Over geboortenregeling geen
richtlijnen van het concilie
OUDEREN LIETEN ZICH DOOR IEUGD
MEESLEUREN IN ENTHOUSIASME
Politiewet
volledig
herzien
Steun van
Kerk aan
revolutie
Brit met 18
meerderjarig
Ei, ei, wat zit er in een ei?
Labour raakt
ver achter op
conservatieven
DONDERDAG 11 APRIL 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
NOORDWIJKERHOUT Twee deelaspecten van het ontwikkelingswerk hebben de vergadering
van het pastoraal concilie op de laatste zittingsdag nogal wat hoofdbrekens bezorgd: de steun
die de Kerk moet geven aan revolutionaire bewegingen in de ontwikkelingslanden en de houding
die zij moet aannemen tegenover de bevolkingspolitiek.
De heer Tans uit Groningen had be
swaar tegen de term .revolutionaire" be
wegingen. Het was misschien beter te
spreken van radicale bewegingen. Zijns
nziens was het duidelijk dat de Kerk
lan de kant van de gevestigde orde
nocht gaan staan. Zij moest zich echter
iver het probleem van de revolutie
d£ de radicaliteit uitspreken, omdat zij
inders noodzakelijk de indruk wekt, de
van de gevestigde orde te kiezen,
tij vond steun bij verschillende afge
vaardigden.
Kardinaal Alfrink noemde de passage
in het rapport, die sprak over steun aan
revolutionaire bewegingen, onduidelijk.
Wordt ermee bedoeld", zo zei hij, „dat
de Kerk de zijde moet kiezen van armen
:n verdrukten, dan ben ik zonder meer
akkoord. Maar wordt bedoeld, dat de
Cerk ook achter alle methodieken van
iedere revolutionaire beweging moet gaan
staan, dan heb ik ernstige bezwaren. Je
cunt niet in een en dezelfde zitting Lu-
her King herdenken, die het voor de
verdrukten opnam langs de weg van
ie geweldloosheid, en de revolutie steu-
;n, die gebruik maakt van geweld".
Prof. Janssen, voorzitter van de com
missie, verwees naar .Populorum pro-
jressio", die in bepaalde extreme situa-
VOORZITTER ST.-MICHAEL:
DEN BOSCH (ANP) Tijdens een in
-Hertogenbosch gehouden driedaags
ongres van de katholieke politiebond
Sint-Michaël, heeft de voorzitter, de
heer W. Weümans, een beroep gedaan
op de regering om de huidige politie
let volledig te herzien en bij de daar-
noodzakeljjk zijnde studie ook het
politieapparaat te betrekken.
Zowel de handhaving van de openbare
Drde als de regeling van het verkeer en
ie bestrijding van de misdaad plaatsen
de politie bijna voortdurend voor
situaties waarop de organisatie niet is
afgestemd. Men beseffe toch eindelijk
hoe machteloos wij ons vaak
voelen, was de hartekreet van de heer
Weijmans. Deze wijziging van de
politieorganisatie, zo betoogde hij,
tóeboeft en mag geen beletsel zijn voor
lntërh moderniseren van de"
Nederlandse politie.
De heer Weijmans vroeg ook aandacht
»r de grote groep van de politie, die
i«last is met surveillance en algemene
atrouillediensten, een groep, die bij de
leeds voortgaande specialisatie onder-
ewaardeerd dreigt te worden, doch die
feite de ruggegraat van het korps
Tenslotte besteedde de voorzitter aan-
acht aan de disciplinaire straffen binnen
iet korps. Het pleitte voor een bezinning
op de wijze van straffen en de toe
passing van de soorten daarvan. Het ge-
iruik maken van de mogelijkheid tot
voorwaardelijke straf kan zeker hier
daar nog worden verruimd.
Pil alleen op
doktersadvies
van ziekenfonds
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Dr. A. Querido
vdA) heeft in de Eerste Kamer er-
ior gepleit de anticonceptiepil in het
ikket van de ziekenfondsverstrekking
i te nemen. Staatssecretaris Kruisin-
(Volksgezondheid) zag hiervoor
orlopig geen mogelijkheid, omdat
ervoor met (je ziekenfondsen nog geen
kkoord was bereikt. De pil wordt niet
leschouwd als vallende onder de ziek-
ekosten. Alleen om medische redenen
vordt de pil op kosten van het zieken-
onds verstrekt. De staatssecretaris be
schouwde de pil als een geneesmiddel,
lat op voorschrift van de huisarts moet
vorden gegeven. In de praktijk is de
til uitsluitend op recept bij de apothe-
cer verkrijgbaar.
ties het plegen van revolutie goedkeurt.
Hij waarschuwde echter voor een onge
nuanceerde houding ten opzichte van dit
probleem. „Weten we wel wat we doen?"
zei hij. „Weten wij wat 'n guerrilla is?
Beseffen wij welke consequenties onze
uitspraak voor de missionarissen en ont
wikkelingshelpers in die landen kan heb
ben?". Hij pleitte voor een bezinnings-
pauze waarin de bewuste passage van
het rapport kon worden bijgewerkt. Kar
dinaal Alfrink wees erop, dat „Populo
rum progressio" zeer genuanceerd over
het probleem van de revolutie spreekt
en vroeg de commissie haar formulering
bij die van de encycliek aan te passen.
Even moeilijk lag de vraag, welke
houding de Kerk moet aannemen ten op
zichte der bevolkingspolitiek in de ont
wikkelingslanden. In het rapport werd
de resolutie onderschreven, die op het
vorig jaar gehouden wereldcongres voor
het lekenapostolaat was aangenomen, na
melijk „dat de Kerk zich moet uitspre
ken over de zingeving en de waarde van
huwelijk en voortbrenging maar niet
over methoden en technieken van geboor-
tenbeperking". Verder werd in het rap
port de mogelijkheid opengelaten, dat de
regering in de ontwikkelingslanden in
bepaalde gevallen zelf regelend zou ku-
nen optreden op het terrein van de ge-
boortenbeperking. Hoewel de commissie
dit „ingrijpen in de meest intieme le
venssfeer van de burgers", niet nader
omschreef, zag de vergadering het spook
van sterilisatie en abortus reeds opda
gen. En daartegen hadden velen ern
stig bezwaar. De heer Tans uit Gronin
gen adviseerde de passage maar liever
te schrappen. Enkele anderen vielen
hem daarin bij.
In een poging de bezwaren te over
winnen, bracht prof. Ponsioen .namens
de meerderheid van de commissie, naar
voren, dat hier inderdaad om een schen
ding van mensenrechten ging. „Wij vin
den dat dit een kwaad is", zei hij. „Maar
het geboren worden yan veel kinderen in
huidige situatie is een nog groter kwaad.
Wij moeten van beide kwaden het min
ste kiezen. En de morele moed hebben,
om (tot ook uit te spreken".
Dit oordeel bleek niet doo£ de hele
commissie te worden onderschrèven.
Prof. Janssen vroeg zich, namens een
minderheid in de commissie af, wat het
grootste kwaad was: het ingrijpen in de
rechten van de mens of het vergroten
van de maatschappelijke ellende. Hij ci
teerde Oe Thant, die de suggestie van
een rechtstreeks staatsingrijpen op dit
gebied verwierp.
Kardinaal Alfrink zei de uitspraak van
het wereldcongres voor het lekenaposto
laat te kunnen onderschrijven, wanneer
deze in zijn exacte formulering werd
overgenomen. Daar staat namelijk dat de
ouders moeten handelen op basis van
hun christelijk geloof en van medisch
of wetenschappelijk advies. Deze uit
spraak kwalificeert het gebruik van be
paalde geboortenregelingstechnieken als
een ethische zaak. En dus als een zaak
waarover de Kerk zich mag uitspreken.
„Het rapport zegt, dat de Kerk dit niet
moet doen", aldus de kardinaal, „maar
wij doen het wel. En wij zijn toch ook
de Kerk. Dat Is niet consequent".
De passage over het rechtstreeks in
grijpen van de overheid op het terrein
van de geboortenregeling noemde hij te
algemeen geformuleerd. „Er wordt geen
enkele beperking aangebracht, ook niet
ten aanzien van sterilisatie en abortus.
Dit kunnen wij niet onderschrijven", al
dus de kardinaal. Hij drong aan op be
scheidenheid. Wij moeten oppassen niet
te vervallen in een geestelijk kolonialis
me, dat de ontwikkelingslanden voor
schrijft wat zij moeten doen. Stelt u
zich eens voor dat een Afrikaans conci
lie ons dergelijke richtlijnen zou geven?
Zouden wij dat accepteren?"
Hij vroeg de tekst zo te amenderen,
dat aan zijn bezwaren zou worden tege
moet gekomen. Nadat de commissie dit
had toegezegd, werd 't rapport-ontwikke
lingswerk in zijn grote lijnen door het
concilie aangenomen.
Op de valreep van de laatste zitting
van het concilie werden nog enkele aan
bevelingen en resoluties besproken, die
waren blijven liggen. Een voorstel om te
pleiten voor een bedrag van minimaal
één procent van het nationaal inkomen
reeds in 1969 aan ontwikkelingswerk te
besteden, eventueel ten koste van de De
fensie-begroting werd afgewezen. Er wa
ren slechts 25 stemmen voor. Een aan
beveling aan kerkelijke bestuurders om
op 70-jarige leeftijd hun functie ter be
schikking te stellen werd naar de ambts
commissie verwezen.
A. v. d. W.
LONDEN (AFP) De Britse procu
reur-generaal Sir Elwyn Jones heeft in
het Lagerhui^ meegedeeld, dat de Brit
se regering besloten heeft de leeftijd
waarop iemand meerderjarig wordt, van
21 op 18 jaar te brengen. Binnenkort zal
een wetsvoorstel hieromtrent aan het
Lagerhuis worden voorgelëgd. Als het
wordt aangenomen, zullen achttienjari
gen van beiderlei kunne in het huwelijk
mogen treden, contracten kunnen slui
ten en testamenten maken.
De leeftijd van 21 jaar zal echter de
stemgerechtigde leeftijd blijven.
MANTEL
oïrobe-
man teaV
i bet woord gevraagd. Op
(Door dr. Alfred van de Weijer)
De tweede zitting van het pastoraal
concilie is, ondanks een zwak begin,
veer een opwekkende gebeurtenis
geworden. Wat dat zwakke begin betreft,
enen ons te herinneren, dat ook de
vorige zitting daarmee te kampen heeft
sehad. Vergaderingen als deze hebben
blijkbaar enige t(jd nodig om over de
drempel heen te komen.
Jeugd
aanpak laten meesleuren. Hier ligt een
duidelijk winstpunt, dat we graag uit
drukkelijk willen noteren.
Een ander opvallend verschil met de
vorige vergadering was een zekere re
serve aan de kant van de bisschoppen,
met name bij kardinaal Alfrink. Zij
hebben zich ditmaal duidelijk minder in
de discussie gemend dan de vorige keer.
Wij leggen dit niet uit als een gebrek
aan interesse. Waarschijnlijk hebben de
bisschoppen, met name de kardinaal be
grepen, dat een al te frequent optreden
zijnerzijds de discussies te zeer kon be-
invloeden.
Hij heeft de vergadering de volle vrij
heid willen laten om haar standpunt
te bepalen. Alleen op ogenblikken, dat
het werkelijk nodig was, kwam hij ach
ter de microfoon. En dan bleek opnieuw,
dat zijn woord van doorslaggevende be
tekenis was. Niet omdat hij nu eenmaal
bisschop en kardinaal is, maar eenvoudig
omdat hij iets doorslaggevends had te
zeggen.
Gezagsrapport
Hoezeer het pastoraal concilie- voor
psychische beïnvloeding vatbaar is, bleek
nog eens overduidelijk, toen de oecume
nische commissie haar aanval lanceerde
op het tweede gezagsrapport. Tot ver
bazing van degenen, die de overigens
wal gefundeerd* kritiek hadden geuit,
Reserve in
optreden van
bisschoppen
ging de vergadering ineens dooi- de
knieën. Ook de commissie, waarin toch
zeer capabele figuren zaten, bleek in
eens haar verweer kwijt te zijn. Groot,
Bronkhorst en Van Holk hadden immers
gezegd, dat het rapport beneden de maat
was. En dat moest dan wel zo zijn. Pas
toen het allemaal achter de rug was,
begon men zich de portee van het ge
beurde te realiseren. De oecumenici zei
den: „Sorry, zo hadden we het niet
bedoeld". En de afgevaardigden verzucht
ten: „Waarom hebben we op dat mo
ment geen tegenspel gegeven". Een ty
pisch voorbeeld van de rol, die de sug
gestie op het concilie kan spelen. En
een aansporing voor alle deelnemer»
om op hun tellen te passen.
Overigens heeft deze tweede vergade
ring ons nogmaals bewezen, dat het ge
zag in deze t(jd nietste verliezen en
alleen maar te winnen beeft, wanneer
het zichzélf in discussie stelt. Al Is het
tweede gezagsrapport dan net als zün
voorganger gesneuveld, wat met die rap
porten werd beoogd. Is intussen al be
reikt. En als het met het pastoraal con
cilie op dezelfde voet doorgaat, zullen
we straks geen gezagsrapport meer no
dig hebben.
LONDEN (Reuter) Volgens twee in
Engeland gehouden opiniepeilingen zou
den de conservatieven, als nu algemene
verkiezingen werden gehouden, een
overweldigende zege behalen en zeker
400 van de 630 Lagerhuiszetels verove
ren. De regering-Wilson is nog nimmer
zo impopulair geweest. Volgens een in
opdracht van de Daily Telegraph ver
richt onderzoek hebben de conservatie
ven een voorsprong van 24,5 procent
op Labour, vergeleken met 19 procent
een maand geleden voordat de „har
de" begroting werd ingediend. De Daily
Mail geeft de parti] van Edward Heath
een voorsprong van 22,6 proaent.
Drie allerliefste voorjaarsjasjes die
verrassen omdat ze zo luchtig van ma
teriaal en vrolijk van tint zijn, dat het
wel jurkjes lijken. De fabrikant (Plaz)
koos voor de mantel met lage heupcein
tuur en asgmetrische sluiting, een gro
ve poederkleurige kamgaren. Voor het
jasje met hoge, aanliggende taille een
bedrukte Finse katoen. Het model dat
duidelijk een sportieve mantel wil zijn,
en zelfs zeer geschikt voor de reis, is
licht klokkend met brede ceintuur, re
vers en flinke zakken. Material: Fran
se tweed; fabrikant: Plaza.
Wij zouden in deze
functionele tijd kunnen
vergeten dat de oor
spronkelijke f unctie van
het ei is: een kuiken uit
zijn schaal te laten
breken. Het is wel goed
dat de fantasiekuiken
tjes op de paastaart
ons daaraan herinneren.
Maar van de ruim zes mil
jard eieren die in ons land
laarlijks geproduceerd wor
den, eten we er gemiddeld
206 per persoon op (even
tueel verwerkt tot eipoeder
waarvau o.a. de bakker
weer een lekkernij voor
onze tafel maakt, denk
maar aan de paastaart).
Een niet onbelangrijk deel
van de zes miljard wordt
uitgevoerd en tenslotte
blijven er dan nog wat over
voor de broedmachines, die
eieren van kippen met zeer
geselecteerde stambomen
uitbroeden, zodat de nieuwe
generatie nóg meer, en voor
handel en consumptie nóg
geschiktere eieren zal leg-
Het eieren eten
Het kuikenloze eitje is een
ware voorraadkamer van
belangrijke voedingsstoffen.
Dit zit erin: eiwitten van
een hoge biologische waar
de, vet (alleen in de dooier),
kalk, fosfor- en ijzerzouten,
jodium en de vitaminen A,
B en D.
Vroeger werden vooral in
voorjaar en zomer eieren
gegeten, eenvoudig omdat
ze in de winter schaars
waren. We hebben intussen
de kippen zo gek gekregen
dat ze het hele jaar door
regelmatig eieren leggen; de
huisvrouw profiteert daar
van, want de prijs blijft
tamelijk gelijk en de smaak
is in elk jaargetijde voor
treffelijk.
Een ei van gemiddelde
grootte staat in voedings
waarde gelijk aan circa 35
gram vlees of visvlees. Op
het ideale menu (van grote
kinderen en volwassenen)
staat 100 gram vlees, of een
gelijkwaardige vervanging,
per dag. Dit kwantum kan
over verschillende maal
tijden verdeeld worden. Het
mag in de loop van de dag
bijvoorbeeld zijn: een ei en
wat vlees; of tweemaal een
ei met aanvulling van kaas;
of geen ei en de hele portie
als vlees of als vis. Kaas,
erwten en bonen kunnen
nu en dan, maar niet dage
lijks) als vervangers Véf»
vlees dienen.
Iedere dag een ei is dat
wel gezond? Een enkeling
krijgt er uitslag van. Dan
zal hij helaas wel matig
moeten zijn met het consu
meren van deze voedzame
lekkernij. Maar wie deze
gevolgen er niet van onder
vindt (en niet om een of
andere reden op dokters
advies het eitje moet laten
staan) mag er elke dag zijn
hart aan ophalen, vanaf de
kleuterleeftijd tot diep in
de AOW-periode. Juist de
bejaarde kan veel plezier
van eieren hebben: ze zijn
gemakkelijk in voorraad te
houden (koel en donker be
waren niet naast sterk
ruikende zaken want ze
nemen andere geuren ge
makkelijk aan), gauw te be
reiden, op allerlei manieren
klaar te maken zodat ze
passen bij brood- en warme
maaltijd.
Meieren over eieren
Een ei is'eea'Inpol ding, het
is zo vol, zfl»-of;'zQ^olmaakt.
Het heeft dan ook tal van
schilders geïnspireerd; de
(geschilderde) eieren van
Floris Verster zijn wereld
beroemd.
De inhoud van het ei heeft
die schilders bovendien ge
holpen hun doeken en pane
len te prepareren en hun
verven aan te maken. De
inhoud van het ei helpt de
vrouw, die werk maakt van
„haar schoonheid", haar
huid te prepareren voor het
succesvol beschilderen met
make-up.
Voor de droge huid is een
eierdooiermasker uitstekend.
Het losgeklopte eigeel wordt
op het schoongemaakte ge
zicht gestreken en mag daar
gedurende een kwartier zijn
heilzaam werk doen, terwijl
de patiënt met gesloten
ogen (desgewenst bedekt
met watjes gedrenkt in oog
lotion) ligt uit te rusten.
Daarna afnemen met warm
water.
De vette huid heeft profijt
van een masker waarvoor
het eiwit wordt gebruikt.
Voeg aan het losgeklopt ei
wit een paar druppels ci
troen, bestrijk er het gezicht
mee, behalve de huid rond
om de ogen. Na een goed
kwartier met warm water
afnemen.
Stimulans hoofdhuid
Roer een eierdooier aan met
een scheutje water (of in
geval u last hebt van roos,
met een scheutje olijfolie)
en wrijf er de hoofdhuid
het
haar gaat
Zelfgemaakte shampoo
Drie tot schuim geklopte
eierdooiers zijn de basis
voor een weldadige shampoo
als men er het volgende
aan toevoegt:
voor droog haar: 'n scheutje
olijfolie of wonderolie;
voor normaal haar: een
scheutje rum;
voor vet haar: een scheutje
gesmolten honing.
Het middel schuimt niet,
maar rijk schuim gWan-
deert niet dat haurwaszeep
goed is. Deze is goed.
Het haar moet wel rijkelijk
gespoeld worden om het
eiluchtje kwijt te raken;
desgewenst kan in het laat
ste spoelwater citroen of
azijn gedruppeld worden.
Winterhanden
Wie het zo lang kan ont
houden zou het kunnen
proberen: gesprongen win
terhanden vinden verlichting
door het inwrijven met ge
klutst eigeel.
Oma's gedroogde
lavendel
heeft afgedaan
De wasmachine gaat weer op volle toe
ren draaien: het seizoen van frisse
zomerkleren staat voor de deur. Als
alles weer schoon in de kast ligt en
hangt, geurt het in die kast vaag naar
lentebloemen.
De huisvrouw kan blij zijn met de syn
thetische wasmiddelen van onze tijd,
(detergenten noemt de chemicus ze),
of ze kan met heimwee terugdenken
aan het sop van „sunlight" en consor
ten (en ook vandaag liever vetzure ze
pen gebruiken), een feit is dat de mo
derne wasmiddelen lekkerder geuren.
De frisgewassen lakens van vroeger
hoorden bij de glanzend geboende ap
pelwangen van dé propere huisvrouw.
Mode in geuren
Sunlight geurde beter dan groene zeep,
het rook naar citronella. En dat is de
geur geweest die onze eerste synthe
tische wasmiddelen ook min of meer
verspreidden. 9
Maar in de afgelopen 10 jaar heeft er
een omwenteling in de wasmiddelen
parfums plaats gevonden.
Er zijn vele nieuwe detergentparfums
gemaakt en in de wasmiddelen onder
onze neus gekomen. Het waren zoge
naamde fantasie-parfums die wel geur
den naar bloemen maar toch ook, ge
ïnspireerd door de Franse mode, naai
de vleug die uit flesjes en potjes met
cosmetica zweeft.
Met dat al mag deze geur geen af
breuk doen aan de schone en frisse in
druk die de was moet geven, als de
huisvrouw met voldoening haar lin
nenkast inruimt.
Opbouw van detergentparfums
Er zijn meer verschillende syntheti
sche waspoeders dan wij in een huis
houden kunnen gebruiken. Van alle
wasmiddelen in poedervorm dient ca.
90 procent voor de hoofdwas (die we
ook wel „witwas" of „kookwas" noe
men) en maar ca. 10 procent voor de
fijne was.
Die voor de fijne was zijn in het bij
zonder voor wol of zijde bedoeld, en
zij verschillen van de hoofdwasmidde-
len vooral door het ontbreken van
bleekmiddelen alcallsche zouten
Linnenkast
geurt naar
detergent
parfums
Het lijkt zo simpel: een scheutje par
fum bij het detergent en de fabrikant
heeft een geparfumeerd wasmiddel.
Maar zo eenvoudig is het niet: lang
niet elk parfum is geschikt. De parfu
meur weet welke grondstoffen wel en
welke niet gebruikt kunnen worden.
En hij moet letten op de verschillende
stadia Ln het wasproces.
Tijdens de voorwas kan er met het
parfum weinig kwaad gebeuren.
Maar tijdens de hoofdwas, als het wa
ter verhit gaat worden tot 96 graden,
zal het parfum daartegen bestand
moeten zijn. Zo zijn er parfums die
bij verhitting van het water een on
aangename sterke geur verspreiden,
andere die geheel verdampen.
Sommige geuren waaruit het samen
gestelde parfum bestaat, sullen alch
sterk aan textielvezels hechten, andere
weer minder sterk. Hierdoor kan na
het spoelen de resterende geur geheel
naders zijn dan die van het oorspron
kelijk parfum.
Ook door het verhitte van het strij
ken kunnen bepaalde reukstoffen ont-
leed worden en onaangenaam gaan
geuren.
in de linnenkast moet de geur van
het parfum nog goed uitkomen, maar
het wasgoed mag ook weer niet echt
geparfumeerd ruiken.
Testen van parfums
De fabrikant moet ervan overtuigd
zijn dat het parfum van de wasmid
delen stand houdt zolang ze als voor
raad zijn opgeslagen, en ook dat het
niet onaangenaam verandert tijdens het
gebruik. Daarom worden' uitgebreide
proeven ondernomen zoals wij in de
Chemische fabriek Naarden (waar par
fums worden ontwikkeld) hebben ge
zien. Eerst wordt de houdbaarheid be
proefd door de geparfumeerde zeep
poeders ln kartonnen verpakkingen 6
weken lang te bewaren bij 'n dag- en
nachttemperatuur die schommelt van
45 tot 5 graden C.
Daarna ondergaan de tot nu toe goed
gekeurde parfums in fabrleksverpak-
klng van goede kwaliteit, een test van
ca. 6 maanden bij een temperatuur
l O M. 40 graden C. en bij kamer
temperatuur.
Tenslotte worden de aldus behandelde
poeders gekeurd op: de geur van het
droge poeder; de geur tijdens het was
sen; de geur tijdens en na het drogen.
Telkens wordt een vergelijking ge
maakt met een kersvers bereid mon
ster.
De geur ln het synthetisch wasmiddel
is maar een extraatje, zoals het bloem-
metje op de tafel, het kersje op de
taart. Het doet aan de kwaliteit van
het wasmiddel niets af. Het veraange
naamt alleen maar ons leven, mis
schien maakt het de wassende huis
vrouw wat opgewekter. Het is wel In
drukwekkend te zien hoeveel studie,
kennis, werk en zorg het vergt, dit
kleine extraatje aan ons leven toe le