Leidse
V uilverbranding
'n primeur op
reinigingsgebied
in Nederland
Ook een oplossing voor vele gemeenten in
de omgeving
DOOFPOT VEROORZAAKTE BRAND
IN HET ACADEMIEGEBOUW
VRIJDAG U NOVEMBER 1966
DE LEIDSE COURANT
PAGINA I
VOORSCHOTEN
Orgelconcert Maandag 14 novem
ber a.s. te 20.15 uur zal in de Dorps
kerk te Voorschoten een concert wor
den gegeven door Joop Brons, orga
nist van de Hooglandse kerk te Leiden
met medewerking van de Voorschote
naar Gijs Reijns, althoboïst bij het
Residentie-orkest. Uitgevoerd zullen
worden orgelwerken van L. V. Clé-
ramboult, Anth. v. Noordt, J. S. Bach,
H. Distier en D. Buxtehude, werken
voor hobo en orgel van G. Ph. Tele-
mann, F. Geminiani en M. Reger, als
mede het adagio in Bes van J. S. Bach
vobr althobo en orgel.
De avond wordt georganiseerd door
de Culturele Commissie van de Her
vormde Jeugdraad en maakt deel uit
van de door die commissie geplande
serie culturele evenementen voor het
seizoen 1966/"67.
Het concert is voor ledereen tegen
een matige entreeprijs toegankelijk.
(Houders van een cultureel jeugdpas-
poort en jongeren bendeen 18 jaar ge
nieten bovendien een reductie).
IEDER ZICHZELF respecterend his
torisch gebouw is in de loop van
haar geschiedenis wel eens door brand
geteisterd. Dit geldt ook voor het
Academiegebouw aan het Rapenburg,
dat in 1569, toen het nog dienst deed
als kloosterkerk van de „Witte Non
nen" (zusters Dominicanessen), door
het vuur flink beschadigd is. Veel be
kender evenwel is de brand van 1616,
vandaag juist 350 jaar geleden. Toen
brandde het honderd jaar oude ge
bouw, dat onlangs een nieuwe be
stemming gevonden had als zetel van
's lands oudste universiteit, van bin
nen geheel uit. Het ongeluk schijnt in
lie trekking te hebben gestaan met
de feestelijke viering van Sint Maar-
tens-avond, (In die tijd ook In de her
vormde delen van ons vaderland nog
trouw op de vooravond van de elfde
november gevierd).
een bijeenkomst van de Senaat
op deze bewuste avond, werd een
doofpot op achteloze wijze opgeborgen
zoals uit een naderhand door cura
toren ingesteld onderzoek gebleken is.
Hiervoor werden de beide pedellen,
Louis en Matthys Elsevier aansprake
lijk gesteld en dienovereenkomstig ge
straft. Het vuur bleef gedurende de
nacht smeulen en werd eerst tegen
de morgen opgemerkt door soldaten
van de nachtwacht. Toen bleek er
evenwel weinig meer tegen bestand.
Gedwongen vakantie voor de
studenten was er echter niet bij:
onmiddellijk werden er maatregelen
genomen „opdat de Jonge lieden In
haren voortgang niet en werden ver-
achtert" en men vond tijdelijk onder
dak in het Prlncenhof, dat eveneens
aan het Rapenburg gelegen was (op
de hoek van de Langehrug). Onder
tussen toog men aan het werk om
het afgebrande gebouw te herstellen,
waarbij men de gelegenheid te baat
nam om de oude kloosterkerk meer
In overeenstemming te brengen met
zijn nieuwe functie als schoolgebouw.
Deze afbeelding van het Academie
gebouw dateert uit 1614, dus juist
voor de brand. Bij de verbouwing
heeft het uitwendige van het gebouw-
geen belangrijke wijzigingen onder
gaan. Overigens ontbreekt het ka
rakteristieke torentje nog. Dit is
eerst in 1670 toegevoegd.
Nieuwe vloeren en scheidingsmuren
werden aangebracht, zodat de kerk
ruimte In lokaliteiten verdeeld werd.
Een indeling, die nagenoeg tot op
heden onveranderd Is gebleven.
In juni van het jaar 1618 werd het
gebouw heropend. De kosten, zijnde
12000 gulden, werden gelijkelijk over
de universiteit en 't gemeentebestuur
verdeeld. Ter herinnering aan de
brand werd boven de ingang van het
Groot-Auditorium een grote blauwe
steen met inscriptie ingemetseld, wel
ke overigens niet bewaard ls geble-
Drs. TH. J. MEIJER
VOOR EXCLUSIEVE
damesschoenen
Zo zal het voortaan zijn. In plaats
van naar de Roomburgerpoldèr
zullen de vuilniswagens in en uit
rijden bij het witte complex aan
de Gabriël Metsustraat.
K. Vesseur (Treffers)
nog ongeslagen
„In ieder huis is er een opbergruim
te waar de voorraad van het gezin wordt
bewaard: het ls de provisie-kast. De
kerk is het huls van de zielen. Welnu,
ook ln dit huis ls er de provisie-kast.
Ziet ge het tabernakel? Indien men
zich afvroeg: wat mag dat wel zjjn?
zouden onze zielen antwoorden: 't is
de provisie-kast". Mocht de onthutste
lezer denken, dat dit weer eens een
staaltje is van ontluistering van de H.
Eucharistie, dan moet hij de pastoor
van Ars te lijf gaan, die de schrijver er
van is. In moderne kerken is het taber
nakel een (liefst toch wel kostbaar)
kastje of kistje. Wat daarin opgebor
gen is. is voedsel voor de ziel, godde
lijk voedsel, aanbiddelijk voedsel. Het is
het voordeel van moderne kerken, dat
men vlak-bij het kasthje kan komen,
het desgewenst aanraken kan en onge
dwongen geestelijk te communie kan
gaan. Want het is, volgens de uitdruk
king van de pastoor van Ars, het pro
visie-kastje voor de ziel.
LEIDSE BIOSCOPEN
PAUZE
PROVISIE-KASTJE
Vanaf volgende week dinsdagmiddag, wan
neer dr. A. J. Bartels, staatssecretaris van Volks
gezondheid, de brand in de ovens gejaagd
heeft, zal Leiden de modernste vuilverbranding
van Nederland rijk zijn. Twee ovens, geplaatst
in het kolossale, marmerwitte gebouw met de
80 meter hoge schoorsteen langs de spoorlijn
LeidenHaarlem, zullen dan resoluut gaan
afrekenen met het vuil, dat de bevolking van
Leiden en een aantal randgemeenten dagelijks
produceert.
Tweehonderd ton vuil per etmaal kunnen
beide ovens verwerken. Wat slechts overblijft
zijn de slakken en het ijzer. De rest van het
vuil, dat in de bekende wagens van de Reini
ging wordt aangevoerd, verdwijnt als gas,
warmte en uiterst fijne stofdeeltjes door de
lange schoorsteen.
De moderne vuilverbranding ,,U kunt echt
wel aannemen, dat ik er trots op ben, dat dit
project tijdens mijn directeurschap tot stand
kon komen," aldus de heer H. Hoorn kost
de stad Leiden, grond, bouw en installaties
inbegrepen ruim f 7 miljoen. De helft van dit
bedrag moest uitgegeven worden voor de in
stallatie, welke geleverd werd door de Zwitserse
firma Von Roll. Het systeem van vuilverbran
ding, zoals dat aan de Metsustraat in praktijk
gebracht gaat worden, kan men met recht een
landelijke primeur op het gebied van de vuil
verwerking noemen.
Alleen de huisvrouw
komt nog met handen
aan het afval
Kent men het systeem van de vuil
stortplaatsen, de vuilnisbelten onge
lukkig is degenen, die in de buurt van
een helt wonen vanwege de kwalyke geu
ren en de vliegenplagen dan is de
vuilverbranding een openbaring. „Vuil
nismannen" zyn hier reinigingsmensen
jeworden voor wie het bjjna onmogelijk
Is om lyfelyk met het vuil in aanraking
te komen. De enige, die nu nog met het
vuil in aanraking komt is de huis
vrouw. Door haar handen gaat het vuil
ongeveer 250 kg. per jaar per Leide-
naar In de emmer. Via de gesloten
auto's wordt het vuil naar de Vuilver
branding gebracht en gestort in de ko
lossale bunker, waarin altijr een onder
druk heerst, omdat via deze bunker,
waarvan de wanden 25 meter hoog zijn,
de lucht wordt aangezogen voor de twee
verbrandingsovens.
Het verbrandingsproces bij een tempe- j
ratuur van 850 tot 1000° is ingewikkeld
en eenvoudig tegelijk. Door de machinist,
die in een afgesloten en propere ruimte
boven het gestorte vuil een goed over
zicht heeft, wordt de kraan bediend, die
met reusachtige happen de hongerige
ovens vult. Het verbrandingsproces be
gint geheel boven in het gebouw en via
hydraulische en automatisch bediende
schuifroosters wordt de fascinerend j
gloeiende massa langzaam naar de be
gane grond geschoven, waar uiteindelijk
de uitgebrande slakken en het ijzer over
blijven. Ongeveer 29 pet. van het totaal
gewicht van het vuil, dat in de oven ge
stort is, komt er als slakken uit en wordt
bij de vuilverbranding afgehaald door de
vele gegadigden, die het weer gebruiken
voor het ophogen van terreinen en paden.
Hygiëne
Men zou kunnen denken, dat de grote
vuilverbranding door een groot aantal
mensen bediend zou moeten worden. Het
tegendeel is waar. Slechts drie men
z(jn er nodig om het Leidse vuil te
werken. Dat zijn een stoker hy heet
stoker, omdat de gemeente niet de func
tie kent van operator, dat een meer pas
sende benaming zou zijn die, zittend
aan het bedieningspaneel de ovens met
vele knoppen in bedwang houdt en kykt
of alles naar wens verloopt voorts is
de kraanmachinist, die het vuil uit de
bunker transporteert naar de openingen
op de ovens en als derde man is er
onderhoudsmonteur, die alle bewegende
delen naloopt en eventuele kleine repa-
j raties verricht. Met deze drie man kan
de vuilverbranding functioneren.
Het gloednieuwe gebouw aan de Gab.
Metsustraat zal niet continue werken.
De noodzaak daartoe bestaat nog niet,
want de capaciteit van de ovens is
rekend op het afval van agglomeratie
van 250.000 mensen en dit getal wordt
voorlopig nog niet gehaald door de j
meente Leiden en de gemeenten, die n
de gebruik gaan maken van de Leidse
installatie. De randgemeenten welke hun
vuil naar Leiden zullen brengen zijn Lei
derdorp, Oegstgeest, Voorhout, Voor
schoten en Zoeterwoude. Voor de toe
komst is het prettig te weten, dat bij
deze bouw reeds rekening gehouden is
I met bijplaatsing van een derde o
I waardoor de capaciteit nog belangrijk
kan worden uitgebreid.
Doordat het bedrijf niet continue zal
werken is het voorlopig nog niet doel
matig de vrijkomende warmte aan te
wenden voor de produktie van electrici-
teit of hete luchtverwarming. De tech
nische mogelijkheid daartoe bestaat ech
ter wel zelfs tegen betrekkelijk lage
kosten en kan misschien nog
i benut worden ten dienste van de
I markt-sporthal en de schouwburg, die
in de onmiddellijke omgeving gepland
Principebesluit
Met het stichten van dit nieuwe be
drijf is de gemeente waarlyk niet over
één nacht ijs gegaan. Reeds in 1956. toen
het zich liet aanzien, dat Leiden niet tot
in lengte van jaren door zou kunnen
gaan met het vuilstorten in de Nieuw-
koopse plassen nam de gemeenteraad op
advies van de toenmalige Reinigingsdi-
recteur, de heer J. H. de Jong, het prin
cipe-besluit een verbrandingsinstallatie
te stichten.
De heer H. Hoorn, die in 1957 direct-
teur werd kreeg hierna de opdracht te
adviseren over de keuze van het systeem.
Zo lang als de voorbereiding duurde zo
vlot ging het, toen de gemeenteraad een
maal het benodigde krediet voor de bouw
had uitgetrokken. Eind 1963 stelde de
raad 6 miljoen beschikbaar en reeds
in het voorjaar van 1964 kon wethouder
S. Harmsen de eerste paal heieu voor
het gebouw, dat werd ontworpen door
het architectenbureau Schutte en Bel-
laard te Leiden.
Behalve het ontwerp was ook de bouw
een Leidse zaak, want N.V. Wernink's
Beton- en Aannemingsmaatschappij trok
het gebouw op rond een staalconstructie,
welke door de HCW geleverd werd.
Helemaal af is het complex thans nog
niet. In de toekomst zullen op het terrein
nog een kantoorgebouw en een garage
voor de vuilnisauto's gezet worden en
bovendien hoopt de heer Hoorn, die in
zijn jonge jaren het diploma behaalde
aan de Academie voor Beeldende kunsten
nog toestemming te krijgen voor het
aanbrengen van versiering in relief op
een van de hoge wanden.
BIJ DE VIERING VAN ST. MAARTEN, 350 JAAR GELEDEN
Slechts drie man
voor de bediening
De teams van de Treffers zijn in de
landelijke competitie onstuimig van
start gegaan. Na een competitie-helft
in de voorronde bezetten beide teams
de eerste plaatsen. Voor wat betreft
het eerste team is dit vooral te danken
aan de jeugdige Kees Vesseur, die
dit seizoen nog steeds ongeslagen
bleef. Jacques van Ruiten en de
debuterende Jos v. d. Veer lieten
wel een paar steekjes vallen, maar
weerden zich uitstekend tegen de ster
kere teams. Wout Heemskerk en Ton
Hoogenboom maken furore in de over
gangsklas, terzijde gestaan door Dick
v. d. Meer. Zij versloegen zaterdag j.L
concurrent AMVJ 3 met 73.
Zaterdag a.s. spelen zowel De Tref
fers 1 (voorzaal) als De Treffers 2
(achterzaal) thuis, tegen resp. SVE 2
en SVP 1. Aanvang 6 uur, Pancra-
tiuszaal-Noordeinde.
Juniorenprogramma: Meisjes 1Sth/
TSB 1; Meisjes 2—Sth/TSB 3; Phoe
nix 1Jongens 1; Effect 1Jongens 2;
Jongens 3St. Vooruit 1; Jongens 4
RTC 1.
De films in de week van 10 nov. tot
16 nov. zijn door de Katholieke Film
Centrale als volgt gekeurd:
Camera: Girl with green eyes (volw.)
Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Lido: Bathle of the Bulge (14 j.)
Dagelijks: 2.30 en 8.00 uur.
Zondag: 2.30 en 8.00 uur.
Luxor: Het Huis van begeerte (volw.)
Dagelijks: 2.30. 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Studio: Programma door de K.F.C.
ontraden.
Trianon: Katten (volw.)
Dagelijks: 2.30. 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur.
Rex: Agent 077, Operatie Lissabon
(18 jaar)
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.15 en 9.15 uur.
PUNT
BARNEVELD, 10 nov. Eierveling
Aanvoer 383.785 stuks. Handel vlot.
Eieren van: 37/48 gram 10.60—14.13;
52/58 gram 15.16—17.12; 60/65 gram
17.30—18.10; 66/72 gram 18.44—18.99.
O JA! EVEN NAAR
PRONONCE
voor een moderne ONDERJURK
ADVERTENTIE
Marktberich ten
LEIDEN, 11 nov. - Vee Aanvoer:
stieren 2, melkkoeien 80, vette koeien
200, vare koeien 35, pinken 12, gras
kalveren 20, vette kalveren 64, nuch
tere kalveren 3, vette schapen 60, wei-
deschapen 40 .vette lammeren 2291,
varkens 47, schrammen 83, biggen 558,
geiten 11. Totaal 3.506. Prijzen: melk
koeien 950, 1250, 1450, vette koeien
3,35, 4,00, 4.40, vare koeien 525, 900,
1275, pinken 500, 650, 750, graskalveren
250, 350, 450, vette kalveren 3,60, 4,25,
4,60. vette schapen 95, 120, 130, wei-
deschapen 120, 140, 160, vette lamme
ren 130, 155, 175, zeugen 375, 400,
450, schrammen 95, 110, 120, biggen
65, 70, 75; geiten 5, 28, 42.
Handel: melkkoeien stil, vette koeien:
vlug, vare koeien: kalm, vette kal
veren: zeer vlug, vette schapen en
vette lammeren: vlug; fokschapen:
zeer rustig; zeugen, schrammen en big
gen: goed; geiten: ltfL
LEIDEN Kaas - Aanvoer 1 partij
i Goudse, 1 partij Leidse. Geen note
ring en geen handel. Met ingang van
volgende week vrijdag (18 november)
wordt de kaasmarkt weer gehouden
in het Waaggebouw.
„Hoe is uw naam?"
„Jansen."
„Zeker een zoon van Jansen en Tila-
nus?"
„Nee, mynheer, alleen van Jansenl"
KORRELTJE
Aan het werk herkent men nog altijd
de werkman.
