BEKENDE FILMSTERREN IN DE AAP GELOGEERD Over 2000 jaar is het zo# ook zonder 3 uur make-up Alles wat een vrouw mooier is dan een aap (omgekeerds evolutie in 8 afleveringen] Als wij Pierre Boulles science-fictionroman „Planet of the apes" moeten geloven, zal onze wereld over tweeduizend jaar worden geregeerd door een maatschappij, waarin orang-oetangs de heersers, chimpansees de ambtenaren en gorilla's de krijgers zijn. Zij zijn gekleed en spreken Engels. De mens is gedegradeerd en speelt de rol, die de apen nu in onze samenleving vervullen. Hij dient als studiemateriaal, wordt geobserveerd en „men" tracht zijn gedrag wetenschappelijk te verklaren. Toen de auteur van „De brug over de Kwai" enige jaren geleden zijn „Apenplaneet" schreef, dacht hij alleen aan een in science-fiction geklede allegorie over zijn eigen tijd en de wereldsituatie. Hij hoopte, dat de lezers de wereld om hen heen zouden herkennen in het gedrag der apen en dacht in de verste verte niet aan een verfilming van zijn boek. Tot .zijn grote verbazing kocht men echter al spoedig toch de verfilmingsrechten van zijn roman. „Apenplaneet" stelt Hollywood voor problemen Boulles verbazing valt te verklaren als men bedenkt, dat alle belangrijke figuren ln „De apenplaneet" op één na apen zijn en nog wel sprekende apen. Het zou voor een verfilming noodzakelijk zijn alle aperollen orang-oetangs, chimpansees en gorilla's door acteurs en actrices te laten spelen en ze in hun behaarde gedaante toch volledig aanvaardbaar te maken. Hollywood staat echter voor niets en de make-upexperts begonnen onmiddellijk met het oplossen van het grootste probleem: het maken van apemaskers, die de mimiek van de spelers niet geheel zou verbergen. Een door een mens gespeelde aap heeft op het doek altijd iets lachwekkends of het nu een reuze-uitgave als „King Kong" is, dan wel een partner voor Laurel en Hardy als in „The ehimp". Om een ongewild lacheffect te voorkomen introduceerden de scenarioschrljvena eerst de gorilla's gewapend en te paard, jagend op mensen. Wanneer de toeschouwer eenmaal de angst voor deze toekomstapen ls bijgebracht, zijn ze niet zo grappig meer. Toch kan ook dan nog een star apemttsker de eenmaal opgeroepen angstaanjagende illusie verstoren. Apemasker Meer dan een jaar werd het make-upprocédé volledig geheim ge houden, omdat men bang was. dat een producent van goedkope films er zijn voordeel mee zou doen, eerder dan De Apenplaneet met een film gereed zou zijn en zo het verrassings effect weg zou nemen. Chemici, beeld houwers, pruikenmakers en make-up- aesignkunstenaars werden ingescha keld om gezamenlijk de oplossing te vinden. In het eerste stadium bleek dat de meeste substanties de gezichten van de acteurs verstijfden, zodat hun gelaatstrekken noch beweeglijk noch expressief konden worden genoemd; de acteurs konden niet kauwen en te voorzien was, dat zij wekenlang op een vloeibaar dieet zouden moeten leiven. Tenslotte ,werd een rubber- formule gevonden, die gemengd met chemicaliën en andere substanties een materiaal opleverde, dat de acteur ln staat stelde zijn gezicht te bewegen. Voor de massascenes, waarin meer dan tweehonderd apen optraden, moesten z«veel make-upmensen worden aan genomen dat andere produkties in Hollywood lam werden gelegd. De make-upafdeling, onder leiding van John Chambers (zijn officiële betiteling is „Creative Make-up Designer"), moest een geloofwaardige chimpansee-, gorilla- en orang-oetang- make-up ontwerpen, die tenminste veertien uur lang door de acteurs zou gunnen worden gedragen. Er werd net o lang geëxperimenteerd totdat John Chambers en zijn team een schuim rubber hadden gevonden, dat, zelfs wanneer het als een masker wordt gedragen, de huid eronder gelegenheid tot ademen gaf. Vervolgens werd een make-upverf gevonden waarmee het schuimrubber kon worden bedekt zonder dat de poriën afgesloten werden. Een gom werd ontwikkeld, waarmee de schuimrubberstukken, maskers, alleen wangen, kinnen, wenk brauwen, lippen of oren, op de huid konden worden geplakt zonder dat er irritatie ontstond. Men is tot de ont dekking gekomen, dat deze uit vindingen ook buiten de filmindustrie hun nut zullen hebben, als een soort instant plastische chirurgie: wanneer iemand zijn neus niet bevalt, kan hij een valse opzetten, of wanneer door een ongeval of door ziekte een wang is beschadigd, kan het gezicht met schuimrubberstukken een normaal aan schijn krijgen. In totaal kostte de make-up voor „De Apenplaneet" een miljoen dollar. Het was ook de taak van John Chambers erin te slagen menselijke en ape-expressies te combineren, zodat men een aap ziet maar toch in de uit drukking van zijn gezicht een denkend wezep kan herkennen. Aangezien er geen blauwogige apen zijn, moesten b(jna alle acteurs contactlenzen dra gen; voor iedere acteur werden drie paar lenzen besteld, en aangezien één paar gekleurde contactlenzen op dui zend gulden kwam, stond er op het budget een bedrag van 70.000 gulden. In het begin kostte het opbrengen van de make-up zes uur, hetgeen bijna on mogelijk was omdat het zou betekenen dat de acteurs om drie uur 'a nachts reeds zouden moeten worden opge maakt teneinde om negen uur bij da opnamen gereed te zijn. Met veel oefe ning werd de tijd teruggebracht tot drie k vier uur, terwijl 't afschminken een uur kostte. Volgens vakbond voorschriften hadden de acteurs recht op hun lunchuur, maar zij moesten met eetstokjes hun eten naar binnen zien te krijgen, door rietjes drinken en roken met behulp van extra-lange sigarettehouders. Het eigen gezicht van de acteur zat ergens diep onder het apemasker verborgen. Bij de ac trice Kim Hunter zat de neus halver wege de bovenlip van de chimpansee- make-up en haar mond lag bijna vijf oentimeter achter de apelippen. Na de eerste dagen van onbeholpen eten kregen de acteurs een spiegeltje zodat zij konden zien waar zij hun lunch moesten stoppen. Wanneer Kim Hunter haar rol moest uitleggen aan een bezoeker van de set van „De Apenplaneet" begon zij„Ik ben een chimpansee en ik ben ver loofd met een chimpansee". Het be tekende dat zij verliefd was en haar verloofde, gespeeld door Roddy Mc- Dowall, moest kussen. Kim Hunter bracht bezoeken aan de dierentuin van Los Angeles om te zien hoe apen zich bewogen en hoe zij kusten. «Apen kussen ongeveer zoals mensen, maar niet helemaal", was haar bevinding. „Apen bijten wat op de lippen en raken elkaar aan. Het is eigenlijk erg aan- De door de apen gevangen astronaut Charlton Heston geconfronteerd met dr. Zaius (Maurice Evans), leider da apengemeenschap in „De apenplaneet". ACTEURS HEBBEN SPIEGELTJE NODIG OM TE ETEN doenlijk". In werkelijkheid kwam het erop neer, dat de schuimrubber lippen van Kim Hunter de schuimrubber lippen van Roddy McDowall aan raakten. Niet alleen de make-up, ook de kleding van de apen leverde de nodige pro blemen op evenals de gebruiks voorwerpen en het ontwerpen van een apenstad. Men vraagt zich ln Hollywood zelfs af of „Apenplaneet" de mode zal beïn vloeden, zoals „Bonnie and Clyde" het heeft gedaan. En de vraag is dus: zullen vrouwen zich gaan kleden als apen. meer speciaal als chimpansees en orang-oetangs» De man, die ver- antwoordelijk ls voor de apenkleding, die Kim Hunter, Roddy McDow&lt, James Whitmore en Maurice Bvans dragen ln „De Apenplaneet", ls Mor ton Haack. H|J ging uit van het feit, dat de apengemeenschap, zoals die ln ..Planet of the apes" is te zien. tota litair is, hetgeen voor hem betekende, dat z|j zich tamel(jk conservatief zouden kleden. De jas die Kim Hunter, ln de rol van een chimpansee-arts, gespecialiseerd ln het observeren en uitleggen van menselijk gedrag, draagt, komt tot haar knieën; z|j draagt kousen die aan de voet, als een handschoen, plaats geven aan de Voor aap staan De rolbezetting leverde het volgende probleem. Voor de enige „menselijke" hoofdrol, die van de astronaut, vond men Charlton Heston meteen enthou siast, maar de aperollen waren minder in trek. Er waren niet veel acteurs en actrices te vinden, die bereid waren zich iedere dag aan een langdurige en vermoeiende „transformatie" te onder werpen, met als resultaat dat men hen op het doek niet eens zou herkennen. In 1933 had Paramount al eens een geweldig debacle beleefd, toen t Lewis Carrolls „Allee ln wonderland" ver filmde. Een rolbezetting van louter sterren uit die t|jd met Gary Cooper, Cary Grant, Charlea Ruggles, Richard Arlen, Jack Oakle en Edna May Oliver aan het hoofd ging „onherkenbaar" verborgen achter bizarre maskers en met alleen hun stern als acteermlddel voelde geen van de sterren zich bij sonder gelukkig. Norman Tanroga regis Het bovendien weinig a&n de verbeelding over. Tenslotte vond men toch enkele tóp- namen uit film- en toneelwereld be reid zich in een apehuid ts steken Kim Hunter, Oscarwinnares voor ds beste vrouwelijke b|jrol In Tennessee Williams' „A etreetar named Desire", bleek bereid de rol van <lr. Zira op zich te nemen, vrouwelijk en vast beraden, maar in al haar gebaren aap en geen mens. Roddy MacDowell, met zijn negenendertig jaar eigenlijk een veteraan omdat hij op z|jn twaalfde al debuteerde In John Fords verfilming van Richard Llewellyns «How green was my valley", nam de rol van Cor nelius op zich, maar de sesensestig»- jarigt Shakespeareacteur Maurice Evans had meer overreding nodig eer hij erin toestemde dr. Zalus ts spelen, de wijze orang-oetang, leider van de apengemeenschap, die de mensen als een bedreiging ziet, omdat z|j hun eigen beschaving vernietigden. De regie van deze vereenvoudigde versie van Boulles roman de kern bleef behouden met alle schokeffecten, die de auteur vooral tegen hst slot had bedacht was In handen van Franklin J. Schaffner. die z|jn t.v.- carrière opgaf om onder meer mot Charlton Heston reeds „The war lord" te maken. Als producent treedt Arthur P. Jacobs op. die onder meer ds Shirley McLalnekomedle „Te rijk om los te lopen" en de musical „Da Dollttle" op z|jn naam heeft staan OTTO MILO Nu nog wat apehaar Bakkebaarden zijn in ds mode. ls het nou nog niet gebeurd? Even de lippen nog wat aanzetten en klaar is aap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 9