Nuchtere Hans van Mierlo
kan zijn vreugde niet op
Schmelzer:
Noodzaak van
vernieuwing
van partij
STADSGEHOORZAAL GONZENDE
BIJENKORF VAN POLITICI
Jelle kwam,
zag en overwon
PAGINA 4
DE LEIDSE COURANT
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1861
DEN HAAG D'Gfi, do grote win
naar van de Kamerverkiezingen ver
keert nog steeds in een feestroes. Mr.
Hans van Mierlo toonde zicli zeer ver
heugd, maar daarnaast nogal nuchter,
omdat hij, zoals hij zei, van het begin
af aan op 6 zetels in de Kamer gere
kend had. De zeven nieuwe Kamerle
den zullen zich uitsluitend aan de poli
tiek wijden cn hun oorspronkelijke
functies opgeven, zoals in tiet program
ma vastgelegd is.
Drs. Gruyters, voorheen VVD. die la
ter de initiatiefnemer van D'66 geweest
is, veronderstelde, dat D'66 vooral op
gekomen is door de stemmen van vroe
gere KVP-ers en PvdA-leden. Deze kie
zers hebben ontdekt, dat beide grote
partijen niet democratisch genoeg zijn
en handelen, aldus drs. Gruyters.
Drs. Norbert Schmelzer, fractieleider
van de KVP: „Voor ons is de uitslag
uiteraard teleurstellend. Zij toont een
duidelijke tendens naar déconfessione-
ring Desondanks zijn wij als KVP
de grootste party gebleven en dat geeft
dan wel weer enige voldoening. Onze
achteruitgang mag bepaald niet aan
ons beleid worden toegeschreven, want
dan zouden de PvdA en de VVD in ge
lijke mate vooruit moeten zijn gegaan.
Dit geeft ons het vertrouwen, dat wij
kunnen voortgaan met ons beleid.
Wanneer wij tegelijkertijd de vernieu
wing van de Partij voortzetten, kun
nen wij de toekomst met vertrouwen
tegemoet zien".
Prof. dr. J. de Quay, oud-premier na
mens de KVP: „Ik had bij voorbaat 'n
verlies verwacht. Je weet dan nooit hoe
groot dat verlies zal zijn, maar nu ik
de teruggang van de KVP zie, moet ik
zeggen: het valt me toch nog wel mee".
Mr. René Gerrlts, voorzitter van de
jongerenorganisatie van de K.V.P.: „Ik
geloof niet, dat we de teruggang van
de KVP moeten wijten aan de uitspraak
van bisschop Bluyssen van Den Bosch,
althans niet alleen. Er hebben vele fac
toren meegespeeld. Een nieuwe beweging
als D '66 heeft kennelijk aangesproken".
Wij, als jongeren, hebben Juist ook het
accent op de jongeren willen leggen,
maar wij hebben nog te weinig gele
genheid gehad om aan onze gedachten
gestalte te geven. Overigens vind ik
het niet juist, dat men die vernieuwing
zoals D'66 wil, buiten de partijen tot
stand wil brengen. Wij vinden juist, dat
dit binnen de partijen moet geschieden".
Lijstaanvoerder drs. J. den Uyl van
de PvdA Is niet tevreden met de uit
slag van de verkiezingen. Weliswaar
hebben de socialisten zich in Limburg
duidelijk hersteld, maar liet is aldus de
oud-minister toch wel hcci evident
dat beide grote partijen belangrijk ver
loren hebben. Hij vond in zjjn eerste
reactie op de uitslagen, dat de terug
gang van de KVP noodzakelijk is 0111
meer duidelijkheid te krijgen in het
partijwezen. Maar dat het verlies is
toegevloeid naar de Boerenpartij acht
te hij zeer zorgelijk. Dit is niet het ge
val met D'66. Deze partij kan aldus de
lieer Den l'yl een bondgenoot worden in
het noodzakelijk streven van de grote
partjjen naar hervorming van het par
tijwezen. „Deze hervorming Is drin
gend geboden in de komende vier ja
ren en moet zelfs Inbegrepen worden
liij de kabinetsformatie", aldus oud-mi
nister Den Uyl.
Mr. E. Toxopeus, lijsttrekker van de
WD: „Ik had meer gehoopt en ver
wacht voor mijn partij en ln dat opzicht
ben ik teleurgesteld. Maar als lk zie,
welk een grote slag de grote partijen
is toegebracht, ben ik toch ook wel te
vreden. Het tegenvallen van ons stern-
mental schrijf ik toe aan het meedoen
van de kleine partijen, die ik denk
met name aan D'66 veel stemmen
hebben gekregen van wat de grote par
tijen hebben verloren. Deze stemmen
hadden wij in een andere situatie waar
schijnlijk verworven. De versplintering
der stemmen als gevolg van zoveel
kleine partijen betreur ik ook daarom
ernstig, omdat het nu bepaald niet dui
delijk ls. wat de kiezers eigenlijk willen."
Terwijl de demissionaire minister
president Zyistra op het toneel van de
Stadsgehoorzaal ln Leiden voor een
NRU-verslaggever categorisch afstand
nam van een nieuw premierschap, ver
kondigde AR-iysttrekkcr Roolvink in
een ander deel van het gebouw, dat
de weigering van prof. Zyistra nog wel
enige deuren openhoudt. „Evenmin als
ln de laatste kabinetsformatie is de
weigering van de heer Zijlstra abso
luut. Hij zal misschien wel boos zjjn als
hij hoort wat ik zeg, maar zo zie ik
het", zo voegde hij er voor ons aan toe.
Uiteraard toonde de heer Roolvink
zich zeer tevreden over het winnen van
de ARP. „Met twee zetels ben ik al
meer dan zeer tevreden". Het verlies
van de KVP noemde de heer Roolvink
niet teleurstellend in verhouding tot de
kritiek, waar de KVP de laatste tyd
aan bloot gestaan heeft. Wel teleur
stellend vind ik het, aldus de heer Rool
vink, dat het een christelijke party is,
die aan het verliezen is. De sterke op
komst van D'66 achtte de AR-lijstaan-
voerder vooral een verschijnsel van de
universiteitssteden, want, naar hij zei, op
het plateland zal D '66 niet tot op
zienbarende daden komen.
Teleurgesteld Het de fractievoorzit
ter van de CHU mr. Beernink zich in
zyn commentaren ontvallen, dat de
AR een typische Zijlstrawinst geboekt
heeft. Dat zijn partij praktisch gelijk
gebleven is (de restzetel van 1963 ging
verloren), kon hij op dit moment nog
moeiiyk verwerken en dat was ook de
reden, dat hy nog niet kon zeggen, of
hy fractievoorzitter zou blijven. „Daar
moet ik eerst nog eens een nachtje
over slapen".
De gelukkigste politicus van Neder
land va de heer Koekoek in
maart 1966 was gisteravond de
jonge fractieleider mr. Hans van
Mierlo. die de jeugd van Nederland
op zijn hand kreeg. Omgeven door
zijn aanhangers klapte hij gister
avond in zijn handen van plezier.
(Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De Stadsgehoorzaal in Leiden
zal in zijn lange geschiedenis waarschijn
lijk zelden zoveel bezoekers onder zyn
dak gehad hebben als gisteravond tydens
de eerste politieke happening voor Leiden,
die de toepasselijke naam van politieke
bijenkorf meekreeg. Naar schatting 4.000
mensen van hoog tot laag, van jong tot
oud, bewogen zich schouder aan schou
der langs de verschillende zalen en ver
trekjes. waarin de kopstukken van 9 par
tijen lustig, of minder lustig (KVP) hun
commentaren gaven op de uitslagen, die
op 2 dozijn t.v.-ontvangers werden gepro
jecteerd.
Van luisteren is niet veel gekomen.
Het was meer prominenten-kyken in een
politieke artis, want door de opgewonden
kreten uit het zaaltje van D '66, een
partij, die het vooral onder de Leidse
studenten uitstekend bleek te doen
(Leids percentage 6,9) was er al met al
weinig te horen. Om de sportliefhebbers
te gerieven hadden de organisatoren drie
t.v.'s met-alleen-maar-sport geplaatst,
maar Inter MilaanReal Madrid had
nauwelijks belangstelling meer toen
premier Jelle Zyistra, de redder des
vaderlands, aan wiens image in
Leiden algemeen de A.R.-winst werd
toegeschreven, tussen zijn partijgenoten
op het toneel, en wel wederom
toepasselijk voor het orgel was
gearriveerd.
Premier Zjjlstra, die Lelden weer snel
verliet cn zich naar het Binnenhof spoed
de. was desondanks niet erg spraakzaam.
Des te meer AR-Hjsttrekker Roolvink. die
vla het gesloten Lv.-clrcult verklaarde,
dat het beslist niet onmogelijk is, dat de
heer Zijlstra wederom tot het premier
schap bewogen kan worden.
De Leidse verkiezingshappening
was over het algemeen uitstekend
georganiseerd. De toeloop (en de ver
tering) was groter dan de organisatoren
verwacht hadden, maar een schoonheids
foutje was toch wel het „achterafje"
waarmee de Noodraad zich moest be
helpen. Met een kamertje van drie bij
vier meter moesten lijstaanvoerder
Hessel en zijn geestverwanten zich te
vreden stellen. De temperatuur werd al
een kwartier na de opening van de
happening zo ondraaglijk, .dat voorzitter
Hessel een wijs besluit nam: transpire
rend als na een marathon verliet hij
het stry'dperk, richting Ridderzaal.
Het rustigst was het in de K.V.P.-
hoek, de koffiekamer op de eerste ver
dieping. Vele Kamerleden, onder meer de
heren T. Brouwer en de heer E. J. M.
Kolfschoten, die zich ln de afgelopen
maanden het vuur uit de sloffen ge
lopen hebben in de kieskring Lelden,
waren aanwezig, maar zij konden het
ty en de stemming ook niet meer laten
keren. De stryd was gestreden en in een
zekere gelatenheid hoorde men de juich
kreten aan, waarmee anderen hun triom
fen vierden, of waarmee tegenstanders
de terugval van de K.V.P., vooral in de
Brabantse steden, begroetten. Ver na
middernacht eindigde tenslotte het po
litieke festijn in een ongekende chaos
van duizenden lege flessen en notatie
biljetten.
DEN HAAG Een gezellig rumoerige
en rommelige Ridderzaal vormde gister
avond het verkiezlngshart van politiek
Den Haag. De statige ridderzaal, miljoe
nen Nederlanders bekend van prinsjes
dag, wanneer de koningin er de troon
rede uitspreekt, vormde een gezocht
zamelpunt voor enkele honderden discus
siërende politici, journalisten en andere
genodigden. De één verdieping hoger ge
legen rolzaal vormde het technische hart
van het verkiezingsapparaat van het
A.NJ».
Tientallen telexen en een indrukwek-
kenae computernet braakten er constant
een stroom van cijfers uit, de uitsla
gen van de verkiezingen ln 924 Nederland
se gemeenten. In totaal 125 mannen en
vrouwen waren gedurig op hun posten
om deze cijfenawine ln goede banen te
leiden ten behoeve van de dagbladen en
miljoenen Nederlandse t.v.-kijkers en
radioluisteraars. Een televisieteam was in
de Ridderzaal present om heet van de
naald verschillende prominente politici
hun commentaar te laten leveren op de
stroom van uitslagen, verhalen tussen
verdriet en vreugde.
In de Ridderzaal konden de uitslagen
op twee grote projectieschermen gevolgd
worden. Op een derde scherm kon men
constant de t.v-uitzending bezien. Tot
omstreeks tien uur betekende dit laatste
een gezellige afwisseling van cijfers, com
mentaren en de voetbalmatch Real Ma
drid tegen Inter Milaan, die met min
stens evenveel Interesse gevolgd werd als
de wapenfeiten der politieke partijen.
Onder de politieke kopstukken in de
Ridderzaal bevonden zich o m. de liberale
lijsttrekker mr. Toxopeus en diens voor
ganger prof. Oud. de CHU-oud-ministers
Schol ten en De Pous, de AR-oud-minister
Smallenbroek, KVP-minister Luns, Twee
de-Kamervoorzitter mr. Van Thiel en
Eerste-Kamervoorzitter ir. Mazure en di
verse staatssecretarissen en oud-staats
secretarissen. Ook de lijsttrekker van de
liberale volkspartij, de heer De Fete ris,
kwam de Ridderzaal met een bezoek ver-
