levensmiddelenbedrijven, alg. ambulan
te handel en bloemenverkopers en ho
veniersbedrijven. Deze drie wijzigings-
ontwerpen zijn nu alle drie voor advies
voorgelegd aan de SER.
Bloemen en planten kunnen nu al wor
den verkocht door warenhuizen en super
markten, dat wil zeggen ondernemingen,
die ook andere levensmiddelen dan krui
denierswaren en ook andere artikelen
dan levensmiddelen verkopen.
Episcopaat zet zich schrap
LONDEN (KNP) De Engelse bis
schoppen hebben in een schrijven aan al
hun priesters van hen geëist dat zij zich
in hun preken, het onderwijs, bij publl-
katies in pers en optreden voor radio
en t.v.. alsmede op openbare discussie
bijeenkomsten onthouden van verzet te
gen de leer van de Paus in zaken van
geloof en zeden. Dit geldt met name
voor de encycliek van Paulus VI over
de geboortenregeling. Kan men zich hier
mee niet verenigen dan mag de
priester geen biecht meer horen, zelfs
kan h|j lot de lekenstaat teruggebracht
worden. In zo'n geval zal hel bisdom
voor een redelijke financiële „afvloeing-
rcgeling" zorgen totdat hij een passen
de werkkring heeft gevonden.
Er zijn tot nu ongeveer 200 priesters
in Engeland die openlijk hun afkeuring
over de laatste encycliek hebben uitge
sproken. Het laatste gebeurde dat in
een ingezonden brief in The Times on
dertekend door 55 priesters.
De bisschoppen hebben aan de kwes
tie vorige week een speciale bisschop
penvergadering gewijd. Zij menen dat
het tijd wordt hard op te treden tegen
de gezagsondermijning in de kerk. In
hun brief zeggen de bisschoppen pries
ters die er een afwijkende mening op
na houden over de encycliek, persoon
lijk te zullen ontvangen. Daarbij moeten
zij een belofte van trouw aan dc ency
cliek afleggen. Als een priester daartoe
niet bereid is zal de bisschop bepalen
of hij nog wel als priester kan blijven
werken zonder de gelovigen ergernis te
geven. Hoewel hij nog wel de mis zal
mogen blijven opdragen mag een der
gelijke priester in het alg.-meen geen
biecht meer horen of adviezen geven
aan gehuwden.
Kapelaan Paul Weir, die wegens zijn
verzet tegen de encycliek reeds ontsla
gen is, verklaarde: „Dit is een ramp
voor de kerk in dit land. Zij preten
deert dat er een toestand bestaat die
er niet is. Wij kunnen niet beweren dat
dit een kwestie is van een paar afvalli
ge priesters. Er zijn veel anderen bij
betrokken. Het is moeilijk een jong
echtpaar te vinden dat de encycliek vol
ledig aanvaardt."
(Zie ook ons oommeotaar op pag. 3)
Mr. P. J. Boukema weet waarover hij
spreekt, wanneer hij het heeft over de
politieke partlen. Hij is er als AR-radi-
caal sterk bij betrokken, vooral ook bij
zijn streven om de partijleden een zo
groot mogelijke invloed op het partij
politieke beleid te geven
In zijn eerste les haalt hij woorden
_an van de socioloog Lipschits, dat „dc
huidige structuur van de Nederland e
politieke partijen op verschillende pun
ten een belemmering vormt voor dc ac
tivering van de leden", Lipschits heeft m
1987 een onderzoek ingesteld en kwam
tot deze bevinding: de partijleden hebben
weinig medezeggenschap op vele partij-
beslissingen, biivoorbeeld wanneer liet
de kandidaten voor het parlement be
treft en bij het samengaan in een re
geringscoalitie van hun partij met welke
andere partij ook.
Öe nieuwe lector, mr. Boukema be
treurt het, dat de Nederlandse wetgevw
zich nauwelijks met de politieke par
tijen bemoeit. De grondwet immers kent
geen partijen, maar „slechts zonder last
of ruggespraak stemmende volksvcrtc-
gcnwiMailigei e,..,, erluidt uit i. i -
vende categorie".
Hij stelt in dit verband enige vragen,
die opgehelderd moeten worden. Is dé
politieke partij werkelijk vrij om ln haar
reglementen op te nemen, dat door voor
keurstemmen gekozen partijleden toe
stemming moeten vragen aan het partij
bestuur, of zij hun benoeming wel mo
gen aanvaarden? Hoe moet het gaan,
wanneer partijen tot een stembus..k-
koord komen cn een van de partijen (die
meer dan de helft van de beschikbare
zetels gewonnen heeft) trekt zich uit dit
stembilsakkoord terug? Moet de partij
tot nakoming van haar beloften gedwon
gen worden, of kan zij verplicht worden
schadeloosstelling te betalen? Zo niet. i
een stembusakkoord' dan een overeen
komst of slechts een afspraak? Moeten
politieke partijen een publiekrechtelijk,
of een privaatrechtelijk.- status hcbh.-n
Hoever kan de overheid gaan bij het
subsidiëren van de partijen''
„De bijzondere plaats, die de politieke
partRen in ons staatsbestel innemen,
rechtvaardigt een systematische best»
dering van het externe en het interne
partürecht", aldus mr. Boukema.
(ADVERTENTIE)
Enorme sortering
voordelige
auto occasions
Schadevrije auto's
van recente bouwjaren
te koop gevraagd.
WASSENAAR Tel. 01751-2545
