Elf dagen autos kijken in Amsterdam
RAI kan profiteren van
opleving automobielmarkt
DAF OP FRAAIE
TWEEDE PLAATS
6tm26februar
personenauto
Sportieve auto
gaat steeds
belangrijker
plaats innemen
PRIJS-VOLVO
KOSTBAAR
GLAS-WERK
Ontwerpen van automobielen:
een fascinerende bezigheid
Knutsel-
eend
MIST-
ACHTERLAMP
WOENSDAG 15 FEBRUARI 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Achtenzeventig verschillende
automerken zullen vanaf donder
dag 16 februari tot en met zon
dag 26 februari in de nieuwe
RAI te Amsterdam tonen, wat
er zoal na de laatste RAI-
tentoonstelling in 1965 is ver
anderd.
Tienduizenden Nederlanders zullen
zich dan kunnen overtuigen van de
vooruitgang in deze tak van industrie,
die het de laatste tijd in de gehele
wereld nogal moeilijk heeft gehad. Van
al die perikelen zal men op de komende
RAI maar weinig merken, want het
aantal geëxposeerde wagens is er niet
minder om, en het aantal nieuwe types
is zelfs groter dan ooit tevoren. De
autowereld is nog springlevend en ge
lukkig voor de fabrikanten treedt de
Nederlander de automobielsector weer
met grotere vrijheid en meer geld te
gemoet. De eerste verkoopcijfers van
dit jaar hebben bewezen, dat de Ne
derlanders wat over de schrik van de
werkloosheidsgolf heen zijn. In de
eerste dagen van 1967 zijn meer auto's
verkocht als vorig jaar en dat hadden
zelfs de grootste optimisten niet ver
wacht.
Sinds 1958* zijn de autoverkopen in
ons land met 20 25 procent gestegen.
Tot vorig jaar de kentering kwam.
Ondanks de hoge belastingen, ondanks
de slechte verkeers- en parkeervoor
zieningen, zijn er sinds de vorige RAl
tentoonstelling van twee jaar geleden
een half miljoen personenauto's op de
Nederlandse wegen bijgekomen. Hier
door is de autodichtheid in ons land
gekomen op 1:8. Op het ogenblik zijn
er in ons land 1,6 miljoen auto's; ln
het Jaar 2000 zullen het er 10 miljoen
zijn. Opmerkelijk is nog, dat ons
wagenpark voor maar liefst éénachtste
uit afdankertjes van onze buren fje-
staat (gemiddelde waarde 700 gulden!).
Als men het tentoongestelde materiaal
in Amsterdam eens nader gaat be
kijken, dan blijkt dat er op technisch
gebied enige Ingrijpende veranderingen
zijn, terwijl het aantal pk's weer Is
vergroot. Steeds meer motoren hebben
nu een vijfmaal gelagerde krukas, de
toerentallen zijn gestegen en komen
nu bij vele types boven de 5000 per
minuut. De bovenliggende nokkenas
wint ook steeds meer terrein.
Bij de voor- en achterwielvering is ook
veel gewijzigd. De befaamde door Ford-
Engeland in 1951 uitgebrachte „Mac-
Phersonpoten" worden door steeds meer
merken als vering voor de voorwielen
gebruikt. De lange, steeds platter wor
dende half-eliptische blad veer schijnt
voor de achterwielvering zijn beste tijd
gehad te hebben. Schroef veren de
as te fixeren door reactle-armen en
een Panhardstang worden nu veelal
gebruikt.
Voor wat betreft de verlichting, mag
de halogeen(jodium-)lamp zich in een
grote belangstelling verheugen. Philips
kwam als eerste met de werkelijke
halogeenlamp met dubbele gloeidraad.
Het wachten is op de grote koplampen-
fabrieken.
De bodystilisten gaan steeds meer
werken met „sportief" uitziende car
rosserieën met de aflopende daklijn
(fast back). In het interieur valt op
dat steeds meer wagens teruggaan naar
de vloerschakeling, want „sportief" en
„pook" horen in deze tijd nu eenmaal
bij elkaar. De stuurschakeling is nog
een erfenis van de Amerikanen, die
bij hun voor drie personen volop aan
wezige ruimte en daardoor doorlopende
voorbank wel behoefte aan stuurscha
keling hadden. Europa volgde deze
constructie, waarbij men wel overwoog,
dat de pook Iets meer motor- en trans
missiegeruis in de carrosserie veroor
zaakte dan de stuurwielschakeling.
De RAI-tentoonstelling zai dagelijks
geopend zfln van 10.00 tot 17.00 uur en
van 19.00 tot 22.00 uur. Op zondagen
van 10.00 tot 17.00 uur. Voor hen, die
voor hun bezoek de auto gebruiken, is
een speciale pendelbusdienst ingesteld.
De bussen.brengen de bezoekers van de
ruime parkeerterreinen aan de Europa-
boulevard gratis naar de RAI en terug.
De belangrijkste Europese primeur
op de RAI is ongetwijfeld deze Pon-
tiac Firebird. De motor van deze
wagen levert 218 pk.
De Pontiacdivisie van General Motors heeft de
Nederlandse autotentoonstelling de Europese primeur
gegund van de nieuwe Pontiac „Firebird"; een wagen
die op de R.A.L wordt gepresenteerd in een hardtop
coupé en een cabrioletversie. De vormgeving van de
„Firebird" wordt gekenmerkt door een lange motor
kap en een korte achtersteven. De „Firebird"-modeI-
ien zullen in ons land leverbaar zjjn met een zes
cilinder 3,7 litermotor met een bovenliggende
nokkenas. Deze krachtbron levert 218 pk- Dit nieuwe
model zal in april dit jaar leverbaar worden.
Op de stand van General Motors zijn in
totaal tweeëndertig automobielen tentoongesteld,
die een vollealge indruk geven van het
leveringsprogramma in Nederland van 's werelds
grootste automobielproducent. Naast de auto's
toont G.M. ook een doorsnede van de onlangs
geïntroduceerde Chevrolet Camaro en nog een
maquette van het Opelproefterrein ln Dudenhofen.
Twee Nederlandse primeurs bij Fiat verdienen ook
de aandacht. Het zijn de Fiat 124 Familiale en de
Fiat 124 Spider. De 124 Familiale is een
stationcaruitvoering van de „Auto van het Jaar".
Een brede deur geeft toegang tot de laadvloer, die
door het neerklappen van de achterbank aanzienlijk
vergroot kan worden. De prijs ls 7.799 gulden.
De Fiat 124 „Spider" is 'n gloednieuwe sportwagen,
die medio 1967 leverbaar zal zijn. De 1438-cc-motor
ontwikkelt 90 pk en ls goed voor een top van
170 km per uur. Onder de fraai gelijnde
Pininfarinacarrosserie treft men een motor aan
met twee bovenliggende nokkenassen.
Sportieve automobielen zijn er trouwens genoeg op
de R.A.I. Bij Alfa Romeo de GT Junior Coupé, bij
Austin de nieuwe Healey Sprite Mark IV, De
Sylvia en Fair Lady by het Japanse merk Datsum,
de Contessa 1300 Coupé bij Hino, de Honda S 800
bij Honda, de Lotus-Europa met Renault-16-motor,
de Djet 6 van Matra Sports, de MG Midget Mark
IH, de Peugeot 204 Coupé, de Saab Sonett II en
de 2000 GT van het Japanse merk Toyota, waarmee
James Bond in zijn laatste film „You only live
twice" te zien was, zijn slechts een kleine greep
uit de vele primeurs op sportgebied. De merken
Ferrari, Maserati en ISO hebben ln dit opzicht nog
zeer exclusieve modellen te bieden.
De nieuwe elegante sportcoupé van Glas valt
eveneens op. Deze wagen met 2,6-litermotor en
een vermogen van 168 SAE-pk heeft vier
zitplaatsen en is zeer luxueus uitgerust en beschikt
over een 8-cilinder V8-motor, een Dionachteraa en
schjjfriemen op alle wielen. Deze automobiel wordt
in de loop van 1967 ook uitgebracht met een
3-litermotor. De prijs bedraagt 25.500- gulden. By
Lagerwys Automobiel Maatschappy uit Den Haag
treft men weer een Daimler aan. Het ls een
2,5 liter en de wagen is gebaseerd op de Jaguar 2.4,
maar heeft door zijn eigen speciale grille en zyn
afwerking toch een zeer eigen gezicht gekregen.
Nog indrukwekkender is op deze stand de kort
geleden in Engeland geannonceerde Daimler
Sovereign op basis van de Jaguar 420.
Blikvanger
De Japanse Prince Motor Company voor het
eerst op de R.A.I. heeft onmiddeliyk voor een
grote blikvanger gezorgd: een Europese primeur
in de vorm van de PMC A 200 GT; een variant op
de A 150, die ook wel bekend staat als de Skyline
de Luxe. Van deze A 150 is tevens een estateversle
te zien. BMW toont op de R.A.I. liefst vyf
verschillende uitvoeringen van de BMW 2000 en
de Formule-n-raceauto, waarmee het wereldrecord
op de 500 meter, de kwart mijl en de één km met
staande start werd behaald. Bij Chrysler zyn de
twee nieuwe uitvoeringen van de Barracuda 1967
de trekpleisters, terwijl Citroën heel wat
belangstelling zal trekken met een 2 CV vol
artisticiteiten, waaronder een vélocipède en een
staande klok. De complete Duitse, Britse en
Amerikaanse ïy'n wordt natuurlijk by Ford getoond.
BU Mercedes Benz en Saab is de aandacht volledig
geconcentreerd op de veiligheid. In zaal I en D van
het Congrescentrum vertoont Mercedes dagelijks van
11.00 tot 17.00 uur een veiligheidsfilm; bü Saab
staat een carrosseriegeraamte dat de naam Safety-
body heeft gekregen, omdat er alle veiligheidsdetalls
van het merk zichtbaar in zUn gemaakt-
De veiligheidsvoorzieningen, de afwerking en de internationaal bekende kwaliteit,
waren voor de Zweedse jury factoren om de Volvo 144 tot „Auto van het jaar" uit
te roepen.
Volkswagen 1300 meest
verkochte auto in 1966
De Volkswagen 1300 is met 18.932 stuks
in 1966 de meest verkochte auto in Ne
derland geworden en neemt zodoende
de toppositie over die de Volkswagen 1200
in 1965 met 32.191 wagens stevig ln han
den had. De VW 1200 is nog wel op de
top-vyftienlijst in Nederland te vinden,
maar de 4350 auto's die het afgelopen
jaar verkocht werden, waren slechts
goed voor een twaalfde plaats op deze
ranglijst.
DAF heeft zich goed gïweerd. Nadat me:i
in 1965 was opgeklommen tot een fraaie
derde plaats, bleken de verkopen yi 1966
weer zo goed dat de voorsprong op de
Opel Kadett niet geheel verloren ging.
Doordat de Ford Taunus 12M een flinke
duikeling maakte (van de tweede naar de
vierde plaats) steeg DAF zelfs nog een
plaatsje en staat nu achter de VW 1300
op de tweede plaats. De DAF-verkoop
cijfers hebben voor het belangrijkste deel
betrekking op de Daffodil, want de
nieuwe DAF 44 is pas laat in produktie
gekomen.
De top-vijftieniyst ziet er als volgt uit
(tussen haakjes de plaats.die door het
type in 1965 op deze lijst werd inge
nomen met daarachter het aantal ver
kochte wagens in 1965):
1 Volkswagen 1300 18932
2 DAF 12670 3) 17793
3 Opel Kadett 12238 4) 16268
4 Ford Taunus 12 M 11605 1) 19377
5 Fiat 850 11219 9) 7769
6 Simca 1000 8441 8) 9365
V Ford Cortina 6681 C V 11242
8 Opel 1700 5687 5) 11856
9 NSU Prinz 5587 (13) 6238
10 Fiat 600 5240 6) 11439
11 Citroen 2CV/Azam 4612 (12) 6344
13 Volkswagen 1200 4350 1) 32191
13 Renault R 10 4000 (25) 3100
14 Peugeot 404 Benzine 3693 (14) 4873
15 Renault R 4 Combi 3575 (24) 3209
In totaal werden er vorig jaar ln Neder
land 213.904 nieuwe personenauto's en
combinatiewagens verkocht tegen 305.409
in 1965. Dat betekende een totale terug
val op de Nederlandse markt van 91.505
nieuwe auto's, of 30 pel.
Volgens hedendaagse begrippen is
ontwerpen de kunst om schoonheid
aan gebruiksvoorwerpen te geven. Als
gespecialiseerd beroep is het ontwer
pen niet ouder dan de huidige gene
ratie. Toch heeft men reeds sinds het
begin van de civilisatie in de een of
andere vorm het ontwerpen toegepast.
De architecten uit het verleden, de
beeldhouwers, wandschilders. goudsme
den en tapytwevers waren ook ont-
Zij immers gebruikten bestaande
materialen en technische bekwaamhe
den om de geest van hun tijd op es
thetische wijze uit te drukken. Het
tijdperk van de mens wordt onder
meer vereenzelvigd door grote voor
beelden van ontwerpen; de pirami
den, de Acropolis, het Colosseum, de
kathedraal van Reims of het paleis
van Versaille. In onze tijd heeft de
industriële ontwerper bewezen, dat in
massa vervaardigde consumentenarti
kelen zowel aantrekkelijk als nuttig
kunnen zijn. Op deze manier verschaft
het ontwerpen aan miljoenen mensen
een vreugde, die een6 alleen maar
aan de rijken was voorbehouden. En
daar is de autowereld nu een goed
voorbeeld van.
Een nieuwe automobiel begint met
een schoon vel papier, een scherp
potlood en een creatieve geest. Gewoon
lijk begint de ontwerper met een aan
tal voorwaarden, „package" genoemd
waaraan het concept moet voldoen.
Deze „package" geeft aan hoeveel
inzittenden de wagen moet kunnen be
vatten, waar de motor en andere
aandrijfcomponenten moeten zijn ge-
geplaatst en hoeveel ruimte deze
vergen, hoe groot de bagageruimte
moet zijn, de fundamentele afmetin
gen van het interieur. Deze gegevens
vertellen reeds bijzonder veel van de
wagen, bijna alles, behalve hoe hij er
uit komt te zien.
Het programma begint met een groot
aantal schetsen om het „thema" van
de nieuwe wagen te onderzoeken. De
beste schetsen worden gedetailleerd uit
gewerkt om de waarde van de moge
lijkheden van het ontwerp bete - te kun
nen bepalen. Wanneer de ideeën zijn
gegroeid tot nieuwe goede vooruitzich
ten, begint het driedimenslonele vorm
geven. Warme klei wordt aangebracht
op een geraamte van hout en schuim-
plastic, een van latten voorziene con
structie op wielen, ongeveer 10 cm klei
ner van omvang dan de toekomstige
nieuwe wagen. Vakbekwame kleimo-
delleurs, die onder leiding van de ont
werpers werken, geven de klei de ru
we vorm volgens de gedetailleerde te
keningen.
Wanneer de warme klei afgekoeld is
tot kamertemperatuur, wordt het hard
en vast. De modelleurs schrapen en
Naust deze tCV,
beladen met een
soort artistieke ver
huizing, zijn op de
stand van Citroën
ook vitrines te vin
den, waarin de vijf
tig beste inzendingen
van het „knutsel-
concours" met als
onderwerp 'n 2CV-
model, een plaatsje
hebben gekregen.
vormen de kiel nu met behulp van een
grote verscheidenheid van boetseerge-
reedschappen, waarvan ze er vele zelf
hebben geconstrueerd. Omdat kiel ge
makkelijk is te bewerken, kan het snel
worden verwijderd en hervormd ter
wijl de ontwerper het voertuig verder
ontwikkelt.
Zodra de ontwerper tevreden is met
de vormen en oppervlakten, verzoekt hfj
de modelleurs de auto te „voltooien"
om een realistisch uiterlijk te ver
krijgen. Het model wordt „gelakt" met
rollen gelakte Di-noc. een speciaal ge
prepareerd plakpapier dat direct op de
klei kan worden aangebracht.
Donker gekleurd Di-noc wordt aange
bracht op de glasoppervlakten om
ruiten na te bootsen en aluminium fo
lie wordt gebruikt voor de nabootsing
van chroomstrips, bumpers, portier-
krukken en andere blanke metaalde-
len. Tenslotte verkrijgt men een bij
zonder goede indruk van hoe de wa
gen er in werkelijkheid in staal en
glas uit zal zien.
Indien het model de verantwoordelijke
ontwerpers bevalt geven ze normali
ter opdracht om een fiberglas repro-
duktie van het kleimodel te maken of
tenminste een „doorzicht" fiberglas
bovengedeelte, dat op het kleimodel
kan worden geplaatst. Met ruiten van
plexieglas en een nagebootst dash
board, het stuurwiel en de bovenkant
van de rugleuningen zichtbaar, lijkt
het model zo natuurgetrouw, dat men
zonder nadere inspectie nauwelijks 't
verschil met een „echte" auto kan
Fiberglasmodellen, die ook in het ont-
werpcentrum zelf worden gemaakt,
kunnen van een compleet interieur
worden voorzien, en in vele gevallen
ook van een motor. Dit maakt het mo
gelijk de wagen te beoordelen zowel
van binnenuit, vanachter het stuur als
van buitenuit. Terwijl het model ont
wikkeld wordt werken de mensen van
constructie en produktievoorbereiding
nauw samen met de ontwerper om er
zeker van te zijn dat het ontwerp aan
de gestelde eisen voldoet en te onder
zoeken of het ontwerp uitvoerbaar is
vanuit het standpunt van kosten en
produktie gezien.
De directie beslist dan of de wagen
mogelijk een succes kan worden in
sljn klasse en daarna heeft men de
toestemming van de allerhoogste top
nodig voordat met de produktie veelal
geruime tijd na de eerste ontwerpen
kaa worden begonnen.
(UIT: FORD WERELD)
Een boeiend „nevenverschijnsel" van
de massamojorlsering in Nederland
is de steeds groter wordende vraag
naar diverse onderdelen en accessoires.
De speciale autoshops, de aparte auto
afdelingen in de warenhuizen en
de aantrekkelijke vitrines in vele ga
rages en tankstations bewijzen, dat de Zichtb33T
speciale auto-attributen in nog steeds
stijgende mate aftrek vinden.
sproeier nu op heel eenvoudige wijze
tot een volmaakt elektrische kan wor
den opgebouwd. Het grote voordeel van
elektrische rultesproeiers is dat ver
stopte sproeiers door de krachtige
pomp uitgesloten zijn.
Het assortiment artikelen, dat wordt
aangeboden om de automobilist in
staat te stellen zijn auto te poetsen,
te controleren, te vervolmaken en van
sportieve ,.make-up" te voorzien, neemt
nog steeds toe. Het is daarom op deze
RAI-tentoonstelling beslist de moeite
waard te bekijken, wat er voor de auto
mobilist te koop is. Het varieert van de
opvoerset tot de leren hoes voor het
stuur, van de mistlamp tot de kuip-
stoel, van een set om het spoor van
de wagen wat breder te maken tot de
speciale uitlaat, van het potje cleaner,
de borstel, het bagagerekje, het anti-
condensdoekje en de sierknop, tot de
auto-apotheek en niet te vergeten de
plakplaatjes.
Uit de grote hoeveelheid van nieuwe
accessoires willen we er hier twee
noemen, de elektrische rultesproei-
set van N.V. voorheen Van Heek en
Oa, waaronder elke handbediende
Ten tweede de mist-achterlampen
van Hella, die door hun groot lichtbe-
reik (speciaal tijdens mist en sterke
sneeuwval) een zeer effectief middel
vormen om kettingbotsingen tegen te
gaan. De mist-achterlamp is in Duits
land ontstaan omdat men daar tot de
conclusie kwam dat het normale ach
terlicht bij mist of tijdens sneeuw
buien niet toereikend is. De reikwijdte
van het licht moest minstens verdub
beld worden om de veiligheidsfactor
voldoende te waarborgen. Dit heeft
men thans bereikt door een speciale
lamp te construeren, waarvan de licht
sterkte lOOx de sterkte van een nor
maal achterlicht is. De speciale mist-
optiek van deze lampen zorgt ervoor
dat het achteroprijdende verkeer ook
tijdens zeer dichte mist tijdig wordt
gewaarschuwd dat men een „voor
ligger" of een stilstaande file nadert.
De prijs van dit zeer nuttige acces
soire, dat op stand nummer 187 wordt
getoond, bedraagt slechts f 19.00.
