UNIVERSl TEIT MAG HAAR COMPLEX AAN WITTE SINGEL GAAN BOUWEN ÏCA Leidse raad nam in grijpende beslissing B en W vastberaden over goede oplossing verkeersproblemen „Tragische held" stort zich in groots avontuur ROOD 20 senoritas 1.80 Kaatsen van Zuidholl. afdelingen DINSDAG 2 JULI 1968 DB LEIDSK COURANT ADVERTENTIE zich af, welke garantie de gemeente heeft van het Rijk als de huidige to tale begroting verre wordt overschre- GROOTSTE WERKGEEFSTER De universiteit is als grootste Leidse werkgeefster voor deze stad onmisbaar, waarschuwde de heer M. van Aken. ,.In 1962 hebben wij als raad al tegen de universiteit „a" gezegd, vanavond zullen wij ook „b" moeten zeggen. Nu er weinig tegenstand onder de be volking bestaat kunnen we ons ge makkelijker bewegen naar een op lossing zoals deze nu voor ons ligt." Zijn fractie was overtuigd van de noodzaak van een aanmerkelijke ruimtelijke uitbreiding en concentratie der A-faculteiten. Er is geen alterna tief in het bestek van wensen der uni- teit en er is ook geen redelijk argu ment, dat de toren niet zou mogen verschijnen. De heer Van Aken zou het wel op prijs stellen als binnen de raad een orgaan ontstond, dat met de universi- I teit over de verdere ontwikkeling van gedachten kon wisselen in positief kri tische zin. Dit kan een oplossing bren gen voor de problemen die gerezen zijn. Maandagavond vijf minuten voor twaalf: de Leid se raad verenigt zich met 19 tegen 12 stemmen op voorstel van B en W met de opzet van het schetsplan van de Universiteit voor een gebou wencomplex voor de bibliotheek en een aantal A-faculteiten aan de Witte Singel. De nu al be faamde twee torenelementen, door velen verguisd, waarschijnlijk door nog meer anderen als accep tabel gezien, komen met hun 1-20 meter en 45 meter hoogte in het verschiet. Dat verschiet moet dan omstreeks 1975 komen te liggen, als de uni versiteit het 400-jarig bestaan viert. Een van de voornaamste knelpuntei} het verkeerstech nische aspect is nog in het vage gebleven. De verkeersvoorzieningen rond het toekomstige complex zijn voor een deel opgenomen in het tienjarenplan, dat van 1962 tot 1972 loopt. „De details van het verkeersprobleem voor een goede ontsluiting van het Witte Singelgebied zijn nog niet geheel bekend, maar het komt allemaal best in orde", zei wethouder mevrouw N. A. den Haan- Groen, die wat van de ongerustheid hieromtrent wilde wegnemen. De realisatie van het grootse project vat het college op als een uitdaging. „We nemen die uitdaging aan. We moeten onszelf niet in een hoek douwen", vond de voorzitter, bur gemeester mr. G. C. van der Willigen, die ervan overtuigd was, dat Leiden dit gigantische werk aan kan. Vooral de KVP-fractie was deze over tuiging niet zozeer toegedaan. Dit werd door de woordvoerder, de heer J. Lijten, uitvoerig en uitstekend gedocu menteerd toegelicht. Het was trouwens toch opvallend, dat degenen die beden kingen formuleerden, zoals ook de heer A. J. Kret (Prot. Chr.) en de heer H. Amptmeijer (PSP) meer in druk maakten dan de regelrechte voor standers, van wie de heer M. van Aken (P.v.d.A.) bijvoorbeeld weinig moei lijkheden schenen te zien. De publieke tribune was voor de toren-affaire, die vele gemoederen in beweging heeft ge houden de laatste weken, stampvol bezet. De hitte van de avond en het debat werd hier enigszins getemperd door ijsco's, een ongebruikelijke con sumptie in deze openbare loge. Ook de NTS was benieuwd naar de afloop en informeerde telefonisch, maar de raad was toen (kwart voor 10). pas op helft van zijn latijn. ..Zelfs de bouw van een nieuwe schouwburg valt in het niet bij een beslissing als waarvoor wij vanavond staan," zei de heer Lijten, die als eerste het woord verkreeg. Er was zelfs vol gens spr. sprake van een tragische held (de stad Leiden), die zich in een heil loos avontuur moet storten en zulks ten behoeve van een ander, n.l. 't Rijk. I Er bestaat voorts niet de minste zekerheid omtrent de grootte van de i bedragen, welke het Rijk ter beschik- king zal stellen aan de gemeente om de bijzondere consequenties van het bouwplan op te vangen. Verder be- j twijfelde de heer Lijten in ernstige mate de toereikendheid van het aantal te creëren parkeerplaatsen (500 auto's). Er zijn vele objecten die men binnen I een klein aantal jaren wil aanvatten en die vele miljoenen zullen vergen, zoals de demping van de Trekvliet, de bouw van de vaste bruggen over het Galgewater. „GASHOUDER" In het esthetische vlak had de heer Lijten ook nog aanmerkingen: de op vatting van het college, een toren met een lengte en breedte van 25 bij 53 meter „slank" te noemen vond hij merkwaardig: een plomp boekenmaga- zijn van 42 meter hoog doet in zijn massaal effect .niet voor een gashou der onder." Destijds, aldus de heer Lijten. waren straatlantaarns van 6 meter hoogte op de Witte Singel een ernstige belemmering voor de waar nemingen van de Leidse Sterrenwacht, thans schijnt een kantoorgebouw van 120 meter hoog („ik neem aan, dat het van een inwendige verlichting zal worden voorzien") geen enkel beletsel voor 'n goed functionerende beroemde sterrenwacht te zijn. Bij zoveel onzekerheden was het de KVP-fractie onmogelijk om een alter natief plan aan tegeven. De fractie zou zich niet ten gunste van het voorstel van b. en w. uitspreken. De heer Lijlen verzocht het college het voorstel aan te houden gezien het grote gewicht van de zaak. Later kwam spr. met een voorstel om de kwestie uit te stellen totdat nadere gegevens bekend zijn omtrent de consequenties rond de situatie rond de Witte Singel op verkeerstechnisch, esthetisch, finan cieel en stedebouwkundig gebied. LIJTEN: i tragische held De heer Lijten sloeg de betekenis van de universiteit voor de stad hoog aan, maar van even grote orde zijn andere belangen. Leiden is ook nog een centrumgemeente en heeft een unieke binnenstad. Hij somde een groot aantal vragen op. HET VERKEER Om daaruit een greep te doen: is men zich bewust van het feit, dat een 1 van de grootste problemen van Leiden j A. J is gelegen in de verkeerssituatie, die voor heli men thans op 'n verantwoorde wijze j gaat vergroten door een verkeersaan- BEZORGDHEID trekkend project van een omvang ge lijk aan die van het plan Nervi in De heer A. J. Kret voerde Den Haag? beslist moet worden oog op de toekomst. Niet aanvaarden van het plan heeft niet alleen gevol gen voor Leiden als universiteitsstad, maar ook als centrumgemeente. Wél aanvaarden heeft financiële conse quenties. Binnen zes jaar moeten alle infrastructuerele moeilijkheden zijn op gevangen. Spr. toonde zijn bezorgdheid over het beleid van b. en w. ten aanzien van de infrastructurele ontwikkeling van de stad. „Ik heb het gevoel, dat niet voldoende gelet wordt op de samenhang bij de bevolkingsgroei," zei hij. „Van een uitgewerkt vijf-jarenplan schijnt geen sprake te zijn: voor de volgende zes jaar ben ik zeer pessi mistisch, vooral gezien de financiële omstandigheden." Volgens spr. komt het aan op bestuurskracht, planning en combinatievermogen. Naast een duidelijk en helder universitair beleid moet een even helder en duidelijk gemeentelijk beleid staan. „Overal wordt gepland en gewerkt waar wei nig kan worden afgemaakt," aldus de heer Kret LACUNEUZE PLANNING De heer J. P. Duyverman (WD) gaf zijn persoonlijke visie op hel plan. Hij was er tegen. De torens blijven be lastend en er is te weinig afstand om ze te bewonderen. Spr. nam geen ge noegen met de schamele steun van de monumenten- en welstandscommissie ten aanzien van „zo'n lacuneuze de tailplanning." Zijn fractiegenoot de heer L. Zitman daarentegen had bemerkt, dat de Leid se bevolking, gezien de uitlatingen, voor het overgrote deel geen tegen standster was. „Het huidige silhouet vraagt een moderne bekroning van het geheel. Het gebouw zal over enige generaties als een monument van onze tijd gelden," verwachtte hij: „de schoonheid ervan zal zich dan nog in dringender manifesteren." De grootst mogelijke meerderheid van de fractie was voor het plan. De PSP'er H. Amptmeijer kon het dreigement van de universietit, uit Lei den te vertrekken bij het niet aanne men van het plan, niet serieus nemen; „men kan toch nergens anders terecht". Veel betekenis hechtte hij aan het om- hoogbrengen van de spoorlijn, die geen barrière mag zijn, maar een moge lijkheid van doorgang moet verschaf fen. Wat betreft de esthetische aspec ten van het plan zei hij. dat in de vorige eeuw hele wijken zijn verpest door grote gebouwen (b.v. de Meel fabriek). SENTIMENTEEL „Het is merkwaardig, dat de uni- versiteit sentimenteel spreekt over de i binding met de binnenstad, maar de i schoonheid van deze binnensad zonder emoties links laat liggen. Leiden zou er met een dergelijk hoge bebouwing in het silhouet van de binnenstad aanzienlijk op achteruit gaan. Verkeerstechnisch zijn er geen uit- j gewerkte plannen getoond, zei de heer Amptmeyer verder. Als er op één plaats een gigantische concentratie i komt, wie zal dan zeggen, of deze j i concentratie niet nog verder (tot 4000; I personen) zal oplopen. „Men is dan >.m. aan, alleen gebaat bij een Noordeinde ah met het zes-baansweg". Tenslotte vroeg spr. M, VAN AKEN: na A nu ook B De 120 meter hoge toren had de heer Th. H. Nijssen Nood raad-Boeren partij) diep getroffen. Hij was niet enthousiast over de vestiging aan de Witte Singel, ook de parkeerruimte achtte hij onvoldoende. De heer G. van der Vliet (Prot. Chr.) repte van een eventuele storing bij het ontvan gen van t.v.-programma's, gelet op de hoogte van het gebouw, Ook ging hij nader in op de verschillende verkeers problemen. In deze problematiek had hij graag een intensief samenspel met de universiteit, gemeente en Spoor wegen, vooral het omhoog brengen van de spoorbaan is daarbij belangrijk. Mevrouw J. M. van der Blom-Vijl- brief (CPN) was vóór het plan. Voor het silhouet van de stad Leiden was zij niet zo bang. Het enige dat haar. angstig maakte waren *de financiële consequenties. De voorzitter zei in zijn antwoord veel te voelen voor een coördinerende figuur ten stadhuize om de gemaakte plannen te voltooien (o.m. in samen werking met Gemeentewerken). Dit geldt overigens ook voor andere plan nen en problemen. Bij deze gelegen heid zei de burgemeester, dat het col lege de uitdaging om de grootse taak tot een goed einde te brengen zal aan- vaareden. In deze zin sprak ook wet houder C. J. P i e n a, die enigszins in afwijking met het bijbelse getal hoopte op zes vette jaren, na de zes magere in het werkschema. Hij deelde nog mede, dat de spoorwegovergang bij de Telderskade vervangen zal wor den door een tunnel. Verkeerstechnische aspecten werden nog met veel fantasie door mevrouw wethouder Den Haan-Groen behan deld. Wethouder P. S. Harmsen wees erop, dat Leiden de laatste vier a vijf jaar in staat was elk jaar ongeveer 25 miljoen aan kapitaalswerken te beste den. Leiden moet de werken rond de Witte Singel, die in de totale planning zijn opgenomen, uitvoeren. Het bete kent een belangrijke verbetering van het wegenpatroon in de stad. De heer Lijten was niet overtuigd door de argumentering van het col lege en kwam met zijn hierboven aan gehaald voorstel. Bij stemming werd dit met 20 tegen 11 stemmen verworpen, 't Voorstel van b. en w. tenslotte kwam na vier uur praten in stemming en haalde met 19 stemmen vóór tegen 12 (KVP, Boerenpartij, de heer Duijver- man, twee PSP'ers en mevrouw Geel- kerken-Brusse) ruimschoots het eind- NOG EEN UURTJE Er werd toen nog een uurtje aan de vergadering gebreid. De agenda vermeldde nog 27 punten, die voor het merendeel hamerstukeft waren. Alleen de benoeming va*i aeven Jedan Van de Culturele Raad en de Raad van Be heer van de Sportstichting had nogal wat voeten in de aarde (zie elders voor de samenstelling). Het voorstel inzake het verkopen van een perceel bouwterrein aan het Bevrijdingsplein (vestiging Leidse Spaarbank) komt de volgende verga dering in behandeling: er wordt ge werkt aan een nota over de situatie aldaar. De PSP was tegen het voorstel tot het ruilen van percelen aan en nabij de Morsweg tussen v/h L. E. Nieuwen- huizen N.V. en de gemeente. IS.Z.H.V.M. tintel dividend halveren UITKOMSTEN MINDER GUNSTIG DOOR DALEND VERKEER EN HOGERE KOSTEN Opbrengst vervoer 24 miljoen: kosten ruim 21 miljoen Over 1967 heeft de Noord-Zuid-Hol- landse Vervoer Maatschappij n.v. (NZH) nog een winst gemaakt van ruim 515.000 gulden, belangrijk minder dan het voorafgaande jaar, toen een winst van 876.000.- werd geboekt. Over 1966, evenals over een reeks eer dere boekjaren, behoefde echter geen vennootschapsbelasting te worden be taald. Rekent men de f 255.000.- welke de NZH over 1967 alleen al uit dien hoofde aan de fiscus moet afdragen echter mee, dan wordt het bedrijfs resultaat van rond 770.000.- verge lijkbaar met dat van 1966. De aandeel houders dienen thans met een gehal veerd dividend OP/» genoegen te PONT OVER DE RIJN WERD AANGEVAREN DOOR MOTORSCHIP Passagier sloeg over boord en verdronk OORZAKEN MINDER GUNSTIG RESULTAAT Het minder gunstige bedrijfsresultaat is vooral een gevolg van twee met elkaar strijdige factoren: een slinkend vervoer tegenover stijgende exploita tiekosten, waarbij het accent op de lonen ligt. De invloed van de duurdere gasolie en van de verzwaarde omzet belasting mag evenmin onderschat wor den. Slechts door aanpassing der tarie ven en een verdere verhoging der effi- ciëncy bleef de NZH nog aan de vei lige kant van de rode streep. In het vervoer werd een omzet van 23,8 miljoen behaald, bijna een mil joen of 4,3 meer dan in 1966. De exploitatiekosten stegen echter met ruim anderhalf miljoen of bijna 8 tot 21,4 miljoen gulden. Hel aantal interlokale NZH-reizigers daalde met goed zeven percent. In de steden was het reizigersverlies veel minder: in Haarlem 4,6 cr, en in Lei den 2.5 °/c. Deze ontwikkeling hangt samen met de daling van het aantal inwoners van de door de NZH be diende streek, maar vooral met de sterke groei van het autobezit, welke in het NZH-vervoersgebied, zowel re latief als absoluut die van overig Ne derland overtreft. Uiteraófd wbrd dé W»ncur*ênt(^:-op de vervoersmarkt daardoor nog scher per, hetgeen niet alleen tot daling van het aantal reizigers, maar bovendien tot een onrustbarende stijging van de verkeerscongestie leidde. Ook in dat opzicht bevindt de NZH zich in een moeiijk vervoergebied. Het aantal per sonenauto per kilometer weg bedraagt hier 76 tegen 18 in overig Nederland. KRITIEK OP OVERHEID In het jaarverslag verheelt de direc tie van de NZH haar teleurstelling over het overheidsbeleid ten aanzien van het openbare vervoer niet. Ener zijds werd geen vermindering van de op het openbare vervoer remmende fiscale lasten voorgesteld en werden daartoe strekkende amendementen Even over de grens tussen Alphen en Koudekerk, in laatstgenoemde ge meente, vond maandagmiddag om streeks 17.00 uur een verdrinkingson geval plaats, waarbij het slachtoffer de 48-jarige heer A. P. Baauw was, een werknemer van Spanbeton n.v. De heer Baauw woont te Rijswijk, ge meente Maurik (Gld.). De pont van de firma Spanbeton waarmee de heer Baauw de Rijn werd overgevaren naar de lage zijde, werd bestuurd door de 56-jarige collega van de heer Baauw, Chr. II. uit Koudekerk aan den Rijn. Tegelijkertijd met het afvaren van de pont begon een schip dat net een lading gelost had bij Spanbeton n.v., de „Spes", van de kant te varen. De schipper van de „Spes" is de heer A. de L. uit Ouderkerk aan de IJssel, stuurman was diens 18-jarige zoon Floris. De afstand van het schip tot de pont was toen ongeveer 150 meter. Het schip, dat „gestrekt" voer en dus voor rang had op de pont, ging op de pont af. De pontbaas verleende echter géén voorrang, waardoor de „Spes" het roer van de pont raakte. Door de schok sloeg de heer Baauw over boord. H., die op de kant sprong, bemerkte na het bekomen van de schrik, dat hij zijn passagier miste. Na zijn alarm gooide de schipper van de „Spes" het nog drijvende slachtoffer een boei toe; de heer Baauw kon namelijk niet zwemmen. Het slachtoffer was echter al niet meer in staat de boei te grijpen. Een tweede zoon van de schipper, de 28- jarige Jan de L., die op de kant stond om met zijn brommer naar zijn woning te Alphen aan den Rijn te gaan, sprong gekleed te water. Zijn daad heeft niet mogen baten, want vlak voor zijn ogen zonk de heer Baauw naar de bodem. De inmiddels gearriveerde politie be gon met dreggen. Een uur later werd het slachtoffer boven water gehaald; het was inmiddels overleden. De rijks politie te water stelt een nader onder zoek in naar de toedracht van het ge beuren, in samenwerking met de rijks politie. groep Leiderdorp. ZOETERWOUDE H.R. Mislukte inbraak(?) in Meerburgkerk Gistermiddag plm. kwart voor vier bezocht een parochiaan de kath. kerk aan de Meerburg te Zoeterwoude-Hoge Rijndijk toen hij een vreemde man bezig zag op het altaar, waar deze probeerde het tabernakel te openen. Toen de man zich betrapt wist. hield hij zich een beetje van de domme en deed of hy het mooie kerkgebouw alleen maar bezich tigde. De parochiaan vertrouwde het zaakje echter niet en waarschuwde de rijkspolitie, die juist met een patrouille in de buurt was voor snelheidscontrole. lopig verhoor, bleek dat hy reeds meer op zijn kerfstok had. De rijkspolitie van Hazerswoude vond aanleiding om de man een Hagenaar na verder ver hoor in te sluiten. De parochiaan was de journalist K. De dader, de 46-Jarige opperman D. B„ verklaarde na zijn aanhouding: „Ik wilde eens zien hoe zo'n kastje er van binnen uitzag". idoor deregeringsmeerderheid in de Tweede Kamer verworpen, anderzijds bleven maatregelen ter bevordering van een betere bedrijfsuitoefening op landelijk niveau evens achterwege. I De gewaardeerde pogingen van een aantal gemeentebesturen in het NZH- sl reek vervoergebied om liet openbaar vervoer in staat te stellen een kwali tatief beter dienstbetoon te bieden, verhinderen niet dat de concurrentie positie van de NZH ten opzichte van andere vervoersmogelijkheden wordt ondermijnd, zolang niet in het alge meen maatschappelijk belang aan de bus voorrang wordt verleend bij de verkeersafwikkeling. Hieraan ontbreekt nog veel en in een enkel geval moet zelfs van achter stelling van de bus worden gesproken. Als ernstigste voorbeeld noemt 't jaar verslag „het beleid van een wegbe- heerder dat erop is gericht onze bus sen van een hoofdrijbaan naar een ventweg te verdringen." Het is duide lijk dat hier gedoeld wordt op de plannen van Rijkswaterstaat met be trekking tot de weg tussen Halfweg en Haarlem. KWALITEITSVERBETERING In het jaarverslag wordt erop ge wezen dat de NZH zelf veel heeft ge daan om de kwaliteit van de aange boden vervoervoorzieningen te verbe teren. Dat kwam tot uiting in de in troductie van nieuwe bussen waarin grote aandacht aan het reizigerscom- fort was leesteed, in de doortrekking van de lijn IJmuiden-Haarlem naar Schalkwijk, in de samenwerking met andere bedrijven ter opvoering van de lokale vervoersmogelijkheden in Haar lem en Leiden en in de frequentie verhoging op de lijn Leidschendam- Den Haag. In hetzelfde kader moet de opleiding van de chauffeurs tot het chauffeurs- diploma B worden gezien. Niet minder dan 140 chaufefurs behaalden dit di ploma, dat thans in het bezit is van zesitg percent van de NZH-chauffeurs. Als voorbeelden van verbooode ef ficiency noemt het jaarverslag de vol tooiing van de overschakeling op één- mansbediening. de opheffing van de onderhoudswerkplaats aan het Soenda- plein en de automatisering van de loonadministratie, uitmondende in legd. PERSONEEL liet aantal personeelsleden (1089) was In 1967 twaalf man minder dan 't jaar daarvoor, voornamelijk tengevolge van reorganisatie in de technische sec tor. Hoewel de werving van chauffeurs door de woningnood in dc Randstad nog steeds wordt bemoeilijkt, groeide 't chauffeurskorps van 688 tot 708 man, waartegenover een vrijwel gelijke af vloeiing aan conducteurs staat. De NZH had aan het einde van het verslagjaar 310 bussen in bedrijf (79 stadsbussen. 255 interlokale bussen, zes toerwagens). Bovendien waren 41 bus sen onder langlopende contracten aan andere bedrijven verhuurd, terwijl er 33 op een koper of een sloper wachten. 13-jarige jongen uit Hillegom been afgerukt De dertienjarige Wlm K. uit Hille gom moest In het Grote Gasthuis te Haarlem worden opgenomen, omdat hy 'a middags om 15.30 uur onder een gras- maaimachine was gevallen. De jongen stond op de tractor die de machine trok. Vermoedeiyk Is hy op het hobbelige grAaveld achterover gevallen en kwam daardoor onder het achterwiel van de tractor terecht. Hierdoor werd hem een been afgerukt. Judo-competitie in de Rijnstreek Omatreeks eind september start de judo-vereniging „Yoshl" met iets nieuws in de judo-sport In de Rynatreek. Zy zullen in competitieverband gaan spelen met uit- en thuiswedstrijden. Aan deze wedstryden zullen deelnemen „Yoshl" uit Koudekerk/Hazerswoude, en de clubs van Langeranr. Aulsmeer, Voorschoten en Aiphen a.d. Rijn ZIJ zullen spelen In twee teams A en B. De organisatoren van dit evenement zijn: G. Dam en A van Staveren. Team leider van „Yoshl" la G Dam, by Aals meer D. Everleens Europ. Kamp.). Al phen aan den Ryn, P. Goederaad, Voor- achotan; A van Staveren n LingV1 aar M Hol. Verder maakt het bestuur van „Yoshi" bekend, dat cr In de maand Juli op vry- dag geen les wordt gegeven. De lessen zullen op dezelfde tyden worden In gehaald op dinsdagen. Zaterdag j.l. vond te Rotterdam een kaatspartij plaats tussen ieden van de afdelingen Den Haag. Leiden, Ridder kerk en Rotterdam. Uitslag jongste klasse: 1 J. Bijlsma, Rottrdam. R. de Jong, Den Haag en F van der Veer, Leiden; 2 D. B Jongsma en D Kool stra jr., Ridderkerk en S. van der Veer, Leiden. Oudste klasse: 1 J de Vrie?, Rotterdam, L. Sevenstcr, Den Haag en J. Drenth, Leiden; 2 H. Veldstra, Leiden, Y. Bijlsma. Rotterdam en J. Bosma, Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 3