met de dood als vaste gast
CORRIDA DOOR TOERISTEN GERED
Sir Francis Chichester
nadert einde wereldreis
ÉS
ZATERDAG 27 MEI 19«T
i ij,
p*. «ss
Het „paseillo", de presentatie van de deelnemers, is voor veel toeristen het mooiste gedeelte van de corrida. Hier de arena van
Sevilla tijdens de aprilfeesten van dit jaar. De witte vlekken op de tribunes duiden op het grote aantal toeristen: de
Spanjaarden houden hun jasje aan bij een dei-gelijke plechtige gelegenheid.
ij HS9tflosiI I 'J
Het stieregevecht, de „corida", is een
roes van kleuren en emoties. Rood bloed
op het gele zand van de arena. Het zijn de
kleuren van de Spaanse vlag, en niet voor
niets wordt het stieregevecht Spanjes
Nationale Feest genoemd. Een feest waarbij
de dood een vaste gast is, die dikwijls snel
ler komt dan men verwachtHet stiere
gevecht is een ritueel, waarvan de oor
sprong teruggaat tot de Egyptische offeran
den aan Osiris en tot de legendarische Mi-
notaurus van Kreta. Om deel te nemen aan
het mysterie van de „corrida" moet men,
zoals de Spanjaarden, van jongs af aan de
arena's bezocht hebben en de betekenis
kennen van ieder onderdeel van dit inge
wikkelde spel met de dood. Eerst dan be
grijpt men waarom de stier, die toch voor
de Spanjaarden een symbool van levens
kracht is, sterven moet wanneer hij twintig
minuten lang het aanbeden middelpunt van
een kleurrijke ceremonie is geweest.
Toeristendiploma
na strijd met kalf
De corrida is een zuiver Spaanse ge
beurtenis, die buiten het Spaansspre
kende gebied (Mexico, Columbia) nooit
een vaste plaats in de landelijke folk
lore beeft veroverd. Het zijn de Span
jaarden, die dit unieke schouwspel als
e«n artistieke traditie bljjven bewa
ren. Maar het merkwaardige is nu,
dat de corrida eigenlijk door de toeris
ten van een economische ondergang Is
gered.
Zonder twijfel is de grote opgang, die
Spanjes „Fiesta Nacional" nu door
maakt. te danken aan de vrijgevige
toeristen en hun ijverige reisbureaus.
Het waren de dollars, marken, guldens
en franken, maar zeker niet de pese
tas, die talrijke oude, haast vergeten
arena's langs Spanjes zonovergoten va-
kantiekusten nieuw leven inbliezen.
Zonder de blonde vreemdelingen zou
den befaamde ,,torero"-miljonairs zo
als 't idool ,,E1 Cordobés" zelfs niet in
de schaduw kunnen staan van de voet
balhelden die door de Spaanse mas
sa's aanbeden worden. De toeristen in
Spanje's arena's vallen uiteen in drie
soortem De eerste en verreweg de tal
rijkste groep wordt gevormd door de
miljoenen buitenlanders die het stie
rengevecht komen zien cmdat dit één
van de programmapunten van hun
„alles-inbegrepen" trip is. Voor deze
met camera's en propagandafolders be
wapende bezoekers is de corrida een
prachtige belevenis... tot op het mo
ment waarop het werkelijke gevecht
begint en er bloed vloeit. Zij genieten
van de unieke sfeer die er bij het be
gin van de corrida in en rond de Pla
za de Toros hangt. De felle zon op de
smalle, cementen tribunes; het geroe
zemoes van duizenden toeschouwers,
die de voor- en nadelen bespreken
van de „matadores", die deze middag
zullen optreden; een groepje Andalu-
siër». die luid redetwistend de geit-e
ieren wijnzak van de ene hand in de
andere overgeven en zelfs volslagen
onbekenden uitnodigen, omdat zij het
toevallig met hen eens zijn over deze
of gene „torero"; de verkoper» van
snoepgoed en souvenirs, die met ge
barsten marktstem hun waren aanprij
zen en de meest zonderlinge voorwer
pen aan de toeristen kwijtraken; de
verhuurders van zitkussentjes, die
voor een kleine fooi altijd wel een kus
sentje kunnen vinden ook al staat er
overal „uitverkocht"; het kleine mu
ziekkapelletje dat een „pasodoble tore
ro" repeteert, die speciaal geschreven
werd voor één der stierenvechters, die
vandaag zijn leven in de waagschaal
stelt; enkele hautaine, in prachtige
klederdracht gestoken Senoras in een
rijke loge, die achter hun ritmisch
wuivende waaiers de laatste roddeltjes
uitwisselen; de blauwgebloesde zandve-
gers in de arena, die nog snel het
strijdperk glad strijken De sfeer in
een arena vlak voorda het stierege
vecht begint is een onbeschrijfelijke
mengeling van voorpret en gespannen
verwachting.
„peones". Dan komen drie vierkante,
bonkige ruiters op armzalige, met ma
trassen beschermde paarden. Zij dra
gen 'n lange lans, 't zijn de „picado-
res". Een span van 3 prachtige, met
koper, bellen en rood opgetuigde muil
ezels, die straks de dode stieren uit de
arena zal slepen, sluit de optocht.
Dit is voor de toeristen verreweg het
mooiste gedeelte van de corrida. Op al
le tribunes klikken de camera's, men
hoort bewonderende uitroepen in tien
tallen talen over de schoonheid van dit
„paseillo", de presentatie van de deel
nemende stierenvechters.
Ook de stormachtige entrèe van de „to-
ro bravo", de dappere stier, die onstui
mig uit zijn donkere stal de zonovergo
ten arena binnenstormt, maakt grote
indruk op de toeristen.
de a
■rlaat.
irop i
Werkelijkheid
Op tijd
De „Presidente", de man die voor
goede verloop van de corrida wa
moet, betreedt zijn loge. waarvoor
Spaanse vlag uithangt. Hij geeft
teken met een witte zakdoek. Er scl
een klaroen. Plotseling is het stil ir
arena. liet stieregevecht begint
cies op tijd. voor Spanje haast 01
grijpelijk. Laatkoir
Wanneer echter de harde werkelijkheid
van dit schitterende schouwspel mét de
„picadores" zijn intrede doet, dan ver
liest de corrida voor vele toeristen haar
achtei
otdai
het onderspit gedolven heeft en ondcr
luid applaus van het tevreden publiek
is weggesleept.
Terwijl het orkestje met volle kracht
een „pasodoble" de arena inblaast,
doen de „toreros" plechtig hun intre
de. Voorop gaan twee ruiters gekleed
volgens de mode uit de tijd van Philips
IV; zij hebben aan de Presidente en
aan het publiek (dat in stierenvechters-
jargon „De Edelachtbare" heet) toe
stemming gevraagd of het stierege
vecht mocht beginnen. Dan volgen op
één rij de drie matadores. Links de
oudste in het vak, rechts de tweede in
rang, en in het midden de Benjamin.
In deze volgorde zullen zij ook de stie
ren bestrijden. Fier en arrogant stap
pen zij naar de loge van de Presiden
te, groeten eerst hem en dan de „Edel
achtbare". Fel blikkert de zon terug
van hun met goud en zilver geborduur
de kostuum, de „traje de luces". Ach
ter hen lopen hun vertrouwensmannen,
de „mozos de espada" (degendragers),
gevolgd door de „banderilleros" en de
stieregevecht als de Spaanse „aficio
nados". de onvoorwaardelijke fans van
de corrida. Het is deze derde groep die.
teruggekeerd naar eigen land, zich
aaneensluit en „Penas Taurines"
vormt. De Pena Is een typisch Spaan
se instelling en bestaat uit een groep
liefhebbers van dezelfde sport, die re
gelmatig bijeenkomen om over hun ge
meenschappelijke liefde te praten. Het
is verwonderlijk hoeveel Penas Tauri
nes stieregevechtsgroep jee) er bulten
Spanje bestaan. Men vindt ze op de
meest onverwachte plaatsen: Göteborg,
Mótvtreux, oLnden, Devon en Cambrid
ge; Bolonia en Palermo; Tokio, talrij
ke steden van Califomië en Texas enz.
enz. Sommige van deze Penas geven
clubbladen uit waarin goed gedocumen
teerde studies over de „corrida" hand
in hand gaan met „De Eerste Indruk
ken van een Argeloze Toerist".
Scholen
Vele leden van deze Penas leerden el
kaar reeds in Spanje kennen, op een
stierenveehtersscliool voor toeristen
zoals er verscheidene bestaan langs de
Costa Brava. de Costa del Sol enz.
Voor een redelijke prijs komt de leer
gierige toerist voor een uit de kluiten
kalf
de
gratie. Deze ruiters moeten met hun
lange lans, waarvan de punt door een
dwarsbalkje verhinderd wordt om meer
dan 7 cm. in het vlees te dringen,
de nekspier van de stier treffen. Zo zul
len zij de „toro" afmatten en hem er
toe dwingen zijn machtige kop met de
brede en vlijmscherpe hoorns lager te
laten hangen. Het is een bloederig
schouwspel. Dit is het moment waarop
een groot gedeelte
hoe klein 't aantal buitenlandse bezoe
kers is, dat weet wót een stieregevecht
eigenlijk is en waarom die „picado
res" hun onaangename taak moeten
verrichten.
Deze tweede groep ls het. die Span
je's nationale feest op haar juiste
waarde weet te schatten. Ondanks de
heftige emoties van de corrida blijven
zij objectieve toeschouwers. Dat is
waarschijnlijk de reden waarom hun
aantal altijd gering zal zijn. Want de
meeste buitenlanders uit deze groep
gaan nog één stap verder. Zij worden
net zulke fanatieke aanhangers van 't
belangrijkste passen uit 't repertoire
van de beroemdste matadores. Kwijt
hij zich goed van deze taak. dan krijgt
hij een prachtig „stierenvechtersdiplo
ma". De leermeester van één dezer
„Escuelas Taurinas" verzekerde ons
dat de toeristen hoge prijs stellen op
dit getuigschrift. Hij liet ons zelfs een
lange brief zien die een Franse dame
hem toezond (In vier talen nog maar
liefst) om uit te leggen dat zij haar
diploma had verloren. Zij smeekte hem
om toeh na te gaan In „het officiële
register" of haar getuigschrift nog gel
dig was, en haar dan zo snel mogelijk
een duplicaat op te sturen
Een andere herinnering die veel toeris-
tel de toros". Deze manshoge affiches,
waarop met vette letters het program
ma van een corrida prijkt onder een
artistieke afbeelding van een „mo
mentopname" uit het gevecht, worden
voor minder dan 100 pesetas (6 gulden)
In alle toeristencentra verkocht. Tus
sen de namen van twee beroemde
stierenvechters is een stuk in blanco
gelaten, waarop de naam van de toe
rist in dezelfde letters gedrukt wordt.
Zo kan meneer Jansen uit Den Haag
trots laten zien dat hij op 25 augustus
in de Monumentale Arena van Barce
lona heeft deelgenomen aan een „Cor
rida de Toros", samen met de idolen
„El Cordobés" en „El Vlti".
Het feit dat tijdens het vakantie-sei
zoen de toeristen meestal de meerder
heid van het publiek vormen, drijft niet
alleen de prijzen schandalig omhoog,
maar zaait ook wel eens verwarring.
Bijvoorbeeld, de „Presidente" moet
i de
■chtei
zijn
andei
Ook de vrouwen kunnen hun diploma van stierenvechtster krijgen.
Tegenstander is slechts een flink kalf.
de staart; en als het publiek
werkelijk gek is van enthousiasme, bo
vendien nog een achterpoot van de ver
slagen vijand.
Voor de waardebepaling gaat de Presi
dente af op het aantal witte zakdoeken
waar „de Edelachtbare" mee zwaait.
UUT w.it doet de arme Presidente
als een paar duizend toeristen, die van
de prins geen kwaad weten, met hun
zakdoeken beginnen te zwaaien „om
mee te doen" met de vrienden van een
middelmatige „torero?" En hoe kan
hij een woedende scheldpartij van de
„aficionados" ontlopen als hij een ge
ring trofee toekent, omdat de tevre
den en zakdoek-zwaaiende Spanjaarden
in de arena praktisch verloren gaan
tussen duizenden tevreden, maar uit
onbegrip zakdoekloze toeristen? De bui
tenlandse gasten hebben 'n weldadige
economische invloed op Spanje's Fies
ta Nacional. maar nemen snel genoe
gen mei minderwaardige prestaties.
Gekleed in hun schitterende „traje de luces" stellen de matadores xich
op voor de presentatie. Voorop het idool „El Cordobés".
RIDDERSLAG MET
ZWAARD VAN DRAKE
PLYMOUTH (AP, In l)|dlMn.k
van ruimtereizen heeft een 66-jarige
Engelsman de aandaeht der wereld
geboeid door een reis om de wereld te
maken in een zeiljacht. I)it weekend
wacht de eenzame zeiler Francis Chi
chester die stormen, berghoge golven
en ijsbergen heeft overleefd tijdens een
reis var» 19.000 mijlen. het welkom van
een held en koninklijk eerbetoon.
Op een leeftijd, waarop de meeste man
nen zich uit het actieve leven hebben
teruggetrokken, heeft deze magere En
gelsman acht maanden lang een strijd
tegen de zee gestreden, gedurende welke
elke afgelegde mijl en de navigatie van
zijn ongeveer IB meter Innge „Glps\
Moth IV" zijn eigen werk zijn geweest
Koningin Elizabeth II heeft Chichester
op 29 januari van dit Jaar de dag
voor hij te Sidney tn Australië zijn ge
vaarlijke terugreis van 15.000 mijlen
begon ln de adelstand verheven Vele
Engelsen dachten dat dit gebaar maar
npt op tijd werd gemaakt, want dat hij
zeker ten onder zou gaan bij zijn pogen
om ln zulk een klein vaartuig om de
gevaarlijke Kaap Hoorn het kerkhof
van zovele grotere boten heen te
varen. ..Ik zal er omheen komen of ver-
gHan". ze) Chichester voor zijn vertrek
uit Australië tot loumallsten.
Maar twee dagen na zijn vertrek
kwam de „Gipsy Mothh" ln de uitloper
van een wervelstorm terecht en werd
het vaartuig door een grillige golf
bijna omver geworpen. Het Jacht werd
zo goed als ondersteboven gekeerd,
rolde toen de enorme golf af en richtte
zich vanzelf weer op. In de hut wai
het een chaos. Overal lagen gebroken
flessen en levensmiddelen. Chichester
liep een snede ln een Up op.
Hij en z(Jn boot overleefden een andere
aanval, toen zij om de verraderlijke
Kaap Hoorn heen voeren. Hij seinde
aan het Internationale wolsecretariaat,
waarvoor hij kledingstukken beproeft,
dat sommige golven hem do doodsangst
op het lijf joegen
„Als de omstandigheden erg slecht
waren, moest ik me voortdurend
vasthouden om niet ln de hut
geslingerd te worden", meldde hjj
„Zonder eetlust, niet in staat te
werken of te slapen en doordat mijn
spieren onophoudelijk gespannen waren
omdat lk moest vechten tegen het
slingeren en rollen van mijn vaartuig,
was mijn lichamelijke toestand op zijn
slechtst. Ik stelde toen alleen nog
maar belang ln het overleven van mijn
Waarom doet Chhlchester zo lets? HIJ
heeft ln het verleden getzegd, dat hU
alleen maar wat hU noemt „een echt
leven" wil leven. Dat betekent voor
Chichester vrijheid om te zwerven en
zich alleen te meten met nieuwe
moeilijkheden. „De vreugde van het
leven spruit voort uit daden, uit het
doen van de poging, uit de Inspanning,
niet uit het succes", heeft h(j eens
gezegd.
Thans nadert Chicheater Plymouth,
zoals de Engelse zeerob Sir Francis
Drake bijna 400 Jaar geleden ln 1580.
Drake, de eerste Engelsman, die om
de wereld was gevaren, vernam dat
te Plymouth pest heerste en zeilde
met z|Jn „Golden Hlnd" door naar de
Theems, waar koningin Elizabeth I
hem ln 1581 in de adelstand verhief
Koningin Elizabeth II zal het zwaard
gebruiken, dat bij die gelegenheid aan
Drake werd geschonken, als zij
Chichester de komende maand in
Greenwich Palace formeel de ridderslag
geeft.
En evenals in 1581 zal een koningin,
Elizabeth genaamd, de woordsn
spreken: „Sta op. 8ir Francis".
