Nederland
maakt voorraden voor magere jaren
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 196"
Van i
i onzer verslaggevers)
DEN HAAG Op het ogenblik
wordt er in de meeste gelederen
van onze volkshuishouding vrij
redelijk in de pas gemarcheerd;
noodtoestanden doen zich slechts
bij hoge uitzondering voor. Maar
wat gebeurt er als ons vader
landse gezin betrokken zou raken
bij een grootscheeps militair
conflict? Geen zinnig mens hoopt
daar op, maar dat de mogelijk
heid niet uitgesloten is, kan
niet worden ontkend. Men kan,
volgens de bekende struisvogel
politiek, de kop voor zo'n even
tualiteit diep in het zand steken,
maar het is ook mogelijk reeds
nu, zo goed en zo kwaad als dat
gaat, alles te doen om in geval
van oorlog de onvermijdelijke
chaos zo efficiënt mogelijk het
hoofd te bieden. Nederland heeft,
evenals de andere Westeuropese
landen, de noodzaak daarvan
ingezien.
De begroting van het ministerie van
Algemene Zaken bevat jaarlijks een
bedrag van omstreeks honderd miljoen
gulden, dat ten behoeve van de civiele
verdediging wordt genïvesteerd. Met
deze som wordt een groot aantal nood
voorzieningen gefinancierd. Zo is er,
verspreid over verscheidene opslag
plaatsen in het land, twaalf miljoen
biscuits in voorraad voor het geval de
voedselproduktie stagneert. De eerste
biscuits werden acht jaar geleden in
gepakt en zijn, zegt men, nog steeds
eetbaar. Hoe lang de noodkaken houd
baar blijven, is 'n nog niet uitgemaak
te v^aag. Iedere maand probeert een
„opperproever" vast te stellen of er
nog geen bederf is ingetreden. De res
tanten uit de aangebroken pakken
worden voor een prik overgedaan aan
de dierentuinen. Zo hamstert de
maakt uit de 60.000 stuks die de zieken
huizen in gebruik hebben, zal dit to
taal van 47.000 nog aanzienlijk worden
uitgebreid. Een twee jaar geleden op
gesteld noodbcddenplan voorziet in de
aanschaf van nog eens vijftigduizend
bedden.
Het is begrijpelijk dat, mede door der
gelijke projecten, 't werk van de ci
viele verdediging handenvol geld kost.
CIVIELE
VERDEDIGING
HAMSTERDE
12 MILJOEN KILO
BISCUITS,
DUIZENDEN
ZIEKENHUISBEDDEN
EN OLIERESERVES
Noodgaarkeukens in Leiden
Werkwijze en organisatie van de ci
viele verdediging nauwkeurig te om
lijnen is een onmogelijkheid, om de
eenvoudige reden dat op leder ministe
rie en ook op provinciaal en gemeen
telijk niveau op de een of andere ma
nier wel iets aan civiele verdediging
wordt gedaan. Tientallen mensen in
ons land hebben er een dagtaak aan,
er zijn zelfs al steden (Den Haag en
Eindhoven), waar een ambtenaar zich
uitsluitend bezighoudt met de proble
matiek van de civiele verdediging.
Het enige duidelijk aanwijsbare, coör
dinerende orgaan is de staf civiele
verdediging, in 1960 in het leven ge
roepen, die thans wordt geleid door
generaal b.d. R. d'Engelbronner.
De betekenis van het cv-werk staat
voor hem onomstotelijk vast: „Er zijn
mensen, die er van overtuigd zijn dat
er geen grote oorlog meer komt en er
zijn anderen met de opinie, dat een
volgende oorlog complete vernietiging
met zich meebrengt. Belde groepen
zijn op grond van deze onderling te
gengestelde gedachtengang van oor
deel dat een civiele verdediging over
bodig, resp. waardeloos is. Ik geloof
echter dat, als er een oorlog zou ko
men, het gebruik van atoombommen
op grote schaal zeker niet onvermij
delijk is. En als er nucleaire wapens
zouden worden ingezet, is men niet ge-
In vredestijd
heel en al machteloos. Inderdaad is in
een straal van een paar kilometer rond
de explosie iedere hulp onmogelijk,
maar daarbuiten kan bijzonder veel
positiefs worden gedaan. Niet alleen bij
bij de verdere verzorging, bij het her
stel van wegen en bruggen, bij het in
standhouden van de communicatie.
Het zou eenvoudig een schandaal zijn
als wij dergelijke dingen niet deden",
aldus chef-staf d'Engelbronner.
In verscheidene plaatsen zijn voorraden en medicamenten opgeslagen
Er is tot nu toe slechts sprake ge
weest van oorlogsomstandigheden,
maar het is heel goed denkbaar dat
de civiele verdediging in actie komt bij
andere crislsituaties. Een ingrijpend in
ternationaal conflict waarbij Neder
land niet direct is betrokken kan toch
tot een toestand leiden waarin CV-voor-
raden moeten worden aangesproken.
Men behoeft hierbij slechts te denken
aan de oorlog rond Israël en het afslui
ten van het Suezkanaal als gevolg
waarvan de olietoevoer in moeilijkhe
den kwam. Het heeft nu slechts geleid
tot een verhoging van de benzineprijs,
maar het resultaat had ook beduidend
ernstiger kunnen zijn.
Ook zou er een algehele mobilisatie
kunnen komen. Dat zou onze maat
schappelijke structuur dusdanig ont
wrichten dat allerlei maatregelen ge
nomen moeten worden. Het is dus niet
zo, dat de civiele verde'diging uitslui
tend een oorlogsapparaat is, hoewel op
dit punt wel het accent valt. Het be
grip als zodanig ging in ons land le
ven in de vijftiger jaren. De opzet er
van werd steeds wetenschappelijker,
de voorzieningen steeds groter in aan
tal. In Leiden heeft de civiele verde
diging bijvoorbeeld de beschikking
over twee keukenterreinen, die een ca
paciteit hebben van 36.000 warme
maaltijden per etmaal.
Op de rijksbegrotingen van de afgelo
pen tien jaar is in totaal zes zeven
honderd miljoen gulden voorgekomen
op de cv-post. Het zijn aanzienlijke be
dragen, maar het valt nog wel mee
als men bedenkt, dat de honderd mil
joen die nu jaarlijks wordt uitge
trokken niet meer zijn dan een achtste
procent van het nationaal inkomen
Zestig procent van het bedrag is nodig
voor het handhaven van de bereikte
situatie en voor de vervanging van on
bruikbaar geworden reserves. De ove
rige veertig procent kan worden be
steed voor aanvullingen en uitbreidin
gen van het huidige noodstelsel.
Bescherming Bevolking
Van het totale budget is een bedrag
van ruim zestig miljoen gulden be
stemd voor het meest bekende onder
deel van de civiele verdediging: de
Een verstandig
huisvader sluit voor
zijn gezin verzeke
ringen af, in alle
mogelijke variaties,
die hem bij voor
komende, nare ge
beurtenissen een
financieel steuntje
de rug kunnen
geven. In ons land,
met zijn uitstekende
sociale voorzieningen,
men zich Legen
vrijwel ieder risico
dekken. De daaraan
verbonden kosten
zijn vaak niet gering.
Als voetballend
kroost een jaar
of wat geen bal
door de ruiten van
de buren wenst
te trappen, wordt
de glasverzekerings
premie met enige
spijt voldaan. Wat
de verstandige huis
vader in het klein
doet, verricht de
Nederlandse staat,
onder het motto
„Regeren is vooruit
zien", op grote
schaal. De nationale
verzekering heet
civiele verdediging;
de jaarlijkse premie
bedraagt momenteel
ongeveer honderd
miljoen gulden.
bescherming bevolking. De B.B. is 'n
omvangrijke organisatie, met als doel
het nemen van alle niet-militaire maat
regelen in tijd van oorlog ten behoe
ve van de burgers en hun eigendom
men. Maar ook hier geldt weer, dat
de organisatie niet alleen handelend op
treedt in oorlogstijd. De B.B.-mensen
in Tricht hebben na de windhoos voor
treffelijk werk verricht. Toch blijft de
B.B. een punt van discussie vormen.
Weliswaar heeft men nu vrijwel alge
meen het bestaansrecht van de organi
satie onderkend, maar er blijven vra
gen over de doelmatigheid van aller
lei maatregelen en de wijze waarop de
ter beschikking gestelde gelden worden
gebruikt.
Dit laatste punt vormde voor steden
als Krommenie, Koog aan de Zaan en
Oostzaan zelfs een reden om de ge
meentelijke steun aan de B.B. te wei
geren. Daarmee wilde men uiting ge
ven aan het wantrouwen ten opzichte
van de wijze van investeren. Zij berei
ken niet meer, dan dat hun stem wordt
gehoord, want de gemeenten zijn niet
Een proever keurt maandelijks de kwaliteit van de noodbiscuits
in staat hun bijdrage werkelijk achter
te houden. Gedeputeerde Staten zetten
het bedrag simpelweg op de gemeen
telijke begroting en dan moet er be
taald worden.
Gedeputeerde Staten worden daartoe
in de gelegenheid gesteld door een bij
zondere wet, die aan alle gemeenten
bijdragen voor BB-voorzieningen op
legt. Alle steden, stadjes en dorpen be
talen gemiddeld vijftig cent per inwo
ner. Afgezien van de investeringen
voor nationale en provinciale voorzie
ningen, legt het rijk daar vier gulden
per hoofd bij.
Bedrijfsleven
De parate kern van de BB wordt ge
vormd door twaalfhonderd beroeps
mensen, die in geval van nood wor
den geassisteerd door ongeveer 130.000
Jaarlijks budget: honderd miljoen gulden
noodplichtwachters. Deze categorie
BB'ers wordt bij voorkeur gerecru-
teerd uit buitengewoon dienstplichti
gen. De sterkte van de bevolkingbe
schermers is in feite nog aanmerke
lijk groter: kantoren en bedrijven met
meer dan dertig man personeel zijn
verplicht een eigen beveiligingsafde
ling te hebben, de zogenaamde geor
ganiseerde zelfbescherming. Hun aan
tal kan worden geschat op 70.000 men
sen. Hoe belangrijk hun taak door de
overheid wordt gevonden blijkt wel uit
het feit, dat binnen afzienbare tijd in
een oplage van 25.000 exemplaren
handleidingen aan het bedrijfsleven
worden gezonden over het systeem
van de beveiliging.
Tenslotte kan de minister van Binnen
landse Zaken ook nog ruim 21.000 man
van de mobiele colonnes aan de BB
toevoegen. Dit is een militaire een
heid, die speciaal is opgeleid voor de
bestrijding van grote branden. In deze
colonnes hebben vooral veel reserve-
officieren hun mobilisatiebestemming
gekregen. Maar ook dit militaire on
derdeel heeft een puur civielverdedi-
gende taak.
In de oorlogsdagen van 1940
hadden dergelijke organisaties
veel leed kunnen voorkomens
Met die wetenschap voor ogen
moeten wij onze nationale ver
zekeringspremie maar voldoen,
in de hoop dat het altijd weg
gegooid geld zal blijven.
voor hongerige tijden en ligt er voor
iedere landgenoot een kilo biscuit ge
reed.
Totale kosten van dit project: 24 mil
joen gulden.
Wat moet er echter gebeuren als
wordt geconstateerd dat de eerste
„lichting" inderdaad niet eetbaar
meer is? Weggooien en vervangen,
maar dat kost een aanzienlijk bedrag.
Het lijkt meer voor de hand liggend,
dat de betrokken autoriteiten de voor
raden tijdig verversen en de nog
bruikbare biscuits toezenden aan
ontwikkelingslanden. Deskundigen twij
felen er echter aan of er wel een af
zetgebied gevonden kan worden voor
dit voedsel, dat als „tweederangs* be
schouwd zou kunnen worden. De staat
heeft nooit geprobeerd individuele
voorraadvorming te stimuleren. De
blikken werden in de handel gebracht
voor een prijs van vier gulden per
stuk, maar de verkoop was vrijwel ni
hil.
Olie in reserve
Vervanging van voorraden is veel een
voudiger met betrekking tot de olie
reserves. In zeven depots (Jutphaas,
Den Bosch, Arnhem, Limmen, Gronin
gen, Nlgtevecht en Hengelo) is een
voorraad van 260.000 ton olie en ben
zine opgeslagen. Daarmee zou ons land,
als de invoer geheel wordt stopgezet,
nog een week of zes, zeven aan de bin
nenlandse vraag kunnen voldoen. De
oliemaatschappijen dragen er zorg
voor, dat de voorraden eens in de zo
veel maanden worden ververst. De
overheid heeft er verder weinig be
moeienis mee, want ook het onder
houd en beheer komen voor rekening
van de maatschappijen.
De civiele verdediging doet meer: in
34 in gebruik zijnde magazijnen (per
stuk een slordige vier ton kostend)
zijn zeventienduizend ziekenhuisbedden
klaar voor gebruik. Hoewel er, als dat
nodig mocht zijn, ook nog dertigdui
zend bedden kunnen worden vrüfe-
SUSKE EN WISKE: HET MINI MIERENNEST
BIGGLES: DE SAMOURAI
Drew oe w Mr Mm in otm rcnmmm,
umm nitervis trnmmmt Mn ttum.
