Siberiërs: barbaarse analfabeten BEZETTINGSTROEPEN TEN PROOI AAN VERWARRING Slowaken stellen partijcongres uit GESPREK MET SO VJETSOLDAA T Kiesinger stelt „top' NAVO-landen voor Vermoeide, slappe club Betogingen in Moskou en O.-Berlijn voor Dubcek Besmetten worden vervangen Ambassadeur Jongejans rooit het in Praag wel Toestand van Eisenhower ongewijzigd Verberg kippen, honden en katten! Eiland na aardschok in zee verdwenen Man rijdt met auto vriend van vrouw dood MAANDAG 26 AUGUSTUS 1968 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 BONN (Reuter - D.P.A.). De VVest- duitse bondskanselier Kiesinger heeft zondag voorgesteld een topconferentie te houden van regeringshoofden van de SWO-landen met het oog op de invasie in Tsjecho-Slowakije. HU zei in een rraaggesprek voor de televisie dat dit /liet in een oorlogszuchtige geest moet gebeuren, hoewel de invasie het militaire toneel in het westen eveneens heeft ge wijzigd, maar dat deze conferentie het moreel van de alliantie moet verstevigen, overwegen wat gedaan kan worden om deze vermoeide, slappe, alle daagse organisatie weer tot nieuw leven wekken". West-Duitsland en West- Europa kunnen met de Sovet-Unie slechts over een vredesregeling spreken zU op voet van gelUkheid bin- sterk bondgenootschap staan, aldus de bondskanselier. Kiesinger zei dat de voorgenomen ont moeting tussen de Westduitse minister i Economie, Karl Schiller, en de Oost- duitse minister van Buitenlandse Handel, Horst Sölle, na de invasie ondenkbaar geworden is, aangezien Oost-Duitsland i de invasie heeft deelgenomen. Bonn zal echter blijven werken voor ontspan- het politieke klimaat en ver betering van de betrekkingen met de Europese landen die dat wensen. Hij verwierp de Sovjetrussische kritiek op de Westduitse verzoeningspogingen met Tsjecho-Slowakije. West-Duitsland I heeft de Sovjetrussische belangen ge respecteerd ert niet gestreefd naar uit- MOSKOU (Reuter-DPA) Op het Rode Plein in Moskou zUn giste ren enkele mensen gearresteerd, waarschUnlU'k in verband met een voorgenomen protest van Mos- kouse intellectuelen tegen de bezetting van Tsjccho-Slowaküe. WestelUkc verslaggevers zagen de arrestaties. Z() waren naar het Rode Plein gekomen op het ge rucht dat intellectuelen een pro testdemonstratie zouden houden. Onder de gearresteerden, zeker vier, was een vrouw met een baby Westduitse toeristen fotografeerden het incident, maar werden door rechercheurs gedwongen hun films uit de toestellen te halen met de woorden: „Het is verboden dron ken mensen te fotograferen". Een groep jongex-en heeft in de nacht van zaterdag op zondag in Oost-Berlijn op straat betoogd vooi Tsjecho-Slowakije. Voor het hotel „Berolina" aan de Karl-Marx-Al- lee riepen zij: „Dubcek" en „Svo- boda". Daarop verspreidden zij zich snel om de politie te ontlopen. Naar een clandestien Tsjecho-Slo- waaks radiostation meldt, hebben Hongaarse arbeiders in verscheide ne fabrieken proteststakingen ge houden tegen de bezetting van Tsjecho-Slowakije. De meeste Hon garen zijn goed op de hoogte van de gebeurtenissen en zijn gekant tegen de invasie. Zij steunen de Tsjecho-Slowaakse verzetsbewe ging, aldus radio Vrij Donau. eenvallen van het Warschau-pakt. De invasie heeft West-Duitsland nog meer gereserveerd gemaakt ten aanzien van het ondertekenen van het nietversprei- dingsverdrag voor kernwapens, hoewel West-Duitsland niet van plan is atoom wapens te kopen of te maken. De Sovjet- Unie, die onder dat verdrag controle bevoegdheden krijgt, zou kunnen bewe ren dat West-Duitsland de overeenkomst heeft geschonden en het artikel van het Handvest van de V.N. over een „gemeen schappelijke vijand" kunnen gaan mis bruiken als voorwendsel om ^Vest-Duits- land binnen te rukken, aldus Kiesinger. „Dat is een punt dat moet worden opge helderd, voordat wij ons fiat aan dit verdrag geven". De Westduitse bondge noten beschouwen het bewuste artikel nu als verouderd. Een Russische soldaat luistert met grote aandacht naar het betoog van enige Praagse burgersi dat de Russische troepen bepaald geen van harte verwelkomde gasten zijn. OLIETANKER AAN DE GROND GELOPEN YRSEKE Zondagmiddag is de Li beriaanse tanker „Olympic Torch" (64.689 brt) met een lading ruwe olie aan boord op de Westerschelde aan de grond gelopen. De Liberiaan was op weg naar Antwerpen. Vanmorgen hebben achttien sleepbo ten het Liberiaanse tankschip vlj trokken. De „Olympic Torch' naar Terneuzen, waar een deel van de lading in lichters wordt gepompt. (Van i i speciale verslaggever) DEN HAAG. Steeds grotere angst en meer onenigheid manifes teert zich onder de soldaten van de vijf bezettingslegers in Tsjecho- Slowakije. Ze weten niet waar ze aan toe zijn. Sommige soldaten zijn door de discussies met de bevolking en de verklaringen van illegale in het Russisch gestencilde vlugschriften weerspannig tegen over de directe commandanten geworden. Bevelen tot schieten worden niet of niet juist opgevolgd. Volgens een ge rucht dat in Praag de ronde doet, zou den verscheidenen Poolse eenheden in Slowakije geweigerd hebben ook maar schot op de bevolking af te vuren. Ooggetuigen vertelden me dat in de na bijheid van de rivier de Moldau zelfs tot handtastelijkheden en heftige discus- tussen Sovjetsoldaten gekomen was, nadat een soldaat had geweigerd te schieten op een Tsjechische student die voor enkele tanks met de nationale blauw-rood-witte vlag zwaaide. Anderzijds zijn met name in Praag en Pilsen de Sovjetsoldaten door verte kende en onjuiste berichtgeving door hun nieuwsorganen zenuwachtig geworden. Vooral des nachts worden vele salvo's in het wilde weg gelost. Meestal op ge bouwen en in de lucht, maar ook op In en rondom Praag staan honderden tanks, luchtafweergeschut, pantserwagens en ander zwaar geschut, voor zeker zes tig pet bemand met Sovjet-soldaten uit Azië die door de Praagse bevolking als „babaarsc analfabeten" worden geka rakteriseerd. Over Tsjeeho-Slowaküe hadden sommigen nimmer iets verno men. De eerste dag verkeerde een deel in de veronderstelling in Oost-Berlijn te zUn, op manoeuvre. Anderen wisten niet beter of het land was in handen van een contra-revolutionaire groep gevallen. In de daarop volgende dagen bleek het vooral met deze Aziatische groep ten bijna onmogelijk oen zinnig oeren. Zij houden hel op de Evenals ovprigens een Russtaohe professor, die op het grote internatio nale geologische congres de Pravda zonder succes als de enige waar* - jjj K k I E S- u -j Beter op de hoogte De Witrussen en de Sovjet-soldaten uit de Baltische staten, Karelië en de Oekraïne zijn beter, alhoewel eenzijdig over het Tsjecho-Slowakije van 1968 geinformeerd. Zij kennen de held van de Sovjet Unie, president Svoboda. Zij weten mee te praten als het gaat over de theorieën van Lenin en Marx. Op de eerste bezettingsdag zag ik voor het door kogels verminkte nationale museum een jonge soldaat uit de Oekraïne met tranen in de ogen naast zijn tank staan, na een langdurig gesprek met een Rus sisch sprekende Tsjechische, uiteinde lijk zeggend: „Ik wou dat ik naar huis kon", waarop de vrouw lakoniek rea geerde met „Ga dan jongen, ik wijs je de weg". Op de hoek tegen het gebouw van de nationale bank, hing een plak kaat met een pijl en: „Moskou 1800 ki lometer". Daaronder stond geschreven „Russen loop naar de hel of tenminste naar Moskou". T.c,-Studio ih kelders Het zijn voornamelijk de niab-Aziatl*- sche Sovjetsoldaten die vervangen wor-j den door verse nog niet door „contra revolutionaire propaganda" besmette LANDGENOTEN GEHOLPEN PRAAG (ANP) Dankzij de be middeling van de Nederlandse ambas sade in Praag zijn de afgelopen dagen ruim 500 Nederlanders gerepatrieerd. De Nederlanders keerden terug met autobussen en velen met particuliere wagens, die in een aantal konvooien, meestal begeleid door onze ambassa deur drs. G. J. Jongejans of de consul, de heer Vos, naar de grens konden rij- Er meldden zich onmiddellijk na de Russische inval al vele Nederlanders met eigen auto's aan. Er werd eer konvooi gevormd, dat naar de grens ir Rosvadov reed. De heer Jongejans vertelde ook dat de ambassade door een „ruilhandel" twee Tsjechische bus sen ter beschikking kreeg. Het trans port, waarin deze bussen met honderdtal Nederlanders naar de grens •eed, moest onderweg twee Russische barricaden passeren, waar alleen paspoorten werd gekeken. Twee Tsjechische musici, die in Nederland werken, en die met vakantie in hun land waren geweest, werden uit de bus Met de voedselvoorziening had men bij de ambassade over het algemeen genomen geen problemen; alleen don- ag was er geen brood te krijgen. Van woensdagochtend af had de am bassade geen telefoongesprekken meer met Nederland kunnen voeren. Wel wa ren vanuit Nederland elke dag enkele telefoontjes binnengekomen. De Nederlanders zijn voor zover mo gelijk geëvacueerd; van de ruim 500 n het land waren, zijn er nu nog slechts enkele over. Er komen Tsjechen binnen met brieven in hun hand, be stemd voor familie in het buitenland Men verzoekt onder andere buitenland- i journalisten, die het land nog uit kunnen, ze mee te nemen en ergens de grens te posten. De heer Jongejans verklaarde rustig: „Ach u! we rooien het wel". Praag tijdens de troepen. Of deze „onbesmette" troepen lange tijd dit etiket zullen dragen is hoogst twijfelachtig. Vrijdagochtend ver telde me een insieder dat 10.000 gram mofoonplaten worden gefabriceerd met verklaringen van het veertiende partij congres van de communistische partij, die zich zoals bekend, heeft gekant te gen de bezetting van het land. Ook wordt weerlegd dat de Tsjecho-Slowakije contra-revolutionair zou zijn. De tekst zal in Russisch en Tsjechisch door de straten van Praag en andere grote ste den schallen. In het noorden van Slo wakije losten vrijdag en zaterdag, al dus de vrije radia in Praag, verse troepen uit Oost-Duitsland, de oude af. De televisie van Pilsen die in de kel ders van de Skodafabrieken iedere tien minuten uitzendt, en gedurende drie da gen was onderbroken, maakte zaterdag middag eveneens melding van aflossen van troepen. Er zijn meer aanwijzingen voor een langdurige bezetting: in ieder geval wordt de mogelijkheid daartoe open gelaten. Ongeveer veertig veilig heidsagenten maken jacht op de voor mannen van het (passieve) verzet. Zij staan alleen voor een bijna onmogelij ke taak, zaterdag reeds in Jbct ge hele land richtingaanwijzers, -straatna men en nummerborden waren verwis seld,- - omgedraaid, overgeschilderd of weggehaald.Intussen neemt de op pam fletten geschréven en door de radio om geroepen lijst met namen van colabo- rateurs toe. Hun autonummers zijn door het land verspreid. Vele wagens zouden al onklaar zijn gemaakt. In Praag stond op het Raadhuisplein een verdachte auto met doorgesneden ban den. Vlugschriften en leuzen werden aangebracht. Dit alles op nog geen twin tig meter van een Sovjettank verwij- Extreme groep WASHINGTON (AFP) In de kri tieke toestand van ex-prgsident Dwight D. Eisenhower is van gistermiddag tot gisteravond geen verandering opgetre den, zo is in het Walter Reed hospi taal meegedeeld. Eisenhower had za terdagnacht weer hartmoeilijkheden ge- Geruchten over eigen republiek WENEN Het centrale comité van de Slowaakse communistische party heeft besloten het buitengewone partijcongres dat vandaag in Bratislava zou beginnen, uit te stellen, aldus heeft radio „VriJc Donau" bekendgemaakt. Het comité eist dat de besprekingen in Moskou snel wor den voortgezet. Het eist terugtrekking van de bezettende troepen en zegt „alleen de wettig gekozen partU- en staatsorganen te erkennen met als partUlelders Dubcek en de organen onder Cernik en Smrkovsky, vrijlating van de gearres teerden en herstel van de mogelijkheid tot normaal werken door de wettige in stellingen. Meegedeeld wordt dat tot het uitstel is overgegaan op verzoek van Dubcek. Svoboda en Cernik. In de Slowaakse partij hebben zich twee richtingen gevormd, waarvan er een, onder leiding van partijchef Bilak, met de Russen wil samenwerken. Twee bekende stalinisten, de secretarissen Peco en Janik hebben zich hierbij aan gesloten. Zhucdic, een derde secretaris, werd zondag uit de partij gezet en moest derhalve de zitting verlaten. De grote meerderheid van de Slowaakse partij staat immers aan de kant van Dubcek. In Bratislava houdt men rekening met de mogelijkheid, dat de partijfunctiona rissen in Moskou in zouden kunnen gaan op het verzoek om een eigen Slowaakse republiek te mogen stichten als het mocht mislukken om de gehele partij naar Russische kant over te halen. De Slowaken weten echter, dat ze onder de huidige omstandigheden hun eigen on dergang tegemoet gaan als ze zich af scheiden van de Tsjechen. De anti-Russische stemming wordt steeds groter. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het feit, dat men in een Slowaakse stad de „straat van hel Rode Leger" heeft omgedoopt in „Dubcekstraat" en in Bruno heeft men de bioscoop „Moskwa" weer zijn oude naam teruggegeven. Bijzonder ongerust zijn de Sovjets over een verklaring voor radio-Praag, dat de CSSR een neutrale staat zou wor den. Zij beweren, dat de buitengewone vergadering van de partij dit besluit heeft genomen. Dit berust niet op waar heid, evenmin als andere berichten van Tass, dat de Tsjechische bevolking zou worden bewapend. Dit werd alleen ge zegd om een reden te hebben om de volksmilitie te kunnen ontwapenen, die tot nu toe verhinderd heeft, dat de Rus sen in de industriegebieden konden bin nendringen. Oostenrijkse troepen zijn in het Oostennjks-Tsjeohische grensgebied in staat van verhoogde paraatheid gebracht. Biafra-Nigeria oneens over hulpverlening Tot de weerspannige soldaten onder de bezettingslegers behoren ook een aan tal extreme communisten die door de Sovjetberichtgeving over overvallen van contra-revolutionairen het vernielen van tanks door molotovcocktails enzovoorts moeilijk in toom gehouden kunnen wor den Meestal zijn zij het die met salvo's (in de lucht) angstige soldaten verder op ook aan het schieten krijgen, voor al in de duisternis. Tijdens de algemene staking op vrijdag van 12.00 tot 13.00 uur heerste in de verlaten straten van Praag een angstaanjagende spanning. Om kwart over twaalf werd in het cen- trum bij de Kruittoren een camaraman op een motor door schoten in de lucht verjaagd. Tien minuten later begon nen aan de andere kant van de straat opnieuw, ditmaal zonder enige aanlei ding, twee soldaten salvo's af te vuren, in de lucht en op gebouwen waarin tien tallen mensen rustig dat eerste uur van de middag doorbrachten. De comman dant van de groep gebaarde aan de sol daten dat ze niet mochten schieten. Ze gehoorzaamden pas, nadat hij naar hen toe was gegaan en zijn bevelen krach tig had herhaald. Een soortgelijk tafe reel speelde zich de dag daarvoor af bij de afgelaste grootse demonstratie die rond vijf uur op het Wenceslas- plein was gepland. „Met die extremen valt geen zinnige discussie te voeren", vertelde me i jonge Russin die al ruim een jaar Praag Tsjechisch studeert. „Met de me ten kan ik verstandig praten, maar schiet er niets mee op. Velen hebben angst, en ze hebben hun bevelen t< hoorzamen. Maar met sommigen Ze schudde het hoofd. Met betraande ogen voegde de studente er aan dat ze zich schaamde voor wat hier gebeurde. ADDIS ABEBA (AP-AFP) De be sprekingen tussen de voltallige dele gaties van Nigeria en Biafra, die In Addis Abeba onder auspiciën van kei zer Haile Selassie worden gehouden. zijn zaterdagmiddag tot vandaag ver- 1 daagd. De delegaties hebben geen overeen stemming kunnen bereiken over de de tails van de hulpverlening aan Biafra, waarover zij het eerde i in principe eens waren geworden. De Rode-Kruisorganisaties van Noor wegen, Finland, Denemarken en Zwe den hebben vier vliegtuigen ter be schikking gesteld van het internationa le Rode Kruis voor leniging van de nood der vluchtelingen in de Nige- riaanse burgeroorlog. De toestellen, drie Douglas DC-6b's en een Lockheed C- 130Hercules, zullen binnen enkele da gen op Fernando Poo aankomen, zo wordt in een officieel communiqué van het Rode Kruis meegedeeld. De or ganisatie beschikt reeds over een DC- 6b, die te Santa Isabel is gestatio- Flitsen uit Tsjecho-Slowakije MOSKOU Van Russische itjde Is bekend gemaakt dat twee Journalisten van het Russische persbureau Novosty door vuur uit automatische wapenen rijn gedood, toen zU boven Praag In een helikopter vlugschriften uitwierpen. PR06TEJ0V De vrije radio Gott- waldov meldt dat Russische troepen die dooi- Prostejev trokken zonder aanlel ding op een mensenmenigte heeft ge schoten, waarbij drie doden vielen. TOKIO Leden van de Tsjechische ambassade In Tokio hebben verklaard, dat zU zullen weigeren een regering te erkennen, die r»'et gesteund wordt door het Tsjecho-Slowaakse volk. BUCOVICE Russische militairen hebben in Bucovioe geschoten op kin dealen, die speelgoedgeweertjes op hen richtten. LUZERN Een groep musici, onder wie Rafael Kub.Hkl Jehudi Menuhln, Otto Klemper er, Igor Stravinsky, heeft bekend gemaakt niet meer te willen optreden In de v'Uf landen, die bezettingstroepen hebben In Tsjecho- SlowakUe- PRAAG Radio vrij Bohemen heeft omgeroepen, dat de mijnwerkers van de uraniummijnen bij Tahovo al drie dagen in staking zijn, onder het motto ,,On6 uranium ls onder de grond het veiligst". Rusland heeft het monopolie voor liet Tsjechische uraniumerts. PRAAG In de Amerikaanse ambas sade In Praag is brand uitgebroken, die spoedig weer geblust Is. De oorzaak was een mankement aan de machinerie waarin de documenten verbrand worden. WARSCHAU De Poolse generaal Czaipa heeft de „Zionisten" verant woordelijk gesteld voor de moeilijkheden in Tsjecho-Slowakije- PRAAG De uitzendingen van de vrije radiozenders worden steeds meer onderbroken door geheime boodschap pen als- „Mliada komt Helena halen". „De engel is niet ver" en „Wie Is b(j Mirek?". MOSKOU Sedert, de bezetting van Tsjecho-Slowakije biedt de Russische t.v. opvallend veel meer amusements programma.'* pflj te vqorkora^n. Ruwen te veel luist er en qaar de Wes terse nidjo-utuendlngen over Tsjecho- Slowakije, GOTTWALDOV De bezettende troe pen in Tsjecho-Slowakije hebben hon ger, zo meldt radio Gottwaldov. ZU zUn op zoek naar paddestoelen, komkom mers en aardappelen. De zender raadt de boeren aan kippen, honden en kat ten te verbergen. WARSCHAU De Poolse pers heeft voor het, eerst toegegeven, dat de aan wezigheid van Sovjettroepen in Tsjecho- Slowakije niet zo vlot verloopt: „De Tsjechen zijn teleurgesteld, verbitterd en geschokt". PRAAG - Het ls al tweemaal voor gekomen dat Russische en Bulgaarse soldaten elkaar uit puur zenuwachtig heid onder vuur namen. F.r zouden dnarhU doden en gewonden zUn ge- DJAKARTA (AP) Een heel eiland ongeveer 45 km buiten de kust bij Tolitoli is na een hevige aardschok in zee gezonken. Minstens 56 personen zijn om het leven gekomen, volgens be richten die zaterdag Djakarta bereikten. De aarschok beeft het district Donga- la negen dagen geleden getroffen. Daar bij is het hele eiland Tuguan door enor me vloedgolven tengevolge van de aard schok onder water verdwenen. Op het eiland woonden ongeveer 500 gezinnen. Woensdag waren 56 lijken aangespoeld op de kust van het vasteland. Het totale aantal slachtoffers is niet bekend. NIJMEGEN (ANP) Een verkeers ongeluk. dat in de nacht van zaterdag op zondag in Nijmegen geschiedde en waarbij een 37-,|arige man eindelijk werd verwond, blUkt met opzet te zUn ver oorzaakt. Met twee vrienden in een auto rond toerend, zag een 24-jarige elektromon- tcur uit Nijmegen zaterdagavond in de Tooropstraat zijn vrouw lopen, die hem enige tijd geleden in de steek had ge laten. Zij was in gezelschap van haar vriend, een 20-jarige metselaar, alsme de van een 37-jarige kennis uit Groes- beek. Dc echtgenoot reed naar een café, om daar twee kameraden op te halen Met z'n vijven dachten ze het drietal wel een afstraffing te kunnen geven. Dit laatste bleek echter niet mee te vallen. De metselaar greep een vuilnisemmci als verdedigingswapen en de Groesbe- ker trok een zakmes. Deze gestes ble ken voor het vijftal voldoende bedrei ging om een en ander tot een woorden wisseling op straat te beperken. Nadat de echtgenoot met zijn vrien den was weggereden, draaide hij de auto en deed alsof hij op het drietal wilde inrijden. Vervolgens keerde hij zijn auto nogmaals en zwenkte inderdaad het trot toir op. Hij raakte de 37-jarige Groes- beekse kennis, die bij het groepje be hoorde. De man werd zo zwaar gewond, dat hij ter plaatse overleed. LONDEN (AFP) De tiende confe rentie van Lambeth, waaraan sinds 25 Juli 467 bisschoppen van de Angllkaanse Kerk onder voorzltterachap van de aarts bisschop van Canterbury, dr. Michael Ramsey, hebben deelgenomen, is zondag dagochtend met ren godsdienstige plechtigheid in de St.-Paulskathedraal In Londen geëindigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 5