Grijsharige Frits Thors:
„ideale NTS-nieuwslezer
Prof. Geyl
overleden
beetje pijn
TELEVISIE VANAVOND
TV-reclame
in 9 minuten
168.040,-
„Een klein
Sammy tussen „call- en cowgirl
Mr. Roosjen pleit voor
verhoging luistergeld
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 3 JANUARI 1967
Bisschop van Bara
- Brazilië - wordt
in Dongen gewijd
DEN HAAG (KNP) katerdag 28 ja
nuari zal mgr. G. de Vet, bisschop van
Breda, pater Tiago Cloin ccsr tot bisschop
wijden in de parochiekerk van Dongen
(N.-B.i. Pater Tiago Cloin, genaturali
seerd Braziliaan, is benoemd tot bisschop
van Bara in de staat Bahai, welke deel
uitmaakt van het ontwikkelingsgebied
van Noordoost-Brazilië. Het is nog niet
bekend wie de beide co-consecretoren
zullen zijn. Wel wordt reeds de naam
genoemd van mgr. Pohlschneider, bis
schop van Aken.
UTRECHT (ANP) Op oudejaars
dag is in Utrecht prof. P. Gey.l oud-
hoogleraar In de algemene en vader
landse geschiedenis aan de rijksuniver
siteit ln Utrecht, overleden. Zijn stoffe
lijk overschot is vandaag in alle stil
te gecremeerd.
Prof. Geyl werd op 15 december 1887
in Dordrecht geboren als de zoon van
een medicus. Na zijn gymnasium-oplei
ding begon hij in 1906 aan de Leidse
universiteit met de studie in de letteren.
Hij promoveerde in 1913 cum laude op
het proefschrift ..Christofforo Suriano",
waarvoor hij het materiaal verzamelde
tijdens een studiereis naar Venetië.
Hetzelfde jaar werd hij correspondent
van de Nieuwe Rott. Courant in Londen.
Van 1919 tot 1935 was hij hoogleraar aan
de universiteit van Londen, waar hij
aanvankelijk Nederlandse studiën en la-
ANTENNE;
ter Nederlandse geschiedenis doceerde.
Van 1928 tot 1935 was prof. Geyl cor
respondent vsn de koninklijke academie
van wetenschappen en lid van de royal
historical society.
In 1936 werd hij hoogleraar in de al
gemene en vaderlandse geschiedenis van
de nieuwe tijd aan de tijksuniversiteit
in Utrecht.
Verschillende malen trad prof. Geyl
op als gastdocent op de universiteiten
van Vale en Harvard. Op 21 mei 1966
onderscheidde het hoofd van de histori
sche afdeling van de Harvard University
hem in Utrecht met de Silas Markus
McVane prijs.
F***************************
(Van onze radio- en t.v.-redacteur)
HILVERSUM. De première van de
t.v.-reclame heeft de STER (Stichting
Ether Reclame) gisteravond in 540
seconden9 minuten precies 168.040
gulden bruto opgeleverd. Op zater
dagen, wanneer ook 's middags 150
seconden aan spots de lucht ingaan,
komt daar nog 49.200 gulden bij.
Over zo'n 310 televisiedagen zon
dagen en erkend christelijke feestdagen
mag geen reclame worden uitgezonden
betekent dit dat voor 1967 ongeveer
50 miljoen gulden aan spots de lucht
ingaat.
Ongeveer veertig procent hiervan komt
ten goede aan de dagbladen die kunnen
aantonen dat hun inkomsten uit adver
tenties door de t.v.-Teclame belangrijk
zijn teruggelopen.
Dr. G. Vogelaar, directeur van de
STER, heeft gisteravond in de hoofd
controlekamer van de Bussumse stu
dio's „geboeid gekeken naar het samen_
spel van t.v.-cameralieden, technici en
regisseurs". Over de start van de t.v -
reclame was hij zeer positief, al had
hij oog voor enkele feilen ln beeld en
De grootste fout was wel, dat de tek
sten niet lip-synchroon waren. Ook was
er sprake van soms onrustige en
daardoor ook weinig overtuigende
beeldmontages. Ook werd er te veel
gesproken t.v. is géén radio één
goede spot overtuigt meer dan honderd
woorden.
RADIOMONOLOOG
Omroepervaring
van 38 jaar
(Van een medewerkster)
Vóór hij het wist zat Frits Thors
(57) voor de t.v.-camera en
sindsdien begin 1965 ver
richt hij het fascinerende werk
van N.T.S.-nieuwslezer. Aan de
ene kant óndanks zijn zoals hij
zelf zegt „witte kop en don
kere brilmontuur" (die nogal
eisen aan de belichting stellen),
aan de andere kant juist daar
door een markante persoonlijk
heid en de ideale figuur voor het
serieuze journaaiwerk.
Thors: Goed lezen betekent: altijd een
zekere spanning daarbij voelen; het
nooit als routinewerk beschouwen; de
tekst niet afjakkeren, zodat deze onver
staanbaar wordt; een erezaak voor je
zelf ervan maken om de moeilijkste
woorden zo goed mogelijk uit te spre
ken: je vooral concentreren op de
tekst, anders ga je onherroepelijk de
mist in
Manusje
Als 19-jarige knaap deed Frits Thors
(in Amsterdam geboren, nu in Hilver
sum wonend) als omroeper zijn intrede
bij de AVRO van Vogt. Hij vond het er
machtig interessant. Tijdens z'n school
jaren hbs en handelsschool had
hij reeds (in 1923) zijn eigen radiotoe
stel gemaakt.
„Eigenlijk was je in die jaren manusje
van alles", vertelt Frits Thors, die
naast Guus Weitzel omroeper werd. „Je
deed kantoorwerk, redactiewerk voor
de Radiobode en je riep om. Na enkele
maanden werd ik assistent-redacteur
van de Radiobode, ging ik dus de jour
nalistieke kant uit. Ik had een eigen ru
briek over kortegolfstations. In 1931
kreeg ik er ineens genoeg van. Ik
zwoegde twee jaar voor de notarisstu
die, maar zakte glorierijk voor het eer
ste examen. Tijdens mijn vakantie ont
ving ik van collega Felderhof nu bij
de NRU een seintje, dat mijnheer
Vogt mij wel weer wilde hebben."
Frits Thors kéérde in 1934 terug naar
de radio, aanvankelijk uitsluitend als
omroeper en wéér samen met Guus
Weitzel. Hij had eveneens rubrieken
met nieuwe grammofoonplaten, ging
ook wel naar Engeland om artiesten te
engageren. Het waren grote namen,
die hij voor onze radioprogramma's
naar Nederland haalde: orkestleider
Louis Levy, componist Eric Coates, ve
le vocalisten, die zongen bij de radio-
dansbands. Hij deed samen met Kom
mer Kleijn heel veel aan de (live-uit
gezonden) hoorspelen, maakte daarbij
met de technicus in de controlekamer
de vereiste geluiden.
Herrijzend Nederland
In 1941 verdween Thors ütt 'tlé racflo-
wereld. In de bevrijdlngsroes van 1945
hij was Inmiddels getrouwd werd
hij opgehaald om voor Herrijzend Ne
derland in Eindhoven te gaan werken.
De monoloog „Een klein beetje pijn"
die de KRO-radio vanavond uitzendt,
werd onlangs voor de microfoon ge
bracht door de BBC. Marlène Diet
rich vertolkte toen de rol van de
vrouw. Deze rol wordt in de KRO-uit-
zending gespeeld door Elisabeth An
dersen. De tekst is geschreven in een
bewogen lyrisch proza dat sterk doet
denken aan de schrijftrant van Dylan
Thomas. Het stuk zelf is een rijk ge
schakeerde monologue intérieur. Tegen
over het gemoedsleven van de vrouw
met haar vluchtige onbestemde gevoe
lens staat het zo heel anders denken
en handelen van de man van wie hier
een scherp portret wordt gegeven.
De voordracht van dit gevoelige stuk
vergt een groot vakmanschap. Het ge
vaar af te glijden naar melodramatiek,
ligt immers voor de hand. Elisabeth
Andersen heeft, ondanks de duidelijke
aanwezigheid van een sterke emotio
nele betrokkenheid, dit gevaar volko
men weten te vermijden.
Hilv. 2 22.45 uur.
GISTEREN was het zover: reclame
op de buis. Zouden we de „spots"
moeten recenseren maar dat moe
ten we natuurlijk niet dan zouden
we hebben kunnen vaststellen dat de
vormgeving ervan over het geheel zo
behoorlijk was als we van vakmensen
met e«n jarenlange ervaring in bios
coopreclame mochten verwachten.
Overigens: van bioscoopreclame hon
den we helemaal niet; we voelen ons
dan altijd een beetje genomen, zo van
entree betaald en dan-verdienen-ze-
nog-aan-je-ook.
Of we dat gevoel ook bij de STER zul
len krijgen zal wel afhangen van de
Inventiviteit der reclamemakers. Zij
zullen het niet gemakkelijk krijgen met
zes dagen per week voor steeds dezelf
de dingen onze interesse gaande te
houden. De plaatsing van de blokken
rond de journaaluitzendingen lijkt ge
slaagd, gezien de grote kijkdichtheid
op die tijdstippen. Als kijker zouden
we prefereren dat op beide netten
punctueel om 9.00 uur 's avonds de hele
affaire afgehandeld zou worden. Dan
zou meteen die reële keuzemogelijkheid
er zijn die ons steeds beloofd, maar ook
steeds onthouden is. Want de STER
moet precies op tijd komen. Dat onder
vond gisteravond de weerman al.
Zo ls Ria, de tweede show van de KRO
rond Ria Valk, was best aardig voor
zover Ria een beetje gek kan doen. Z(j
heeft nog steeds niet veel stem, maar
wel een bepaalde hoekige charme die
zi] ln haar passende nummers goed
weet uit te spelen. Vorige maal zong
zjj een „smartlap" met het tikje ironie
dat het precies aardig maakte. Giste
ren was die Ironie er afgeslepen en
werd het lang zo leuk niet.
Van „Silhouet" over mr. Jonkman za
gen we alleen het begin. De serie is al
beproefd en goed gebleken, daarom
schakelden we over naar de AVRO
voor „Een andere keer misschien". Leo
Derksens socio-documentaires hadden
we al een tijdlang niet gevolgd, deze
aflevering over tienersex wekte ons
niet op om de draad voorgoed op te
nemen. Het gegeven werd op een ty
pisch ouderwets-volwassenen manier
benaderd in de trant van „Meisje luis
ter eens!" Het meisje in kwestie luis
terde weliswaar niet maar haar tranen
achteraf spraken dikke boekdelen. Alle
medespelenden spraken trouwens een
boeketaaltje dat heel onnatuurlijk aan
deed.
Terug b(J de KRO zagen we Trio in F.
Middelpunt was Fiet Koster, cabare
tière in grote styi als zij goede teksten
heeft. Die goede teksten (van Frans
Koster) waren er aanvankelijk niet.
Het openingstekstje waarin Dick
Elchenberger weer eens moest uitzin
gen wat een vervelend soort mensen
ambtenaren zyn vonden wy domweg
fout en beledigend voor een grote
volksgroep. Ook verder kwam het pro
gramma maar moeiiyk op gang. Maar
dat Courrègeliedje was midden in de
roos en Fiet maakte er iets heel goeds
Met Herrijzend Nederland kwam hij
als omroeper naar Hilversum. Zoals
vele andere radiomensen hoopte hij
op een Nationale Omroep. Radio Oran
je en Herrijzend Nederland hadden
immers bewezen dat er niet voor el
ke zuil een omroepvereniging nodig
In de na-oorlogse tijd had onze gast
heer veel programma's met Canade
zen, die grote shows verzorgden voor
de Canadese troepen én voor Neder
landers. Onze kortegolfuitzendingen be
gonnen in die tijd onder de oude roep
letters PCJ van het vooroorlogse Phi-
lips-kortegolfstation.
„Langzamerhand ging lk helemaal
over naar de korte golf", vertelt de
toenmalige eerste omroeper-regisseur
van kortegolfprogramma's. „We had
den speciale uitzendingen voor over
zeese Nederlanders, die bijvoorbeeld
in Indonesische kampen zaten. In mijn
hart voelde ik erg veel voor Engeland
voor dë'AVKO was ik vtoeger vtal bij
de BBC op bezoek geweest en ik
trok naar Engeland als assistent op de
Nederlandse afdeling van de BBC.
Vier maanden riep ik vanuit Londen
Engelse gezichtspunten over politieke
en andere na-oorlogse problemen in
het Nederlands om".
Aparte contacten
Thors kreeg een aanbieding de Ne
derlandse uitzendingen in Canada te
reorganiseren en te leiden. Een ver
leidelijk aanbod, dat hij accepteerde.
Met vrouw en 3-jarig dochtertje trok
hij naar Canada. Als chef van de Ne
derlandse afdeling van de Canadian
Broadcasting Corporation bracht hij
zijn eerste Canadese tijd door. Later
werkte hij in los verband voor deze
CBC en werd hij medewerker op het
door de Nederlandse regering gestich
te informatiebureau.
Ondanks verschillende onder meer
financiële onzekerheden besloten de
heer en mevrouw Thors in Canada te
blijven. Zij vonden het een góed land.
Zo kennen de kijkers Frits Thors: mèt
bril!
mofoonplaten, literatuur, postzegels en
tuinieren houdt, werd tweede nieuwsle
zer voor het NTS-weekjournaal; daar
na „minutenmannetje" voor het nieuws
van 7 uur: spoedig werd hij ook bij
het gewone journaal ingeschakeld naast
de 4 vaste nieuwslezers, de „onzicht
bare man" en enkele andere free-lan
ce medewerkers.
In totaal zijn er bij het journaal zo'n
56 NTS-medewerkers voor voorberei
ding en uitvoering. Tijdens een uitzen
ding zijn er ongeveer 15 in touw, ohder
andere redacteuren, 3 cameralieden, de
„toneelmeester" die foto's en kaarten
verzorgt voor 2 camera's, de regisseur,
diens assistente en verschillende tech
nici. De nieuwslezer voor de derde
camera realiseert zich nauwelijks
dat miljoenen ogen op hem gericht zijn;
daar geeft de benodigde concentratie
hem geen-kans toe!
Als hij dienst heeft, neemt Frits Thors
die aanvankelijk niet in beeld wilde ko
men, maar als commentaar kreeg: „'t
Gaat er niet om wat jij leuk vindt,
maar wel waarvoor wij je kunnen ge
bruiken!") om half 7 het nieuws door
voor 7 uur. Om 7.15 uur wordt het gro
te journaal gerepeteerd, dat er om 8
uur „uit" gaat. Daarna wordt weer
gewerkt aan de laatste avonduitzending
waarna een redacteur en een nieuwsle
zer in de studio blijven voor éls er nog
een nieuwtje kómt. Tussen het pand
waarin de redactie is gevestigd en de
studio wordt enkele malen per avond
„gependeld".
Geen papier
„We hebben een draaiboek waarop pre
cies staat welke tekst ik en welke mijn
medelezer zal lezen", weet Frits Thors,
die liever geen reportages en interviews
doet. „Als je in beeld komt gaat er een
rood lichtje branden, zodat je weet af en
toe even te moeten opkijken. Niemand
zal verwachten dat we onze tekst uit 't
hoofd leren. Elk journaal-onderwerp is
op een apart geel vel papier getikt
geel reflecteert minder dan wit en
de bladen liggen op volgorde. Alleen
de weerman improviseert; wij houden
ons precies aan de tekst".
Hij volgt het journaal op de monitor,
kan dan precies zien wanneer het door
hem te lezen onderwerp beginnen moet.
Zijn leesbril speelt hem daarbij parten.
Hij ziet het beeld op de monitor er wa
zig door. Toch prefereert hij dat bo
ven de bril op-het-puntje-van-zijn-neus
zetten. In het begin kwam hij over
zijn bril heenkijkend wel in beeld,
moest haastig zijn bril rechtzetten en
„pardon" zeggen. Zoiets kan maar één
Frits Thors, die ook filmcommentaren,
teksten voor de Rijksvoorlichtingsdienst
en bioscoopteksten spreekt, die ver
taalt, soms ANP-nieuwsberichten om
roept en programmaatjes voor de ra
dio doet, luistert veel naar buitenland
se nieuwsuitzendingen. Hij- weet dan
wat hem 's avonds aan nieuws te wach
ten staat en pikt er misschien de juiste
uitspraak door op. Voor een moeilijke
naam probeert hij een compromis te
vinden tussen die juiste uitspraak en
begrijpelijkheid voor de gemiddelde
Nederlander: él te correct is soms ook
niet goed!
Guus Hoekman
in „La serva
padrona"
De NCRV zendt vanavond op Neder
land 1 de (kamer) opera „La serva
padrona" (Haar meester de baas) van
Giovanni Rattista Pergolesi uit „La
serva Padrona", dat één der oudste
komische werken is, ging in 1733 te
Napels in première. Het was de bedoe
ling dat het 35 minuten durende werk
je in de pauzes van grotere opera-op
voeringen werd gespeeld, maar „La
serva padrona" was al spoedig zo po
pulair dat het een eigen, zelfstandig
leven is gaan leiden.
De opera vertelt van de vrijgezel Uber-
to, die zo getiranniseerd wordt door
zijn dienstmaagd Serpina, dat hij om
zich te bevrijden van deze kwelling on-
middelijk' in het huwelijk wil treden.
Zijn bediende Vespone draagt hij op
een vrouw voor hem te zoeken. Serpina
die haar meester wil trouwen, haalt
Verpone over om zich (vermomd als
kapitein van het leger) aan Uberto
voor te stellen als haar verloofde. De
pseudokapitein moet voor Serpina een
enorme bruidsschat vragen en wanneer
de zuinige Uberto daar niet voor voelt,
zal hij eisen dat Uberto Serpina tot
vrouw neemt. Voor Uberto is de keuze
niet zo erg moeilijk. Als hij het bedrog
ontdekt, wordt hij weliswaar zeer boos,
maar Serpina toont dan dat zij haar
meester de baas is. In „La serva padro-
n&" speelt de bas Guus Hoekman Uber
to, de sopraan Henny May Serpina en
mimispeler Rob van Houten Vespone.
NEDERLAND I
NTS:
18.45 uur:
Pipo de clown
18.50 uur:
Nieuws in het kort
STER:
18.56 uur:
Reclameuitzending
NCRV:
19.00 uur:
U ziet maar. autotips
STER:
19.56 uur:
Reclameuitzending
NTS:
20.00 uur:
Journaal
STER:
20.16 uur:
Reclameuitzending
NCRV:
20.20 uur:
Attentie, actualitei
tenrubriek
20.45 uur:
't Is zó bij de lucht
macht, tv-serie
HILVERSUM I
AVRO:
19.05—19.40 uur:
Ontmoetingspunt,
politieke gedachten-
wisseling
20.05—21.15 uur:
Dinsdagavondshow,
amusementsprogr.
22.50—23.55 uur:
Da capo, liedjespro
gramma
Radioprogramma
HILVERSUM L AVRO: 18.00 N
Actual., 18.25 Lichte ork.muz. en z
Gesproken brief uit Parijs.
21.10 uur:
Ooggetuige, docu
mentair progr.
21.50 uur:
Haar meester de
baas, opera
22.25 uur:
Overdenking door
W. Dijckmeester
NTS:
22.30 uur:
Tweede journaal
NEDERLAND II
NTS:
20.00 uur:
Nieuws in het kort
STER:
20.01 uur:
Reclameultzending
VPRO:
20.05 uur:
Cinéma, filmprogr.
NTS:
20.56 i
HILVERSUM II
KRO:
20.00—21.00 uur:
Concert door Radio-
Kamerorkest
21.00—21.20 uur:
Verhalen op dinsdag,
vertelling
22.45—23.20 uur:
Een klein beetje pijn,
monoloog
23.20—23.55 uur:
Philadelphia Orkest
De bezetting (7),
documentaire serie
STER:
21.56 uur:
Reclameuitzending
NTS":
22.00 uur:
Tweede journaal
22.15 uur:
Sluiting
T.V. morgen
KRO:
17.00 uur:
Wonderlijke nachten,
tekenfilm
17.10 uur:
SIM, programma voor
jeugdige doe-het-zel-
17.30 uur:
Veilig Verkeer met
inspecteur Gosker
17.35 uur:
Sluiting
RADIONIEUWSDIENST
HILVERSUM li 7.00, 8.00,
11.00, 13.00, 16.00, 18.00,
20.00, 22.30. 23.55.
HILVERSUM II. 7.00,
7.30, 8.00, 8.30. 12.30,
19.00, 22.30, 23.55.
HILVERSUM III: Elk
heel uur vanaf 9.00.
,nd kii
zangsol.. 12
t.b.v. land-
ork.: amus.muz.. 13.00 Nws..
kalender, 13.25 Stereo: instr
Gespr. portert.
Stereo: Metropole-
vioolduo: klas
sop™»» ™>a. iSSB.
KIES?:, v. fc
s szFsz ïrssfü ff* is rxsr
(opn), 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II. NCRV: 7.00 Nws.
HILVERSUM II. KRO: 18.00 Country and herh. SOS-ber., 7.10 Dagopening. 7.15 Klas
Western Express (gr).
d. ARP. gr.muz., 7
W. de Kwaadstenlet,
ARP, 18.30 Musicerende dilettanten: Of
koor met plano (opn), 18.50 Ondernem
nws. en comm., 19.00 Nws., 19.10 Act
19.30 Concillepostbus, 19.35 Geestel. lledi
19.45 Zoekend geloven: nwe. katechlsmus
klass. muz„ 21.00 Voordracht, 21.20 Piahi
(opn.): klass. muz., 21.45 Klein Radiokoor:
oude gewijde muz.. 22.00 Kunst: cult, progr.,
22.30 Nws., 22.40 Overweging, 22.45 Een klein 15.51
beetje pijn (The child), monoloog, 23.20 Ste- 17.01
reo: mod. gr.muz., 23.55-24.00 Nws. Ove
8.30 Nws., 8.32 Londens Symf.-ork. (gr):
12.30 "Nw^ l^O^
gsol.: lichte
v. land- en tuinb..
actual., report, en
0 Stereo: instrum. en vocaal
De familie Leenhouts, hoor-
reo: mod. ork.werken (gr).
17.15 Jazzmuz.
20.30 Hoorsp., 21.42 Klass.
WOENSDAG:
HILVERSUM I.
2 Arbeidsvitaminen (gr). (11
rep., (7.30-7.33 Van
thuis, pr.
VARA: 7.00 Nws. e
strijdlied, 7.23 Lichte gr.mu;
ïg.). VPRO: 17.03
8.10 Lichte and
(8.30-8.35 Van alle marktei
Operetteklanken. 13.Oi
13.02 Actual., '3.05 Vrolijk platenprogr.. (14.00
Nws.), 15.00 N'.vs., 15.02 Nederlandse arties
ten: lichte muz., 16.00 Nws.. 16.02 Platenpro-
gramma v. d. Jeugd, 17.00 Nws.. 17.02 Actual
Rhythm and blues, 17.35-18.00 Country
Western music (gr).
Romantische
lol. (gr): semi-klass.
:s, 11.00 Nws., 11.02
:o: pianoduo: mod.
BRUSSEL-NED. 12.03 Lichte muz.
ianomuz., 13.20 Tafelmuz., 14.03 Klass.
120 Koorzang,
- 75J5
„Juist op dat moment komt er een te
legram uit Nederland van de intussen
opgerichte wereldomroep: of ik de lei
ding van de internationale dienst In
Hilversum op mij wil nemen", zegt
Frlts Thors. „Na lang nadenken zagen
we dat als een teken naar Nederland
te moeten terugkeren. Daar hield ik
me de eerste tijd vooral met de En
gels sprekende afdeling bezig. Daarna
kwam er een Spaanse afdeling en al
gauw gingen we grammofoonplaten
kant-en-klaar maken voor buitenland
se radiostations. Na 8 jaar heb ik stui
vertje gewisseld met mijn collega van
de Nederlandse dienst. Daar bracht
ik wéér 8 jaar door. Ik was er onder
meer verantwoordelijk voor de recht
streekse uitzendingen voor over de he
le wereld verspreide Nederlanders:
emigranten, zeelieden, missionarissen,
zendelingen. We hielden ze in contact
met het vaderland door nieuwsuitzen
dingen, commentaren, lezingen, muziek
programma's. Vooral kreeg lk interes
sante contacten door de rubriek waarin
ik brieven beantwoordde. Leuk om
even zo'n pater of zeeman aan te spre
ken. Je kreeg over de hele wereld wat
bekendheid en kwam in de bush-bush,
op schepen, overal!"
Frits Thors werd wat ouder, liet zich
niet meer alles welgevallen, vond de
sfeer er in zijn werkkring niet op voor
uitgaan; vond het dè tijd om te ver
dwijnen en besloot als free lance ra
dio- en filmmedewerker verder te gaan.
Aan televisie dacht hij toen niet eens.
Verkiezing
sportvrouw, sportman
en sportstad
Van liet jaar
Over het jaar 1966 zijn reeds tal van
balansen opgemaakt. Ook in de sport
wereld. Niettemin zijn in ons land de
sportman, de sportvrouw en de sport
stad van het afgelopen jaar nog niet
gekozen. Dat gebeurt vanavond tijdens
een directe door Dick van Rijn gelei
de radio-uitzending van AVRO. Voor
de muzikale omlijsting zorgt het or
kest van Willy Schobben met zang
van Trea Dobbs.
Hilv. 1. 21.45 uur.
Zevende deel van
„De Bezetting":
J oden vervolging
De jodenvervolging is het onderwerp
van de zevende aflevering van de serie
„De Bezetting", die de NTS vanavond
op Nederland 2 uitzendt. Samensteller
en presentator is dr. L. de Jong.
Van 140.000 joodse medeburgers zijn,
als uitvloeisel van de rassenwaan en
het antl-semitisme der nazi's, 110.000
gedeporteerd. Van die 110.000 zijn
slechts 5440 in leven gebleven en naar
ons land teruggekeerd. De meesten
van die 110.000 werden al bij aankomst
in de vernietigingskampen Auschwitz-
Birkenau en Sobibor om het leven ge
bracht.
Na een reeks maatregelen in 1941, die
de strekking^ hadden de joodsé bevol
kingsgroep in ons land te isoleren en te
verpauperen, begonnen in de zomer
van 1942 de deportaties. Een jaar later
waren de meesten verdwenen. Hun
transport vond in hoofdzaak plaats via
het doorgangskamp Westerbork. Zij die
gedeporteerd werden, wisten niet welk
lot hun wachtte. De Duitsers hielden
alles zoveel mogelijk geheim. De eer
ste berichten die van gaskamers en
van massale vernietiging bij aankomst
in de kampen gewaagden, bereikten de
de Nederlandse verzetsgroepen en de
regering in Londen pas medio 1943.
De deportaties hebbe zich voltrok
ken met inschakeling van tal van offi
ciële instanties en van de joodse schijn-
overheid, de joodse raad.
Er is ook tegengewerkt. Door de zelf
opofferende arbeid van duizenden Ne
derlanders is er voor circa 20.000 van
hun bedreigde joodse medeburgers een
onderdak gevonden.
Dr. L. de Jong heeft geschreven: „Het
programma van 3 januari (heden) zal
aan de ergste sadistische wreedheden,
die zich in het kader van de jodenver
volging hebben voorgedaan, zwijgend
voorbijgaan. Ik ontveins mij intussen
niet dat ik, juist doordat deze vervol
ging zo methodisch georganiseerd werd
en zo onpersoonlijk mechanischmassaal
uitgevoerd, een relaas te doen krijg
van onvoorstelbare verschrikking. Wat
men als kijker en luisteraar te door
staan krijgt valt overigens zo zal
men het ook wel voelen in het niet
bij de beproevingen van die tienduizen
den".
Ned. n 20.36 uur.
NRU zit op zivart zaad
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM In de Luitgardezaal
van „Grand Hotel Gooiland" te Hilver
sum hield het NRU-bestuur een nieuw
jaarsreceptie, die door het merendeel
van de 11007 personeelsleden werd be
zocht. In een toespraak vroeg de voor
zitter, mr. A. B. Roosjen, zich af wat
de naaste toekomst brengen gaat na de
val van het kahlnet-Cals. Het over
bruggingskabinet lieeft zicli bereid ver-
kluard het ontwerp-omroepwet nog
voor de verkiezingen te behandelen,
mits tijdig een eindverslag zal zijn uit
gebracht. Nieuw uitstel zou gevolgen
hebben voor verscheidene functionaris
sen, die een benoeming voor de tyd van
twee jaar hebben gekregen.
De NRU-voorzltter memoreerde de zor-
geiyke situatie op financieel terrein.
De NRU-begroting voor 1967 bedraagt
32.40 miljoen: het totaal van de be
grotingen van alle andere omroepen
30,10 miljoen, hetgeen tezamen een be
drag van 62Ms miljoen vergt. Het netto
beschikbare bedrag uit de luistergelden
wordt geraamd op 52,4 miljoen, zodat
er een tekort bij de radio is van onge
veer 9 miljoen gulden. Met een reserve
van 3 miljoen is het onmogelijk de be-
groting-1967 sluitend te maken. Bij de
NRU is reeds sterk bezuinigd, om de
tering naar de nering te zetten. Tech
nische apparatuur kan niet worden
vervangen. Bedragen voor nieuwe in
strumenten zijn afgevoerd. Er komt
geen opleidingscursus bij de radio en
de unieke dirigentencursus zal waar
schijnlijk niet meer worden voortgezet.
Er is slechts één mogelijkheid om de
radio voor een afbraak te bewaren, na
melijk de verhoging van de luisterbij
drage. Terwijl de briefport van zeven-
en-een-halve cent in 1945 tot 20 cent
nu steeg, moet de luisterbijdrage het
met een vermenigvuldlgingscijfer van
anderhalf stellen. De invoering van re
clame in de radio, waarin sommigen
een middel zien om uif de impasse te
geraken, zal volgens mr. Roosjen stel
lig géén zoden aan de dijk zetten, waar
aan adverteerders reclamegelden spen
deren. Aan een slopersarbeid om we
gens financiële redenen af te breken
wat in ruim 40 jaar werd opgebouwd,
is het bestuur van de NRU niet bereid
enige medewerking te verlenen.
T.v. ook in zorgen
De voorzitter van de NTS, de heer
E. A. Schütenhelm sprak op een nieuw
jaarsbijeenkomst voor het NTS-perso-
neel eveneens over de zorgelijke finan
ciële tijd. De nieuwbouw vergt alleen
al een reservering van 40 miljoen gul
den. Een verhoging van het kijkgeld
van 36 tot 40 gulden zou soelaas kun-
Alles ivat maar enigszins een naam
heeft of denkt te hebben in de
wereld van muziek of cabaret was
gisteravond aanwezig op een nieuw
jaarsreceptie in Laren, onder auspi
ciën van een grote grammofoonplaten
maatschappij. Op de foto: Ramses
Sammy Shaffy, bekneld tussen
Jasperina Callgirl de Jong en
Ria Cowboymeisje Valk (rechts).
nen brengen bij dit arbeidsintensief
medium. De bruto-inkomst uit televi
siereclame over 1967 wordt geschat op
maximaal 50 miljoen gulden. Dit be
drag zal met 40 procent worden ver
minderd ten behoeve van de pers.
hoogstens 20 miljoen zal ten goede
komen aan de gezamenlijke tv-organi-
saties. Maar een sterke stijging van
honoraria, vertonings- en auteursrech
ten zal de begroting ook in 1967
reeds nadelig kunnen beïnvloeden.
Nico van Vliet
bezocht Hawaii
Enkele maanden geleden reisden
Nico van Vliet en cameraman Didier
van Koekenberg naar Australië en
Hawaii om een aantal tv-documentai-
res te maken. De reportages over
Australië zijn inmiddels uitgezonden
en de documentaire over Hawaii is
vanavond te zien in het NCRV-pro-
gramma. In Hawaii ontmoeten vele
rassen elkaar, maar van discriminatie
is geen sprake. Met Brazilië is deze
eilandengroep het voorbeeld van ver-
draazaamheid ten aanzien van de
vermenging der rassen. In deze docu
mentaire wil Nico van Vliet vooral
aandacht besteden aan dit aspect van
Hawaii.
Ned. 1 21.20 uur.
