Siberiërs: barbaarse analfabeten
BEZETTINGSTROEPEN TEN
PROOI AAN VERWARRING
Slowaken stellen
partijcongres uit
GESPREK MET SO VJETSOLDAA T
Kiesinger stelt „top'
NAVO-landen voor
Vermoeide,
slappe club
Betogingen
in Moskou
en O.-Berlijn
voor Dubcek
Besmetten
worden
vervangen
Ambassadeur
Jongejans
rooit het in
Praag wel
Toestand van
Eisenhower
ongewijzigd
Verberg
kippen,
honden
en katten!
Eiland na
aardschok in
zee verdwenen
Man rijdt
met auto
vriend van
vrouw dood
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
BONN (Reuter - D.P.A.). De VVest-
duitse bondskanselier Kiesinger heeft
zondag voorgesteld een topconferentie te
houden van regeringshoofden van de
SWO-landen met het oog op de invasie
in Tsjecho-Slowakije. HU zei in een
rraaggesprek voor de televisie dat dit
/liet in een oorlogszuchtige geest moet
gebeuren, hoewel de invasie het militaire
toneel in het westen eveneens heeft ge
wijzigd, maar dat deze conferentie het
moreel van de alliantie moet verstevigen,
overwegen wat gedaan kan
worden om deze vermoeide, slappe, alle
daagse organisatie weer tot nieuw leven
wekken". West-Duitsland en West-
Europa kunnen met de Sovet-Unie
slechts over een vredesregeling spreken
zU op voet van gelUkheid bin-
sterk bondgenootschap staan,
aldus de bondskanselier.
Kiesinger zei dat de voorgenomen ont
moeting tussen de Westduitse minister
i Economie, Karl Schiller, en de Oost-
duitse minister van Buitenlandse Handel,
Horst Sölle, na de invasie ondenkbaar
geworden is, aangezien Oost-Duitsland
i de invasie heeft deelgenomen. Bonn
zal echter blijven werken voor ontspan-
het politieke klimaat en ver
betering van de betrekkingen met de
Europese landen die dat wensen.
Hij verwierp de Sovjetrussische kritiek
op de Westduitse verzoeningspogingen
met Tsjecho-Slowakije. West-Duitsland
I heeft de Sovjetrussische belangen ge
respecteerd ert niet gestreefd naar uit-
MOSKOU (Reuter-DPA) Op het
Rode Plein in Moskou zUn giste
ren enkele mensen gearresteerd,
waarschUnlU'k in verband met een
voorgenomen protest van Mos-
kouse intellectuelen tegen de
bezetting van Tsjccho-Slowaküe.
WestelUkc verslaggevers zagen de
arrestaties. Z() waren naar het
Rode Plein gekomen op het ge
rucht dat intellectuelen een pro
testdemonstratie zouden houden.
Onder de gearresteerden, zeker
vier, was een vrouw met een baby
Westduitse toeristen fotografeerden
het incident, maar werden door
rechercheurs gedwongen hun films
uit de toestellen te halen met de
woorden: „Het is verboden dron
ken mensen te fotograferen".
Een groep jongex-en heeft in de
nacht van zaterdag op zondag in
Oost-Berlijn op straat betoogd vooi
Tsjecho-Slowakije. Voor het hotel
„Berolina" aan de Karl-Marx-Al-
lee riepen zij: „Dubcek" en „Svo-
boda". Daarop verspreidden zij zich
snel om de politie te ontlopen.
Naar een clandestien Tsjecho-Slo-
waaks radiostation meldt, hebben
Hongaarse arbeiders in verscheide
ne fabrieken proteststakingen ge
houden tegen de bezetting van
Tsjecho-Slowakije. De meeste Hon
garen zijn goed op de hoogte van
de gebeurtenissen en zijn gekant
tegen de invasie. Zij steunen de
Tsjecho-Slowaakse verzetsbewe
ging, aldus radio Vrij Donau.
eenvallen van het Warschau-pakt. De
invasie heeft West-Duitsland nog meer
gereserveerd gemaakt ten aanzien van
het ondertekenen van het nietversprei-
dingsverdrag voor kernwapens, hoewel
West-Duitsland niet van plan is atoom
wapens te kopen of te maken. De Sovjet-
Unie, die onder dat verdrag controle
bevoegdheden krijgt, zou kunnen bewe
ren dat West-Duitsland de overeenkomst
heeft geschonden en het artikel van het
Handvest van de V.N. over een „gemeen
schappelijke vijand" kunnen gaan mis
bruiken als voorwendsel om ^Vest-Duits-
land binnen te rukken, aldus Kiesinger.
„Dat is een punt dat moet worden opge
helderd, voordat wij ons fiat aan dit
verdrag geven". De Westduitse bondge
noten beschouwen het bewuste artikel
nu als verouderd.
Een Russische soldaat luistert met
grote aandacht naar het betoog van
enige Praagse burgersi dat de
Russische troepen bepaald geen van
harte verwelkomde gasten zijn.
OLIETANKER
AAN DE GROND
GELOPEN
YRSEKE Zondagmiddag is de Li
beriaanse tanker „Olympic Torch"
(64.689 brt) met een lading ruwe olie
aan boord op de Westerschelde aan de
grond gelopen. De Liberiaan was op
weg naar Antwerpen.
Vanmorgen hebben achttien sleepbo
ten het Liberiaanse tankschip vlj
trokken. De „Olympic Torch'
naar Terneuzen, waar een deel van de
lading in lichters wordt gepompt.
(Van i
i speciale verslaggever)
DEN HAAG. Steeds grotere
angst en meer onenigheid manifes
teert zich onder de soldaten van
de vijf bezettingslegers in Tsjecho-
Slowakije. Ze weten niet waar
ze aan toe zijn. Sommige soldaten
zijn door de discussies met de
bevolking en de verklaringen van
illegale in het Russisch gestencilde
vlugschriften weerspannig tegen
over de directe commandanten
geworden.
Bevelen tot schieten worden niet of
niet juist opgevolgd. Volgens een ge
rucht dat in Praag de ronde doet, zou
den verscheidenen Poolse eenheden in
Slowakije geweigerd hebben ook maar
schot op de bevolking af te vuren.
Ooggetuigen vertelden me dat in de na
bijheid van de rivier de Moldau zelfs
tot handtastelijkheden en heftige discus-
tussen Sovjetsoldaten gekomen was,
nadat een soldaat had geweigerd te
schieten op een Tsjechische student die
voor enkele tanks met de nationale
blauw-rood-witte vlag zwaaide.
Anderzijds zijn met name in Praag
en Pilsen de Sovjetsoldaten door verte
kende en onjuiste berichtgeving door hun
nieuwsorganen zenuwachtig geworden.
Vooral des nachts worden vele salvo's
in het wilde weg gelost. Meestal op ge
bouwen en in de lucht, maar ook op
In en rondom Praag staan honderden
tanks, luchtafweergeschut, pantserwagens
en ander zwaar geschut, voor zeker zes
tig pet bemand met Sovjet-soldaten uit
Azië die door de Praagse bevolking als
„babaarsc analfabeten" worden geka
rakteriseerd. Over Tsjeeho-Slowaküe
hadden sommigen nimmer iets verno
men. De eerste dag verkeerde een deel
in de veronderstelling in Oost-Berlijn te
zUn, op manoeuvre. Anderen wisten niet
beter of het land was in handen van
een contra-revolutionaire groep gevallen.
In de daarop volgende dagen bleek het
vooral met deze Aziatische groep
ten bijna onmogelijk oen zinnig
oeren. Zij houden hel op de
Evenals ovprigens een Russtaohe
professor, die op het grote internatio
nale geologische congres de Pravda
zonder succes als de enige waar*
-
jjj K k I
E S- u -j
Beter op de hoogte
De Witrussen en de Sovjet-soldaten
uit de Baltische staten, Karelië en de
Oekraïne zijn beter, alhoewel eenzijdig
over het Tsjecho-Slowakije van 1968
geinformeerd. Zij kennen de held van
de Sovjet Unie, president Svoboda. Zij
weten mee te praten als het gaat over
de theorieën van Lenin en Marx. Op
de eerste bezettingsdag zag ik voor het
door kogels verminkte nationale museum
een jonge soldaat uit de Oekraïne met
tranen in de ogen naast zijn tank staan,
na een langdurig gesprek met een Rus
sisch sprekende Tsjechische, uiteinde
lijk zeggend: „Ik wou dat ik naar huis
kon", waarop de vrouw lakoniek rea
geerde met „Ga dan jongen, ik wijs je
de weg". Op de hoek tegen het gebouw
van de nationale bank, hing een plak
kaat met een pijl en: „Moskou 1800 ki
lometer". Daaronder stond geschreven
„Russen loop naar de hel of tenminste
naar Moskou".
T.c,-Studio ih kelders
Het zijn voornamelijk de niab-Aziatl*-
sche Sovjetsoldaten die vervangen wor-j
den door verse nog niet door „contra
revolutionaire propaganda" besmette
LANDGENOTEN GEHOLPEN
PRAAG (ANP) Dankzij de be
middeling van de Nederlandse ambas
sade in Praag zijn de afgelopen dagen
ruim 500 Nederlanders gerepatrieerd.
De Nederlanders keerden terug met
autobussen en velen met particuliere
wagens, die in een aantal konvooien,
meestal begeleid door onze ambassa
deur drs. G. J. Jongejans of de consul,
de heer Vos, naar de grens konden rij-
Er meldden zich onmiddellijk na de
Russische inval al vele Nederlanders
met eigen auto's aan. Er werd eer
konvooi gevormd, dat naar de grens ir
Rosvadov reed. De heer Jongejans
vertelde ook dat de ambassade door
een „ruilhandel" twee Tsjechische bus
sen ter beschikking kreeg. Het trans
port, waarin deze bussen met
honderdtal Nederlanders naar de grens
•eed, moest onderweg twee Russische
barricaden passeren, waar alleen
paspoorten werd gekeken. Twee
Tsjechische musici, die in Nederland
werken, en die met vakantie in hun
land waren geweest, werden uit de bus
Met de voedselvoorziening had men
bij de ambassade over het algemeen
genomen geen problemen; alleen don-
ag was er geen brood te krijgen.
Van woensdagochtend af had de am
bassade geen telefoongesprekken meer
met Nederland kunnen voeren. Wel wa
ren vanuit Nederland elke dag enkele
telefoontjes binnengekomen.
De Nederlanders zijn voor zover mo
gelijk geëvacueerd; van de ruim 500
n het land waren, zijn er nu nog
slechts enkele over. Er komen Tsjechen
binnen met brieven in hun hand, be
stemd voor familie in het buitenland
Men verzoekt onder andere buitenland- i
journalisten, die het land nog uit
kunnen, ze mee te nemen en ergens
de grens te posten. De heer
Jongejans verklaarde rustig: „Ach u!
we rooien het wel".
Praag tijdens de
troepen. Of deze „onbesmette" troepen
lange tijd dit etiket zullen dragen is
hoogst twijfelachtig. Vrijdagochtend ver
telde me een insieder dat 10.000 gram
mofoonplaten worden gefabriceerd met
verklaringen van het veertiende partij
congres van de communistische partij,
die zich zoals bekend, heeft gekant te
gen de bezetting van het land. Ook
wordt weerlegd dat de Tsjecho-Slowakije
contra-revolutionair zou zijn. De tekst
zal in Russisch en Tsjechisch door de
straten van Praag en andere grote ste
den schallen. In het noorden van Slo
wakije losten vrijdag en zaterdag, al
dus de vrije radia in Praag, verse
troepen uit Oost-Duitsland, de oude af.
De televisie van Pilsen die in de kel
ders van de Skodafabrieken iedere tien
minuten uitzendt, en gedurende drie da
gen was onderbroken, maakte zaterdag
middag eveneens melding van aflossen
van troepen. Er zijn meer aanwijzingen
voor een langdurige bezetting: in ieder
geval wordt de mogelijkheid daartoe
open gelaten. Ongeveer veertig veilig
heidsagenten maken jacht op de voor
mannen van het (passieve) verzet. Zij
staan alleen voor een bijna onmogelij
ke taak, zaterdag reeds in Jbct ge
hele land richtingaanwijzers, -straatna
men en nummerborden waren verwis
seld,- - omgedraaid, overgeschilderd of
weggehaald.Intussen neemt de op pam
fletten geschréven en door de radio om
geroepen lijst met namen van colabo-
rateurs toe. Hun autonummers zijn
door het land verspreid. Vele wagens
zouden al onklaar zijn gemaakt. In
Praag stond op het Raadhuisplein een
verdachte auto met doorgesneden ban
den. Vlugschriften en leuzen werden
aangebracht. Dit alles op nog geen twin
tig meter van een Sovjettank verwij-
Extreme groep
WASHINGTON (AFP) In de kri
tieke toestand van ex-prgsident Dwight
D. Eisenhower is van gistermiddag tot
gisteravond geen verandering opgetre
den, zo is in het Walter Reed hospi
taal meegedeeld. Eisenhower had za
terdagnacht weer hartmoeilijkheden ge-
Geruchten over
eigen republiek
WENEN Het centrale comité van de
Slowaakse communistische party heeft
besloten het buitengewone partijcongres
dat vandaag in Bratislava zou beginnen,
uit te stellen, aldus heeft radio „VriJc
Donau" bekendgemaakt. Het comité eist
dat de besprekingen in Moskou snel wor
den voortgezet. Het eist terugtrekking van
de bezettende troepen en zegt „alleen de
wettig gekozen partU- en staatsorganen
te erkennen met als partUlelders Dubcek
en de organen onder Cernik en
Smrkovsky, vrijlating van de gearres
teerden en herstel van de mogelijkheid
tot normaal werken door de wettige in
stellingen. Meegedeeld wordt dat tot het
uitstel is overgegaan op verzoek van
Dubcek. Svoboda en Cernik.
In de Slowaakse partij hebben zich
twee richtingen gevormd, waarvan er
een, onder leiding van partijchef Bilak,
met de Russen wil samenwerken. Twee
bekende stalinisten, de secretarissen
Peco en Janik hebben zich hierbij aan
gesloten. Zhucdic, een derde secretaris,
werd zondag uit de partij gezet en moest
derhalve de zitting verlaten. De grote
meerderheid van de Slowaakse partij
staat immers aan de kant van Dubcek.
In Bratislava houdt men rekening met
de mogelijkheid, dat de partijfunctiona
rissen in Moskou in zouden kunnen gaan
op het verzoek om een eigen Slowaakse
republiek te mogen stichten als het
mocht mislukken om de gehele partij
naar Russische kant over te halen. De
Slowaken weten echter, dat ze onder de
huidige omstandigheden hun eigen on
dergang tegemoet gaan als ze zich af
scheiden van de Tsjechen.
De anti-Russische stemming wordt
steeds groter. Dit blijkt bijvoorbeeld uit
het feit, dat men in een Slowaakse stad
de „straat van hel Rode Leger" heeft
omgedoopt in „Dubcekstraat" en in Bruno
heeft men de bioscoop „Moskwa" weer
zijn oude naam teruggegeven.
Bijzonder ongerust zijn de Sovjets
over een verklaring voor radio-Praag,
dat de CSSR een neutrale staat zou wor
den. Zij beweren, dat de buitengewone
vergadering van de partij dit besluit
heeft genomen. Dit berust niet op waar
heid, evenmin als andere berichten van
Tass, dat de Tsjechische bevolking zou
worden bewapend. Dit werd alleen ge
zegd om een reden te hebben om de
volksmilitie te kunnen ontwapenen, die
tot nu toe verhinderd heeft, dat de Rus
sen in de industriegebieden konden bin
nendringen.
Oostenrijkse troepen zijn in het
Oostennjks-Tsjeohische grensgebied
in staat van verhoogde paraatheid
gebracht.
Biafra-Nigeria
oneens over
hulpverlening
Tot de weerspannige soldaten onder
de bezettingslegers behoren ook een aan
tal extreme communisten die door de
Sovjetberichtgeving over overvallen van
contra-revolutionairen het vernielen van
tanks door molotovcocktails enzovoorts
moeilijk in toom gehouden kunnen wor
den Meestal zijn zij het die met salvo's
(in de lucht) angstige soldaten verder
op ook aan het schieten krijgen, voor
al in de duisternis. Tijdens de algemene
staking op vrijdag van 12.00 tot 13.00
uur heerste in de verlaten straten van
Praag een angstaanjagende spanning.
Om kwart over twaalf werd in het cen-
trum bij de Kruittoren een camaraman
op een motor door schoten in de lucht
verjaagd. Tien minuten later begon
nen aan de andere kant van de straat
opnieuw, ditmaal zonder enige aanlei
ding, twee soldaten salvo's af te vuren,
in de lucht en op gebouwen waarin tien
tallen mensen rustig dat eerste uur van
de middag doorbrachten. De comman
dant van de groep gebaarde aan de sol
daten dat ze niet mochten schieten. Ze
gehoorzaamden pas, nadat hij naar hen
toe was gegaan en zijn bevelen krach
tig had herhaald. Een soortgelijk tafe
reel speelde zich de dag daarvoor af
bij de afgelaste grootse demonstratie
die rond vijf uur op het Wenceslas-
plein was gepland.
„Met die extremen valt geen zinnige
discussie te voeren", vertelde me i
jonge Russin die al ruim een jaar
Praag Tsjechisch studeert. „Met de me
ten kan ik verstandig praten, maar
schiet er niets mee op. Velen hebben
angst, en ze hebben hun bevelen t<
hoorzamen. Maar met sommigen
Ze schudde het hoofd. Met betraande
ogen voegde de studente er aan
dat ze zich schaamde voor wat hier
gebeurde.
ADDIS ABEBA (AP-AFP) De be
sprekingen tussen de voltallige dele
gaties van Nigeria en Biafra, die In
Addis Abeba onder auspiciën van kei
zer Haile Selassie worden gehouden.
zijn zaterdagmiddag tot vandaag ver- 1
daagd.
De delegaties hebben geen overeen
stemming kunnen bereiken over de de
tails van de hulpverlening aan Biafra,
waarover zij het eerde i in principe
eens waren geworden.
De Rode-Kruisorganisaties van Noor
wegen, Finland, Denemarken en Zwe
den hebben vier vliegtuigen ter be
schikking gesteld van het internationa
le Rode Kruis voor leniging van de
nood der vluchtelingen in de Nige-
riaanse burgeroorlog. De toestellen, drie
Douglas DC-6b's en een Lockheed C-
130Hercules, zullen binnen enkele da
gen op Fernando Poo aankomen, zo
wordt in een officieel communiqué van
het Rode Kruis meegedeeld. De or
ganisatie beschikt reeds over een DC-
6b, die te Santa Isabel is gestatio-
Flitsen uit
Tsjecho-Slowakije
MOSKOU Van Russische itjde Is
bekend gemaakt dat twee Journalisten
van het Russische persbureau Novosty
door vuur uit automatische wapenen
rijn gedood, toen zU boven Praag In
een helikopter vlugschriften uitwierpen.
PR06TEJ0V De vrije radio Gott-
waldov meldt dat Russische troepen die
dooi- Prostejev trokken zonder aanlel
ding op een mensenmenigte heeft ge
schoten, waarbij drie doden vielen.
TOKIO Leden van de Tsjechische
ambassade In Tokio hebben verklaard,
dat zU zullen weigeren een regering te
erkennen, die r»'et gesteund wordt door
het Tsjecho-Slowaakse volk.
BUCOVICE Russische militairen
hebben in Bucovioe geschoten op kin
dealen, die speelgoedgeweertjes op hen
richtten.
LUZERN Een groep musici, onder
wie Rafael Kub.Hkl Jehudi Menuhln,
Otto Klemper er, Igor Stravinsky, heeft
bekend gemaakt niet meer te willen
optreden In de v'Uf landen, die
bezettingstroepen hebben In Tsjecho-
SlowakUe-
PRAAG Radio vrij Bohemen heeft
omgeroepen, dat de mijnwerkers van
de uraniummijnen bij Tahovo al drie
dagen in staking zijn, onder het motto
,,On6 uranium ls onder de grond het
veiligst". Rusland heeft het monopolie
voor liet Tsjechische uraniumerts.
PRAAG In de Amerikaanse ambas
sade In Praag is brand uitgebroken, die
spoedig weer geblust Is. De oorzaak was
een mankement aan de machinerie
waarin de documenten verbrand worden.
WARSCHAU De Poolse generaal
Czaipa heeft de „Zionisten" verant
woordelijk gesteld voor de moeilijkheden
in Tsjecho-Slowakije-
PRAAG De uitzendingen van de
vrije radiozenders worden steeds meer
onderbroken door geheime boodschap
pen als- „Mliada komt Helena halen".
„De engel is niet ver" en „Wie Is b(j
Mirek?".
MOSKOU Sedert, de bezetting van
Tsjecho-Slowakije biedt de Russische
t.v. opvallend veel meer amusements
programma.'* pflj te vqorkora^n.
Ruwen te veel luist er en qaar de Wes
terse nidjo-utuendlngen over Tsjecho-
Slowakije,
GOTTWALDOV De bezettende troe
pen in Tsjecho-Slowakije hebben hon
ger, zo meldt radio Gottwaldov. ZU zUn
op zoek naar paddestoelen, komkom
mers en aardappelen. De zender raadt
de boeren aan kippen, honden en kat
ten te verbergen.
WARSCHAU De Poolse pers heeft
voor het, eerst toegegeven, dat de aan
wezigheid van Sovjettroepen in Tsjecho-
Slowakije niet zo vlot verloopt: „De
Tsjechen zijn teleurgesteld, verbitterd
en geschokt".
PRAAG - Het ls al tweemaal voor
gekomen dat Russische en Bulgaarse
soldaten elkaar uit puur zenuwachtig
heid onder vuur namen. F.r zouden
dnarhU doden en gewonden zUn ge-
DJAKARTA (AP) Een heel eiland
ongeveer 45 km buiten de kust bij
Tolitoli is na een hevige aardschok
in zee gezonken. Minstens 56 personen
zijn om het leven gekomen, volgens be
richten die zaterdag Djakarta bereikten.
De aarschok beeft het district Donga-
la negen dagen geleden getroffen. Daar
bij is het hele eiland Tuguan door enor
me vloedgolven tengevolge van de aard
schok onder water verdwenen. Op het
eiland woonden ongeveer 500 gezinnen.
Woensdag waren 56 lijken aangespoeld
op de kust van het vasteland. Het totale
aantal slachtoffers is niet bekend.
NIJMEGEN (ANP) Een verkeers
ongeluk. dat in de nacht van zaterdag
op zondag in Nijmegen geschiedde en
waarbij een 37-,|arige man eindelijk werd
verwond, blUkt met opzet te zUn ver
oorzaakt.
Met twee vrienden in een auto rond
toerend, zag een 24-jarige elektromon-
tcur uit Nijmegen zaterdagavond in de
Tooropstraat zijn vrouw lopen, die hem
enige tijd geleden in de steek had ge
laten. Zij was in gezelschap van haar
vriend, een 20-jarige metselaar, alsme
de van een 37-jarige kennis uit Groes-
beek.
Dc echtgenoot reed naar een café,
om daar twee kameraden op te halen
Met z'n vijven dachten ze het drietal
wel een afstraffing te kunnen geven. Dit
laatste bleek echter niet mee te vallen.
De metselaar greep een vuilnisemmci
als verdedigingswapen en de Groesbe-
ker trok een zakmes. Deze gestes ble
ken voor het vijftal voldoende bedrei
ging om een en ander tot een woorden
wisseling op straat te beperken.
Nadat de echtgenoot met zijn vrien
den was weggereden, draaide hij de auto
en deed alsof hij op het drietal wilde
inrijden. Vervolgens keerde hij zijn auto
nogmaals en zwenkte inderdaad het trot
toir op. Hij raakte de 37-jarige Groes-
beekse kennis, die bij het groepje be
hoorde. De man werd zo zwaar gewond,
dat hij ter plaatse overleed.
LONDEN (AFP) De tiende confe
rentie van Lambeth, waaraan sinds 25
Juli 467 bisschoppen van de Angllkaanse
Kerk onder voorzltterachap van de aarts
bisschop van Canterbury, dr. Michael
Ramsey, hebben deelgenomen, is zondag
dagochtend met ren godsdienstige
plechtigheid in de St.-Paulskathedraal
In Londen geëindigd.