Bisschop
Dionysios
Weinig waardering
voor geiinieerden
PAUS BLIJFT GROTE STRUIKELBLOK
Koninklijke Luchtmacht
tot het uiterste paraat
OVER
HERENIGING
MET ROME
ROTTERDAM Bisschop
Dionysios staat aan het
hoofd van de Russisch-
orthodoxen in Nederland.
Onder hem ressorteren vijf
parochies: Rotterdam, Den
Haag, Haarlem, Groningen
en Zuidhorn. Het aantal
gelovigen is niet exact be
kend: naar schatting zijn er
een 2000 Russen in Neder
land, waarvan er echter
maar 150 tot 200 min of
meer regelmatig praktise
ren. De rest onderhoudt
met de Kerk slechts spora
dische contacten. Bisschop
Dionysios heeft zondags be-
Ittlve zijn koor een paar
mensen in zijn kapel, door
de week is hij meestal
alleen.
Dïonyslos, een ascetische man, ergens in de vijftig, lang,
•lank, op het hoofd een paars fluwelen kapje dragend en
op de borst het enkolplon, is in Rusland geboren. In 1920
ls hij met zijn ouders naar Frankrijk geëmigreerd. Zijn
moeder leeft nog en woont in Parijs. Na zijn studies aan
het instituut Saint Serge werd hij priester gewijd en
kwam naar Nederland, waar hij 21 jaar pastoor is geweest
van de parochie in Den Haag. In 1957 verhuisde hij naar
Rotterdam, waar hij nog altijd resideert. Intussen is hij
In 1966 tot bisschop gewijd als coadjutor van mgr. Basiel,
de bisschop
Hereniging
Met hem wilden wij een praatje maken bij gelegenheid
van Herenigingszondag en een van onze vragen luidde
dan ook, wat hij dacht van het Apostolaat der Hereni
ging. Tot onze verwondering bleek dit instituut hem
volslagen onbekend te zijn. Pas na enige hulp pnzerzijds
begon er iets in zijn herinriering te dagen. Ja hij was
eens in Nijmegen geweest op een studiedag, had daar
een lezing gehouden, dat zou het wel geweest kunnen
zijn. Meer niet. Ook niet over het tijdschrift, dat door
het Apostolaat wordt uitgegeven.
Daarom beginnen we maar te praten over de zaak van
de hereniging in het algemeen. Ik vraag hem wat hij
denkt over de resultaten van het Vaticaans concilie.
„Daar zijn wij niet zo tevreden over" antwoordt de
bisschop vriendelijk maar oprecht. Hij is er niet de man
naar om ergens doekjes om te winden. „Wq betreuren
het vasthouden aan de pauselijke onfeilbaarheid, een van
de grote obstakels op de weg naar de eenheid. Zeker, er
is meer nadruk gelegd op de collegialiteit van het bis
schopsambt en dat is winst. Maar de onfeilbaarheid is
overeind gebleven. Na het concilie kwam dan nog de
encycliek Eceleslam Suam, waarin de Rooms-Katholieke
Kerk pretendeert alleen de volledige waarheid te bezitten.
Ook dat is voor ons onaanvaardbaar. Wij willen een
dialoog met Rome maai" dat moet dan een dialoog zijn
op voet van gelijkheid. Ecclesiam Suam heeft de weg
daartoe afgesloten. Niettemin is iedere orthodoxe Kerk
vrij om met Rome vriendschappelijke betrekkingen aan
te knopen. En dat gebeurt: denk aan de contacten tussen
Paus Paulus en patriarch Athenagoras. Sommige Kerken
echter, onder andere de Kerk van Joego-Slavië, blijven
gebeten op Rome. Hij zegt het vriendelijk maar scherp.
Het vriendelijke komt uit. zijn ogen, het scherpe van neus
Ik vraag hem, hoe hq staat tegenover katholieke pries
ters, die de oosterse ritus hebben aangenomen, zoais de
paters van het Pokrofklooster ii» Voorburg. „Daar zqn
ivij niet opgetogen over" zegt- de bisschop, „wq hebben
liever met Latijnse priesters te doen. De unie is voor ons
iets onechts. Zelfs een centrum als Chèvetogne, dat erg
vriendelijk is en zich absoluut niet schuldig maakt aan
zieltjeswinnerU, het doet voor ons onecht aan. Neem een
plaat van de paasdienst in Chèvetogne, muzikaal erg
goed, alles keurig verzorgd. Maar leg hem naast een van
de Ruc Daru. een tikje slordiger misschien, maar een
orthodox zal het verschil meteen horen. Het ene is echt,
Met het Pokrofklooster in Voorburg hebben wij aanvan
kelijk moeilijkheden gehad maar ik wil geen oude koeien
uit de sloot halen. Naar mijn mening deden ze daar aan
zieltjeswinnerij. Daar zijn ze nu wel van afgestapt".
Ik vraag hem of hij bang is voor de concurrentie, die de
i volgelingen, alleen een paar losse individuen,
ZATERDAG 11 MEI 1968
die getrouwd zijn met een katholieke vrouw. Voor die is
het een uitkomst, in ieder geval beter dan niets. Verder
zijn het allemaal Nederlanders die in hun kerk komen.
Heus geloof me, deze priesters hebben onder de echte
Russen geen enkel krediet. De concurrentie hoef ik dus
geenszins te vrezen. Integendeel. Hun activiteit is
dikwijls een propaganda voor de orthodoxie geweest.
Onder andere in het geval van diakoon Van Leeuwen.
Hij is via zijn contacten met die geünieerde priesters tot
de orthodoxie gekomen".
Het klinkt een beetje hard maar het wordt heel vrien
delijk gezegd. En het komt uit de mond i
Rome en de orthodoxie nader tot elkaar te brengen. Hij
is opgevoed in een katholiek internaat en heeft daar
naar zijn zeggen in de kerken van de Latijnse ritus
gekeken. „Ze hadden op dat internaat wat graag gewild"
zegt hij „dat ik katholiek zou worden en ik heb daar als
zeventienjarige jongen ook wel eens over gedacht. Maar
uiteindelijk werd ik afgestoten door de juridische geest
die er in de Katholieke Kerk heerst. Dat woog voor mij
burgcrkledij. Ook op theologisch gebied heeft hy
bedenkingen, met name tegen het flirten met Robinson.
En de discussies over het celibaat, wat denkt hij daarvan?
„Bij ons bestaat dat probleem niet" antwoordt hij enigs
zins omzichtig. „Iedere seminarist moet kiezen vóór de
subdiaconaatswijding: wil hij trouwen of niet. Na zijn
wijding is er geen ruimte meer voor een huwelijk". Het
lijkt simpel maar zo simpel is het niet. Ik herinner hem
aan de uitspraak van bisschop Nikodiem, dat hij nog
gehuwde jongeman tot priester heeft gewijd
zal dalen maar dat de kwaliteit op een hoger peil kan
worden gehouden. Persoonlijk ben ik dat niet met hem
eens. Ik zie wel de bezwaren, die er tegen het gehuwd
zijn van een priester kunnen worden ingebracht, zeker in
de Russische situatie. Een vrouw eist veel, dikwijls meer
dan een priester gezien zijn zeer drukke werkzaamheden
kan opbrengen. Maar daar staat tegenover dat zij voor
hem als het een beetje goed uitvalt een steun en
een hulp kan zijn. Neem de jonge priester die pas in Den
Haag is komen wonen. Zijn vrouw kent de diensten op
Inter communie
Wij komen op het thema van de intercommunie. Zoals
bekend heeft het Vaticaans concilie onder bepaalde om
standigheden aan katholieken toegestaan deel 1
aan orthodoxe liturgievieringen e
Ik vraag bisschop Dionysios wat hij hiervan denkt. „Wij
beschouwen dat als een eenzijdig besluit van de Katho
lieke Kerk" antwoordt hij. „Voor ons is het onmogelijk
een niet-orthodox tot de communie toe te laten. Daarmee
moeten we wachten tot de eenheid is hersteld. Natuurlijk
zijn er uitzonderingen. In bepaalde streken van Joego
slavië wordt het oogluikend toegestaan. En elders gebeurt
het wel in geval van uiterste nood, bij een sterfgeval
bijvoorbeeld. Maar dat zijn hoge uitzonderingen".
En als de bisschop van Rotterdam hem. bq gelegenheid
van de internationale bidweek bijvoorbeeld zou vragen
om samen met hem de liturgie te vieren, als teken van
goede wil en van hoop op een betere toekomst? „Dat zou
ik absoluut moeten weigeren. Wel zouden we samen
kunnen bidden, zoals Paus Paulus en patriarch Athena
goras hebben gedaan. Maar geen concelebratie".
Wat ls het voornaamste obstakel op de weg naar de
eenheid tussen Rome en het christelijk oosten? „Het
dogma van de pauselijke onfeilbaarheid en de leer
hoofd van de plaatselijke bisschop heen ingrijpt in het
leven van de gelovigen. Zolang Rome hieraan vasthoudt
kan er van eenheid geen sprake zijn. Ik weet ^el, dat
sommige katholieken de concilieuitspraken ten deze
nogal ruim, nogal orthodox interpreteren. Als ik spreek
met de paters van de Steigerkerk dan is er geen enkele
moeilijkheid. Maar die Interpretatie klopt mijns inziens
niet met de officiële leer van de Kerk". Op andere punten
ziet de bisschop geen onoverkomelijke moeiijkheden. Het
Filioque is een louter historische kwestie. De tenhemel
opneming van Maria wordt ook door het Oosten aan
vaard. En de onbevlekte ontvangenis ls een punt van
secundaire betekenis.
Celibaat
Over de vernieuwingen in de Kerk van Nederland denkt
bisschop Dionysios erg positief, hij waarschuwt alleen
tegen overdrijvingen, zoals het celebreren van de mis in
Te vroeg voor
intercommunie
haar duimpje, zij zingt en dirigeert het koor. Daar hoeft
de priester zich alvast geen zorgen over te maken. Alle?
bij elkaar ben ik van mening, dat de Katholieke Kerk er
goed aan zou doen, tot de oude praktijk terug te keren:
zoals wij die hebben".
En als Rome nu eens aan de priesters zou toestaan om
in het huwelijk te treden en toch hun ambt te blijven
uitoefenen? „Dat zou ik ernstig betreuren. Het zou de
verhouding tot de orthodoxie opnieuw vertroebelen, ook
al gaat het hier maar om een disciplinaire kwestie".
situatie van de orthodoxe Kerk in Rusland. De godsdienst
is er nog lang niet dood, met name niet bij de jongeren
Onder Kroetsjov heeft de Kerk het moeilijk gehad: hij
was uitgesproken antireligieus. Maar sinds hij werd
i grote verbetering ingetreden. „Ik kom
ie'der jaar in Rusland" zegt bisschop Dionysios „en ik
kan duidelijk het verschil zien tussen '66 en '67. De men
sen zijn vrijer, ook op godsdienstig gebied. Er is een wet
gemaakt die elke discriminatie op religieuze grond ver
biedt. Pelgrimsoorden worden door duizenden mensen
bezocht, waaronder opvallend veel jonge mensen. Aarts
bisschop Paulus van Novo-Zibirsk vertelde mij, dat hij
onlangs een bezoek bracht aan Omsk, een flinke univer
siteitsstad. Toen hij per trein arriveerde, zag hij eer
menigte jongelui met bloemen, hij wist niet waarvoor ze
kwamen, dacht dat het voor een of andere autoriteit zou
zijn. Tot zijn grote verrassing was het voor hem. Df
studenten waren uitgelopen om hun bisschop t>
begroeten".
die
>ch nicl
uitrichten"
luchtarmada's van andere,
veel grotere staten.
Wat men hierbij echter over
het hoofd ziet is. dat ons
land deel uitmaakt van de
NAVO. de Noordatlantische
Vcrdrags Organisatie (volgens
de ..Achter het Nicuws"-cnqurU
nog steeds een noodzakelijk
bondgenootschap) en dat het
LrUdkre
k de koninklijke luchtm
•clt in dit geheel eon t
Nederlandse
raketten gericht
,het oosten'
naar
Dit jaar. op 1 Juli. beslaat de koninklijke
luchtmacht precies 55 jaar. In 1913 be
gonnen als de luchtvaurtaldeling van de
landstrijdkrachten, bestond ze aanvan
kelijk slechts uit één commandant, drie
vliegers, één administrateur en écn
vliegtuig. Thans, na 55 jaar, Is de
luchtmacht uitgegroeid tot. een organi
satie met tienduizenden mannen en
vrouwen, honderden straaljagers, vele
helikopters en transportvliegtuigen, ver-
>reld
base
vijf onderdelen met geleide wapens.
legerd In de Duitse Bondsrepubliek.
Onder de in Den Haag zetelen
luchtmachtstaf ressorteren vier zot
CLV, onder meer bestaande uit twee
Starfightersquadrons op Leeuwarden,
de geleide wapenonóerdelcn en 'n ge-
vechtsleidlngscentrum. heeft tot taak, de
naam zegt het al. het luchtruim boven
ons land en andere delen van West-
Europa veilig te stellen. Met. twee
squadrons op Eindhoven, twee op Volkel
en één op Twenthe, is de oorlogsbe
stemming van 't CTL tactische doelen
aan te vallen en luchtsteun te verlenen
aan grondtroepen.
Naast de straaljagers bezit de lucht
macht ook helikopters van het type
Alouette III en Piper Super Cubs, inge
deeld bij de groep lichte vliegtuigen,
die praktisch alle worden gebruikt door
het eerste legerkorps ten behoeve van
artilleriewaarnemingen Ook een aahtal
Alouettes bestemd voor de opsporings-
en reddingsdienst voor schipbreukelin
gen, lucht vaarslachtoffers enz. Somnii-
ook verkeersslachtoffers naai zieken-
least 1? er nog het 334 transport squa
dron, uitgerust met de Fokker Frieiufc
Een Nikcrakctbattcrli ergens ii
bevatten deze toestellen echter
gingskracht voor het bnderschi
nd. Naast 'n grote hoeveelheid brandstof
vare explosieve lading met grote vernieti-
n vijandelijke vliegtuigen op lage hoogte.
Specialisten
zijn brood- en
broodnodig
traal bij de Koninklijke Luchtmacht staat het vliegen met de F-104G Starfighter,
i hier vier toestellen in for
twaalf machines zqn
Opleiding;
Verantwoordelijk voor de opleiding v
het vliegend en grondpersoneel is 1
bijzondere gevallen
m.u.l.o.-B of u.t.s. Zijn de medische en
psychotechnische keuringen met goed
gevolg doorstaan, dan gaat de
aspirant-vlieger eerste naar Gilze-Rijen
waar een militaire basisopleiding, ge
richt op het officier-zijn, van ruim vier
maanden moet worden gevolgd.
Daarna gaai vliegen en wel op de
S-ll,
Ken kijkje
rnthe.
onderhoudspcrsoi
F-104 G Starfighter wordt opgeleid,
toont duidelijk aan, dat men niet over
één nacht ijs gaat. Met de meest mo
derne onderwijsmethoden worden de
luchtmachtmensen wegwijs gemaakt in
de schijnbaar eindeloos moeilijke, tech
nische materie, die bij zo'n hyper
modern vliegtuig hoort.
Deze school Is overigens een klein
voorbeeld van NAVO-samenwerking.
Naast de Nederlanders wordt er name
lijk ook Belgisch luchtmachtpersoneel
opgeleid.
Deze integratie met België is ook reeds
jaren met succes doorgevoerd in de
vllegopleiding, die gedeeltelijk in ons
land en gedeeltelijk bij onze zuider
buren plaatsvindt.
i vooropleiding, die
propellervliegtuig. Totaal moet dertig
uur. natuurlijk met goed resultaat, ge
vlogen worden.
Na deze elementaire vliegopleiding
gaan diegenen, die voorbestemd zijn
om Starfighter- of helikoptervlieger
(e worden, naar de Belgische basis
Brustem, ongeveer dertig kilometer
Daar vindt de voortgezette vlieger
opleiding plaats op de Fouga Magister.
wordt
kenni
making met een straalvliegtuig. In
negen maanden wordt op Brustem, on
der supervisie van Nederlandse en
Belgische instructeurs, 150 uur ge
vlogen. Maar ook de theorie, zoals
aërodynamica, meteorologie, motor
kennis en luchtverkeersregels. wordt
Samen met de Belgische collega's ver
trekken de leerlingen (tot nu toe) naar
Woensdrecht (bij Bergen op Zoom),
waar nog eens vier vijf maanden
gevlogen wordt op de Lockheed T-33,
eveneens een straalvliegtuig. De op-
BIJ
VLIEGEROPLEIDINC
NIET
OVER EEN
NACHT IJS
leiding wordt voorlopig afgesloten met
de brevetuitreiking en de beëdiging tot
tweede luitenant.
De aanstaande helikoptervliegers gaan
niet naar Woensdrecht. Vanaf Brustem
worden zij overgeplaatst naar Ypen-
burg voor de einctfaze, die zal plaats
vinden op de Alouette III.
Zij, die naar de Groep Lichte Vlieg
tuigen (de Piper Super Cub) gaan.
komen op Deelen (en nu nog Ypen-
burg) aan na afloop van de elementaire
en licht vliegtuigenopleiding op Gilze-
Rijen.
Vijfhonderd uur
Overigens z(jn de op Woensdrecht af
gestudeerde vliegers nog niet klaar om
ingedeeld te worden bij een bepaald
operationeel squadron. Daarvoor krij
gen ze eerst nog een cursus by het op
Eindhoven gelegerde 315 squadron, dat
met Thuqderstreaks vliegt.
Zodri
ervaring is opgedaan op straaljagers
van een ouder type, zijn de piloten pas
geschikt om naar de Starfighter-
opleiding te gaan die plaatsvindt op
Twenthe.
Momenteel heeft de luchtmacht voor
de luchtverdediging de beschikking
over de Starfighter en voor de tac
tische strijdkrachten over de Star
fighter èn de Thunderstreak. Aan de
vervanging van dit' laatste type wordt
half 1969 begonnen, wanneer de eerste,
veel modernere F-5-toestellen worden
afgeleverd. Dertig daarvan zullen in
de tweepersoonsuitvoering bij de lucht
macht komen. Ze zullen gebruikt wor
den voor de vliegopleiding en dus de
Raketten
Zoals reeds gemeld heeft de Koninklqke
Luchtmachl in West-Duitsland vqf
groepen geleide wapens, twee uitgerust
met Nikeraketten en drie met de wat
kleinere Hawk. Ook deze groepen
staan ter beschikking van de NAVO
en hebben tot taak een verrassings
aanval vanuit het oosten te voor
komen.
Met radarinstallaties wordt vanaf de
lanceercomplexen voortdurend de ho
rizon afgezocht voor de opsporing van
eventuele vreemde vliegtuigen, die, zo
ze niet met al te beste bedoelingen
westwaarts komen, op z'n zachtst ge-
Aloui
ordt
einden gebruikt,
van drenkelingen. Deze foto toont zo n
helikopter in actie, tenvql bq wijze van
proef een vlieger uit het water wordt
opgehaald.
zegd van die plannen kunnen worden
afgehouden door middel van de on
bemande en toch bestuurbare, vlie
gende projectielen.
Toen op 10 mei 1940 de Duitsers ons
land binnenvielen, beschikte Nederland
over 124 gevechtsvliegtuigen. Ze waren
echter grotendeels en om vele redenen
niet meer voor hun taak geschikt
Pas in de tweede wereldoorlog is weer
een geducht Nederlands luchtwapen
opgebouwd, een dat is uitgegroeid tot
wat nu de Koninkiyke Luchtmacht is:
een organisatie waarvan de leiders zelf
hopen, dat ze nooit haar taak behoeft
uit te voeren, maar die in ieder geval
tot het uiterste paraat 's- Een verras
singsaanval, zoals die op 10 mei 1940
plaatsvond, zit er voor haar in ieder
geval niet meer in.
GERARD J. PLUKKEL
