Garde,
de straat
Volkeraksluizen: nieuw hoogtepunt
in gigantisch Deltamiljoenenplan
Capaciteit
40 schepen
per uur
VERNIIUWING VAN
PARTIÉN APART IS
NIET VOLDOENDE
Terug met vaart van 40.000 km per uur
Eerste proef VS met Saturnusraket
Benzineprijs in
Duitsland lager
De Gaulle herhaalt:
associatie Engeland
Florence en
Venetië weer
bedreigd
HAGENAAR OP
VRIJE VOETEN
irlRDAG i NOVEMBER 1967
DE LE1DSE COURANT
DAGBOEK VAN
DEMRgVOLUTIg
op
PETROGRAD, 4 november 1917 Er
moest geld komen voor de bolsjewis
tische propagandapers. Bovendien
moest de grote massa nog eens voor
een laatste keer aangevuurd worden.
Daarom had Trotski uit naam van
de Petrograd-sovjet vandaag, zondag,
een feestdag georganiseerd. In het
Volksgebouw waren alle drieduizend
plaatsen bezet door arbeiders met hun
vrouwen en kinderen, boeren en sol
daten in lange jassen.
Enkele kreten die Trotski daar op de
menigte losliet: „Jij daar, bourgeois,
je hebt twee pelsmantels! Geef er een:''
aan een soldaat die kou lijdt. Je hebt
fijne warme laarzen? Blijf dan lieve;
thuis, want de arbeiders hebben e 8ende Napoleon in 1812 uit Moskou
r behoefte aan. Wij, de sovjets, zu' ^ad verjaagd.
len de arbeiders en de boeren tot t
dood toe verdedigen. Wie is voor ons
Toen er drieduizend armen omhc
gingen, riep Trotski: „Moge de stem!
jullie hebben uitgebracht, de eed n
trouw zijn aan de sovjets, die hefP
zich hebben genomen de revolutie01
een glorieus einde te brengen edel
volk vrede, land en brood te schen0"-
Overal in de stad waren deze z^ag
dergelijk bijeenkomsten geo4oi"
seerd, maar de kozakken tradeniel
op. Ook zij hadden hun feestd- Hl-
van de traditionele processie nr de
Maagd van Kazan, die volgens® 'e~
In zijn aantekeningen schreef de
Franse ambassadeur op deze vierde
november: „Kerenski vertelde me dat
verschillende divisies op weg zijn naar
Petrograd. Maar uit zijn vage woorden
en gebaren maak ik op, dat er nog
geen maatregelen zijn genomen". Het
voorlopig parlement debatteerde on
vermoeibaar voort.
In het Smolny-instituut, waar inmid
dels bijna alle zalen en kamers in be
slag genomen waren door de bolsje
wieken, waren op de derde etage, bu
reau nummer 10. het nu volledige bol
sjewistische geïnfiltreerde strijdcomité
Rode Gardisten in een straat van
Petrograd, begerig wachtend op het
eerste teken de aanval te mogen ope-
van de sovjet en het partijcentrum
sinds de ochtend in vergadering. Van
hier uit kwam 's middags het bevel
aan de Rode Garde: „De straat op, de
monstreren!" En nog diezelfde zondag
marcheerden voor het eerst duizenden
gardisten in kolonnes door de straten
van Petrograd. Er vielen geen schoten.
Het was zuiver machtsvertoon. Maar
het waren arbeiders en soldaten, die
begerig wachtten op het eerste teken
om de aanval te mogen openen.
(Van onze correspondent)
WILLEMSTAD Met de opening
van de Volkeraksluizen bij Willem
stad, de grootste binnenvaartsluizen
van Europa met een capaciteit van
40 schepen per uur is een nieuw
hoogtepunt bereikt in de gigantische
Weslbrabantse Deltawerken, waar
aan tien jaar geleden is begonnen.
De sluizenbouw vergde zeven jaar.
Rijkswaterstaat is nu gestart met de
afdamming van het Volkerak. Deze
voorziening is nodig om later het
Haringvliet bij de zee te kunnen af
sluiten.
De sluizen vormen een onderdeel van
een enorm project, waartoe behoren de
brug over het Haringvliet, de grote ver
keersweg RotterdamZeeland, en de
Zoomweg, die over de Volkerakdam en
de sluizen richting Bergen op Zoom
gaat. De Volkerakdam is een secun
daire dam, hetgeen wil zeggen dat de
uitvoering noodzakelijk is om te voor
komen dat bij het afgesloten Haring
vliet de getijstromen in het Hellegat te
veel zullen oplopen. De dam door het
Volkerak zal derhalve gereed moeten
zijn alvorens tot afsluiting van het
Haringvliet wordt overgegaan. Daar
naast is de dam nodig om een schelding
te vormen tussen de wateren van het
noordelijk bekken en het ten zuiden
daarvan te vormen Zeeuwse Meer.
Het Volkerakproject heeft tot nu toe
135 miljoen gulden gekost. Er is een
totaal bedrag mee gemoeid van ruim
250 miljoen.
De sluizen zijn 320 meter lang en 24
meter breed en zijn geschikt gemaakt
voor duwkonvooien met een tonnage van
10.000. Over de westelijke sluis is een
Chr.-radil»al ontwerpprogram
(Vati onze parlementte redactie
DEN HAAG. Van<*K. twee dagen
nadat de K.V.P.-radi/en hun „tien
geboden" het land ins"rden, ontvangt
een groot aantal Ned<anders het ont-
werp-program van d(christen-radicale
„Americain"-groep, btaande uit A.R.-,
C.H.U.- en K.V.P.-ver'trusten. Volgende
week zaterdag moet iScheveningen een
congres van rond drilonderd sympathi
santen over dit oi*erp beslissen en
tegelijk een beslisSS nemen over dc
toekomst van de cbsten-radicale bewe
ging en van de niege politiek. De vraag
voor de werkgroep uit deze beweging
is: gaat ons ontw-P-program te ver of
is het nog niet dicaal genoeg in de
ogen van onze sypathisanten?
De werkgroeen. hebben in het
ontwerp-programa over de toekom,
stlge christen-rücale politiek zelf al
antwoord op hn stellingen gegeven:
de drie confesonele partijen moeten
gezamenlijk ki:en voor een christelijk
vooruitstrevemprogramma, zij moeten
samenwerken met andere vooruit
strevende parien. Vernieuwing van de
partijen afzcderlijk is onvoldoende,
omdat daarm' de functionele problemen
van het Neerlands politiek systeem
niet opgelost Ij n.
„Vernieuwin van het partijstelsel en
van de dertcratie is alleen mogelijk
door midde van een samenwerkings
verband (slmbusakkoord) met andere
vooruitstre*nden", aldus het ontwerp
programma Hiermee wordt een samen
werking bdoeld met de P.v.d.A. en
D '66.
Inspraakburger
Het ont\erp-programma, dat volgende
week op iet Scheveningse congres in
discussie komt, is vervat in zeven
hoofdpunsn, die het totale politiek-
maatschapelijk terrein bestrijken. Daar
bij ligt nadruk op de inspraak van
burgers het overheidshandelen en op
de duideilkheid van de democratische
structuur. Een aantal grondrechten
(bljvoorbeld recht op dienstweigering, j
recht op onderzoek en antwoord) is
bruikers van ruimtelijke en recreatieve
voorzieningen moeten meer dan tot nu
toe betalen voor de bewezen diensten.
Het ontwerp wijst de kernbewapening
van Europa af, wil de N.A.V.O. op de
duur omgevormd zien tot een instituut,
dat de vrede metterdaad bevordert en
wil Nederland zien deelnemen aan de
gesprekken tussen de reeds daartoe ver
bonden negen West- en Oosteuropese
landen.
Herziening belasting
De ontwikkelingshulp moet ieders
aandacht blijven houden, zij is een prio
riteit van deeerste orde, die uit de
algemene middelen gefinancierd dient te
worden. Ook in de sociaal-economische
sector moeten volgens het ontwerp
programma van de christen-radicalen
meer algemene middelen beschikbaar
komen voor onder meer een nationale
gezondheidsdienst en voor zogenaamde
eisen van sociale rechtvaardigheid en
algemeen belang.
Het totale pakket overheidsvoorzie
ningen vraagt een belangrijke her
ziening van het belastingstelsel. De
christen-radicale werkgroepen pleiten
in het ontwerp-programma als gevolg
daarvan voor een zogenaamd profijt
beginsel in het belastingstelsel, voor een
al of niet geringe verhoging van de
vennootschapsbelasting, een relatief
grote verhoging van de omzetbelasting
en de accijnzen. Belastingverlaging mag
in geen geval prioriteit krijgen.
De stewardessen bij de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij mogen kiezen
uit drie uniformen. Geheel links ziet men nog het oude kostuum, dat in 1933
werd uitverkoren als het meest hip voor die dagen. Die tijd komt wel weer,
maar nu is het de tijd voor de bescheiden miuiicif, -rood of -blauw. Een
hoofddeksel is niet verplicht.
Vele tonnen zand, beton en staal
zijn verwerkt tot strakke lijnen in
het Volkerak bij Willemstad. De
nieuwe sluizen zijn klaar om de
schepen te ontvangen.
viaduct gebouwd met een doorlaat-
hoogte van bijna 15 meter N.A.P., zodat
ook de meeste jachten er onder door
kunnen varen. De basculebrug over de
oostelijke sluis zal alleen voor bijzonder
hoge vaartuigen moeten worden geopend.
Naast de inlaatsluis zal in de nabije
toekomst, in ieder geval vóór 1978, een
speciale sluis worden aangelegd voor
pleziervaartuigen.
Ter bevordering van een snelle en
veilige in- en uitvaart van de sluis is
veel aandacht en zorg besteed aan de
wachtplaatsen en geleidewerken. Aan de
wal zullen mettertijd voorzieningen, zo
als winkels en tankgelegenheid worden
gecreëerd. In 1969, een jaar voor de af
sluiting van het Haringvliet, dient de
dam van het Volkerak een feit te zjjn.
Medisch student
pleegt abortus
bij verloofde
AMSTERDAM, (ANP.). Tegen de
22-jarige medisch student P. M. D. uit de
hoofdstad, heeft de officier van Justitie
bfj de Amsterdamse rechtbank wegens
het verstoren van de zwangerschap bij
diens 17-Jarlge verloofde, twaalf maanden
gevangenisstraf, waarvan vier voorwaar
delijk en aftrek van het voorarrest geëist.
In deze els was tevens verdisconteerd dc
vervalsing van een recept.
Het meisje bevestigde ter zitting dat
het Initiatief van haar was uitgegaan.
Eerst hid zij enkele artsen geraadpleegd,
die geweigerd hadden haar te helpen.
Na de teslaagde behandeling door haar
verloofd? moest zij toch naar een zieken
huis. Om penicilline te krijgen die hij
met een ander medicament nodig had
voor de abortus had de student een met
potlood geschreven recept van een dokter
vervalst, door het oorspronkelijke recept
uit te gommen.
Over de abortus zei de president tot de
student: „U bent te vroeg aan de prak
tijkuitoefening begonnen. Het is moge
lijk At u technisch een goed dokter
wordt, maar er komt nog meer bij. Hier
is ee* medische ethiek. Ik heb niet de
lndnk dat de ethische overwegingen bij
u hflt sterkste zijn".
D^ officier van justitie, mr. L. van
den Berge, sprak van een misdadig op-
tre*n.
De raadsman voerde aan, dat de stu-
de»t, die zijn verloofde had willen hel-
pea. vanuit een dwangpositie heeft ge-
hffideld. De Jongelui hadden tevoren de
z»k uitvoerig overlegd. De rechtbank
v«es het verzoek tot onmiddellijke lnvrlj-
teidsstelling van de student af. Uitspraak
V november.
(ADVERTENTIE)
(Van de ruimtevaartmedewerker i nog uit twee delen bestaande Apollo keert
Gerard J. Plukkel) naar de aarde terug. Uit en thuis, al met
reerntr Ru„isch« snee,«n In de«1 «n van acht dagen,
ruimtevaart len spilt, «al ook Amerika «nda 1964 werden
daarvoor noodzakelijk Verder acht bot :nandr Apo.lo', In banen
de keuze van een j|)n 1>at5l, v,„rb,reldlnc, afschoten voor het beproev
ontwerp-jrogramma de keuze
kabinetifirmateur door de Kamer nood
zakelijk noet de werkwijze en de kwali
teit van le Kamer verbeterd worden en
moet d( departementale opbouw geheel
vernieuwd worden volgens de eisen van
de moderne politiek. Een kernkabinet
van „kiper-ministers" moet het rege-
ringsbéeid effectief en doorzichtig
maken,
Het aedrUfsleven en de onderneming
moeten gedemocratiseerd worden, de
bouwsibsidie dient te komen bU de be
woner en niet bij de woning en de ge-
HAMBURG (Reuter) De Esso en
4e B. P. Petroleummaatschappljen zul
ten met ingang van maandug hun prij-
ten voor benzine in West-Duitsland
/erlagen. Volgens Esso zal dit geschie
den in verband met de scherpe concur
rentie. De gewone benzine gaat om
laag met 3,4 pfennig en de superben-
zine met 3,5 pfennig per liter, waardoor
de prijzen weer vrijwel op het niveau
van voor de oorlog in het Midden-Oos
ten worden gebracht.
i de c
progTamm:» voor de landing van twee
astronauten op de maan in 1969. Voor
het eerst zal een raket worden gelan
ceerd die als de grootste en zwaarste
ter wereld wordt beschouwd, de Satur-
nus 5.
Op 25 mei 1961 kwam het Apollo-
programma zoals wij dat nu kennen
in feite tot leven toen wijlen president
Kennedy verklaarde dat het bereiken
van de maan voor 1970 de hoogste prio
riteit zou krijgen in de Amerikaanse
ruimtevaart. Men koos als methode om
de maan z/> snel en goedkoop mogelijk
te bereiken een lanceerprocedure die
bekend staat onder de naam „maan
baan-rendez-vous". Het komt erop
neer dat over twee jaar drie ruimte-
vaarders in een driedelige Apollo in een
baan om de aarde zullen worden ge
schoten met behulp van de Saturnus 5.
Deze drie delen zijn: het bemannlngs-
verblljf, het raketgedeelte en het lan
dingsvaartuig. In de maanbaan zullen
twee astronauten moeten overstappen
in het landingstoestel en zich naar het
maanoppervlak begeven. Na een verblijf
van ruim 20 uur aldaar keren lij naar
het moederschip terug, koppelen
en stappen weer over naar het beman-
ningsverblijf. Het landingsvaartuig wordt
I in de maanbaan achtergelaten en de nu
bines onder actuele omstandigheden. Het
geslaagdenpercentage benaderde hierbij
de honderd procent. Deze lanceringen ge
schiedden met twee soorten raketten, de
Saturnus 1 en de iets zwaardere Satur
nus lb die, 75 metter lang. op 21 februari
van dit jaar de eerste Apollobemanning
voor een tocht van veertien dagen in een
baan om de aarde had moeten brengen.
Het is allemaal anders gelopen dan
men gehoopt had. want op 27 januari,
tijdens een vele uren durende grondtest
ontstond een korte doch felle brand in
de cabine, waardoor de astronauten Gris-
som. White en Chaffee het leven verloren.
Een nog op diezelfde dag gevormde com
missie van onderzoek kwam tot de ont
dekking dat men grove fouten had ge
maakt bij de bouw van de Apollo's en dat
vaak de meest elementaire veiligheids
maatregelen niet in acht waren genomen.
Zo eiste deze ramp niet alleen drie men
senlevens op, maar ook werd de hoop de
bodem ingeslagen om nog in 1968 de
eerste twee Amerikanen op de maan te
laten landen.
Er zijn ook andere vertragingen ge
weest, maar nu 18 men dan eindelijk zo
ver dat de eerste, 111 meter hoge en 3000
ton zware Saturnus 5 kan worden ge
lanceerd voor een uitgebreide testvlucht
Boven op de raket zal tevens een twee-
i delige Apollo meevliegen, het beman-
nlngsveTblijf en het raketgedeelte. ïet
maanlandingsvaartuig dat nu niet nrfig
is zal worden vervangen door een
..dummy" om toch de juiste zwaifte-
puntsllgglng te verkrijgen. Hoewel de
proef onbemand is, heeft men in fleze
Apollo al een nieuw en groter ont»ap-
pingsluik gebouwd dan in vroegere
het geval was. dit mede na de Rechte
ervaringen in januari. De cabine zd eerst
in een baan om de aarde wordm ge
schoten op een hoogte van 190 kipmeter.
Twee omwentelingen later zal eenfnieuwe
raketimpuls een maximumhoogtepewerk-
stelligen van 17.500 kilometer,
de derde trap van de Saturn\l en de
dummy zullen worden losgegafld. Dan
neemt het raketgedeelte van deApollo de
voortstuwlngstaak over met 'nog
hoogtevermeerdering van lOOOikllometer.
Even later zal de Apollo naade aarde
worden teruggeschoten met <Vn -nelheid
van 40 000 kilometer per
Hitteschild
Zoals bekend ondervindenierugkerende
ruimteschepen bij het binn^dringen van
de dichtere lagen van de aailse atmosfeer
een grote wrijvlngskrachty waarbij een
enorme hitte wordt opgedekt rond het
ruimteschip. Alle bemanddoapsules wor
den daarom ook vooraleJ van een be
schermend hitteschild. Hje groter nu de
snelheid van binnenkom^ hoe groter ook
de ontwikkelde warmte zfi worden en des
te hoger ook zullen dqeisen liggen die
men aan een hltteschi]j6telt. Tot nu toe
keerden alle ruimteschf>en in de damp
kring terug met een möieid die de 28.000
kilometer per uur benaderde. Bij de te
rugkeer van de maan echter zal deze on
geveer 40.000 kilometer bedragen, en het
is nu wel zaak eerst eens een paar
maal zon beschermend schilt te pro
beren bij niet bemande vaartuigen
Uiteindelijk zal de Apollo in de Stille
Oceaan terechtkomen, 1000 kilometer ten
noorden van Hawaii, waar schepen haar
zullen oppikken ten behoeve van verder
onderzoek in de fabriek.
Welk een reus onder de raketten deze
Saturnus 5 wel is, moge blRUen uit het
feit dat het gevaarte in 17 minuten niet
minder dan 2520 ton brandstof opslokt,
hetgeen neerkomt op een verbruik van
2500 kilogram per seconde. De eerste trap,
die uit 5 motoren bestaat, werkt nog op
kerosine en vloeibare zuurstof, maar de
5-motorige tweede en de 1-motorige
derde trap maken ai gebruik van het bij
zonder krachtige en superkoude mengsel
van vloeibare waterstof met zuurstof.
Begin volgend Jaar zal eerst nog een
proef met een onbemand maanlandings-
vaartulg in een baan om de aarde wor
den genomen. Daarna volgt een tweede
testvlucht van een Saturnus 5 en pas dan,
in mei of Juni 1968 zal een nieuwe be-
manningsproef voor een vlucht van 12
tot 14 dagen in banen om de aarde star
ten. Dit moet plaatsvinden met. een Sa
turnus lb, maar ook de derde Satumua 6
zal nog In 1968 drie astronauten om-
hoogbrengen. Pas de vierde vlucht van
dit type raket krijgt de maan als uit
eindelijk doel. Voor het echter zover is
zullen we allang ln het jaar 1969 leven.
Gehard in mening
dank zij Chalfont
PARIJS (AFP) President De Gaulle
heeft gisteren in een toost op de Ierse
premier. Jack Lynch, verklaard dat
voor de opbouw van een Europees Euro
pa nodig is versterking en ontwikkeling
van dc gemeenschap der zes staten
van het Europese continent alsmede
„associatie van dc andere westelijke
staten" bU de gemeenschap. De Gaulle
zou hiertoe ook Groot-Brittanntë kun
nen rekenen, zonder dat hU dit
land met name heeft genoemd. Als der
de vereiste voor een Europees Europa
noemde de Franse president ontspan
ning. het kweken van begrip en samen
werking met de staten „in het midden
en oosten van ons continent".
President De Gaulle gaf op een pers
conferentie in mei en in een televisie
toespraak op 10 augustus te kennen dat
een geassocieerd lidmaatschap van
Groot-Brittannië naar zijn mening een
passende oplossing zou zijn. De Britse
regering heeft echter herhaaldelijk de
formule „associatie" voor aansluiting bij
de EEG van de hand gewezen.
Politieke waarnemers in Parijs zijn
van mening dat De Gaulle door zijn
eerdere suggestie te herhalen, heeft wil
len duidelijk maken dat onderhandelin-
Zetel Profumo
voor Churchill?
KETTERING (AP) Nog geen 24
uur na zijn verkiezingsnederlaag in Gor
ton .Manchester heef tWinston S. Chur
chill II 'n aanbieding gekregen 'n poging
te doen de parlementszetel van Kette
ring, laatstelijk voor de Tories Ingeno
men door John Profumo, voor de conser
vatieven terug te winnen. Profumo trok
zich in 1963 uit het politieke-leven terug
na de geruchtmakende affaire met het
model Christine Keeler. Zijn zetel werd
toen gewonnen door de Labourpartij.
Proeflancering
van Saturnus V
uitgesteld
WASHINGTON (DPA) De eerste
lancering van de Amerikaanse raket
„Saturnus 5" met een onbemand Apol-
lorulmtcschip is wegens technische
moeilijkheden verschoven van 7 naar 9
november. Hierdoor wordt het tevens
mogelijk dinsdag de „Surveyor 6" te
lanceren in de richting van de maan,
Deze moet de krater Ptolemeus onder
zoeken als mogelijk* landingsplaats
voor een bemand ruimtevaartuig.
gen tussen de zus en Groot-Brlttannlë
over volledig lidmaatschap naar zijn
oordeel op het ogenblik zinloos zijn.
Volgens Reuter, dat Parljse kringen
aanhaalt, is De Gaulles oppositie tegen
een volledig Brits lidmaatschap van dc
EEG toegenomen door de opmerkingen
die Lord Chalfout, de Britse EEG-on-
derhandelaar, onlangs zou hebben ge
maakt over eventuele Britse alternatie
ven, indien Engeland buiten de gemeen
schappelijke markt zou worden gehou-
ROME (AP) Florence Is doorweekt
van de regen en Venetië staat gedeelte
lijk blank, terwijl het water in de rivie
ren stijgt en voor het weekeinde meer
regen wordt voorspeld. Belde kunstste
den, die vorig jaar op 4 november het
slachtoffer werden van rampzalige over
stromingen, lopen evenwel geen direct
gevaar.
Op het San Marcoplein in Venetië
staat 1.15 meter water, terwijl de zuide
lijke Siroccowinden het tijwater opzwe
pen. Venetianen en toeristen staken het
plein over op een smal plankier op pa
len, met paraplu's in de hand geklemd.
Zijrivieren van Po en Alto Adige, .de
tweede grootste rivieren van Italië, tra
den bulten hun oevers en verscheidene
autowegen liepen onder.
In Florence heeft de modderige Arno
het overstromlngspeil nog niet bereikt,
hetgeen te zien is aan hut vuil en de
oliesporen van vorig jaar. In de buiten
wijken liepen enkele hutjes onder water.
De brandweer wordt gereed gehouden
om zo nodig huizen te ontruimen.
DE PIJPLEIDINGFRAUDE
BREDA (ANP) De verdachte In de
pljpleidlngfraudr In West-Brabant, uit
voerder D. T. van het technisch bureau
Tebodin in Den Haag is gisteren door de
officier van Justitie In Breda vrijgelaten.
Veertien dagen geleden werd zijn ge
vangenhouding bevolen voor de termijn
van twee weken en deze termijn was nu
verstreken. Langere gevangenhouding
werd niet nodig geacht. Alle drie ver
dachten In deze zaak bevinden zich nu
op vrije voeten. Het onderzoek van de
rijkspolitie en de door de justitie aange
trokken deskundige ir. C. Mink uit Rijs
wijk duurt Inmiddels voort. Het zal ze
ker nog enkele maanden vergen.
