onze
buren
studeren
voor
priester
KABINET VOLGENDE WEEK ONDER ZWAAR POLITIEK VUUR
ZATERDAG 7 OKTOBER 1981
DE BILT Ruim tachtig priesterstudenten
hebben negentien onopvallende woningen
betrokken in een even onopvallende nieuwe
wijk in De Bilt. De naam „seminarist" slaat
nauwelijks meer op deze jongens. „Priester
student", dat woord bestaat al enige tijd, maar
het begint nu pas in De Bilt werkelijkheid te
worden. Studerend voor priester, student zijn,
dat is het eigenlijk. In rijtjes van vier gekop
peld zijn de woningen over drie straten
verdeeld. Vier woningen vormen een woon-
eenheid, een „unit". Met zijn zestienen gemid
deld wonen de priesterstudenten in één huis.
wGmkma
Onopvallend tussen andere onopvallende huizen.
sporten dan gaan ze maar naar een
sportclub in de buurt als het maar
niet te duur Is. In gespreksgroepen,
maar ook in de plaatselijke schaakcom-
petitie zijn de jongens actief. Er zijn ook
geen vaste tijden voor het 's avonds bin
nenlijn, dat moeten ze zelf maar uitma
ken". Deze situatie noemt pater Verheij
wat de celibaatskwestie betreft ideaal.
,,Deze levenswijze is toch veel reëler.
De keuze voor ieder persoonlijk wordt
door zo'n ervaring veel duidelijker".
canen. „Bisdommen, congregaties
orden zijn in de opleiding gaan samen
werken. Wat de studie betreft houdt
de reorganisatie in, dat de scheiding
tussen filosofie en theologie niet meer
gehandhaafd is. Er zijn nieuwe vakken de praktijk gericht die
aan het programma toegevoegd, het is logische hogescl
helemaal pastoraal gericht. Maar de worden gegeven'
belangrijkste vernieuwing is dat er „Toen dit een
>1 op gang gekomen
was, zijn we gaan zoeken naar een
onderdak voor een grote groep studen
ten. Aanvankelijk is er gedacht aan
een groot klooster, maar dat was in de
omgeving van de katholieke theolo
gische hogeschool Utrecht, de Dijnsel-
burg, niet te vinden. Iets bouwen in
die geest was praktisch ondenkbaar. Er
,,W« zijn al Jaren bezig de priester- drie studierichtingen in de vijfjarige zat „iets anders op dan woonhuizen
.tudie te vernieuwen. Dat is nu einde- basisopleiding z(jn gekomen. Een kan- te zoeken. Dat bood ,e„]ljk de „le.
iyk doorgekomen zegt pater S. Verhei], didaatsopleiding voor een verdere stu- genheid een wens van een aantal men
de tweede man van deze groep francis- die en een soort baccalaureaat in de sen te realiseren Dichter bij de men-
catechese en in de rielrorg. De stu- Sen te staan, ook en vooral in de pries-
dent kan zich nu aanpassen naar zijn terstudie.
eigen capaciteiten en naar zijn interes- Dat dichtbij de mensen staan hebben
se. Na de basisopleiding komt een twee- de franciscanen eigenlijk altijd al ge-
jarige pastorale cursus helemaal op daan. We zijn van oorsprong niet zo
lie aan de theo- verschrikkelijk kloosterlijk. We zitten
Amsterdam zal liever niet met zo'n stel bij elkaar. Ei
genlijk", vindt pater Verheij, „hadden
we hier in De Bilt liever iets eenvoudi
ger gezeten. Uit pure armoede hebben
we deze luxewoningen moeten kopen.
We kwamen als vrijgezellen nu eenmaal
niet in aanmerking voor woningwetwo
ningen".
..Vroeger zijn we in de opleiding ze
ven jaar kort gehouden en toen opeens
t volwassen leven ingestuurd. Nu staan
de jongens vanaf het begin midden in
de verantwoordelijkheid. De consequen
tie daarvan is dat er nogal wat veran
dert in onze levensstijl die in het klooster
te Venray en Alverna eeuwenlang het
zelfde is gebleven.
Iedereen liep in het dorpje in zijn pij
rond. Dat bijvoorbeeld kan niet meer.
De jongens leven hier helemaal als stu
dent. Lopen in „burger", gaan op de
fiets naar de Dijnselburg. We hopen
zelfs dat er een contact zal groeien met
het studentenleven in Utrecht".
Op kinderen passen
..We hebben al wat protesten gehoord
vóór we hier kwamen, in de gemeente
raad bijvoorbeeld. Vrijgezellenstuden-
ten, lawaai en zo, zou 't karakter van
de buurt omlaag halen. Er hebben zich
al mensen afgevraagd met wie de kinde
ren, nu er zoveel vrijgezellen in de buurt
wonen moeten spelen. Maar daar is
men nu zo'n beetje overheen. Er werkt
hier al een poosje een groep jongens om
de boel schoon te maken en alles in te
richten. Zij hebben al een hoop goodwill
gekweekt. We zijn nu langzaam zover
dat men ons gaat vragen op de kinde
ren te passen, de bloemen water te ge
ven en dat soort dingen meer".
,.De kloostermuren zijn verdwenen.
We zitten gewoon aan de straat. We
hebben geen kapel, we nemen als paro
chiaan deel aan het parochieleven. Ten
dele bidden we hier thuis ook, in enigs
zins aangepaste vorm. We moeten alles
nog een beetje in de praktijk uitzoeken.
We willen ons zo min mogelijk van te
voren binden. De jongens hebben alle
vrijheid. Er zijn een paar vaste punten:
de school, de etenstijden en de daaraan
verbonden gebedsdiensten. Verder kun
nen ze het zelf uitzoeken. Als ze willen
Toekomst op spel
„Het is nog allemaal een proberen,
een aftasten van wat er mogelijk is. Of
dit allemaal bij onze stijl past moeten
we maar afwachten. We zijn van plan
op gezette tijden bij elkaar te komen, de
kaarten op tafel te leggen en gezamen
lijk te overleggen wat er gedaan moet
worden. Het is een experiment, waar»
mee we onze hele toekomst op het spel
zetten. Maar de ervaring van deze provi
sorische tijd wijst er toch wel naar dat
het mogelijk is", vindt pater Verheij.
In de nieuwe open kloostergemeen
schap wonen zo weinig mogelijk docen
ten van de Dijnselburg. „Om de school
hier niet nog eens te continueren". Er
wonen mét de jongens vijf patere, waar
van er enkelen elders werken en hier
slechts gehuisvest zijn. Door hun aanwe
zigheid brengen zij de studenten in aan-
én van de twee leiders.
raking met een andere wereld. Er wo- provisiekamer, de wasbaas. De Jvtdcf
nen ook vijf broeders, die huishoudelijke van de gemeenschap, gardiaan bij de
taken vervullen. De kok, de man van de franciscanen, pater Vrolijk (38) en zijn
rechterhand, pater Verheij (39), volgen
Twee novieten nieuwe stijl, geen pij, geen jaar niet naar buiten.
in De Bilt de voetsporen van de heilige
Franciscus, die ooit als antwoord op
een vraag waar zijn klooster lag,
heuveltje beklom en om aich heen wet
i huiskamer omgebouwd tot gemeenschappelijke eetzaal.
FRANCISCANEN
VESTIGEN
ZICH
TUSSEN
DE
MENSEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Optornend tegen een lawine van geschreven en
gesproken kritiek krijgt het kabinet-De Jong volgende week dinsdag,
woensdag en donderdag in de Tweede Kamer zeer moeilijke dagen.
Afgezien van de fysieke martelgang dagen lang gespannen te moeten
luisteren naar elf fractievoorzitters en nog een aantal financiële
deskundigen, staat deze regering tegelijk voor de bjjna onmogelijke
opgave haar beleid begrijpelijk, verklaarbaar en noodzakelijk te
maken. Met alle problemen van begrotingstekorten, werkgelegenheid,
ontwikkelingshulp, woningbouw, lonen en prijzen inbegrepen. Ga er
dan maar eens aanstaan voor een kabinet, dat nog altijd worstelt
tegen de „image" van het sterke-mannenkablnet-Cals. Dat ook nog
steeds de spookgeluiden uit de nacht van 13 oktober 1966 in de gangen
van het Kamergebouw hoort naklinken en dat eveneens tegen of op
13 oktober zijn definitieve verdediging aan de Kamer moet leveren,
precies een jaar nadat drs. W. K. N. Schmelzer het kabinet-Cals naar
huis heeft gestuurd. Niet direct een plezierig vooruitzicht dus voor
het kabinet-De Jong tijdens de komende algemene politieke en
financiële beschouwingen.
Er is één grote troost voor dit kabinet
geen enkele politieke partij heeft er
behoefte aan precies na twaalf maan
den opnieuw een regering nuAr huis
te sturen. Integendeel zelfs. Het is de
meeste partijen een lief politiék ding
waard, wanneer dit kabinet nog even
blijft doorgaan. Want in de komende
maanden moet er te veel gebeuren in
de politieke partijen zelf „Vernieu
wing" is de algemene leuze geworden.
Jong en oud weet, dat er van alles
in dit Nederland veranderen moet:
cultureel, maatschappelijk, politiek,
sociaal, staatkundig, staatsrechtelijk.
Het zou het paard achter de vernieu
wingswagen spannen zijn. wanneer de
Tweede kamer liet land in dit stadium
met een nieuwe kabinetscrisis zou con
fronteren. Afgezien van de vernieu
wing. die dan voorlopig wel afgeschre
ven kan worden is Nederland econo
misch op het ogenblik lang niet sta
biel genoeg om in één jaar tijd twee
kabinetswisselingen zonder schade te
kunnen verwerken. Ook al zouden in
de begroting-1968 van het kabinet-De
Jong alle voorwaarden voor een levens
grote crisis aanwezig zijn. zoals som
mige politieke en financiële deskundi
gen de laatste tijd beweerd hebben.
Harde mannen
Los van al deze overwegingen kan het
tussen 10 en 13 oktober in de Tweede
Kamer gaan spannen tijdens de alge
mene politieke en financiële beschou
wingen. Tegenover elkaar staan weer
de harde mannen uit het politieke vak:
Den Uyl, Schmelzer. Biesheuvel. Toxo-
peus, ten dele Mellema: drie oud-mi
nisters. een oud-staatssecretaris, een
zeer nuchter denkend en pratende
hereboer uit het noorden, thans allen
Premier De Jong en zijn mede
kabinetsleden wachten volgende
week enkele zware dagen. Het
kabinet zal onder zwaar politiek
vuur komen te liggen.
fractieleiders van hun partijen. Met
daarbij aangevuld een jonge, vinnige
politicus als mr. H van Mierlo. een
P.S.P.'er vol linkse idealen als de heer
Lankhorst. en politici als Marcus Bak
ker en Koekoek, die altijd wel goed zijn
voor rake klappen al of niet. met hu
mor. al of niet in vloeiend Nederlands
uitgedeeld. Blijven over de „kleyne
luyden". ir. Van Dis en de heer Jonge
ling. waarbij laatstgenoemde zal spre
ken als fractievoorzitter van de een
mansfractie van het G P V., due vooral
namens zichzelf alleen.
Bjj elkaar praten ze in de eerste ronde
van het lange debat twaalf uren vol
dc twee groten ieder 105 minuten, de
drie minder groten ieder 10 minuten.
D'66 en Boerenpartij ieder 55 minu
ten en de vier kleinsten ieder 40 minu
ten. „Naar eer en billijkheid verdeeld",
zou Kamervoorzitter Van Th iel zeg
gen.
Bij voorbaat hangt er al een zeer don
kere politieke schaduw over de alge
mene debatten van volgende week. Mr.
B Biesheuvel, oud-vice-premier en
oud-minister van Landbouw uit de
kabinetten-Cals en -Zijlstra mist n.1
een algemene politiek-maatschappc-
lijke visie in de troonrede-1968 en de
miljoenennota van dit kabinet. Hij
heeft dit enkele keren met dezelfde
woorden herhaald, ook al verzachtte hij
de ingreep door er wel zakelijk achter
te willen staan. Hem is dit dezer da
gen nogal hard en ook luid verweten
door mr. W Geertsema. lid en oud-
fractievoorzitter van de V.V.D. Een
man als drs. J den Uyl zal deze argu
menten bijzonder graag uitbuiten. Hij
heeft als oud-collega van mr. Biesheu
vel uit het kabinet-Cals altijd nog een
appeltje te schillen met de tegenwoor
dige voorzitter van de A R -fractie
Maar vooral met dis W K N. Schmel
zer. die vorig jaar als regeringspartner
met AR en PvdA het kabinet-Cals
tfferde aan de veiligheidsklep van de
financieel-economische .situatie in Ne
derl&nd. Men mag dus zeer waai
-chijnlijk een debat verwachten gelijk
aan de verkiezingsdiscuBSies in Bruns-
,um tussen Schmelzer-Den Uyl. Een
debat, dat nog steeds zyn cchos heelt
bij beide politici, bij beide partijen, bij
allo politieke kenners. Bovendien ach
ten belden zich de grote overwinnaar
van de discussies in Brunssum
Een tweede ronde van belde kempha
nen ia volgende week bij voorbaat :»l
verzekerd en uitverkocht. Schmelzer.
zich razendsnel bewegend van eigen
plaats naar spreekgestoelte, heen-en
weer. heem-en-weer. Den Uyl wippend
van bank naar bank In zijn eigen
fraetlehoek. enorm snel en veel schrij
vend. grijpend naar de microfoon,
(soms twee. tegelijk), gniffend naar de
publieke tribune, bril-op-bril-af om
dan bliksemsnel uit te halen naar
uiterst links, naar (wat hij noemt),
rechts, naar K.V.P.-oude-stijl. naar
KV.P-radicalen, naar conservatieve
en progressieve A.R.- enz.
Met dat al zullen partijen als de A.R
en de C.H.U. zoals de praktijk zo
dikwijls wil er tot eigen opluchting
waarschijnlijk min of meer buiten
kunnen blijven. Het guat de laatste
tijd bij herhaling tussen de twee gro
ten: K.V.P. en PvdA., die overigens
hun grootheid links en rechts lang
zaam maar zeker zien tanen
Luidlachende derde
En toch. Mr B. Biesheuvel, zich des
tijds als ..mooie Barend" politiek ge
steund wetend door bijzonder veel
Nederlandse vrouwen, kan telkens weer
voor een aangename of niet zo prettige
verrassing zorgen HU is een scherp
opmefker. een stUlvol spreker, een
harde tegenstander. Zijn indirecte
nog vaker directe linkse of rechtse
opstoot kan de sfeer in de Kamer soms
opklaren, soms nogal benauwd maken
En bij dit. alles fungeert mr E. Toxo
pens dikwijls als luidlachende derde
Zijn analyserende advocutenstem heeft
hem in het verleden al uit heel wat
netelige situaties gered. De vraag Is
of hU zijn partijgenoot minister wit
teveen van Financiën in diens waarde
kan laten. Witteveens professorale
uiteenzettingen doen nogal eens den
ken aan de manier waarop oud-mlnis
ter Vondeling in 't parlement optrad
knap. docerend. duidelUk Maar toch
is er een~opvallend verschil. Dr. Von
deling was ook als minister graag de
docent, de professor, de man. die de
studenten-Kamerleden voorschreef wat
zij als dictaat mochten gebruiken. Wlt-
feveen ie meer ds politlous-geworden
professor, die kwistig strooit met zijn
liberaal-economisohe opvattingen. En
een man. die zelfs een tekort van 7.r»4)
miljoen gulden met het grootste gemak
van de wereld kan /verklaren en kun
rechtvaardigen als conjunctureel tekort
Helaas kan dr- Vondeling de debatten
als gevolg van een ernstig auto-ongeluk
nog steeds niet meemaken
De pragmaticus mr. H. van Mierlo
krijgt in deze debatten meer dan ge
noeg kansen om te laten horen hoe het
allemaal zo verkeerd gelopen Is In «Ie
traditionele vaderlandse politiek. Hoe
hij en zijn partij deze politiek willen
veranderen en hoe het In feite moet
worden wil Nederland ooit weer een
politiek gezond land worden Ook al
schudt een groot aantal \ernleuwer»
nu al het hoofd over sommige onmo
gelijke mogelijkheden, die I).'6Ö nog
steeds als alleenzaligmakend blijft zien
Openbare mening
En de openbare mening over dit alles?
Recente onderzoekingen hebben uitge
wezen, dat de kiezer allereerst 'obt met
de problemen rond de werkgelegen
held. de woningbouw, do sociale zeker
heden. Belangrijke kwesties als die van
de ontwikkelingshulp, Vietnam. Gin
kenland, de NAVO. dc Oost-West-ver
houdingen beroeren de kiezer op dit
moment Relaas weinig. Het zal de poli
ticus uiteraard niet mogen weerhou
den deze problemen te blyven behan
delen. Maar het mag hem niet ont
gaan. dat de directe Nederlandse aan
gelegenheden bU de meeste kiezers nu
«iveel Jaren nog steeds de grote aan
dacht vragen.
Daarmee staat dan het kabinet-De
Jong voor bijna monsterachtige pro
blemen op alle mogelijke terreinen
Onder vuur genomen door bUoa leder-
een. die ook maar Iets aan politiek
Premier P. J. S. de Jong zal
volgende week, tijdens de fysieke
martelgang in de Tweede Kamer,
nog wel eens terugdenken aan dc
drie bijna fatale keren tussen
1940 en 1945. toen hij als eerste
officier (geheel links) van de
onderzeeër O 24 door geallieerd
geschut onder vuur werd ge-
doet. Zal premier P J. S. de Jong
tijdens deze fysieke martelgang nog wel
eens terugdenken aan de drie b(jna fa
tale keren tussen 1940 en 1945 toen h(j
als eerste officier van de onderzeeër
0.24 door de geallieerden onder vuur
genomen werd? Of toen hij intus
sen commandant geworden door
vUandelUke oorlogsbodems inet diepte
bommen bestookt werd ergens ln de
wateren van het Verre Oosten. En hoe
hij door bUznnder knap manoeuvreren
zijn onderzeeër, zijn bemanning, zich
zelf in veilige haven wist te loodsen,
'onder enige schade te hebben opgelo
pen? Deze minister-president nooit
bestemd geweest voor de politiek,
waarschUnlUk wel voor een van de
hoogste rangen bU de KonlnklUke
Marine - kan enorm veel incasseren,
ook politiek Wellicht zul dit vermo
gen de redding blijven van hemzelf en
zUn kabinet.
Bovendien heeft hij in de Jaren 1940-
1945 eens en voor altUd geleerd, dat
samenwerking dc enige manier is om
liet leven te houden. Ten opzichte \.in
zijn politieke carrière denkt hij onge
twijfeld hetzelfde. I>it ten gunste van
het gehele parlement.
