Israël voor de keus: wachten of toeslaan
TIEN JAAR NA DE SUEZ-CRISIS
MOSKOU
WIL GEEN
BOTSING
MET V.S.
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1966
DE LEIDSE CX)URANT
PAGINA 11
V.N.-militairen hebben in de tijd van de grootste spanning de grenzen van de jonge staat Israël bewaakt. Aan alle
kanten werd Israël omringd door vijaijndige staten.
Tien jaar geleden, bij de kortstondige oorlog in de 8 in ai woestijn, maakten de Israëlieten grote veroveringen op de
Egyptenaren. Israëlische militairen bewaken de weg van Gaza naar Tel Avivwaar olievaten de demarcatielijn aangeven.
TEL-AVIV Overweegt Israël een preven
tieve oorlog tegen Syrië? Precies tien jaar
na de Sina'i-oorlog domineert deze vraag de
uiterst gecompliceerde politieke toestand
in het Midden-Oosten, een gebied dat men
als de „zieke man" van de twintigste eeuw
kan beschouwen. De gestelde vraag is niet
van academische aard. Want op het mo
ment, dat Israël op bescheiden, doch na
drukkelijke wijze de tiende verjaardag van
de Sinaï-oorlog vierde, besprak de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties Israëls
klacht tegen Syrië aangaande de activitei
ten van Syrische terroristen op Israëlisch
grondgebied. Sedert het revolutionaire op
communisten en de Sovjet-Unie steunende
regime Zayen in Damascus de lakens uit
deelt, heeft Syrië zich duidelijker dan ooit
ontpopt als Israëls gevaarlijkste vijand.
Vanuit Syrisch grondgebied opereren terro
risten van het Arabisch bevrijdingsfront El-
Fatah, op steeds driestere wijze op Israë
lisch grondgebied. Grensincidenten zijn
aan de orde van de dag. Tijdens de behan
deling van Israëls klacht in de Veiligheids
raad tegen Syrië deden zich in zestien
dagen negen grensincidenten voor. Van
bijzonder ernstige aard was het opblazen
van de goederentrein Tel-AvivJeruzalem,
te meer omdat de ontspoorde trein werd
beschoten. Indien de landmijn, die de trein
in de lucht deed vliegen, een half uur eer
der zou zijn geplaatst, zou de personentrein
Tel-AvivJeruzalem zijn getroffen, het
geen een bijzonder ernstige situatie zou
hebben geschapen. Israël houdt Syrië direct
verantwoordelijk voor de activiteiten van
de EI-Fatah-terroristen, omdat deze in Syrië
hun opleiding en wapens krijgen. Boven
dien treedt radio Damascus als de provo
cerende spreekbuis van deze organisatie
op en verklaren de Syrische leiders bij
herhaling dat zij de El-Fatah bij het vol
brengen van de bevrijding van Palestina
niets in de weg zullen leggen.
De duizenden jaren verwaarloosde grond van het noorden vc
wordt thans moeizaam tot vruchtbaar land omgevormd.
aanvallen bloot.
Door sterke druk op Jordanië
uit te oefenen slaagde Israël er
een half jaar geleden in koning
Hoessein krachtig op te doen tre
den tegen de op Jordaans gebied
opererende El-Fatahleden. Als
gevolg hiervan verplaatste het
centrum van de El-Fatahactivi-
teiten zich naar Damascus. Jor-
danië vreest Israëls militaire
kracht. De Israëlische leiders zijn
zich hiervan diep bewust. Ook
weten zij, dat Israëls aanval op
r -i'j/,
,v
Militaire colonnes in de woestijni een beeld, dat het ontstaan I
de eerste levensjaren van de staat Israël heeft begeleid.
Egjpte. tien Jaar geleden, uitein
delijk het einde betekende van de
activiteiten van de Fedayin, de
Egyptische terroristen, die jaren
lang ISraël onveilig hadden ge
maakt.
Suéz-succes
Sedert de Sinaï-campagne is de
Egyptisch-Israëlische grens één
van Israëls rustigste grenzen.
Deze rust wordt, gegarandeerd
door de aanwezigheid van een
troepenmacht van de Verenigde
Naties die Israël en Egypte met
succes van elkaar scheidt. De
Sinaï-oorlog voltrok zich echter in
een zeer bijzonder internationaal
klimaat.
De nationalisatie van het Suez-
kanaal door Egypte diende als
voorwendsel voor het gezamenlijk
Frans-Engels-Israëlisch optreden
tegen Nasser. Ieder van de drie
partijen had eigen specifieke be
langen op het oog. Israël wilde de
bases van de Fedayin vernietigen
en de Golf van Akkaba voor de
scheepvaart op Afrika en Azië
openbreken. Beide objecten wer
den bereikt. Vandaar dat Israël
de Sinaï-oorlog als een zeer ge
slaagde operatie beschouwt.
Frankrijk dacht de val van Nas
ser te kunnen provoceren, waar
door naar de toen heersende me
ning in Parijs de duivel van de
Algerijnse opstand, die in no
vember 1954 uitbrak, zou zijn
vernietigd, terwijl Engeland voor
de verbindingen met de Common
wealth zoveel mogelijk de con
trole wilde behouden over het
Suezkanaal Voor Frankrijk en
Engeland betekende het Suez-
avontuur tegenover het gezamen
lijk optreden van de Verenigdt
Staten van Noord-Amerika en d«
Sovjet-Unie, een laatste stuip
trekking van de status als grot<
mogendheid.
Het resultaat van het onverwach
te samenspel tussen Washington
en Moskou was dat Nasser als de
grote politieke triomfator uit de
strijd te voorschijn kwam. on
danks het feit, dat Israël zQn
doelstellingen verwezenlijkte.
Na tien jaar
Tien jaar later ziet Israël zich
onder geheel andere internatio
nale verhoudingen voor een ana
loog probleem gesteld. Opnieuw
wordt het Israëlisch grondgebied
onveilig gemaakt, worden Israëls
burgers bedreigd. Ditmaal vanuit
Syrië.
Alvorens tot een militaire actie
tegen Syrië over te gaan heeft
Israël een beroep gedaan op de
Veiligheidsraad om dit hoogste
internationale gezagsorgaan ertoe
te bewegen Syrië te veroordelen.
Een Amerikaans-Engelse resolu
tie waarin de veroordeling van
Syrië op indirecte wijze was ge
formuleerd. stuitte echter op on
verwacht grote tegenstand in de
Veiligheidsraad. In feite komt dit
op een gevaarlijke aanmoediging
neer van Syrië. Vanuit Israëlisch
standpunt houdt dit het failliet
van de Veiligheidsraad in. Het
blad van de Nationaal Religieuze
Partij, een regeringspartij, gaf in
scherpe bewoordingen aan zijn
verbitterde teleurstelling over de
gang van zaken in de Veilig
heidsraad uiting: „De intriganten
in de Veiligheidsraad van zowel
het Oost- als Westblok dienen te
beseffen dat zij een uiterst ge
vaarlijk spel spelen. Israëls ge
duld en zelfbeheersing in het
licht van de aanvallen op zijn
veiligheid en burgers en het be
zoedelen van zijn eer is bijna
uitgeput". In deze geest laten ook
ministers van Levi Eshkols ka-
Dinet zich uit.
Dit betekent dat Israël beseft, dat
het voor een moeilijke onont
koombare keus staat: wachten of
toeslaan. Het eerste past in de
lijn van eerste minister Levi Esh-
kol. Het tweede, het toeslaan, zou
wel eens door de Syriërs kunnen
worden afgedwongen.
Geïsoleerd
Zowel voor Israël als Syrië staan
grote risico's op het speL Israël Is
vanwege de voor hem teleurstel
lende gang van zaken In de Vei
ligheidsraad min of meer ge
ïsoleerd, of het zou zo moeten zijn
dat Washington er geen bezwaar
tegen zou hebben dat Israël het
linkse Syrische regime de les zou
lezen. Dit wordt ln de Arabische
pers gesuggereerd.
Aangezien Israël geen gebieds
uitbreiding door bezetting na
streeft. zou een Israëlische actie
tegen Syrië van korte duur moe
ten zijn. In dat geval kan Israël
zich een zeker isolement permit
teren. omdat de duur van de actie
van invloed zal zijn op het ge
wicht van de internationale
opinie.
Hoewel de Sovjet-Unie ln de Vei
ligheidsraad pal achter Syrië
staat, is het zeer onwaarschijnlijk
dat de machthebbers ln het
Kremlin Syrië effectieve militaire
steun zullen verlenen in geval
van een militaire actie van de
zijde van Israël. Ook het dreigen
mti raketten is minder waar
schijnlijk dan In 1956. Als de
Sovjet-Unie in Vietnam zorgvul
dig een confrontatie met de Ver
enigde Staten uit de weg gaat.
ligt het voor de hand dat Moskou
om Syrië geen botsing met
Washington wil riskeren. Wash
ington heeft in de Veiligheids
raad bewezen dat het achter Is
raël staat. Bekend is dat de Sy
rische leiders een Israëlische actie
vrezen. Het Israëlische leger ge
niet sedert de Sinaï-oorlog een
bijzondere reputatie bij de Ara
bische legerleiders.
De vraag rUst of de Syrische
leiders ln staat of bereid zijn de
El-Fatahterroristcn aan banden
te leggen, door hun te verhinderen
dc terroristische activiteiten ln
Israël voort te zetten. Illervan zal
het afhangen of Israël gedwongen
zal worden militair tegen Syrië
op te treden.
