MEER BESCHIKBAAR VOOR
ONTWIKKELINGSHULP
Uitgaven voor
aanzienlijk
wegenbouw
verhoogd
Verhoging luister- en
kijkgeld op komst
Ook voor
ambtenaren
beperkte
mogelijkheden
Vakantiegeld
voor A O W'ers
zelf sparen
Bezuiniging op personeel
bij Landbouw en Visserij
5764 miljoen gulden voor
onderwijs en wetenschappen
PAGINA 10),
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1967
Regering neemt
initiatief tot
financierings
maatschappij
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Voor ontwikke
lingshulp wil de regering volgend
jaar 75 miljoen gulden méér
ter beschikking stellen. Daarmee
wordt de hulpverleningspost op
de begroting van Buitenlandse
Zaken gebracht op 525 miljoen
gulden. De regering kondigt voorts
aan het initiatief te zullen nemen
tot samenwerking met het bedrijfs
leven in een financieringsmaat
schappij.
Naast de reeds genoemde 75 mil
joen gulden wordt in het ontwerp nog
een bedrag van bijna vijftig miljoen
genoemd als bijdrage aan het tweede
ontwikkelingsfonds van de E.E.G.
Verwacht wordt, dat de nieuwe ont
wikkelingsplannen voor Suriname en de
Nederlandse Antillen volgend jaar kun
nen gaan draaien. Deze gebieden kunnen
rekenen op een bedrag van 133 miljoen
gulden (v.j. 115 milj.).
Voor andere ontwikkelingslanden res
teert dus een bedrag van 392 miljoen
gulden. Het ministerie wil een belang
rijk deel hiervan uittrekken voor Indo-
Financier in gsmaatscliappij
De door de regering beoogde finan-
cieringsmaatschappij heeft ten doel in
vesteringen te stimuleren van bedrijven,
die zich in ontwikkelingslanden willen
vestigen. De fondsen hiervoor moet de
maatschappij zich verschaffen door met
staatsgarantie een lening van 15 miljoen
gulden uit te schrijven. De minister
meent hierdoor te bereiken, dat er een
intensievere samenwerking tot stand
komt met de ontwikkelingslanden.
hogere vertegenwoordigingskostcn in
het buitenland door stijging van de
kosten van levensonderhoud.
Nieuwe regeling
financiering
radio en televisie
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG. De regering wil in de
loop van 1968 een nieuwe regeling invoe
ren met betrekking tot de financiering van
de radio en televisie. Voor het luister- en
kijkgeld, dat mede door de invoering van
de kleurentelevisie zal worden verhoogd,
is een gecombineerde heffing in voorberei
ding. De Wereldomroep zal In het ver
volg volledig uit het luistergeld moeten
worden gefinancierd, „mede met het oog
op de gewenste onafhankelijkheid". Bin
nenkort krijgt het parlement hier een
wetsvoorstel over.
In de miljoenennota worden de uitga
ven voor radio, televisie en pers op 210
miljoen gulden geraamd tegenover 143
miljoen voor 1967. De hogere uitgaven
voor radio en t.v. vloeien o.m. voort uit
de stijgende lonen en salarissen bij het
arbeidsintensieve omroepbedrijf. Ook de
per 1 oktober a.s. in te voeren uitbrei
ding van t.v--zendtijd, de noodzaak tot
snelle bouw van nieuwe televisiegebou
wen en de aanschaf van moderne appa
ratuur (kleurentelevisie) zorgen voor de
uitgavenstijging. Tegenover die stijging
worden hogere inkomsten geraamd door
verdere groei van het aantal geregistreer
de televisietoestellen. De inkomsten uit
radio- en televisiereclame worden voor
1968 geraamd op 62.5 miljoen gulden (1967
alleen tv.-reclame - 45 miljoen).
Jeugd en sport
De totale uitgaven voor cultuur en
recreatie worden in de miljoenennota
voor 1968 op 489 miljoen gulden geraamd,
tegen 416 miljoen in 1967. Voor 1968 zal
enige uitbreiding van activiteiten moge
lijk zijn. Enkele plaatselijke raden voor
het jeugdbeleid krijgen subsidie en er is
een miljoen gulden uitgetrokken voor in
vesteringssubsidies en ten behoeve van
jeugdwerkaecommodaties Daarmee wil de
regering haar belofte tot speciale aan
dacht voor het Jeugdwerk waar maken. De
investeringssubsidies voor sociale plan
ning in de stimuleringsgebieden en in het
herstructureringsgebied Z.-Limburg gaan
omhoog. Ook de subsidiebedragen voor
monumentenrestauraties en de bouw van
sportaccommodaties gaan omhoog met het
oog op de omvangrijke behoefte. Volgend
jaar komen er vijf sociaal-culturele wijk
centra in uitvoering (in 1967 twee).
De particuliere natuurbeschermingsor
ganisaties krijgen hogere beheerssubsidies
wegens de aanzienlijk gestegen kosten van
beheer van natuurterreinen. Ten behoeve
van de openluchtrecreatie komt er een
verhoging voor die aan te gane verplich
tingen die niet direct tot betaling lelden.
De uitgaven voor vrijetijdsbesteding,
jeugdvorming, volksontwikkeling en sport
zijn geraamd op 120 miljoen (1967 100
miljoen), voor de kunsten, oudheidkunde
natuurbescherming zijn de uitgaven op
100 miljoen
voor bestrijding
werkloosheid
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Om zo nodig tijdig
maatregelen voor de bestrijding van de
werkloosheid te kunnen nemen, heeft de
regering op de rijksbegroting 1968 een
post van honderd miljoen gulden ge
plaatst.
Zestien miljoen
meer voor
V olksgezondheid
(Van i
parlementaire redactie)
DEN HAAG Ondanks de bezuinigin
gen wordt op de rijksbegroting 1968
zestien miljoen gulden meer voor volks
gezondheid uitgetrokken dan op de be
groting 1967. De begrotingspoet van 206
miljoen gulden voor '67 is gestegen tot
220 miljoen gulden.
Als belangrijkste maatregelen voor vol
gend jaar worden genoemd de invoering
van de algemene wet ziektekosten en de
indiening van een ontwerp van wet op
de luchtverontreiniging.
Verwacht wordt dat ten aanzien van de
vuilverwijdering en -verwerking aan een
meer gecoördineerde aanpak kan worden
begonnen. Gestreefd wordt naar een
betere samenwerking van instellingen en
organisaties op het terrein van de volks
gezondheid, waardoor een meer rationele,
125 miljoen geraamd (in 1967 op 114 min.), kostenbesparende aanpak wordt bereikt.
Ministers minder
telefoon vergoeding
DEN IfAAG. Ook bij het overheids
personeclbelcid zal rekening moeten wor
den gehouden met de beperktheid van de
financiële mogelijkheden in '68, zo schrijft
de regering in de rijksbegroting. Daardoor
is het noodzakelijk, dat enige regelingen,
liggende in de (perifere) sfeer van de
rechtspositie, worden beperkt. Dit zal een
besparing van 15 miljoen gulden opbren
gen in het komende jaar, aldus de rege
ring die overigens niet ingaat op de aard
van de besparingen.
De vergoeding voor dienstgesprekken
via de privételefoon van ministers, staats
secretarissen en hogere ambtenaren zal
worden herzien. Voorts zijn voorzieningen
in de maak om te voorkomen, dat de over
heid in bepaalde situaties meer premie
voor AOW/AWW betaalt dan verschuldigd
is- Er was al wel eerder ontdekt, dat er
soms te veel werd betaald, maar door
administratief-technische problemen werd
het te veel betaalde niet gerestitueerd. Van
deze corrigerende maatregelen wordt een
besparing van 10 miljoen gulden ver
wacht.
In de miljoenennota wordt voorts de
al eerder uitgesproken verwachting be
vestigd. dat de definitieve regeling ziek
tekostenvoorziening ambtenaren ook in
1968 niet in werking kan treden. Het
kabinet beraadt zich bovendien over een
wijziging van het ontwerp, waardoor dit
geen extra-netto-uitgaven zal vergen. In
haar oorspronkelijke opzet zou de over
heid circa 22 miljoen gulden per jaar
moeten bijpassen.
Het kabinet brengt in herinnering, dat
de ambtenarenpensioenregeling een zeer
kostbare zaak is. Dat blijkt uit het hoge
premiepercentage (24), dat ervoor moet
worden opgebracht. Het eindloonstelsel
de welvaartsvastheid van de ovenheids-
pensioenen kan 'n verhoging van de
sioenlast meebrengen, maar voor een
verwachte grote premiestijging behoeft
niet t« worden gevreesd, o.m. omdat de
AOW/AWW-üitkeringsbedragen, die ook
telkens omhoog gaan, in de pensioenbere
keningen meetellen. Van de in totaal ver
schuldigde pensioenpremie wordt in 1968
rond 45 miljoen gulden op het overheids
personeel verhaald.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Roolvink
(Sociale Zaken) heeft vandaag bekend
gemaakt, dat hij in beginsel geen bezwaar
heeft tegen invoering in de A.O.W. en
A.W.VV. van een vakantie-uitkering door
middel van een reservering van een ge
deelte van de uitkeringen bij stijging van
het indexcijfer der lonen. De vakbeweging
heeft in het verleden gesteld, dat een
eventuele vakantiebijslag voor bejaarden
en weduwen een extra-uitkering zou moe
ten worden en niet zou moeten bestaan
t in feite aanvankelijke inhoudingen.
Ter gelegenheid vna prinsjesdag heeft
de bewindsman voorts laten weten, dat
hij een wijziging van jeugdspaarwet en
jeugdspaarbesluit overweegt, teneinde aan
gehuwde jeugdspaarders, die tenminste
drie spaerjaren hebben voltooid, aan
spraak op spaarpremie te verlenen over
het tegoed dat van de jeugdspaaireke-
ning wordt opgenomen binnen drie maan
den na toewijzing van eigen woonruimte
Minister Roolvink wil voorts dit parle
mentaire jaar het minimuminkomen en
jen minimum-vakantiebijslag voor werkne
mers dienstberekking wettelijk regelen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft, als een van de
weinige departementen, meer geld beschikbaar voor allerlei voorzieningen. Ten op
zichte van de vorige begroting wordt het meeste uitgetrokken voor de aanleg en
het onderhoud van wegen. De bijdragen aan het openbaar vervoer worden bijna
verdubbeld. Een novum is de post van dertig miljoen gulden voor de drie grote
steden, om de door het openbaar vervoer veroorzaakte zware begrotingsdruk enigs
zins te verlichten. De NS worden, gezien de wankele financiële positie, gesteund
met een voorlopig bedrag van 70 miljoen gulden voor de overneming van bedrflfs-
vreeinde lasten. De ontwerpbegroting van Verkeer en Waterstaat voorziet in de
fournering van 2264 miljoen gulden (waaronder een half miljard voor de PTT),
hetgeen 317 miljoen gulden meer is dan vorig jaar.
De 93 miljoen extra voor wegen wordt
voornamelijk gerealiseerd door de wer
king van een paar wettelijke bepalingen:
de bijdrage uit algemene middelen aan
het rijkswegenfonds en de opbrengsten
van opcenten op de motorrijtuigenbelas
ting (hoewel die lager zijn dan werd ge
raamd). De ontwerpbegroting gaat er
vanuit, dat aan het uitvoertagsprogram-
ma van het rijkswegemfonds de hand
kan worden gehouden. In dit program
ma zal een volgend jaar op te stellen
nieuw rijkswegenplan worden geïnte
greerd.
Honderd kilometer weg
Uit de ontwerpbegroting blijkt, dat
tussen 1 augustus 1966 en 31 juli 1967
honderd kilometer weg gereed kwam.
Voor volgend jaar wordt een bedrag van
480 miljoen gulden voorgesteld voor de
aanleg vap rijkswegen waarvan
0 201 miljoen voor werken rond de gro
te steden in het westen.
173 miljoen voor de oost-west en
noord-zuid verbindingen.
106 miljoen voor verspreide werken.
Openbaar vervoer
Gezien het nationale belang van een
DE WONINGEN DlEWU BOUWEN
goed openbaar vervoer, trekt Verkeer
en Waterstaat dertig miljoen gulden uit
(nader te verdelen) voor Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag om de grote
verliezen van de stedelijke vervoerbedrij
ven te bestrijden. Naast de reeds ge
noemde 70 miljoen gulden voor de N.S.
is op de begroting, in afwachting van de
behandeling in de Tweede Kamer van
een garantiewetsvooratel ad 315 miljoen
gulden, een memoriepost opgenomen.
Van de extra-gelden profiteren voorts:
0 het Rotterdamse havengebied (108
miljoen tegen 56 miljoen gulden);
0 de binnenscheepvaart';
0 het luchtverkeer.
De P.T.T. tenslotte zou 500 miljoen
gulden behoeven, hetgeen 58 miljoen gul
den hoger is dan in 1967. Daar staat een
Nieuwtje van Verkeer
en Waterstaat
Bijdragen voor
het stedelijk
openbaar vervoer
ongeveer zestig miljoen gulden hogere
aflossing van de P.T.T. aan het Hjk
tegenover.
Andere zaken, die de aandacht ver
dienen bij Verkeer en Waterstaat zijn i
het Nederlands Economisch Instituut
heeft opdracht gekregen een integ
ondereoek In te stellen naar de toe
komstige verkeers- en vervoensont-
wlikkellng;
0 gemeenten kunnen een bijdrage krij
gen Ln de kosten van Infrastructurele
weiken;
bij het begin van het begrotingsjaar
zijn alle hoofdverkeerswegen
middenbermbeveil LgLng voorzien.
Structuurbeleid
behoudt prioriteit
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De sectoren Landbouw
sn Visserij hebben, op grond van de ont
werpbegroting, weinig financiële arm
slag. Het Landbouw-Egalisatie-Fonds
buiten beschouwing gelaten, waarvan
het nadelig saldo wordt geraamd op 175
miljoen gulden, denkt het departement
slechts zeventien miljoen gulden méér
nodig te hebben dan voor dit jaar
NIEUW PLAN
VOOR CIVIELE
VERDEDIGING
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regering heeft blij
kens de ontwerpbegroting, een nieuw plan
aanvaard voor de civiele verdediging,
waarin overigens geen wijzing wordt ge
bracht ln de geldende prioriteiten. Er
wordt overwogen een Interdepartemen
tale commissie in te stellen, die advies
moet uitbrengen Inzake maatregelen voor
dat deel van de bevolking dat momenteel
geen redelijke bescherming tegen fall-out
kan vinden.
Hot totaalbedrag voor civiele verdedi
ging, dat op de begrotingen van diverse
ministeries ls ondergebracht, bedraagt 92
miljoen grilden in 1968. Het (driejaren-)
plan voorziet in uitgaven tot een hoogte
van 339 miljoen gulden.
Inschrijf-, examen- en kleutergelden omhoog. Ook cursusgelden
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Op het gebied van onderwijs
en wetenschappen worden de uitgaven voor
1968 in de miljoenennota geraamd op 5764
miljoen gulden (raming 1967: 5101 miljoen).
De volgende verhogingen worden aange
kondigd:
9 Ingaande 1 september 1968 een verhoging voor
de studenten bij het wetenschappelijk onderwijs
van de inschrijfgelden van 10 naar 100 gulden en
van de examengelden van 60 naar ïori gulden.
Voor beursstudenten zal de vrijstelling van be
taling van collegegeld worden afgeschaft. Voor
rijksstudietoelngen is 120,5 miljoen uitgetrokken,
dat ls 32,6 miljoen meer dan voor 1967. Een breed
samengestelde commissie met o.a. studenten
vertegenwoordigers gaat de problematiek rond de
collegegelden bestuderen.
Ingaande 1 januari 1968 een verhoging van
het kleuterschoolgeld van 1 naar 4 gulden (op-
br engst 16 miljoen per Jaar meer).
0 Ingaande 1 augustus 1968 een verhoging van
de cursusgelden voor het beroepsonderwijs en
Invoering van cursusgeld voor leerlingen ln op
leiding op grond van een leerovereenkomst.
Door deze nieuwe maatregelen en door de uit
voering van enkele taken te temporiseren kunnen
er toch nog essentiële nieuwe onderwijsvoorzie
ningen worden getroffen, aldus de toelichting op
de miljoenennota. De regeling ziet zich wel ge
noodzaakt zioh op korte termijn te beraden over
de doelmatigheid, van alle onderwijsuitgaven, die
ln de periode 1964 t/m 1966 liefst verzevenvoud Igd
zijn. Aan de academische raad ls gevraagd ad
viezen te geven voor een doelmatig gebruik van
personele en materiële (oolk ruimtelijke) middelen
Met de stichting Film en Wetenschap gaat men
de toepassing van audiovisuele hulpmiddelen bij
het onderwijs onderzoeken.
Op 1 augustus 1966 wordt de wet op het voort
gezet onderwijs (mammoetwet) ingevoerd. De re
gering zal de komende vier jaar trachten om
binnen de financiële mogelijkheden uitvoering aan
die wet te geven. De exploitatie-uitgaven op grond
van de mammoetwet worden voor 1968 op 23
miljoen gulden geraamd. Daar komt bij een stijging
van de investeringsuitgaven met 55 miljoen. Vanal
1 augustus 1968 zal namelijk de financiering niet
meer geschieden via rente en aflossing van lenin
gen, maar via bijdragen die fonds perdu ineen
uit de schatkist moeten komen.
De uitkeringen aan gemeenten voor schoolgr
bouwen en materiële kosten van lager onderwij
worden op 583 miljoen geraamd, dat is 63 miljoei
meer dan voor 1967 Aan de gemeentebesturen i:
gezegd er rekening mee te houden, dat de defini
tieve normuitkeringen over 19G8 het beschikbar'
bedrag op de rijksbegroting niet mogen over
schrijden
Meer studenten
De groei van het aantal studenten heeft eei
stormachtig verloop. Volgens de jongste prognose
van het Centraal Planbureau zullen in 1980 circa
130 000 studenten de universiteiten en hogescholen
bevolken. Dat is 50.000 meer dan er thans zijn. Met
het oog hierop zal zo mogelijk nog het komende
zittingsjaar een nota aan het parlement worden
aangeboden over de herstructurering van het we
tenschappelijk onderwijs en de verkorting van de
studieduur. Deze maatregelen zullen op de duur
tot een zekere vermindering van de toeneming
van studenten leiden. De aantallen zullen niette
min nog belangrijk hoger uitkomen dan waarmee
tot dusver rekening werd gehouden (82.000 ln
1970). Daarom wordt het personeel bij de uni
versiteiten en hogescholen uitgebreid met 1770.
hetgeen 140 meer is dan de uitbreiding voor dit
Investeringen
Voor de Investeringen ten behoeve van nieuw-,
aan- en verhouw en voor de eerste Inrichting van
de universiteiten en hogescholen la 350 miljoen
reden tot protesteren
uitgetrokken (inclusief de academische zieken
huizen en de veterinaire faculteit te Utrecht).
Tesamen met 22 miljoen voor aankoop en bouw
rijp maken van terreinen en 39 miljoen voor
wetenschappelijk onderzoek komt het totaalbedrag
van investeringen voor 1968 en volgende Jaren
(afgezien van prijsstijgingen) op 411 miljoen (32
miljoen meer dan voor 1967), De ruimtenood bij
de opleiding van medische studenten zal enigszins
worden gelenigd door een band te leggen tussen
academische en andere ziekenhuizen, waarvoor
5 miljoen extra is geraamd. Door dit alles komt
het totaal van de exploitatiebijdragen aan univer
siteiten, hoge6oholen en academische ziekenhuizen
op ruim 798 miljoen gulden, tegenover 718 miljoen
voor 1967,
Er ls reeds rekening gehouden met een verhoging
per 1 Januari a.s. van de subsidie tot 100 procent
voor de uitgaven van de bijzondere universiteiten
en hogescholen en de gemeentelijke universiteit
te Amsterdam. Het overleg hierover ls echter met
de betrokken Instellingen nog gaande.
Onderzoek
Ondanks een geringere verhoging van de subsidie
aan de Nederlandse organisatie voor zuiver weten
schappelijk onderzoek (ZWO), kan dit Instituut
haar activiteiten toch gaan uitbreiden. Hetzelfde
geldt voor de internationale samenwerking op het
gebied van de kernfysica en het ruimteonderzoek.
De bijdrage voor het nationale ruimteonderzoek
gaat 1,6 miljoen gulden omhoog.
uitgetrokken. Het ministerie schryft dit
toe aan „grote terughoudendheid" ten
aanzien van de personeelsuitgaven, wi
door meer geld binnen de begroting
allerlei andere zaken beschikbaar komt
Primair staat ook voor het komende
jaar het beleid op structureel gebied.
Hogere bedragen komen beschikbaar
0 Wetenschappelijk onderzoek.
0 Ontiwikkelings- en saneringsfonds.
0 Bestrijding veeziekten.
Cultuurtechnische werken (vooral
ruilverkavelingen)
Het geboekte succes b(j de bestrijding
van mond- en klauwzeer heeft de minis
ter een hoger^ investering op dit punt
doen voorstellen. Wel vindt hij het rede
lijk, dat nu ook het bedrijfsleven hier
voor geld op tafel brengt.
Egalisatiefonds
Voor het Landbouw-Egalisatie-Fonds
wordt een tekort van 175 miljoen gulden
verwacht, voornamelijk veroorzaakt
doordat tegenover de inkomsten van c
graamheffingen een uitgavepost van
miljoen gulden voor zuivel staat. Af
schaffen van de consumentensubsidie op
brood per 1 maart a.s. zal de hieraan
verbonden kosten voor 1968 terugbren
gen tot 4 miljoen gulden (dit Jaar 42
miljoen). Over het lopende jaar was een
nadelig saldo van 132 miljoen gulden
begroot. Maar huidige becijferingen spre
ken van 220 miljoen gulden.
De verhoging van zes miljoen gulden
voor 't ontwikkelings- en saneringsfc
wordt voldoende geacht voor de
plichtingen. De minister zegt toe er r
te zullen streven de bestaande regelin
gen aan te passen, zodat de structurele
situatie kan worden verbeterd.
De ontwerpbegroting voorziet een to
taalbedrag van 911 miljoenen gulden,
dat is 106 miljoen gulden hoger dan voor
ddt jaar werd genoteerd, maar 48 mil
joen lagei dan de nu geschatte werke
lijke uitgaven.
Krapper budget voor
rijksgebouwen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Op basis van een meer
jarenplan is voor nieuwbouw en aankoop
opstallen en gronden door de rijks
gebouwendienst een bedrag van 178 mil
joen gulden uitgetrokken voor 1968 op
de rijksbegroting. Hoewel de behoefte
nieuwe huisvesting voor rijksdiensten
-instellingen een hoger investerings
volume wettigen, aldus het kabinet, ls een
kledne beperking ten opzichte van de
raming voor 1967 toegepast. Voor 1967
was voor dit doel een uitgave van 182
miljoen gulden geraamd, maar het ziet
er naar uit, dat slechts 161 miljoen be
steed zal worden.
