RABBIJN BODA
1 „Het is een godswonder dat ik j
j zo iets moois nog mag beleven" j
20.000 ambtenaren
steunen Israël-actie
Franse politie
uitgerust met
ademmeters
Frans protest
tegen satire op
De Gaulle
Vlieland weer
schietterrein
Pierre Cardin gelooft nog in ruimtereiziger
ZATERDAG 29 JULJ 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Volgende week is 'het zestig jaar geleden, dat de acteur
Harry Boda zijn entree in het vaderlands amusement
maakte. Op de wrakke planken van een poffertjestent
op de Nijmeegse kermis zong hij het lied over „De em
mer, waar een gat in zit", het succeslied, dat Harry Be-
lafonte enkele jaren geleden weer goud opleverde. De
nu 78-jarige Haagse stucadoorszoon, is inmiddels opge
klommen tot rabbijn in het Russische dorp Anatevka,
dat in deze weken gesitueerd is in Scheveningen. Ter
gelegenheid van dit uniek artiestenjubileum schilderden
wij zijn portret in zwart-wit.
Haagse
stukadoorszoon
na 78 jaar
weer terug in
het Anatevka
van zijn jeugd
Voor de hoogbejaarde rabbijn uit
Anatevka wordt het beloofde land be-
grensd door de hoge, grijze muren van
het Schevenings Circustheater. Elke
avond tussen kwart over acht en half
twaalf dwaalt hij daar tussen zijn vol-
I gelingen rond: Tevje, de melkboer, Gol
ds zijn vrouw, Yente de koppelaarster,
Leiser Wolf, de slager. Met snelle, apos
tolische dribbels beslecht hij de twisten
en laat hij Gods ijzersterke woorden
I door zijn ratelige baard dauwen. Zijn
hoge stem klinkt in de schemering van
het immense toneel als een kirrende
duif. „Ik wens de tsaar veel voorspoed,
maar heer, als het even kan, ver van
ons huis". Hij tilt de bijbel naar zijn
ogen, die alles gelezen hebben en geen
nieuwsgierigheid meer kennen. Om hem
heen $taan de dorpelingen, die van hem
op elk moment een pasklare, hemelse
visie verwachten, die ze vervolgens als
pluizen van een paardebloem in de wind
blazen.
Als de rabbijn tegen zeven uur in
Scheveningen arriveert (met al zijn god
vrezende volgelingen in een autobus,
Munoz Grandes
gepasseerd als
„kroonprins"
Spanje
MADRID (AFP-Rtr.) Vice-presi-
lent Augustin Munoz Grandes heeft zijn
ïoge positie in Spanje verloren. Tot gis-
vas hij een der grootste kans-
ïebbers voor de post van minister-
iresident. Het premierschap zal vermoe-
lelijk tegen het einde van dit jaar wor
den hersteld, nadat het sinds de burger
oorlog van 19361939 was afgeschaft.
General Munoz Grandes is, zo zien
velen het, weggepromoveerd door zijn
idmaatschap van de rijksraad, welks
eden geen regeringsfunctie kunnen ver
vullen. Hij was vice-president sinds deze
>ost in 1962 opnieuw werd ingesteld.
Sen opvolger is nog niet aangewezen.
Waarnemers zien in de maatregel van
iet staatshoofd, generaal Franco, een
legradatie voor de 71-jarige Munoz
Srandes. Zij is in politieke kringen in de
ïoofdstad, waar men de generaal wel de
.kroonprins" van Franco noemde, dan
>ok met de grootste verbazing ontvan
gen. Het decreet van het staatshoofd
waarin deze gewag maakt van de onver-
migbaarheid van de functie van vice-
•resident met die van raadgever, ziet
nen als niet meer dan een voorwendsel
de weg vrij te maken voor het be-
ïoemen van een eerste-minister, waarbij
de keus op Munoz Grandes is gevallen
Jen verbaast zich ook over een betrek
kelijk lage onderscheiding, die de gene-
aal is toegekend en die niet in verhou-
ling tot zijn hoge functie staat.
HANDBOOGSCHIETEN
Polen en V.S.
klasse apart
AMERSFOORT De Amerikaanse
Üherokee-Indiaan Ray Rogers is gisteren
o Amersfoort wereldkampioen hand-
loogschieten geworden. H(j schoot in de
iubbele FITA-ronde totaal 2298 punten
>Üeen. De Brit Dixon eindigde met 2283
>unt*n op de tweede plaats. De oud
rereldkampioen Matti Haikonen kwan
liet verder dan een teleurstellende zeven
iende plaats.
Bij de dames vormden de Poolse boog-
chutsters een klasse apart. Wereld-
:ampioene werd Maria Maczynska met
1240 punten, Zoffia Bisorek werd tweede
net 2223 pnt. en Irena Szadlovska legde
net het zelfde totaal beslag op de derde
•laats.
De Amerikaanse heren eindigden op de
lerste plaats in het landenklassement, bij
le dames ging ook deze titel naar Polen.
De beste Nederlander was Toon Ver-
•ruggen, die met 2126 punten op de 35e
•laats eindigde. Een goede verrichting
everde ook Fred Spoor, die tijdens zijn
aatste serie op de 50 meter zes pijlen
chtereen in de roos schoot.
DEN HAAG Tot nu toe hebben
ongeveer 20.000 van de pl.m. 100.000
leden van ret rijkspersoneel, die by te
rykscentrale voor mechanische admini
stratie bekend zyn, hun Instemming be
tuigd met de hulpactie voor Israël, zo
heeft minister Beernink (Binnenlandse
Zaken) mede namens minister-president
De Jong en minister Luns (Buitenland-
Zaken) medegedeeld op schrlfteiyke
Drie mnd. half
procent salaris
(Van e
erslaggevers)
De rabbijn in vol, morsig
ornaat. trEen kleine rol",
geeft hij toe, „maar je
kunt er een fijn stuk the
ater van maken".
waardoor het lijkt, alsof hij vanwege de
joodse gemeente een dagje naar de
Posbank en De bedriegertjes is ge
weest) is hij nog als jolige leek ver
momd: grijs pak, walmende bolknak in
mondhoek, zwierig sporthoedje op 't
kloeke achterhoofd. Hij maakt vrijblij
vend wat mesjokke danspassen in de
gang en spoedt zich dan naar de kanti-
/aar Avram, de boekverkoper de
kaarten al schudt voor 't dagelijks kla
verjasje. Dat spel zal met onderbre
kingen duren totdat uit de donkere
zaal het slotapplaus opstijgt. Dan stap
pen ze weer in de bus, Avram en zijn
rabbijn, Avram en zijn rabbijn, met ach
terlating van hun morsige, zwarte jur-
n en hun baarden, die ze doorgaans
hun hoed verbergen.
NA BLEKE BET,
ORANJE HEIN,
DE JANTJES,
ENZ, ENZ, ENZ,
verdwijnen. Na de oorlog, toen de grote
artiesten geen aansluiting meer konden
vinden, speelde ik in de revue van Ge-
I rard Walden en Uerry Kievlts. Mts-
schien komt het door mijn veelzijdig
heid, misschien door mijn body. Ik kon
de veranderingen geestelijk en lichame
lijk verwerken. Ik heb in televisieseries
gestaan, ik heb met Kees Brusse Mni-
gret gedaan.
Fijn theater
En
die
abbijn. Een klelm
Bij mijn gezond
In het Scheveningse Anatevka worden
zij vanwege hun leeftijd de nozems ge
noemd: Avram is 76 en de rabbijn doet
er bij mijn gezond nog twee jaar
bovenop. Ze zijn er niet zichtbaar kapot
van. ,,Ik ben ongehoord gezegend",
de rabbijn. ..ik mag God danken, dat ik
op deze manier oud ben geworden",
is een tekst, die in zijn gezalfde mond
past als een cylinder in een zuigerbus,
maar deze keer meent hij elk woord.
De krasse zoon van de Haagse mees-
ter-stukadoor Willem Frederik Johan Bo-
daan, blijft van oordeel, dat hij
prachtig leven achter zijn kaarsrechte
rug heeft en adem genoeg bezit
enige opmerkelijke laatste loodjes
hij zijn herinneringen als jachthonden te
rugstuurt naar zijn jeugd, doorkruist hij
een woestijn van uren, maanden, dagen,
jaren, waarin honderden artiesten
dwaalden of door de dood werden achter
haald. Waar zijn ze gebleven, Rinus
de Zoete, zijn bloedeigen neef, die met
zijn vrouw het verdienstelijke duo Pau-
lus vormde, Koos Speenhoff, de gebaar-
bard, Nap de la Mar, Louis Davids,
Jacques Bijlevelt, Octave van Aerschot?
Ze hebben stuk voor stuk naast hem op
het tonaal gestaan van de Prinsesse-
schouwburg, van Paleis van Volksvlijt.
Ze hebben in operettes gezongen en ln
de weldoortimmerde volksstukken van
Bouber eendrachtig het bloed aan de
paal gesmeerd. De enige, die van dit
bonte gezelschap schijnbaar onvermoei
baar en kaarsrecht de oase 1967 wist te
bereiken, is hij, de stukadoorszoon, die
als Harry Boda een triomf met de leng-
in een compleet mensenleven mee
sleept.
Engelenstera
Het dorp Anatevka. waarin hij nu tot
nader order als geestelijk leidsman
rondgaat, is door de schrijver gesitu
eerd in 1905: een onwezenlijk ver jaar
oor de tienduizenden bezoekers van
Paul Kljzers succesvolle musical, maar
voor de rabbijn een realiteit onder hand
bereik. Twee jaar later verwisselde hij
zijn plamuurmes voor een kunstenaars-
bef en gaf hij zijn eerste voorstelling in
de poffertjeskraam van de familie
Muller op de Nijmeegse kermis. ,,Het
is net, of het allemaal gisteren gebeurd
is", zegt hij, ,,Ik weet nog, wat mijn
eerste liedje was: „Als in mijn emmer
nou eens een gat zat". Een paar jaar
geleden heeft Harry Belafonte er weer
eens waanzinnig succes mee gehad,
maar toen. ln 1907, was het in Nederland
al een tophit. Het werd ln allerlei dii
lecten gezongen en je kon er als popu
lair refrelnenzanger niet langs.
Ik verdiende met allebei mijn handen
en mijn engelenstem 1 gulden per dag
en de rest moet ik met de pianist
afloop bij elkaar zien te scharrelen. We
stonden ieder met een koperen bakje
bij de uitgang en de opbrengst deelden
Ik spreek van 1915. Ik stond in het ro-
zentheater in Amsterdam en op een ge
geven moment kwam Louis Davids vra
gen, of ik voor de militairen wilde op
treden ln het Paleis voor Volksvlijt. Da
vids zelf was officier en ging over de
ontspanning voor de troepen.
Dat is ook gelijk het keerpunt in mijn
carrière geworden. Ik maakte in het
paleis een show van ruim een uur. Zin
pen, vertellen, dansen. Een paar maan
den zong ik in ..De Vice-Admiraalvoor
proe/salaris van 140 gulden per
nd. dat later werd verhoogd tot J
250".
Scalpen
Harry Boda verzamelde daarna crea
ties als een Indiaan zijn scalpen: hij
zong de rol van Pipo in de legendari
sche operette La Mascotte. Hij speelde
met Bepple de Vries, met Nap de la
Mar, trad ln de grootste theaters van
Nederland op. Duarna verslingerde hij
zich aan het volkstoneel: Bleke Bet,
Oranje Hein, dc Jantjes. Hij spreekt
dan nog steeds van 1 december 1918, 2
mei 1919.
Achteraf zegt hij: „Ik heb het stomste
geluk van de wereld gehad. Ik heb nooit
een moment zonder werk gezeten. Ik
heb altijd goed verdiend. Ik zag om me
heen de een na de ander in de mist
(Van onze redacteur)
LONDEN De Franse ambassade
in Londen heeft bij het Foreign Office
geprotesteerd tegen een korte tv-paro-
die, die donderdagavond door de BBC
uitgezonden werd om de draak te ste
ken met president De Gaulle en diens
zonderling gedrag in Canada. De ge
wraakte uitzending was een knap stuk
je satire, vertolkt door de acteur John
Wells, die zich in een Frans generaals
uniform gestoken had en als twee drup
pels water op De Gaulle geleek.
De kijkers zagen hem, in het Elysée-
paleis, een toespraak houden in het
Frans met Engelse ondertitels. Hij
zwaaide duchtig met de armen over zijn
vooruitstekende buik en verkondigde
dat hij de keizer was van Frankrijk,
Frans-Canada, New Orleans en New
Haven. Tot slot werd „de generaal"
door twee ziekenverplegers van -een in
stelling voor zwakzinnigen in een rol-
stoeltje geduwd en weggereden, terwijl
hij druk met de armen bleef zwaaien
en een paar keer ..Koekoek" riep.
Deze korte sketch was een van de
hoofdpunten van de late avonduitzen
ding „24 hours" waarin commentaar
en de achtergrond van het nieuws ge
geven worden. Wegens het late uur zou
de parodie op „Le grand Charles" mis
schien roemloos gebleven zijn, nis de
op de tenen getrapte Franse diploma
ten hun mond gehouden hadden. Som
mige details van de r'.etch waren vol
gens de Franse ambassade „onaan
vaardbaar".
Deze 20.000 hebben een briefje gete
kend. hen toegezonden door de R M.A
waardoor ztj zich akkoord hebben
klaard om in de maanden augustus,
september en oktober steeds een half
procent van hun salaris af te staan ten
bate van de economlsche-soclale actle-
Israël.
Aan het personeel van diverse onder
wijsinstellingen, althans voor zover dit
personeel voorkomt ln de administratie
van de rijkscentrale voor mechanische
administratie en de besturen van de be
trokken onderwijsinstellingen daarmede
hun Instemming hebben betuigd, zijn
eveneens formulieren gezonden. Tot op
heden hebben 40 van de ongeveer 300
besturen van hun instemming blijk ge
geven. Dit betekent, dat ln leder geval
ruim 12.000 van de ongeveer 29.000 bij
de R.M.A. in administratie zijnde leer
krachten benaderd zullen worden, aldus
minister Beernink.
(Van
verslaggeve
sterke
DEN' HAAG Naar het zich laat
aanzien zal het ooilege van B. en W.
van Vlieland binnenkort de aluiting van
de schletsinrichting aldaar opheffen na
ontvangst en goedkeuring van de door
dc minister van Defensie te nemen extra-
veillgheldsmaatregelen.
Minister Den Toom heeft naar aan
leiding van vragen in dc Tweede Kamer
medegedeeld dat tot dusver nog geen
vervangingsruimte voor het bedoelde
oefenterrein is gevonden. Niettemin is
de bewindsman bereid bij voortduring
te doen nagaan of er en. zo ja. welke,
vervangingsmogelijkheden. waaraan
minder bezwaren zijn vertjonden, be
staan. Dat een dergelijke mogelijkheid
op korte termijn zou worden gevonden
is zijns Inziens niet te verwachten.
De minister zegt een open oog te
hebben voor de belangen van Vlieland
al« recreatieplaats en van degenen, die
aldaar hun vakantie willen doorbren
gen. Hij verkeert echter in de onmoge
lijkheid gedurende het badseizoen van
het gebruik van dit oefenterrein af te
zien. Immers de weersomstandigheden
nopen tot maximaal gebruik juist in het
zomerseizoen ten einde een minimale
oefenstandaard voor operationele vlie
gers te bereiken en te handhaven.
de kantine van het Schevenings
boekverkoper Aeram (Johan Boskamp) de kaarten al
schudt voor het dagelijks klaver jasje.
PARIJS (Reuter) De politie bi «e
heel Frankrijk Is voor het eerst uitge
rust met Instrumenten die het alcohol
gehalte van de adem van de automobi
listen meten. 7.IJ kan een onmiddellijke
bloedproef eisen, Indien de alcohol
ter een te hoog percentage
drank registreert. BIJ weigering van de
bloedproef kan de verdachte bestuur
der tot een boete van 500 tol 5000 fr.
(ongeveer 350 lot 3500 gulden) worden
veroordeeld of een gevangenisstraf van
een maand tot een Jaar.
De maatregel wordt van kracht wan
neer miljoenen Franse automobilisten
ln het komende weekeinde hun vakantie
beginnen. Het vorig Jaar kwamen ln de
vakantieperiode van drie maanden
geveer 3350 mensen door ongelukke
de weg om het leven. Meer dan 80.000
mensen liepen verwondingen op.
Deze zomer zijn 34.000 politiemannen
ingezet om het verkeer ln goede banen
te leiden. Er zijn 3500 politieauto's op de
weg, waarvan vele niet als zodanig te
herkennen zijn. Hefachroefvliegtulgen
zullen gevaarlijke rijders opsporen.
De .verkeersrechte anken-langs-de-weg
die vorig Jaar de verkeerszondaara
ter plaatse vonnisten, zijn als zodanig
opgeheven, maar hun werk wordt voort
gezet in plaatselijke politiebureaus De
autoriteiten waren vnn mening dat dc
procedure van vorig jaar enigszins be
lachelijk aandeed. Men vindt een ma
gistraat die ln de schaduw van een
boom straffen uitdeelt toch wel een
vreemde figuur. Ook de wettigheid van
I 'n dergelijk proces acht men twijfelach
tig. althans een grensgeval dot nog
juist binnen de Juridische perken blijft
fijn stuk thra-
konlngin de
i|Jn ln werke
lijkheid?" Ze bud me slen dansen en
rondspringen. „Achtenvesenilg, majes
teit", sel h(J. Ze heeft speciaal gevraagd
om haar hurtelljkc groeten aan mij over
te brengen. Ze kon het gewoon niet ge-
Ik neem het haar niet kwalijk, want
soms kan Ik er zelf niet eens bij met
mijn pet. Ik geef brldgeles op de be
jaardensociëteit in Zandvoort, want
een ouwe man blijf Je. Ik speel zelf ln
de hoofdklasse. Ik zie al die ouwetjea
aan die tafeltjes en dan denk ik: van
avond stap je weer in de bus Boda en
dan plak je je baard weer aan.
Godswonder
Deze musical Is weer een hoogte
punt in mijn leven. Ik ben op alle re
petities geweest, ik ken elk woord, el
ke noot. Als lk 's avonds die muziek
hoor, dan leef Ik ln Rusland, 1905. 1906.
Het is, alsof het allemaal gisteren ge
beurd is. Ik pak mijn bijbel en ik ga
het toneel op.
Ik noem het een gods'wonder,
dat ik zoiets moois nog zo intens
mag beleven".
Geen imprimatur
Duitse uitgave
Ned. katechismus
FREIBERG. (KNP) De Herder
Verlag in Freiburg (Hrclsgau) heeft
meegedeeld, dat voorlopig geen Impri
matur to verwachten ls voor de Duitse
uitgave van de Nederlandse Nieuwe Kate-
techismus voor volwassenen.
Het »us de bedoeling, dut de Duitse
uitgave in oktober zou uitkomen. Deze
streefdatum zul naar alle waarschijn
lijkheid nlot gehandhaafd kunnen blij
ven.
Uit de mededeling van de Herder Ver
lag blijkt, dat de moeilijkheden niet af-
komtslg zijn van het Nederlandse of
Duitee episcopaat, maar uit Rome De
aartsbisschop van Freiburg heeft van dc
Congregatie voor de Geloofsleer een
brief gekregen, waarin ls meegedeeld,
dat er een kardlnaalsoommlssle inge
steld. die de Nieuwe Katechi&mus be
studeert. Het imprimatur van de aarts
bisschop ls niet eerder te verwachten
dim voordal die kardinaalsoommlssle
met haar onderzoek gereed ls.
BIJ informatie op het aartsbisdom
Utrecht is meegedeeld, dat aan kardi
naal Alfrink geen bijzondere moeilijk
heden bekend zijn ten opzicht* van de
Duitse uitgave van de Nederlandse
Nieuwe Kaechl&mus. Behalve de Duitse
uitgave zijn er ook vertalingen ln voor
bereiding in het Frans, het Engels, het
Italiaans, het Spaans en het Portugees
Zoals gemeld zijn de katholieke dio
cesane huwelijksbureaus ln Amerika ge
waarschuwd voor de Nieuwe Katechis
mus en vooral voor de passage over de
geboorteregeling,
Woehan weer in
handen van Mao
HONGKONG (Itruter) In berich
ten van dr offlclcle Chinese radio In te
kennen gegeven dat de Muo-gezlnde
strijdkrachten de belangrijke Industrie
stad Woeman weer beheersen. Eerder
was toegegeven dat Woehan, een tradi
tioneel revolutionair centrum, tegen
Mao's politiek in verzet was gekomen.
Volgens het Japnnsc bind „Sankei
SJlmboen" zijn zondag lp het hurt van
Woehan parachutisten neergelaten om
een einde te maken aan het verzet. Er
zouden ten minste tien kanonneerboten
ln de omgeving van dc stad liggen.
In Kanton zou de toestand nog ver
ward zijn na gevechten tussen voor- en
tegenstanders van Mao, waarbij volgens
rechtse bladen In Hongkong tussen de
honderd en vijfhonderd mensen om het
leven zijn gekomen. Kanton ls de groot
ste stad in het zuiden van China.
PARIJS (AP) Pierre Cardin heeft
zijn geloof in de ruimtereiziger nog niet
opgegeven. Zijn nieuwste ruimtepakken
waren in het middel strak ingesnoerd,
vaak door een leren ceintuur met me
talen stukjes. Gespen, haken, sloten en
andere ijzerwaren zorgden dat deze
mannequins weinig menselijks meer
hadden. De ogen gingen schuil achter
duikerskijkglazen, terwijl bij dit alles
de rokken zeer mini bleven.
De creaties voor aardebewoners vie
len op door asymetrische garneringen,
knoopsluitingen opzij en knooplussen.
Bij sommige mantels waren de dubbe
le rijen knopen onderbroken door hori
zontale banden. Kragen waren hoog en
nauwsluitend. Een veel toegepaste bont
soort was bever.
Reusachtige noppen werden toege
past op pastelkleurige mantels met
bont in bijpassende kleuren geverfd.
Een nieuw soort mouw ln kachelpijp-
Chanel zonder
min is te rs vrou wen
stijl, met lange splitten was gevoerd in
een afstekende kleur. Voor wollen man
tels werden vaak totempaalstrepen ge
bruikt; er waren veel capes.
Wat opviel bij Coco Chanel waren de
terugkeer van de beroemde mannequin
Bettina, de bedrukte fluwelen stoffen,
de baretten en de afwezigheid van mi
nistersvrouwen. Chanel had zich on
langs weinig complimenteus uitgelaten
over president De Gaulle. De show
duurde meer dan twee uur, waarin
Chanel meer modellen toonde dan
ooit.
ren er metaalachtige weefsels en heer
lijk luchtige bouclette tweeds. Deze
tweeds waren vank changeant en meest
al geruit.
Bettina, de vroegere topmanncquin
van Fath en later de verloofde van wij
len prins Aly Khan, showde „uit vriend
schap" voor Chanel. Ze toonde ver
schillende schoudervrije empirekapon-
nen zoals keizerin Eugenie die droeg en
Winterhaltcr ze schilderde. Ze hadden
brede kanten kragen. Een zwarte git
ten japon had een kanten kraag die met
fluweel gevoerd was, en die Bettina van
tijd tot tijd omkeerde.
Jacques Heim
Jacques Helms ontwerper Jean Po-
marede toonde een klussieke zeer
draagbare wintercollectie. Opvallend
was een teddybeerachtig pak met duf-
feljas en pet op een witte gebreide rib-
bepantalon. Ook luxueuze minkjasjes
werden gedragen op jMbrtüe panta
lons. Een aantal wollen herfstenaem-
bles vun drlekwnrt camel, grijze mei-
ton of popcllne werden gedragen op
hemdjurkjes met losse ceintuur. Bij
tailleurs hoorden bijpassende halflange
capes, vuurrood of van fijne grijze vis
graat.
Steeds terugkerende accenten waren
de zwarte strik aan de hals, leren cein
tuurs en gouden of zilveren knoopgarnc-
rlng, vaak ln twee rijen toegepast. BIJ
de meeste straatmodellen werden gou
den, zilveren of zwart fluwelen laarsjes
gedragen.
Voor de avonduren waren er flat
teuze chiffon overhemdmodellen met
ahawlkragen en lange mouwen met
manchetten of strookjes. Deze creaties
waren er ook ln het lang van saffier-
kleurig of oranje satijn. Ook getailleer
de leren Jurken, tunieken en pantalons
met lange franje met achoenen met een
4 cm hoge blokhak «ND Helms avond
ideeën.
