Nederlandse Gidsen luiden
„GERARD K. YAN 'TREVE IS VOOR mr. Bep v. Twaalf hoven uit
MIJ NAUWELIJKS
Nieuwe
tarieven
bij P.T.T.
Officier die f 100.- of 10 dagen eist:
N VERDACHTE'lOnder haar bewind
veel wijzigingen
H. Schrift
stelt God
ook voor
als dier
K. V.P. zal niet met
fraaie beloften komen
Johnson met
verf begroet
CORONA
VHilDAQ 21 OKTOBER 1966
DE LETOSE COURANT
PAGINA 5
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De schrijver Gerard
Horneils van 't Keve is niet alleen
schuldig aan smadelijke godslastering,
waardoor godsdienstige overtuigingen
worden gekrenkt, in de formele zin van
artikel 147 van het wetboek van straf
recht, maar heeft bovendien moreel
laakbare handelingen gepleegd. Hij heeft
een delict begaan tegen de naasten
liefde. Hy dient een boete van honderd
gulden subsidiair 10 dagen hechtenis te
krijgen.
Twee uur lang duurde het requisitoir
in de Amsterdamse officier van justi
tie, mr. J. Abspoel, voordat hy in het
proces tegen de auteur (wiens recente
opzienbarende overgang tot het katho
licisme de rechtszitting van gisteren een
niet gering accent gaf) tot deze conclu-
kwam. Het waren voor wat de
tot de nok gevulde zaal betreft uren
in ademloos, soms gnuivend luisteren.
Het ging in deze zaak namelijk niet
izeer om dé knikkers als wel om het
spel, en mr. Abspoel deed daar met een
dusdanige verve aan mee. dat zelfs de
verdachte achter zijn hekje vaak zat
te hikken van de slappe lach. Humor is
een dodelijk wapen, weet Van 't Reve,
en hij past het graag in zyn werken
toe. Gisteren dan kwam het als een
boemerang naar zijn hoofd terug. Niet
de botte byi van schijnheiligheid of het
gif van onverdraagzaamheid belaagde
hem ditmaal, maar het sportieve, lenige
floret van een geest, even scherp, even
relativerend, even flitsend als het zyne.
Mr. Abspoel stelde de zaken zeer
zuiver. „Als ik hier op zou moeten tre
den als een kampioen voor Van Dis en
senator Algra", zei.hy, „dan stond ik er
niet. Het openbaar ministerie vervolgt
in deze zaak ambtshalve dat wil
zeggen: op verzoek van het ministerie
van Justitie en dus van het hele volk.
Ook wil ik graag toegeven, dat het be
wuste artikel 147 misschien uit onze
wetgeving moet verdwijnen. Het kwam
er in 1932 ip, toep strijdvaardige socia
listen bij hun aanvallen op de Katho
lieke Staatspartij niet schroomden God
te lasteren, maar ctetr was anderzyds
ook de tijd, waarin aoor de katholieken
de kabechismus werd geciteerd oi
sociale wetten tegen te houden, die
minister Veldkamp op het ogenblik door-
Eén van de getuige-deskundigen in
het proces tegen Van 't Reve, pro),
dr. J. G. Bomhoff, bij aankomst bij
het gerechtsgebouw.
voert. Kortom: er is veel veranderd. De
katholieken hebben zelfs de katechis-
mus afgeschaft en het ligt voor de hand,
dat ook artikel 147 die weg op zou
nen gaan.
Voor mij als officier van justitie doet
dat echter niet ter zake. Noch speelt
het een rol dat ik Van 't Reve na
lyks als een verdachte kan zien, hoog
stens als een venijnige opponent, met
wie ik desalniettemin op vriendschappe
lijke voet kan blijven. Waar het
gaat is de toepassing van de wet, zoals
die hier voor ons ligt. De zaak is niet
of de schrijver een goed christen is of
niet (ik geloof persoonlijk van wel)
ook gaat het er niet om, of hy al dan
niet de godsdienstige gevoelens
iemand heeft willen krenken
wij hebben hier louter te maken met de
juridische vraag, of de twee op Bchrift
gestelde uitingen van hem, respectieve
lijk uit het tydschrift „Dialoog" en uit
zyn boek „Op weg naar het einde" val
len onder de wetteiyke kwalificatie
„smalende godslastering". Ik meen dat
duidelijk het geval is en dat
Van 't Reve daarmee met opzet of
niet, daar gaat het in artikel 147 niet
om een strafbaar feit heeft begaan
en moreel op een laakbare wijze heeft
gehandeld.
OetaigrM k
Zoals al dan niet, dat hangt van de be
lezenheid af) bekend, stelt Van 't Reve
in de twee gewraakte passages God
als een ezel, met wie hy de zonde
sodomie bedryft. De goede verstaander
heeft aan dit halve woord genoeg,
de reet zyn de geschriften van de auteur
niet als pornografie aangemerkt, zodat
iedereen naar de boekwinkel kan gaan c
over het volledige citaat te beschikken.
De verdediging had vier getuigen
décharge laten opkomen om aan te tonen,
dat hier geen sprake kan zyn van smade
lijke godslastering, te weten: prof. dr. W.
Grossouw, hoogleraar in de exegese van
het nieuwe testament aan de katholieke
universiteit van Nijmegen, prof. dr. L.
Smelig, hoogleraar in de godgeleerdheid
uit Amsterdam, prof. dr. J. Borühoff, hoog
leraar in de algemene Ht-raire weten
schappen uit Leiden en mevrouw Leemans
Droogleven Fortuyn, zenuwarts en dich
teres uit het Drentse Rooden. Geschut
van zwaar kaliber, zo men ziet, en hun
betoog leek tegen de achtergrond van het
gistende denken ln onze tijd meer dan
redelijk. „Dat God wordt voorgesteld als
dier", stelden zy-in deze woorden
of in variaties erop, „is gemeengoed. Denk
aan f lam, de vis, de pelikaan. Een Engelse
dichter heeft God zelfs met een jachthond
vergeleken. Waarom dan niet met eer
ezel? Dit dier staat bij bepaalde berg
volkeren hoger in aanzien dan de mens.
Wat de lichamelijke voorstelling betreft
msen liefde tot God die komt
men by byna alle mystieke schrijvers
tegen." Dit alles was een parafrase op wat
Van 't Reve zelf aan het begin
zitting reeds had verklaard. „Als ik my
de incarnatie Gods voorstel", had hy,
meer met de eloquentie van iemand, die
lezing houdt, dan met die vi
nauw gedreven verdachte, gezegd,
„stel ik my het Ueftalligste wezer
ik ken. Het zou een lam kunnen zyn, maar
lk vind een ezel nog liever. Voorts vind lk
de geslachtsdaad iets heiligs. Ik kan mt
geen intieme verhouding met God in
denken zonder seksualiteit. Dat geldt
trouwens voor alle mystieke schrijvers".
Op dit moment interrumpeerde de pre
sident van de rechtbank, mr. Hassoldt,
die de zitting met een weldadig gevoel
voor humor en betrekkelijkheid leidde, als
„Vindt u de teksten, waar het om gaat,
mystiek?"
Van 't Reve: „De tekst is waard wat een
gek ervoor geeft. Ik wil maar zeggen:
nonnen, die in het klooster gaan, zyn ge
trouwd- met God en dragen een ring. God
is voor mij het allergeheimste, allerwezen-
lykste van mijzelf. Hij moet noodzakelijk
met mijn werk verstrengeld zijn. Voorts
zyn dieren voor mij het allerliefste, wat
bestaat, en vind ik seksualiteit een heilige
zaak
Lachsalvo's
Terug naar het requisitoir van mr. Ab
spoel (zelf katholiek, zoals hij duidelijk
liet biyken), dat een briljante mengel-
s van moderne prediking, spran
kelende conférence en juridische scherp-
siyperij, en dat dit ook mocht zijn, omdat
het niet om een halszaak ging hoogs-
de vraag hoever men in Neder
land kan gaan met democratische begrip
pen als godsdienstvrijheid en vrije me
ningsuiting. Tussen de lachsalvo's door
(waaraan de auteur, de deskundige getui-
jn de verdedigers een luidruchtige
bydrage leverden) maakte hy (mr. Ab
spoel) korte metten met een en ander:
„God, vergelijken met een leeuw ofeen
jachthond best", stelde hij, „ik kan me
vooretellen, dat lk mijn tegenstanders
vergeiyk met leeuwen en jachthonden, die
zich vastbijten ln hun zaak, zonder dat
beledig. Als lk ze zou uitmaken
balkende ezels, dan vrees ik toch dat ik
;n de deken van de orde van advo-
caten^achtea müg broek zotl krijgen, zo
<fè minister1 van Justme. Wat de
lichamelijke godservaringen van mystieke
schrijvers betreft, voor zover ik die ken,
ik dit willen zeggen: zij verhouden
zich tot de geciteerde teksten van Gerard
't Reve zoals een meisje dat zich op
de wang laat kussen, zich verhoudt tot
juffrouw van de wallen. Wandelen in
de Kalverstraat ls verrukkelijk. Thuis
naakt rondlopen ls ook ieders goed recht.
r wie naakt ln de Kalverstraat gaat
wandelen, maakt zich schuldig aan schen
ding van de openbare eerbaarheid en dan
doet het er verder niet toe, of hy nu pro
paganda wil maken voor een nieuwe gods
dienst dan wel gewoon last heeft van de
hitte of nudist is".
Mr. Abspoel verklaarde zonder schaam-
ADVERTENTIE
Een platenbon is altijd raak!
hard te hebben moeten lachen om
de gewraakte passages, dat het godslaster
lijke ervan hem helemaal was ontgaan.
Anderzijds heeft men er volgens hem reke
ning mee te houden, dat er in Nederland
eenmaal veel zwaartillende en onver
draagzame mensen wonen en bovendien
ook nog een heleboel mensen, die zich
door bepaalde begrippen gekrenkt voelen
zonder dat zij meteen de noodklok gaan
lulden.
Strafdelict
„Ik betreur het, dat lk een straf moet
eisen", zei hij, „maar wat Van 't Reve
geschreven heeft, valt aantoonbaar on
der een strafdelict. Ik kan de wet niet
zetten ook niet uit verdraag
zaamheid of omwille van de vrije me
ningsuiting".
Hoe zag hij ondertussen de verdachte
Vis een onopgevoede, baldadige kwa
jongen, maar misschien ook als een
beeldenstormer, die ernstig is geprovo
ceerd", was mr. Abspoels antwoord op
deze onuitgesproken vraag. „Er zijn din
gen over hem gezegd, die my even pro
vocerend ïyken als de gewraakte tek
sten. Daarom kan ik. me voorstellen,
dat hij God met een ezel heeft verge
leken, meer om senator Algra nog hoger
op de kast te jagen dan een liefde voor
het dier. Mijn overtuiging is de volgende.
Geen Kamerlid kan zich op Christus
beroepen om te zeggen, dat Van 'Jt Reve
zijn naaste niet is. Anderzyds moet Van
't Reve bij het aanpakken
tegenstanders ook de christelijke naas
tenliefde niet vergeten".
Tenslotte de strafmaat: „Geen gevan
genis en ook geen overmatige geldboe
te", vond mr. Abspoel. „Anders worden
de schrijvers in Nederland maar voor
zichtig in het zeggen van wat zij op
het hart hebben en kryg Je een vrij
willige censuur. Dat is veel erger dan
een incidentele godslastering. Ander
zyds vind ik, dat Van 't Reve niet alleen
strafbaar is volgens de formele letter
van de wet, maar dat hy met de be
trokken passages utt zyn werk ook een
delict tegen de naastenliefde vormt.
Daarom eis ik niet een schuldig verkla
ring zonder meer, maar een boete
honderd gulden, subsidiair tien dagen
hechtenis.
De raadsman, mr. H. R. Eyl, zei dat
in de 35 jaar dat de wet bestaat
het Kamerlid Van Dis stemde indertijd
tegen is er twee keer een strafzaak
geweest. Met krenking van godsdien
stige gevoelens is nog niet de smalende
godslastering gegeven. Op welke wyze
moet iemand gekrenkt zyn ln zyn gods
dienstige gevoelens, zo vroeg pleiter
zich af. De ironie en humor van mijn
cliënt pleiten niet tegen, maar voor
hem. Provocatie is een essentieel be
standdeel van zyn beiyden als auteur.
Wanneer Van 't Reve veroordeeld
wordt zal volgens zijn raadsman wat
hij noemde de doorbraak van boosaar-
digen toenemen. Een veroordeling van
de schrijver zal door hem als een door
prieming van zyn tong worden gevoeld,
zo betoogde mr. Eyl. Er kan zijns in
ziens geen sprake zyn van smalende
godslastering.
In zyn laatste woord zei Van t Reve:
„We leven in het tijdvak van de over-
trokkenheid", hetgeen volgens hem ln
de laatste maanden tot uiting is geko
men in de beoordeling van deze recht
bank. Hij prees zich gelukkig in Ne
derland terecht te staan onder de
vloedige bescherming, die de wet hem
biedt. Zou deze rechtbank door zyn
vonnis de onverdraagzaamheid van het
gepeupel moeten legaliseren, zo vroeg
de schryver zich af. Deze strafzaak is
volgens hem geïnspireerd door
tiging, onverdraagzaamheid en domheid.
Uitspraak 3 november.
(Van een onzer verslag geefsters)
UTRECHT. Mej. B. (Bep) C. M. J. Twaalfhoven zal
morgen voor de laatste maal haar uniform als voor
zitster van de Nederlandse Gidsenbeweging dragen. Na
22 jaar lang aan het hoofd gestaan te hebben van de
vele blauwgerokte gidsen en hun jongere zusjes de
kabouters zet zij er een streep onder.
Gevraagd naar de motivering van het afscheid van de
gidsenbeweging zegt zy: „In de eerste plaats omdat ik deze
veelomvattende vrijetijdsbesteding onmogeiyk meer kan
combineren met het inspectriceschap voor het nijverhelds-
onderwys. En voorts omdat ik vind, dat er nu maar eens
ander de scepter moet gaan zwaaien. Dat geeft weer
nieuw en fris bloed."
Tydens haar voorzitsterssohap is de beweging uitgegroeid
n organisatie van ruim 85.000 leden. Niet alleen uiterlijk
ls deze vorm van „vrijetijdsbesteding voor de vrouweiyke
Jeugd" gegroeid, maar ook is het doel en het karakter ervan
veranderd. De scheidende voorzitster formuleert het zo:
„Vroeger, vooral in de jaren vlak na de tweede wereldoorlog,
had het jeugdwerk meer een zlelzorgeiyk karakter. Het was
toen byvoorbeeld voor de pastorie een middel om contact
met het gezin te hebben vla de jeugd. Nu is het meer een'
maatschappelijke instelling: een goede vrijetydsbesteding voor
de jeugd. Dat is inderdaad een hele verandering."
De carrière vatf Bep Twaalfhoven is een indrukwekkende.
Zij werd geboren te Rotterdam en studeerde rechten aan de
rijksuniversiteit te Utrecht. In de oorlog was zij twee jaar
docente aan de Sociale Academie te Amsterdam. Direct na
de oorlog werd zy diocesaan leidster by de toen juist opge
richte Nederlandse Gidsenbeweging. In september 1945 werd
zy gekozen tot nationaal voorzitster. Als zodanig vertegen
woordigde zy ons land op diverse internationale conferenties.
In 1955 ontving zij de „Zilveren Vis", de hoogste interna
tionale onderscheiding ln de gidsen- en padvinstersbeweging.
In 1947 werd zij tevens benoemd tot vlce-voorzitster van de
Stichting Katholiek Vrouwelijk Jeugdwerk, waarvan zij in
I960 vporzitster werd. Zij ls voorzitster van het Katholiek
Meisjesgllde, lid van het comité executive van de Wereld
federatie Katholieke Vrouwelijke Jeugd, voorzitster van de
stichting Sociaal Jaar voor Meisjes, bestuurslid van de
stichting Kopse Hof, medeoprichtster van de Katholieke
Jeugdraad voor Nederland en bestuurslid van de Nederlandse
Jeugdgemeenschap. Byzonder heeft zij in het jeugdwerk
geijverd voor samenwerking tussen katholieke en niet-
katholleke Jeugdorganisaties in ons land en voor betere
contacten tussen de jongeren ln Europa.
Die yver heeft op gidsen- en padvinstersgebied al veel resul
taten afgeworpen. „Op het ogenblik werken de vier
padvinstersorganisaties nauw samen met de Nederlandse
Gidsenbeweging. Daar ben lk big om," zegt zij voldaan.
Het afscheid zaterdag zal niet „zo maar" een afscheid zijn.
Tydens een feestelijke bijeenkomst in „De Doelen" in
Rotterdam zullen vertegenwoordigers van nationale en inter-
Ze werd op handen gedragen
nationale jeugdorganisaties een afscheidswoord tot haar
richten.
Prof. dr. J. A. Stalpers zal de feestrede met als titel „Gidsen
beweging in beweging" uitspreken.
Mr. Aalberse over verkiezingen
Offers brengen
noodzakelijk
KOMEND WEEKEINDE
Misbezoekers
opnieuw geteld
(Van onze correspondent)
Op verzoek van de bisdommen Haar
lem en Rotterdam zal het KSKI in het
aanstaande weekend een misbezoektel
ling houden, teneinde te onderzoeken,
welke de gevolgen zijn van het invoeren
van de zaterdagavondse zondagsmis. In
70 kerken, over de beide bisdommen
verspreid zal de telling geschieden door
de leiding der parochies door het KSKI.
Het wordt van groot belang geacht,
op korte termijn over bovengenoemde
ontwikkeling geinformeerd te zijn, zodat
bijv. de kerkenbouw op de nieuwe situ
atie kan worden afgestemd.
(ADVERTENTIE)
Een platenbon is altijd raak!
ADVERTENTIEJ
(Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De KVP bereidt zich voor
op nieuwe verkiezingen en zal met een
duidelijk kort program de strijd ln gaan.
Op 12 en 19 november zal dc KVP-
partijraad moeten beslissen over dit pro.
gram, dat uitgaande van het nog goed te
keuren basisprogram zich zal beperken
tot een aantal hoofdpunten. Deze zullen
heei dicht een prioriteitenlijst benade
ren. Dit heeft de partyvoorzitter van de
KVP, mr. P. J. 1M. Aalberse gisteravond
op een vergadering van de KVP-afdeling
Bunnlk verklaard.
Over de nu gerezen moeilijkheden, zei
de heer Aalberse. dat ze oplosbaar zijn
als er mensen zijn, die in het landsbe
lang bereid zijn over bepaalde bezwaren
heen te stappen. Hij sprak de hoop uit
dat bestuursfuncties in de KVP door
mensen uit het NKV zullen kunnen blij
ven worden uitgeoefend. ..Want alleen
dan kunnen we komen tot een even
wichtige afweging van de belangen".
(ADVERTENTIE)
Een platenbon is altijd raak!
MELBOURNE (UPI) De slormach
tige begroeting die president Johnson
vandaag in de straten van Melbourne
ten deel viel, is plotseling omgeslagen
ln schrik toen plasticzakken met groene
en rode verf naar de van een doorzich
tig dak voorziene limousine van het
staatshoof werden geworpen.
De voorruit en agenten van de gehei
me dienst dropen van de verf.
Tot dat moment was het een stormach
tig gejuich geweest uit de kelen van
ruim 700.000 Australiërs, terwyi op de
stoet wagens een regen van confetti en
papiersnippers neerdaalde zoals bij de
befaamde ticker-tape parades waarmee
de New Yorkers hun hoge gasten plegen
te ontvangen.
De president noch mevr. Johnson wer
den geraakt, maar drie mannen van de
geheime dienst moesten naar het zieken
huis waar onderzocht zou worden of zij
verf in het oog hadden gekregen.
HIJ WEET WAAR HEMDE
SCHOEN WRINGT....
DAAROM GAAT HIJ (EN U OOK) NAAR^
U VINDT DAAR SCHOENEN DIE MET
WRINGEN, MAAR GOED PASSEN EN
HCERLMK ZITTEN'
BREESTRAAT 165-167- LEIDEN
Belgische kinderen drie
maanden 11a ongeluk
met bus naar huis
LIMBURG A.F.P.). De laatste
vier Belgische kinderen, die gewond
waren geraakt bij het busongeluk op
25 juli, dat aan achtentwintig kinderen
en vyf volwassenen het leven kostte,
hebben het ziekenhuis in de Westduitse
stad Limburg kunnen verlaten. In hun
eigen land zullen ze echter nog verder
verpleegd moeten worden.
(ADVERTENTIE)
Een platenbon is altijd raak!
Deze hoofdpimtf
niummerd" worden
gering niet al te zet
heer Aalberse. Hij
1 zullen niet „ge-
>m een komende re-
te binden, aldus de
:ei dat de KVP niet
(ADVERTENTIE)
beloften zaïl komen in de ko
mende ..afwijkende" verkiezingscampag
ne. Wij zullen wegen, woningen, onder-
wys en sociale voorzieningen op ons pro
gram plaatsen, maar er tegelijk bij ver
tellen dat daarvoor dan ook de nodige
offers gebracht moeten worden. Wij zul
len onze eisen duidelijk afwegen legen
de aanwezige mogelijkheden".
De heer Aalberse uitte kritiek op pers
en andere publiciteitsmedia, die naar
zijn mening feiten en meningen uit de
KVP verdraaid weergeven. Iiy veroor
deelde ook bepaalde speculaties over de
formatiepoging van dre Schmelzer. Op
vragen om deze opmerking duidelijker te
formuleren, noemde de heer Aalberse be
richten uit enkel kranten, „dat het per.
soneel op het KVP-partijbureau had over-1
gewerkt om alle bedankjes te kunnen
verwerken" en een bericht dat mej.
Klompé probeerde het kabinet-Cals weer
te reconstrueren. Hij noemde dit vol
slagen onzin.
Later verklaarde hy nog: „Wat mij
hoog zit is, dat ik ln alle commentaren j
enig begrip voor de moeilijkheden van de j
fractie heb gemist".
(Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG. Met ingang van
1 januari en 1 februari van het
volgend jaar ondergaat, zoals op
de voorpagina reeds is gemeld, een
aantal P.T.T.-tarieven wijziging.
Die wijzigingen houden in de
meeste gevallen een verhoging in.
Slechts bij een aantal telefoon
tarieven valt een verlaging op te
merken. Hieronder volgen uitge
werkte tabellen met oude en
nieuwe tarieven en tabellen waar
in het percentage van de wijziging
staat aangegeven.
Postdienst
(datum van Ingang 1 februari 1967)
Nieuw Oud
cent cent
Binnenlands verkeer
brieven 020 gr. 20 20
20—100 gr- 40 30
100—250 gr. 60 45
250—500 gr. 80 60
briefkaarten 15 12
drukwerken en monsters 2040% hoger
pakjes een kwartje duurder
postpakketten 25—35% hoger
aantekening: verrekening 75 50
spoedbestelling 100 75
postwissels t/m f- 25.- 75 50
daarboven 75 75
postbetalingen 50 40
gewone kwitanties zonder zicht 50 40
met zicht 75 60
Internationaal verkeer
brieven 020 gr. 45 40
per 20 gr. meer 25 25
briefkaarten en brieven, bestemd voor,
België en Luxemburg: zie onder binnenL
verkeer
brieven t/m 20 gr. en briefkaarten, be
stemd voor W.-Duitsland, Frankrijk, Mo
naco, Italië, San Marino en Vdticaanse
Staat: zie onder binnenl. verkeer
drukwerk t/m 200 gr.: binnenlands tarief
boven 200 gr.: per 50 gr 10 10
postpakketten (datum van Ingang 1 jan.
1967)
hieromtrent zullen z.s-m. nadere v
inlichtingen worden verstrekt.
Telegraafdienst
(datum van Ingang 1 januari 1967)
binnenlandse telegrammen;
voor de eerste 10 woorden f. 2,50
per woord boven het minimum
van 10 woorden f. 0,15
Telefoondienst
bedraagt niet meer dan 2000
r. 11.50 f. 8.50
van 2001 tot en met 4000
f. 12.25 f. 9,25
meer dan 4000 f. 13.— f. 10.—
entreegeld f- 150,f. 120.
I lokale gesprekken ongeacht
de duur f. 0.07 f. 0.06
interlokale gesprekken
impulsprijs f. 0.07 f. 0.05
impulsperiodes zone a 120 sec 75 sec
id zone b 30 sec 37.5 sec
id.
15
(ADVERTENTIE)
i Een platenbon is altijd raak!
