fWl'c
Avon
tuur
met
een
huur
auto
LOGBOEK
VAN
EEN
AUTO
MOBILIST
I
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1967
'<M»0 M'»«l
BOEKAREST Voor de
genen onder ons die wat
opzien tegen een voettocht
naar Rome en toch wel 'ns
wat anders willen dan de
autobaan, deze tips: waar
om niet een reisje door de
Balkan gemaakt? Roemenië
bijvoorbeeld heeft goede
wegen, al zijn het er niet
veel. Van het ruim 11.500
km lange hoofdwegennet
is nog maar de helft geas
falteerd.
Autosnelwegen zQn er hele
maal niet en ztyn ook niet no
dig, want het merendeel der
Oosteuropeanen behoort nog
tot het gelukkige voetvolk. Zij
wandelen door het leven zoals
«veleer de legionairs van Julius
Caesar: met geforceerde dag
marsen af en toe, maar nim
mer opgejaagd door flitsende
koplampen en andere zenuw
slopende signalen van Magere
Hein.
Per auto komt u het snelst in
Boekarest vla Wenen en Boeda
pest, maar ook dan moet u al
tijd nog zo'n 2300 km rijden,
wie niet over een zee van tijd
beschikt, kan er beter heen-
vllegen. Non-stop kost u dat
maar een uur of drie. Als u in
Roemenië een auto wilt hebben,
kunt u er een huren vla heit
Officlul National de Turisml,
de nationale V.V.V.
Dat kost u 6.50 dollar (f 21,50)
per dag en 6 dollarcent (21,5
rent) per km. terwijl u natuur
lijk ook de benzine moet beta
len. Voor al dat geld krijgt u
een Hillman Minx, een Engelse
middenklasser, waarvan de
nieuwprijs ln Nederland boven
de acht mille ligt. Speciaal voor
de verhuur aan vreemdelingen
heeft de Roemeense staat er
ettelijke honderden aange
schaft.
Een flinke vlerpersoonswagen
cilinderinhoud 1725 kubieke
centimeter. 71 SAE-PK. ben
zineverbruik ongeveer één op
tien. Bekijk hem kritisch voor
dat u het contactsleuteltje om-
draalt! De Hillman waarmee
uw verslaggever op een zonnige
zondagmorgen in Boekarest
vertrok voor een trip van bijna
2500 km door de Roemeense
lente, was motorisch ln orde,
maar verkeerde verder ln een
niet al te beste staat van on
derhoud. Enfin hieronder tot
uw lering en' vermaak wat
blaadjes uit zijn logboek.
Zondag
OM negen uur 'a ochtends star
ten. Beetje gas. Choke half
open. Nog eens proberen. HIM-
man doet het niet. Nou ja, denk
Je dan, een vreemde auto en
misschien al „verzopen". Maar
even wachten dus.
Wandelen door een fraai park,
aangelegd op de plaats waar
vroeger het stadsvuil van Boe
karest gestort werd. Tussen 't
groen een h «-permodern ge
bouw: het staatscircus. Elke
avond wordt er gespeeld en
elke avond zit het vol. De di-
reoteur laat me trappelende
paarden zien, de duttende be
ren. de ontbijtende leeuwen.
Om half tden doet-ie "t, de Hill
man. En hij blijft het doen.
de ganse lieve dag, die zal ein
digen in Brasov. We verlaten
Boekarest (om onverklaarbare
redenen „het Parijs van de
Balkan" genoemd) langs de
parken en meren ten noorden
die er volgens de teller nog
maar goed twintigduizend kilo
meter op heeft zitten, doet het
beter dan de stokoude Wolga's,
waarmee de taxichauffeurs in
Boekarest het moeten doen
Geen levend hout bij de hand
om die overmoedige gedachte
af te kloppen
Prompt slaat het noodlot toe
Lekke band ter hoogte van
Sighisoara Stenen om de wie
len te blokkeren liggen er ge
noeg langs de weg en erop
ook trouwens. Tussen haakjes:
wees op de Roemeense wegen
altijd bedacht op verrassende
obstakels als verloren ultlaat-
stukken, kuilen en spoorweg
overgangen.
Na een kwartiertje krikken en
sleutelen rijden we weer. maar
niet zo gerust als een uur ge-
hem gevulcaniseerd worden en
die operatie gaat zelfs zijn
krachten te boven. (Het is een
tubeless-band en waarschijnlijk
weet hj) daar geen raad mee).
Dan maar zonder reserveband
de Roemeense wereld ln! Op
hoop van zegen naar Sibiu
Cluj ligt nauwelijks achter
ons, als de lucht in de Hillman
niet meer te harden is. Motor
kap open en ziedaar, er han
gen wat slangen te bungelen
die kennelijk vaat moeten zit
ten. De slangklemmen blijken
versleten, althans onherstelbaar
te zijn. Een van de lifters die ik
op dat ogenblik in de wagen
heb, heeft een mes en een touw
tje In zijn zak en dat redt ons
van de verstikkingsdood.
In hotel Imparatul Romanilor
(Romeinse Keizer) te Sibiu
van de stad. De communisten
noemen dit stadsdeel „het park
van cultuur en rust", maar er
wordt ook gewerkt. Bij het Ba-
neasawoud zijn schooljongens
bezig aan een wegberm. Vrij
willig en uit pure liefde voor 't
vaderland, naar men zegt.
Tanken. In sommige streken
zijn de pompen niet zo dicht
gezaaid als bij ons en daarom
doet men er verstandig aan de
tank zoveel mogelijk gevuld te
houden. Er zijn drie soorten
benzine en drie prijzen: „ge
wone" met een octaangehalte
van 70 kost 1.45 lei (zowat 29
cent), .regular" van 80 octaan
1,70 lel (34 cent) en „super
van 90 octaan 1,90 lel (38
cent). Voor de benzineprijs hoe
ven we dus niet bij moeder
thute te blijven.
Maandag
VAN Brasov langs Sighisoara
en Tlrgu Mures naar de uni
versiteitsstad Cluj (Klausen-
burg): 275 kilometer. De Roe
meense zesdaagse van 48 werk
uren is begonnen. Naar ^ver
houding veel vrachtverkeer op
de weg. Op alle belangrijke
kruispunten wachthuisjes met
het opschrift: Poste Control.
De vrachtwagenchauffeurdie
daar zijn opdracht niet kan
laten zien, gaat voor de bijl.
Vadertje Staat gunt zijn kinde
ren geen plezierrltjes.
De hoogvlakte van Transsylva-
nië (Zevenburgen) ls een land
bouwgebied. Kolonnes boeren
wagens langs de weg de
meeste getrokken door een kop
pel bruine paardjes, sommige
door een span vale ossen. De
boeren en boerinnen, altijd een
hoofddoek om, horen bij de een
of andere „kolchoze", uitgestrek
te gemeenschappelijke land
bouwbedrijven. Terwijl hun
karretje langs het asfalt rijdt,
leggen zij zich onder de huif
De westerling, aan te volle
wegen gewend, beleeft de rit
als een pretje. Inhalen is, bij
gebrek aan tegenliggers. nooit
een probleem Ln de Hillman.
leden. Er wordt opvallend veel
gesleuteld langs deze weg
We nemen ons voor de lekke
band in elk geval in Cluj te
laten maken. We zijn Tlrgu
Mures allang voorbij, als de
rechterkoplamp op straat valt.
Zomaar, straks valt de hele kar
nog uit elkaar.
Dinsdag
EEN band laten plakken is
moeilijker dan u denkt. In
hotel Continental sturen ze me
naar de garage om de hoek,
maar daar maken ze geen ban
den. Een monteur ls echter wel
bereid het slot van de koffer
ruimte te herstellen. Dat werk
te vanmorgen ook niet meer.
Een behulpzame knaap van een
jaar of zeventien toont ons de
diverse werkplaatsen van de
stad en levert ons tenslotte
toch af bij de plaatselijke ban
denmaker, een sterke man met
veel haar op de borst. Over een
uur kun je hem ophalen, ver
klaart hij met het air van een
profeet. De lekke band waar
het om gaat, schenkt hij slechts
een verachtelijke blik, en elke
twijfel aan zijn kunnen wuift
hij weg met een enkel gebaar
van zijn machtige hand.
Ondertussen gaan wij telefone
ren met Boekarest. Het duurt
twee uur voordat de verbinding
tot stand komt en als het zover
is, blijkt de man die we moeten
hebben, afwezig te zijn. O go
den! De enige die zich verbijt,
is ondergetekende. Westeuro
peaan, een meelijwekkend man,
die nog meent dat hij de Roe
meense omstandigheden naar
zijn hand kan zetten. De Roe
menen bewaren hun gemoeds
rust, blijven vriendelijk en
voorkomend. Later ontdek ik
ook dat je beter 's ochtends om
zeven uur interlokaal kunt bel
len dan om een uur of tien. Dat
is nu eenmaal zo.
Terug naar de bandenmaker.
De band is gescheiden van het
wiel, maar nog zo lek als een
zeef. De baas ls allerminst uit
het veld geslagen. Versleten
zegt-ie. Het ding moet volgens
deelt de V.V.V. kaartjes uit met
het verzoek er eventuele klach
ten op te schrijven.
Een aardig gebaar - maar het
kaartje ls te klein, verdorie!
Woensdag
REGEN, regen en nog eens
regen. Maar de Hillman
doet het lekker, zelfs de ver
warming werkt en radio Boe
karest trakteert op extra-grote
porties volksmuziek. Arbeiders
en zigeuners zitten rond vrolijk
brandende vuurtjes. Ons reis
doel: Craiova. Onze voornaam
ste zorg: wat te doen als er een
band springt? We vermoeden
in de verste verte nog niet wat
ons vandaag nog boven het
hoofd hangt
Als we Dragasani, een ver
maard witjndorp in Oltenia,
voorbij zijn, staan er plotseling
drommen mensen langs de weg.
De Bulgaarse „baas" Todor
Zhlkov bezoekt dezer dagen
zijn Roemeense evenknie Nico-
lae Ceausescu. Dat hebben we
in de krant gelezen, maar niet
dat dit tweespan uitgerekend
deze woensdag ook naar Craio
va wil! De route ls voor alle
verkeer gesloten.
Op een onbewaakt moment ra
ken uw verslaggever en een
Duitssprekende Roemeense lif
ter toch op het verboden pad.
In de veronderstelling dat we
erbij horen, springen alle poli
tieagenten langs de route in de
houding, en de mensen wulven
met vlaggetjes en bloemen. Dat
gaat goed tot aan Craiova.
De politieofficier die ons gelast
te stoppen heeft maling aan
paspoorten, perskaarten en an
der officieel getint papier. We
worden niet gearresteerd, maar
moeten braaf wachten totdat
de tientallen Mercedessen waar
mee de rode leiders zich plegen
te verplaatsen, gepasseerd zijn.
Met bussen, vrachtwagens en
alles wat wielen heeft, hebben
ze de mensen hierheen ge
bracht, maar niemand heeft
zich afgevraagd hoe ze af te
voeren. Het feest eindigt in een
weergaloze verkeerschaos.
Eindeloze files, en niemand
blijft óp zijn plaats. De rade
loze politie hakt de Gordiaan
se knoop tenslotte door, maar
vraag niet hoe! Een bullebak
van een agent stuurt de hele
troep zonder meer de modder
in. Onze beleefde vraag of de
weg voor deze auto wel berijd
baar ls, doet de opgewonden
man zowat ontploffen.
Het pad, een holle weg, is vol
strekt onberijdbaar. Klei zo
vet als spek. Karresporen van
een halve meter diep. Kuilen
vol water. En blubber, niets dan
blubber. Wagen na wagen slipt,
ook de onze. We worden met
vereende krachten weer op het
spoor gezet. Ceausescu, Zhikov
en de desperado van een agent
worden hartgrondig verwenst.
Twee kilometer en drie uur
lang. Als de duisternis valt.
verschijnen er kraanwagens op
het toneel van de ramp. Voor
ons ls het leed dan juist geleden,
met meer geluk dan wijsheid
hebben we de vaste bodem van
het geplaveide Craiova bereikt.
Het stadscentrum ls voor alle
voertuigen afgesloten. In de
straat van hotel Minerva (waar
voor ons een kamer gereser
veerd zou zijn) mogen zelfs
voetgangers niet komen. Daar
slapen zeker de bonzen. In alle
straten wemelt het van agen
ten. Wie een voet van het trot
toir zet. wordt snerpend terug
gefloten. Om kippevel van te
krijgen!
Na lang zoeken vinden we nog
wat voedsel. We zien eruit als
een vogelverschrikker. Schoe
nen en broekspijpen grijs van
de modder, kleren doorweekt. De
V.V.V. zorgt voor een bed bij
particulieren. Tot diep in de
nacht snerpen de politiefluitjes.
Donderdag
XYE zon schijnt en het ziet er
naar uit dat dit een echte
ringedlngdag wordt. Maar na
enkele vergeefse startpogingen
levert des Hi limans accu geen
6troam meer. Vijf jonge Roeme
nen, barmhartige Samaritanen,
duwen hem aan en het geluid
van de motor klinkt ons aange
namer in de oren dan het hele
songfestival. We zoeven naar
Turnu Severin. 120 km verder,
en zorgen er wel voor dat de
motor niet afslaat Straks moet
de batterij immers weer voldoen
de opgeladen zijn om de Hill
man aan de praat te krijgen.
Zo dachten we. Maar als we na
een kort oponthoud ln Turnu
Severin naar de IJzeren Poort
willen rijden geeft de startmotor
taal noch teken. Een expert die
erbij gehaald wordt,' trekt eens
aan de accukabels, prutst wat
met een schroevedraaier en ja
wel, hij doet het weer! Volgens
de mail die het wonder gewrocht
heeft, is er een contact kapot
en hij legt uit wat we moeten
doen, als hij het soms nog eens
vertikt.
In de veronderstelling dat we
het kunstje nu kennen, rijden
we opgelucht naar de Donau.
De Hillman houdt zich goed en
al6 we hem 's avonds weer in
Craiova parkeren, is het nog al
tijd een ringedlngdag.
Vrijdag
HETZELFDE liedje: Startpro
blemen. Het kunstje met de
schroevedraaier blijkt een flop.
en al gauw staan we met een
man of tien zeer geleerd onder
de motorirop te kijken, hetgeen
niet baat De monteur die een
van de omstanders er bij haalt,
blijkt een handige vogel. Hij
stelt vast dat de aansluitingen
van de batterij kabels zo ver
vuild zijn dat de stroom niet
meer doorkomt. Na de verbijste
ring over het feit dat ze je met
zo'n slechte wagen op stap stu
ren, komt de woede
Mijn bittere klachten worden
"s avonds op hét VVV-kantoor ln
Boekarest met veel begrip en
medeleven aangehoord. Een
brave monteur belooft met de
hand op zijn hart dat de Hill
man morgenochtend weer hele
maal in orde zal zijn. En daar
neem je dan maar genoegen
mee. Wat moet je anders? De
verantwoordelijke man is toch
niet te vinden en ln een land
waar alle6 van de staat is, kim
Je ook niet zeggen dat Je wel
een wagen van de concurrentie
Zaterdag
0P de Donaupont te Calarasi.
De Jonge vrouw met de ree
bruine ogen (echtgenote van "n
boerenzoon die met ons mee
lift) slaat snel een kruis, als de
hoot van wal steekt. De rivier
zoekt hier zijn weg langs vele
beddingen, geulen in het moe
rassige grensland tussen Roe
menië en Bulgarije. Regen
maakt het Biesboschachtige
landschap nog troostelozer dan
het al ls. Over een verlaten, on
Vadertje staal verschaft géén
plezierrltjes; iedere vrachtauto
chauffeur moet behoorlijk van
een opdracht zijn voorzien, an
ders gaat hij voor de bijl
verharde en kilometers lange
dijkweg zijn we naar de aan
legsteiger gereden.
De auto was vanmorgen een
uur later klaar dan afgesproken
was, maar een knieeoor die daar
om treurt! HU was van binnen
en van buiten schoongemaakt,
voorzien van een héle reserve
band, en de koplamp zat weer
ve heeft past niet, maar één
van zijn lifters, 'n buschauf
feur op weg naar zijn werk weet
raad. Conform zijn advies rij
den we op de accu naar Con
stantsa en daar brengt hU ons
naar een autoshop waar ze
vUf minuten voor sluitingstUd
en wonder boven wonder!
een riempje hebben dat op onze
Hillman past. Zonder geluk
vaart niemand wel, zeker niet
een automobilist met een En
gelse wagen in een Oosteuro
pees land als Roemenië..
Zondag II
EEN rustig dagje, maar toch
een paar aantekeningen. In
de eerste plaats: de wegen. In
het algemeen zijn de hoofd
verbindingen uitstekend, be
halve dan waar aan de weg „ge
timmerd" wordt. In het westen
wordt het verkeer dan omge
leid. maar dat ls ln dit land niet
mogelijk. Doodgewoon niet om
dat er geen vervangende auto
wegen zijn. Wie .de hoofdweg
verlaat, komt onmiddellijk in
de rimboe terecht. Zelfs- in de
buitenwijken van een stad als
Constantsa zijn de straten (nog)
niet verhard.
Tweedens: de lifters. Bulten de
steden is het openbaar vervoer
niet best. Er wordt dan ook
druk gelift. Voor de nieuws
gierige vreemdeling een zeer
gunstige gelegenheid om met de
bevolking in contact te treden.
De lifters zijn allerminst para
sieten: zij zijn betalende passa-
waar zij zitten moet. Op naar
de Zwarte Zee! Niet via de
hoofdverbinding langs Hirsova,
maar langs rijksweg 3 en met
de pont van Calarasi.
Vijf auto's zijn meer dan ge
noeg voor het bootje. De insche
ping verloopt zonder moeilijkhe
den. maar bij het debarkeren
houdt iedereen de adem in. Het
dek van 't deinende en zwaar
beladen pontje ligt decimeters
lager dan de niet-drijvende
steiger en het „opstapje" moet
met uiterst primötdeve middelen
genomen worden: met twee
gladde planken waarop autoban
den maar moelijk greep krijgen.
Een met bier geladen vracht
wagen, de Goliath der collectie,
zal de spits afbijten. Vol gas.
slippen.. bUna kantelen en
toch nog op vier wielen terecht
komen. Paniek: als ie kantelt,
dondert-le boven op onze Hill
man. Nog een poging en nog
een. Het hoofdpersoneel vuurt
de chauffeur aan als was de
man een voetbalster die op het
punt staat te scoren. De helft
van de bierflesjes gaat bij de
operatie aan scherven (het
schuim druipt de laadbak uit!),
maar jawel, hij h&< het ten
slotte
De spannende overtocht wordt
rijk beloond: vanaf de ronde
heuvels van de Dobroedsja krijg
je een schitterend uitelcht over
de meanderende Donau cadeau.
Tot voorbij Murfatlar (een
morsig dorp dat zUn naam ge
leend heeft aan een der beste
Roemeense wijnen) verloopt de
reis zonder perikelen, maar dan.
een kilometer of tien voor Con
stantsa, flitst het rode lampje
Precies wat we vreesden: de
ventilatorriem gebroken. Gara
ges zijn in dit land even dun
gezaaid als hotels, maar denk
niet dat ze Je Boekarest de on
derdelen meegeven die bij een
auto, waar ter wereld ook. be
horen; wat lampjes, zekerin-
getjes en een ventilatorriem.
Maar gelukkig ls de solidariteit
van de Roemeense weggebrui
kers omgekeerd evenredig aan
de belabberde service van de
Het riempje dat een passerende
vrachtwagenchauffeur in rescr-
De hoofdwegen zijn goed, maar
niet als hij opengebroken is„ zo
als hier rijksweg 3 te Calarasi.
Omdat er geen vervangende
wegen zijn. kan het verkeer niet
omgeleid worden.
giers. Slechts met de grootste
moeite kan men hen ertoe bren
gen de beurs gesloten te hou
den.
Maandag II
PROBEER hier voor het val
len van de duisternis op uw
plaats van bestemming te zijn,
want een rit in het donker is
geen pretje. Feitelijk een levens
gevaarlijke onderneming niet
alleen vanwege de vaak onver
lichte boerenkarren, maar ook
vanwege het merkwaardige ge
drag der tegenliggers. Wij zijn
te laat uit Constantsa vertrok
ken en rijden nu in het donker
terug naar Boekarest. Het regent
nog ook.
De tegenliggers zijn zeer licht
gevoelig. Op kilometers afstand
worden zij al verblind door de
uiteraard gedimde lampen van
onze Hillman. Sommigen scha
kelen over op stadslicht, ande
ren doven alles. Zij verwachten
dat wij hetzelfde doen en -
dat doen we dan maar.
Met een vaart van 80 kilometer
stormt men in een Egyptische
duisternis op elkaar af, leven
en welzijn riskerend. Je kunt
dan twee dingen doen: Sint-
Christophorus aanroepen en
hopen dat hij kuilen en karren
tijdig verwijdert (quod non), of
vaart minderen en stilstaan, tot
dat het aanstormende projec
tiel voorbij is.
Geen kwaad woord over mijn
gastvrije gastheren overigens.
Ik wil alleen maar zeggen: als
u op de Roemeense toer gaat.
bent u. zeker als het een avond-
toer wordt, van avontuur ver
zekerd. Dat wel!
