Botsing verwacht tussen synode en curie ïmTur Steun voor Wilson en kritiek op Brown WERELDEPISCOPAAT EENSGEZIND WAT DOET KATHOLIEKE KERK TEGEN HUIDIGE GEVAREN? Enoegoe (Biafra) gevallen TREINRAMP BIJ LUIK Locomotief scheurt treinstel open: twaalf doden, 40 zwaargewonden Wisselwachtel aangehouden LABOURCONGRES Nederlanders oefenen in Herziening verkeersregels in Frankrijk DONDERDAG 5 OKTOBER 1967 DE LEHDSE COURANT PAGINA T BEDILLERIJ VAN CURIE OM POSITIE TE REDDEN ROME (KNP) Met een gevoel van teleurstelling hebben de vertegenwoordigers van het wereld episcopaat in de bisschoppensynode geconstateerd, dat de curie probeert de synode precies volgens haar straatje te laten verlopen en dat z|j sinds het concilie dus blijkbaar weinig heeft geleerd. Het is echter duidelijk, dat de bisschoppen zich daarbij niet gewillig neerleggen. Integendeel, praktisch van de eerste dag af hebben de bisschoppen con tact met elkaar gezocht en zij vormen momenteel buiten de synode om commissies of groepen, waarin zij overleg met elkaar plegen. Vooral de Franse bisschoppen zijn hierin zeer actief, terwijl ook de kardinalen Suenens (België) en Döpfner (Duitsland) daarbij op de voorgrond treden. Op het ogenblik plegen zij overleg hoe zij het best tot gezamenlijke actie kunnen komen en hoe zij het krachtigst kunnen optreden. Bovendien willen zij de eindeloze herhalingen van het Vaticaans concilie vermijden door nu sprekers aan te wyzen, die namens verschillende bisschoppenconferenties tegelijk in de synodevergaderingen het woord zul len voeren. Waarnemers in Rome zijn dan ook van mening, dat na het teleurstellend begin van de eerste da gen het spoedig tot een min of meer verborgen botsing zal komen tussen de vertegenwoordigers van het wereldepiscopaat en de krachtige curiale vertegenwoordiging binnen de synode. De bewijzen voor de curiale invloed liggen voor het grijpen, alsook het feit, dat deze erop gericht is de betekenis van de synode zo klein mogelijk te houden. Dat bleek reeds bij de voorbereidingen. De stukken voor de synode kwamen zeer laat bij de bisschoppenconferenties binnen, zo zij ze al kregen. Het Indonesische episcopaat b.v. heeft helemaal niets gekregen, terwijl kardinaal Veuillot van Parijs zich erover heeft beklaagd, dat alle documenten over de agendapunten veel te laat waren voor deugdelijk overleg binnen de bis schoppenconferenties. Geloofsvragen aan de synode (ADVBRTBNTIB) Mogen schoenen die midden in de mode zijn u ook nog lekker zitten? (Van onze speciale verslag gever dr. A. v. d. Weijer) ROME. Welke zijn de ge varen, die bet geloof loopt, nu de mens en de wereld zo hoog geschat worden, dat het steeds moeilijker wordt te geloven ln een bovennatuur lijke orde en zelfs ln het be staan van een tranacenden- tele God? Wat moet de Kerk doen om aan deze gevaren het hoofd te bieden? Zie daar de twee vragen, die kardinaal Michael Browne gistermorgen aan de synode heeft voorgelegd. Hij bena drukte, dat ln de eerste plaats de oorzaken van de huidige geloofscrisis moesten worden opgespoord. Als men precies weet waar het euvel vandaan komt, kan men het des te beter bestrijden, Kar dinaal Browne erkende, dat het gevaar van twee kanten kan komen: niet alleen een miskenning van het geloofs goed kan fataal zijn. maar ook een onbegrip voor de wereldse situatie, waarin de Kerk nu eenmaal moet leven. Vervolgens zette hij uiteen, over welke punten de synode zich zal moeten uitspreken Ten eerste over een aantal fundamentele kwesties. Hoe moet de Kerk zich opstellen tegenover de openbaring, wat in het bijzonder moet zij denken van de tegenwoordig zozeer gepropageerde ontmy thologisering? Kan men de geloofswaarheden in hun diepste wezen kennen en kan men ze ln een formule vast leggen? Wat ln het bijzonder te denken van de Christus figuur: van zijn goddelijk wezen, zijn wonderen, zijn verrijzenis, zijn maagdelijke geboorte? Wat te denken van de vragen die er liggen op het gebied van de kerkleer bijvoorbeeld waar deze spreekt over de verhouding tussen instituut en charisma, van het gezag dat Paus en bisschoppen hebben buiten een concilie en bulten een dogmaverklaring? Wat te denken van de huidige antro pologie. die nu eens ln over dreven pessimisme, dan weer ln overdreven optimisme ver valt. en ln het bijzonder van de opvattingen die er bestaan over de erfzonde? Hoe staat het met de moraal: is er een objectieve, voor leder mens en voor alle tijden geldende moraal of ls er alleen de mo raal van het subjectieve ge weten? Wat moet men doen om het zondebewustzijn, dat bij zeer veel gelovigen ls In geslapen. weer te wekken? Wat te denken van meer speciale moraalproblemen bijvoorbeeld van de seksuele moraal? En wat te doen om aan de wijd verbreide crisis van het intieme echtelijke samenleven het hoofd te bie den? Wat te doen met de vie ring van de eucharistie en met die van het boetesacra ment? Wat te denken van de theorieën die er worden ver kondigd over het leven na de dood? Ziedaar het zeer uitgebreide programma dat kardinaal Browne aan de leden van de synode heeft voorgelegd. Het werd hun gepresenteerd on der de titel: „De tegenwoor dige gevaarlijke meningen en het atheïsme". Het heeft sommigen verwonderd, dat een dergelijk thema alleen werd ingeleid door kardinaal Browne van de congregatie voor de geloofsleer en door pater Dhanis. diens assistent. Waarom niet het secretariaat voor de nlet-gelovenden erin betrokken en ook diens voor zitter kardinaal König een rol toebedeeld? Te meer waar er toch uitvoerig gehandeld zal worden over het huidige atheïsme, over de verschil lende vormen waarin het zich voordoet en over de houding die de Kerk er tegenover moet aannemen Dit is dan een vraag waarop wij het antwoord schuldig moeten blijven. Overigens beloven de discus sies ln de komende dagen zeer Interessant te worden. Op het eerste gezicht ls het programma dat aan de bis schoppen werd voorgelegd, nogal uitgebreid Wy voelen niet goed hoe al deze onder werpen uitputtend behandeld kunnen worden. Waarschyn- lijk zullen er verschillende commissies moeten worden ingesteld en zal het nog we ken duren voor we met enige zekerheid kunnen zeggen in welke richting de synode zich ln zyn besprekingen over de huidige geloofscrisis gaat be wegen, Reden genoeg om wakker te bhjven. Geen toegang De secretaris-genei aal van de synode, de Poolse bisschop mgr. Rubin, wordt door de curie-instan ties geïsoleerd, zodat hij door gebrek aan mede werking maar moeilijk vooruit kan. Zo ondervond hij ook herhaaldelijk moeilijkheden, wanneer hij met de Paus overleg wilde plegen. Hij kreeg ge woon geen toegang. Grote bevreemding wekte ook het feit, dat bij de opening van de synode de curiale vertegenwoor diging niet uit 19 maar uit 22 man bestond. Of schoon ze niet op de ledenlijst stonden, woonden toch drie curieleden de eerste vergadering bij, namelijk de kardinalen Tisserant, Staffa en Fer- retto. Later werden zij officieel toegelaten. Curiale vertegenwoordigers bekleden machtige posities in de synode. Van het presidiale drieman schap komen er twee rechtstreeks uit de curie, al is één ervan kardinaal Villot kersvers uit Frankrijk in de curie opgenomen. De derde man is de zeer conservatieve Ierse aartsbisschop Con way. Tweede voorzitter is de welbekende kardi naal Felici, die als secretaris-generaal van het Vaticaans concilie steeds de conservatieve partij Ook in de presentatie van de agendapunten heeft de curie een machtige rol. Hierbij valt op, dat het vooruitstrevende secretariaat voor de christelijke eenheid niet vertegenwoordigd is. Zelfs de inlei ding op het gemengde huweiyk wordt niet door dit secretariaat verzorgd, maar door een curie kardinaal, voor wie de kwestie van het gemengde huweiyk alleen maar in theorie bekend is. De curie heeft in de ziekte van de Paus en zijn te verwachten operatie een prachtig excuus om de synode zoveel mogelijk te laten jagen. Zij houdt dan ook zoveel mogelijk tegen dat de bis schoppen andere kwesties aan de orde zullen stel len, zoals de hete hangijzers van het celibaat en het hertrouwen van onschuldig verlaten echtge- Maar de meeste bisschoppen zijn toch wel de mening toegedaan, dat zij als mensen uit de prak tijk van de zielzorg beter kunnen beoordelen, welke kwesties aanhangig gemaakt moeten wor den en waarover zij advies denken uit te brengen aan de Paus. Hier komt de strijd om de positie van de synode ten aanzien van de curie duidelijk om de hoek kijken. De synode weigert zich in dienst te stellen van de curie. Integendeel, de curie dient aan de synode dienstbaar te zijn. Kar dinaal Veuillot van Parijs heeft overigens al als zijn mening gegeven, dat het niet de ci zijn, die de agendapunten aandraagt, bisschoppen zelf. de Geheimzinnigheid In de curiale bedillerij past ook volkomen de ge heimzinnigheid rond de voorlichting over de sy nodale vergadreingen. Hoe minder publikatie, hoe minder publieke opinie. De curie herinnert zich nog maar al te goed de zware druk, waaronder de openbare mening haar tijdens het concilie heeft geplaatst. Maar bovendien kan de synode door gebrek aan informatie niet onder de gelovigen gaan leven, zodat de betekenis ervan geringer wordt. Ook dit speelt in de kaart van de curiale machtspositie. Het pessimisme van de vooraanstaande theologen zoals Schillebeeckx (Nijmegen) en Laurentin (Frankrijk) schijnt dan ook volledig te worden be vestigd. Pater Slansky van het secretariaat voor de christelijke eenheid en abbé Laurentin hebben dit al uitgesproken in een persconferentie in Rome: „De kans dat de synode zich zal ontwik kelen, dat zij boven de curie komt te staan, is bij zonder klein geworden", verklaarden zij. Zij wezen daarbij op de wensen uitgesproken ln het concilie en de daaraan tegengestelde ontwik keling daarvan. De enige kans, dat de synode als nog haar rechtmatige positie zal kunnen bekleden en een collegiaal instrument van de Kerk zal worden, zien zij hierin, dat enkele leden van de synode na afloop van de vergadering in Rome blijven om het werk af te maken en de nieuwe zitting voor te bereiden. Dan zou het synodale overleg een permanent karakter krijgen. Maar het pessimisme der theologen hoeft niet helemaal bewaarheid te worden. Het biykt n.l. uit informaties uit de synode, bevestigd door de of ficiële verslagen ervan, hoe armetierig ook. dat er onder de bisschoppen uit de wereld een vrU grote eenstemmigheid gegroeid is sinds het concilie. Het is dan ook opvallend, dat de grote scheldsiynen, die het concilie kenmerkten ten aanzien van het wereldepiscopaat, vrUwel verdwenen zyn. Nu de bisschoppen bovendien buiten de synode tot over leg zyn gekomen, mag men een positieve ontwik keling verwachten, al zal dit eerst nog wel de nodige botsingen met de curie-instanties op leveren. LAGOS (Reuter) De federale Nige- riaanse regering in Lagos heeft bekend gemaakt dat de hoofdstad van het onder de naam Biafra afgescheiden oosten, Enoegoe, in handen van de federale troe pen Is gevallen na een beschieting van In een korte bekendmaking werd ge zegd dat in de stad met 60.000 inwoners zuiveringsoperaties gaande zijn. Luite nant-kolonel Ojoehwoe is waarschynlijk uitgeweken. Zijn hoofdkwartier is naar verluidt overgeplaatst naar Oemoeahia, 90 km ten zuiden van Biafra in het hart van het Iboland. De verovering van de hoofdstad is de grootste federale overwinning in de vier maanden oude burgeroorlog die op 6 juli uitbrak, toen de oostelijke Ibo's en de Noordnigerianen elkaar al bijna een jaar naar het leven stonden. De val van Enoegoe hoeft niet het einde van de oor log te betekenen. De hoofdstad beheerst de noordelijke toegang tot een van de dichtstbevolkte gebieden van Afrika. Het radiostation „De stem van Biafra" heeft tegengesproken dat Enoegoe, de hoofdstad van de afgescheiden staat, in handen van de Nigeriaanse federale troe pen zou zijn gevallen. Hogere premies voor sociale voorzieningen DEN HAAG (ANP) De AOW-pre- mie voor 1968 zal aanzienlijk moeten stijgen, aldus heeft de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid B. Roolvink, de Tweede-Kamercommissie voor Sociale Zaken meegedeeld. Voor 1968 zal 191,8 miljoen gulden in het AOW-fonds moeten worden gestort. Dit is onder andere een gevolg van de vergrijzing van de bevolking. De ziekenfondsverzekering, de verze kering ingevolgde de beide kinderbij slagwetten en de AWW geven een soort gelijke ontwikkeling te zien, aldus mi nister Roolvink. De regering onderzoekt thans of enige verlichting kan worden gevonden door een einde te maken aan de indexering van de kinderbijslag voor het eerste kind en een stijging van de premie voor de kinderbijslag voor de loontrekkenden met 0,1 percent. Minister Roolvink verklaarde niet In staat te zijn het juiste maximale pre miepercentage van de algemene wet (bijzondere) ziektekosten te noemen. In dien het parlement het ontwerp heeft goedgekeurd, zal de vaststelling van het definitieve premiepercentage aan de orde komen. Het zou „struisvogelpoli tiek" zijn de verwachting te wekken dat een premiepercentage van 0,2 toe reikend zou zijn. Een kostenstijging van 10 14 procent over de komende jaren leek minister Roolvink niet on- waarsohiJnUjk, -- Van Timtur wel. Daarom maakte Timtur de nieuwe Walk Well-serie in drie breedtematen, verdeeld over vier leesten en ver schillende hakhoogten. En deed Timtur in elk schoentje een verende binnenzool. Plus een verend hielkussen. Bovendien zorgde Timtur voor een stalen veer onder de middenvoet èn voor een zichzelf instellende hielsluiting. Timtur vindt nu eenmaal dat schoenen die mid den in de mode zijn. best lekker mogen lopen. U bent welkom bij de Timtur Specialisten in uw omgeving: Fa. Kaakan, Van Mandorloostraat 27. Alphsn a/d Rijn Fa. Oarlamana. Hogawoerd 2. Leiden - Fa. Oarlamana. Haarlemmerstraat 140. Leiden - Fa. Corona. Breestraat 166. Leiden - Centrum Schoenmagazijn. Latdtawag 3. Voorzchoten Fa. Hogarvorst. Grachtweg 37. Litse. BRUSSEL (A.N.P.). treinongeluk te Fexhe-Ie-Haut- Clocher nabij Luik gistermiddag heeft tot nog toe aan twaalf mensen het leven gekost terwijl er 74 personen zijn gewond van wie veertig ernstig. Tien passagiers overleden ter plaatse terwijl er i gisteravond nog twee in een zie- I kenhuis stierven. In verband met de treinramp is een wisselwachter Het gearresteerd. Hem wordt „dood door schuld" ten laste gelegd. PROEF MET T.V. OP ZIEKBED Het ongeluk gebeurde op het station van Fexhe-le-Haut-Clocher toen de snel trein Luik-Brussel naar thans als vaststaand wordt aangenomen door een verkeerde wisselstand inreed op een stoptrein uit Leuven. De locomotief van de sneltrein kantelde en kwam in bot sing met de op een ander spoor met een snelheid van 120 km voorbyrijdende sneltrein Bergen-Brussel-Luik. De loco motief scheurde de passerende trein open en de passagiers werden door elkaar geslingerd en uit de trein geworpen. Een groot aantal gewonden en doden raakte beklemd tussen de omgebogen i|/.eren balken en stangen 1 Met bloed besmeurde kledingstukken. ZWOLLE (ANP) Dertig patiënten in j koffers, schoenen en flessen lagen overal geen sprake kon zijn van een technisch defect aan de treinen noch aan de sein installaties, omdat deze met mankracht werden bediend sedert in de ochtend de automatische seininstallatie in het noge- rede was geraakt nadat een auto tegen een automatische overwegbeveiliging was gereden. Meer openheid door hoogleraar per advertentie UTRECHT (ANP) Het bestuur va e ryksunlversltelt Ln Utrecht heeft aardering voor het initiatief van d« faculteit der sociale wetenschappen ad vertentie* te plaatsen, waarin een hoog leraar wordt gevraagd. Zodoende krygen gegadigden in binnen- en buitenland zelf gelegenheid r.ieh voor de post van hoog leraar kandidaat te stellen. De universiteit meent door het schep pen van deze nieuwe mogeiykheid var solliciteren naar een hoogleraarsfunctie een mogelijkheid naast het gebruike lijke informeren by zusterfaculteiten mee te werken aan het streven naar meer openheid en duideiykheid by het wetenschappelijk onderwys. In Engeland en de Verenigde Staten wordt het advertentiesysteem by hoog leraarsbenoemingen al geruime tyd toe gepast. De voorstanders van dit systeem verwachten van deze - advertenties een vollediger bestryken van de markt zo wel ln binnen- als buitenland. De procedure die tot dusverre ln Ne derland wordt toegepast (het Informe ren bij zusterfaculteiten) wordt vaak gezien als een procedure vol geheimzin nigheid. als een „onderonsje". Het noe men van namen via klassieke methode ls afhankeiyk van persoonlijke voorkeu ren, wezeniyke belangstelling, verbeel dingskracht en vindingrijkheid van een aantal hoogleraren ln ons land. Ook wor den soms namen mlet genoemd omdat een goede kandidaat behouden moet ven voor de eigen instelling. Tegenstanders van het ln het openbaar oproepen van kandidaten voor het hoog leraarschap menen, dat In een klein land als Nederland de markt nog zeer goed te overzien is. Zij achten het plaatsen van advertenties in strijd met de waar digheid van een universiteit. De reddingmedaille De Neder landse Vereniging De Reddingmedaille herdenkt op dinsdag 10 oktober het 55- jarig bestiian met een feestelijke her denking in het Kurhauspaviljoen aan het Gevers Deynotpieln te Scheveningen. Aanvang kwart voor acht. Halvericege Nieuw Jeruzalem (Van onze correspondent) LONDEN Premier WlUon Is er gis teren op het Labourcongrea te Scar borough In geslaagd het moreel van de Britae socialisten te veraterken met een Indrukwekkende toespraak vol beloften over betere tyden die volgen* hem In het verschiet zyn: „We hebben de helft van de weg naar het nieuwe Jeruzalem reeds achter de rug", zei de regerings leider. Hy wist er zyn toehoorders van te overtuigen dat ze niet bedrogen werden door het Labourbewind. Nu een harde winter, met toenemende werkloosheid, zal de zon weer schUnen. De congressisten schenen dit weer als evangelie te slikken en toen Wilson na zyn speech ging zitten, sprongen zU hem langdurig toe te juichen. Brown aan de beurt om de buitenland se politiek te verdedigen. Hij deed het gloedvol en kundig, maar voor hem liep het zo goed niet af als voor Wilson. Twee van Browns argumenten werden door het congres verworpen. De meer derheid van stemmen uitgebracht tegen de regering, wus gering, maar het bleef toch •een nederlaag. Hpewel Brown het zUn toehoorders met aandrang afge raden had, keurde het congres een antl- Amerikaanse motie goed inzake Viet nam De uitslag luidde: 2.572.000 tegen 2.633.000 stemmen, een meerderheid van 119.000. Ondanks het feit dat minister Brown er tegen was, stemde het congres tevens voor een motie die eiste dat Grieken land uit de NAVO zou gezet worden. Wat Vietnam aangaat, sprak het con gres de wens uit dat de regering geen steun meer zou verlenen aan de V.S. De congressisten wensten bovendien drastische besparingen in de overzeese militaire uitgaven. Voor minister Brown waren de neder lagen een zware slag. Hy zag er diep onder de Indruk uit toen de cyfers be kendgemaakt werden. Nederlanders fotografeerden de zon UTRECHT (ANP) Dinsdag ia In New Mexico in de V.S. een Aerobee- raket gelanceerd met onder andere een in Utrecht en Delft gebouwd instrument voor het fotograferen van de zon in röntgenlicht. Volgens de heren Dijk stra en Lantweerd van hei laborato rium voor ruimteonderzoek In Utrecht, ia hei experiment volledig geslaagd. Er zijn foto'a van goede kwaliteit van de zon verkregen. het Sophlazlekenhuis in Zwolle zullen i tussen de wrakstukken binnenkort een klein televisietoestel het voeteneind van hun bed kunnen kry gen als ze dat wensen. Deze voorziening, een primeur voor Nederland, kost hem f 3,50 per etmaal. De toestellen zyn aan gesloten op een Intern distributienet ln de trant van de draadomroep. De voor ziening is bedoeld als proef. Het gaat niet alleen om de technische kant van de zaak. maar men wl| oog graag weten, hoe de patiënten reageren. Ook andere zieken huizen hebben belangstelling getoond voor het systeem, dat in de Ver. State ontwikkeld, maar de finna die de toestel letjes in Zwolle installeert, wil eerst de resultaten van het ..SophiaziekenhuLs" afwachten voor ze met andere inrichtin gen in soa gaat. spoorwegemplacement verspreid. Tot d« reizigers behoorden drie voetballers van het Luikse team Standard, die op weg waren naar de training in Brussel voor de zondag te spelen wedstrijd België Polen. Zij hebben een groot aandeel ge had in de hulpverlening aan de slacht- De ongedeerde passagiers werden in staat gesteld met auto's en bussen hun reis te vervolgen. De Belgische Spoor wegen hebben het treinverkeer omgeleid via Namen en Hasselt en bussen inge legd tussen de plaats des onheils en Luik. De wisselwachter werd aangehouden nadat al spoedig was gebleken dat ar Zelfs de rebel Frank Cousins, gewezen minister van technologie en leider van de vakvereniging van transportarbei ders, juichte mee. „Sluwe Harold" had zyn doel weer eens bereikt en de socialisten terug moed, geduld en berusting ingepompt. Van een „opstand" tegen zijn leider schap scheen er voorlopig al weer geen Ty 7" yv sprake meer te zijn. Toch was de strUd- 11/ pot. I IllltC OTTrl bijl nog niet helemaal begraven. vul L/ Lil lold 11VI Als tweede grote man kwam George DEN HAAO (ANP) Van 6 to*. 11 no vember zullen Nederlandse troepen tot een totale sterkte van ruim 1600 man deelnemen aun oefeningen ln de Weat- dultae bondsrepubliek, waarbij ze samen werken met Britse eenheden en een heden van de Duitse Bundrswehr. De hoofdmoot van de Nederlandse troepen bestaat uit de in het Duitse Hohne ge legerde 41ste pantserinfanteriebrigade Ruim 600 ln Nederland gelegerde mili tairen zullen de brigade tijdens de manoeuvres versterken De in Nederland gelegerde 'roepen vertrekken op 4 novem ber naar Duitsland. 7e bestaan uit een compagnie eik van 11, 13 en 48 pantser lnfanteriebataljon een peloton elk van 15 en 45 afdeling lich'e luchtdoelartlllerle. een eskadron van 43 tankbataijon. een battery von 43 afdeling veldartillerie, een peloton van 43 pantsergenlecompag- nle een detachement elk van 107 lucht- steunvrrblndlngscompagnie, 41 vertoln- dingrbedlenlngsbatalpon. 44 treinen batal ion, 101 Intendancegroepen staf vierde divisie en nov een deel van 298 squadron lichte vMegtutgen. In totaal worden er 4Ki Nederlandse militaire voertuigen bit de opening ingeschakeld, waarvan er 180 uit Nederland komen. De oefening heet ..Hermeiyn 2" PARIJS (A.P.) De Franse regering overweegt invoering van een nieuwe wet op de verkeersregels om ren eind te maken aan de plratenpraktyken op de autowegen. Enkele van die overwegingen zyn verbod tot het gebruiken van groot licht indien men vlak achter Iemand rydt. verbod in te halen als er geen ruimte i* om weer nuar rechts in te voegen, chauf feurs verbiedon sneller te rijden dan 90 kilometer per uur gedurende het eorate Jaar nadat zc een rybewys hebben ge haald. Periodieke medische keuringen in te stellen voor autoryders boven de 70 en auto's aan keuringen te onderwerpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1967 | | pagina 7