mm
Hoe honden we
ons land leefbaar?
Zeg maar
waaru
wilt Met NS
kunt u alle kanten uit.
Bankstel *68
Slaapbankstel
Sterk stijgende
belangstelling
ruimtelijke
ordening
8 Dagen Zeeland, Twen
Zuid-Limburg..? v.a.f 149
Reizen en prijzen
Vraag op het station om de gratis folders Spoorwegen
jongste bediende (mnl.)
elektro monteur
aank. monteur of leerling
OVERDUIN
PAGINA 8
DE LEIDSE COURANT
VRIJDAG 8 MAART 1968
(Van een onzer verslaggevers)'
DEN HAAG De duidelijk stijgende publieke belang
stelling voor „ruimtelijke ordening" is de laatste jaren
in hoge mate gestimuleerd door een over deze kwestie
verschenen nota én door de groeiende activiteiten van
gemeenten, rijk en provincies. Het omvangrijke
werkterrein van het (enige) Nederlandse Instituut voor
Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting houdt met
die toenemende belangstelling en activiteiten gelijke
tred. „Om in beknopte vorm het doel van onze
particuliere maar wel door het rijk gesubsidieerde
organisatie te noemen", formuleert ec. drs. H. van
der Weijde, sinds 1941 directeur van het instituut:
„Wij proberen een centrum van voorlichting en
documentatie te zijn; een centrum van gedachten-
wisseling; een centrum van studie."
Onder de ruim 1000 leden van het in
stituut, dat we in wezen als een vereni
ging kunnen zien, bevinden zich voor
een deel individuele belangstellenden
(meestal ambtelijk aan het vak ver
want, zoals wethouders, bestuurders
van woningbouwverenigingen en ook
ruim 100 studenten tegen gereduceerde
lidmaatschapsprijs), dito vakmensen
(architecten, stedebouwkundige ont
werpers, ambtenaren van woning- en
planologische diensten, economische en
sociologische onderzoekers, enz.), als
mede collectieve leden (gemeenten, wo
ningbouwverenigingen).
De oorspronkelijke naam „Instituut
voor Volkshuisvesting en Stedebouw"
onderging 5 jaar geleden een moder
nisering. De oude titel dateert van kort
na de eerste wereldoorlog. Mr. D. Hu-
dig, directeur van het in 1899 door de
politicus Treub opgerichte „Cpntraal
Bureau voor Sociale Adviezen", conclu
deerde destijds dat de volkshuisvesting
met haar complex van problemen
eigen voorlichtingscentrum nodig had.
„Daar kon een ieder die met de toen
nog vrij enge doelstelling te maken had
informaties of gesprekspartners en een
eigen verzorgd tijdschrift vinden", ver
telt directeur Van der Weijde in het
aan het sfeerrijke Haagse Lange Voor
hout gelegen kantoor. „Uit de zorg voor
de huisvesting groeide al gauw de ge
dachte dat wil de woning werkelijk
góéd zijn, dan tevens op de omgeving
moet worden gelet. De omgeving leidt
tot de wijk. Mét de ordelijke aanleg
van die wijk komen we bij de stede-
bouw terecht tóén nog een geheel
nieuw terrein. Na enkele jaren werd de
naam stedebouw aan die van het in
stituut toegevoegd. In dat stadium ble
ven we geruime tijd. Stedebouw doet
echter nog altijd denken aan alleen-de-
stad, terwijl ons werk inmiddels een
veel groter kader omvat: de stad met j
haar omgeving, daarna de streek, ver
volgens het hele nationale grondgebied
en misschien zo meteen een boven
nationale ordening. Conclusie: ruimte
lijke ordening moest in de plaats tre
den van stedebouw in de oude beteke
nis is echter niet verdwenen, maar die
zien we als ónderdeel van de totale
ruimtelijke ordening. We moesten de
zaak omdraaien: ruimtelijke ordening
is primair geworden met als onderdeel
de voortaan op de tweede plaats te noe
men volkshuisvesting".
Stadsplannen kunnen veelal niet op
houden by de vaak heel willekeurig
getrokken stadsgrenzen. We komen via
de woning, de wük en de stad tot bo-
vengemeenteltfke planning en dus tot
streekplannen. Wie bezig is aai streek
plannen moet willen alle streek
plannen op elkaar aansluiten komen
tot nationale ruimtelijke ordening.
Langzamerhand blikt men zelfs over dc
landsgrenzen; daartoe bestaan reeds
contacten. Kort geleden vond door de
wederzijdse ministers de installatie i
plaats van een NederlandsDuitse
commissie voor ruimtelijke ordening.
Ook in Beneluxverband werden al bier
en daar (schuchtere) pogingen tot sa
menwerking gedaan.
In 1902 begon Nederland bij het in wer
king treden van de eerste woningwet
aan stedebouw-op-moderne-voet. „Heel
voorzichtig begonnen de gemeenten aan
uitbreidingsplannen", verklaart drs.
Van der Weijde, die 5 medewerkers
heeft. „De eerste regeling van het
streekplan kwam in 1931, waarna die
voor het nationale plan in 1941 volgde".
De afdeling „Documentatie en Voor
lichting" beschikt over een met die van
de Rijksplanologische Dienst samen be
heerde bibliotheek. Daarnaast wordt 26
maal per jaar een eigen literatuur-
documentatie uitgegeven- Daarin komen
uittreksels voor van de belangrijkste
artikelen uit wel 210 vaktijdschrif
ten. Als centrum van gedachtenwisse-
ling spelen vooral de algemene verga
deringen, de ledenvergaderingen met
pre-adviezen of met een (buitenlandse)
spreker dan wel met een forum, een
belangrijke rol. Door het instituut op
gerichte studiegroepen behandelen be
paalde op enger terrein liggende
onderwerpen.
„Zo onplooit de groep voor planologisch
onderzoek een zeer belangrijke activi
teit", vertelt gastheer Van der Weijde,
wiens instituut ook een opleiding tot
middelbaar planologisch onderzoeker
verzorgt „In toenemende mate berust
de samenstelling van een gemeente-,
een sanerings-, een streekplan op we
tenschappelijk onderzoek vóór men
zoals in het verleden wél zonder voor
studie gebeurde achter de tekentafel
gaat staan. Om de situatie in een ge
bied goed te kennen en toekomstmoge
lijkheden te beoordelen vinden mensen
van uiteenlopende opleiding elkaar
binnen een team. Het gezelschap voor
planologisch onderzoek is inmiddels zó
groot geworden dat het een eigen sec
tie werd. Die sectie vergadert regel
matig, houdt excursies en onderhoudt
buitenlandse contacten met naaste
buren. Dat laatste was bijvoorbeeld
nog in september het geval toen in
Antwerpen met Vlaamse vakgenoten
werd vergaderd".
De juridisch-planologische groep blijkt
eveneens in een behoefte te voorzien.
Juristen werkzaam op planologisch ge
bied langzamerhand velen! ont
moeten elkaar binnen het instituut en
komen in hun eigen groep eerder tot
vertrouwelijke gedachtenwisseling dan
tijdens de gróte vergaderingen.
Het derde aspect van het instituut,
het centrum van studie, richt zich op
het vormen van werkgroepen en com
missies. Deze werpen zich vooral op
problemen die zich in de praktijk
voordoen.
„Eén bijzonder actueel onderwerp is
het enkele jaren geleden door ons
op verzoek van de toenmalige minister
Witte uitgebrachte rapport
laagbouw en hoogbouw", vertelt gast
heer Van der Weijde, die 11 jaar secre
taris-generaal van de International
Federation for Housing and Planning
(met hoofdkantoor in Den Haag)
en die omdat Nederland zo sterk
internationaal geörienteerd is vele
buitenlanders ter voorlichting in zijn
instituut ontvangt. „Het gepubliceerde
rapport waarin voor- en nadelen
het eengezinshuis tegenover etagebouw
worden belicht, staat ter beschikking
van iedereen. Elke zich uitbreidende
gemeente zal daarbij belang hebben.
Over zo'n onderwerp raak je nooit uit
gedokterd, omdat bijvoorbeeld de kos-
ten van hoogbouw veranderen naar
mate het bouwbedrijf meer ervaring
krijgt en de houding van de ateeds
meer met hoogbouw bekend rakende
bewoner verandert
Internationaal liggen de problemen
soms merkwaardig parallel, maar dik
wijls toch ook weer heel anders. Zo
moet bij die hoogbouw worden gerea
liseerd dat bijvoorbeeld de Parijzenaar
hóóg-zonder-lift gewend is, terwijl de
Nederlander boven de 4 woonlagen al
een lift verwacht
De in 1965' in werking getreden wet op
de ruimtelijke ordening veroorzaakte
eveneens veel werk. Naar aanleiding
van die wet gaf het instituut o-a. een
handleiding voor gemeentelijke be
stemmingsplannen uit. Een speciale
commissie, die veel weg heeft van een
juridische puzzelclub, is bedoeld om
allerlei door die nieuwe wet opgewor
pen vragen op te lossen; weliswaar
moet het uiteindelijke antwoord van de
Kroon komen, maar vóór de desbetref
fende jurisprudentie op gang is zullen
er jaren verstreken zijn.
Als hét grote toekomstbeelden b(J
uitnemendheid ziet onze gastheer: „Hoe
moeten wtf ons gebied met de sterk toe
nemende bevolking en de daarmee
groeiende behoefte aan ruimte zo doel
matig mogelijk tot een leefbaar geheel
vormen waarin het goed wonen blijft?
Het ruimtegebrek voor allerlei doel
einden neemt immers enorm toe. Als
typisch voorbeeld kijken we eens naar
een universiteit: vroeger een groot
schoolgebouw, nu grote terreinen vra
gend. Of naar oppervlakteversllndende
kruispunten (Oudenrijn). Zo komen er
ook steeds meer wegen met 6 rijstroken.
Er is zelfs al gesproken van 16-strooks-
wegen! De groeiende behoefte aan
ruimte Is bepaald benauwend!"
„De gezelligheid van Zuid-Limburg zal voor u
een bron zijn van nieuwe energie. Neem een
week vrij en betaal aan een willekeurig NS-
loket f 149.- en ga gewoon weg. Op de zater
dag die u uitkomt. Hoe dat zit met trein-
retour, verblijf en heerlijke maaltijden,
bedieningsgelden, excursies in omgeving
en naar over de grens? Komt allemaal
voor elkaar. Laat dat maar aan NS over."
8 dagen Montferland f 183.-
8 dagen Twente f 193.-
8 dagen Friesland
8 dagen Sauerland
8 dagen Zeeland
8 dagen Brabant
8 dagen Vlaanderen
8 dagen Ardennen
f 213.-
f225.-
f226.-
f234.-
f238.-
f277.-
8 dagen Ardennen f 277.- L—J vrijdag
Avondje uit in de stad?
Neem een avondretour!
I
's Avonds heen en terug naar de
stad is met de trein verreweg 't
voordeligst. Want na 18.00 uur
betaalt u voor een retour niet
meer dan de enkele-reisprijs
plus een kwartje. Zo'n lekker
goedkoop avondretourtje kunfc
u al om 17.45 uur aan alle NS-
loketten kopen. Alleen niet op
vrijdag én zondag.
DOEZASTRAAT 28 LEIDEN
N.V. Vereenigde
Touwfabrieken
Z(jld(jk 22 Leiderdorp Tel. 01710-32841
heeft plaats voor
op haar Administratiekantoor.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan de Perso
neelsafdeling of aanmelden tussen 09.0012.00 uur
en 14.00—17.00 uur.
aagd voor direct ol zo spoedig mogelijk een
Koninklijke
Nederlandse Maatschappij
voor tuinbouw en plantkunde
AANKOMEND HOVENIER per 1 april a.s.
AANLEG EN ONDERHOUD TUINEN
in september a.s.
MATERIALENKENNIS in september a.s.
Opgave en inlichtingen bij het hoofd van de
cursussen, de heer A. G. Klumpers, Spaarnestraat 24
Leiden.
TE KOOP
Door bemiddeling van Make-
laarskantoor Zwaan. Hoofd-
straat 89 te Sassenheim. tel.
X2532-8100. een vijftiental
woningen, met vrije vesti
ging. te Sassenheim. Ge
vraagde koopsommen vanaf
f 39.500.— Sassenheim ls een
leuke en prettige woonplaats
In de Bollenstreek en heeft
uitstekende verbindingen o m
met Amsterdam - Haarlem -
Lelden en Den Haag.
Brei voordelig,
brei met darlon
Nieuwste voorjaarstinten.
Patroon gratis bij de wol.
Verfijnd van vormgeving en 9olide afwerking. Een oombmohe ven
zwart of donkergroen kurtstleder met nylon ribvetours kussens. De
bank (uitgeklapt) kan ais slaapbank gebruikt worden. Compleet
Slaapbank 375.- Fauteuil per stuk 230.- 7QIC -
Paüpress tafei met keerblad 97.50 Afleenvérkoop V. D.
Palipress WANDMEUBEL met bar en binnenverkchting 595.-
met stofbeideüng neer keuze.
1 pers. slaapbank
Fauteuil laag
Fauteuil koog
295.-
159.-
175.-
