31
31
MELAATSHEID BEDREIGT MILJOENEN
Zarah Leander onder
derde-graads verhoor
Jubilerende Memisa wil „witte dood" in bliksemactie te lijf
VOOR 4,5 MILJOEN
GULDEN HULP
IN VELE LANDEN
I'''
Als „Flash
ongekende
Harry" had
populariteit
Sir Malcolm
in Engeland
Deeltaken bedrijfschap nu voor
produktschap Siergewassen
ANWB telt
miljoen leden
Limburgse
Jagers
te kostbaar
WOENSDAG 4 OKTOBER 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Twee potentiële slachtoffertjes. Om onder meer hen te beschermen tegen de
miljoenen belagende melaatsheid gaat de jubilerende MEMISA deze week een
enveloppenactie voeren.
Voor Hitier
gezongen Nicht
wahr!
SCHIPHOL (A.N.P.). Zarah Leander.
de Zweedse zangeres wier diepe stem
tijdens de tweede wereldoorlog voor de
radiomicrofoons van nazi-DuitsIand de
ene na de andere schlager door Europa
liet weerklinken en wier imponerende
gestalte als Duitslands onomstreden
vrouwelijke hoofdrolspeelster de hele
oorlog door over het witte doek wan
delde, is gisteren by haar aankomst op
Schiphol op een persconferentie in moei-
lqkheden gekomen, toen ze met haar
Duitse glorietyd werd geconfronteerd.
Het geschiedde in een soort derde-
graadsverhoor, haar door een aantal
journalisten en radioreporters afgenomen
in het felle licht van schijnwerpers.
Gevraagd werd o.a. of het waar was,
dat een andere omstreden Duitse film
ster, Christine Söderbaum (echtgenote
van de beruchte filmregisseur Veit Har
lan), in de oorlog bekend geworden door
haar hoofdrol in de film „Die goldene
Stadt", recentelijk heeft geschreven in
een autobiografisch boek, getiteld „lm
Schatten meiner Filme". Daarin beweert
Söderbaum, dat Zarah Leander o.a. voor
Hitier heeft gezongen.
Ruzie met Goebbels
Nerveus aan een sigaret trekkend en
zichtbaar in verwarring, antwoordde ze
heftig: „Es ist nicht wahr". Snel somde
ze daarna op, dat ze nooit voor Hitlèr
had gezongen, ook niet op de zogenaam
de Wunschkonzerte voor de Duitse
Wehrmacht en dat ze het onjuist vond
om politiek en kunst door elkaar te
halen. „Ik heb slechts mijn plicht ge
daan als dienaresse van de kunst", zo
zei ze en ze beaamde op 'n andere vraag,
dat ze inderdaad over een heel andere
aangelegenheid persoonlijk heftige ruzie
had gehad met Hitlers propaganda-
minister Goebbels.
Met haar man, Kapelmeister Arne
Hulphers, die haar bij haar optreden
aan de vleugel begeleidt, met de Duitse
conferencier Rolph Stiefel met wie ze
samen optreedt, met haar Duitse im
presario Otto Hofner en met een secre
taresse bevindt Zarah Leander zich op
een tournee van 6 weken door West-
Europa. Gehuld in een langharige bruine
bontmantel, verscheen ze met haar kas
tanjebruine haar en met een enorme
donkergerande bril op in de perskamer,
waar directeur John de Crane van de
concertdirectie Ernst Krauss haar bq de
pers introduceerde.
Succes-carrière
Dikwijls met haar ogen morele en ook
praktische ateun zoekend by haar be
geleiders poogde ze te antwoorden op de
vele haar gestelde vragen. Verbaasd
toonde ze zich over de vakkennis van
enkele verslaggevers, die zonder moeite
nog allerlei films en medespelers van
haar wisten op te sommen. Zarah
Leander was al 27 jaar, toen ze in 1930
haar filmdebuut maakte in Zweden. In
1930 volgden films in Oostenrijk en in
1937 begon haar carrière in Duitsland.
Ze liep al tegen de veertig, toe ze in
haar Duitse films veelal de rol van het
jonge onschuldige meisje speelde. In
totaal heeft ze naar eigen schatting wel
2000 liedjes gezongen, die op grammo-
lïelje Sllnde sein was er een van en nog
vandaag luidde haar besliste antwoord:
„Nein". Na de oorlog heeft ze politieke
moeilijkheden ondervonden by haar te
rugkeer naar Zweden. Ze woont nog
steeds 200 km van Stockholm ergens
aan de Zweedse kust.
„Kunst van de grote wereld"
Haar conferencier poogde haar bq te
staan, toen hij bepaalde vragen te pijn
lijk voor de zangeres begon te vinden.
„Het gewone Duitse publiek heeft in zijn
onderbewustzijn in Zarah Leander tij
dens de oorlog de verpersooniyking
gezien van het internationale artiesten-
dom", zo betoogde hy. „Het verlangde
naar de kunst van de grote wereld, het
had er Sehnsucht naar en daarin werd
het bevredigd door het optreden van
Zarah Leander". Zelf heeft ze ook een
boek geschreven. Het heet: „So bin ich
und so bleibe ich".
Gisteravond volgde in Amsterdam het
eerste optreden van Zarah Leander in
ons land. Het Concertgebouw was niet
uitverkocht, maar wel goed bezet. Er
was geen enkele wanklank van de zyde
van het publiek dat enthousiast
reageerde.
Nieuw boek van
Svetlana
NEW-YORK (AP) Svetlana AUi-
loejeva, de dochter van Joseph Stalin,
heeft verklaard het schrijven van een
tweede boek over de Sovjet-Unie te over
wegen. Dat boek zal dan wellicht kriti
scher staan tegenover het tegenwoordi
ge systeem, voegde zij daaraan toe.
Mevrouw Alliloejeva sprak in een tele
visieprogramma over haar boek „Twin
tig brieven aan een vriend".
Zij sprak volkomen ontspannen en zei
over de huidige Sovjetregering: „Het
systeem is verkeerd en is de laatste
50 jaar maar weinig veranderd. Ik ge
loof, dat de mensen in Rusland dromen
van meer dan een partij, vrije verkie
zingen en een democratisch staatsbe
stel".
(Van een onzer versland evers)
DEN HAAG Het begint met een paar witte plekjes op de huid. En als er
niet wordt ingegrepen, dan eindigt het met uitstoting uit de gemeenschap en
met wegrotten van lichaamsdelen nog tijdens het leven. Zo is de melaatsheid.
Het lijkt allemaal zo vaag en schimmig in onze levensomstandigheden: me
laatsheid komt hier immers niet voor en de enkeling, die besmet uit de tropen
terugkeert, wordt onmiddellijk zoals alle andere Nederlanders met zo
veel medische zorg omgeven, dat het nooit tot een ernstige aandoening komt.
Toch is diezelfde melaatsheid een directe bedreiging van niet minder dan 740
miljoen mensen. Met andere woorden: zestig keer zoveel mensen als er in
Nederland wonen, lopen onmiddellijk gevaar met de ziekte besmet te worden.
Wat doet de medische wetenschap daartegen?
De medische wetenschap heeft een geneesmiddel
gevonden, waarmee melaatsheid, mits tijdig op
gespoord, geheel kan worden genezen. Wordt dat
geneesmiddel dan niet toegepast? Zeker wel,
maar in onvoldoende mate. Er is te weinig geld
in sommige gebieden om het medicijn aan te
schaffen, ofschoon het niet duur is en er zijn
veel praktische moeilijkheden om de melaatsen
tijdig op te sporen of om hun het geneesmiddel
regelmatig toe te dienen.
In april van dit jaar heeft een commissie van
deskundigen uit de Wereld Gezondheidsorganisatie
(WHO), een instelling van de Verenigde Naties,
een rapport uitgebracht over de melaatsheid. Vol
gens de laatste informatie, zo zegt het rapport,
zijn er in de wereld meer dan 2 800.000 geregis
treerde melaatsen van wie er 1.928.000 onder be
handeling zijn. Het geschatte aantal melaatsen is
volgens het rapport 10.500.000. Als in een land de
schatting van de bekende gevallen een of meer
op de duizend inwoners betreft, vormt de melaats
heid in zo'n land een belangrijk probleem voor
de volksgezondheid. „Daarom kan worden aange
nomen", zo zegt het rapport, „dat in 67 landen en
gebieden waar, volgens algemene schatting, op
zijn minst vijf op de duizend mensen melaats zijn.
melaatsheid een groot probleem vormt voor de
volksgezondheid. In deze landen worden bijna 740
miljoen mensen bloot gesteld met melaatsheid be
smet te worden".
Een grote slag
Het rapport is lang niet volledig, kan dat waar
schijnlijk ook niet zijn. De Memisa, de Nederland
se Medische Missie-Actie, tekent bij het rapport
aan, dat het over Brazilië in het geheel geen ge
gevens bevat en over Afrika slechts summiere.
Toch woedt in die gebieden de melaatsheid het
hevigst De Memisa is dat te weten gekomen uit
een enquête, die zijzelf heeft gehouden. Veertig
jaar bestaat de Memisa nu en bij dat achtste
lustrum heeft zij zich speciaal willen inzetten
om voor één ernstige ziekte in een keer een grote
slag te slaan. Zij heeft de melaatsheid gekozen,
omdat deze naast lichameiyke, ook geestelijke
nood meebrengt door de troosteloze eenzaamheid
bij uitstoting uit de gemeenschap.
De Memisa heeft haar actie voorbereid met een
enquête onder alle Nederlanders in de gehele
wereld, die contact met haar onderhouden. Zo
heeft men in 59 landen een onderzoek kunnen
houden in 27 Afrikaanse, 17 Amerikaanse en 13
Aziatische landen, in Australisch Nieuw-Guineu
en in tien gebieden van Indonesië. Het resultaat
is: voor ruim 4,5 miljoen gulden kan in de ge-
enquèteerde gebieden de eerste nood van de me
laatsheid worden gelenigd. Het lijkt heel veel, 4,5
miljoen gulden, maar vergeleken bij de enorme
verwoestingen, die de ziekte in het lichaam van
de lijders aanricht, is het eigenlijk een onbenullig
klein beetje geld. De Memisa wil die eerste nood
thans lenigen en is een actie begonnen om dat be
drag van 4,5 miljoen bij elkaar te krijgen.
Revalidatie
Van dat geld is overigens minder dan een kwart
nodig voor medicijnen. De rest is voor revalidatie
en bouw van tehuizen. De melaatsheid iedereen
weet dat, ook in de gebieden waar de ziekte heerst
is besmettelijk. Daarom stoot de gemeenschap
elke lijder aan de ziekte onherroepelijk uit. Van
de ene kant is dat een groot nadeel voor de be
handeling, omdat iedereen, die het begin van me
laatsheid bij zichzelf ontdekt, probeert die witte
vlekken te verbergen om uitstoting te voorkomen
of althans zo lang mogelijk uit te stellen. Is de
ziekte niet meer te verbergen, dan is het proces
al zover voortgeschreden, dat genezing meer tijd
Die angst voor besmetting heeft bovendien nog
een ander gevolg. Men is zo bang voor melaats
heid, dat men de genezene niet meer opnieuw in
de gemeenschap opneemt. Ten onrechte, inderdaad.
Maar in feite gebeurt het toch maar. Ook voor
hen moet gelegenheid geschapen worden om in
vrede en rust te wonen, te werken en zo in hun
levensonderhond te voorzien.
Dan is er nog eens een half miljoen gulden nodig
voor prothesen, invalidenwagens en andere hulp
middelen, want als de ziekte te laat wordt be
handeld, kan het lichaam al allerlei vervormingen
hebben ondergaan, die niet meer goed te maken
zijn. Handen of voeten, waarvan nog slechts
stompjes over zijn, komen bij patiënten in een
later stadium veelvuldig voor. Mensen, die een
dergelijke misvorming hebben opgelopen, moeten
uiteraard niet alleen tegen de ziekte zelf worden
behandeld, maar ook de gevolgen van de misvor
ming moeten zoveel mogelijk worden ondervan
gen.
Enveloppenactie
Met de viereneenhalf miljoen gulden, wordt de
ziekte zeker niet voorgoed uitgebannen. Te veel
gebieden zijn nog onvoldoende bereikbaar voor
een afdoende bestrijding. Maar zeker is, dat in de
gê^ieden waar de Memisa het geld naar toe stuurt,
een- belangrijk voordeel kan worden behaald, niet
alleen tot nift van de zieken, maar ook van de
gezonden om hen heen, die minder kans lopen
besmet te worden.
Twee slachtoffers
de gevreesde «lekte die melaatsheid heet.
De Memisa verspreid deze week ln heel Neder- gironummer 51360, t
land enveloppen, waarin men zijn bijdrage kan
stoppen. Deze enveloppen kan men afgeven bij de
apotheek of apotheekhoudende arta. En wie dat
wil, kan natuurlijk ook een giro uitschrijven:
Memisa, Rotter-
(ADVERTENTIE)
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Dr. A. Meiroos overleden. In de
ouderdom van 93 jaar is in Den Haag
overleden dr. A. Meyroos. oud-burgemees
ter van Batavia. Dr. Meyroos was ridder
in de orde van de Nederlandse Leeuw. De
crematie zal a.s. vrijdag op Ockenburg in
Den Haag plaatsvinden.
Uit gemeentehuis
f 5000.- gestolen
HILVARENBEEK (ANP) Gisten
nacht is ingebroken in het gemeente
huis van Hilvarenbeek. Een bedrag van
ongeveer 5000 gulden wordt vermist.
Door een raam van de gemeentesecre
tarie te vernielen hebben de Inbrekers
zich toegang tot het gebouw verschaft,
Via een loket konden zij het ontvangers
kantoor bereiken. De brandkast is na
een kelder gesleept en daar geforceerd.
ADVERTENTIE
Hebtu de
pj envelop
p met deze
l.-. afbeelding
al
ontvangen?
f KIJK MORGENAVOND
OM 22.00 UUR
NAAR TV-NED. 1
J MELAATSEN-AKTIE
nsn
T MEMISA-ROTTERDAM
Tournees over
gehele wereld
Sir Malcolm Sargent, de gisteren In
Londen overleden Britse orkestleider,
behoorde misschien niet tot de grootste
dirigenten ter wereld, maar hij was
zonder twijfel meer populair dan welke
van zijn collega's ook. In Engeland zelf
werd hij op handen gedragen. Ook,
misschien wel vooral, door de jeugd. Zij
noemden hem „Flash Harry" en ston
den dag en nacht ln de rij om kaarten
te bemachtigen voor het jaarlijkse sei
zoen van de promenadeconcerten ln de
Albert Hall. „Flash Harry" was altijd
onberispelijk gekleed, droeg steeds een
rode anjer in zijn knoopsgat en kon
een rumoerige saai even goed bespelen
als tijn orkest. Ook in ons land heeft
men dit talrijke malen kunnen constate
ren bij de jaarlijkse t.v.-uitzendingen
van „The Last Night of the Proms".
De televisiekijkers waren verrast toen
hij enkele weken geleden onverwacht
tijdens de „Last Night" op het scherm
Alleen aanbetalen
nu geregistreerd
DEN HAAG Het produki schap voor
siergewassen heeft gistermiddag tijdens
een openbare bestuursvergadering beslo
ten enkele taken over te nemen van het
bedrijfschap voor de bloemboUenhandel.
Onder meer zal het afnemersarchief door
het produktschap voor siergewassen wor
den beheerd. Men wil uitgaan van een
vereenvoudigde vorm by deze administra
tie. Tot nu toe werden alle afnemers ge
registreerd, zowel degenen die hun be
talingen slipt uitvoerden als de betalen
die in gebreke bleven. Voortaan zullen
alleen de laatstgenoemden speciaal ge
registreerd worden.
Het produktschap zal bovendien de af
wikkeling van de financiering ln de ad
ministratie van het bedrijfschap voor de
bloemboUenhandel overnemen. De andere
foonplaten rijn vastgelegd. „Kann die taken, met name het incassobureau
dubieuze debiteuren en liet betaling.-.-
bemiddellngsbuveau in Parijs en Helsinki
zullen worden overgenomen door de
bond van bloembollenhandelaren. Voor
het produktschap voor siergewassen blij
ken deze nieuwe taken een hoger kosten-
bedrag van negentigduizend gulden met
zich mee te brengen. Deze kosten worden
gefinancierd uit de vakheffing.
In antwoord op vragen deelde de voor
zitter van het produktschap H. J. Hyi-
kema gistermiddag mee dat voor het per
soneel van het bedrijfschap een goede
regeling getroffen zal worden. Er is een
wachtgeldreserve van 516.000 gulden. Per
1 januari 1968 zijn de totale wachtgeld
aanspraken van het personeel, aannemen
de dat niemand weer ander werk zou
kunnen vinden berekend op 1.300.000 gul
den. Voor de toekomst van de personeels
leden ligt de verantwoordeiykheld uit
sluitend bij het bestuur van het bedrijf
schap.
Als lid van het bestuur van bet
produktschap gaf de heer N. Hofman een
korte uiteenzetting over de experimentele
verkoop van snijbloemen in elf waren- j
huizen in het arrondissement van Lille j
in Noord-Frankrijk. Dit experiment ver
liep bijzonder moeizaam. Pas nadat
enkele Nederlandse deskundigen de ver
koop in de warenhuizen gingen leiden
kwam men tot betere resultaten
Namens de vereniging snijbloemen- en
potplantenexporteurs pleitte de heer T.
van /.anten voor meer propaganda voor
afgaand aan dergeiyke buitenlandse
acties. I)e Franse bevolking is over het
algemeen niet erg geneigd tot het kopen
van bloemen voor ziehzelf, evenals de
Engelsen. Wanneer de bloem meer popu
lair wordt gemaakt zal een experimentele
verkoop ln warenhuizen ook gunstiger
kunnen werken.
De heer Hofman wees er echter op dat
ook de prijzen hieraan meewerken. Voor
een bos tulpen die ln Nederland op de
bloemenveiling voor f 1,50 is verkocht zal
men ln Frankrijk altijd nog zeven tot
acht francs moeten betalen. Deze hoge
prijzen worden veroorzaakt door invoer
rechten, douanezegels en nog een groot
aantal andere belastingen. De buiten
landse koper zal daardoor zeker niet ge
makkelijk tot het bloemetje voor thuis
kunnen komen.
DEN HAAG (ANP) De Koninklijke
Nederlandse Toeristenbond ANWB heeft
zijn miljoenste lid geboekt. Gezien de
wijze van ledenwerving kan dc ANWB
onmogelijk zeggen wie dit miljoenste
lid is. Het inboeken van nieuwe leden
geschiedt het luatste Jaar met een ge
middelde frequentie van drie leden per
twee minuten (werktijd).
De bond meent dat noch door het lot,
noch op welke andere kunstmatige wijze
ook een van de nieuwe leden als mil
joenste moet worden aangewezen. Ter
gelegenheid van het bereiken van de/.e
mijlpaal zal de ANWB met name voor
de weggebruikers telefooncellen voor
openbaar gebruik plaatsen langs de
autosnelwegen. Hiervoor is voorlopig een
bedrag van 100.000 gulden uitgetrokken.
Daarnaast zal de bond een donatie van
50.000 gulden aan de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten ln Neder
land geven als bijdrage in de recente
aankoop van het Deelerwoud.
verscheen. Hij was toen al lang ziek.
Maar het zaalpubliek en de kijkers
thuis schrokken ook een beetje, want
air Malcolm de eeuwige jeugdige
zag er slecht en sterk verouderd uit.
Na die avond is zijn toestand snel ach
teruitgegaan. Gisteren is hij ln zijn
Londense woning vredig gestorven.
Onverstoord door Duitse bommen
Hij werd op 20 april 1896 geboren te
Melton Mowbray (Leicestershire) en
begon zijn carrière op tienjarige leef
tijd als organist. Tien Jaar bespeelde
hij het kerkorgel in zijn geboorteplaats.
Later dirigeerde hij lichte opera's en
toen hij eens een eigen compositie
„Impressions on a windy day", diri
geerde op een liefdadigheidsconcert werd
hij door de deken van de Britse dirigen
ten, sir Henry Wood, uitgenodigd zijn
stuk op één van de promenadeconcer
ten te dirigeren. Veel bewondering
oogstte sdr Malcolm tijdens de tweede
wereldoorlog door dikwijls tijdens Duit
se bombardementen gewoon aan het
werk te blijven. Toen eens in een Noord
engelse plaats de sirenes van het lucht
alarm loeiden, tikte sir Malcolm af,
richtte zich tot het publiek en zei: „Ie
der die wiil gaan, kan dat doen, maar
het orkest gnnt door. Misschien zullen
we worden gedood, maar we zullen iets
spelen dat nooit door Hitier kan worden
vermoord". Hij hief zijn dirigeerstokje
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Belastingverhoging
in V.S. opgeschort
WASHINGTON (AFP) De procedu-
recommissie van het Amerikaanse
huiB van afgevaardigden heeft president
Johnsons hoop op snelle aanvaarding
van zijn voorstel de belastingen met 10
procent te verhogen in feite de bodem
ingeslagen.
De commissie stemde tegen met 20 te
gen 5 stemmen voor opschorting van 't
debat over de verhoging tot „de presi
dent en het congres overeenstemming
hebben bereikt over inkrimping van de
uitgaven".
Leden van de commissie hebben er
bij de regering op aangedrongen de uit
gaven met 5 miljard dollar in te krim
pen alvorens zij willen instemmen met
belastingverhoging. De regering Is hier
tot nog toe nlot op ingegaan en wil
eerst spreken over vermindering van
de uitgaven wanneer de belaetingverho-
ging ie goedgekeurd.
Promstijl ln de Kurzaal
Sir Malcolm maakte vel® tournees
over de gehele wereld. Hij dirigeerde
ook in ons land. Op een keer in de
Schevenlngse Kurzaal vond hl) dat het
publiek de pau/e te lang rekte. Hij
stond al op zijn plaats toen de zaai nog
maar half bezet was en richtte zich
toen ln Promstijl tot de bezoekers met
een „Siit down, stt down, anywhere"
(ga maar zitten, op welko stoel dan
ook). Het deftige Haagse publiek vond
dat niet zo leuk, maar het wns typisch
voor si Malcolms wat korzelige bemin
nelijkheid, di® hem in eigen land zo ge
liefd maakte.
Op zijn 70ate verjaardag kreeg hij
duizenden felicitatiebrieven en tele
grammen. Voor het muzikale leven van
zijn land was zijn Invloed enorm, voor
al door de wijze waarop hij de Britse
jeugd met serieuze muziek bekend
maakte. Die Invloed kan nog generaties
doorwerken.
Sir Malcolm Sargent zal op maandag
9 oktober ln Stamford worden begn.
MAASTRICHT. Staatsaecrctaris
J. C. E Haex van Defensie heeft
Gedeputeerde Staten van Limburg In
antwoord op hun schreven van
4 september Jongstleden schrlfteiyk
meegedeeld, dat hy. hoezeer het hem
ook spyt, geen vryheid kan vinden
gevolg te geven aan het vorlungen om
het fanfarekorps van de Limburgse
Jagers ln do huidige vorm te laten
voortbestaan. Hy vestigt er de aandacht
op, dat het wellicht mogeiyk zal zijn
om met de beschikbare Instrumenten
activiteiten te ontplooien in het kader
van de vryetydsbesteding. De heer Haex
acht het echter niet mogelijk om allerlei
op zichzelf genomen nuttige activiteiten
in stand ta houden, wanneer dat gaut
ten koste van de primaire taak.
waarvoor hcgrotingsgelden ten behoev
van de defensiesector beschikbaar zyn
gesteld.
(ADVERTENTIE)
j Snoep s||S
verstandig
(eerinappelJB^^
