ORANJETRIO SPOT MET ALLE BARRIÈRES Sombere geluiden in Oslo, jubeltoon in Helsinki Fred Anton Maier.. koning van 't ijs in Noors festival VOOR NEDERLANDSE MEISJES 3 X GOUD, 4 X ZILVER E N 4 X BRONS Vol goede moed terug naar Davos Jan Bols dè grote man vóór Schenk en Verkerk Noren ontnamen iedere illusie Titel kunstrijden voor Hana Maskova MAANDAG 29 JANUARI 1961 SPORTBIJLAGE VAN „DE LEIDSE COURANT' (Van onze sportredacteur Herman van Bergem) OSLO Nog nooit in zijn lange schaatsloopbaan had Fred Anton Maier een belangrijke klassementswedstrijd gewonnen. En nu dit, op 28-jarige leeftijd en vrijwel in de nadagen van zijn carrière: Europees kampioen, een wereldrecord op de 10 kilometer, ontvangst in de ko op de schouders uit het Bisletstadion gedragen door Magne Thomassen en Eduard Matusevitsj, een knallend en sissend vuurwerk ter ere van de triomfator en een publiek, dat uitzinnig van vreugde over de afloop van een toernooi, dat de schaatsgeschiedenis zal ingaan als „het Noorse festival", een orkaan van toejuichingen 1 ninklijke loge door koning Olaf en kroonprins Harald, steeds weer deed neerdalen van de tribunes. Fred Anton Maier had volbracht waarop hU, zU" Jubilerende schaatsbond en zijn naar revanche op Nederland hunkerende landgenoten zo intens hadden gehoopt. Tussen de menigte, die zich verdrong voor de poort waardoor de nieuwe Europese kampioen zou verdwijnen, stonden de leden van de Nederlandse ploeg: Kees Ver kerk, de onttroonde Europese kampioen, Ard Schenk met weemoed terug denkend aan zijn titel in 1966 die nu niet verder had kunnen reiken dan de zesde plaats, en Jan Bols. de kleine bescheiden 23-jarige machine-bankwerker uit Hoogeveen. H|j was de man die met zijn vijfde plaats in één jaar opklom tot Nederlands sterkste schaatser. De 29.000, die op beide dagen het sta dion bomvol vulden, hadden in hem na hun eigen grote mannen Maler en Thomassen een nieuwe favoriet ont dekt, van wie nu al wordt gezegd dat hij de toekomstige wereldkampioen is. Uit de rijder van wie men in zijn eerste gro te toernooi een terugslag verwachtte, om dat hij wellicht niet zou zijn opgewassen tegen de spanning, de sfeer en de con ditie tegen de favoriete Noren groeide in twee dagen een koele berekende sehaatsmatador. Vorig iaar zat hij niet eens in de kernploeg, dit jaar plaatste hij zich door sterk rijden ln het nationaal kampioenschap. De atleet die het door leden van de schaatsbond zo verfoeide wielrennen beoefend en zich daarom dient te plaatsen voor de kernploeg was de grote openbaring in het kam pioenschap dat werd veroverd door de schaatser wiens training ook voor een groot deel ls gefundeerd op wielrennen. Bij al het verlies in dit toernooi was er dus toch nog deze grote winst: Jan Bols. Onder de grauwe lucht, die pareltjes wa ter uitzweette waardoor "t ijs als schuur papier werd, was zaterdag met de 500 m al de afvalslag begonnen. Vijftien ritten, gemarkeerd door in totaal 23 valse starts. Daarbij vestigde de Rus Guljajav, om niet verklaarde reden door coach Boris Stenin ingezet voor de ingeschreven Kerktsjenko, en de Fin Kosklnen met vier valse starts een record. Slechts één rit had een feilloze start, die van Jan Bols tegen Guttnrmsen. Jan Bols, de naam die steeds weer zou opduiken temidden van het enorme ge weld dat de Noren en Rus Matusevitsj ontketenden. Achter de nieuwe Duitse man Gerhard Zimmermann, bezetten zij de eerste plaatsen op de 500 m en alleen de erkend sterke sprinter Ard Schenk kon zich als vierde tussen hen wringen. De Nederlanders handhaafden zich op een behoorlijke wijze met Verkerk als laatste van het vijftal op de elfde plaats. Dat waren nog geenszins ruïneuze plaatsin gen, maar er had zich al iets geopen baard: de vechtlust ontbrak, er werd te zeer plichtmatig gereden alsof men er zich al bij had neergelegd dat het ere- platform ditmaal niet door een Neder lander nou worden betreden. Maar geaden de weinig Inspirerende partners waren de Nederalnders hard gegaan, althans ge meten naar hetgeen zij gemiddeld pres teren op de sprint. Rijders als de Pool Szandala (tegen Jorritsma). de Frans man Thepenier (tegen Schenk) en de Brit Blewitt (tegen Verkerk) horen in een dergelijk toernooi niet thuis. Zij be hoorden tot de figuranten die moeten worden toegelaten omdat de reglementen nu eenmaal twee man per land toestaan, maar ze zijn stuk voor stuk een sta in de weg die er alleen toe leidt dat een tegen stander tegen de klok moet rijden. Toen al tekende zich de grote vorm van Jan Bols af. In de dertiende rit wist hij, in de vooralsnog sfeerloze duels, waarbij de toejuichingen alleen opwelden als er een Noor in de baan verscheen, tegen Guttormsen een knappe 43.3 op te knokken op een moment dat de vrij zwakke wind nagenoeg was gaan liggen bij een temperatuur van precies nul graden. Wéér was het lot de Neder landers niet gunstig gezind op de 5000 meter. Verkerk tegen Perrenoud, Schenk tegen de Brit Tipper die alleen een ster ke sprinter is en Nottet tegen Thepenier. Op deze afstand stormden de Noren on- JAN BOLS beste 10.000 meter ooit door Nederlander g erede (Van een speciale verslaggever) HELSINKI Met drie Nederlandse schaatsmcisjes gistermiddag op het erepodium van het behoorlijk koude en besneeuwde Pirkkolascbaatsstadlon in de Finse hoofdstad die meisjes waren dan Stlen Kai ser (in het centrum), geflankeerd door Ans Schut en Carry Geyssen is het wel zonneklaar dat de we- reldstrjjd in Finland een enorme desillusie is gewor den voor de Russische rijdsters. De Nederlandse over macht in Helsinki, waar de inwoners zaterdagavond, toen bij windstilte de thermometer een temperatuur van dertien graden onder nul aangaf, over milde weersomstandigheden spraken, is uitermate groot ge weest. Er is geen houden aan geweest. Stien Kaiser, opnieuw wereldkampioen, moest haar creronde vroeg tijdig beëindigen Zü kon er echter niet over uit, dat de tegenstand niet zwaarder is geweest. „Titova is op de drie kilometer zwaar tegengevallen", zei ze. Daar na vroeg de wereldkampioene zich af wat zfj sou doen: dc grote lauwerkrans meenemen naar Amster dam of genoegen nemen het het zilverblauwe lint al leen. „Ik denk dat ik de krans maar hier laat" overwoog de schaatsroem van Delft „Het lint neem ik dan maar ais bewijs mee". Gelegenheid om eens echt rust te nemen krijgen de meisjes en hun coach, een dolgelukkige Piet Zwanen burg (54), niet. Vanmorgen is de ploeg naar Amster dam gevlogen. Op Schiphol zouden de meisjes de olympische kleding in ontvangst nemen. Daarna ging het verder met de vliegmachine naar Zürich. Van avond zou de ploeg in het trainingsoord Davos terug zijn. Pas kort voor het begin van de olympische schaatswedstrijden voor dames vrijdag 9 februari wordt als eerste afstand de 500 meter gereden reist Zwanenburg met zijn pupillen naar Grenoble. Hoe sterk oranje de titelstrijd op het afgelegen Pirk- kolapiste, waar een handjevol Nederlandse supporters doende waren om qua stemgeluid een geslaagde greep naar de macht te doen, wel was, wijst de verdeling van de medailles uit. Van de vijftien plakken verover de het kwintet var\ caoch Zwanenburg erelf, drie gouden, vier zilveren en vier bronzen. Rusland, twee jaar geleden nog oppermachtig, dankte aan Loedmilla Titova dat tenminste twee gouden medail les naar Rusland gaan. De donkere Diana Holum bracht de Verenigde Staten het zilver op de sprint. Ook al een troostprijs voor een rijdster, die vorig jaar in Deventer verrassend derde werd in het eindklasse ment. Het resterende brons was voor de Finse Kaja Mustonen. In de slotrace van het toernooi zorgde de blonde krachtrijdster eindelijk voor sfeer rond de baan. In haar rit waarin Sigrid Sunby niet de minste tegenstand kon bieden, verbeterde ze het Finse record de enige recordverbetering van het toernooi op de 3.000 meter. Ze beroofde Lidia Skoblikova tevens juist van de bronzen medaille. De kleine 28-jarige rijdster uit Moskou, tijdens de Olympische Spelen van Innsbruck (1964) goed voor de vier gouden medailles, heeft zich in Helsinki niet met eremetaal kunnen ver rijken. Een illussie armer ging ze, in het zicht van de winterspelen van Grenoble naar man en kinderen. Een bedreiging De Nederlandse overmacht in de Finse hoofdstad is uitermate groot geweest Dat oranje, schaatstechnisch gesproken, „op punten zou verliezen" was na de eer ste dag eigeniijk al uitgesloten. De superieure wijze alleen al, waarop de cijfers wezen het tevoren al uit Ans Schut en Stien Kaiser hun drie kilometer zouden gaan rijden liet daarover geen twijfel. Het te verwachten bescheiden verlies op de duizend meter was daardoor nauwelijks van belang. Het enige ge vaar dat dreigde was dat Loedmilla Titova door het winnen van drie van de vier afstanden reglementair titelhoudster zou worden. De Russische kampioene was inderdaad oppermachtig op de 500 meter. Maar hoezeer heeft zij gepoogd in de daarna volgende 1500 meter beneden het schema van Stien Kaiser te blij ven. Na 700 meter had de Russin een achterstand van Telegram van de koningin DEN HAAG Koningin Juliana heeft zondag een telegram naar Helsinki gestuurd om de drie Nederlandse schaatsenrUdsters Stien Kaiser, Ans Schut en Carry Geyssen, die in de strfjd om het wereldkampioenschap op de eerste, tweede en derde plaats eindigden, geluk te wensen. Ook van de Ned. Sport Federatie kwam een gelukstelegram, alsmede van de mej. dr. M. A. M. Klompé, minister van Cultuur, Rccrctatie en Maatschappelijk Werk. Stlen Kaiser kreeg persoonlijk nog een telegram van de minister: „HartelUk gelukgewenst met prolongatie wereldtitel stop Nederland bewon dert U stop". Vreugde in Delft, t zuster behaalde slechts één enkele seconde. Zij had, noodgedwongen, haar krachten ongelijk verdeeld. Toen de bel voor de laatste ronde klonk was het verschil verdubbeld en alle gevaar geweken. Op de finish bedroeg de achter stand op de Nederlandse kampioene meer dan vier seconden. Sterks Ans Schut En wat dan nog te zeggen van die ongelooflijke pres taties van de Nederlandse meisjes, waarvan de een nog mooier was dan de andere? Van die schitterende drieduizend meter, waarop Ans Schut aantoonde, dat zij momenteel de sterkste rijdster op de lange afstan den ls. Het donkerblonde meisje uit Apeldoorn deed een geslaagde aanval op de 5.08.7, wuardoor Stien Kaiser bij sneeuwval haar tweede wereldtitel had vei lig gesteld Na 1800 meter lag ze een seconde onder de tUd van de wereldkampioene, na 2200 meter was de voor sprong verdubbeld en bU het ingaan van de laatste ronde bedroeg de marge zelfs vier seconden. Met een t(jd van 5.04.8 stelde zl) duidelijk haar kandidatuur voor het goud van Grenoble. Dez zege op de drie kilo meter maakte, dat de Apcldoornse, na drie afstanden nog achtste In de algemene rangschikking, tweede werd in het eindklassement. Neptijden Er waren zoals gezegd veel grootse momenten voor Nederland. Tijdens dit „weekeinde van Piet Zwanenburg", die moeite had zijn ontroering te ver bergen toen op de besneeuwde piste iedere Nederlan der iedere andere Nederlander feliciteerde en wat UI tussen sneeuw en ij» in de vrieskou het Wilhelmus klonk. Door de veelheid van feiten zou men geneigd zijn aan de prestaties van Elly van de Brom vrij snel voorbij te gaan Haar tiende plaats in he eindklasse ment spreekt minder tot de verbeelding. Toch is het een prestatie van formaat van de 18-jarige scholiere uit Amsterdam. Haar bronzen medaille op de sprint alleen al rechtvaardigde haar uitzending. Daarbij komt nog, dat zij waarschUnlUk op de duizend meter door de tljdwaarnemers is benadeeld. „Er is op de 1000 meter geknoeid met de tijd van Elly", zei Hcnny Roos, als ISU-bestuurslid door de internatio nale federatie afgevaardigd naar de plaats waar zijn landgenotes zulke triomfen boekten. ..Ik ben er niet achter kunnen komen, wat er precies gebeurd ls. Daardoor kon lk er dus niets meer aan doen. Maar ik ben er wel vrijwel zeker van, dat haar een seconde tekort is gedaan. Dat scheelt haar een half punt." Elly maakte er beslist geen drama van. „Wat? ZUn het neptijden?", zei ze quasi verontwaardigd in de kleed kamer, terwijl jeugdige Finnen bedelde om haar hand tekening, „dan hadden WUly en ik toch vierde en vijfde moeten worden stuitbaar naar voren. Wereldrecordhou der Fred Anton Maier had geen steun de Fin Lauonen. maar onder onbeschrijflijk geloei, gebrul en gejuich ;n wijze zoals het in lang vervlogen tijd in een Romeinse arena moet hebben geklonken reed hij naar 7.41.7, ruim voor zijn landgenoot Thomassen die in een hels tweegevecht was gewikkeld met Maier en dank zij zijn veel sterkere sprint na twee afstanden nog de eerste plaats bezet hield met 0.010 voorsprong. Nilsson zoek! Een andere favoriet, de Rus Matuse vitsj handhaafde zich achter de verras send teruggekomen Zweed Jonny Nils son, die op de tweede dag verstek liet gaan wegens ziekte. De Nederlanders vielen terug, vooral Peter Nottet, die als vastgezog» het U» ging of wat er voor moest doorgaan en tegen het eind zelfs den van 41 en 42 seconden draalde. Echter nog lang niet zo slecht als de Rus Guljajev, die op 9.02.2 uitkwam zich de woede op de hals haalde publiek toen Guttoxmaeu moest om hem te passeren en op een ron de te zetten. Dat was trouwens de schrale troost voor de Nederlanders, die figu ranten ontmoetten en op een ronde zet ten. Toen al, na die 5000 nieter was het duidelijk dat de rol van de mannen In het oranje op hoog niveau was ultge- Op wéér Jan Bols na. die tegen de Noor Stiansen de achtste rit reed. En dat was 't eerste pure duel. De sterk tegen vallende Stiansen kon zich zowaar aan Bols optrekken, die met een fraaie 8.01.9 debeste Nederlander was. De stand na de eerste dag bood een troosteloze aan blik met op de eerste 4 plaatsen Maler. Thomassen, Matusevitsj en Zlmmer- n, dan Schenk, Bols en Verkerk; als dertiende Nottet en als 17de een totaal ontredderde Jorritsma. Hij zou de laatste 16 niet halen, dat Nederland ook dat succes van vorig jaar alle vijf bij de laatste 16 niet kon continueren. Zon kwam kijken De zon aan de strakblauwe hemel ver leidde de speaker in he artadion een glo rieuze tweede dag te voorspellen. HIJ kreeg gelijk, wat de Noren betreft. Het ijs lag erbij als een spiegel, er was geen wind en het was 3 graden boven nul toen de 1500 meter begon. In de eerste rit stormde Jan Bols naar 2.07.2 en na 1500 meter zou hij ook op deze afstand de besta Nederlander sjju, De mededeling dat Nilsson het wegens ziek te liet afweten ontlokte het publiek een sohrll gefluit, want hU had Maier als partner. De Noor moest dus alleen over de baan en kwam op 2.06.7 uit, minder dan Matusevitsj met 2.04.5 en gelijk me Thomassen, zodat het verschil van 0.010 bleef. De Rus heeft de illusie mogen koes teren dat hU een kansje op de eerste plaats maakte, want hU reed de snelste tijd en kwam daardoor na drie afstan den op de eerste plaats, voor de belde Noren. Verkerk had ook op zijn sterke afstand met 2.08.2 zijn positie niet kun nen verbeteren, ook al omdat hij net moest rijden toen de wind aanwakkerde. Er was er echter één die tot het laatst groots bleef rijden. Jan BoIb. Die ook op die gedenkwaardige tien kilometer de beste Nederlander was. Men wist het in het stadion toen al: de titel zou voor een Noor zijn, want Matusevitsj zou nooit die zeer geringe voorsprong kunnen behouden tegen lange afstandfenomenen als Maier en Thomassen. Maar daar was In de eerste rit Per Willy Guttormsen, die in een tot het kookpunt gebracht stadion Ard Schenk, die nota bene een persoonlijk record reed met 15.49.8 eenvoudig Het staan. Steedi nadrukkelijker klonk de stem door de microfoon die de rondetijden bekend maakte, En met de armen breed uitge strekt reed Guttormsen uit. Met 15.25.9 had hy het weraldreccord van Maler met verbeterd. Ook dat nog In dit toch al complete Noorse achaalsfestlval. reed de tweede rit tegen Matu sevitsj, de rit waarin de Kus zijn eeirste plaats kwijtraakte. De haviksneus als de boeg van een slank jacht vooruit ge stoken snelde Maier naar ronden van 86 en 87 seconden, bleef lil| onder de HJd van Guttormsen en kwam hU op een ge weldig record van 15.20.S uit. Met stJn 15.43.6 was Matusevitsj ver drongen, maar hU kwam wel voor Tho- maasen die aan zijn 15.33.5 niet genoeg had om tweede te worden. Thomassen, die in de vierde rit zijn meester moest erkennen In Jan Bols (15.31.4) wederom de beste Nederlander, die ln het eind klassement eveneens Ard Schenk terug drong en achter Maler, Matusevitsj, Tho massen en de zeer verrassende Gerhard Zimmermann als vijfde eindigde. Een grandioze prestatie van Bols, Nederlands nieuwe sterke man. In zijn eerste grote gevecht op topniveau. Maar die prestatie ging op dat moment ten onder in de uitzinnige vreugde van de Noren, die hun Maier bewier- rookten en niet ophielden hun krijgslied te zingen: „Seieren en var", wat zoveel betekent als „Wij hebben overwonnen". VAESTERAA8 Gabrlellc Seyfert is baar Europees kampioenschap kunstrU- den saterdag in de Zweedse plaats Vses- terass kwijtgeraakt san de Tsjechische kunstrUdster Hana Maskova. De Tsjechische, die na dc verplichte figuren een voorsprong van 43 punten op dc Oostduitse Gabrlelle Seyfert had, ver loor ln haar Kür een gedeelte van haar voorsprong op de Oostduitse, die voor het vrije rijden het hoogst werd geno teerd. De oud-Europese kampioene ver drong daardoor dc Oostenrijkse Beatrix Schuba van de tweede plaats. Dc eindstand ia: 1. Hana Maskova (Tsj-SI) plaatscijfcr 10-2215,9 punten; 2. I Gabrielle Seyfert (O-Dld) 21-2174,9; 3. 'Beatrix Schuba (Oost) 27-2143,2; 4 Szu- zsa Almassy (Hong) 33-2116,7; 5. Sally Ann Stapleford (G-B) 52-2043,8; 8. Elena Tsjegelova (Rusl) 53-2045,8. Onse landgenote Anneke Heydt (Den Haag) eindigde in dit Europees kam pioenschap op de twintigste plaats. Haar puntentotaal was 1641.3.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 9