BANKEN LEGGEN BURGER IN FINANCIËLE COUVEUSE
ALLES
CONTANT
BETALEN
ZONDER
ZAK VOL
ZILVER
Geld
speelt
geen
rol
meer*
'(Van een onzer redacteurenj
AMSTERDAM In de loop van november
zal de dag aanbreken, dat we niet meer
met een zak vol zilver of een portefeuille
vol papiergeld binnen gaan bij kruidenier,
slager en andere frequent bezochte detail
listen. Op die dag zal een nieuwe wijze van
betaling ingevoerd worden. Met contante
betaling zullen we dan onze rekeningen
vereffenen zonder een cent op zak. In
samenwerking met alle banken komt dan
de betaalcheque ons leven binnenvallen.
Hierop hoeft alleen nog maar het verschul
digde bedrag ingevuld te worden. Verwar
ringen rond wisselgeld zijn met één veeg
van de baan. En het getob met het laatste
tientje op het eind van de maand is ook
meteen de wereld uit. Zolang u over betaal
cheques beschikt, kunt u blijven uitgeven.
De bank schiet het zo lang voor. De bank
tikt u pas op de vingers, wanneer u het te
bont maakt, maar dan moet u wel zo onge
veer rijp zijn voor curatele.
AA. IIK'.I.N /U' \N
N Bi
//.Sb
inleen ohëqneboelef Velett <mbvahgen
salaris al via de bank. Anderen
kunnen hun werkgever hierom vragen.
Men laat het geld daar rustig staan en
werkt met cheques, die op naam zijn
esteld en qua opschrift en nummer
orresponderen met een bijbehorende
letaalpas, zodat ze voor derden on-
iruikbaar zijn. Diefstal en verlies vor-
alleen nadeel, wanneer ook de
etaalpas in verkeerde handen komt.
>aarom doet men er goed aan de be-
aalpas, die men wel altijd bij de hand
toet hebben, afzond el ijk van de che-
te bewaren,
olgena advertenties, die in de bladen
illen komen, kunt u met de cheques
lie kanten uit. U betaalt er uw kleding;
sportartikelen mee, uw benzine, boe-
an,kapper, bioecoop, treinkaartje, eten-
1 ln de stad, verloren weddenschappen,
wat niet al. En als u na verloop
in tijd toch nog eens wilt weten, hoe
n dan uiteraard zeer ouderwets ge-
rorden tientje er eigenlijk uitziet, dan
lapt u een willekeurige bank binnen
een cheque contant geld in
anden te krijgen.
de detaillisten brengt het accep-
van cheques het belangrijke voor-
eel met zich mee, dat zij geen zakken
n kousen vol geld in huis hoeven te
ebben, dat nog op zaterdagavond de
uit moet, omdat insluipers en in-
rekers in die donkere uren pas goed
akker plegen te worden. De benzine-
tations hoeven geen vrees meer te
oesteren voor rovers. Als een gauw
dief kans ziet zon zak vol cheques in
zijn bezit te krijgen, dan zal hij ook
alle bijbehorende betaalpasjes moeten
ontfutselen aan de klanten. En dan bij
nota bene dezelfde winkelier, wiens
fimmnaam op de cheques is geplaatst,
deze cheques als wettig betaalmiddel
moeten gebruiken tegen precies die be
dragen, die erop staan ingevuld. Nee,
dan toch liever een kluis kraken.
Dure klank
We weten het, cheque klinkt duur.
Sommige detaillisten hebben er zelfs
moeite mee. Laat staan de winkelende
mannen en vrouwen, die je overigens
om een boodschap kunt sturen. Toch is
het heel eenvoudig. U koopt in een
winkel een of meer artikelen ten be
drage van 36.75. U vult dan op uw
cheque dit bedrag in. alsmede uw hand
tekening. Deze laatste komt ook voor
op uw betaalpas, die u moet tonen, om
dat het daarop ingedrukte nummer
moet overeenstemmen met de num
mers op uw cheques. Nu kan men per
cheque geen groter bedrag betalen dan
vijftig gulden. Koopt u nu iets voor
f 73,50, dan schrijft u een oheque uit
van 50.— en een van 23 50. Dan
bent, u er ook. De betaalpas hoort er
echt wel bij en om te bereiken, dat
u ook uw kinderen nog eens om een
boodschap kunt sturen, kunt u ook
voor uw kinderen zo'n betaalpas krij
gen. Vooruit, geef het hele gezin zo'n
pas, maar laat dan niet het chequeboek
slingeren.
strekt, tien, twintig, dertig. Of u een
tegoed dan wel een schuld hebt bü de
bank, beeft de detaillist geen zorgen te
geven, want voor elke cheque krijgt hij
bet daarop vermelde bedrag bijge
schreven op zijn rekening. In het hele
bankchequesystecm ligt besloten, dat
de gezamenlijke banken tekorten voor
hun rekening nemen. Zij staan garant
voor de betalers met cheque*.
De winkelier heeft niet meer te doen
dan de cheques te deponeren bij zijn
bank, die ervoor zorgt, dat binnen twee
dagen de daarop vermelde bedragen op
Geen kosten
Kosten zijn aan deze service van de
gezamenlijke Nederlandse banken niet
verbonden. Integendeel, u verdient er
zelfs geld mee, want over het bij de
banken in beheer liggend deel van uw
geldelijk bezit krijgt u rente, die ver
schillend van bank tot bank rond de
drie pet ligt. Het kan voorkomen, dat
uw tegoed bü de bank door uw royale
betaalwijze intussen is veranderd in
een schuld aan de bank, terwijl u nog
cheques heeft. Geen nood, u kunt blij
ven doorgaan met cheques uitgeven. Er
komt natuurlijk wel een moment, dat
de bank u zal waarschuwen dan wel
u gevoelig op de vingers zal gaan tik
ken door geen cheques meer beschik
baar te stellen, totdat er weer sprake
is van een redelijk tegoed. Afhankelijk
van uw tegoed bü de bank krügt u
bepaalde hoeveelheden cheques ver-
zyn rekening worden bijgeschreven.
Ditzelfde gebeurt met de cheques,
waarmee maandelijks de salarissen
worden overgemaakt door grote bedrij
ven o.a. de overheid die van de
hele rompslomp en kosten- en tijdro
vende bezigheid afwillen van de sala
risverstrekking. Deze werkgevers zen
den de salarisgegevens door aan de
bank, die voor de rest zorgt. Hiervoor
is door de gezamenlijke Nederlandse
banken een uitgebreid computercen
trum in Amsterdam gesticht, het girale
hért van het hele chequesysteem
Door deze activiteit reageren de geza
menlijke Nederlandse banken scherp
Evenmin als geld stinken ook cheque* niet.
op de wijzigingen in het geldverkeer.
Zy dragen hiermee bij tot de popula
risering van het bankwezen, dat tot
voor kort alleen hen tot klant had, die
geld bezaten of ermee werkten. Zij doen
dit overigens niet alleen uit een zucht
tot service, maar ten dele ook nood
gedwongen als gevolg van wijzigingen
in de monetaire situatie. De bezits-
spreiding begint haar invloed te doen
gelden. De koopkracht van een steeds
breder deel van de bevolking stijgt.
Om haar taak te kunnen verrichten
moet de bank over geld beschikken.
Dit gebeurt door een steeds bredere
kring van de bevolking aan zich te
binden.
dat uiteindelijk elk briefje van tien aan
het loket door een duim en wijsvinger
moet, kan men nagaan hoeveel werk
uren worden verdaan door deze om
slachtige werkwijze. Door middel van
de bankcheques houden de banken nu
het geld in huis en kunnen zy zich
sterker concentreren op hun andere
taken.
Doorredenerend ligt het voor. de hand,
dat het girale geldverkeer zulk een
omvang aanneemt, dat het geld-in-
omloop tenslotte helemaal geen rol
meer speelt. Wat dit betreft zullen de
ontwikkelingen nauwlettend worden
gevolgd, in elk geval door de Neder
landse Bank. Strikt genomen komt er
een dubbele hoeveelheid geldswaardig
papier in omloop, die men bijvoorbeeld
zou kunnen indammen door krediet
beperking op te leggen.
Intussen hebben de spaarbanken al
gereageerd op dit cheque-initiatief van
de handelsbanken. Vroeger bestonden
deze twee bankvormen vreedzaam naast
elkaar met elk hun eigen clientèle, resp.
de kleine spaarder en de werker met
groot geld. Nog voor de betaalcheques
als een milde regen over de maat-
sdhéppij ztilierl rieerdhlen, hebban zij
al besloten hun klanten in het bezit te
stellen vim zogenaamd 0 „spaarUuik-
aheques". die op dezelfde wijze als de
be aalcheques gebruikt kunnen worden
als wettig betaalmiddel.
De spaarbanken hebben hun giraal com
putercentrum ondergebracht in Am-
hom. waar alle spaarbanken al langer
centraal worden behandeld. De spaar
banken willen hun systeem graag on
derbrengen bij dat van de handels
banken en hebben om dit te vergemak
kelijken precies hetaelfde betaalcheque-
systeem gekozen als de handelsbanken.
Momenteel wordt tussen belde bank-
grootheden onderhandeld Het is te
hopen, dat zij tot een akkoord komen,
omdat speciaal voor de detaillist een
dubbel betalingssysteem oorzaak zal
kunnen zijn van verwarring
Zelfs de PTT met zijn gesettelde giro-
gemak is onrustig geworden en werpt
ten behoeve van haar rekeninghouders
allerlei nieuwe wapens ln de strijd,
met de blauwe girokaart kan men bij
anderhalf miljoen landgenoten terecht;
bij elk postkantoor kan men direct
duizend gulden opnemen uit eigen te
goed met twee kascheques van vijf
honderd gulden elk; het tegoed kan
overgeschreven worden op een speciale
spaarrekening met verschillende rente-
mogelijkheden; men krijgt na elke gi
rale handeling een duidelijke stand van
de eigen financiële zaken thuis ge
stuurd.
Deze laatste service wordt trouwens
ook geboden door de spaar- en han
delsbanken. Sinds kort heeft de PTT
bovendien de mogelijkheid opengesteld
om ook telefoongesprekken vanuit de
kantoorcel, telegrammen en andere
loketaangelegenheden giraal te ver
rekenen. Dit ls het antwoord van de
PTT op de klantenbinding, die de
spaar- en handelsbanken nastreven
door hun bezoekers erop te wijzen, dat
het voordeel van de bunkklant ls, dat
hij al zijn andere zaken bij dezelfde
bank kan regelen als daar zijn per
soonlijke leningen, vreemde valuta,
verzekering, hypotheken, financiële ad
viezen. Kortom, met een heel pakket
verrichtingen wordt men bü de bank
in de financiële couveuse gelegd.
Staan of vallen
Momenteel wordt door de banken de
inlddrnntand bewerkt. Het hole cheque-
systeem staat of valt met de detaillist-
Weigert bü deze betaalwU>e. dan blUft
de cheque pen waardeloos vod. lh> win
keliers worden in deze dagen bestookt
met folders, die als losse flodders In
hun neringen neerdalen, stuk voor stuk
bedoeld om hun welwillendheid te
watteren.
Een van de daarbij gehanteerde argu
menten is: grotere omzet, omdat impuls
aankopen gemakkelijker worden. Hier
schuilt nu juist de problematiek van
de bankcheque voor de gemakkelijke"
kopers, maar ook voor de vroegere
weckloners-contant-in-de-hand, die nu
eens in de maand giraal hun broodje
aan huis bezorgd krijgen. Waar boven
dien de banken een zekere vrijheid
toestaan bij het overschrüden van de
gevaarlijke grens tussen tegoed en te
kort, zuilen er vrijwel zeker moeilUk-
heden ontstaan in die huishoudens,
waar niet elk dubbeltje driemaal wordt
omgedraaid voor het wordt uitgegeven,
maar waar men na bet uitgeven van
het laatste muntje rustig met de dui
men begint te draaien en er geen mo
ment ongelukkiger door leeft De enige
oplossing is, dat de huisvrouw-met-
cheques haar maandelijks tegoed ln
vier porties verdeelt en er scherp op
toeziet, dat wekelijks niet meer dan
een kwart van dit bedrag in de vorm
van cheques de deur uitgaat.
Guldens hebben bet nadeel, dat ze zo
gemakkelijk de portemonnee uitrollen,
papieren cheques, dat ze wegwualen oj>
de wilde bries van de koopwoede. Geld
speelt geen rot meer. Cheque* zyn
voortaan het slijk der aarde, zonder
nochtans te stinken.
Twee oorzaken
Twee omstandigheden hebben ertoe
geleid, dat de banken in een precaire
llnanciëlc situatie dreigen te raken. Ten
eerste groeit de vraag naar kredieten
met een niet te lange looptüd voor in
vesteringen. Deze vraag steeg ln de
laatste tien jaar van drie tot tien mil
jard per jaar. De toename van de
spaargelden, althans bü de handels
banken. hield daarmee geen gelUke
tred. Deze groeide over dezelfde periode
van vüf tut tien miljard, liet gcld-in-
omloop bleek zo welig te rouleren, dat
de bodem van de kluis voortdurend
byna-zichtbaar was. De liquiditeits-
positie van de banken werd derhalve
per jaar slechter.
Op de tweede plaats deed zich hierbij
een andere moeilijkheid voor, veroor
zaakt door het feit, dat meer en meei
grote werkgevers besloten salariseen via
de banken over te maken. De volgende
gang van zaken ontstond, die zeer sto-
iend werkte op de beweeglijkheid van
de banken: Rond de maandwisseling
namen als gevolg van de salarisbet:.-
ling-nieuwe-stijl de girale tegoeden bij
de banken sterk toe. Kort nadien ver
schenen de werknemers aan de loket
ten, dia in hun wens naar verzilvering
van de oheque* bressen sloegen in de
liquide middelen van de banken. Naar
mate de maand verstreek en de con
sumenten hun geld besteedden, kwam
dit geld via de detaillisten weer terug
bij de banken. Als men zich realiseert, I>*
.rfum Inderdaad wordt betaald.
