Lekken in aardgasnet oorzaak van boomsterfte Over de Hortus, [v. M. A. Jansen op bezoek bij zieken te „Bijdorp" Kinderen te Leidschendam eten gevonden tabletten BOOTTOCHT VOOR INVALIDEN N.Z.H.-TARIEVEN PER 1 AUGUSTUS OMHOOG STADSTARIEVEN ONGEWI JZIGD Val schakelde L. v. d. Berg uit MEDISCHE DIENSTEN Dubbele zege van Kees Uittenhout in Amersfoort EEN LEZER STELDE VERTROUWEN IN RITWINNAAR FELICE GIM0NDI Plantsoenendienst inventariseert afstervende bomen de hitte en liel holle wegq etje ATERDAG 8 JULI 1967 Per rijdend bed naar Voorsehotense weekmarkt „U vindt uw leven zo nutteloos en li vraagt zich misschien af waar u voor dient? Ik verzeker u dat geen mensenleven nutteloos is. U moet het nut van uw leven vinden daar waar 't ligt. Het is te vinden in het dragen van het kruis, in de zwakte van het leven. Dat is moeilijk. Vergeet nooit, leven nooit voor ons zelf en stre- nooit voor ons zelf. We leven r God en voor anderen." De bis schop van Rotterdam, mgr. M. A. Jan- sprak de langdurig zieken, die een week vakantie genieten op Huize Bijdorp in Voorschoten, gistermorgen deze bewoordingen toe. Mgr. Jansen werd verwelkomd door ds. E. Saraber, Hervormd predikant, die zijn vreugde uitsprak over de sa menwerking tussen de Kerken. Na de officiële verwelkoming en de toespraak van de bisschop onderhield mgr. Jansen zich langdurig met iedere zieke. Mgr. Jansen kwam met secre taris M. Boxmeer, ook aanwezig wa ren deken W.P. M. Haying van Lei- den, de pastoors J. Blonk en Jac. Staa- degaard, pater A. VqJk, pater Alb. van Arnhem en kapelaan H. Warmer- Het zusterkoor zong met de zieken een vrolijk lied: „Welkom Monseig- markt en 's avonds voerde de toneel vereniging „Voorschoten" een kort toneelspel op. Vandaag is er kermis op „Bijdorp". De zusters zijn allemaal dubbel ge mutst (boven de kap staat de feest - pet). De stemming is prima en het huis orgaan van het vakantieoord „Bijdorp" wordt druk gelezen. Het „dagblad", dat de gehele week verschijnt, schrijft over „hippe zusters in maxi-mode". Mgr. Jansen zei het treffend: „Het is voor de zusters en alle andere kers een apart plezier om u goed te DE LEIDSE COURANT In ziekenhuis ter observatie Twee kinderen van resp. 4 en 6 jaar van de familie S. aan de Rozenlaan hebben gisteren tabletten gegeten uit een buisje, dat zy op straat hadden gevonden. Op medisch advies heeft de politie de kinderen dadelijk naar het ziekenhuis St. Antoniushove te Voor burg gebracht. Na behandeling bleek het nodig de kinderen nog enige dagen in obser vatie te houden. Vermoed wordt dat de tabletten bij een verhuizing achte loos op straat zijn geworpen. Op maandag 24 juli as. vertrekt een Spidoboot met 115 gasten (licht-inva- liden) van de afdelingen Leiden e.o., Wassenaar, Sassenheim, Hillegom en Lisse van het Nederlandsche Roode Kruis om 9.00 uur vanaf de Haven te Leiden voor een dagtocht (17.00 uur terug). Voor het transport naar en van de boot werd de medewerking verkregen van Colonneleden van het Rode Kruis Korps, evenals voor de verzorging aan boord, waartoe eveneens personeel van de Koksschool te Leiden een be langrijke bijdrage levert. De N.Z.H. ziet zich genoodzaakt met Ingang van 1 augustus a.s. de tarieven van haar interlokale Hjnen te verhogen. Deze maatregel vindt z(jn oorzaak in de vele lastenverzwaringen welke zich in de eerste helft van dit jaar hebben voor gedaan, zoals loonstijgingen, hogere kosten der sociale voorzieningen en toege nomen fiscale heffingen. laar 8,9 cent en de vaste aanslag voor elke rit i twee secties wordt de vaste aanslag echter niet De kilometerprijs gaat vai van 0,25 naar 0,30 cent. Voor de minimum-afstand verhoogd. Bovendien wordt de omrekensleutel voor retours van 1,7 op 1,8 gebracht. De verhoging der basistarieven werkt uiteraard door op de pr(js van zes-reto'u- ren kaarten en abonnementen. De stadstarleven blijven onveranderd. A vonddriedaagse De Noordwijker Leo v.d. Berg heeft gisteravond geen beslag kunnen leggen op de eindzege in de Zandvoortse Avond- voor Leiden en Omgeving MEDISCHE Leiden Voor alle artsen die de weekenddiensten waarnemen, telefoon 22222 bellen. Tot zaterdagmiddag 12 u. dient men de eigen huisarts te raadple gen. Apotheken: Haven-apotheek, Haven 18, tel. 20085. Op zaterdag 22 juli is in Lelden voor spoedeisende gevallen bo vendien geopend van 's morgens 8 tot 12 uur: Apotheek Reyst, Steenstraat 35, tel. 20136. Apotheek R. v. Breest Smal- lenburg te Leiderdorp en Apotheek Voorschoten zijn de gehele week geopend Alkemade en Leimulden Dkt. J. H. v. d. Werf, Koppoellaan 1, Rijpwetering, tel. 01712-202. Dkt. D. A. v. Hazelen, Kerkstraat 91, Oude-Wetering, tel. 01713 -217. Alphen a. d. Rijn: zaterdag: dkt. W. Cornet, Briljantstr. 28, tel. 3697. Zon dag: dkt. H. v. Kooten, Wilhelminalaan 36. tel. 2079. Apotheek: Somberg, Wil helminalaan 67. Groene- en Wit-Gele Kruis: Zr. A. Huybregts, Conradstr. 11, tel. 3965. Bodegraven: Dkt. C. van Beek, tel. 2268. Wijkverpleging: Zr. W. Fater, tel. 2599. Apotheek: Apotheek Bodegraven. Dierenarts: G. Hofland, tel. 3798. Boskoop: Dkt. Jongeneel, tel. 2019. Wijkverpleging: Zr. Beks, tel. 2141. Hazerswoude: zie Leiderdorp. Hillegom: Dkt. J. J. v. d. Andel, v. d. Endelaan 123-124, tel. 5417. Apotheek: Hoofdstraat 78. Katwijk a. d. Ryn: Dkt. W. J. Lom- merse, tel. 5805. Apotheek: Princestr. 3, tel. 2755. Katwjjk aan Zee Dkt. J. C. J. Lod der, Meeuwenlaan 2, tel. 4600. Apotheek zie Katwijk/Rijn. Koudekerk a. d. Rijn: Dkt. G. A. de Bruyne, Hoofdstr. 8, Leiderdorp, telef. 01710-22208. Wijkverpleging: Zr. Van Maarle, Bonlfaciusstraat 15, Zoeterwou- de, tel. 01710-34673. Langeraar, Nieuwveen en Woubrugge: 22 en 23 juli: dkt. J. A. Sandkuyl, Lan geraar, tel. 01722-139 en zr. G. de Haan te Woubrugge, tel. 01729-238 b.g.g. 320. Leiderdorp: Dkt. H. Bakema, Hoofd straat 2, tel. 24828. Wijkverpleging: zie Koudekerk. Leidschendam: Dkt. S. Perquin, Ve nestraat 24, tel. 3510. Tandarts: alleen spoedgevallen, tel. 070-543035. Groene- Kruls, Bonifacius8tr. 2, tel. 3449. Zie kenauto bij rijkspolitie tel. 3923. Lisse: Apotheek en tandarts onder Hillegom. Dkt. A. J. Duymaer van Twist Heereweg 295, tel. 3453. Nieuwkoop en Noorden: Dkt. G. C. A. Essens, Noorden, tel. 01724-282. NoordwUk: Dkt. de Beer, Wantveld 11, tel. 2751. Apotheek: aan Zee, Hoofd straat 59, tel. 3068. Zaterdag: 821.30 look nachtdienst). Zondag 11.30-18.00 u. (ook nachtdienst). Noordwijkerhout: Dkt. K. van Praag, Herenweg 17. tel. 02532—2385. Oegstgeest: Dkt. H. A. Reterlnk, Tef- weeweg 152, tel. 50394. Wit-Gele Kruis: Zr. v. d. Kleij, tel. 52426. b.g.g. 33773. Rijnsburg zie Katwijk a. d. Rijn. Sassenheim: Dkt. H. Kwint, Hoofdstr. straat 324, tel. 7253. Valkenburg: zie Katwijk a. d. Rijn. Voorhout en Warmond: Dkt. L. J. H. Lempers, Churchillaan 13, Voorhout, tel. 025326410. Wijkverpleging: Zr. Muhl- haus, Dr. Kuyperlaan 3, Voorhout, tel. 02532—8122. Voorschoten: Dkt. J. J. Janus. Leidse- weg 51. tel. 2520, Tandarts: C. Kengen, Kon. Wilhelminalaan 8, melden om 9.30 uur. Apotheek: Voorsehotense Apotheek Leidseweg 66. tel. tel. 2525. Wijkverple ging: zr. Lieber. WQngaardenlaan 2. tel. 2177. Wassenaar: Dkt. R. S. ten Cate, tel. 3027, Burchtlaan 9. Dkt. K. de Wit, Jon kerlaan 83. tel. 2460. Apotheek: Lang straat 86. tel. 2141. Tandarits: (zaterdag x zondag van 18-18.30 u.) J. H. Stork, Stoeplaan 6, tel. 9508. Storingsdienst gas. water en electriciteit: tel. 2248. Zwammerdam: Dkt. P. K. v. d. Ent Braat, Aarlanderveen, tel. 01725-308. driedaagse. De Noordwijkse Bollenstreek renner kwam in de slotfase van de derde en laatste rit op het auto-circuit ten val en zag daardoor zijn kansen op de eind overwinning in rook opgaan. Aat Duy- ker uit Beverwijk werd de wat geluk kige winnaar. Tot twee ronden voor het einde leek Leo van den Berg de winnaar van deze eerste en ook bijzonder goed geslaagde Avonddriedaagsc te zullen worden. Wel iswaar hadden de Amsterdammer Peter van der Voort en Herman Hoogzaad uit Veenhuizen een ronde voorsprong op het (verkorte) circuit weten te nemen, i dat zou geen schokkende wijzigingen in de top van het klassement tot gevolg hebben. In de eindsprint van het sterk geslonken peloton zou Van den Berg de in de leiderstrui rijdende Beverwijker Gisteravond heeft de Leidenaar Kees Uittenhout in Amersfoort alle aan dacht voor zich opgeëist door tijdens de zwemkampioenschappen van de Ko ninklijke Luchtmacht zowel de zege op de 100 als de 200 m schoolslag te halen. In het zware bad kwam hij tot 1.17 en 2.50 en daarmee was hij de enige zwemmer die het presteerde om twee afstanden op zijn naam te schrijven. Niet ten onrechte is hij dan ook aangewezen om binnenkort in Brussel deel te nemen aan de selectie wedstrijden van de Luchtmacht voor de Europese kampioenschappen. Duyker slechts twee plaatsen achter zich hoeven te houden om de zege veilig te stellen. En dat wat iets. dat de toe schouwers beslist niet voor onmogelijk hielden Het liep echter wat anders af: bij het ingaan van de voorlaatste ronde kwam Leo van den Berg ten val en hoewel de Noordwijker onmiddellijk de achtervol ging inzette, kon hij zijn achterstand toch niet meer gelreel wegwerken. Als zeventiende (en laatste) ging hU met seconden achterstand volkomen gedes illusioneerd over de streep De uitslag van de derde rit luidt; 1 Peter van der Voort (A'dam), de 90 km in 2 uur, 14 minuten en 26 seconden; 2 Herman Hoogzaad (Venhulzen): 3 op 1 ronde Guus Zantingh (Aalsmeer): 4 Jan Peetoom (Vijfhuizen): 5 Melle Jong kind (Aalsmeer); 8 Aat Duyker (Bever wijk), 17 op 1 ronde en 33 sec. Leo der Berg (Noordwijk). Het eindklassement luidt: 1 Aat Duy ker 5 uur 39 minuten en 54 seconden 2 Leo van der Berg 5.40.27; 3 Harrie van Leeuwen (Haarlem) 5.40.37. TOUR DE FRANCE isteren is de Tour de France definitief beslist. De verwachte aanval op de leiderspositie van Roger Pingeon is niet gekomen: althans niet van Julio Jimenez die op de Puy de Dóme zijn laatste kans kreeg om dan eindelijk eens in het geel te kunnen rijden. Op prachtige wijze werd de Fransman gesteund door zijn metgezellen, waarvan Raymond Poulidor ongetwijfeld de trouwste was. Een aanval werd gisteren wel ingezet door FeUce Gimondi, maar de arme Italiaan die al enige dagen en nachten te kampen had met maagklachten, had al een te grote achterstand opgelopen om een bedreiging te kunnen zijn voor de Fransen. Desondanks een groots winnaar die gisteren weer zijn prestige volledig herwon. Eén lezer had zijn vertrouwen gesteld in de Italiaanse campionissimo en wel J. Biesjot, Trompstraat 77 te Leiden en hem (of haar) zal zo spoedig mogelijk de cheque ad ƒ2.50 worden toegezonden. Het gemeentebestuur van Leiden heeft er sinds enige tijd een nieuwe zorg bij gekregen: het grote aantal kwarrende en afstervende bomen in de toch al niet zo rijkelijk met „openbaar groen" gezegende stad. Een inventaris van de bomen, die er slecht bij staan, en een onderzoek hebben inmiddels uitgewezen, dat het aardgas in een groot aantal gevallen de „schuldige" is. Door lekkages in het aardgasnet raakt de grond plaatselijk op den duur zó vergiftigd, dat boomwortels langzaam afsterven, dat de bladeren verkleuren of dat een behoorlijke bladontwikkeling uitblijft. Een kwalijke bijkomstigheid is, dat zelfs het Rapenburg, wel eens de mooiste straat van Europa genoemd, niet heeft kunnen ontkomen aan een aanslag door de aardgasvergiftiging op een van zijn charmes. Voor de Universiteitsbibliotheek staat ook al een boom die met witte verf is gemerkt Hennep-pakking De Plantsoenendienst, die nauwlet tend toeziet op de conditie van het Leidse groenbestand. is thans bezig met een inventarisatie. Alle dode bo men worden onder meer gefotogra feerd. Geconstateerd is, dat bomen op de Van de Sande Bakhuyzenlaan, de Pieter de la Courtstraat, de Lammen- schansweg, de Van Hogendorpstraat en het Rapenburg ten dode gedoemd zijn of reeds zijn afgestorven. Het sou in totaal enkele honderden bomen betreffen en reeds seker is het, dat in ruim dertig gevallen het aardgas de schuldige is. Het aardgas kan ontsnappen, omdat in de koppelingen van het aardgasnet ook gebruik gemaakt wordt van hen nep. Bij het vochtige en niet onder hoge druk staande stadsgas voldeed de hennep uitstekend als pakkings materiaal (een verlies van 15 maxi maal werd toelaatbaar geacht), maar by het veel drogere aardgas, dat bo vendien onder een aanzienlijk hogere druk staat, laat de verdrogende en verterende hennep veel meer gas door. Het gevolg is, dat de grond rond de lekkage langzaam maar zeker vergif tigd raakte. De Stedelijke Fabrieken van Gas, die als distributor optreedt van het aardgas en die reeds geruime tyd geleden in kennis werd gesteld van de moeilijkheden, heeft geprobeerd het lekken van de hennep-pakking te voorkomen door het toevoegen van vocht aan het gas, maar dit heeft toch niet het beoogde gevolg gehad. Het gemeentebestuur heeft nu con tact opgenomen met andere ge meenten, waar soortgelijke proble men zich hebben voorgedaan (in Delft heeft het aardgas ook reeds zijn verwoestend werk gedaan), maar naar het zich laat aanzien zal een afdoende oplossing zeer veel geld en moeite gaan kosten. Om het kwaad by de wortel te be strijden zullen eerst de leidingen en koppelingen gerepareerd en vervol gens de vergiftigde grond vervangen moeten worden. Wordt er namelyk een nieuwe boom op de oude grond geplant dan kan men er staat op ma ken, dat er spoedig weer gehakt en gerooid moet worden. ONTMOETING Hoeveel nog? Hoewel tot nu toe slechts in dertig gevallen vastgesteld kon worden, dat de doodsoorzaak gelegen was in het aardgasnet, houdt het gemeentebe stuur er rekening mee, dat het aantal in de toekomst nog vergroot zal wor den. Op hoeveel plaatsen kruipt het gas nog door lekkende koppelingen en hoeveel bomen zullen in de komende tijd nog het slachtoffer worden? De Plantsoenendienst, de Gasfabriek, het Gemeentebestuur, alle instanties, die zich op dit moment bezig houden met dit ingewikkelde en kostbare probleem, kunnen 't antwoord nog niet geven Clusius, de Leidse hoogleraar in de plantkunde is 358 jaar dood. Zijn naam is in Leiden onster felijk geworden door de tuin, die hij aanlegde: de Hortus Bo tanicus. In een sfeer, die aards, maar toch zeer paradijselijk is, staat hij versteend en wijs te glimlachen, tervnjl bijen en bloemenbanken en baby's zijn borstbeeld pareren in de tuin, die trilt van een zomerse zon- doorzongenheid. Het weelderig groen wiegt steeds wisselende schaduwen op de paden en de wandelaar stapt, zit en kijkt, overmand door een sprakeloze bewondering voor alles wat hier zo mateloos mooi bloeit en groeit. Elke plant, bloem en boom in de Hortus heeft zijn eigen ver haal. Ingekapseld in een soms eeuwen durende verstomming zijn ze slechts voor enkele men sen toegankelijk. Annélies de Haas, de rondleidster van de Hortus is er bijv. zo een. Haar dagen zijn gevuld met het en thousiast maken van bezoekers voor de tuin, met het grasdui nen in en uitpluizen van plan ten en bloemen. De verwonde ring over wat zij in haar we reld steeds ontdekt, heeft bezit genomen van haar gezicht en illustreert treffend het onver mogen van de mens om grootse gevoelens onder woorden te brengen. Het: ,Jk-weet-niet- hoe-ik-het-zeggen-moet" is dan ook veel in haar spraakgebruik opgenomen. ANNELIES, 26 jaar oud, klein van stuk en donkerblond, werd ge boren in Eindhoven, doorliep daar de kon daarom geen uni versitaire studie biologie doen en volgde de opleiding van „Huis te Lande" te Rijswijk. Daarna gaf zij anderhalf jaar les op een land- bouwhuishoudschool en kreeg toen een baan aangeboden als rondleid ster bij de Hortus. „Dat was iets heel nieuws in Nederland, een rond leidster voor een botanische tuin", zegt ze in vlugge zinnetjes. Sinds vorig jaar leidt Annelies groepen in de Hortus rond. „Ook voor loslopende mensen zijn we van plan iets te organiseren, bijv. dagelijks een vast uur bekend te maken, waarop men kan worden rondgeleid, maar dat is er nu nog niet van gekomen. Het zijn wel altijd dezelfde mensen, die je hier ziet. Je merkt ook wel aan de scholen, die je hier rond leidt, dat de meeste leerlingen hier nog nooit zijn geweest. Dat is toch wel vreemd hè, zo'n oase van rust als dit is, temidden van het beton", zegt ze met oprechte verbazing op een bankje op het zgn. „holle weggetje" dat in zijn bestaan bedreigd wordt door een woeste plantenwoekering. r\E AFGELOPEN dagen hebben 1400 mensen de Hortus be zocht om de Victoria Regia te zien bloeien. Annelies heeft ze rondgeleid en de waas van ge- heimz'nnigheid welbespraakt weg geveegd. „Ja," lacht ze, „iedereen denkt nog steeds dat de „Vic" maar één keer per jaar bloeit. Dat is beslist niet waar, hij bloeit wel 25 keer. Maar het bloeien van de bloem is altijd een gok. Wijnkruid baant de wellust uit, klaart het oog, geeft icijs besluit Bij bedekte hemel schiet ze niet op en als het erg mooi weer is, moeten we de dag verkorten door haar een „hoed" op te zetten. We laten haar alleen bezichtigen, wanneer we praktisch zeker zijn dat de bloem 's avonds zal bloeien, want de meeste mensen worden kwaad als ze voor niets komen. Maar er zijn er toch ook wel die zeggen: wat leuk, dat je de natuur niet kunt tegenhou- r\E VICTORIA REGIA is ontdekt door prof. Haenke. Hij voer in 1801 in een bros bootje, vergezeld van een Europeaan en een inboor ling in een der voornaamste zij rivieren van de Amazone, toen hij opeens in de verte een weelde van roze bloemen en grote bladen ont waarde. De professor zo wil het verhaal kreet in alle staten van opwinding: „Roeit voort man nen. roeit voort, daar is buit te halen gewis!" En wat hij zag nam steeds mooiere vormen aan, ver spreidde een bedwelmende geur en toen hy de bloem zag. die later als Victoria Regia door het leven zou gaan, viel hij op zijn knieën, en dankte God, dat hy dit had mogen ontdekken. Dat men nu weet, dat hij de bloem ontdekt heeft, is te danken aan het feit, dat hij zijn ontdekking op een papiertje heeft geschreven en aan een missionaris heeft overhandigd. Na de expeditie stierf prof. Haenke en tientallen jaren later kwam er een Engels man in hetzelfde gebied, ontdekte de bloem, zette hem op alcohol en nam hem mee naar Engeland. Zijn vondst werd, zoals het een Engela- P*R WAS hier natuurlijk sprake *-J van vals chauvinisme, maar dat was het niet alleen. De naam geving was niet volgens „Lin naeus". Deze Zweedse botanicus, die in 1778 overleed, heeft jaren lang in Nederland gewoond <o.m. In Amsterdam, Leiden en Haar lem), en publiceerde in 1753 zijn „Species Plantarlum", een boek dat het uitgangspunt is gewor den voor de moderne botanische naamgeving. Volgens dat boekje zou de bloem „Victoria Amazo- nlca" moeten heten met de naam Haenke als toevoeging tussen haakjes. „Maar goed", zegt Anne lies die me dit allemaal vertelt en ze trekt een gezicht, dat verraadt, dat ze niet op alle slak ken zout wil leggen (tenzij ze natuurlijk haar Latyrus, die ze met veel succes zelf kweekt, op peuzelen) „de Vic" heeft in 1859 voor het eerst in Amsterdam ge bloeid en In 1872 voor het eerst in Leiden. En sinds die tijd bloeit ze elk jaar bij ons. Dit jaar hebben we een bloem, vochtig ingepakt, per vliegtuig naar Pa ramaribo gestuurd. Het is eerst twee keer mislukt, omdat de bloem kwijt raakte en dus ver droogde op het nieuwe Schiphol, maar de derde keer zal het wel gelukt zijn." r\E VICTORIA REGIA van zaadje tot bloem is een langdurig wordingsproces, dat een half jaar in beslag neemt. De bloem wordt op bodemwarmte gezaaid in ja nuari en pas in mei wordt het mooiste plantje uitgeplant in het sub-tropisch basin in de Hortus. De knop van de bloem komt over dag boven water en zakt 's avonds weer. Als de knop zich ontvouwt verspreidt hij een appelgeur; heel het personeel van de Hortus con stateert dan al snuivend dat de „Vic" niet lang meer op zich zal laten wachten. De bloem bloeit twee dagen. De tweede dag wordt ze lichtroze aan de buitenkant en purper aan de binnenkant en zakt daarna onder de waterspiegel om zaden te vormen. De cirkelvormige bladen met de opstaande randen hebben 'n door snee van twee meter en zijn aan de onderkant voorzien van lucht- nerven, waardoor zij een bijzonder groot drijfvermogen hebben. Anne lies gelooft dat de bewering, dat de bladen wel 50 kg. zouden kun nen dragen wel op waarheid be rust. „In principe zou ik misschien best op een blad kunnen gaan zit ten," zegt ze niet zonder enthou siasme. „Het ligt er naturlijk ook aan hoe je er op zit. Maar hier zyn de bladen natuurlijk veel teer der, dan in de bekkens van het Amazonegebied." WAT ANNELIES nu zo boeit In planten en bloemen? Ze kr(jgt een peinzende uitdrukking op haar gezicht en zegt: "Ik vind het zo wonderlijk al» Je ziet dat er uit dat zaadje 'n paar» bloemetje komt en uit die andere een gele. Maar verder I» het zo modiyk.Ik weet eigenlijk niet hoe ik het zeg gen moet. Het leeft allemaal zo, elke plant en boom heeft zijn eigen En dan verlaten we het holle weggetje, waar een pa getergd achter zijn peuters aanrent, om wat bomen en planten te gaan bekijken. In het kruldentnlntjn, dat uitkijkt op de Witte Singel, bloeit een groot Annelies de Haas („Daar staat ze in de zonneschijn, al wat ze doet is blomme zijn" Guido Gezelle) assortiment uien, waarvan unuiü- ge door bun paarse pluimen, zeer decoratief zijn in bloemHtukJe». De Magglplant groeit er, waarvan een Leidse vrouw In de oorlog »tlekum blaadje» plukte om er »oep van te trekken; er groeit BI—look M »vII- de Marjolein, cltroenkruld en het wynkruld, waarvan een oud ge dichtje zegt: "W'Unkrult baant de wellust uit, klaart het oog, geeft wijs besluit. Het kooksel Jaagt de vlo en luis uit kleren en het huls". De geuren van de krulden vermen gen zich met die van de l.avendel- plant en de witte Moer bed-boom, die met zijn rode vrachten net kleine aardbeien t pad glibberig stof feert. TXE OUDSTE BOOM ln de Hortus U is de Gouden-Regen uit 1601, de tijd van Clusius. Vooral de bomen hebben, eeuwenoud ala ze som* zijn, elk hun geschiedenis. De "Dlospy- rus Lotus", (goddelijke vrucht) torst tien kruiwagens cement In zyn binnenste om staande te kun nen blijven, maar Annelies weet haarfijn te vertellen, dat de huidige boomchirurgen dit niet meer op de ze wjjzo zouden oplossen. Achter de ze boom staat de Ginkgo Btloba, ds Japanse hemelboom uit 1785. Een reusachtige, bloelende boom, die z|Jn zwaar met loof beladen takken over de grond aleept en waarvan men heeft ontdekt dat hy zich uitstekend leent voor straatbeplanting omdat hy goed tegen benzinedampen en ver vuiling kan. Alleen de manneiyke boom zou echter daarvoor gebiuikt kunnen worden, want de vrouweiyke bomen hebben vruchten, die nog gladder zyn dan bananen. f"\E CLUSIUS-TUIN ligt als een U apotheose van alles vtat er aan schoonheid In de Hortus te vinden Is achter een muur op de vyfde Binnenvestgracht. De tuin heeft na genoeg dezelfde afmetingen en in deling ais «ie tuin, die ('luslii* heeft aangelegd op de plek waar nu een rode Beuk met «-en gigantische doorsnee vlak by de Ingang van de Hortus staal. In de heldere zon, die zich gul laat vangen binnen de omheining wan de tuin bloeien «Ie vygen -"de echto van het paradys" zegt Annelies,- geurt de latyrus bedwelmend en staan allerlei won- deriyke planten, welgt^laan, In r*n rust, die niet van d«*ze wereld mkt te zyn. Hier staat het borstbeeld van Clusius, de plantkundige en arts, die o.m. de aardappel, de ui en de tulp ontdekte. In deze tuin worden ook bijen gehou den en staat de Cuysboom waarvan de nonnetjes vroeger dachten dat een takje van deze boom onder hun kussen hen kuis zou houden. Maar het meest valt de spreuk op, die daar in hout staat gegraveerd en die de Hortus tn zijn brief hoofd voert: Godt voet alle cre aturen. Terwyl ik de hitte, het holle weggetje en de Hortus verlaat, denk ik (de goden ver zoekend): maar nergens zoals hier H. C.-v. B.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1967 | | pagina 3