Nederland nadert nieuw politiek tijdperk
„Alarmtoestel voor
nog geen tientje"
Achter O Q schuilt
wereld van ideeën
Spanningen te over binnen de partijen
Knappe vinding van bejaarde voor bejaarden:
Toekomst
voor 20 min
mensen
Desertie van
Amerikaanse
soldaten
Giek dragline
doodt man
or
Bruid werd
aangeschoten
Schildpad
veroorzaakt
auto-ongeluk
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van een onzer verslaggevers)
IN Haarlem Oost wordt
een compleet Europees
doolhof uit de grond ge
stampt. De al gereed zijnde
straten hebben de namen
gekregen van landen in de
oude wereld. Tussen gigan
tische flatblokken en mini-
huisjes doorkruist men een
fictief brokje Europa. Van de
Frankrijklaan stapt men over
naar de Oostenrijklaan na
een vlugge blik te hebben
geworpen op het Monacopad.
Zwitserland, België, Italië en
Engeland liggen in de buurt.
Zo klein als het groothertog
dom in werkelijkheid is, is
ook de Luxemburgstraat.
Op een speelplaats van een lagere
school hollen en schreeuwen kin
deren; aan de overkant In een
gebouwtje, waarvan de verf am
per droog ls, krijgt een groepje
bejaarden gymnastiek. Zij heb
ben zeker zoveel plezier als die
piepjonge generatie van de school.
Uit volle borst zingen zij: „Heb
je wel gehoord van de zilveren
vloot" daarbij stappend en voor
al luid stampend op de maat. Een
heilgymnast heeft de leiding.
Af en toe onderbreekt hij het rit
me en dan davert het van het
lachen als hij opmerkt: „Wie het
fout doet gaat eruit Het
splinternieuwe gebouwtje is het
centrum waar de bejaarden van
Haarlem-Oost elkaar kunnen ont
moeten en waar zij ook voor ad
viezen terecht kunnen. In dat
Haarlem Oost wonen al dertigdui
zend mensen, er zijn daarbij vijf
duizend bejaarden.
Achter het gebouwtje liggen 112
woningen voor bejaarden, die er
geheel onafhankelijk en wat
belangrijk is ook geestelijk zelf
standig leven. Het ls een onder
deel van de Stichting Dienstver
lening aan Bejaarden in Parkwijk
en Schalkwijk. Dit Europa in
miniatuur voert de laatste naam.
Parkwijk is een andere stadswijk,
een complex met een kleine 130
bejaarden woningen.
De scepter over de Stichting
zwaait de heer F. G. H. M. Rama
kers (42). voormalig ambtenaar
bij de dienst arbeidsvoorziening
van Sociale Zaken in Den Haag
en die in die functie dagelijks in
contact is geweest met mensen op
alle mogelijke gebied, hun noden
en behoeften tot en met heeft
leren kennen. Met zijn vrouw
(verpleegster) is hij luttele jaren
geleden naar Haarlem gekomen,
waar hij met een enorme dosis
energie en enthousiasme zijn
Uitvinder wil
er geen cent
aan verdienen
nieuwe taak, directeur van de
Stichting Parkwijk en Schalkwijk
heeft aangepakt De energie en
geestdrift van de heer Ramakers
hebben nog niets aan kracht en
vuur verloren. Integendeel, hij
werkt nóg harder en met nóg
meer plezier dan toen hij in Haar
lem-Oost van start ging. Hij gaat
van het standpunt uit, dat tehui
zen, waarin bejaarden worden op
genomen en waar ze een gemeen
schappelijk leven lelden, in deze
moderne tijd niet meer voldoen.
De mens wil onafhankelijk blij
ven, zeker als hij op latere leef
tijd nog gezond en vitaal is. In
zo n eigen woning kan iedereen
zijn eigen leven blijven behouden
en zijn eigen huishouding voeren.
Zijn er moeilijkheden dan moet
er natuurlijk worden geholpen-
De heer Ramakers ziet overigens
in dat zijn verlangens zeker een
utopische kant hebben: het aan
tal bejaarden neemt steeds meer
toe. het is een maatschappelijk
probleem geworden. „Maar wat
we kunnen doen met de mid
delen, die ons ter beschikking wor
den gesteld, moeten we doen",
zegt hij.
Intussen vaart de zilveren vloot
van Piet Hein steeds harder en
luider. Het gebouwtje is intern
nog kaal en leeg als de Sahara.
Alleen in het gymzaaltje staat een
tafel en twee stoelen en daar dob
bert keer op keer met veel kabaal
de zilveren vloot voorbij. Om onze
keelbanden niet te slopen ten kos
te van de heer Piet Hein pakken
we resoluut tafel en stoelen op
en verhuizen naar een leeg ka
mertje, dat er met zijn spierwitte
wanden als een kloostercel uitziet.
Daar ontvouwt ons de heer Ra
makers, wiens activiteiten blijk
baar geen grens kennen hij is
ook voorzitter van de drumband
Schalkwijk en is dit jaar leider
geweest van een kinderstad de
ontdekking van een Rotterdamse
bejaarde, de heer P. A. Kusters
(76). voorheen winkelier in levens
middelen.
,J)ie ontdekking is een grandioos
stukje geweest, een doodgewoon
rei van Columbus" zo deelt ons
de heer Ramakers enthousiast
mee. „Kijk, ikzelf was al jaren
bezig met het zoeken naar een
eenvoudig alarmsysteem voor
alleenwonende bejaarden. Bij
herhaling komt het de laatste
jaren voor, dat oude mensen, die
op zichzelf staan, door het een
of ander dagen hulpeloos in hun
huisje liggen. Onlangs nog zijn
een man en een vrouw drie dagen
van alle hulp verstoken geweest.
De man lag invalide op bed, de
vrouw, die hem verzorgde, was in
de gang gevallen en kon niets
meer doen. Na drie dagen werd
de politie via buren gewaar
schuwd. Beide oudjes bleken nog
in leven te zijn. Dat is een geval,
er zijn er ettelijke".
De heer Ramakers heeft zich die
berichten heel sterk aangetrokken.
Jaren en jaren heeft hij zitten
speuren en dokteren aan een
alarmsysteem, dat eerstens dood-
simpel moest zijn en tweedens niet
veel mocht kosten. Hij heeft ge
dacht aan een brandweercentrale,
waar dan op een centraal punt
meldingen binnenkwamen als
men b.v. de hoorn van de haak
nam van een apart toestelletje.
Dan moest er ln die centrale een
bel gaan rinkelen. Nadeel was dat
een bejaarde in nood dan nog al
tijd een handeling moest verrich
ten. nadeel was ook de hoge kost
prijs. Het landelijk gemiddelde
van het aantal bejaarden be
draagt een 10%, men zou dus 1.2
miljoen mensen van een dergelijk
apparaat, dat nog niet eens ideaal
was (vanwege die ene noodzake
lijke handeling) moeten voorzien.
De aanschaffingskosten zouden in
de papieren lopen. Alleen al ln
Haarlem-Oost zou een kapitaal
van f. 16.000.- nodig zijn geweest.
Waar moest dat geld vandaan ko-
Daarom is de heer Ramakers
zo verheugd, dat juist een bejaar
de zelf een uitvinding heeft ge
daan. die simpel is te construe
ren. weinig kost (amper een tien
tje) en het belangrijkste
geen enkele handeling vereist.
De heer Kusters uit Rotterdam
is een inventief iemand. Hij heeft
eens bedacht dat als iemand in
een douchecel of bad mocht uit
glijden en zijn been mocht bre
ken. hij alleen maar de stop uit
de afvoer behoefde te trekken en
daarmede moest gaan kloppen.
Dan moet dat op de duur stellig
worden gehoord. Op het alarm
systeem voor alleenwonende be
jaarden werd de heer Ramakers
geattendeerd door een artikel in
enkele vakbladen (Vakblad voor
Bejaarden. Op Leeftijd, en Be-
jaardenwerk).
Het alannapparaat van de beer
Kusters bestaat uit een klok met
gewicht, een doodgewone koe
koeksklok dus, die men voor een
kleine vijf gulden kan kopen.
Voorts Is een ijzeren stripje nodig,
dat via een zwakstroomtransfor
mator ln verbinding staat met een
bel. Als de kegel (de ijzeren den
nenappel) het stripje raakt, wordt
er contact gemaakt en begint de
bel te rinkelen. De bejaarde moet
elke dag het gewicht ophalen
voordat het systeem kan werken.
IVaoBtaeugl
Twee flitsende t.v.-lctlers
Rinkelt de bel dan is er wat aan
de hand en is het opwinden ach
terwege gebleven. Die bel men
kan ook een lampje gebruiken dat
gaat branden moet naast de
buitendeur worden aangebracht en
daarbij een bordje waarop staat
waar men de sleutel kan halen of
wie men moet waarschuwen.
De heer Ramakers heeft de ont
dekking verder uitgewerkt en er
nog enkele praktische kantjes aan
toegevoegd. Een koekoeksklok
loopt een bepaald aantal uren. Hij
heeft een plankje ontworpen
waarop het aantal uren staat aan
getekend. Door het gewicht op een
bepaald uur op te trekken kan
de bejaarde zelf bepalen wanneer
de alarmbel eventueel zal moeten
werken. Zo kan het apparaat bij
voorbeeld ook als wekker dienen
als de bejaarde zich zou versla-
E^at optrekken van het gewicht.
De heer Ramakers zegt: ..Oudere
mensen zijn veel secuurder dan
jonge. Ze zijn aan het tikken zo
gewend, dat ze nooit zullen ver
geten het klokje op te winden-
Deuitvinder wil geen cent aan
zijn vondst verdienen. Hij heeft
het alleen gedaan als een dienst
verlening voor oude mensendie
in nood komen te verkeren. De
heer Ramakers, die uan het ap
paraat een prototype heeft ver
vaardigd met enkele praktische
wijzigingen (zo ook de lat ach
ter het uurwerkje waarop de
uren staan aangetekend en waar
op ook het contact is aange
bracht), vertélt: „Vandaar dat
er geen patent op is genomen,
we willen er onder geen beding
een handeltje van maken. Het
hele systeem in huis kost om en
nabij een tientje. Die Kusters
heeft ontdekt waar we zolang
naar hebben gezocht: het nala
ten van een handeling. We heb
ben hier hobbyclubs van bejaar
den en daarmede gaan we het
apparaat uitwerken en dan be
schikbaar stellen. O ja, we heb
ben ook nog twee zangkoren
u moet eens komen luisteren
we organiseren gezellige avon
den, uitgaansdagen enz. Daar
door blijven ze levenslustig en
voelen ze dat ze er nog bij ho-
Er wordt op de deur geklopt, een
oude vriendelijk lachende man
komt binnen. In z'n handen
draagt hij, alsof het porselein is,
een onderdeel van een pianola.
„Die heb lk voor een zacht prijsje
op de kop getikt", verklaart de
heer Ramakers. „Het blaasbalg
systeem was kapot en dat heeft
die meneer voor me gemaakt". De
oude heer houdt het onderdeel
voor de ogen van de aandachtige
directeur van de Stichting en
zegt: ..Moet u eens voelen wat
een lucht eruit komt als u aan
dat tandwleltje draait
De heer Ramakers ls nu bezig een
circulaire op te stellen waar het
hele plan van de koekoeksklok met
alarmsysteem, de tekening, de
eenvoudigste montagemogelijk
heden en 'n kostenberekening op
staat. Die circulaire kunnen alle
bejaarden zo tegen september
tegemoet zien. Men kan het sys
teem zelf construeren of tegen
geringe kosten door anderen laten
aanbrengen. Het is niet de bedoe
ling het apparaat alleen voor
Haariem-Oost te reserveren.
De heer Ramakers wil de circu
laire ook beschikbaar stellen voor
al degenen, die er bulten Haarlem
belangstelling voor hebben. Dat
juist om een vervelend handeltje
te. voorkomen. „Het moet, toals
de uitvinder, de heer Kusters.
heeft gewild, alleen en uitslui
tend Iets blijven, gebaseerd op
dienstverlening", en dan moet de
heer Ramakers ijUngs weg om een
blinde bejaarde even met de auto
naar huls te brengen.
Talloze reacties
van publiek
DEN HAAG - Achter de twee flitsende
t.v.-letter* O.Q. eaat een wereld van
Ideeën schuil Z|j vormen de schakel, die
het ministerie van Sociale Zaken cn
Volksgezondheid met heel Nederkrnjj
verbindt, via allerlei organisaties, moder
ne cineasten, studio's en de NTS....
O.Q-. OQ. ook U... Het aantrekkelijke
meisje: ..laat geen lege flessen achter";
de stoere Jongen „dank t|jdlg aan de
tonnebron dol Ie"
De stem en het geluid dringen door
alles heen. de beelden flitsen over het
scherm: dertig seconden zestig seconden.
En dan weten we het weer. Een flos op 't
strand kan oorzaak zijn van allerlei nare
verwondingen en Infecties. „We weten het
allemaal wel, maar we vergeten het ge
woon. We 6taan er niet bij stil", zegt de
heer C. van Hoewijk, oud-redacteur van
de NTS en nu al enige jaren hoofd ex
terne betrekkingen van het ministerie
van Sociale Zaken en Volksgezondheid.
Zijn bureau verraadt zijn werk en zQn
Ideeën, verzameld in mappen, dossiers,
boekenkasten, filmrollen.
.Ja. die t.v.-spots, hoe kom je aan zon
idee. Je hebt te maken met allerlei orga
nisaties, die werken op het terrein van
de volksgezondheid, van de hygiëne Je
kent veel mensen met voortreffelijke
Ideeën en helaas met te weinig geld
middelen om ze te kunnen realiseren. Je
overlegt weer eens met medici, bespreekt
de ideeën en zaken met je staatssecretaris
en dan Ineens merk je. dat Je kunt be
ginnen.
Op vakantie ln Italië kreeg Harry Ha-
g cd oom een goede ingeving: OQ. En
daarmee flitste het ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid Nederland
binnen. Daarbij gesteund door dertien
verenigingen. «Ue bet brede terrein van
de lichamelijke en geestelijke volk sgr-
Laat de kleintjes
met snoep
tot mij komen
ROTTERDAM, (A N P.). Het PS P -
raadslid W. Re me ij er heeft B. en W. van
Rotterdam gevraagd of het college het
Juist vindt, dat het Leger des Hells tijdens
openluchtbijeenkomsten snoep aan kinde
ren uitreikt om hen onder het gehoor te
houden. De bijeenkomsten worden, aldus
het raadslid op zondagmiddagen gehou
den ln het park bij volières en zandbak
ken. waar kinderen komen om er te spe
len. Vindt het collega niet, datde methode
om snoep als fokmlAlel te gebruiken zeer
verwerpelijk is? Deze bijeenkomsten kun
nen z.i. ergerlijk en storend zijn voor een
aantal ouders, die ln het park recreatie
zoeken. Het raadslid vraagt B. en W. om
aan de situatie een eind te maken.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Zeven jaar geleden
verscheen een gigantische studie ln zes
delen: „Welvaart, welzijn en geluk".
Het was EEN katholiek uitzicht op de
Nederlandse samenleving, niet HET ka
tholieke uitzicht, zoals een van de re
dacteuren, de toenmalige staatssecreta
ris dr. G. Veldkamp bij het verschijnen
nadrukkelijk liet weten. Initiatiefnemer
tot deze studi^ was de katholieke raad
van overleg voor sociaal-economische
aangelegenheden. Zeven jaar geleden
kon dit nog allemaal gezamenlijk met
medewerking ook van de meest uiteen
lopende figuren in de katholieke wereld:
dr. J. A. Ponsioen. dr. S. W. Couwcn-
berg, dr. Alfred v. d. Wcljer, dr. A. J.
H. Bartels, drs. L. H. J. Grijns, drs. W.
K. N. Schmclzer, prof. Steenkamp. Joh.
Zwanikkcn en vele anderen. Het bis
schoppelijk mandement 1954 was met
zijn sociaal-economische paragraaf uit
gangspunt van dit katholiek uitzicht op
de Nederlandse samenleving.
Wat is zeven jaar later de meeste
bezitters hebben de 6 delen waarschijn
lijk nog niet eens helemaal bestudeerd
van dit uitzicht overgebleven? Het
mandement is niet meer, dr. J. A. Pon
sioen heeft de KVP de rug toegekeerd,
dr. G. Veldkamp is uit de politieke are
na verdwenen en met hem dr. A. J. H.
Bartels. Het NKV, verpersoonlijkt in
Joh. Zwanikken leeft hier en daar op
zeer gespannen voet met dezelfde KVP
en dr. S. W. Couwenberg vecht in Rot
terdam in boeken en in het „Democra
tisch Centrum Nederland" tegen politie
ke lapmiddelen en misschien ook tegen
windmolens. Tenslotte de veel geplaag
de drs. W. K. N. Schmelzer, die de
laatste twee Jaren voorwerp is van
aanhoudende zorg" en die uit vele hoe
ken aanvallen te verduren heeft.
Van „Welvaart, welzijn en geluk"
schijnt in politiek Nederland anno 1967
niet veel meer overgebleven te zijn
r-og minder wellicht van de christelijke
visöe op de mens, waarover in 1960 nog
zes boeken vol geschreven werden. Dui
zenden Nederlanders, lid of geen lid
een politieke partij, vragen zich af,
we nu eigenlijk aan toe zijn of w
heen we gaan. Feit is echter, dat de
partijen gezamenlijk op zoek zijn naar
een nieuw vaderland voor 20 miljoen
mensen. Daarover ls men het met el
kaar eens. Alleen over de uitrusting en
over de hulpmiddelen voor deze enorme
reis, voor dit avontuur vol risico's, ls
men het volstrekt oneens.
Vernieuwen, maar hoe?
En daarin ligt de kern van de groter
wordende meningsverschillen in het poli
tieke denken en in de politieke prak
tijk. Tegelijk ontstaan daardoor de ver
warring van de geesten en de grote te
genstellingen. Men is het met elkaar
volledig eens: er moet vernieuwd wor
den. Maar hoe? Uitgaande van bestaan
de normen van gevestigde instituten?
Of eerst radicaal vernietigen en van
daaruit radicaal vernieuwen? Moeten de
confessionele partijen blijven bestaan,
of opgaan in andere groeperingen zodat
Nederland bijvoorbeeld het beeld krijgt
van drie partijen: een vooruitstrevende,
een centrum en een conservatieve partij,
met hier en daar nog wat kleine snip-
pergroepjes?
Niemand kan op dit moment voorspel
len, waar de drang naar partijvernieu
wing naar toe gaat, of eindigt. Duide
lijk wordt echter wel, dal Nederland een
nieuw politiek tijdperk nadert: dat van
grotere gemeenschappelijke belangen,
ook over de grenzen heen.
Na de oorlog kwam men met vrij gro
te politieke samenwerking tot een snel
le wederopbouw. Daarna kreeg de indi
viduele geestelijke en materiële wel
vaart grote aandacht. De cirkel nadert
zijn vertrekpunt weer: de gemeenschap
pelijke verantwoordelijkheid voor aller
lei achtergebleven sectoren en voor
nieuwe nationale en Internationale
menleving.
Deze voortdurende wisseling in het
maatschappijbeeld al of niet mede on
der invloed van internationale verschijn
selen roept ook steeds politieke span
ningen op. Rond de eeuwwisseling in
de AR, waardoor de CHU ontstond,
daarna door het optreden van de zoge
naamde arbeidsklasse, de SDAP en kort
voor de oorlog een partij als de Vrijzin
nig Democraten en een groepering als
de NSB.
Spanningen te over
Ook kort na de oorlog waren er poli
tieke spanningen te over. In de KVP,
waaruit de zeer rechtse katholieke par
tij Welter resulteerde. In liberale kringen
katholieken. Regelmatige in- de .groep achttien". Hierin of niet voortbestaan van werk-
terne besprekingen. In sep- onder meer vertegenwoordigd: groep.
DEN HAAG De drang naar tember informatieve bijeen- mr. Aalberse, mr. Cals, mr. V.V.D.: Overleg over ver-
partij vernieuwing heeft in komst te Scheveningen en op Jurgens, dr Berghuis, prof. nieuwlng tussen partijbestuur,
politiek Nederland geleid tot 10 en 11 november een open- Verdam, dr. Tl tonus. Eerst- het liberaal democratisch cen-
een groot aantal acties, groe- baar con^rfti volgend nieuw overleg van de trum, de jongeren-V.V.D. en
pen, partijen, overlegorganen. A R-: Sterne studies over „achttien" op 15 september. de federatie van liberale atu-
Het gevolg ls dat men ais be- Partij vernieuwing. Tegenge- Christen-radicalen uit K.V.P., dentenverenlglngen. Binnen-
trekkelijke buitenstaander het opvattingen tussen de a.R. en C.H.U.: (Jurgens-De kort nota over partijvemieu-
spoor gemakkelijk bijster zou SToep Roolvink. de groep Oaay Fortman-Van Eeken) wing.
kunnen raken Een vernleu- Blesheuvel en de groep Berg- regelmatige informele bespre- Democratisch centrum Neder-
wlng die tot grote verwarring huls Voorstander van brede kingen over gezamenlijke land: van K.V.P'er mr. dr. S.
zou kunnen ledden Onder- christen-radicale acties. Par- christen-radicale aanpak van W. Couwenbergh. Dool: mo-
tijconvent ln het najaar. de Nederlandse politiek. Voor- demisering van het oude par-
Binnen de partij: acties van al veel contacten met politiek tij verband door middel van
de A.R.-jongeren en de zoge- jongerengroepen. Jonge aca- radicale doorbraak. Centrum
naamde A.R.-spiJtstemmere, demici en met leden van de bestaat uit leden van K.V.P.,
voorstanders van christen- p.v.d.A. P.v.d.A.. V.V.D., D '66. Bln-
radlcallsme. P.v.d.A.: Tegenstellingen tus- nenkort boek over doel en
C.H.U.: Interne studies over gen de groep Tans-Htomas- einddoel van deze groep,
partijvernieuwing. Tegenge- sen. „Tien over rood". „Nieuw In het. totaalbeeld van de
stelde opvattingen tussen de links", de groep De Kadt over Nederlandse partijvernieuwing
partij vernieuwing. In de ko- groep Tilanus-Wttewaall. de <je noodzaak van aanpassing zijn vooral actief politieke
mende weken in kringbestu- groep Mellema. de groep nf verneuwing. Jongerengroepen. studenten,
ren, daarna binnen het per- Scholten. Op verzoek van Binnen de partij: „acties van academici, publicisten. Kamer-
tij bestuur in de vorm van een CHU-bestuur vernieuwings- „Nieuw Links" en „Tien over leden, ministers en oud
discussienota. Tenslotte op nota van groep Scholten rood". ministers en mensen van de
een openbaar congres op 8 en Binnen de partij: acties van Partijcongres ln november vakbeweging Deze groepen
9 december. christen-radicale groep vooral over vernieuwingen. Kans op streven naar het doorbreken
Binnen de partij: acties van CH-jongeren. Unievergadering ernstige botsing tussen de offi- van overleefde reglementen,
de christen-radicalen. met in het najaar clële P.v.d.A. en de ultra- opvattingen en tradities en
onder meer mr. Cals. drs. K.V.P.. A.R. en C.H.IT. geza- radicale groepen botsen daardoor herhaaldelijk
Bogaers, mr Jurgens en een menlljk: overleg over partij- Katholieke werkgroep P.v.d.A.~ tegen de zogenaamde gevestig-
aantal andere vooraanstaande vernieuwing ln de zogenaam- in september congres over al de machten.
staand overzicht maakt op
dit moment grote kans al niet
meer volledig te zijn. De mees
te acties en groeperingen rond
de partfjvernleuwlng zjjn bij
confessionele partijen te vin-
K.V.P.: Intern beraad
oprichtte. En nog eens in de KVP toen. groot aantal katholieken
waar de oud-PvdA'er prol. Oud de VVD zich niet in een vooruits
KAB en later het NKV meermalen j thuis zouden voelen. Ma
dreigden een eigen katholieke arbeiders-1 het denkpatroon van h
partij te stichten. Verder spanningen in socialisme van de PvdA
de PvdA. waaruit zich de PSP afsplitste. I bleef.
De Boerenpartij en D '66, de jongste
vernieuwden in politiek Nederland, zijn
nog zeer levende herinneringen aan al
lerlei politieke spanningen. Men kan zich
daarom thans niet verbazen over groe
pen als de AR-spijt«temmers, de CHU-
vernieuwers van oud-minister Scholten,
de nleuw-linksers van de PvdA en de
christen-radicalen van de KVP.
begrijpen. De val van het kahinet-Cala
de laatste scbok, die deze leden net
meer konden verwerken. De Boe
renpartij en de acties van een toen pas
beginnende D'66 hadden geen duidelijker
waarschuwing kunnen zijn. Maar zelfs
dese waarschuwing werd t« vlug In de
wind geslagen.
Men zit er nu mee: mei een groot
aantal leden, die aan hun portij trouw
willen blijven, met een even groot aan
tal ontevredenen en dan nog met een
niet te verwaarlozen kern van verbdtter-
De partijen hebben In wezen self
schuld aun de politieke spanningen, de
politieke verwarring zo men wil, van
1967, Zij hebben per slot van taken ver
zuimd duidelijke conclusies te trekken
uit het feit, dat Jaren geleden al de door
braak van de PvdA mislukt la. Dlt geldt
voor de confessionele partijen, maar ook
voor de PvdA self, die vergeten heeft
zich opnieuw te bezinnen op een toe
komst zonder duidelijke doorbraak. De-
:e doorbraak mislukte niet omdat een
protestanten I drie confessionele partijen, de KVP, de
.ende partij j AR en de CHU. Het ls toen al de gro-
nmdut hun I te vergissing geweest van de drie con-
Nederlands1 fessionele partijen niet ln te gaan op
•zensvreemd I duidelijke aanwijzingen van binnenuit.
1 dat men naar samenwerking moest stre
ven, hoe dan ook. Men heeft verder In
de top en bij de lagere bestuursorganen
van deze partijen de fatale vergissing
begaan „vooruitstrevendheid" gelijk te
willen schakelen met „links" In de be
tekenis van marxistisch. De doorbraak
van de PvdA is mislukt, niet omdat een
groot deel van Nederland geen vooruit
strevende politiek zou wensen, maar
omdat zij hun christelijke visie op de
Nederlandse samenleving ln vooruitstre
vende zin binnen de eigen partij tot
uiting wilden brengen. Niet alleen om
dat deze partij volgens hen bestaans
recht had (iedere partij heeft dit recht
immers binnen de bepalingen van de
grondwet) maar vooral bestaansgrond.
De fatale vergissing van veleeonfetslo-
j nele partijfunctionarissen Is, dat slj de
teleurstelling van een groot aantal Ie-
- op de eerste plaata de den binnen hun partij niet hebben willen
gelukte doorbraak van
PvdA zouden wij thans geen politieke
spanningen ln deze zin gekend hebben.
Nu dit niet het geval is komt niet een
formele of reglementaire bezinning op
vernieuwing aan de orde maar een
nieuwlng, die duidelijk antwoord geeft
op de trouw van altijd nog zeer vele le
den in de drie confessionele partijen.
Dit geldt trouwens even goed voor dc
PvdA, die ln feite uit dezelfde spannin
gen moet geraken. „Tien over rood" er
„Nieuw links", zijn nog maar enkele te
genstromingen tegen het officiële beleid
van de groep Tans-Thomassen. Ook di
PvdA kent zijn radicalen, hoe vreerm
dit wellicht voor deze partij klinkt. Zijn
ultra-radicalen wellicht. En juist dit
confessionelen op de vraag met welke
PvdA zij in de toekomst moeten samen
werken. Met een PvdA van de groep
Tans-Thomassen, of met een PvdA
„Nieuw links", „Tien over rood",
groep de Kadt-Scheps?
zondheid In ons land bestrUken. Dit Jaar
verzorgen Harry llagedoorn (met eigen
*tem) en de jonge cineast Rene van Nle
de vakantleserlo voedsel, veiligheid op
reis, strandhygiëne, het reizen met kin
deren. liet vrraoreen van «leken op
vakantie.
..O.Q. heeft z|Jn diensten bewezen",
schreef dezer dagen een k()ker uit Den
Haag „Zo'n klein zinnetje op een brief
kaart is voor ons ul een teken dat we het
misschien gevonden hebben.", meent de
heer Van Hoewijk. Na Iedere uitzending
komen er tientallen reacties binnen. Men
vraagt Inlichtingen, men doet Ideeën aan
de hand en men stelt de ambtenaren
ook voor grote puzzels. Zo van:
„Hoe kan ik een t|jdeltyke hulp ln de
huishouding vinden", of: „We veraorgen
al enkele jaren twee oudere dames. We
willen nu graag op vakantie. Weet u een
tydeltyk adres voor deze dames?"
De reacties van de kijkers vormen
alle naar de betreffende organisaties
gestuurd of door het ministerie zelf afge
handeld. Volgende maand verschijnt een
wetenschappelijk rapport over liet nut van
dit openbaar dienstbetoon, de kijkdicht
heid ervan en de reacties erop. Men wil
op deze manier nagaan wat precies bet
effect van dit soort voorlichting la
LONDEN (AFP) Per maand deser
teren ln Europese landen ongeveer dul-
send Amerikaanse soldaten die voor de
strijd In Vietnam waren aangewesen.
so schrijft de „Times".
Er bestaat volgens het blad een clan
destiene organisatie die de deserteurs
opvangt en hen helpt de NAVO-landen
te verlaten omdat deze landen verplicht
zijn deserteurs die op hun grondgebied
worden aangetroffen aan de Amerikaan
se autoriteiten uit te leveren.
De deserteurs worden naar neutrale
landen of Frankrijk gesmokkeld. Het
propagandamateriaal wordt ln Engeland
vervaardigd en verspreid over de Ame
rikaanse legerplaatsen ln Europa, voor
al ln West-Dul/tsland, aldus het blad.
(Van onze correspondent)
AMERSFOORT Een bedrijfsonge
val met dodelijke afloop heeft gister
middag schrik veroorzaakt ondeV de
bouwvakker», die in Liendert «serk-
zbam lijn. Tljdehs werkzaamheden
werd een van hun collega's de 19-jarlge
H. J. van Wijnen uit Nijkerk getroffen
door de vallende giek van een dragline.
Politie en arbeidsinspectie stellen
momenteel een onderzoek in, omdat
het vermoeden bestaat, dat er een ern
stige fout is gemaakt bij het demonte
ren van de dragline. Het ls de vraag of
bij dit moeilijke karwei voldoende toe
zicht is gehouden. Mogelijk werd een
verkeerd systeem gevolgd, want toen
H. onder de grijparm stond om een der
uiterste onderdelen los te maken, werd
tegelijkertijd het veiligheidsmechanis
me van de helt giek gedemonteerd. Het
gevaarte schoot los en verpletterd* de
machinebankwerker.
Klusjes gedaan
met materialen
van zijn baas
EMMELOORD (ANP) Da monteur
J. B. uit 't Harde is ln Emmeloord ont
maskerd als een dief, die ln de loop der
jaren vrachtwagens vol onderdelen stal
van bouwwerken waar hij werkzaam
was. De laatste keer was dat bij de
bouw van het administratiecentrum van
de Am rob ank in Emmeloord, waarbij
hij door de recherche van de gemeente
politie Noord-Ooatpolder werd uangehou-
den. B. gebruikte al deze onderdelen
ze werden later met vrachtwagens vol
uit zijn woning gehaald bij klusjes,
die hij ln de avonduren voor eigen re
kening opknapte. Aanvankelijk zei hij
tegen de rechercheurs dat hij allea op
het Waterlooplein in Amsterdam had ge
kocht, maar lang kon hij deze bewering
nie< volhouden.
Direct na de oorlog stapten zeer vele
confessionelen, ondanks de zogenaamde
binding geloof-politiek over naar de
PvdA of stemden op deze partij. Gelei
delijk aan trokken de meesten zich weer
terug om ook weer hun vroegere (wel
licht ten dele ook een andere partij) te
kiezen. Zij zagen geen kans op te gaan
in de sfeer van de PvdA om welke re
den ook. Toch bleven zij voorstanders
van aamenwerking met andere partijen,
en grote voorstanders van een vooruit
strevende politiek. Zij hoopten hun denk
beelden weer te kunnen verwezenlijken
ln hun oorspronkelijke partij of in een
andere, buiten de later gekozen PvdA.
Grote vergissing
De PvdA had daaruit lering
Hiieuw
lezen
Voor deze groep confessionele vooruit
strevende*» zou de zeer radicale PvdA
van „Nieuw Links" wel eens veel te ra
dicaal kunnen zijn. En dan zou de chrls-
telijk-radicale partij ha ars ondanks toch
In het centrum terecht komen van de
Nederlandse politiek, met de ultra-radi
calen links en de wat men noemt con
servatieven rechts. Dus dan toch op
naar een drie-partijenstelsel, zoala de
Anti-Revolutionaire en christelljk-radi-
cale oud-minister Verdam dezer dagen
omschreef?
Misschien Is het opnieuw lezen van
„Welvaart, welzijn en geluk" (deel 2)
dan toch nog steeds nuttig. Daarin staat
een belangrijke opmerking: „Geen par
tij kan rusten op haar lauweren en het
nieuwe gewas trachten te voeden met
een beroep op haar grote daden uit het
verleden. Het partljbeleid dient volop
actueel te blijven en elke dag bereid
te zijn zichzelf te berden en te ver
nieuwen
KINSLYNN (Reuter) De 28-jarige
bruid Rose Pattlson werd gisteren bij
aankomst op het stadhuis In Kings Lynn
In de achouder geschoten, maar wilde
niettemin dut de plechtigheid voortgang
zou hebben. De schutter had geroepen:
„Jij zult niet trouwen". Nadat haar
schouder was verbonden werd met
een half uur vertraging het huwelijk
met de 27-jarige Colin Jamea Carter ge-
Ook de moeder van de bruidegom
en een 12-jarig bruidsmeisje werden
licht gewond De politie heeft een man
aangehouden.
ROME (AP) Een Italiaans echt
paar Is woensdag gewond bij een onge
luk dat veroorzaakt werd doordat een
schildpad die ze van vakantie hadden
meegenomen, onder het rempedaal was
gekropen. Leone Libero Creazzo en rijn
vrouw Ada schoten uit sen bocht en
botsten tegen een muur. Creazzo had
voor de bocht geen vaart kunnen minde
ren omdat zijn rem geblokkeerd was.
