„Ik vind dat je
onmacht nooit
als deugd mag
propageren
Ijs- en woestijnzeilen in woord
en beeld voor .Braassemermeer
PUBLICITEITSCHUWENDE
CINEAST JEFv. d.HEYDEN:
Ik heb een gal
gefilmd met
een knipoog
naar de zaal
DE LEIDSE COURANT
IJszeilkampioen
Bouw van Wijk
gehuldigd
De bovenzaal van café-restaurant „In
de Woelige Baren" te Roelofarends-
veen was wederom overvol voor de
prachtige avond, die de IJszeilvereni-
ging „Braassemermeer" voor haar le
den gaf om hen te doen meegenieten
van het succesvolle optreden van haar
voorzitter, de heer Bouw van Wijk,
bij de Europese ijszeilkampioenschap-
pen in Zweden. Maar méér dan deze
film kregen de leden te zien vooral
in de vorm van de prachtige dia's van
de zeiltocht door de Sahara, welke
onlangs werd gehouden.
Toen de heer Bouw van Wijk de
vergadering met een woord van nel-
kom had geopend, verzocht hij de
secretarie 'n lid, dat op de gang wacht-
le, binnen te leiden. Deze voldeed
hieraan en bracht een in Bedoeïnen-
tostuum gekleed persoon binnen, die
niemand anders bleek te zijn dan Kees
Kortenoever, die onlangs heeft deel
genomen aan de dertig dagen durende
zeiltocht door de Sahara. De voorzitter
wenste hem geluk met de goed vol
brachte, ongekend zware, maar toch
ook zeer interessante tocht door de
woestijn en de heer Kortenoever uitte
zijn dank voor de hartelijke ontvangst
door het aanbieden aan de heren Van
Wijk en Van Acker van een prachtige
woestijnroos, gesteente van beige-witte
kleur, zoals men deze op vele plaatsen
van de Sahara kan vinden, welke
sieraden de bewondering van alle aan
wezigen afdwongen.
Hierna kreeg de secretaris, de heer
N. W. Mooyekind, het woord om Bouw
van Wijk geluk te wensen met zijn
Europees kampioenschap ijszeilen in
Zweden, waarbij hij de wens uitsprak,
dat dit succes van de voorzitter er toe
zou leiden, dat de deelname aan de
Europese kampioenschappen volgend
jaar van Nederlandse zijde nog veel
groter zou mogen zijn. Een boekenbon
volgde als stoffelijk aandenken, welke
ook werd aangeboden aan de heer W.
van Acker.
Beide laatstgenoemden wisselden el
kaar vervolgens af om de lof te zingen
van hun verblijf in Polen, 'waar ge
traind werd en van Zweden, waar de
strijd om het Europees kampioenschap,
weid gestreden. „We hebben zowel in
Polen als in Zweden heerlijk gezeild,"
aldus Bouw van Wijk, maar bij de be
haalde successen is veel te danken aan
Wim van Acker, die zulk een groot
aandeel in het succes had doordat hij
Anton kans op
zege in Nootdorp
Van onze paardesportmedewerker)
DEN HAAG Nootdorp geeft woens
dagmiddag al weer de vijfde meeting van
het jaar voor de dravers; het Is dan
meteen bjjna op de helft, want het totaal
aan koersdagen zal toch wel twaalf blij
ven. Er is alle kans dat de velden ditmaal
wat groter zijn dan de vorige week.
Anton heeft nu niet Brahmapoetra S
in zijn koers en ditmaal kan hij het mis
schien w61 halen. Ook Zorro d'Aster, die
vorige week van achteraf komend steeds
aan de buitenkant liep te werken heeft
het Iets gemakkelijker tegen Antilope R,
die nu misschien de buitenkant moet
nemen omdat hij juist een cijfer hoger zit
"iet zijn startnummer.
Het programma begint om half vier en
het luidt:
Veghelprijs (2380 m. met trio): Bum-
ley Quick - Francina - Esprit Williams.
Outsider: El Cld.
Gemertprijs (2000 m. van meet): Fa-
Wola Kitty - Fridjof - Eliza.
St.-Oedenrodeprijs (2000 m, eerste afd.,
met trio): Dumas - Dirk de V - Bento-
Prise.
Overioonpry» (1660 m, eerete serie):
puls Hanover P - Cromwell W - Alert
Hanover.
Overloonpr(js (1660 m. tweede serie):
Erica - Double Deter- Ethel Volann.
St-Oedenrodeprijs (2000 m, tweede
met trio): Delphine W - Alarik -
Beautiful star.
Boxmeerprijs (2000 m. van meet):
Pluweetlje - Ekan Zora - Fonne H. Oufc-
•Wer: Eveline.
Helmondprijs (2360 m): Anton - stal
Verhoeve (YY Hanover en Xeres) -
Allee van Hageweyde.
Nunenprys (2000 m, met trio)Zorro
d'Aater - Antilope R Ze los van Vreden-
hol.
het was, die voor de kwaliteiten van
de ijsschaatsen zorgde.
In maart vorig jaar reeds werd met
de eerste oefeningen begonnen, aldus
vertelde Wim van Acker. Ieder, die 'n
plaats aan de top wil behouden, zal
er voor moeten werken. De Oosten
rijkse deelnemers aan de kampioen
schappen hebben goed hun ogen de
kost gegeven. Zij hebben de boten der
Nederlanders niet alleen nagemeten,
maar alle techniek, waarover deze bo
ten beschikken, terwijl het zeilen der
Nederlandse deelnemers nauwlettend
werd gadegeslagen om het geheim van
hun succes te achterhalen.
Resultaten
Zes Nederlanders hebben aan deze
kampioenschappen deelgenomen. Dat
Bouw van Wijk het kampioenschap
behaalde, werd reeds eerder in het
kort vermeld. De overige resultaten
waren: 2 Wim van Acker, 5 Dick We
vers, 6 Jan Eindhoven, 14 Frits Meeu-
wissen, 19 Tjeerd v. d. Meulen. Op 't
ogenblik hebben we zeker 15 top
zeilers, hetgeen voor 'n klein land zon
der veel lis zeker behoorlijk is te
noemen. Maar daarvoor moet men al
tijd actief blijven en één is er, die dat
zeker is, n.l. Jan Eindhoven, die vorige
week alweer bezig was een paar nieu
we schaatsen te maken. Nu is de zomer
weer in aantocht, maar 16 decem
ber gaan we weer naar Polen, aldus
Wim van Acker. Uitvoerig werd hierna
verteld over de tocht naar en het ver
blijf in Polen en Zweden en de film
beelden gaven daarvan een prachtig
Door de Sahara
Niet minder was dit het geval met
de zeiltocht door de Sahara, waarvan
Kees Kortenoever vervolgens aan de
hand van een onvergelijkbaar mooie
serie dia's vertelde. Per zeilboot door
de Sahara. Wie zou er ooit van ge
droomd hebben: van Algerije naar
Mauretanië, een tocht van dertig dagen
onder verzengende hitte van 45 graden
en van ijskoude nachten, met allerlei
moeilijkheden van kamperen, eten, ka
potte banden, duisternis, enz. We zou
den van deze reis alleen al een pagina
kunnen vullen.
Tot slot van de avond bracht Jan
Eindhoven nog een hele serie dia's over
ijszeilen in Canada, Polen en Zweden
en het was al over twaalf uur gewor
den toen Bouw van Wijk allen dankte,
die aan deze avond hun medewerking
hadden verleend en aan de toeschou
wers, die in zo grote getale deze avond
mede tot een succes hadden gemaakt.
(ADVERTENTIE)
een heerlijke
sigaret, pittig
en toch zacht
De start van de Amerikaanse
„wildé" voetbalcompetitie is volgens
de big bosses niet ongunstig
verlopen. 9.000 toeschouwers bij
California Clippers tegen Pittsburgh
Phantoms in San Francisco acht
men een daverend succes. De
wedstrijd was dat trouwens ook,
want er werd even toild gespeeld
als de bond is. De strijd eindigde
in S3 en Theo Laseroma en Co
Prins hadden een groot aandeel in
dat gelijkspel. Aanvoerder Co Prins
(in het wit) in duel met de defensie
van de Clippers: doelman Stojanovic
en Gavric (3), respectievelijk uit
Joego-Slavië en Brazilië.
Verdeelde
meningen in V.S.
over voetbal
NEW-YORK In totaal 44.728 toe
schouwers hebben de eerste competitie
wedstrijden van de „wilde" Amerikaan
voetbalbond bijgewoond. De Phila
delphia Stars die met 20 van de To
ronto Falcons wonnen, trokken het
meeste publiek: 14.163. In Oakland
(Californië) zagen slechts 3840 toeschou
wers de Pittsburgh PhantomB, niet on
der anderen Theo Laseroms, Co Prins,
en Piet de Groot, niet verder komen
dan een 33-gelijkspcl tegen de Cali
fornia Clippers.
Verdere uitslagen: Baltimore Bays-
Atlanta Chiefs 10 (8.000 toeschou
wers); Los Angeles TorrosNew York
Generals 32 (9.000 toeschouwers);
Chicago SpursSt. Louis Stars 21
(4.725 toeschouwers).
De commentaren in de pers over het
eerste optreden van de National Pro
fessional Soccer League waren niet on
verdeeld gunstig. De „New York Times"
besteedde drie kolommen aan de wed
strijden die zondag zijn gespeeld. Ge
rald Eskenazi schreef daarin onder
meer: „Het getoonde bleef een heel
eind onder de hoog gestemde verwach
tingen". Televisiecriticus Jack Gould
ging in hetzelfde blad nog verder: „Er
waren momenten van exotisch voeten
werk en prachtig teamverband, maar
voetbal kon toch niet in de schaduw
staan van de sportwedstrijden, die op
andere kanalen werden gegeven".
Alleen Bob Williams in de New York
Post was vrij positief. Hij vond de
35.000.000 gulden die „The Columbia
Broadcasting System" aan televisierech
ten had betaald niet bij voorbaat ver
spild geld. Williams dacht dat het
„Europese voetbal" zo op het eerste ge
zicht waarschijnlijk een grote opmars
in Amerika zou maken.
BEROEP VERWORPEN
Cassias Clay
- („Ik zal me melden -
toch in dienst
WASHINGTON Het Hooggerechts
hof van de Verenigde Staten heeft gis
teren het verzoek om vrijstelling van mi
litaire dienst van de wereldkampioen
zwaargewicht Casslus Clay afgewezen.
Clay moet op 28 april In Houston
(Texas) opkomen.
De kampioen verklaarde gisteren dat
elke straf hem liever is dan dienst in het
Amerikaanse leger. Als geestelijke van
de zwarte moslims en als gewetensbe
zwaarde verzet hij zich tegen zijn rekru
tering. „Ik zal me melden", zei Clay,
ar ik zal voor mijn godsdienstige
tuiging opkomen al kom ik in de ge
vangenis of voor machinegeweren te
recht. Ik zal andere mensen het leven
niet ontnemen" noch aan oorlog deelne-
Ik ben bereid voor mijn religie te
lijden en iedere straf op mij te nemen".
Over de uitspraak van het Opperste
Gerechtshof zei Clay: „Het zijn hun wet
ten. Het is hun grondwet. Het is hun land.
Het is hun uitspraak. Ik kan het alleen
maar aanvaarden. Zij zijn de rechter en
de jury. Ik ben alleen maar een individu
dat op de uitslag wacht. Ik verheug me
over dit alles als een beproeving. Ik vind
het heerlijk".
Russische dames grote
basketbalzege
PRAAG Op de derde dag van het
toernooi om het wereldkampioenschap
basketbal (dames) behaalde Rusland in
groep A de grootste overwinning. Austra
lië werd door de Russische dames met
7537 verslagen na in de rust al tegen
een 3713 achterstand opgekeken te
hebben. De verdere uitslagen luiden:
groep A. Joego-SlaviëVer. Staten
5843; groep B. Tsjecho-Slowakije
Zuld-Korea 6667; groep C. JapanBul
garije 54—44, Ooet-Dulteland—Brazilië
W-W.
iiiiiiïHiiiï
iiiiiiiiiii
■■■113
a
(Van onze filmredactie)
HOORN „Ik heb nooit met het idee rond gelopen een
kankergezwel uit de Roomse liturgie weg te snijden. Ik
ben zelfs nooit van plan geweest een aanval op de Kerk
te doen. Ik heb gewoon een gat gefilmd en een film willen
vervaardigen, met een knipoogje naar de zaal, zoals katho
lieken vaak mopjes maken over zichzelf". Aan het woord
de veertigjarige cineast Jef van der Heijden wiens „Onge
wijde aarde" door de filmkeuring werd verboden voor
openbare vertoning. Een afkeurenswaardige uitspraak,
waarmee de filmer binnen enkele uren meer publiciteit en
journalistinke drukte rond zijn persoon heeft verzameld,
dan in de rest van zijn carrière bij elkaar.
Zoals bekend zou Van der Heij
den niet genoeg piëteit hebben
betracht ten opzichte van over
ledenen. Hij heeft op deze be
schuldiging met enkele vragen
gereageerdde mensen die naar
een pastoorsbegrafenis gaan.
zijn die allemaal vol piëteit? en
deze „het begraven van zelf
moordenaars op oneervolle
wijze, is dat piëteitvol? Die
dingen bestaan, dat valt niet te
dien ln een heel andere wereld.
Het ls een film zonder vaag
heden. zonder afleidende
cameramanoeuvre en met een
story die goed in elkaar zit. Dat
durft bijna niemand te filmen.
Je moet gewoon lijnrecht dur
ven filmen. Er zijn op het ogen
blik zoveel filmers ln Nederland,
die niet weten wat ze willen.
Ik geniet zelf van mijn film, en
ik kan me voorstellen dat het
geleerd een verschrikkelijk
goed vakman") en startte zelf
met een Jeugdspeelfilm „De
laatste passagier", die goed werd
ontvangen. Daarna kwam ..Fiet
sen naar de maan, unaniem ge
kraakt en reeds in de eerste
vertoningsweek uit de roulatie
genomen", zegt Jef een beetje
aarzelend. Even later toch: „Ik
had het toen niet moeten doen.
al had Ik er achteraf niet eens
zoveel spijt van. Ik heb er ont
zettend veel mee geleerd en Je
moet eens Je hoofd stoten, dat
ls gezond. Toch was Ik het niet
eens met het publiek. Verkeet
niet dat ik toen dingen deed
die niet mochten, maar die nu
heel algemeen zijn".
Je kunt ook over het prototype
een film maken, maar zover was
ik toen nog niet. Ik heb het
mezelf met mijn eerste grote
film veel te moeilijk gemaakt.
Het had gewoon veel simpeler
moeten zijn. Ik ben in veel
dingen Johannes den Doper
geweest, met alel risico's van
dien. Ja „Fietsen" was een on
gelooflijke opdonder"
Bedrijfsfilms
De moeilijkheid ls hoe Je na
zo'n opdonder weer aan de slag
komt. Van der Heijden zegt: „Er
heden voor speelfilm. Ik vind
het onzin te zitten wachten op
subsidie. Dat ls geen juiste men
taliteit om een film te maken.
Als een man geen geld heeft,
moet hij heel hard werken om
er aan te komen. Ik houd niet
van de manier waarop de scor-
pioJongens werken. Begrijp me
moed. Ik vind het geweldig fijne
jongens, daar niet van Ze zeg
gen voor vijftigduizend gulden
die film te mnken. Dat is nor
maal gesproken een bedrag dat
je alleen al kwijt bijt aan aller
lei technische flauwekul. Zij
doen het door bijna niemand te
behalen, ik bedoel de spelers en
zo Ik vind het een verkeerd
uitgangspunt, film ls een vak
Ton Lensink, die belangrijke rollen
f van der Heydens verboden film.
ontkennen. Je mag er toch
zeker over praten?" Jef van
der Heijden heeft het antwoord
niet afgewacht en gedaan wat
in dit geval het verstandigste is.
Hij heeft herkeuring aange
vraagd. Behalve dat. hoopt hij
(en hij niet alleen) dat het
spoedig de beurt aan de film
keuring is ter grave te worden
gedragen. Hij zal graag de film
overmaken.
On-hollands
„Ik ben erg lang aan deze lilm
bezig geweest" verteld Van der
Heijden, overgaand tot de orde
van de dag. „misschien wel te
lang". Elke keer al» er weer
geld was, maakten we een
stukje Een methode die twee
jaar in beslag heeft genomen
De film is totaal anders gewor
den dan mijn vorige film". Hij
vervolgt; „Ongewijde aarde is
veel meer open en speelt boven-
publiek dat ook erg fijn vindt,
hetgeen overigens niet wil zeg
gen dat ik concessies aan het
publiek zou hebben gedaan. Het
komt door de aanpak, het heeft
Iets on-Nederlands. zelfs ln de
enscenering. Hier. kijk maar
deze foto's, daar voel Je het al
aan Ik heb uitsluitend in Hil-
varenbeek gewerkt. Een heer
lijk plaatsje. Veel mooie hulzen
en straatjes en aparte plekjes,
al ben lk niet uitdrukkelijk
gaan zoeken naar mooie plaat
jes. integendeel. En dan Ineens
die verschrikkelijke streep door
de rekening Dat is wel het
laatste wat lk had verwacht Het
is ao'n frisse, hart veroverende
film"
Opdonder
Jef van der Heijden zoon
van een Brabantse sigaren
fabrikant is sinds 1960 regis
seur. Hij werkte enige tijd bij
Bert. Haanstra („ontzettend veel
is door die film een hele ver
keerde invloed over mij blijven
hangen. Ze vinden mij trou
wens toch al een gekke vent;
lk zal me wel te weinig ln Am
sterdam laten allj. „Blauw
licht" heeft enige verbetering
gebracht en de opdrachtfilms
hebben mij een goede naam
bezorgd" Van der Heijden ver
vaardigde een kleurenfilm' over
de verwerking van kadavers („ls
een erge poëtische film gewor
den") een Impressie van een
ziekenhuis „Meest urgentelijk
en een brandende vraag",
film over een Goudse kaarsen
fabriek. Een plaatselijk dagblad
verslaggever rhreef naar aan
leiding van de première; „Een
bedrijfsfilm ln nieuwe stijl, ge
schikt voor het voorprogramma
ln de bioscoop" Op stapel staan
een instructief Hm over de lucht
macht en een film over vracht
rijders ln Europa („Zalig onder
werp. geweldige mensen zijn
dat").
Jk werk keihard aan opdracht-
films. Je leert het vak op en
top en het schept de mogelljk-
ale alle anderen en als mensen
werken moeten zij daarvoor be
taald krijgen.
Vechten
Je kunt trouwens niet op alles
bezuinigen. Het beeld moet
gewoon goed zijn. Ga maar na,
hoe wordtt la afgeleid als Je
beeld onderbelicht is of als Je
strepen ziet In de fiim moet Je
niet worden gestoord. Het kan
misschien leuk zijn voor de
mensen die /.elf alelrlel grap
jasserijen uithalen, maar je
maakt nog steeds een film voor
het publiek Er zUn Jongens die
beslist niet weten wat zij moe
ten doen. zodra zij een aantal
mensen krijgen te regisseren,
rk laat mijn mensen vrij zeggen
zij dan. volgens mij alleen maar
om nnmacth te verbergen. Ik
vind. dat Je onmacht nooit als
deugd mag propageren. Geluk
kig zijn we dit stadium nu een
beetje voorbij. Er ls de laatste
tijd veel recht getrokken
Weet Je dat ik steeds minder wil
werken met acteurs. Die lui zijn
door de televisie gemeengoed
geworden en jammer genoeg
beschikken wt) ln Nederland
niet over echt actieve film
acteurs. Het vervelende ls dat
de doorsnee-acteur tracht te
draaien op zijn routine. Boven
dien zijn er veel te veel die
zichzelf erg goed vinden. Het
grootste deel kent geen enkele
emotie meer. de inspiratie is er
uit. De mentaliteit onder de fil
mers ls wat dat betreft veel
gezonder, er wordt tenminste
nog gevochten. Je moet Je af
en toe eens echt kwaad kunnen
maken. Dat vind lk heel belang
rijk.
Het uitzoeken vuil amateurs ls
natuurlijk wel een moeilijke
zaak. Vergeet niet als de rol
bezetting van de film niet deugt
er geen mens meer ln gelooft.
Ik heb gelukkig mijn toneel
ervaring voor. Ik weet. hle lk de
mensen moet regisseren. Ik weet
wat Je ermee kunt doen. Ama
teurs zijn over het algemeen
veel minder eigenwijs Je kunt
ze veel makkelijker afknijpen
als dat nodig mocht zUn. Soms
denken zfj het beter te weten.
En gaan ze zeggen van: „Ja
maar, lk zou het ook zo kunnen
doen-. Dat vind lk zo ont
zettend irritant. Ze hebben ver
dorie te doen wat lk zeg. Ook
ln mijn volgende film ga lk ln
zee met amateurs. In het BS
Jaar ga lk ..De barplanlst"
draalen, naar een eigen verhaal.
Het ls iets heel anders, al loop
ik weer het risico verwijten te
krijgen het katholieke volksdeel
tegen de schenen te schoppen,
Het gaat over een pianist, die
een mis heeft gecomponeerd die
door de Romeinse keuring
wordt afgekeurd. H1J legt zich
er natuurlijk niet' bij neer.
De kerk blijft een bron van
lnpslratle. Ik ben katholiek op
gevoed, dat ls een onuitwisbaar
stuk van Je leven. Vergeet
bovendien niet dat de katho
lieke kerk een Reweldlge brok
tehater te bieden heeft Een
plechtige bpgrufenls, dat is toch
Iets geweldigs.
Keihard
Mijn assistent Ton Aarden (28)
gaat dit Jaar ook een eigen
verhaal verfilmen. De titel ls
„De laatste eer". Je ziet dat lk
voortdurend bezig ben, ondanks
de weinige publiciteit Ik houd
er niet van. lk ben trouwens
bang voor elke film en ver
schrikkelijk nerveus bij een
vertoning. Vooral bU een op-
dracbtfUm. Stel Je voor dat ze
Je werk niet goed vinden. Dan
voel ik mij gewoon een beetje
schuldig. BIJ een speelfilm ligt
dat anders, maar a! die flauwe
kul met gala-voorstellingen en
zo. Nee. niets voor mij. Een
Nederlandse speelfilm zou al
iets vanzelfsprekends moeten
zijn. We maken er veel te veel
een evenement van. Een
première wordt teveel opgebla
zen. met als gevolg dat de ver
wachtingen zo hoog kunnen
zijn dat Je wel keihard moet
zijn onder zo'n druk te kunnen
werken Begrijp Je nou waarom
lk helemaal niet gebrand ben
op te veel publiciteit".
