40.-
DRIE WERELDGODSDIENSTEN MAKEN
AANSPRAAK OP HEILIGE PLAATSEN
Albert
Gandhi
Loethoeli,
van Afrika
verongelukt
Wacht nog even met
bewoning Lelystad
ARABIEREN WEIGERDEN
BESMETTE" SIGARETTEN
Geen uitsluitend Israëlische zaak
Yaticaan steunt
V.N.-voorstel tot
internationalisatie
Strijder tegen
achterstelling
van de negers
Spoorkaartjes
gekocht met
blanco giro
kris
kras:
8 dagen
door
nederland
voor
Proces tegen
zoontje (14) van
Soekarno
ZATERDAG 22 JULI 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
DURBAN (Reuter) Albert John
Loethoeli, de Gandhi van Afrika, is gls-
i teren op 69-jarige leeftijd overleden. Hij
werd aangereden terwijl hij een spoor
brug overstak, en daarbij dodelijk ge
wond. Loethoeli mocht van de regering
van Zuid-Afrika de stad Stanger niet
1 verlaten omdat hij als voorzitter van
het Agrlkaanse nationale congres staats
gevaarlijk werd geacht. Een uitzonde
ring werd gemaakt in 1961, toen hij naar
Oslo mocht gaan om de Nobelprijs voor
de vrede in ontvangst te nemen.
Loethoeli, een Zoeloe, is 15 jaar lang
onderwijzer geweest. Hij werd in 1952
door de overheid ontslagen toen hij wei
gerde uit het Afrikaanse nationale con
gres te treden. In 1956 was hij een van
de 155 mensen die op beschuldiging van
hoogverraad werden gearresteerd. Hij
werd na het voorlopige onderzoek vrijge
laten. In september 1960 kreeg hij dui
zend gulden boete wegens het verscheu
ren van zijn persoonsbewijs als protest
tegen de achterstelling van de negers
bij tewerkstelling en verplaatsing.
Loethoeli, wel de Gandhi van Afrika
genoemd, was een aartsvijand van de
apartheid maar gekant tegen geweld.
Hij organiseerde het passieve verzet,
tot uitLng komend in stakingen en een
ENSCHEDE (ANP) De Ensche-
dese politie heeft in samenwerking met
de spoorwegrecherche V. uit Enschede
gearresteerd, die vele malen spoor
kaartjes heeft gekocht tegen inlevering
van een girokaart en kascheques heeft
geïnd, terwijl niets op zijn girorekening
stond. De Nederlandse Spoorwegen
zijn voor ongeveer 1.600 gulden bena
deeld, de PTT voor 500 gulden. Ook eni
ge zakenlieden zijn er ingelopen. Zij le
verden V goederen tegen de belofte dat
hij zou gireren. De spoorwegrecherche
heeft ingegrepen toen de NS de bedra-
en niet overgemaakt kreeg.
Thomas Dehler
overleden
BONN (DPA/AFP) De liberale po
liticus dr. Thomas Dehler, ondervoorzit
ter van de Westduitse bondsdag, is gis
teren aan een hartaanval overleden. Hij
is 70 jaar geworden. Dehler was van
1949 tot 1953 minister van Justitie en
van 1954 tot 1957 voorzitter van de vrije
democratische partij.
boycot van Zuidafrikaanse produkten.
Zijn bewegingsvrijheid was sinds 1959
beperkt op grond van de wet op onder
drukking van het communisme. Hij
mocht verder geen openbare bijeenkom
sten bijwonen of toespraken houden en
er mochten van hem in Zuid-Afrika geen
verklaringen worden gepubliceerd. Niet
temin bleef hij voor het Afrikaanse volk
een groot spiritueel leider. De hem toe
gekende Nobelprijs voor de vrede zag
hij, naar hij bij de uitreikingsplechtig
heid in Oslo verklaarde, als ,,een erken
ning van de door de mensen van elk
ras gebrachte offers, maar vooral die
van de Afrikanen die zolang zoveel heb
ben doorstaan en geleden".
In 1962 werd Loethoeli gekozen tot rec
tor van de universiteit van Glasgow,
maar hij kreeg geen reisvergunning
ning. Datzelfde jaar publiceerde hij zijn
autobiografie ,,Let my people go", die
enkele maanden later in Zuid-Afrika ver
boden werd. Een paar jaar geleden werd
hij getroffen door een beroerte, als ge
volg waarvan zijn gezichtsvermogen hoe
langer hoe minder werd.
Spoorwegongeluk
op Brennerlijn
BOLZANO (DPA/Reuter) De snel
trein Rome-München is gisteren op 15
km van Bolzano in Noord-Italië ont
spoord als gevolg van een steenstorting
over de rails. Een tegemoetkomende
trein reed daarop in op de ontspoorde
wagons van de passagierstrein. De be
stuurder van de goederentrein kwam
om het leven. In de sneltrein, vol toeris
ten uit Duitsland, Oostenrijk en andere
landen die terugkeerden van vakantie
aan de Adriatische kust, liepen onge
veer twintig mensen verwondingen op.
De steenstorting die het ongeluk ver
oorzaakte, deed zich voor tijdens een
zwaar onweer dat een einde maakte aan
een hittegolf in het betrokken gebied.
Niet alleen de spoorweg, maar ook de
daarnaast gelegen autoweg over de
Brenner werd versperd.
Salman Bjazor, president van Israël, kust de klaagmuur, nadat
het Jordaanse deel van Jeruzalem door de Israëlische troepen i.«t
veroverd. Dit gebaar is de afgelopen weken door honderdduizenden
joden gemaakt. Voor het eerst sinds ongeveer tweeduizend jaar
konden zij zich vrij naar deze historische plek begeven. Het
kussen van de klaagmuur is een godsdienstige rite, waarin de
gelovige jood zijn droefheid legt over de verwoesting van de
tempel en de verstrooiing van het uitverkoren volk over de
aardbol. Op dit ogenblik is het tevens en misschien zelfs'meer een
uiting van vreugde geworden om de steun, die God aan de
Israëlische legers gegeven heeft.
Rij de ontmoeting tussen Paus Paulus en patriarch Athenagora»
zal, zoals het Vaticaan heeft aangekondigd, gesproken worden over
een regeling van het probleem der heilige plaatsen In en om
Jeruzalem. Zoals bekend heeft Israël gezegd, dat het deze heilige
plaatsen, in de bllksemoorlog met de Arabieren veroverd, definitief
zal behouden. Ook al garandeert het christenen en Islamieten, dat
z|j er vrty naar toe kunnen gaan, om datgene wat hun heilig Is te
vereren, toch zullen er, wanneer Israël op z|jn stuk blijft staan,
waarschijnlijk ernstige moeilijkheden ontstaan, niet zozeer van
christelijke als wel van Arabische z|jde. Zo zijn er kennelijk drie
wereldgodsdiensten met de heilige plaatsen In en om Jeruzalem
gemoeid: Jodendom, christendom en islam. Het la de moeite waard
na te gaan, op welke gronden leder van deze godsdiensten genoemde
plaatsen als „heilige" plaatsen beschouwt.
Voor de joden ls er in Jeruzalem elgeniyk maar één heilige plaats
en dat is de tempel van Salomon, waarvan alleen nog een muur
overeind staat, de zogenaamde klaagmuur. De tempel van
Salomon werd In het Jaar 586 voor Christus door Nabuchodonosor
verwoest, toen h|j Palestina veroverde en de Joden in ballingschap
wegvoerde. Nadat Herodes hem ten tijde van Christus weer had
opgebouwd, volgde de tweede verwoesting door de Romeinse
keizer Titus in het jaar 70 na Christus. De joden beschouwen
de tempel nog altijd als de plaats, waar God z|jn woning onder
de mensen gekozen heeft, met andere woorden als de „heilige"
plaats bij uitstek.
Verder vereren z|J in de buurt van Jeruzalem het graf van de
aartsvaders in de grot van Makpela: hier liggen volgens een
oude traditie Abraham en Sara, Isaak en Rebekka, Jakob en
Lea en Jozef begraven. B|j Bethlehem ligt dan nog het graf van
Rachel, de vrouw van aartsvader Jakob. Maar deze plaatsen zijn
voor de Joden van secundaire betekenis. Ze kunnen niet in
de schaduw staan van Jeruzalem, het huis van God. waar ook
de langverwachte Messias zich zal aandienen, wanneer z|jn t|Jd
gekomen is.
Ook de Islamieten beschouwen Jeruzalem als ©en heilige stad.
Volgens hen is Mohammed een profeet: h|J heeft dus van nature
een relatie tot Jeruzalem, „de stad der profeten". Vóórdat h|j
met de joden in onmin raakte, keerde Mohammed zich bij het
bidden dan ook naar Jeruzalem; pas later is hij zich naar Mekka
gaan richten. Boven Jeruzalem maakte Mohammed z|Jn mys
tieke tocht naar de hemel, waar h|j de troon van God „tot op
twee boogscheuten" mocht naderen. Een bezoek aan Jeruzalem
betekent voor de Islamiet dan ook een meer directe contactname
met God.
Verder vereren de islamieten de rots. waarboven de moskee van
Omar is gebouwd, als de plaats waar Abraham z|jn zoon heeft
geofferd: naar hun inzicht was die zoon niet Isaak maar Iamaël,
de voorvader der Arabieren. Ook is het te Jeruzalem, dat het
laatste oordeel zal plaatsvinden: de islamieten zullen dan onder
aanvoering van Christus de definitieve slag toebrengen aan de
antlkri8t. De verovering van Jeruzalem in het Jaar 636 na
Christus beschouwen zij als een teken, dat hun godsdienst door
God als de enig ware godsdienst gewaarmerkt is. Als een blij
vende herinnering aan dit feit, staat er nog alt|jd de grote moskee
i.v j.V Israëlische deel
uwm.iLi van Jeruzalem
IUordaanse deel
J[van Jeruzalem
-. Ver. Naties houden 0
hier toezicht
g?"
De christenen hebben hun heilige plaatsen overal «laar. waar
Christus zijn voetstappen heeft gezet en waar de grote gebeur
tenissen van z|jn leven zich heben afgespeeld. De voornaamste
plaats ls het heilig Graf; daaromheen de zaal van het laatste
avondmaal, de kruisweg en de Calvarieberg, In de omgeving
van Jeruzalem liggen plaatsen als Bethlehem, waar Christus
geboren werd, en Bethanlë waar H|j Lazarus uit het graf heeft
doen opstaan. Maar dit ls slechts een summiere aanduiding; het
zou onbegonnen werk zijn alle plaatsen ln Palestina op te noemen,
die voor christenen heilig z|jn.
Wel mag worden opgemerkt, dat voor een christen het begrip
„heilige plaats" 'n zekere betrekkelijkheid heeft, omdat h|J volgens
het evangelie God niet moet aanbidden op een bepaalde plaats
maar „ln geest en in waarheid".
Het Is duidelijk, dat het samentreffen van heilige plaatsen der drie
monotheïstlsrhe wereldgodsdiensten op een ruimte van enkele
vlerkante kilometer een bron kan *Un van nooit aflatende moeilijk
heden Om het helemaal Ingewikkeld te maken komen daar de
moeilijkheden nog b|J. die er liggen tutten de verschillende christen
gemeenschappen. Teneinde deze to veel mogelijk te beperken,
hebben de Turken In 1852 een statuut ln het leven geroep, waarbij
het onderhoud der christelijke heilige plaatsen werd toevertrouwd
aan dc drie patriarchaten van Jerusalem gezamenlijk: het Grieks-
orthodoxe. het Latijnse en het Armeense patriarchaal. Dete rege
ling werd nooit tot In details uitgewerkt, todat kleine onenigheden
tussen de christengemeenschappen zlrh bleven voordoen. Bovendien
heelt het geen betrekking op de heiligdommen van joden en Isla
mieten. Het statuut werd in 1878 bekrachtigd In het verdrag van
Berlijn en geldt b|j gebrek aan beter tot op de huidige dag.
Bij de oprichting van de staat Israël heeft do Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties een project gemaakt voor een oplossing
van het probleem der helllgp plaatsen Ieder zou de integriteit van
en de vrije toegang tot deze plaatsen moeten respecteren, alsmede
de vrije uitoefening van de verschillende godsdiensten Het zou
verboden zijn op deze plaatsen belastingen te leggen Maar vooral
zou de stad Jeruzalem een apart volkenrechtelijk lichaam moeten
worden onder een speciaal internationaal bestuur, ingesteld dooi
de Verenigde Naties. Dit project ls nimmer ten uitvoer gelegd. De
stad Jeruzalem werd verdeeld in een Israëlisch en een Jordaans
gedeelte.
Het Vaticaan heeft te kennen gegeven, dat het op het VN-voorstel
van 1947 wil teruggrijpen. Het ziet daarin kennelijk een betere op
lossing van het probleem dan de tot nu toe bestuaade verdeling
of ln de door Israël gewenste annexatie.
fADVHRTENT.IE
Acht dagen lang
onbeperkt reizen door
het gehele land. Met
Beo 8-daags Algemeen
Abonnement Voor ©en
verrassend lage prijs:
alechts f 40.- (eerste klas
f 60.-). Kinderen van 4 Ifm
9 jaar half gold.
Of kies voor 125.-
een 3-daags
Randstad abonnement
(eerste klas f 35.-).
Bij deze prijs n het
openbaar vervoer in
de grote steden
inbegrepen. Vraag
op het station naar
dc folder 8- en 3-Daags
Abonnement.
Verzoek van kerken
LELYSTAD (ANP) De gezamenlijke kerkeraden In Oosteltjk-Flevoland en de
parochie van de H. Lndgerus te Dronten hebben zich tot de rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders gewend met het verzoek de bewoning van het definitieve Lelystad
uit t© stellen tot tenminste het voorjaar van 1968.
Op het ogenblik lijkt het erop, dat over enkele maanden reeda een honderdtal ge
zinnen naar Lelystad sal worden gedirigeerd. De hoofden van deze gezinnen sijn
ln dienst bij de rijksdienst voor de IJsselmeerpolders of zijn werkzaam bij de
grote Flevocentrale van de Gelderse Elektriciteitsmaatschappij. Het verzoek van de
kerken ls gedaan uit sociale overwegingen. Men raadt het de rijksdienst af om ln
de komende herfst en winter een betrekkelijk kleine groep mensen te laten pionieren
in het eenzame Lelystad. Er wordt op aangedrongen te wachten tot een behoorlijk
grote groep mensen Ineens naar Lelystad zal kunnen verhulzen op een tijdstip dat
er voldoende voorzieningen ln Lelystad zullen zijn op het gebied van het onderwijs,
de culturele en de materiële verzorging. In het verzoek wordt erop gewezen, dat
deae elementen van groot belaag zijn voor hei totale geestelijke welzijn van de
•erat© bevolking van Lelystad.
Avontuurlijke tocht Nederlands vliegtuig
Israëlische
bodem geroken
SCHIPHOL (ANP) „Voor de Ara
bieren iu Aden zou het een vorm van
heiligschennis sijn om sigaretten uit
een vliegtuig te lossen, dat een tussen
landing heeft gemaakt ln Tel Avlv", al
dus de bemanning van het DC-6 Trans-
avlavliegtuig, dat na een reis van 5
dagen gisteravond op Schiphol Is te
ruggekeerd. Het is een avontuurlijke
tocht geweest.
Het toestel vloog met circa 11.000 kg
Engelse sigaretten naar Aden en van te
voren was bepaald, dat de veiligste route
door het Midden Oosten over Israël en
dan midden over de Rode Zee naar Aden
liep. Dinsdagavond kwam de machine er
aan en aanvankelijk was er geen vuiltje
aan de lucht. Er werd 2000 kg uitgela
den, waarna het werk wegens de in
vallende duisternis werd gestaakt.
De volgende ochtend werd gezagsvoer
der A. G. Tangen uit zijn bed gebeld
met de mededeling, dat er moeilijkhe
den waren. Het Arabische personeel was
er achter gekomen, dat het toestel een
tussenlanding had gemaakt in Tel Aviv
en dat deed voor deze mensen de deur
dicht. Ze weigerden verder de lading te
lossen. Zelfs de koper van de partij si
garetten, de Arabische firma Almein To
bacco Company in Aden, liet weten, dat
ze er niet aan dacht deze „besmette"
lading te accepteren. Een eis om de
reeds geloste 2000 kg weer asn boord te
nemen wees de gezagvoerder na het
overwinnen van vele weerstanden op
het vliegveld van de hand.
Het Arabische personeel weigerde ook
de tanks bij te vullen en de Britse lei
ding van het vliegveld wilde er kenne
lijk geen algehele staking of relletjes
voor riskeren. Die bleef bij de hele
kwestie dus uiterst passief".
Gelukkig was er nog voldoende
brandstof om de korte vlucht over de in
gang van de Rode Zee naar Djiboetl in
het op Afrikaanse bodem gelegen Frans
Somaliland te maken. Wie schetst de
verbazing van de bemanning, toen
zagsvoerder Tangen donderdagochtend
op het vliegveld aldaar werd opgebeld
door de directeur van de Almein Tobac
co Company, die hen spoorslags naar
Djiboeti bleek te zijn nagevlogen en die
nu een ware metamorfose bleek te heb
ben ondergaan. „Hij liep nu over
wellevendheid", aldus de gezagsvoerder,
„verwelkomde me vriendelijk en bleek
op vreemde bodem helemaal niet misse
lijk te worden van een lading sigaretten,
die Israëlische bodem had geroken. Ver
moedelijk zal hij die 8000 kg die we in
Djiboeti met medewerking van de Fran
se autoriteiten toch maar hadden uitge
laten opvragen, ze daar enkele maanden
laten staan tot iedereen de kwestie is
vergeten en ze dan per schip naar Aden
brengen."
DJAKARTA (APi De Indonlsisehe
minister van Justitie, generaal-majoor
Soegiharto, heeft verklaard dat de veer
tien jaar oude zoon van Soekarno, Goe-
roen, zal moeten terechtstaan in verband
met de dood bij een verkeersongeluk van
een andere jongen.
De jongen, die nog te jong is om een
rijbewijs te krijgen, heeft met zijn auto
een motorfiets aangereden, waardoor de
zoon van kolonel Saelan, de voormalige
commamdant van de lijfwacht van Soe
karno om het leven kwam. Soegiharto
heeft ontkend dat er sprake ls van poli
tieke druk om het proces tegen Goeroeh
fees It
De chauffeur van een ziekenauto, waarmee met pokken besmette patiënten
vervoerd worden, heeft zich in bedrijfskleding gestoken. De man werkt bij
oen nieuw ziekenhuis in Kleef, dat plaats biedt aam vijfenveertig patiënten
en dat tot nu toe enig in zijn soort u
Dr. Kiesinger
bemiddelt
tussen Strauss
en Schröder
BONN (Reuter) De Westduitse re
geringsleider, dr. Kiezlnger, heeft per
soonlijk het conflict tussen zijn ministers
van Defensie en Financiën, Schrftder en
Strauss, over het peil van de defensie-
uitgaven ln de komende Jaren, geregeld
Het verschil van mening hield in, dat
naar Schröders mening de Bundeswehr
het als gevolg van het plan tot vermin
dering van de staatsuitgaven in de ko
mende vier Jaar met minder geld zou
moeten doen, terwijl Strauas het tegen
deel beweerde.
In een gesprek van twee uur tussen
Kiesinger en Schröder werd men het
eens over een eindbedrag waarover het
ministerie van Defensie het volgend jaar
zal kunnen beschikken. Volgens rege
ringswoordvoerder Von Hase, had dit
ministerie bij sijn berekeningen het nog
niet gebruikte geld, dat de bondsrepu
bliek ln de VS voor wapenaankopen
moet besteden ter compensatie van de
kosten van de legering van de Ameri
kaanse strijdkrachten ln West-Duitsland,
buiten beschouwing gelaten. Tot dusver
zou dit ongebruikte geld ruim drie mil
jard Mark (ong. 2.7 miljard gulder) om-
Belgische bus met
Britse kinderen
verongelukt
INNSBRUCK (DPA) - Een Belgische
autobus met 53 Engelse kinderen ls gis
teren tijdens de afdaling van de Zlrler-
berg In Tirol verongelukt. De Belgische
chauffeur werd zwaar gewond. Tien
kinderen liepen lichte verwondingen op
Het ongeluk is vermoedelijk veroorzaakt
door het weigeren van de remmen. De
bestuurder heeft door tegenwoordigheid
van geest een ramp weten te voorko
men. HIJ stuurde de bua bij een snel
heid van 80 km per uur een zijweg in,
waar deze tegen een houtstapel knalde
en zwaar beschadigd werd.
Vragen over de
Vliehorst
DEN HAAG (ANP) - ls de minister
bereid om na te guan door welke oorzu
ken op woensdag 19 Juli twee oefenbom-
men terecht gekomen zijn In het duinge
bied Meeuwenduin (Vlieland) op ca 150
I m afstand van 'n badgastencentrum en
het resultaat van dit onderzoek aan de
I Kamer mede te delen? Aldua heeft hel
Tweede-Kamerlid Wleldraaljer (PvdAi
schriftelijk gevraagd aan de mlnlater
van Defensie, de heer Den Toom Wil dr
minister in overweging nemen of het
oefenterrein de Vllehorat gehandhaafd
dient te blijven, gelet op de rielco's ver
bonden aan het oefenen aldaar met na
me in het badseizoen? Zo besluit de heer
Wleldraaljer zijn vraagstelling.
Zoals gemeld is hebben B. en W. van
Vlieland reeda besloten de Vltehorwt tr
