y
Dingo
VLIEGENDE VERTEGENWOORDIGER
LACHT OM VERKEERSOPSTOPPINGEN
Hotelblocs, servetten en toiletpapier per vliegtuig
Vijfig kilo
vlees
per week
DB LEIDSE COURANT
^mls 33-jarige Teun Ritman
Ll/'tit Kamerik aan zijn klan-
ii^bn denkt zit hij meteen in
^sjoger sferen.- Hij is tot op
:i Men de enige vertegen-
iger in Nederland, die
ijn zaken per eigen vlieg-
ig afhandelt. Wanneer bij
Amsterdamse Ster-
irijf (in horecadrukwerk
papierwaren) de klanten
de bel hangen, pakt
•reedlachende Teun zijn
[rderboekje en zijn model-
:appen en springt in zijn
iaab Safir.
in Den Bosch, geen kilometerslange fi
les in Weert. Ik vloog recht toe. recht
aan terug naar Botterdam. In nog
geen vijftig minuten stond ik aan mijn
voordeur, daar deed ik vroeger meer
dan drie uur over. U moest eens weten
hoeveel plaats er in de lucht is. Het is
maar heel zelden dat je een ander
vliegtuig tegenkomt.
Ik 9nap niet dat mijn collega's niet op
hetzelfde idee komen. Want zakelijk
is het helemaal verantwoord. Als ik In
Beek of in Zeeland mijn kist aan de
De Saab Safir PH UEG heeft zijn thuishaven in Zestienhoven. De vliegende ver
tegenwoordiger Teun Ritman maakt zijn vrouw vertrouwd met het instrumenten
paneel van z(jn toestel.
alsbrekende
itotochten
duwden
-eun Ritman
wolken in
K
(Van een onzer verslaggevers)
aevalligis mijn rayon Zeeland en
ld-Limburg en daar kan je met een
egtuig best terecht. Ik heb er In het
gin wel wat over moeten horen. Er
zeker een dikke winst op al'dat
recapapier, sneerde de een of de an-
_r wel eens. Zo werden "natuurlijk
jaren geleden de eerste vertegen-
^ordigers ontvangen, die in een auto
tl je voor... met een vliegtuig. Een
j-tegenwoordiger diende te sjouwen,
zware koffers. Kilometers ver
r de stad. Dan kon hij fijn met een
leterig handje binnenkomen.
|t gebeurt nu heel wat efficiënter,
te het weer effetjes mee zit kan ik
f- week vijftig klanten afwerken. Dat
o'n koffersjouwer nooit. In
een auto zou het net kunnen, maar
dan moet je wel dag en nacht door
rijden."
dat is het!
„Eerlijk gezegd had ik tot de zomer van
1964 nog nooit in een vliegtuig gezeten.
Wist ik veel. In die zomer maakte ik
een vliegvakantie naar Mallorca. Ik
stapte des middags bij stromende regen
in 't vliegtuig en "s middags stond ik in
de brandende zon. Daar was ik zo per
plex van, dat ik dacht: „Dat is 't. Ik wil
van mijn leven niet meer anders. Ik
ga vliegen leren".
Terug in Rotterdam liet Teun Ritman
zich meteen inschrijven als lid van de
Vliegclub Rotterdam. Zijn eerste lessen
kreeg hij van de oud-oorlogspiloot Van
Overvest.
„Je moet er financieel wat voor over
hebben want ieder lesuur kost zestig
gulden en je hebt er een stuk of veer
tig nodig. Anderhalf jaar later haalde
lk mijn A-brevet In het begin heb ik
nog wel eens een vliegtuigje gehuurd.
Maar dat is je ware niet. Ik had nu
eenmaal in mijn hoofd gezet het vlie
gen voor mijn beroep te gebruiken. Om
het sportvliegen geef ik niet. Ik zag die
lange halsbrekende autotochten naar
Zeeuws-Vlaanderen en naar Limburg al
tot 't verleden behoren. Helaas, 'n eigen
vliegtuigje kon lk niet uit mijn beurs
toveren.
Maar lk heb geluk gehad. Op Zestien
hoven. waar ik de hele dag rondhing,
crashte op een goeie dag een Auster
van een reclamemaatschappij. Voor op
de kop af twee duizend gulden heb ik
die defecte kist gekocht. Later ontdekte
ik. dat ir. Philips er vlak na de oorlog
nog mee had gevlogen. M'n lieve hemel,
ik zat helemaal in de zenuwen en was
als een kind zo blij. Die Auster werd
van kop tot teen opgeknapt, nieuwe
motor er in en zo, en op 24 april ver
leden jaar maakte ik mijn eerste vlucht.
Naar Beek. Ik zat te fluiten in mijn
kist. Voor mij geen opstoppingen meer
grond zet, huur ik voor een dag een
wagen en rijdt tien klanten af. Dat
haalde lk vroeger met geen geweld van
de wereld".
Op zondag vliegt Teun Ritman nooit.
Hij zegt het niet hardop, maar hij
voelt zich wel een tikkeltje superieur
over die ..zondagsvllegers' die In het
rijtje moeten gaan staan om een half
uurtje cirkeltjes te mogen draalen in
de buurt van het vliegveld. „Vliegen is
voor mij zaken doen". De Ster-verte
genwoordiger ontpopt zich ln de vlie
gerij inderdaad als een goed zakenman.
Hij koerst thans in een 3-persoons
Saab Safir. Zijn Auster deed hij voor
flink geld van de hand aan een bedrijf
ln luchtkartsring. Het toestel was van
oudsher met speciale fotografleluiken
uitgerust. Van de Rijksluchtvaartschool
nam hij daarop tegen een betaalbare
prijs 'n Saab Safir, bouwjaar 1954 over.
Mooiweervlieger
„Ik ben nog nityd een mooi-weer-
vlieger", vertélt Teun spijtig. „Dat wil
zeggen: bU laaghangende bewolking en
onvoldoende zicht gaat de slinger on
der het bed. dan biyft de kist staan en
kruip ik in de auto".
Eerlijkheidshalve geeft hij toe dat zijn
Taunus het van Saab nog altijd met
enkele tienduizenden kilometer» wint.
Vorig jaar legde Teun door de lucht
10.000 kilometer af en over de wegen
50.000.
„Daar komt heel gauw verandering in.
^Bjei hoop lk mtir» brevet als blind
.vlieger te halervbhn kan lk mijn klan
tert bij TTncht en ontij gerieven. De Saab
is al voor 5000 gulden met allerlei
elektronische en radiografische appara
tuur uitgerust. Dan kan lk mijn auto
helemaal thuis laten". Als Ritman zijn
zin kreeg, zouden overal in Nederland
kleine vliegvelden worden aangelegd.
„Dat komt er toch onherroepelijk van.
De toekomst ligt bij het vliegtuig. Ook
zou de regering wat schappelijker moe
ten zijn bij de aankoop van buitenland
se vliegtuigen. Daar drukt notnbene 'n
belasting van 50 pet. op. terwijl ook de
vllegtulgbenzine krankzinnig duir is.
Als ik even over de grens ga tanken
Jöen ik voor <te helft goedkoperaf'.
Meet vliegveldjes het 'w#k van
een vliegend vertegenwoordiger natuur
lijk belangrijk vergemakkelijken.
„Een vliegtocht naar Zeeland blijft nog
altijd een avontuur. Het vliegveld
Haamstede is gesloten. Nou heb ik vorig
Jaar een landingsstrip ontdekt bij
Graauw. n Stuk grasland van een be-
sproeiingsbedrtj f"t Is een half uur
vliegen van Zestienhoven. Ik mag al
leen niet vergeten te bellen vooraf,
laatst stonden er vijf tractoren op
Toen heb ik eerst een half uur rondjes
moeten draaien.
Met de eigenaar van het autoverhuur
bedrijf in Hulst heb ik al een automa
tisch werkend afspraakje. AN'lk naar
Graauw vlieg, druiii lk een paar rond
jes boven zUn bedrijf en dan rijdt die
man meteen een huurauto naar miln
Inndingsstrlp. Daar toer lk dan mijn
klanten moe af. Mijn firma Is echt wel
een tikkeltje trots op haar vliegende
vertegenwoordiger. Drie Jaar geleden
droomde ik er niet van dat Ik hotel-
bloes, servetten en w.c.-papler nog eens
per vliegtuig sou verkopen".
UEENSLAND De schapenfokkers
i Australië voeren al jarenlang een
-fltzichtloze strijd tegen de dingo. De
onden doodden ln één district van
ueensland 600.000 9chapen. Hiermee
ing een waarde verloren van ruim
1,5 miljoen gulden.
a vier maanden tijd werden uit een
udde van 5000 stuks 900 schapen door
e dingo vermoord. De grote wollndus-
rie van Australië stond onafgebroken
iloot aan een zeer ernstige bedreiging,
len bouwde daarom een afrastering,
ie bijna eenderde werelddeel omvat,
)e omheining kreeg een lengte van
ulm 9500 km, wordt hoofdzakelijk door
talen palen gestut en is twee meter
ïoog.
>e IJzerdraad Is tot 15 centimeter ln de
[rond ingegraven om te voorkomen, dat
de honden er holen onder graven. Na
:lke 50 kilometer is een hek geplaatst,
-.aat iemand zo'n hek openstaan, dan
hij een boete krijgen van 400 dol-
ar. De afrastering is als een lang lint
Dpgezet vanaf een punt, 250 km ten
n van Brisbane en de zee. Het
hek loopt langs de grens van New
South Wales, door South-Australie
naar het westen en komt bij de zee uit
Ln de omgeving van Euola. Ten zuiden
van de omheining houdt men de scha
pen, aan de noordzijde rundvee. Een
groot aantal dingo's ziet evenwel nog
steeds kans de barricade te doorbre
ken. Per jaar wordt nog twee tot drie
procent van de kudden gedood (meer
€sa «na sd Uoe*
AUSTRALISCHE WILDE HOND GETEMD
buitengewoon sluw,
intelligent en een
legendarische moordenaar
(Van een i
verslaggevers)'
OSSENISSE Op deze grauwe win
termorgen hebben de kerkklokken in
het Oostzeeuws-Vlaamse dorp Ossenis-
se eon ijzige klank. Achter het brede
huis van de familie Van den Brink,
tegenover het kerkhof, huilen de
dingo's. Wilde honden met een bruin
achtige vacht, een pluimstaart en een
spitse vossekop, niet groter dan een
Duitse herder, waarvan de minister
voor Landerijen in Queensland. Alan
Fletcher, eens heeft gezegd: Hij is bui
tengewoon sluw, behoedzaam en intel
ligent, een legendarische moordenaar".
Vijftig kilo
Zes jaar woont het echtpaar Van den
Brink met zijn 22-jarige zoon Donovan
in het Zeeuws-Vlaamse. „We hebben
ons erg moeten aanpassen, toen we hier
kwamen. Nu zijn we zo aan deze streek
gehecht geraakt, dat we hier nooit meer
weg willen", zegt mevrouw Van den
Brink, terwijl ze een van haar Deense
doggen verwijst naar een hoek in de
eenvoudig, maar sfeervol ingerichte
kamer.
„De randstad is niet leefbaar meer. Een
blok beton. In Soest waren we nog ver
wend. Geen flat en véél grond bij het
huis. We hadden daar al Deense
doggen", vult haar man aan. „Deze
streek ls ideaal. Rust en ruimte. Voor
ons precies wat we hebben moeten".
Door het houden van Deense doggen
waren de heer en mevrouw Van den
Brink goede bekenden bij de kyno-
logenvereniging. Langs deze weg kwa
men ze op een goede dag in contact
met dr. A. van Bcmmel, directeur van
de diergaarde „Blijdorp" in Rotterdam.
„Toen we hoorden, dat hij van plan
was om bij wijze van experiment een
twaalftal dingo's bij particulieren in
Nederland onder te brengen, zijn we er
meteen op afgegaan", vertelt mevrouw
Van den Brink verder.
Zij is een kalme vrouw, de veertig
nauwelijks gepasseerd, met lange licht
blonde haren. Haar man lijkt iets
ouder. Een goed verzorgd ringbaardje,
nauwsluitende, lichte kakibroek onder
een bruin vest geven hem iets artis
tieks. Uit zijn heldere ogen spreken
oprechtheid, liefde voor mens en dier.
Blanco bladzijde
Dr. Van Bemmel wilde een experiment.
De dingo was zijn object. Het onder
brengen van deze Australische wilde-
hondesoort, waarvan de oorsprong nog
steeds een blanco bladzijde is in de
wetenschap over deze dieren, had tot
doel na te gaan, of hij zich zou gaan
gedragen als een huisdier. In Australië
verbiedt de wet iedereen, behalve de
eigenaar van een dierentuin om
dingo's te bezitten. Men heeft zelfs de
plicht een dingo te do<(en, zodra men
er een ziet. Nog niet zo lang geleden
heeft in een Australische dierentuin
een dingo zich door het sterke stalen
gaas van zijn ren heengebeten. Zeven
grote kangeroes werden door de hond
afgemaakt.
„We namen een pup. Eerst een reu,
later een teefje", aldus de heer Van
den Brink. „Na vier jaar kunnen we
rustig zeggen, dat het experiment van
dr. Van Bemmel volledig is mislukt.
De meeste mensen brachten na verloop
van tijd de dingo terug naar de dieren
tuin. Je kunt een dingo onmogelijk als
huisdier houden. Wij zullen er nooit
een verkopen voor dit doel"
Het blijven moordenaars
„We hebben veel moeite met ze ge
had in het begin. De omgang is moei
lijk. Het blijven moordenaars. Ver
schillende keren zijn we fel gebeten.
Toch zijn we erin geslaagd de dieren
in onze huiskamer te halen, ook waar
vreemden bij zijn. Ze blijven kalm. Ook
al is het bij ons gelukt, wil dat nog
niet zeggen dat de dingo algemeen als
huisdier is te houden, Ik geloof dat we
rustig mogen aannemen, dat wij de
enige blanken zijn, die dit resultaat
hebben bereikt. We kunnen zelfs het
eten uit hun bakjes halen, zonder dat
ze tekenen van verontwaardiging ver-
En om te bewijzen, dat de dieren zich
ook binnenskamers netjes kiuwen ge
dragen, worden de (inmiddels) vier
dingo's met pup van negentien dagen
uit de ren gehaald. Eerst worden echter
de beide Deense doggen op de gang
gezet. Ook de papegaai krijgt 'n tijde
lijk asiel. Het aapje in de achterkamer
verdwijnt met kooi en ul naar de aan
grenzende woonruimte, waar hU ver
ontwaardigd te keer gaat.
Na een korte verkenning vielen de
honden zich kwispelstaartend op de
divan tussen hun „pleegouders". Een
boxer zou zich niet aanhankelijker
kunnen gedragen.
Nooit meer kwijt
„We willen ze nooit meer kwijt", ver
zekert ons de heer Van den Brink. Als
we opstaan gromt plotseling de teel
Inga. Zij voedt de pup en neemt blijk
baar met geen enkele onverwaente
beweging genoegen. „Of het experiment
bij ons wel is gelukt?" vraagt hij. „Ik
zou niet weten, wat daarop tc zeg
gen. Het lukt ons, ja, om met deze
hond om te gaan als met elke andere.
Er ls in Drente nog een mevrouw, een
zekere Maya Boeke ln Odoorn. Die
heeft sinds kort ook een pup van de
diergaarde. Het is nog do vraag, of zy
erin slaagt het diertje groot te brengen
en te houden. Bij alle andere is dat tot
op heden toe mislukt".
Als de tijd is aangebroken, dat een
van de teefjes moet werpen, worden
de heer en mevrouw Van den Brink
gewaarschuwd. Komen ze niet, dan zui
len ze genoegen moeten nemen met een
door de wilde honden hoogstpersoonlijk
duidelijke uiting van misnoegen. Hel
contact tussen hen en de honden is
Na de geboorte van de puppies werd
de reu altijd bij de kleintjes vandaan
gehouden, omdat hij de diertjes beet.
Alleen de teef bleef bij ze. Dat wilden
we niet. We hebben de reu geleerd om
lief te zijn tegen de borelingen".
„Dat contact met de dingo is anders
dan bij andere honden", zo meent
mevrouw Van den Brink. ..Als ik in
de keuken bezig ben, knik lk soms in
de richting van de ren, meer niet. Aan
het zwaaien met de staart zie ik dat ze
me hebben begrepen".
65 kilometer per uur
gemakkelijk genomen. Toch heeft de
heer Van den Brink de dingo's al eens
de ruimte gegeven. „In een oogwenk
waren ze uit het gezicht verdwenen.
kunnen een snelheid halen, heb ik
gelezen, van ruim 65 kilometer per
uur. Ik dacht: Weg zijn ze, met alle
gevolgen van dien. Maar na een tijdje
kwamen ze toch weer terug. Ond.-r
de modder cn moe. Het was niet moei
lijk om ze weer aan te lijnen".
Per week komt er in de keuken bij
Van den Brink 50 tot 60 kilo afvul-
vlees. „Onder afvalvlees", legt de heer
Van den Brink uit, „moet je nou niet
verstaan het vlees, dat zo maar wordt
weggegooid. Het is wel degelijk ge
keurd. En typisch is: de dingo ia een
vleeseter, maar zal altijd, wanneer hij
de keus heeft, met de darmen begin
nen".
Geen angut
Als we vragen óf ze wel eens een ge
voel van angst krijgen, wanneer ze aan
hel Stoeien zijn met de dingo's, In cl.
gesloten ren, of op de divan in .1.
huiskamer, antwoorden ze resoluut
„Nee, nooit".
En er wordt gestoeid. Ze willen dat
graag eens demonstreren. Ultgetold val
len de honden na enige tijd neer op
de divan. Je hebt er zo te zien geen
kind aan.
David Flaey, die een klein asiel be
heert. voor lnheeniac faunu te West
Burleigh In Queensland, heeft onlang-,
ontdekt, dat de stelling: de dingo valt
geen mensen aan, niet opgaat. Op ze
kere dag bevond hij zich ln een kool
van een dingo. Hij had het dier van pup
af grootgebracht. Zonder enig voorte
ken vloog het dier Flaey naar de ken
Zijn armen waarmee hU het dier
trachtte af te weren, werden stukge
reten.
„Ik weet", zegt de heer Van den Brink
„dat de mens geen prooidier voor de
dingo is. De mens stinkt Als Je het
dier niet ln het nauw brengt zal hu
geen vin verroeren. Integendeel: d.
dingo ls bang van de mens. Muar je
moet geen onderworpenheid van hem
verlangen. WIJ voelen dat aan en hou
den er rekening mee".
Het is twaalf uur. Weer lulden de kerk
klokken. De dingo's hullen als een af
scheidsgroet
