HOOGOVEN 6 Voorbehoedmiddelen en psychisch evenwicht grootste smeltkroes in EEG-gebied RODE HOND GEVAAR VOOR ONGEBORENEN DE BITTERE PIL VAN DR. TERRUWE VRIJDAG 24 NOVEMBER 1967 DE LEIDSE COURANT PAGINA 13 (Van een onzer verslaggevers) IJMUIDEN Wanneer volgende week dinsdag het vuur in de nieuwe hoogoven 6 wordt gestoken begint de ijzerproduktie van de grootste „smeltkroes" in de landen, behorende tot de E.E.G.! Twee jaar is er gewerkt aan deze reus die aan het Noordzeekanaal zijn 100 meter hoge contouren in het zwerk steekt. Hoog oven 6 eiste een slordige 110 miljoen bouwkosten en desondanks is het gevaarte slechts een radertje in het ontzettend grote tandwiel wat Hoogovens binnen 6 jaar wil realiseren. Het plan bestaat uit de bouw van een nieuwe staalfabriek, blokwalserij, warmband walserij, een ertskade (bijna gereed) en ertsbewer- kingsfabriek. Totale kosten: 1.1 miljard gulden, een bedrag, dat het concern graag wil uitgeven om zijn sterke positie op de staalmarkt te kunnen handhaven. louwkosten 10 miljoen gulden 7ANAF het 800 ha grote terrein langs het Noordzeekanaal wordt jaar- ijks 3 miljoen ton staal naar de ver_ ruikers vervoerd. De oudste hoogoven ie hieraan meewerkt, dateert uit 1924. )e haarddiameter is 5.5 meter. De ioogoven uit 1960 heeft een diameter i 8.5 meter. Hoogoven 6 zal de cokes de erts versmelten in een 10 meter irede vuurhaard. Met deze afmeting is e nieuwe oven de grootste in het EEG- ebied en steekt zij de grootste ter l in Japan (11 meter) naar de loogovens heeft voor het eerst op rote schaal gebruik gemaakt van com- uters, om de reus onder de reuzen zo nisch mogelijk te kunnen ge- iruiken. Tot personeelsinkrimping zal lit niet leiden. let is zelfs zo dat in de toekomst door le verwezenlijking van „het 1.1 mil- ard gulden plan" 2000 nieuwe perso- ieelsleden moeten worden aangetrok- i. Dit kwantum moet voornamelijk het wervingsgebied tussen Den Hel ler en Haarlem vandaan komen. Voor werkgelegenheid in Noord-Holland uilen deze plannen een stevige stimu lans betekenen. De 2000 personeels leden zullen in de toekomst het leger van 18.000 werknemers gaan verster ken. Daarnaast neemt Hoogovens ieder jaar 1200 nieuwe mensen in dienst om de opengevallen plaatsen pensione ring, overlijden te laten i Ertskade Ten behoeve van de nieuwe slokop zijn vele voorzieningen moeten worden getroffen. Er is een nieuwe ertskade aangelegd, die de oude kade volledig in de schaduw stelt. Tot nu toe kunnen schepen vari 35.000 ton de kade aan de Hoogovens aandoen. Binnenkort is het mogelijk, mede door de verbreding van de ingang van de haven, schepen met een inhoud van 100.000 ton te kunnen ontvangen. Hoogovens neemt met de hoogoven 6 tevens een nieuw procédé op het ge bied van ertsbewerking in gebruik. De ertsbrokken worden vermalen in een speciaal te bouwen fabriek tot kleine, een centimeter grote, op knikkers ge lijkende balletjes geperst, die daarna worden gebakken om een zekere mate van hardheid te verkrijgen. De erts knikkers worden hierna samen met dc cokes in de haard gestort. Men heeft hiermede het probleem van de te grote doorlaatbaarheid in de vuurhaard op gelost. De ertsknikkerfabriek kan jaarlijks 2% miljoen ton knikkers uitspuwen. Het grote voordeel hierbij is tevens een verhoging van de ijzerproduktie in hoogoven 6 van 3000 tot 4000 ton per dag. Lucht verontreiniging Wanneer de nieuwe loot van Hoog ovens aan de ferme stamboom is toe_ gevoegd start de produktie van 1 mil joen ton ijzer per jaar. Er zullen nieuwe fabrieken verrijzen om de nieuwe ont wikkelingen op te kunnen vangen. Voor verdere luchtverontreiniging is men niet bang. Indertijd is apparatuur geplaatst ter waarde van 21 miljoen gulden om de luchtverontreiniging tot een minimum te beperken. De mening van de buiten staander kan men begrijpen: Hoogovens is een kernhaard van luchtverontreini ging. Het bedrijf is echter van mening dat er talrijke, vaak afdoende maatre gelen worden getroffen om luchtver ontreiniging zoveel mogelijk aan ban den te leggen. Per jaar eisen deze vorzieningen een kleine drie miljoen gulden. Op het fabrieksterrein is nog plaats voor vier nieuwe hoogovens. Of die er zullen komen is een vraag die momen teel niet beantwoord kan worden. Het zullen zeker nog modernere ovens wor den dan die dinsdag 28 november voor het eerst in het prille bestaan warmte gaat geven. En dat alles, voor de pro duktie van ruwijzer, waar de wereld niet buiten kan. Injectie met gamma-globuline sag haar in een gezelschap. Ik •chatte haar leeftijd op achttien jaar. Twee verschijnselen waren er die duidelijk bij haar opvielen: een zéér dikke bolle brU, waarachter haar ogen bijna geheel schuil gingen, en duldeUjk tekort aan verstandelij ke vermogens.. Ineens flitste dc ge dachte door mijn hoofd: rubeola. In enkele artikelen over virusziekten heb ik gesteld, dat het merendeel deze ziekten géén ernstig karak ter draagt. De poliomyelitis (polio) beschreef ik als een virusziekte, die wèl kwaadaardig is, enerzijds door •nst van de ziekte zelf (in vele («vallen dreigt levensgevaar), andcr- rijds door de mogelijke catastrofale gevolgen (verlammingen). In de rubeola („rode hond") zien we virusziekte, die op zichzelf van de meest onschuldige aard is. De patiënt (het znjn meestal kinderen) is wat hangerig en heeft geen eetlust. Al gauw verschijnen er in het ge richt licht paars-rood-gekleurde kleine vlekjes, die zich over de huid het gehele lichaam versprei den. Opvallend zijn de ietwat pijnlij ke klierzwellingen, die vooral voor komen in de nek en achter de oren. Het gehele ziektebeeld is vaak te on betekenend en te vaag om de aan dacht te trekken en het komt dan ook niet zelden voor, dat de rubeola pas herkend wordt als meerdere kin deren van het gezin de bovenbeschre ven verschijnselen gaan vertonen. Wanneer dan de huisarts geroepen wordt (lang niet altijd gebeurt dit) •topt deze de kinderen een paar da gen in bed, en... daarmee is de kous Afwijkingen 8 uw verwonderde blikken en lk u vragen: „Als die rode hond zo'n onbetekenende ziekte is, waarom schrijft u er dan over?" Ik antwoord u dan met de volgende zin: «.Als een vrouw in de eerste vier maanden van haar zwangerschap ru beola doormaakt, is er kans dat het te verwachten kind ernstige afwijkin gen zal vertonen". Wanneer we het iets geleerder zeggen: Als het vi- rusvaccin, dat zich in de bloedbaan van de aan rubeola lijdende aan staande moeder bevindt, gedurende de eerste vier maanden van haar zwangerschap overgebracht wordt naar de bloedbaan van de ongebo ren vrucht, dan zal dat virus zoda nig storend kunnen werken op de ontwikkeling van die vrucht, dat er blijvende (aangeboren) afwijkingen ontstaan. Van deze afwijkingen noem ik als eerste (en dan denk ik aan het meisje waarover ik in de aanhef van dit artikel schreef) het cataract (staar). Hierbij is de lens van het oog zodanig vertroebeld, dat er wei nig of geen licht doorgelaten wordt. De lens wordt dan verwijderd en vervangen door een sterke bril, die echter een belangrijke eigenschap van de lens mist namelijk het ver mogen om door boller en minder bol te worden aan het oog de mo gelijkheid te geven zich op verschil lende afstanden te kunnen instellen. Doofheid Als tweede afwijking noem ik doof heid, veroorzaakt door stoornis in de ontwikkeling van het inwendige ge hoororgaan. Ook afwijkingen in de opbouw van het hart (klepgebreken) komen voor, terwijl niet zelden ook het hersenweefsel de gevolgen van de inwerking van het rubeolavirus ondervindt (min of meer ernstige vormen van geestelijke zwakbe- gaafdheid). Hoe kunnen we deze noodlottige gang van zaken beïnvloeden? De meest voor de hand liggende op lossing is deze: zorgen dat een vrouw in de eerste vier maanden van haar zwangerschap geen rubeola krijgt. Diit is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan! Het le immers noddg dat er gedurende die eerste vier maanden geen direct contact is met een rubeolapatlënt. Direct contact heeft plaats, wanneer men zich in de onmiddellijke nabijheid van een nubeolapatiënt bevindt. daar het virus dan via de lucht en door speekseldruppeltjes kan „over komen". Men neemt aan, dat de besmette lijkheid aanwezig is vanaf twee da gen vóór- en tot vijf dagen na het ontstaan van de huiduitslag. Gezien de beschrijving, die ik van de rubeola gaf. is het duidelijk, dat de betreffende vrouw in contact ge weest kan zijn met een rubeolapa tlënt die óf nog geen uitslag had, of waarbij de huidvlekjes zo vaag wa ren, dat niet aan rubeola is ge dacht. Anti-stof De vrouw die in haar jeugd rubeola heeft doorgemaakt, staat er beter voor: zij heeft immers immuniteit (onvatbaarheid) voor de rubeola ver worven. Hier is echter de moeilijk heid, dat het gezien de onbelang rijkheid van de ziekte in vele ge vallen niiet zeker is, of de rubeol; werkelijk doorgemaakt is. In dit ver band zou lk de wenselijkheid willen dat in het album waarin foto's ge plakt worden van de opgroeiende kinderen in allerlei houdingen en situaties) ook aangegeven werd, wan neer die kinderen ziek geweest zijn en aan welke riekte ze geleden heb ben. Om bovengenoemde moeilijkheid ke omzeilen zou het aanbeveling verdie nen om meisjes en niet-zwangere vrouwen in contact te brengen met rubeolapatiënten, waardoor ze de ziekte kunnen doormaken en zich een immuniteit kunnen aanmeten. Dit doel zou ook bereikt kunnen wor den door rubeolavaccinatie. waarbij (in tegenstelling tot polio) onver zwakt rubeola-virus zonder nadelige gevolgen schijnt te kunnen worden ingespoten. Recente onderzoekingen hebben ech ter tot de conclusie geleid, dat noch het doorstaan van de rubeola, noch de vacoinatie tegen deze ziekte een absoluut-zekere voorbehoed lng voor het verkrijgen van de rubeola tot stand kan brengen. De zekerste weg om gedurende de eerste vier zwan gerschapsmaanden geen rubeola te krijgen, ligt voor de betreffende vrouw in het vermijden van een di rect contact met een rubeolalljder. In dit opzicht zal zij de grootst-mo gelijke voorzichtigheid moeten be trachten, enzal zij moeten kun nen rekenen op de doeltreffende me dewerking van haar omgeving. Heeft dat contact ondanks alle voorzorgen toch in de „gevaarlij ke periode" plaats gehad, dan dreigt er een (hoewel kleine) kans, dat de betreffende vrouw rubeola krijgt met alle mogelijke tragische gevolgen van dien. Zo spoedig mogelijk wordt dan gamma-globuline toegediend, dit Is een speciaal bewerkt bloedplasma- eiwit van rubeola-reeonvalescruten (dit zijn personen, die kortgeleden die ziekte hebben doorgemaakt). Hoe eerder het gamma-globuline wordt toegediend, hoe groter de kans is, dat aan het eventueel in de bloedbaan van de vrouw aanwezige virus een halt zal worden toege roepen op zijn weg naar vernietiging van de weefsels van de zdch ontwik kelende vrucht. De moraal van dit artikel? Bij het geringste vermoeden op een direct contact bussen rubeolapatiënt en een aanstaande moeder in de eerste 4 maanden van haar zwanger schap, waarschuwe men de hulsarts 1 De trieste rubeolatragiek wettigt de eis tot een zo groot mogelijke zeker heid dienaangaande. EN dezer dagen verscheen van de hand van de bekende Nijmeegse zenuwarts dr. A. Ter- ruwe het boek „De liefde bouwt een woning" (uitgeverij Romen en Zonen). De uitgave werd direct door de pers vermeld in dag- en weekbladen, omdat Terruwe stelt dat het gebruik van voor behoedmiddelen (inclusief de pil) psychisch ver keerd is en neurotiserende gevolgen moet hebben. Zij beroept zich voor deze opvattingen op twee gronden. Ten eerste op een theoretische beschou wing over wat liefde is en ten tweede op haar er varing als zenuwarts in een psychotherapeutische praktijk. f Omdat deze publikatie heel wat gemoederen in beroering kan brengen, wellicht bij sommigen tot vertwijfeling toe, wil lk niet nalaten hierop te reageren. Dit vooral omdat ik eveneens jarenlang werkzaam ben als zenuwarts in een gelijkaardige psychotherapeutische praktijk als die van collega Terruwe. Ik kan dus haar ervaring verge lijken met mijn eigen indruk, die gebaseerd is op kennis name met gelijksoortige patiënten en problemen. Nu wat de inhoud van het boek betreft. Het blijkt dat Terruwe 'n psychologische benadering van de mens geeft die stoelt op de middeleeuwse scholastieke filosofie. In navolging hiervan ordent Terruwe de mens hiërarchiek naar rede, wil en gevoel en doet zij op praktisch elke bladzijde een beroep op „de menselijke natuur" om een en ander onomstotelijk vast te stellen. Van daaruit komt de schrijfster tot een hoog gestemde en ideaal-typische visie, die stichtende literatuur vormt (te meer daar Terruwe elk hoofdstuk besluit met een geloofsbelijde nis), maar waarvan het de vraag is of zij de psycholo gische werkelijkheid goed weergeeft. Was het hierbij gebleven dan zou Terruwe een fijnzinnig en hier en daar fenomenologisch verdienstelijke beschrijving hebben ge geven van het verschijnsel liefde. Maar de pretentie van de auteur gaat verder. Zij sug gereert, dat handelen in strijd met haar opvattingen noodzakelijk slechts psychische gevolgen moet hebben. Dit laatste zou met name het geval zijn bij gebruik van voorbehoedsmiddelen, omdat men daarbij volgens Ter ruwe een natuurlijke weerzin zou moeten overwinnen. Zij schrijft: „Deze natuurlijke afwijzing heeft noodza kelijk slechts psychische gevolgen. Bij gevoelige mensen leidt zij tot ernstige neurotische symptomen. Herhaal delijk heb ik bij vrouwen een plotseling optreden van anorgasmie kunnen diagnosticeren en bij mannen impo- aan te nemen wat er door welke arts ook met enig beroep op diens ervaring beweerd wordt. Daarom dient de publicerende medicus zoals elke wetenschapsbeoefenaar naast zijn eigen beweringen ook de meningen van anderen met bronvermelding weer te geven. Daarnaast dient de reikwijdte van de uitspra. ken aangegeven te worden aan de hand van de metho den, gebruikt bij de bewerking van het materiaal. Geen van beide is door Terruwe geschied. Hierdoor ont staat het gevaar dat haar persoonlijke opvattingen wor den aangezien als de mening van de psychiater in het algemeen. En juist hier, waar het zulk een belangrijk en algemeen menselijk terrein betreft als de beleving van de sek sualiteit en de geboortenregellng, behoort men zich hier van eens te meer rekenschap te geven. Welnu, een ar gument als „ervaring uit eigen psychotherapeutische praktijk" heeft geen verdere reikwijdte dan de persoon van Terruwe zelf. Ik kan daar direct vanuit mijn eigen praktijk een tegengestelde Indruk tegenover stellen en zeggen dat voorbehoedmiddelen voor de meeste van mijn patiënten een mogelijkheid boden om hun liefde op een volwaardige wijze seksueel te beleven, dit zonder daar van nadelige psychische gevolgen te ondervinden. In tegendeel daardoor werd een opbloei van hun psychisch en seksueel leven bewerkstelligd. Desnoods kan lk ook naar een soortgelijke indruk van een aantal collega's verwijzen en naar een artikel in het dagblad De Tijd van 17 november j.l., waarin uitspraken van katholiek® tentie. Tijdens de psychiatrische behandeling bleek dat de oorzaak van dc seksuele stoornis in het gebruik van deze anti-conceptionalia gelegen was. Bij verandering ten deze verdwenen de ziekelijke symptomen en de an dere daarmee gepaard gaande somatische en psychisch abnormale verschijnselen. Dit zijn ernstige gevallen, maar het is ontwgfelbaui dat hel voortdurend terzijde schuiven van een zelfs lichte natuurlijke weerzin psy chisch verkeerd moet werken en neurotiserende gevol. gen moet hebben". Wat dan wel? Terruwe geeft het antwoord: „De enige psychisch juiste methode ter beperking van het kindertal is de methode van de onthouding, eventueel de perio dieke onthouding. De intussen ontstelde lezer vraagt zich dan af waarom de periodieke onthouding niet tegen de „natuurlijke ordening tot de bevruchting" is. Omdat volgens Ter ruwe men daarbij de „eigen natuur geeft en de natuur van de partner ontvangt zoals zij op dat ogen blik is, en daarom is de meest fundamentele liefdes uiting, die aan de daad eigen is, inderdaad aanwezig". Het spijt mij dat ik deze redenatie niet begrijp, zodat ik deze niet helderder kan weergeven dan uitgedrukt wordt in het citaat. Ik voel mij echter in zoverre geëxcuseerd dat ik bij Terruwe lees, dat zij indertijd evenmin de theologische argumenten kon onthouden waarom het kerkelijk verbod van anti-conceptionalia juist was. Zij kan dat nu wel omdat zij nu gezien heeft „dat juist het goed van de mens, zijn natuurlijk goed, hierin wordt behoed". Laat het dan voor ons intussen nog steeds duister zijn wat „de menselijke natuur" is, de ervaring van Terruwe zegt dat echtgenoten de periodieke ont houding zo kunnen beleven dat „zijzelf dieper gelukkig worden gemaakt". Zij voegt hieraan de opmerking toe van een vrouw die in periodieke onthouding moest leven: „Wij zijn zo gelukkig dat mijn man met zo weinig tevre den is, dan is hij zo blij, als ik zo diep in zijn liefde kan geloven". Overigens als Terruwe afkeer (van het gebruik van voorbehoedmiddelen) onderdrukken zo ongezond vindt, wat moet zij dan wel niet vinden van het onderdrukken van een positief verlangen (naar seksuele omgang) zoals dit plaats heeft bij totale of periodieke onthouding? Op deze wijze redeneert collega Terruwe verder. Per soonlijke opvattingen worden veralgemeniseerd, voor zien van een theoretische onderbouw en op grond van eigen praktijkervaringen als algemeen geldend aange diend. En passant wordt nog even in een voetnoot dc homofilie terzijde geschoven. Het heet daar: „Het is daarom (bedoeld wordt: het gemis van een „natuurlijke geordendheid van de een tot de ander") geheel onjuist en in strijd met het natuurlijke gevoelsleven, om de homofiele liefde gelijk te stellen met heteroseksuele liefde". En verder wordt opgemerkt, dat zij die zich niet aan periodieke onthouding of het celibaat kunnen hou den, geen voldoende weerstand tegen hun gevoel hebben en defecten vertonen. Zo worden al degenen die niet volgens de richtlijnen van collega Terruwe kunnen le ven, ziek verklaard. IITANNEER men als arts of specialist publiceert, moet men er zich terdege van bewust zijn, dat van de leek niet verwacht hoeft te worden, dat hij de me dische beweringen op hun waardevastheid kan beoor delen. De leek is eerder vanuit het ontzag voor en het vertrouwen in de medische stand en wetenschap geneigd Dr. M. A. J. M. Nevejan, zenuwarts voor psychiatrie en psychotherapie, staflid van de Katholieke Centrale Vereniging voor Geestelijke Volksgezondheid te Utrecht. artsen over geboortenbeperklng worden geciteerd. Maar onbewezen privé-indrukken zeggen in dit opzicht even weinig als die van Terruwe. Alleen een goed weten schappelijk onderzoek over de psychische beleving bij het gebruik van voorbehoedmiddelen kan hierover be trouwbare en geldige resultaten opleveren. HET is echter waarschijnlijk dat een dergelijk onder zoek zal aantonen dat dit gebruik psychisch geen ongezonde gevolgen heeft, gezien het feit dut anticon- ceptionalia in enorme grote aantallen over geheel de wereld gebruikt worden 1) en men niet gefrappeerd is geworden door een evenredig grote hoeveelheid klachten en ziekteverschijnselen. Het is daarom vooralsnog aan Terruwe het bewijs van het tegendeel te leveren, maar dan gefundeerd. Zoals zij een en ander nu gepresenteerd heeft, worden psychologie en filosofie, eigen ervuring en psychiatrische wetenschap zozeer door elkaar gehaald, dat dit voor menige lezer, meegesleept door de vlotte wijze waarop een en ander geschreven is, slechts tot een heilloze verwarring kan lolden. Deze zaken l(jken tegenwoordig wat meer in beweging en gecompliceerder dan Terruwe veronderstelt. Modérne theologen betwijfelen in het licht van de cultuur de absolute geldigheid van het leerstuk der natuurwet en psychiaters en pastores hebben de grootste moeite om de mensen te verlossen van schuld gevoelens over het niet behalen van het ideaal en hen leren leven met de realiteit Bij gebrek aan waarde vastheid van Terruwes betoog, zeggen In tussen de per soonlijke beleving van de seksualiteit met of zonder voorbehoedmiddelen en het eigen psychisch welbe vinden daarbij van wie ook evenveel als de mening van dr. A. A. A. Terruwe. M. NEVEJAN, zenuwarts. 1) Keep, P. A. van „anticonceptie in ontwikkeling", Katholiek Artsenblad, oktober 1967, waarin staat ver meld op bladzijde t89 „orale anticonceptie is nu ruim tien jaar oud. Op dit moment wordt het aantal ge- bruiksters van deze kennelijk zeer attractieve methode in de wereld geschat op IS miljoen, in Neder land op 300.000". KAMERLID STELT VRAGEN Enveloppen voor drukwerk (Van •rzlaggeverz) DEN HAAG Er wordt op het ogen blik meer en meer drukwerk verzonden in enveloppen met een bijzondere kleef stof aan de omslag, die het mogelijk maakt om de envelop na opening weer te sluiten. Enveloppen met dit type slui ting zijn in omloop in het buitenland. Bij verzending naar Nederland berekent de PTT aan de ontvanger de portokos ten voor een gewone brief. Het Tweede- Kamerlid Oele (PvdA) heeft op grond hiervan aan minister Bakker (PTT-za- ken) gevraagd om dit type enveloppen door de PTT te laten aanvaarden ads omslag voor drukwerk, zodat geen brief port meer berekend zal worden. (ADVERTENTIE) VRIJDAG 24 NOVEMBER 1967 582ste STAATSLOTERIJ TWEEDE KLASSE Prijzen f. 10 zijn gevallen op nummers eindigende op: 4 f. 50 zijn gevallen op nummers eindigende op: 732 f. 100 zijn gevallen op nummers eindigende op: 602 f. 200 zijn gevallen op nummers eindigende op: 632 I. 400 zijn gevallen op nummers eindigende op: 997 f. 1000 zijn gevallen op nummers eindigende op: 8379 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 017284* Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 000789 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 013667 Een prijs van f. 2000 Is gevallen op het nummer: 091268 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 069176 Een prijs van f. 5000 is gevallen op het nummer: 045689 De prijs van f 25000 is gevallen op het nummer: 061794* Let wel: Op dit nummer zijn twee prijzen gevallen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1967 | | pagina 13