„Ze kunnen erop
rekenen dat ze
aan mij 'n hele
kwade hebben"
MEXICO OVERWON
MEER OBSTAKELS
DAN HORDENLOPER
De kapitein blijft op zijn post
WIENESE,
DE ENIGE
ROEIER DIE
HET ALLEEN
MOET DOEN
Het uur van de waarheid
Nieuwe prestiges lag
Amerika en Rusland
Brundage
weerstond
de storm
VRIJDAG 11 OKTOBER 1968 DE LEIDSE COURANT/
lijke opvatting. De legendarische Iva-
nov, die er in Mexico City niet bij is,
heeft hij meermalen verslagen, zelfs
meer dan het onderspit moeten delven.
„Voor mij is de roeiafvaardiging de
sterkste van de gehele Nederlandse
ploeg. Vooral in de kleine nummers heb
ben we heel veel kansen. In conditie
en snelheid zijn we vooruitgegaan. Ik
roei zelf de 500 meter sneller dan in
Nederland maar de twee kilometers
gaan langzamer. Dat is niet erg want de
skif wordt vast niet in recordtijd gewon
nen. Ik denk aan een tijd van 7.40 en
in Nederland roeien we zeven rond. Een
recordlawine hoeft niet te worden ver
wacht. Trouwens, op Olympische Spe
len worden zelden wereldrecords ge-
De sportleider-masseur houdt de zaak
liever zo zuiver mogelijk. Hij beschul
digt niet want het zijn onschuldige pillen
maar hij doet alles liever op eigen
kracht, ook al loopt dat dan eens uit de
hand. „Je wordt wat ouder en dan ga je
er eigen meningen op na houden. Ove
rigens, hoe ouder je wordt, des te be
ter je als skiffeur bent. Je krijgt een
(Van onze speciale verslaggever Herman van Bergem)
MEXICO-CITY. Skiffeur Jan Wienese heeft er nog spijt van
dat hij een vrije dag heeft genomen. Met zijn coach, de tandarts
Visscher, is hij zaterdag in een auto weggeweest. Het was zijn
eerste vrije dag in veertien dagen. De tocht voerde naar de
befaamde vuurspuwende berg. Er werd een picknick aangericht,
het raampje van de auto stond open omdat de chauffeur zo graag
zijn arm buiten de wagen hangt, er was wat nevel. Die zaterdag
avond stond Jan Wienese in de rij van het zelfbedienings
restaurant voor de atleten: „Het was of ik ineens in elkaar klapte.
Je weet niet wat je overkomt. Ik wist dat ik vocht had verloren,
ik had een maaltijd overgeslagen en een beetje kou gevat. Ik zal
het maar gewoon zeggen: ik liep helemaal leeg. Twee dagen was
ik nergens. Dan is het zaak de zelfdiscipline, die een wezenlijk
onderdeel van het roeien is, te betrachten. Als je je verschrikkelijk
gaat inspannen, maak je misschien toch nog wel wat maar dan
ga je een paar dagen later toch mooi af. Vandaag en dat was
vier dagen later ben ik er weer. Het ging uitstekend. En ze
kunnen erop rekenen dat ze aan mij een kwade zullen hebben".
Jan Wienese vist een hargmat uit zijn
I koffer. Je kunt er niet eers in liggen
i want het is een showhangmat, gemaakt
van kleurige strengen. Met plankband
hangt hij het ding aan de muur van de
I kamer die hij met Berend Brummel-
kamp van de Triton-vier deelt. Er
l staat nog een bed op de kamer maar
L dat wordt niet beslapen. Ze hebben sa-
men afgesproken dat er wel iemand bij
f mag komen maar dat ze in geen geval
gescheiden willen worden. Dat bed zal
I de gehele Spelen onbezet blijven,
r Jan Wienese heeft zich in pyama ge-
hesen want na de training moet er een
dutje worden gedaan. Hij is de enige
I van de niet zo geringe roeiafvaardiging
die het straks alleen zal moeten doen.
De één beschouwt hem als een „enfant
terrible", voor de ander is hij het troe-
telkind, boordevol talent. Een jaar gele
den won hij de voorolympische skiwed
strijd in Mexico City, hij werd vorig
jaar derde in het Europees kampioen
schap en in 1966 tweede tijdens de we-
1 reldkampioenschappe.i. Jan Wienese
werd dit jaar geen kampioen. De titel
I was voor Harry Droog, die in de dubbel
l' twee uitkomt op de Spelen. Er zijn er die
I Wiensese verwijten dat hij te weinig ki-
B lometers maakt. Voor hij de dekens
I over zich heen trekt, wil hij daarvan het
I zijne zeggen. „Karei Muijs, van de ka-
r novaarders, doet dat ook. Hij is ook een
CIOS-man net als ik. Hij zegt tegen me:
F Ik begrijp niet dat hij niet harder traint,
j Daarop, en op al die andere vragen over
mijn training, heb ik dan dit antwoord.
Ik train zo dat ik in snelheid even sterk
ben als de concurrentie en dan doen
routine en de vorm van de dag de rest.
Ik train zo hard dat ik bij hen kan blij
ven. Dat vind ik voldoende. Moet ik dan
nog de hele winter tussen de ijsschot-
sen gaan roeign, als ik er toch bij ben?
Ik roei voor mijn plezier en ik wil ook
j wel eens een pleziertje. Maar als ik in
training ben. zet ik alles op alles. En als
het om een grote wedstrijd gaat, hebben
ze aan mij een hele slechte".
„Ze zeg gen t dat ik te weinig
kilometers maak. Maar ik train
zo", zegt Jan Wienese„dat ik even
sterk ben als de concurrentie. Moet
ik dan de hele winter ook nog
tussen de ijsschotsen roeien t"
zekere taaiheid op de baan. Zo'n wed
strijd duurt altijd nog zeven minuten en
dat kun je moeilijk een korte sprint noe
men. Deze olympische strijd zal wel eer
lijk zijn want boeivoordeel is er niet of
nauwelijks. Ik heb tweemaal op de Eu
ropese kampioenschappen geroeid, waar
bij groot boeivoordeel was. Dan wint de
beste niet altijd. Mag ik in alle beschei
denheid opmerken dat we allemaal van
kwaliteit zijn? Dan is het prettig als er
Jan Wienese etaleert geen valse
bescheidenheid als hij zichzelf
daartoe ook rekent. „In elk geval
zie ik ergens goud blinken voor
onze roeiafvaardiging en als iedere
tak van sport in onze equipe zo
ver zou komen, hebben we heel
wat".
PAGINA 13
Van een speciale verslaggever)
MEXICO CITY Voor Mexico dat op de bezoeker de indruk maakt met de ene voet in het verleden, met
de andere voet in de toekomst te staan slaat morgen het uur van de waarheid. Op de openingsdag van de
Olympische Spelen zal moeten blijken of het land de organisatie van een dergelijke munifestutie heeft aan
gekund. Vijf jaar geleden, toen Mexico City werd verkozen als plaats van de Olympische Spelen 1968 leek het
een geweldige gok. Het land, dat uitsluitend figuren als helden vereert, die hun ideeën met de dood hebben
moeten bekopen (Quatemoc, de laatste Aztekenko ning, vader Hidalgo, die een vergeefse oorlog ontketende
tegen de Spanjaarden en Zapata, die in het begin van deze eeuw vergeefs de opstand predikte), had immers
geen enkele ervaring met een organisatie van een dergelijke omvang. En daarbij kwam als tweede riskante
factor de hoge ligging van Mexico City en het verminderde zuurstofgehalte, dat problemen zou kunnen op
leveren voor de atleten. Mexico en de olympische gedachte hebben sindsdien crises gekend, die zelfs het bestaan
van de Spelen in gevaar brachten. Desondanks zal de olympische vlam worden ontstoken en vijftien dagen
lang blijven branden.
In dc laatste v|jf jaar heeft men btf de organisatie meer
hindernissen moeten overwinnen, dan een atleet ontmoet op
de 110 meter horden. De belangrijkste daarvan waren:
Mexico's hoge ligging (2240 meter boven de zeespiegel)
en de daarmee gepaard gaande verminderde luchtdruk.
Mexico's gebrek aan ervaring bij de organisatie van
sportevenementen van deze grootte. De Mexicanen
hebben deze uitdaging aanvaard. Zij leerden veel van
de Olympische Spelen van Tokio en bouwden de best
geoutilleerde installaties, die ooit voor de Spelen werden
opgetrokken.
De gevaarlijke crisis, die dit Jaar ontstond over de
deelneming van Zuid-Afrika aan de Spelen. De
Zuidafrikaanse atleten werden reeds niet toegelaten tot
de Spelen van 1964. maar in februari jongstleden besloot
het I.O.C. Zuid-Afrika als lid te accepteren en deel te
laten nemen aan de Spelen. Veertig in hoofdzaak
Afrikaanse landen dreigden zich toen van de Spelen
terug te zullen trekken. Het I.O.C. herzag ztyn beslissing,
waardoor de crisis bezworen werd.
0 De dreigende boycot door Amerikaanse negeratieten,
die de sterke afvaardiging van de Verenigde Staten
aanzienlek zou verzwakken. Zonder van standpunt te
veranderen ten opzichte van de rassenkwestie in eigen
land. besloten de zwarte atleten tenslotte deel te nemen
aan de Spelen en de olympische gedachte te respecteren.
0 De invasie van Tsjecho-Slowakije door Rusland en vier
andere landen van het Warschaupact riep in vele landen
de gedachte op aan een boycot van de Spelen. Ook deze
dreiging werd niet in daden omgezet.
0 Politieke moeilijkheden in Mexico zelf.
Tartanbaan
Ondanks al die problemen hebben de organisatoren van de
Spelen op vele onderdelen uitstekend werk verricht. Een
van de grootste vernieuwingen is wel het gebruik van de
taitanbaan b|j de atletiekwedstrijden. Algemeen is men
ervan overtuigd, dat de internationale atletiek niet alleen
door het gebruik van tartan maar ook door de |jlc
atmosfeer in Mexlco-City een totaal nieuw gezicht zal
kr|)gen. Vooral op de loopnummers tot en met de
achthonderd meter en b|J de technische nummers.
Een ander nieuw aspect bij de atletiek z|]n de doplngteaten,
die na elk nummer door artsen van de I.A.A.F. zullen
worden verricht. In vergelijking met de Olympische Spelen
van Tokio is het programma voorts aanzienlijk uitgebreid.
Door deze uitbreiding zal in Mexico-City een recordaantal
van 172 gouden medailles te winnen z|Jn. Dat is niet het
enige record. Er komen in Mexico 7530 deelnemers uit 118
landen aan de start. In 1898, toen in Athene de eerste
moderne Olympische Spelen werden gehouden, waren er
slechts 59 atleten uit tien landen. In 1964 (Tokio): 5711
atleten uit 96 landen. In vergelijking met Tokio is ook het
aantal verslaggevers bijna verdubbeld: van 800 tot 1500.
Ongeveer een miljoen toeschouwers kunnen de wedstrijden
bijwonen. Volgens een officiële schatting zullen ruim 500
miljoen mensen de Olympische Spelen via de televisie
volgen.
Prestigeslag
Mexico-1968 wordt ongetwijfeld een nieuwe prestigeslag
tussen de Verenigde Staten en Rusland. Beide landen hebben
de grootste ploegen ingeschreven: Rusland (462) en
Amerika (393). Vooral op de sprlntnummers bij du heren
z|)n de Amerikaanse negers alleen de 25-jarlge
200-meterloper Larry Questad Is blank praktisch niet te
verslaan. Nog sterker is dat het geval bij het zwemmen,
waar de Amerikanen zowel b|j de dames aJs bij de heren
op eenzame hoogte staan. Uitgesproken favoriet z|jn de
Amerikanen, die op dit onderdeel nog nooit een olymppische
wedstrijd verloren, in het basketbaltoernool. terwijl er voor
hen ook goede medaillekansen zijn bij het schieten en het
Merkwaardig' figuren in dt olympische stml zijn er volop.
Eén ervan is d>- Nigeriaansc atlete Janet Omorogbe met
haar typische, landelijke haardracht.
Hoewel Rusland zich weinig blool geeft, l|jkt de
afvaardiging zwakker dan In Tokio. Het merendeel van de
gouden medailles zal voor hen moeten komen van de dames,
die hoog genoteerd staan b|j de atletiek, het turnen en In
iets mindere mate b|j het zwemmen. De heren hebben
redelijke kansen op technische nummers als hoogspringen,
verspringen, kogelslingeren en speerwerpen. Zeer gunstig
z|Jn de Russische vooruitzichten voor het boksen, schennen,
gewichtheffen en waterpolo. Maar deze takken van sport
leveren minder goud op dan de atletiek en het zwemmen.
Gezicht krijgen
Toch z|jn de twee grootmachten niet geheel zeker van hun
suprematie, ZIJ weten, dat vooral de jonge Afrikaanse
staten, voor wie de Spelen een mogelijkheid z|jn om
internationaal een „gezicht" te krijgen, bijzonder gevaart|jk
z|Jn.
De Ethiopiërs verkeren van alle deelnemers uiteraard
met de Mexicanen in verreweg de gunstigste positie. Z|J
konden gewoon in Addis Abeba blijven, dat op dezelfde
hoogte ligt als Mexlco-Clty. In velt- andere landen heeft
men door geringere financiële mogelijkheden de
voorbereiding niet zo grootscheeps kunnen aanpakken.
Die landen weten dan ook dat hun aanwezigheid in
Mexico City min of meer symbolisch is. Zij troosten
zich echter met de uitspraak, die Pierre, Baron de
Coubertin jaren geleden deed: „Deelnemen is belang
rijker dan winnen
Het ouwe stel
„Ik voel er niets voor om me voorbij
te laten gaan. Ze mogen wel, als ik
maar het eerst aan de finish kom. Heus.
ik maak genoeg kilometers. Laat ik nu
maar doen wat ik het beste acht. Ten
eerste trainen mijn tegenstanders, en
het ouwe stel is er weer, waarschijnlijk
ook niet het hele jaar en ten tweede
weet ik niet eens of ik wel harder zal
gaan als ik mijn training opvoer. Het
moet genoegen blijven. Roeien is een
dure sport en brengt niets op. Na deze
Spelen zal zeker de helft van deze roei
ers er mee stoppen. Ze willen afstuderen
of ze kunnen het zich niet veroorloven in
totaal zo'n drie maanden weg te zijn.
Als ik baas was, zou ik iemand ook niet
zo lang vrij geven. Faciliteiten zijn er
toch niet. Daar is Nederland geen land
voor. Natuurlijk, als je studeert is er
tegenwoordig een mouw aan te passen
maar je moet toch de hele stof heheer-
sen om je diploma te halen Ik zie ver
der niet hoe ze anderen kunnen helpen
Dan kan in sommige landen blijkbaar
beter, ik weet niet waarom De Rus Iva-
nov bijvoorbeeld kon gemakkelijk een
legendarische figuur worden. Hij kan
aan drie Olympische Spelen deelnemen
en dan is zijn leven niet verwoest. Daar
voor wordt wel gezorgd. Hij kan twaalf
jaar van zijn leven, en dat is dan toch
vijftien procent, aan roeien besteden. Dat
kan bij ons toch niet. Je moet zorgen
dat je ergens komt".
Individualisten
De hangmat hangt, de rusthouding is
al aangenomen. Jan Wienese houdt er 'n
persoonlijke mening op na. Roeiers zijn
nogal individualistisch ingesteld, meent
hij. De praktijk wijst zeker in die rich
ting. Ondanks de kritiek, die Wienese nu
en dan moet slikken, blijkt hij weinig
schade t« lijden van zijn zeer persoon-
(Van onze speciale verslaggeveri
MEXICO-CITY Het olympische par
lement heeft wederom z|jn vertrouwen
uitgesproken in de Hl- jarige Ameri
kaanse miljonair Avery Brundage. Het
was eigenlijk geen verrassing, dat bü
de verkiezing voor het presidentschap
z|jn enige tegenkandidaat, de 64-jarige
voorzitter van het Franse Olympische
Comité, de grootindustrieel graaf Jean
de Beaumont, een nederlaag moest in
casseren. Brundage. die sinds 1932
president is van het Internationaal
Olympisch Comité, is nog altijd de
„sterkste man" van de olympische be
weging. die ondanks de stormen, zjjn
geloof in de (sport)wereld behield.
Want stormen heefl Brundage in de zes
tien jaren, dat hij aan het hoofd van
de wereldomvattende amateursport
beweging staat, inderdaad moeten
doorstaan. Hij bleef onwrikbaar in zijn
overtuiging. Met een grote vastberaden
heid pakte hij de problemen aan, die
zijn I.O.C. dreigden te ondei'mijnen. En
dat waren er veel. Hij heeft gestreden
voor het behoud van het amateurisme
als geen ander. Hij sneed gezwellen,
ontstaan door politieke en rassen
tegenstellingen, uit. Hij stond als een
„man-uit-een-gtuk", die geen tegen-
Jhr. Karnebeek
lid van het
lOC-bestuur
heeft gewijd, van jongs-af aan
Als student aan de universiteit van
Illinois te Chicago behoorde de jong*
Avery Brundage reeds tot de beste
atleten ondei' de studenten van zijn
land. Hij behaalde zijn eerste national*
kampioenschap alsdiscuswerpen
Brundage nam deel aan de Olympische
Spelen van 1912 te Stockholm op de
vijfkamp. Door de intensiteit, waarmee
hij de sport beoefende, staalde hij zijn
lichaam en nog altijd is voor hem het
lichamelijke welzijn een cultus. Zijn
sterke constitutie stelt hem, ondanks
zijn hoge leeftijd, in staat nog immet
op het hoogste plan als een strijdbare
figuur te werken in het belang van de
sport, die hem zo na aan het hart ligt
Fortuin
Evenals in de sport heeft Brundage
maatschappelijk een gibte carrière op
gebouwd. waarin hij een fortuin ver-
kunnen betalen. Thans staat Brundage
aan het hoofd van een van de grootste
Amerikaanse maatschappijen in go
vs apend beton en een niet minder
belangrijke keten van hotels. Brundage
ls een groot kunstverzamelaar, een deel
van zijn unieke verzameling ls thans
tentoongesteld in Mexico-City.
Nadat Brundage zijn caiViere als actief
sportman had afgesloten, kwam hij in
het bestuurlijke vlak. In 1928 werd hij
voorzitter van de Amerikaanse atlelick-
unie en- een jaar later president van
het Amerikaanse Olympische Comité.
In 1936 werd hij lid van het Inter
nationaal Olympisch Comité, waarin
zijn sterke persoonlijkheid zich al
spoedig deed gelden
Grand old man
Avpry Brundage is een fenomeen. Zelfs
zijl felste tegenstandeiV in de olym
pische beweging moeten dit erkennen.
Ook nu zal er weer kritiek zijn op het
feit, dat de „grand old man nog niet
van wijken heeft willen weten. Maar is
het niet juist verstandig, nu het schip
van de olympische beweging nog steeds
tegen stormen, zelfs orkanen moet op
tornen, de kapitein op zijn post te
laten? Vooral wanneer het er eén is
met zulke grote gaven van hoofd en
hart? Eén. die bovendien bewezen heeft
de strijd aan te kunnen, zowel in het
verleden als ln het heden.
Avery Brundage werd met grote meer
derheid herkozen. Hij maakte echter,
ng zijn herkiezing, bekend dat hij zich
m 1972 tijdens de volgende Spelen in
München niet opnieuw kandidaat zal
stellen.
Twee stemmingen
Naast de graaf de Beaumont, die na zijn
nederlaag tegen Brundage ook de strijd
om het vlce-presidentechap tegen de
Ierse lord Michael Klllanin (54 jaar,
Ottd-Joamallst) verfoor, werd de Nedei-
landei jonkheer Herman Karnebeek als
lid van het bestuur gekozen. De heer
Karnebeek, voorzitter van het Neder
lands Olympisch Comité, werd bij de
tweede stemming gekozen. BjJ de eerste
stemming kreeg de Spanjaard Juan
Samaranch de meeste stemmen. Bij de
tweede stemming echter, toen alleen de
Spanjaard en de Nederlander waren
overgebleven, kreeg jhr. Karnebeek
echter de meerderheid.
Bestuur I.O.C.
Het bestuur van het I.O.C. ziet er nu
als volgt uit: president: Avery Brundage
(V.S.); vice-president: lord Michael Kll
lanin Ierl.)tweede vice-president:
Konstantin Andrlanov (Rusland); derde
vice-president: generaal José de Clark
(Mex Leden: Cheik Gabriel Gemayel
(Lib Markies van Eexeter (G.B.); Syed
Wajid All (Pak); graaf Jean 'de
Beaumont (Fr.); Jhr. Herman Karnebeek
(Ned.).
